intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Kiểm soát các giao dịch có nguy cơ phát sinh tư lợi theo Luật doanh nghiệp năm 2005 "

Chia sẻ: Mơ Mộng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

92
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kiểm soát các giao dịch có nguy cơ phát sinh tư lợi theo Luật doanh nghiệp năm 2005 Theo đó, đồng thời với quyết định đơn phương chấm dứt HĐLĐ hiện tại, NSDLĐ nêu đề nghị NLĐ tiếp tục ở lại doanh nghiệp làm việc với các điều kiện lao động khác (có sự thay đổi), chẳng hạn với mức lương thấp hơn, địa điểm làm việc xa hơn hoặc giao kết HĐLĐ mới... Trong trường hợp này,

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Kiểm soát các giao dịch có nguy cơ phát sinh tư lợi theo Luật doanh nghiệp năm 2005 "

  1. Ph¸p luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam – Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn Ths. TrÇn ThÞ B¶o ¸nh * 1. S c n thi t ph i ki m soát các giao môi trư ng kinh doanh và n n kinh t -xã h i d ch có nguy cơ phát sinh tư l i c a qu c gia. Th c ti n g n ây ã xu t hi n Các giao d ch tư l i c n ph i có s ki m hàng lo t các v vi c làm th t thoát tài s n soát t phía công ti và Nhà nư c thông qua c a Nhà nư c, nh hư ng n l i ích kinh t các quy nh c a pháp lu t và i u l công ti c a các nhà u tư và ngư i dân khi nh ng vì nh ng lí do sau: ngư i qu n lí, i u hành doanh nghi p l m M t là các giao d ch tư l i s gây thi t h i d ng quy n l c nh m tư l i cho riêng mình.(1) v tài s n cho công ti vì s tham nhũng, chia Vì v y, vi c ki m soát các giao d ch có chác tài s n c a công ti vào túi riêng c a m t nguy cơ phát sinh tư l i trong doanh nghi p nhóm thành viên ho c ngư i qu n lí công ti. nh m m b o quy n l i cho các ch n , b o Hai là t s thi t h i v l i ích c a công v quy n l i h p pháp cho các thành viên, c ti kéo theo ó là s thi t h i v quy n l i c a ông trong doanh nghi p và b o v môi các ch n c a công ti khi công ti không còn trư ng kinh doanh lành m nh, công b ng luôn tài s n thanh toán các kho n n cho ư c s quan tâm c a Nhà nư c, c a doanh các ch n . nghi p và các thành viên, c ông trong công Ba là khi m t công ti x y ra các giao ti. Qua th c ti n pháp lu t các nư c, có th d ch tư l i thì uy tín c a công ti ó s b th y có hai gi i pháp khác nhau ki m soát gi m sút, các thành viên ã u tư vào công các giao d ch có nguy cơ phát sinh tư l i: ti m t lòng tin vào công ti và tìm cách rút lui * Gi i pháp th nh t là pháp lu t c m kh i công ti; các nhà u tư bên ngoài e nh ng ngư i qu n lí công ti và nh ng ngư i ng i, không dám b v n u tư vào công ti. có liên quan c a h thi t l p giao d ch v i c bi t i v i các công ti c ph n (vi t t t công ti và c m công ti giao d ch v i các là công ti c ph n) có th d n n s s t công ti khác mà ó c ông ho c ngư i gi m giá c phi u c a công ti ó trên th qu n lí công ti có l i ích tr c ti p ho c gián trư ng ch ng khoán, gây ra tình tr ng l n ti p. Ví d : Theo lu t công ti c a Pháp, m t x n trên th trư ng ch ng khoán khi các nhà s kh ư c gi a công ti và ngư i qu n lí hay u tư bán t ng tháo c phi u c a công ti ó các h i viên c a công ti liên quan n vay và d n n s t n th t m t kho n v n u tư mư n, kí kh ng, b o lãnh… u b nghiêm không nh c a các nhà u tư. c m, tr khi ngư i qu n lí hay h i viên này B n là giao d ch tư l i còn d n n nhi u * Gi ng viên Khoa pháp lu t kinh t h qu nghiêm tr ng hơn, nh hư ng n Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 9/2010 19
