intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Định nghĩa, mục tiêu, nội dung cách đề cập của dịch tễ học - PGS. TS Nguyễn Minh Sơn

Chia sẻ: Nguyễn Gia Bảo | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:17

140
lượt xem
15
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau khi học xong bài học, sinh viên có khả năng: Trình bày được định nghĩa, cách đề cập sức khỏe bệnh tật của dịch tễ học. Trình bày được mục tiêu, nhiệm vụ dịch tễ học. Nêu được đối tượng và các phương pháp của dịch tễ học. Trình bày được nguyên lý, khái niệm thường dùng trong dịch tễ học.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Định nghĩa, mục tiêu, nội dung cách đề cập của dịch tễ học - PGS. TS Nguyễn Minh Sơn

  1. ĐỊNH NGHĨA, MỤC TIÊU, NỘI DUNG CÁCH ĐỀ CẬP CỦA DỊCH TỄ HỌC PGS.TS. NGUYÊN MINH SƠN P.TRƯỞNG BỘ MÔN DỊCH TỄ HỌC ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
  2. MỤC TIÊU HỌC TẬP Sau khi học xong bài học, sinh viên có khả năng: • Trình bày được định nghĩa, cách đề cập sức khỏe bệnh tật của dịch tễ học • Trình bày được mục tiêu, nhiệm vụ dịch tễ học • Nêu được đối tượng và các phương pháp của dịch tễ học. • Trình bày được nguyên lý, khái niệm thường dùng trong dịch tễ học 2
  3. ThuËt ng÷Epidemiology (DÞch tÔ häc) cã nguån gèc Hy l¹p: Epi = trªn, trong s è , thué c vÒ De m os = con ng­ê i, quÇn thÓ ng­ê i Logos = m «n häc, ngµnh häc 3
  4. Søc khoÎ vµ bÖnh tËt X· hé i häc sickness Health disease illness Nh©n häc Y häc 4
  5. vµi nÐt LÞch sö cña DÞch tÔ häc - DÞch t¶, ® mïa, dÞch h¹ch... cã lóc ® lµm thay Ëu · ® bé mÆt d© sè cña nh© lo¹i! æi n n DTH ® tõng cã ® · Þnh nghÜa lµ: - DTH lµ m«n häc nghiªn cøu sù ph¸t sinh, ph¸t triÓn cña c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm vµ t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p phßng chè ng vµ tiªu diÖt chóng. - C¸c nhµ DTH næi tiÕng: Fracastoro, Grammasepski, Paplopski, Morris, Be liakov... vµ dÞch tÔ häc truyÒn nhiÔm ® ® ® hoµn chØnh vÒ c¶ lý luËn vµ thùc · ¹t ­îc hµnh: DTH víi nh÷ kh¸i niÖm: MÇm bÖnh, nguån ng truyÒn nhiÔm, søc c¶m thô vµ miÔn dÞch... 5
  6. - John Snow (1867) trªn c¬ së quan s¸t tÇn sè m¾c vµ chÕt cña bÖnh t¶ t¹i c¸c khu vùc d© c­ n kh¸c nhau ë London ® kh¼ng ® · Þnh nguy c¬ m¾c bÖnh t¶ cã liªn quan tíi viÖc sö dông n­íc cña mét c«ng ty t­ nh© (® b»ng tû lÖ m¾c trªn n o 1000 d© mÆc dï m·i ® 1883 Robert Koc h n), Õn míi ph¸t hiÖn ra vi khuÈn t¶! - John Snow lµ ng­êi ® tiªn nªu lªn ® ® c¸c Çu Çy ñ thµnh phÇn cña dÞch tÔ häc: dÞch tÔ häc kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc h×nh thµnh gi¶ thuy Õt mµ cßn kiÓm ®Þnh vµ chøng minh gi¶ thuyÕt n÷ a. John S now ®­îc coi lµ m é t trong nh÷ng ng­ê i s ¸ng lËp ra DÞch tÔ häc hiÖn ®¹i. 6
  7. §Þnh nghÜa dÞch tÔ häc: DÞch tÔ häc lµ khoa häc nghiªn cøu sù ph© bè tÇn sè m¾c vµ/hoÆc n chÕt cña c¸c bÖnh tr¹ng cïng víi nh÷ yÕu tè quyÕt ® ng Þnh sù ph© n bè ® trong quÇn thÓ ng­êi. ã 7
  8. kh¸i niÖm vÒ yÕu tè nguy c ¬ (Ris k factors) • C¸c t¸c nh© truyÒn nhiÔm n • C¸c yÕu tè m«i tr­êng • C¸c hµnh vi vµ lèi sèng: – ChÕ ®é ¨n – Uè ng r­îu – Hót thuè c – TËp thÓ dôc 8
  9. C¸c vÝ dô vÒ yÕu tè nguy c¬ • Di truyÒn – Sù thiÕu hôt enzyme gan (liver enzyme) – C¸c yÕu tè nh¹y c¶m/® kh¸ng Ò • Sinh häc – Vi rót, vi khuÈn (HIV, Viªm gan, Lao ...) – Ký sinh trïng – NÊm, mèc, phÊn hoa, bôi h÷ c¬(organic dust) u – C¸c lo¹i ® ®¹m éng vËt (animal proteins) 9
