intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Sản xuất giống và công nghệ hạt giống: Chương 2 - Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Chia sẻ: Ngocnga Ngocnga | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

75
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sản xuất giống và công nghệ hạt giống - Chương 2 trang bị cho người học những hiểu biết về thành phần hóa học của hạt. Các nội dung chính được trình bày trong chương gồm: Vai trò của hạt, các yếu tố ảnh hưởng đến thành phần hóa học của hạt. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm bắt các nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sản xuất giống và công nghệ hạt giống: Chương 2 - Học viện Nông nghiệp Việt Nam

  1. Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông NGhiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ 1. Vai trß cña h¹t  H¹t lµ nguån lư¬ng thùc c¬ b¶n cho ngưêi vµ vËt nu«i.  NhiÒu lo¹i h¹t lµ nguån thuèc ch÷a bÖnh.  H¹t chøa nhiÒu chÊt øc chÕ trao ®æi chÊt trî gióp dinh CHƯƠNG 2 dưìng cho con ngưêi vµ vËt nu«i rÊt hiÖu qu¶. THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA HẠT  H¹t chøa lưîng chÊt dù tr÷, chÊt kÝch thÝch sinh trưëng ¶nh hưëng ®Õn sù n¶y mÇm, tuæi thä vµ søc khoÎ h¹t gièng.  ChÊt dù tr÷ kh«ng nh÷ng quan träng trong n«ng nghiÖp mµ cßn c«ng nghiÖp chÕ biÕn. 1 2 3 4 2. C¸c yÕu tè ¶nh hưëng ®Õn TPHH cña h¹t Thành phần hóa học trung bình của một số loại hạt 2.1. ¶nh hưëng cña yÕu tè di truyÒn TT Loại cây trồng % Protein % Chất béo (lipid)  Thµnh phÇn ho¸ häc cña h¹t ®ưîc quyÕt ®Þnh bëi yÕu tè gen di 1 Lúa mạch 8,7 1,9 truyÒn vµ rÊt kh¸c nhau gi÷a c¸c loµi vµ c¸c bé phËn cña h¹t. 2 Đậu tương 37,9 18,0  Thµnh phÇn ho¸ häc cña h¹t biÕn ®éng rÊt lín gi÷a c¸c loµi, 3 Lúa 7,9 1,8 vµ ngay c¶ trong mét gièng. 4 Đậu xanh 29,6 0,8  Th«ng qua lai vµ chän läc nhµ chän gièng cã thÓ tạo được 5 Lúa mỳ 13,2 1,9 thµnh phÇn ho¸ häc cã lîi cña c©y trång như: bét, sîi.. c¸c 6 Hướng dương 16,8 25,9 gièng c¶i tiÕn như lanh, ®Ëu tư¬ng cã chÊt lưîng gia c«ng tèt h¬n. 7 Cải dầu 20,4 43,6 5 6 1
