intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo "Hoàn thiện pháp luật hợp đồng kinh tế nhằm đảm bảo tính thống nhất trong điều chỉnh các quan hệ hợp đồng "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST
Báo xấu
82
lượt xem 5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hoàn thiện pháp luật hợp đồng kinh tế nhằm đảm bảo tính thống nhất trong điều chỉnh các quan hệ hợp đồng Hai là hành vi pháp luật và hành vi đạo đức đều mang tính chất lịch sử xã hội. Qua mỗi thời kì lịch sử, con người có những hành vi khác nhau, cách thức thực hiện khác nhau, công cụ, phương tiện hỗ trợ khác nhau… Mặt khác, qua các thời kì lịch sử khác nhau, nội dung pháp luật và đạo đức cũng có sự thay đổi, bởi vậy, có hành vi thời kì này được...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Hoàn thiện pháp luật hợp đồng kinh tế nhằm đảm bảo tính thống nhất trong điều chỉnh các quan hệ hợp đồng "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. nguyÔn viÕt tý * H îp ®ång l h×nh thøc ph¸p lÝ thÝch hîp nhÊt thÓ hiÖn b¶n chÊt cña c¸c quan hÖ t i s¶n. Quan hÖ kinh tÕ v quan hÖ d©n sù cã thÓ l c¨n cø chung, mang tÝnh nguyªn t¾c cho hîp ®ång kinh tÕ. Trong ®ã, cã nh÷ng quy ®Þnh ®¸ng quan t©m nghiªn cøu v gi¶i chung h×nh thøc ph¸p lÝ l hîp ®ång. Hîp quyÕt nh−: ®ång dï thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc n o còng Thø nhÊt, nh÷ng quy ®Þnh vÒ c¸c nguyªn ph¶n ¸nh b¶n chÊt l sù tháa thuËn, sù thèng t¾c giao kÕt hîp ®ång d©n sù (§iÒu 395 BLDS). nhÊt ý chÝ cña c¸c bªn nh»m l m ph¸t sinh, B¶n chÊt cña hîp ®ång l sù tháa thuËn thay ®æi v chÊm døt c¸c quyÒn v nghÜa vô gi÷a c¸c chñ thÓ. Sù tháa thuËn cã thÓ ®¹t ph¸p lÝ. V× vËy, ë nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi ® ®−îc khi nã dùa trªn c¸c nguyªn t¾c tù ban h nh ®¹o luËt vÒ hîp ®ång, trong ®ã x¸c nguyÖn, b×nh ®¼ng. YÕu tè tù nguyÖn khi kÝ ®Þnh râ c¸c nguyªn t¾c, ®iÒu kiÖn, thñ tôc kÕt hîp ®ång l sù thèng nhÊt cña hai ph¹m chung cho c¸c lo¹i hîp ®ång v x©y dùng trï ý chÝ v sù b y tá ý chÝ. C¸c bªn khi cã ®iÒu lÖ cô thÓ cho tõng lo¹i hîp ®ång trªn c¬ sù thèng nhÊt ý chÝ cÇn ph¶i ®−îc b y tá ra së luËt hîp ®ång chung. bªn ngo i d−íi h×nh thøc hîp ®ång. Hîp ë ViÖt Nam, hîp ®ång d©n sù ®−îc quy ®ång ®ã ph¶i ph¶n ¸nh mét c¸ch trung thùc, ®Þnh trong Bé luËt d©n sù (BLDS) cßn hîp kh¸ch quan nh÷ng mong muèn cña c¸c bªn ®ång kinh tÕ l¹i ®−îc quy ®Þnh trong Ph¸p tham gia giao kÕt míi ®−îc gäi l tù nguyÖn. lÖnh hîp ®ång kinh tÕ. Hai v¨n b¶n n y ®−îc Trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung, kÝ ¸p dông ®èi víi hai lo¹i hîp ®ång kh¸c nhau: kÕt hîp ®ång kinh tÕ l kØ luËt nh n−íc, viÖc Mét cho hîp ®ång d©n sù v mét cho hîp kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ kh«ng dùa trªn sù tù ®ång kinh tÕ. Tuy nhiªn, trong nÒn kinh tÕ nguyÖn cña c¸c bªn m dùa trªn kÕ ho¹ch thÞ tr−êng rÊt khã ph©n biÖt gi÷a hîp ®ång cña Nh n−íc. kinh tÕ v hîp ®ång d©n sù. Bëi lÏ, c¶ hai Trong c¬ chÕ thÞ tr−êng, viÖc kÝ kÕt hîp lo¹i hîp ®ång n y cã nhiÒu ®iÓm gièng nhau ®ång kinh tÕ l quyÒn cña c¸c chñ thÓ. Kinh vÒ b¶n chÊt, tøc l ®Òu ph¶n ¸nh c¸c quan hÖ tÕ thÞ tr−êng ® tr¶ l¹i cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ t i s¶n mang tÝnh chÊt h ng hãa - tiÒn tÖ; néi quyÒn tù chñ trong kinh doanh v tr¶ l¹i cho dung ®Òu l nh÷ng h nh vi mua b¸n v trao hîp ®ång nguyªn t¾c tù nguyÖn cña nã. C¸c ®æi c¸c lîi Ých vËt chÊt; chñ thÓ cña chóng chñ thÓ tù m×nh lùa chän b¹n h ng, lùa chän ®Òu l ph¸p nh©n, c¸ nh©n v c¸c chñ thÓ kh¸c. Do ®ã, theo chóng t«i nh÷ng quy ®Þnh * Gi¶ng viªn chÝnh Khoa ph¸p luËt kinh tÕ vÒ hîp ®ång d©n sù trong BLDS ho n to n cã Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 48 - T¹p chÝ luËt häc
  2. nghiªn cøu - trao ®æi thêi ®iÓm kÝ kÕt v tù do b y tá ý chÝ, thèng tÕ ®−îc thùc hiÖn æn ®Þnh trªn c¬ së tù nguyÖn, nhÊt ý chÝ ®Ó x¸c lËp c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp b×nh ®¼ng, b¶o vÖ ®−îc lîi Ých c¸c bªn. ®ång phï hîp víi mong muèn cña m×nh. Thø ba, nh÷ng quy ®Þnh vÒ c¸c biÖn ph¸p MÆt kh¸c, trong c¬ chÕ thÞ tr−êng, c¸c ®¶m b¶o thùc hiÖn hîp ®ång. ®¬n vÞ kinh tÕ thuéc th nh phÇn kinh tÕ ®Òu VÒ c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn hîp cã quyÒn b×nh ®¼ng trong quan hÖ hîp ®ång ®ång, ph¸p luËt vÒ hîp ®ång kinh tÕ còng ® kinh tÕ. Hä ho n to n b×nh ®¼ng víi nhau cã nh÷ng quy ®Þnh, tuy nhiªn ch−a ®Çy ®ñ, trong ® m ph¸n, mçi bªn ®Òu cã quyÒn ®−a ch−a chuÈn x¸c (§iÒu 5 Ph¸p lÖnh hîp ®ång ra yªu cÇu cña m×nh, chÊp nhËn hay kh«ng kinh tÕ; §iÒu 2, 3 NghÞ ®Þnh sè 17/H§BT chÊp nhËn yªu cÇu cña phÝa bªn kia. ng y 16/1/1990). BLDS quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò Nh− vËy, nguyªn t¾c tù nguyÖn, b×nh n y ®Çy ®ñ v râ r ng h¬n. BLDS kh«ng chØ ®¼ng kh«ng ph¶i l nguyªn t¾c riªng cña hîp quy ®Þnh quyÒn v nghÜa vô ®èi víi ng−êi thÕ ®ång d©n sù m nã còng l nguyªn t¾c kÝ kÕt chÊp, cÇm cè thËm chÝ ®èi víi ng−êi thø ba hîp ®ång kinh tÕ. gi÷ t i s¶n cÇm cè, thÕ chÊp m cßn quy ®Þnh Ngo i nguyªn t¾c tù nguyÖn, b×nh ®¼ng, râ r ng vÒ viÖc thÕ chÊp, cÇm cè t i s¶n ®Ó BLDS cßn quy ®Þnh nguyªn t¾c m khi kÝ kÕt ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô còng nh− thø tù hîp ®ång c¸c chñ thÓ nhÊt ®Þnh ph¶i tu©n −u tiªn thanh to¸n trong tr−êng hîp n y. theo. §ã l nguyªn t¾c kh«ng tr¸i víi ph¸p MÆt kh¸c, BLDS cßn quy ®Þnh mét c¸ch luËt v ®¹o ®øc x héi. phong phó h¬n c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc Thø hai, nh÷ng quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò thêi hiÖn hîp ®ång. Ngo i biÖn ph¸p thÕ chÊp, ®iÓm giao kÕt hîp ®ång. cÇm cè, b¶o l nh t i s¶n cßn cã c¸c biÖn NÕu nh− trong Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh ph¸p kh¸c nh− ®Æt cäc, kÝ c−îc, kÝ quü. C¸c tÕ (1989), vÒ thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång chñ thÓ cña hîp ®ång kinh tÕ cã thÓ ¸p dông cßn quy ®Þnh chung chung th× BLDS ® quy c¸c biÖn ph¸p n y ®Ó b¶o ®¶m cho viÖc thùc ®Þnh râ r ng c¸c thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång hiÖn hîp ®ång, ®Æc biÖt l biÖn ph¸p kÝ quü. cho tõng lo¹i hîp ®ång, tõng h×nh thøc kÝ kÕt Chóng t«i cho r»ng nh÷ng quy ®Þnh cña hîp ®ång cô thÓ (§iÒu 403 BLDS). Nh÷ng BLDS vÒ c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o thùc hiÖn quy ®Þnh cô thÓ, chi tiÕt ®ã cña BLDS