  10. Môc tiªu cña DÞch tÔ häc 1- X¸c ® Þnh sù ph© bè c¸c hiÖn t­îng SK-BÖnh n tr¹ng; sù ph© bè c¸c yÕu tè néi, ngo¹i sinh trong n quÇn thÓ theo 3 gãc ® con ng­êi, kh«ng gian vµ é thêi gian nh»m ® Þnh h­íng cho c¸c ch­¬ tr× vµ ng nh dÞch vô SK. 2- Lµm béc lé c¸c nguy c¬ vµ yÕu tè c¨n nguyªn cña t× h× SK-BÖnh tr¹ng ® nh»m phôc vô cho nh nh ã kÕ ho¹ch phßng ngõa, kiÓm so¸t, thanh to¸n c¸c bÖnh tr¹ng. 3- Cung cÊp nh÷ ph­¬ ph¸p ® ng ng ¸nh gi¸ hiÖu lùc cña c¸c BP ¸p dông trong DVYT ® hoµn thiÖn c¸c Ó BP phßng chèng bÖnh tr¹ng, c¶i thiÖn SK. 10
  11. §Ò cËp DÞch tÔ häc vµ ® cËp l© sµng Ò m ChØ tiªu ®Ò c Ëp l©m s µng ®Ò c Ëp dÞc h tÔ häc §èi t­îng Mét ng­êi bÖnh/ gi­êng bÖnh Mét c¨n bÖnh/ céng ®ång Néi dung X¸c ®Þnh mét c¬thÓ m¾c X¸c ® Þnh mét hiÖn t­îng SK ®Þnh bÖnh víi c¸c qu¸ tr× sinh, nh trong céng ®ång víi c¸c nguyªn bÖnh t× m bÖnh lý nh© tù nhiªn, sinh häc vµ x· n nguyªn héi nh© n Môc T× ph¸c ® ® m å iÒu trÞ tèi ­u X© dùng mét ch­¬ tr× y y ng nh ®Ých cho BN: Khái, kh«ng di tÕ can thiÖp n© cao SK ng chøng, kh«ng tö vong… céng ® ång Theo T× tr¹ng SK ng­êi bÖnh nh KÕt qu¶ biÖn ph¸p can thiÖp dâi gi¸m s¸t ng¨n ngõa bÖnh trë l¹i §¸nh gi¸ C¸c dÊu hiÖu l© sµng, cËn C¸c chØ sè SK tr­íc vµ sau can m l© sµng, chøc n¨ng c¬ m thiÖp: P, I… quan, c¬thÓ 11
  12. lËp luËn dÞch tÔ häc Chuçi lËp luËn gåm 2 giai ®o¹n liªn quan mËt thiÕt víi nhau: 1. X¸c ® Þnh mét kÕt hîp thèng kª gi÷a ph¬ nhiÔm víi YTNC vµ bÖnh i 2. Suy luËn sinh häc tõ kÕt hîp thèng kª ®ã. 12
  13. ®èi t­îng nghiªn cøu cña dÞch tÔ häc 1- Quy luËt ph¸t sinh vµ diÔn biÕn c¸c hiÖn t­îng SK x¶y ra trªn céng ® ång ng­êi. 2- Sù ph¸t sinh vµ diÔn biÕn cña mét bÖnh tr¹ng trong ® iÒu kiÖn nhÊt ® Þnh vÒ tù nhiªn, x· héi vµ sinh th¸i cña con ng­êi 3- C¸c bÖnh cô thÓ vµ nh÷ tr¹ng th¸i kh«ng b× ng nh th­êng vÒ thÓ chÊt t© linh vµ x· héi. m → ®èi t­îng cña DTH: Quy luËt ph©n bè bÖnh tr¹ng ë quÇn thÓ trong ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh vÒ kh«ng gian, thê i gian vµ nhãm ng­ê i. 13
  14. nhiÖm vô VÀ né i dung Dịc h tễ h ọc 1- NhiÖm v ô: X¸c ®Þnh c¨n nguyªn cña c¸c hiÖn t­îng S K/ cé ng ®ång – t×m ra yÕu tè nguy c¬ ®Æc thï vµ nghi ngê ­ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p can thiÖp h÷u hiÖu. 2- Néi dung: - DTH m« t¶ - DTH ph© tÝch n - DTH thùc nghiÖm/ can thiÖp - X© dùng m« h× lý thuyÕt y nh 14
  15. ph­¬ng ph¸p DỊCH TỄ HỌC (Giới thiệu, phần chi tiết sẽ giảng từng bài trong chương trình học) 3- Ph-¬ng ph¸p: 3.1- Ph-¬ng p h¸p m « t¶: - Nghiªn cøu lÞch sö - Nghiªn cøu tr­êng hîp/ ® bÖnh ît - Nghiªn cøu ngang (NC hiÖn m¾c) - Nghiªn cøu däc (NC míi m¾c): Håi cøu, t­¬ lai. ng 3.2- Ph-¬ng p h¸p p h©n tÝc h: - NC cã nhãm ® chøng trªn quÇn thÓ tù nhiªn: BÖnh èi chøng; thuÇn tËp. - NC thùc nghiÖm - NC lý thuyÕt: x© dùng m« h× to¸n häc vÒ kÕt hîp y nh nh© qu¶. n 15
  16. Nh÷ c© hái dÞch tÔ häc ng u 1. LiÖu cã dÞch kh«ng? 2. QuÇn thÓ nµo cã nguy c¬ ? 3. Bao nhiªu ng­êi hiÖn nay ®ang m¾c bÖnh? 4. Bao nhiªu ng­êi cã nguy c¬bÞ m¾c bÖnh (hoÆc dÉn ® tö vong)? Õn 5. Nh÷ ¶nh h­ëng ® vÊn ® YTCC ng Õn Ò nh­ thÕ nµo?
  17. 17
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2