  2. Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông NGhiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ • C¸c bé phËn kh¸c nhau cña h¹t như vá, néi nhò, ph«i còng cã chøa c¸c lo¹i chÊt ho¸ häc kh¸c nhau. 2.2. ¶nh hưëng cña m«i trưêng • Tinh bét cã c¶ trong néi nhò, ph«i vµ vá h¹t nhưng lín nhÊt lµ néi nhò.  NhiÒu yÕu tè m«i trưêng ¶nh hưëng ®Õn thµnh phÇn ho¸ • §ưêng, dÇu vµ protein th× tËp trung chñ yÕu trong ph«i häc cña h¹t. Thành phần hóa học của các bộ phận khác nhau trong hạt ngô  §«i khi rÊt khã x¸c ®Þnh nguyªn nh©n cña sù biÕn ®éng Thành phần hóa học Toàn bộ hạt Nội nhũ Phôi Vỏ hạt cña thµnh phÇn ho¸ häc. Tinh bột 74,0 87,8 9,0 7,0 Đường 1,8 0,8 10,4 0,5  §èi víi ng«, do ¶nh hưëng cña m«i trưêng nªn ph¹m vi Dầu (Lipid) 3,9 0,8 31,1 1,2 biÕn ®éng vÒ hµm lưîng protein cña c¸c gièng tõ 7,44 Protêin 8,2 7,2 18,9 3,8 ®Õn 12,88%. Tro 1,5 0,5 11,3 1,07 8 a- Ảnh hưởng của nước Ảnh hưởng của tưới nước đến hàm lượng các chất trong hạt §iÒu kiÖn canh t¸c còng ¶nh hưëng ®Õn thµnh phÇn Yếu tố Tăng (+); giảm (-) phần trăm so với đối chứng ho¸ häc cña h¹t. Lúa mỳ Lúa mạch Yến mạch Đạm -21 -19 -40 VÝ dô: Hµm lưîng nit¬ protein vµ chÊt lưîng h¹t ë nh÷ng n¨m mưa nhiÒu, ®é Èm cao kÐm h¬n nh÷ng n¨m kh«, Lân +55 +30 +35 ®é Èm thÊp. Kali +35 +14 +31 Mg +32 +9 +65 ChÊt lưîng h¹t ë trªn ®Êt cã tưíi cao h¬n víi ®Êt kh«ng tưíi. 9 10 b- ¶nh hưởng của nhiệt độ  Hµm lưîng ®¹m trong h¹t gi¶m tû lÖ nghÞch víi hµm  Osler vµ Carter (1954) cho thÊy: Trång ®Ëu tư¬ng ë thêi lưîng P, K, Ca vµ nh÷ng chÊt khã hoµ tan trong nưíc. vô sím cho hµm lưîng dầu cao h¬n vô muén v× ®Ëu  ë lóa m× hµm lưîng ®¹m gi¶m tư¬ng øng víi lưîng tư¬ng trång sím chÝn trong ®iÒu kiÖn Êm h¬n vô muén. nưíc cung cÊp trong thêi kú sinh trưëng ph¸t triÓn cña  Howell vµ Carter (1958) cho r»ng: Hµm lưîng dÇu trong h¹t (Mathers,1960). h¹t ®Ëu tư¬ng phô thuéc vµo nhiÖt ®é trong qu¸ tr×nh  Lưîng nưíc dư thõa lµm gi¶m kh¶ n¨ng hót kho¸ng ph¸t triÓn h¹t. H¹t chÝn ë nhiÖt ®é 21oC chøa 19,5% dÇu cña rÔ vµ t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh tÝch luü hydrate c¸c trong khi chÝn ë 30oC chøa 22,3%. bon. 11 12 2