l c¨n hîp ®ång ho n to n cã thÓ l c¨n cø ph¸p lÝ cø ph¸p lÝ cho viÖc kÝ kÕt c¸c hîp ®ång kinh tin cËy cho c¸c chñ thÓ hîp ®ång kinh tÕ ¸p tÕ ®Æc biÖt l trong ®iÒu kiÖn m ph¸p luËt vÒ dông. hîp ®ång kinh tÕ kh«ng cã quy ®Þnh. C¸c Thø t−, nh÷ng quy ®Þnh cña BLDS vÒ hîp chñ thÓ cña hîp ®ång kinh tÕ cã thÓ ¸p dông ®ång v« hiÖu. c¸c quy ®Þnh cña BLDS vÒ ®Ò nghÞ giao kÕt, Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ chØ quy ®Þnh thêi h¹n tr¶ lêi chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång c¸c tr−êng hîp hîp ®ång kinh tÕ v« hiÖu chÊm døt, ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång còng (§iÒu 8 Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ). Ph¸p nh− trong quy ®Þnh vÒ thêi ®iÓm giao kÕt hîp luËt vÒ hîp ®ång kinh tÕ quy ®Þnh h×nh thøc ®ång khi kÝ hîp ®ång kinh tÕ. Cã nh− vËy, cña hîp ®ång kinh tÕ b¾t buéc ph¶i b»ng v¨n míi ®¶m b¶o cho viÖc kÝ kÕt hîp ®ång kinh b¶n nh−ng l¹i kh«ng quy ®Þnh hîp ®ång sÏ bÞ t¹p chÝ luËt häc - 49
  3. nghiªn cøu - trao ®æi v« hiÖu nÕu kh«ng tu©n thñ h×nh thøc v¨n nhiÒu n−íc còng cã quan ®iÓm nh− vËy. b¶n. Mét ®iÒu thiÕu c¬ b¶n n÷a l ph¸p luËt Ch¼ng h¹n, theo Bé luËt d©n sù v th−¬ng kinh tÕ ch−a quy ®Þnh nh÷ng yÕu tè l m tr¸i m¹i Th¸i Lan (quyÓn 3), nh÷ng hîp ®ång sau víi b¶n chÊt cña hîp ®ång (b¶n tháa thuËn l hîp ®ång ®Æc tr−ng cho c¶ quan hÖ kinh trªn c¬ së tù nguyÖn, tù do v b×nh ®¼ng) sÏ doanh v quan hÖ d©n sù: Hîp ®ång mua l m cho hîp ®ång v« hiÖu. b¸n, hîp ®ång cho thuª m−ín t i s¶n, hîp Kh¸c víi ph¸p luËt vÒ hîp ®ång kinh tÕ, ®ång thuª m−ín, mua b¸n, hîp ®ång thuª cã thÓ nãi: “BLDS l v¨n b¶n chøa ®ùng c¸c m−ín dÞch vô, hîp ®ång thuª thÇu kho¸n, quy ®Þnh chÆt chÏ nhÊt vÒ hîp ®ång v« hîp ®ång vËn t¶i, hîp ®ång kÝ göi, hîp ®ång hiÖu”.(1) BLDS ® quy ®Þnh nh÷ng tr−êng hîp b¶o hiÓm. dÉn ®Õn v« hiÖu cña hîp ®ång c¶ vÒ néi Tãm l¹i, cã thÓ nãi, nh÷ng quy ®Þnh cña dung, n¨ng lùc chñ thÓ v h×nh thøc cña hîp BLDS vÒ hîp ®ång l c¨n cø chung mang ®ång. H¬n n÷a, BLDS cßn quy ®Þnh c¸c tÝnh nguyªn t¾c cho ho¹t ®éng kinh tÕ. tr−êng hîp v« hiÖu do nhÇm lÉn, do bÞ ®e däa Nh÷ng quy ®Þnh ®ã cã thÓ ¸p dông cho c¶ hoÆc giao dÞch gi¶ t¹o. §iÒu ®ã b¶o ®¶m yÕu hîp ®ång kinh tÕ. §ã sÏ l b−íc tiÕn quan tè c¬ b¶n cña hîp ®ång l thÓ hiÖn ý muèn träng ®Ó ho n thiÖn ph¸p luËt hîp ®ång, t¹o ®Ých thùc cña c¸c bªn. Chóng t«i cho r»ng ®iÒu kiÖn cho c¸c quan hÖ kinh doanh ®−îc nh÷ng quy ®Þnh ®ã cña BLDS vÒ hîp ®ång thùc hiÖn mét c¸ch æn ®Þnh, v÷ng ch¾c. v« hiÖu còng l c¬ së ®Ó bæ sung, ho n thiÖn Khi BLDS ra ®êi, ë n−íc ta, ph¸p luËt c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ hîp ®ång kinh tÕ. hîp ®ång kinh tÕ ® ®¹t ®Õn tr×nh ®é ph¸t Thø n¨m, nh÷ng quy ®Þnh hiÖn h nh vÒ triÓn nhÊt ®Þnh. Ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ hîp ®ång kinh tÕ chØ míi ®Ò cËp nh÷ng vÊn m vÞ trÝ trung t©m l Ph¸p lÖnh hîp ®ång ®Ò chung cña hîp ®ång kinh tÕ m ch−a ®i kinh tÕ (1989) ® cã ®ãng gãp quan träng v o quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ cho tõng trong viÖc t¹o m«i tr−êng ph¸p lÝ thuËn lîi lo¹i hîp ®ång kinh tÕ. V× vËy, viÖc ¸p dông cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh c¸c quy ®Þnh vÒ hîp ®ång kinh tÕ gÆp rÊt nghiÖp, ®¶m b¶o quyÒn tù do hîp ®ång cña nhiÒu khã kh¨n. Trong khi ®ã, BLDS quy c¸c chñ thÓ kinh doanh. Nh−ng còng chÝnh ®Þnh kh¸ chi tiÕt vÒ 13 lo¹i hîp ®ång d©n sù do sù tån t¹i v ph¸t triÓn cña ph¸p luËt hîp th«ng dông, phæ biÕn nhÊt trong giao l−u d©n ®ång kinh tÕ, cho nªn cïng víi chÕ ®Þnh sù, trong ®ã cã c¸c lo¹i hîp ®ång cã liªn "nghÜa vô d©n sù v hîp ®ång d©n sù" trong quan ®Õn kinh doanh. Do ®ã, c¸c chñ thÓ cña BLDS ® t¹o nªn hai hÖ thèng ph¸p luËt thùc hîp ®ång kinh tÕ ch¾c ch¾n sÏ ph¶i ¸p dông ®Þnh vÒ hîp ®ång ®éc lËp víi nhau nh−ng nh÷ng quy ®Þnh cña BLDS khi kÝ kÕt hîp cïng ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ t i s¶n c¬ b¶n ®ång kinh tÕ. gièng nhau vÒ b¶n chÊt. §ång thêi, còng do Nh− vËy, hîp ®ång kinh tÕ v hîp ®ång ®ã h×nh th nh hai thñ tôc tè tông (thñ tôc tè d©n sù cã chung b¶n chÊt, do ®ã, nh÷ng quy tông d©n sù v thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n ®Þnh vÒ hîp ®ång trong BLDS còng cã thÓ ¸p kinh tÕ), h×nh th nh hai hÖ thèng c¬ quan tßa dông ®èi víi hîp ®ång kinh tÕ. Ph¸p luËt ¸n (tßa kinh tÕ v tßa d©n sù). Trªn thùc tÕ, c¸c 50 - T¹p chÝ luËt häc
  4. nghiªn cøu - trao ®æi c¬ quan tè tông hÇu nh− kh«ng sö dông BLDS luËt thùc ®Þnh vÒ mét vÊn ®Ò (hîp ®ång), dÉn ®Ó xö lÝ c¸c quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ. ®Õn t×nh tr¹ng ph¸p luËt vÒ hîp ®ång thõa m Ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ, cô thÓ h¬n l thiÕu, thiÕu m thõa. Trªn thùc tÕ ® tõng cã Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ ®−îc ban h nh tõ nh÷ng vô viÖc m dùa v o ph¸p luËt hiÖn nh÷ng n¨m ®Çu cña c«ng cuéc ®æi míi c¬ h nh mçi c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lÝ theo chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ, cho ®Õn nay ch−a mét lÇn mçi c¸ch. ®−îc söa ®æi, bæ sung, cho nªn, béc lé rÊt Thùc tÕ ®ã ®ßi hái ph¶i gÊp rót tiÕn h nh nhiÒu bÊt cËp. Bá qua nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc söa ®æi, bæ sung v ho n thiÖn ph¸p luËt mèi quan hÖ néi t¹i cña ph¸p luËt hîp ®ång trong lÜnh vùc hîp ®ång nh»m ®¶m b¶o tÝnh kinh tÕ, ë ®©y, chóng t«i muèn nhÊn m¹nh thèng nhÊt trong ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt r»ng do ph¸p luËt vÒ hîp ®ång kinh tÕ ra ®êi c¸c quan hÖ hîp ®ång. tr−íc BLDS, cho nªn nhiÒu quy ®Þnh trong VÊn ®Ò ho n thiÖn ph¸p luËt hîp ®ång ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ kh«ng ®−îc x©y nãi chung, còng nh− ph¸p luËt hîp ®ång kinh dùng trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c ph¸p lÝ tÕ nãi riªng ® ®−îc giíi khoa häc tËp trung chung cña BLDS. §iÒu ®ã ® t¹o ra sù kh¸c nghiªn cøu ngay tõ khi ë ViÖt Nam b¾t tay biÖt kh«ng cÇn thiÕt gi÷a c¸c quy ®Þnh ph¸p x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng (tõ ®Çu luËt vÒ hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c quy ®Þnh nh÷ng n¨m 90 thÕ kØ XX). HiÖn t¹i, cã mét ph¸p luËt vÒ hîp ®ång d©n sù m hÖ qu¶ cña sè quan ®iÓm chÝnh vÒ viÖc ho n thiÖn ph¸p nã l t¹o ra hai lÜnh vùc ph¸p luËt ho n to n luËt hîp ®ång nãi chung v hîp ®ång kinh tÕ biÖt lËp víi nhau v ng y c