  2. Ph¸p luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam – Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn có tư cách pháp nhân. Pháp lu t c a Pháp Lu t pháp m t s nư c cũng ti p c n cũng yêu c u các quan ch c cao c p, các vi c ki m soát các giao d ch có nguy cơ phát ngh sĩ, chuyên viên qu n lí c a các doanh sinh tư l i theo gi i pháp th hai. Ch ng h n, nghi p nhà nư c (ch t ch h i ng qu n tr , theo lu t c a M , tuỳ theo m i bang nhưng t ng giám c, giám c) khi m i nh m khuynh hư ng hi n nay là có ba cách cho ch c và khi h t nhi m kì ph i công khai cho m t giao d ch tư l i ư c ch p thu n: 1) công chúng và khai báo v i các ơn v h u Giao d ch y ã ư c thông báo tr n v n và quan tình tr ng tài s n c a mình.(2) ư c a s các thành viên không có l i ích Gi i pháp này có th lo i tr hoàn toàn ch p thu n; 2) ư c các c ông ch p thu n kh năng phát sinh các giao d ch có m c sau khi ã ư c thông báo tr n v n; 3) Nó ích tư l i nhưng nó có như c i m là h n công b ng khi ư c t o l p.(4) ch quy n tài s n c a các c ông, thành 2. Nh ng n i dung cơ b n c a Lu t viên là ngư i qu n lí công ti. M t khác, trên doanh nghi p năm 2005 v ki m soát các th c t , không ph i lúc nào các giao d ch giao d ch có nguy cơ phát sinh tư l i và gi a công ti v i ngư i qu n lí công ti hay m t s bình lu n v i nh ng ngư i có liên quan c a ngư i Nh ng quy nh v ki m soát các giao qu n lí công ti u có m c ích tư l i. Trong d ch có nguy cơ phát sinh tư l i trong Lu t nh ng trư ng h p trên, các công ti còn b doanh nghi p năm 2005 c a Vi t Nam cũng m t i cơ h i kinh doanh, th m chí là nh ng ư c các nhà làm lu t xây d ng theo hư ng kho n l i nhu n h p pháp vì nh ng quy nh gi i pháp th hai và g m nh ng n i dung sau: c m oán c a pháp lu t. Khi Nhà nư c càng a. Xác nh các giao d ch là i tư ng b c m oán thì các hành vi tư l i càng di n ra ki m soát tinh vi, khó ki m soát, th m chí các tác gi Lu t doanh nghi p năm 2005 ã xác nh Nguy n Ng c Bích và Nguy n ình Cung các giao d ch liên quan n tài s n có giá tr còn cho r ng: “Công b ng mà nói, c m các l n và giao d ch c a công ti v i m t s ch giao d ch v i các bên có liên quan cũng th nh t nh là hai nhóm giao d ch ph i ch u không th có hi u l c”.(3) s ki m soát ch t ch c a các thành viên, c * Gi i pháp th hai là pháp lu t v n cho ông trong công ti. phép các ch th ti n hành các giao d ch ó Th nh t, các h p ng liên quan n tài n u h p ng thành l p ho c i u l công ti s n có giá tr l n c a doanh nghi p c n thi t không c m nhưng nó ph i ư c công khai, ph i ư c ki m soát vì nó có nh hư ng n minh b ch và có s giám sát ch t ch . Gi i s t n t i c a doanh nghi p ó. i u 47, pháp th hai ư c ánh giá là lo i b ư c i u 64, i u 96, i u 135 Lu t doanh các giao d ch có nguy cơ phát sinh tư l i v a nghi p năm 2005 quy nh nh ng h p ng không ngăn c n nh ng giao d ch gi a công ti có giá tr l n trong doanh nghi p thu c i v i thành viên, c ông qu n lí công ti và tư ng ph i ki m soát. Nh ng giao d ch ư c nh ng ngư i có liên quan c a h khi nh ng coi là có giá tr l n trong các i u lu t trên giao d ch này em l i l i ích cho công ti. có giá tr b ng ho c l n hơn 50% t ng giá tr 20 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2010