  3. Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông NGhiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/  Canvin (1965) x¸c ®Þnh ¶nh hưëng cña nhiÖt ®é ®Õn hµm lưîng acid bÐo của cải dầu, nhiÖt ®é t¨ng acid Oleic t¨ng vµ acid Erucic gi¶m.  NhiÖt ®é ban ®ªm cao xóc tiÕn h¹t g¹o ph¸t triÓn nhanh nªn b¹c bông nhiÒu, nhiÖt ®é ban ®ªm thÊp h¹t g¹o trong h¬n nªn ®ưîc ưa chuéng h¬n. 13 14 Qui ®æi 10 C = 3,380F ¶nh hưởng của đạm c- Dinh dưỡng khoáng • C©y ngò cèc sèng trong ®iÒu kiÖn dinh dưìng ®¹m cao, Dinh dưìng kho¸ng là nh©n tè ngo¹i c¶nh ¶nh hưëng hoÆc mËt ®é thưa cã hµm lưîng protein trong h¹t cao h¬n ®Õn chÊt lưîng h¹t (thµnh phÇn ho¸ häc). trång trong ®iÒu kiÖn ®¹m thÊp hoÆc mËt ®é dµy (D.C.Datta,1972) . Dinh dưìng kho¸ng kÐm, h¹t kÐm, kh«ng ®Éy h¹t so víi • Nhưng bãn ®¹m nhiÒu lµm c©y chËm thµnh thôc, chÝn cung cÊp ®Çy ®ñ dinh dưìng. Trõ trưêng hîp ®Êt tèt ®Çy kh«ng ®Éy h¹t so víi bãn Ýt ®¹m, ®¹m ¶nh hưëng xÊu ®Õn ®é thµnh thôc cña h¹t. ®ñ dinh dưìng vµ tư¬ng ®èi c©n ®èi. • ThiÕu ®¹m lµm gi¶m s¶n lưîng h¹t cña nhiÒu loµi c©y trång. NhiÒu nghiªn cøu ®¸nh gi¸ ¶nh hưëng cña ®¹m, l©n, Hå tiªu vµ rau diÕp khi thiÕu ®¹m s¶n lưîng h¹t rÊt thÊp so víi bãn ®Çy ®ñ ®¹m. kali ®Õn chÊt lưîng h¹t: 15 16 ¶nh hưởng của dinh dưỡng lân 2.3. TÝch luü hydrate carbon trong h¹t • ThiÕu l©n ¶nh hưëng ®Õn sù h×nh thµnh h¹t ë ®êi sau. • Hydrate c¸c bon lµ chÊt cã hµm lưîng cao nhÊt trong h¹t • ThiÕu l©n n¨ng suÊt h¹t thu ®ưîc thÊp h¬n bãn l©n ®Çy ®ñ. cña hÇu hÕt c¸c c©y trång. • H¹t cña c©y thiÕu l©n mäc c©y thÊp bÐ h¬n h¹t ®ñ l©n.  ¶nh hưởng cña dinh dưỡng kali • C©y ngò cèc vµ c¸c loµi c©y th©n th¶o h¹t ®Æc biÖt giÇu hydrate c¸c bon, Ýt chÊt bÐo vµ ®¹m. • ThiÕu kali h¹t kh«ng b×nh thưêng, dÞ d¹ng cao, ph«i vµ r×a h¹t bÞ ®en. • §Ëu ®ç cã hµm lưîng hydrate c¸c bon trung b×nh. Sau • ThiÕu kali tû lÖ n¶y mÇm cña h¹t kÐm, søc sèng cña h¹t hydrate c¸c bon lµ protein vµ chÊt bÐo. còng gi¶m nhanh trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n. • Tinh bét vµ hemicelulose lµ d¹ng hydrate c¸c bon tÝch luü d. ¶nh hưëng cña kü thuËt canh t¸c nhiÒu nhÊt trong h¹t. • Thêi vô trång thÝch hîp • Mét sè hydrate c¸c bon t×m thÊy trong h¹t kh«ng ph¶i ë d¹ng • MËt ®é trång tèi ưu 17 tÝch luü như pectin vµ chÊt nhµy. 18 3