ng xa c¸ch nhau nãi riªng nh− sau: l ph¸p luËt vÒ hîp ®ång d©n sù v ph¸p luËt Quan ®iÓm thø nhÊt cho r»ng cÇn: "X¸c vÒ hîp ®ång kinh tÕ, víi nhiÒu néi dung trïng ®Þnh râ giíi h¹n cña hîp ®ång kinh tÕ víi lÆp, m©u thuÉn víi nhau. VÝ dô: Quan niÖm vÒ hîp ®ång d©n sù, sù kh«ng ®ång nhÊt hîp ph¸p nh©n theo NghÞ ®Þnh sè 17/H§BT ng y ®ång kinh tÕ víi hîp ®ång d©n sù mÆc dï 16/01/1990 v quan niÖm vÒ ph¸p nh©n theo gi÷a chóng còng cã nh÷ng nÐt chung" v §iÒu 94 BLDS l kh«ng thèng nhÊt víi nhau. "Ph¶i ban h nh luËt hîp ®ång, trong ®ã x¸c HoÆc, quy ®Þnh vÒ nh÷ng t i s¶n cã thÓ ®−îc ®Þnh râ c¸c nguyªn t¾c, c¸c ®iÒu kiÖn thñ tôc thÕ chÊp b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn hîp ®ång chung nhÊt cho viÖc kÝ kÕt v thùc hiÖn c¸c kinh tÕ (§iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 17/H§BT) còng lo¹i hîp ®ång"(2) Quan ®iÓm n y cßn nhËn kh¸c nh÷ng lo¹i t i s¶n cã thÓ ®−îc thÕ chÊp ®−îc sù ñng hé cña mét sè nh nghiªn cøu b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ngay c¶ sau khi BLDS ® ®−îc ban h nh.(3) (§iÒu 346 BLDS); c¸c h×nh thøc b¶o l nh, Chóng t«i ®ång t×nh víi quan ®iÓm n y ë chç nghÜa vô cña ng−êi b¶o l nh còng cã nhiÒu cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a hîp kh¸c biÖt trong quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ v ®ång kinh tÕ v hîp ®ång d©n sù còng nh− quan hÖ hîp ®ång d©n sù v.v.. cÇn cã v¨n b¶n luËt chung ®iÒu chØnh thèng Trong lóc ®ã, ph¸p luËt l¹i kh«ng x¸c nhÊt hai lo¹i hîp ®ång n y. Tuy nhiªn, viÖc ®Þnh râ nguyªn t¾c ¸p dông ph¸p luËt trong ban h nh v¨n b¶n luËt chung ®Ó ®iÒu chØnh tr−êng hîp vÉn cßn tån t¹i hai hÖ thèng ph¸p hai lo¹i hîp ®ång n y chØ cã thÓ ®óng ë thêi t¹p chÝ luËt häc - 51
  5. nghiªn cøu - trao ®æi ®iÓm quan ®iÓm n y xuÊt hiÖn (n¨m 1991). quyÕt ®Þnh. NÕu trong ®êi sèng kinh tÕ x Cßn hiÖn nay, ban h nh v¨n b¶n luËt ®Ó quy héi h nh vi kinh doanh vÉn cßn tån t¹i nh− l ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò chung cña hîp ®ång sÏ lo¹i h nh vi d©n sù ®Æc thï th× kh«ng lÝ g× kh«ng cßn phï hîp. Bëi v×, nh÷ng vÊn ®Ò hîp ®ång kinh tÕ víi t− c¸ch l h×nh thøc cña chung vÒ hîp ®ång ® ®−îc BLDS quy ®Þnh. h nh vi kinh doanh l¹i kh«ng tån t¹i. §−¬ng NÕu ban h nh v¨n b¶n luËt míi ghi nhËn c¸c nhiªn, hîp ®ång kinh tÕ vÉn tån t¹i th× kh¸i vÊn ®Ò chung cña hîp ®ång sÏ rÊt khã kh¨n niÖm hîp ®ång kinh tÕ kh«ng thÓ bá. trong viÖc xö lÝ phÇn chung cña ®¹o luËt hîp Ngo i ra, trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o Ph¸p ®ång víi nh÷ng quy ®Þnh chung vÒ hîp ®ång lÖnh hîp ®ång kinh tÕ (söa ®æi), xuÊt hiÖn cña BLDS, dÉn ®Õn khã tr¸nh khái nh÷ng hai ý kiÕn tr¸i ng−îc nhau: m©u thuÉn chång chÐo gi÷a ®¹o luËt n y víi ý kiÕn thø nhÊt cho r»ng kh«ng cÇn thiÕt BLDS v sÏ x¶y ra t×nh tr¹ng thiÕu thèng ph¶i ban h nh Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ nhÊt trong viÖc ®iÒu chØnh quan hÖ hîp ®ång. (söa ®æi) víi lÝ do l kh«ng nªn ph©n biÖt Quan ®iÓm thø hai cho r»ng trong ph¸p hîp ®ång d©n sù v hîp ®ång kinh tÕ n÷a m luËt ViÖt Nam tån t¹i nhiÒu lo¹i hîp ®ång m tÊt c¶ c¸c lo¹i hîp ®ång ®Òu do BLDS ®iÒu ®Ó ph©n biÖt, ®Þnh lo¹i v x¸c ®Þnh thÈm