  3. Ph¸p luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam – Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn tài s n ư c ghi trong báo cáo tài chính t i u quy n, giám c/t ng giám c và ki m th i i m công b g n nh t c a công ti ho c soát viên; ngư i có liên quan c a nh ng t l khác nh hơn quy nh t i i u l công ngư i nêu trên. ti tuỳ thu c vào t ng lo i hình công ti c th . H p ng, giao d ch gi a công ti trách Như v y, xác nh giá tr l n trong các nhi m h u h n m t thành viên là cá nhân v i giao d ch, trư c h t s do chính công ti quy t ch s h u công ti ho c ngư i có liên quan nh thông qua quy nh trong i u l c a c a ch s h u công ti ph i ư c ghi chép công ti; n u i u l công ti không xác nh và lưu gi thành h sơ riêng c a công ti. giá tr l n c a các giao d ch thì s áp d ng i v i công ti c ph n, i u 120 Lu t “m c” do LDN quy nh. Quy nh trên c a doanh nghi p năm 2005 quy nh các h p LDN ã th hi n quan i m c a Nhà nư c là ng, giao d ch gi a công ti v i các i tư ng tôn tr ng quy n c a các nhà u tư - các sau ây ph i ư c i h i ng c ông ho c thành viên, c ông công ti i v i vi c nh h i ng qu n tr ch p thu n: c ông, ngư i o t tài s n trong doanh nghi p. i di n u quy n c a c ông s h u trên Th hai, các giao d ch c a công ti v i 35% t ng s c ph n ph thông c a công ti m t s ch th cũng c n ph i có s giám sát. và nh ng ngư i có liên quan c a h ; thành Nh ng ch th ó có th là thành viên, c viên h i ng qu n tr ; giám c/t ng giám ông công ti, ngư i qu n lí công ti, ngư i có c và ngư i có liên quan c a h ; các doanh liên quan c a doanh nghi p… nghi p mà thành viên h i ng qu n tr , thành i v i công ti trách nhi m h u h n t viên ban ki m soát, giám c/t ng giám c hai thành viên tr lên theo quy nh t i i u và ngư i qu n lí khác c a công ti có s h u 59 Lu t doanh nghi p năm 2005 thì h p ph n v n góp ho c c ph n; doanh nghi p mà ng, giao d ch gi a công ti v i các i nh ng ngư i liên quan c a nh ng ngư i nêu tư ng sau ph i ư c h i ng thành viên trên cùng s h u ho c s h u riêng c ph n ch p thu n: thành viên, ngư i i di n theo ho c ph n v n góp trên 35% v n i u l . u quy n c a thành viên, giám c/t ng T u trung l i, các giao d ch gi a công ti giám c, ngư i qu n lí công ti m , ngư i có v i các thành viên, c ông ho c gi a công ti th m quy n qu n lí công ti m . v i nh ng ngư i qu n lí công ti (ngư i qu n i v i công ti trách nhi m h u h n m t lí doanh nghi p là ch s h u, giám c thành viên là t ch c thì h p ng, giao d ch doanh nghi p tư nhân, thành viên h p danh gi a công ti v i các i tư ng sau ây ph i công ti h p danh, ch t ch h i ng thành ư c h i ng thành viên ho c ch t ch công viên, ch t ch công ti, thành viên h i ng ti, giám c/ t ng giám c và ki m soát qu n tr , giám c ho c t ng giám c và các viên xem xét quy t nh theo nguyên t c a ch c danh qu n lí khác do i u l công ti quy s , m i ngư i có m t phi u bi u quy t: ch nh (kho n 13 i u 4 LDN năm 2005) ã s h u công ti; ngư i qu n lí ch s h u ư c xác nh rõ ràng. Bên c nh ó, còn m t công ti, ngư i có th m quy n b nhi m s i m c n ph i xem xét và gi i thích rõ hơn, nh ng ngư i qu n lí ó; ngư i i di n theo ó là khái ni m “ngư i có liên quan”. t¹p chÝ luËt häc sè 9/2010 21