  4. Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông NGhiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ a. TÝch luü tinh bét • Tinh bét lµ d¹ng hydrate c¸cbon phæ biÕn nhÊt ®ưîc tÝch luü trong h¹t. • H¹t chøa mét lưîng lín c¸c chÊt dù tr÷ thuéc d¹ng Ýt bÞ chuyÓn ho¸ vµ tån t¹i suèt trong qu¸ tr×nh h¹t n¶y mÇm. • Amylose gåm 200 ®Õn 1000 ®¬n vÞ gluco, nèi víi nhau • Tinh bét ®ưîc tÝch luü ë hai d¹ng quan hÖ víi nhau lµ amylose vµ amylopectin. bëi c¸c nèi  1,4 glocozit. • Amylose nhuém mµu víi ièt vµ chuyÓn mµu xanh. • Amylose cã cÊu tróc m¹ch th¼ng vµ amylopectin cã cÊu tróc m¹ch ph©n nh¸nh. • Amylose ®ưîc ph©n gi¶i nhê men - Amylaza. 19 20 • Amylopectin cã ph©n tö lín h¬n gåm 20 ®Õn 25 ®¬n vÞ gluco s¾p xÕp thµnh nh¸nh liªn kÕt víi nhau bëi c¶ hai nèi - 1,4 vµ  -1,6- glucozit • ChØ kho¶ng 50% amylopectin sö dông ®ưîc nhê ph©n gi¶i cña men - Amylaza vµ cã mµu ®á tÝa khi ph¶n øng víi Ièt. • Amylose vµ Amylopectin ®Òu bÞ ph©n huû bëi men  vµ - Amylaza trong ho¹t ®éng trao ®æi chÊt cña qu¸ tr×nh n¶y mÇm. 21 22 • Men t¸c ®éng vµ c¾t nèi -1,4 vµ -1,6. * Trong h¹t ngò cèc 90% ho¹t ®éng ph©n gi¶i amylose lµ do • Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i tinh bét t¹o thµnh ®ưêng Malto. men  - Amylaza vµ 10% do men - Amylaza. Men - • Amylose ®ưîc ph©n gi¶i hoµn toµn nhưng kh«ng thÓ Amylaza thuû ph©n c¶ amylose vµ amylopectin, t¸c ®éng ph©n gi¶i ®iÓm nh¸nh cña cña chuçi vßng hoÆc liªn kÕt  -1,6- glucozit cña amylopectin. kÕt thóc lµ bÎ g·y liªn kÕt  -1,4 vµ t¹o thµnh malto. • Do vËy s¶n phÈm phÇn cßn l¹i - limit dextrin. • HÇu hÕt tinh bét trong h¹t tån t¹i ë d¹ng vËt thÓ, dưíi møc • §iÒu nµy cã nghÜa r»ng chØ cã mét phÇn phÝa ngoµi cña tÕ bµo vµ ®ưîc gäi lµ h¹t tinh bét cã kÝch thưíc tõ 2 ®Õn ph©n tö amylopectin ®ưîc men - Amylaza tÊn c«ng. 100 m vµ chøa trong ph«i nhò. 23 24 4
  5. b. Hemicellulose • H×nh d¹ng h¹t tinh bét phô thuéc vµo lưîng amylose, • Hemicellose ®ưîc tÝch luü bÒn v÷ng trong h¹t, nhưng tÝnh phÇn lín c¸c h¹t tinh bét ®Òu chøa 50 ®Õn 75% chÊt Polysacharid kh«ng ®Æc trưng vµ thưêng thÊy trong amylopectin vµ 20 – 25% amylose. mµng tÕ bµo cña c©y. • Mét sè lo¹i h¹t tinh bét cã hµm lưîng amylose cao • Mét sè d¹ng h¹t Hemicellulose ë d¹ng chÊt dù tr÷: (37%) như lóa ®ưîc xÕp vµo lo¹i h¹t tinh bét cøng. Xyloglucan, Manan vµ Galacto. • BiÓu hiÖn sù kh¸c nhau gi÷a amylose vµ amylopectin • Hemicellulose lµ thµnh phÇn ®Æc trưng cña h¹t c¸c loµi Cä, ®ưîc ph¶n ¶nh ë tÝnh ho¸ hå. Chµ Lµ vµ trong néi nhò cña l¸ mÇm ë mét sè loµi kh¸c. 25 26 Chuçi Mannose C«ng thøc hãa häc cña Galactomannan 