chØnh. Trong lÜnh vùc cô thÓ nÕu ® cã v¨n quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp ®ang gÆp kh«ng b¶n ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ Ýt khã kh¨n... Do ®ã, ph¸p luËt vÒ hîp ®ång trong lÜnh vùc ®ã m trong ®ã cã quy ®Þnh vÒ cña ViÖt Nam hiÖn nay cÇn ®−îc söa ®æi theo hîp ®ång th× ¸p dông v¨n b¶n ph¸p luËt ®ã. h−íng bá kh¸i niÖm "hîp ®ång kinh tÕ", c¸c ý kiÕn thø hai cho r»ng vÉn cÇn thiÕt quy ®Þnh chung vÒ hîp ®ång cÇn ¸p dông ph¶i ban h nh Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ BLDS, trong tr−êng hîp c¸c luËt chuyªn (söa ®æi) víi lÝ do quan hÖ d©n sù v quan hÖ ng nh nh− LuËt th−¬ng m¹i, LuËt ®Çu t− trong kinh doanh ho n to n kh¸c nhau, trong n−íc ngo i cã quy ®Þnh vÒ hîp ®ång th× ¸p lóc ®ã LuËt th−¬ng m¹i cã ph¹m vi ®iÒu dông c¸c quy ®Þnh chuyªn ng nh ®ã. Mèi chØnh qu¸ hÑp. Trªn thùc tÕ, vÉn cßn nhiÒu quan hÖ n y cÇn ®−îc quy ®Þnh râ, cô thÓ quan hÖ trong lÜnh vùc kinh doanh kh«ng trong qu¸ tr×nh söa ®æi, bæ sung c¸c luËt, thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña c¸c v¨n b¶n ph¸p lÖnh chuyªn ng nh(4). ph¸p luËt cô thÓ (LuËt th−¬ng m¹i, Bé luËt ë ®©y, chóng t«i ®ång t×nh víi t¸c gi¶ h ng h¶i) m thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña cña quan ®iÓm n y vÒ c¸ch thøc ¸p dông v¨n Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ. Nh−ng cã thÓ b¶n ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ hîp nãi, Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ hiÖn h nh ®ång hiÖn nay nh−ng kh«ng thÓ ®ång t×nh kh«ng cßn ®¸p øng ®−îc ®ßi hái cña thùc víi quan ®iÓm v× sù khã kh¨n trong ph©n lo¹i tiÔn s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã, cÇn thiÕt hîp ®ång, trong ph©n ®Þnh thÈm quyÒn gi¶i ph¶i ban h nh Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ quyÕt tranh chÊp m bá "kh¸i niÖm hîp ®ång (söa ®æi) ®Ó ®¸p øng ®−îc c¸c ®ßi hái cña kinh tÕ’’. Bëi v×, sù tån t¹i cña hîp ®ång kinh thùc tiÔn hiÖn nay. tÕ kh«ng ph¶i do ph¸p luËt quy ®Þnh cã hay Nh− vËy, vÊn ®Ò ho n thiÖn ph¸p luËt hîp kh«ng m do thùc tÕ ®êi sèng kinh tÕ x héi ®ång kinh tÕ ë n−íc ta ® trë nªn cÊp thiÕt 52 - T¹p chÝ luËt häc
  6. nghiªn cøu - trao ®æi ngay tõ khi chóng ta b¾t tay x©y dùng nÒn vèn cã cña hîp ®ång d©n sù ®−îc biÓu hiÖn kinh tÕ h ng hãa nhiÒu th nh phÇn cã sù ®iÒu cô thÓ trong hîp ®ång kinh tÕ ®ång thêi hîp tiÕt cña Nh n−íc theo ®Þnh h−íng x héi ®ång kinh tÕ còng cã nh÷ng ®Æc thï riªng chñ nghÜa. §Æc biÖt nã trë nªn cÊp b¸ch h¬n cña nã. Nh×n chung, phÇn ®«ng trong giíi lÝ sau khi BLDS ra ®êi. Suy cho cïng, khi tiÕn luËn ® nh×n nhËn ®óng ®¾n mèi quan hÖ h nh c¸c b−íc nh»m ho n thiÖn ph¸p luËt n y. Tuy nhiªn, trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ, giíi nghiªn cøu lÝ luËn mèi quan hÖ n y ®−îc thÓ hiÖn nh− l mèi còng nh− c¸c c¬ quan x©y dùng v¨n b¶n quan hÖ gi÷a hai c¸i riªng cïng lo¹i. Do ®ã, ph¸p luËt chñ yÕu tËp trung gi¶i quyÕt hai vÊn trªn thùc tÕ, ® tån t¹i hai hÖ thèng ph¸p luËt ®Ò lín, ®ã l xö lÝ mèi quan hÖ vÒ néi dung hîp ®ång víi nh÷ng néi dung m©u thuÉn, gi÷a BLDS víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hîp ®ång chång chÐo nhau. ChÝnh