  4. Ph¸p luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam – Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn Theo quy nh t i kho n 17 i u 4 Lu t v y, LDN c n có i u lu t gi i thích rõ hơn doanh nghi p năm 2005 thì khái ni m ngư i ho c dành s gi i thích ó cho i u l c a có liên quan là t ch c, cá nhân có quan h công ti. i u ó s giúp các cơ quan có th m tr c ti p ho c gián ti p v i doanh nghi p quy n có căn c pháp lí rõ ràng, thu n l i trong các trư ng h p sau ây: xem xét, k t lu n m t cách chính xác v tính “a) Công ti m ,(5) ngư i qu n lí công ti tư l i c a các giao d ch trong công ti. m và ngư i có th m quy n b nhi m ngư i T i sao pháp lu t ph i ki m soát các giao qu n lí ó i v i công ti con; d ch gi a công ti v i m t s ch th trên, c b) Công ti con i v i công ti m ; bi t là i v i nh ng ngư i qu n lí, ngư i có c) Ngư i ho c nhóm ngư i có kh năng liên quan c a ngư i qu n lí doanh nghi p. chi ph i vi c ra quy t nh, ho t ng c a Giao d ch tư l i gi a công ti v i ngư i có liên doanh nghi p ó thông qua các cơ quan quan có th x y ra trên t t c các lĩnh v c t qu n lí doanh nghi p; dân s n lao ng, thương m i… Ví d : d) Ngư i qu n lí doanh nghi p; Giám c có th tuy n d ng, kí k t h p ng ) V , ch ng, cha, cha nuôi, m , m nuôi, lao ng v i ngư i thân c a mình cho con, con nuôi, anh, ch , em ru t c a ngư i qu n ngư i thân c a mình các ưu ãi hơn nh ng lí doanh nghi p ho c c a thành viên, c ông ngư i lao ng khác trong i u ki n công s h u ph n v n góp hay c ph n chi ph i; vi c và trình tương ương. Ho c cũng có e) Cá nhân ư c u quy n i di n cho th nh ng ngư i qu n lí s “g i giá” vào các nh ng ngư i quy nh t i các i m a, b, c, d h p ng v i các i tác nh m tr c l i cho và kho n này; riêng mình, ngư i b m t mát l i ích t các g) Doanh nghi p trong ó nh ng ngư i h p ng này chính là công ti, các thành viên, quy nh t i các i m a, b, c, d, , e và h c ông, ch n c a công ti. Kinh nghi m kho n này có s h u n m c chi ph i vi c th c t Trung Qu c cho th y trong hoàn ra quy t nh c a các cơ quan qu n lí c nh tương t như ã nêu trên, không ít ngư i doanh nghi p ó; qu n lí công ti ã l m d ng quy n l c qua h) Nhóm ngư i tho thu n cùng ph i vi c th c hi n các giao d ch v i các bên có h p thâu tóm ph n v n góp, c ph n ho c liên quan tham ô, bi n th tài s n c a công l i ích công ti ho c chi ph i vi c ra ti thành tài s n c a riêng h và c a gia ình quy t nh c a công ti”. h . Có th nói ó là hình th c tham nhũng Hi n nay, chưa có tiêu chí xác nh tương i ph bi n trong khu v c doanh ngư i qu n lí c a công ti m , li u có th gi i nghi p, k c doanh nghi p thu c s h u tư thích theo khái ni m ngư i qu n lí doanh nhân. Vì v y, Lu t doanh nghi p năm 2005 nghi p theo quy nh t i Lu t doanh nghi p c a nư c ta ã quy nh nh ng giao d ch gi a năm 2005 ư c không? Trong th c t , công ti v i nh ng giao d ch c n ph i ư c xác nh nhóm ngư i quy nh t i i m h ki m soát trong n i b công ti trư c khi th c kho n 17 nói trên cũng r t khó khăn. Do hi n các giao d ch ó trong th c ti n. 22 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2010
  5. Ph¸p luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam – Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn b. Các bi n pháp ki m soát các giao d ch ích c a công ti vào “túi riêng c a h ”, gây có nguy cơ phát sinh tư l i và x lí các giao thi t h i l n v tài s n cho công ti và các ch d ch tư l i n , thành viên khác c a công ti. Lu t doanh nghi p năm 2005 ch y u ch M t i m khác áng lưu ý là quy nh v ki m soát các nhóm giao d ch trên trong s phi u bi u quy t khi thông qua các giao công ti c ph n và công ti trách nhi m h u d ch có giá tr tài s n l n trong công ti trách h n, ít