27 28 c. Các loại hydrate carbon khác 2.4. TÝch luü Lipit trong h¹t • Musilat: Lµ mét d¹ng hydrate c¸c bon lÉn trong tinh bét vµ Sù tÝch luü dÇu trong h¹t, qu¶ vµ c¸c bé phËn cña c©y lµ rÊt hemicellulose nhưng cã khèi lưîng nhá h¬n. kh¸c nhau ë c¸c loµi. • Protopectin: Lµ m¹ch cã khèi lưîng ph©n tö lín, ®ưîc t×m C¸c loµi cã kh¶ n¨ng tÝch luü hµm lưîng dầu cao th× hµm thÊy ë gi÷a c¸c líp mµng tÕ bµo, liªn kÕt c¸c líp mµng tÕ lưîng protein còng cao: đËu tư¬ng, l¹c, b«ng. bµo l¹i víi nhau. Khi protopectin biÕn ®æi thµnh pectin nã Mét sè loµi l¹i cã sù tư¬ng quan tÝch luü hµm lưîng dÇu cao ®ưîc dïng lµm chÊt lµm chÝn vµ mÒm qu¶. th× tÝch luü hydrate c¸c bon cao như: såi, dÎ. • Hợp chất Pectic: Nh÷ng hîp chÊt nµy t×m thÊy trong h¹t vµ bé  Lipit lµ mét chÊt kh«ng hoµ tan trong nưíc, nhưng hoµ tan phËn kh¸c cña c©y chñ yÕu trong thµnh phÇn cña mµng tÕ trong este vµ benzen. bµo vµ c¸c líp máng. 29 30 5
  6. • Bloor,1928 ®· diÔn t¶ cÊu tróc cña lipid như sau: a. A xÝt bÐo  Ngưêi ta gäi lµ c¸c a xÝt bÐo v× chóng ®ưîc cÊu t¹o bëi (1) Lµ mét acid bÐo hoµn toµn c¸c chÊt bÐo tù nhiªn vµ ë tr¹ng th¸i tù do. (2) CÊu tróc Glyserit  C¸c axÝt bÐo chØ thÊy ë trong h¹t ®ang n¶y mÇm vµ h¹t • Tõ lipit ®ưîc dïng cho c¶ dÇu vµ mì, mÆc dï cã tªn gäi vïi trong ®Êt. gièng nhau nhưng dÇu kh¸c mì ë chç dÇu ë thÓ láng  AxÝt bÐo lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh thuû ph©n chÊt bÐo. trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é b×nh thưêng, trong khi mì l¹i ë  C¸c axÝt bÐo cã thÓ ë d¹ng no hay kh«ng no phô thuéc thÓ ®Æc. vµo kiÓu liªn kÕt c¸c bon trong ph©n tö. 31 32 • C¸c axÝt bÐo kh«ng no chøa mét hoÆc nhiÒu liªn kÕt nèi • AxÝt palmatic chøa 14 c¸c bon lµ axÝt bÐo no phæ ®«i, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ nÕu t¸ch c¸c nguyªn tö H ra biÕn nhÊt trong dÇu cña c¸c h¹t. khái hîp chÊt th× sÏ t¹o thµnh acid bÐo no. • Glyxªrin (Glycerol) vµ c¸c rưîu kh¸c (Alcohols) • A xÝt bÐo kh«ng no phæ biÕn trong h¹t gåm hai lo¹i: ®ưîc kÕt hîp víi axÝt bÐo t¹o thµnh nhÒu lo¹i axÝt + Oleic (mét liªn kÕt nèi ®«i) bÐo kh¸c nhau. + Linoleic (hai liªn kÕt nèi ®«i) chiÕm 60% tæng • Rưîu trihydroxy vµ Glixªrin thưêng kÕt hîp t¹o thµnh lưîng lipit cã mÆt trong DÇu cña h¹t. c¸c este (glyxerit) víi nhiÒu