v× vËy, viÖc x¸c ®Þnh kinh tÕ hiÖn h nh v h×nh thøc v¨n b¶n ghi râ mèi quan hÖ gi÷a hîp ®ång kinh tÕ v hîp nhËn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ ®ång d©n sù kh«ng chØ dõng l¹i trong nghiªn trong ®iÒu kiÖn cã BLDS. Nh− trªn ® tr×nh cøu lÝ luËn vÒ hîp ®ång m mèi quan hÖ n y b y, hiÖn trong giíi lÝ luËn còng nh− ë c¬ cÇn ®−îc thÓ hiÖn mét c¸ch nhÊt qu¸n trong quan so¹n th¶o Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ khi ho n thiÖn ph¸p luËt hîp ®ång. (söa ®æi) vÉn cßn cã nh÷ng ý kiÕn tr¸i ng−îc. Thø hai, ph¶i xóc tiÕn söa ®æi BLDS nãi Theo chóng t«i, trong ®iÒu kiÖn BLDS ® chung v nh÷ng quy ®Þnh vÒ hîp ®ång trong ®−îc ban h nh v cã hiÖu lùc h¬n 5 n¨m m BLDS nãi riªng ®ång thêi tiÕn h nh viÖc söa ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ ch−a cã nh÷ng ®æi, bæ sung v ho n thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p söa ®æi, bæ sung n o ®¸ng kÓ, ®ã l sù chËm luËt vÒ tõng chñng lo¹i hîp ®ång cô thÓ. trÔ kh«ng ®¸ng cã. Do ®ã, cÇn ph¶i khÈn Víi quan niÖm quan hÖ gi÷a hîp ®ång tr−¬ng tiÕn h nh viÖc söa ®æi, bæ sung v d©n sù v hîp ®ång kinh tÕ l mèi quan hÖ ho n thiÖn ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ ®Ó mét gi÷a c¸i chung v c¸i riªng, còng nh− dùa mÆt, phóc ®¸p nh÷ng yªu cÇu cña ®êi sèng trªn c¬ së thùc tr¹ng ph¸p luËt vÒ hîp ®ång kinh tÕ x héi, mÆt kh¸c ®¶m b¶o tÝnh ph¸p hiÖn nay ë n−íc ta, chóng t«i cho r»ng kh«ng chÕ, tÝnh thèng nhÊt trong hÖ thèng ph¸p luËt cÇn thiÕt ph¶i cã v¨n b¶n ph¸p luËt riªng nãi chung v ph¸p luËt hîp ®ång nãi riªng. (luËt hoÆc ph¸p lÖnh) quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò ViÖc ho n thiÖn ph¸p luËt hîp ®ång cÇn ®−îc chung vÒ hîp ®ång kinh tÕ. Bëi v×, nh÷ng tiÕn h nh theo h−íng: quy ®Þnh chung ®ã ® ®−îc ghi nhËn kh¸ ®Çy Thø nhÊt, cÇn x¸c ®Þnh râ mèi quan hÖ ®ñ trong BLDS. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò cßn thiÕu gi÷a hîp ®ång d©n sù v hîp ®ång kinh tÕ. ë ®©y l quan ®iÓm chÝnh thèng vÒ viÖc ¸p §©y l mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung v c¸i dông nh÷ng quy ®Þnh chung trong BLDS ®èi riªng, trong ®ã, hîp ®ång d©n sù l c¸i chung víi quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ. Thùc tÕ, trong v hîp ®ång kinh tÕ l c¸i riªng. Víi t− c¸ch BLDS hÇu nh− kh«ng cã quy ®Þnh n o ghi l c¸i chung v c¸i riªng, hîp ®ång d©n sù v nhËn vÊn ®Ò hîp ®ång kinh tÕ, c¸c thuËt ng÷ hîp ®ång kinh tÕ ®Òu tån t¹i kh¸ch quan v "giao l−u d©n sù", "quan hÖ d©n sù" kh«ng ®éc lËp t−¬ng ®èi víi nhau; nh÷ng thuéc tÝnh ®−îc gi¶i thÝch mét c¸ch chÝnh thèng. §iÒu t¹p chÝ luËt häc - 53
  7. nghiªn cøu - trao ®æi ®ã ® dÉn ®Õn quan niÖm kh«ng thèng nhÊt chuyªn ng nh cÇn thÓ hiÖn mét c¸ch cô thÓ vÒ mèi quan hÖ gi÷a hîp ®ång d©n sù víi hîp nhÊt c¸c chñng lo¹i hîp ®ång kinh tÕ. ThËm ®ång kinh tÕ v quan träng h¬n l ® dÉn ®Õn chÝ, cã nh÷ng thÓ lo¹i hîp ®ång, ngo i v¨n t×nh tr¹ng ¸p dông ph¸p luËt hîp ®ång mét b¶n ph¸p luËt chuyªn ng nh, cÇn cã nh÷ng c¸ch c¸t cø nh− hiÖn nay (BLDS chØ ¸p dông quy ®Þnh riªng míi thÓ hiÖn ®−îc c¸c ®Æc thï ®èi víi hîp ®ång d©n sù, Ph¸p lÖnh hîp ®ång cña chóng. Ch¼ng h¹n, hîp ®ång mua b¸n kinh