a xÝt bÐo kh¸c nhau. • AxÝt bÐo no còng cã mÆt trong h¹t vµ chøa n nguyªn tö c¸c bon (n = tõ 4 ®Õn 24) 33 34 Tû lÖ % chÊt bÐo vµ dÇu trªn chÊt kh« cña mét sè loµi c©y trång b. Ph©n lo¹i lipit trong h¹t Loµi % chÊt bÐo Loµi % chÊt bÐo hoÆc dÇu hoÆc dÇu • Lipit cã thÓ ph©n ba lo¹i như sau: Dõa 65 §¹i kÝch 35-45 (1) §¬n gi¶n Hưíng 45-50 C¶I dÇu 33-43 (2) Phøc hîp dư¬ng H¹t lanh 30-35 Võng 50-55 (3) DÉn xuÊt B«ng 15-20 Lóa miÕn 2,5 L¹c 45-50 Ng« 2,1 • Lipit ®¬n gi¶n: Bao gåm c¸c este cña axÝt bÐo Ca cao 45-50 Lóa mú 1,8 vµ glyxªrin hay c¸c lo¹i rưîu kh¸c nhau. Trong sè BÝ ng« 41 §Ëu Hµ lan 1,5 c¸c lipit ®¬n gi¶n cã mì vµ DÇu bÐo. §Ëu tư¬ng 15-20 Lóa nưíc 2,5 35 36 H¹t da ®á 30 KiÒu m¹ch 1,1 6
  7. • Lipit phøc hîp: Lµ c¸c este cña axÝt bÐo cã thªm mét sè nhãm ho¸ chÊt kh¸c tham gia. Phètpho lipit lµ mét lo¹i lipit phøc hîp trong ®ã mét trong ba ®¬n vÞ axÝt bÐo ®ưîc thÕ bëi axÝt phèt phorÝc kÕt hîp víi c«lin. • Lipit dÉn xuÊt: Lµ lo¹i lipit ®ưîc h×nh thµnh do thuû ph©n lipit ®¬n gi¶n vµ lipit phøc hîp vµ nã tan trong dung m«i hoµ tan chÊt bÐo. C¸c lipit nµy bao gåm c¸c axÝt bÐo kh¸c nhau vµ nhiÒu ph©n tö rưîu hoµ tan hoµn toµn trong dung m«i, vÝ dô như Cholesterol. 37 38  Lipit cã tû lÖ lín nhÊt trong h¹t lµ lipit ®¬n gi¶n gåm c¸c lo¹i chÊt bÐo, DÇu bÐo vµ s¸p.  S¸p lµ mét lo¹i lipit ®¬n gi¶n, nã lµ este cña axÝt bÐo víi mét sè rưîu.  Trong dung m«i b×nh thưêng hoµ tan chÊt bÐo s¸p hoµ tan kÐm h¬n. Thưêng thÊy s¸p lµ líp phñ b¶o vÖ qu¶ hoÆc h¹t 39 40 Hµm lưîng % axÝt bÐo cña h¹t ë mét sè loµi c©y trång c. Thuû ph©n cña lipit ChÊt bÐo  H¹t cã hµm lưîng lipid cao, khi n¶y mÇm cã hiÖn tưîng gi¶m Lauric Myristic Palmitic Stearic Oleic Linoleic Linoler hoÆc dÇu nhanh hµm lưîng chÊt bÐo t¨ng hµm lưîng ®ưêng. Dõa 45 20 5 3 6 L¹c 8,5 6 51,6 26  Ho¹t ®éng cña enzym lipaza t¨ng m¹nh thuû ph©n c¸c Triglyxªrit chuyÓn thµnh diglyxªrit vµ m«noglyxªrit vµ cuèi Ng« 6 2 44 48 cïng thµnh glyxªrin tù do vµ axÝt bÐo tù do. B«ng 23,4 31,6 45  AxÝt bÐo bÞ oxy ho¸ m¹nh bëi c¸c men oxy ho¸  vµ  trong Lanh 3 77 17 qu¸ tr×nh h¹t n¶y mÇm,. §Ëu tư¬ng 11 2 20 64 3  TÊt c¶ lipit tÝch luü dưíi DÇu ®Òu ë thÓ h×nh cÇu cã ®ưêng Hưíng 3,5 2,9 33,4 57,5 kÝnh tõ 0,2 ®Õn 0,6 m. NhiÒu men sinh tæng hîp hoÆc thuû dư¬ng ph©n axÝt bÐo còng ë d¹ng h×nh cÇu. 41 42 7