tÕ ¸p dông ®èi víi hîp ®ång kinh tÕ) ë doanh nghiÖp hoÆc hîp ®ång trong lÜnh vùc c¸c c¬ quan, tæ chøc ho¹t ®éng thùc tiÔn. Do th−¬ng m¹i ®iÖn tö. §èi víi nh÷ng hîp ®ång ®ã, thay v× viÖc so¹n th¶o Ph¸p lÖnh hîp n y, ngo i LuËt th−¬ng m¹i, cÇn cã v¨n b¶n ®ång kinh tÕ (söa ®æi), nªn ch¨ng xóc tiÕn ph¸p luËt riªng, dï chØ ë møc ®é nghÞ ®Þnh viÖc söa ®æi, bæ sung nh÷ng quy ®Þnh vÒ hîp cña ChÝnh phñ. ®ång trong BLDS. Chóng t«i cho r»ng trong Tãm l¹i, hiÖn cßn mét sè quan ®iÓm kh¸c BLDS cÇn cã sù gi¶i thÝch râ r ng vÒ c¸c nhau vÒ viÖc ho n thiÖn ph¸p luËt hîp ®ång thuËt ng÷ nh− "giao l−u d©n sù", "quan hÖ nãi chung v hîp ®ång kinh tÕ nãi riªng. d©n sù" ®ång thêi ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ Chóng t«i cho r»ng trong ®iÒu kiÖn ® cã kh¸i niÖm hîp ®ång kinh tÕ (hoÆc hîp ®ång BLDS, viÖc ho n thiÖn ph¸p luËt hîp ®ång kinh doanh) víi t− c¸ch l hîp ®ång d©n sù cÇn tËp trung v o viÖc söa ®æi, bæ sung chÕ ®Æc thï v kh¸ phæ biÕn. Ngo i ra, trong ®Þnh hîp ®ång trong BLDS ®ång thêi tiÕn BLDS cÇn bæ sung mét sè vÊn ®Ò vÒ hîp h nh x©y dùng, söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ®ång m hiÖn nay trong BLDS còng nh− ph¸p luËt vÒ c¸c lo¹i hîp ®ång kinh tÕ cô thÓ. trong ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ ch−a ®Ò §iÒu ®ã, ®¶m b¶o ®−îc tÝnh thèng nhÊt cña cËp. Ch¼ng h¹n nh− vÊn ®Ò vÒ ®iÒu kiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ hîp ®ång v thiÕt thùc chung cña hîp ®ång. h¬n ®èi víi c¸c chñ thÓ kinh doanh./. Nh− vËy, khi BLDS ® ®−îc söa ®æi, bæ sung theo ph−¬ng h−íng trªn, nh÷ng vÊn ®Ò (1). Xem: PGS. TS. Lª Hång H¹nh, “Bé luËt D©n sù chung gi÷a hîp ®ång kinh tÕ v hîp ®ång nh×n d−íi gãc ®é nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng d©n sù sÏ ®−îc gi¶i quyÕt. VÊn ®Ò cßn l¹i cÇn XHCN’’, T¹p chÝ luËt häc sè chuyªn ®Ò BLDS 1996, gi¶i quyÕt l x©y dùng, söa ®æi, bæ sung c¸c tr. 20- 28. (2). Xem: PGS. TS. Lª Hång H¹nh, “Kinh tÕ thÞ tr−êng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ tõng chñng lo¹i hîp v sù cÇn thiÕt ph¶i ho n thiÖn ph¸p luËt kinh tÕ’’, T¹p ®ång kinh tÕ cô thÓ. Theo chóng t«i, nh÷ng chÝ nh n−íc v ph¸p luËt, sè 4, 1991, tr. 9-12. quy ®Þnh vÒ c¸c lo¹i hîp ®ång kinh tÕ cô thÓ (3). Xem: TS. NguyÔn Am HiÓu, “Ho n thiÖn luËt cÇn ®−îc thÓ hiÖn râ trong c¸c v¨n b¶n ph¸p kinh tÕ ë ViÖt Nam trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh luËt chuyªn ng nh. VÝ dô: Hîp ®ång vËn h−íng XHCN”, LuËn ¸n phã tiÕn sÜ khoa häc luËt, chuyÓn h ng hãa ®−êng biÓn cã thÓ ghi nhËn Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, H.1996. trong Bé luËt h ng h¶i; hîp ®ång mua b¸n (4). Xem: TS. H Hïng C−êng, “Tham gia qu¸ tr×nh to n cÇu ho¸ nÒn kinh tÕv nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi h ng hãa - trong LuËt th−¬ng m¹i; hîp ®ång víi ViÖt Nam vÒ ph−¬ng diÖn ph¸p lÝ”, Héi th¶o x©y dùng c¬ b¶n - trong LuËt x©y dùng (dù “Nh÷ng th¸ch thøc vÒ ph−¬ng diÖn ph¸p lÝ tr−íc to n th¶o) v.v.. Trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cÇu hãa”, H. 2000. 54 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1620 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2