  8. Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông NGhiệp Việt Nam 2.5. TÝch luü Protein trong h¹t a. CÊu tróc cña Protein Protein lµ ph©n tö lín chøa ®¹m vµ cã cÊu tróc rÊt phøc t¹p. Thµnh phÇn rÊt lín trong protein lµ axÝt amin, s¶n phÈm cña thuû ph©n peptÝt, ph©n gi¶i c¸c liªn kÕt peptÝt. Protein rÊt quan träng ®èi víi sù sèng cña ®éng vËt vµ thùc vËt, tÊt c¶ c¸c ph¶n øng sinh lý cña tÕ bµo sèng ®Òu ®ưîc thùc hiÖn xoay quanh nh÷ng ®Æc tÝnh lý häc vµ ho¸ häc cña protein. Protein lµ thµnh phÇn chñ yÕu trong nguyªn sinh chÊt cña tÕ bµo ®éng thùc vËt. 43 44  Protein lµ thµnh phÇn chÊt dinh dưìng cã gi¸ trÞ tÝch luü  PhÇn rÊt lín protein trong h¹t kh«ng tham gia ho¹t ®éng trao trong h¹t cña hÇu hÕt c¸c loµi c©y. ®æi mµ ®¬n thuÇn lµ chÊt dù tr÷ ®Ó cung cÊp cho sù ph¸t triÓn cña mÇm.  HÇu hÕt c¸c loµi giµu ®¹m thuéc hä ®Ëu lµ nh÷ng loµi  Protein ho¹t ho¸ trong trao ®æi chÊt chØ chiÕm phÇn rÊt nhá cã kh¶ n¨ng cè ®Þnh ®¹m. trong tæng hîp protein nhưng cùc kú quan träng trong qu¸  Protein tÝch luü trong h¹t Ýt phøc t¹p h¬n protein trong tr×nh n¶y mÇm cña h¹t. nguyªn sinh chÊt vµ kh¶ n¨ng liªn kÕt víi lipid vµ c¸c  Protein ®ưîc tÝch luü trong h¹t thµnh ®¬n vÞ n¬ron vµ ®ưîc nhãm chÊt ho¸ häc kh¸c yÕu mÆc dï cã cÊu tróc xem như mét tËp hîp protein cã ®ưêng kÝnh tõ 1 ®Õn 20 m. tư¬ng tù. 45 46 * Glutelin b. Ph©n lo¹i Protein trong h¹t + Hoµ tan trong nưíc hoÆc trong dung m«i mÆn hoÆc * Albumin: Hoµ tan trong nưíc vµ thÓ hiÖn trung tÝnh hoÆc tÝnh rưîu ethylic. axÝt nhÑ vµ ®«ng kÕt bëi nhiÖt. + Glutelin ph¸t hiÖn thÊy hÇu hÕt trong c¸c h¹t ngò cèc. * Globulin: * Prolamin + Tan trong dung m«i mÆn nhưng kh«ng hoµ tan trong nưíc vµ khã ®«ng kÕt khi gÆp nhiÖt ®é thÊp. + Hoµ tan trong ethylic 70 ®Õn 90% nhưng kh«ng hoµ tan trong nưíc. + TÝnh hoµ tan cña chóng sÏ bÞ thay ®æi khi cã sù kÕt hîp gi÷a axÝt vµ ®é ®Ëm ®Æc cña dung m«i mÆn. + Chóng ®ưîc ph¸t hiÖn thÊy trong nh÷ng c©y cèc. + Globulin ph¸t hiÖn thÊy nhiÒu trong h¹t hai l¸ mÇm như hä + Thuû ph©n chóng cho chóng cho axÝt prolin, glutamin ®Ëu. vµ amoniac. 47 48 8
  9. Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông NGhiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ 2.6. C¸c hîp chÊt ho¸ häc kh¸c * Tannin OH + Ngưêi ta t×m thÊy tannin ë trong vá h¹t: dõa, ®Ëu. OH O OH + Tanin ®ưîc sö dông lµm OH s¹ch l«ng tõ líp b× cña OH OH O ®éng vËt trong qu¸ tr×nh thuéc da. OH + Lµ hîp chÊt cã ph©n tö OH lín víi träng lưîng ph©n C«ng thøc hãa häc cña Tanin tö 500 ®Õn 3000 49 50 * Alkaloid • Glucozit + Alkaloid lµ mét hîp chÊt cÊu t¹o vßng phøc t¹p chøa + Glucozit ®ưîc t¹o thµnh bëi ph¶n øng gi÷a ®ưêng gluco vµ mét hay hai hîp chÊt kh«ng ph¶i ®ưêng. nit¬, hÇu hÕt lµ thÓ r¾n mµu tr¾ng. Tuy vËy nicotin ë thÓ láng trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é b×nh thưêng. + Tr¹ng th¸i tinh khiÕt ë thÓ kÕt tinh, kh«ng mµu, vÞ ®¾ng, hoµ tan trong nưíc hoÆc rưîu. + Alkaloid cã trong c¸c lo¹i h¹t: H¹t c©y thuèc phiÖn + Mét vµi lo¹i glucozit rÊt ®éc cho ngưêi vµ ®éng vËt như (moãcphin), h¹t c©y m· tiÒn (Tricnin), c©y cµ ®éc dưîc Saponin ë h¹t trÈu. (Artopin). + HÇu hÕt glucozit t×m thÊy ë c¸c bé phËn sinh dưìng cña c©y. + Nh÷ng chÊt kh¸c rÊt gièng alkaloid như cafein tõ cµ + Mét sè glucozit t×m thÊy ë h¹t như: Salisin ë vá vµ l¸ c©y liÔu, phª, nicotin tõ thuèc l¸ vµ teobromin tõ ca cao. amicdalin ë c©y mËn vµ ®µo, Sinigrin ë c©y mï t¹c… 51 52 • Phytin + Phytin lµ mét hçn hîp gi÷a kali, magiª vµ canxi, nã lµ d¹ng C«ng thøc hãa l©n tÝch luü nhiÒu trong h¹t. häc cña Phytin + Trong h¹t cèc phytin thưêng kÕt hîp víi thÓ protein trong mét sè líp h¹t al¬ron. + Ho¹t ®éng phytin m¹nh nhÊt trong líp mµng vµ al¬ron. + Do lưîng lín photphat, magiª vµ kali cña h¹t chøa trong phytin nªn nh÷ng ho¹t ®éng trao ®æi chÊt cña h¹t phô thuéc vµo sự thuû ph©n phytin. 53 54 9
  10. Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông NGhiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ 2.7. C¸c chÊt kÝch thÝch sinh trëng * Hormones • Tõ hoãc m«n ®ưîc dïng ®Ó chØ mét sè hîp chÊt h÷u c¬, mµ sù cã mÆt cña nã víi mét lưîng nhá còng g©y t¸c dông ®Õn ®iÒu tiÕt trao ®æi chÊt ë ®éng vËt còng như thùc vËt. • Hoãc m«n ®éng vËt ®ưîc biÕt nhiÒu lµ adrenalin s¶n phÈm do tuyÕn thËn tiÕt ra vµ cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn hÖ tim m¹ch. • NhiÒu hoãc m«n ë thùc vËt ®ưîc t×m thÊy ë trong h¹t, nã ®ưîc x¸c ®Þnh lµ hoãc m«n thùc vËt, hoãc m«n sinh trưëng, chÊt ®iÒu tiÕt sinh trưëng. 55 56 10
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2