quy nh ki m soát các giao d ch nhi m h u h n hai thành viên tr lên và tương t trong công ti h p danh và không có công ti c ph n. Theo ó, khi thông qua các quy nh ki m soát các giao d ch ó trong giao d ch có giá tr tài s n l n thì c n s doanh nghi p tư nhân. Theo chúng tôi, có l phi u i di n cho t l % s v n góp ho c nhà làm lu t ã “căn c ” vào tính ch u trách c ph n cao hơn s phi u i di n cho t l nhi m vô h n c a ch doanh nghi p tư nhân % s v n góp ho c c ph n khi thông qua và thành viên h p danh công ti h p danh mà các quy t nh khác.(7) không dành nhi u quy nh ki m soát các i v i công ti h p danh thì các giao d ch giao d ch có nguy cơ tư l i. M t s bi n liên quan n tài s n có giá tr l n cũng n m pháp ki m soát các giao d ch có nguy cơ trong nh ng v n c n ph i ư c ít nh t 3/4 phát sinh tư l i trong các công ti là: t ng s thành viên h p danh ch p thu n so Th nh t, t t c các giao d ch, h p ng v i nh ng v n khác ch c n ư c ít nh t ư c xác nh là có giá tr l n ho c ư c 2/3 t ng s thành viên h p danh ch p thu n; giao k t gi a công ti v i ngư i có liên quan t l c th do i u l công ti quy nh. i u theo quy nh c a Lu t doanh nghi p năm ó th hi n nhu c u c n thi t ph i ngăn ng a 2005 u ch u các cơ ch ki m soát ch t ch . các giao d ch có nguy cơ b tr c l i nh m b o * Nh ng giao d ch liên quan n tài s n v t t hơn n a quy n l i c a các thành viên, l n quy nh t i các i u 47, 64, 96, 120 và c ông, công ti và các ch n c a công ti. 135 Lu t doanh nghi p năm 2005 s do h i * i v i các giao d ch gi a công ti v i ng thành viên công ti, ch s h u công ti, m t s ch th nh t nh thì thông thư ng i h i ng c ông công ti xem xét và ngư i i di n theo pháp lu t c a công ti ph i thông qua. N u nhìn vào cơ c u h i ng công khai hoá các n i dung v h p ng, giao thành viên, ch s h u công ti, i h i ng d ch ó theo trình t nh t nh. Vi c công c ông trong các lo i hình công ti(6) có th khai hoá s giúp công ti lo i tr các nguy cơ rút ra nh n xét: Nh ng giao d ch có giá tr có th b m t s i tư ng l i d ng tư l i. l n trong công ti có ư c th c hi n hay B i vì, khi có thông báo công khai thì các không u do t t c các thành viên, các c thành viên còn l i trong công ti s phát hi n, ông có quy n bi u quy t quy t nh mà giám sát và ngăn ch n k p th i các ý tư không trao quy n quy t nh này cho ngư i l i trong các giao d ch ó. N u thành viên i di n h p pháp c a công ti. Quy nh như nghi v n ho c phát hi n ra giao d ch có ý v y nh m ngăn ch n ngư i i di n h p tư l i thì có quy n ph n i, không thông pháp có th n y sinh ý tư l i, san s l i qua các giao d ch ó và v nguyên t c thì t t t¹p chÝ luËt häc sè 9/2010 23
  6. Ph¸p luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam – Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn c các giao d ch này ch ư c giao k t sau v y, s là áng ti c và có th làm công ti m t khi có s ng ý c a công ti thông qua các các cơ h i kinh doanh i v i h p ng, cơ quan có th m quy n trong công ti. giao d ch không mang tính tư l i mà ngư c V i công ti trách nhi m h u h n t hai l i có th em n l i ích cho công ti nhưng thành viên tr lên, theo kho n 1 i u 59 không th ư c th c hi n vì h i ng thành LDN năm 2005: Các h p ng, giao d ch viên công ti th ơ, không có ý ki n gì. gi a công ti v i ngư i có liên quan ph i Th hai, vi c quy nh thành viên có liên ư c ngư i i di n theo pháp lu t c a công quan không ư c bi u quy t có khó khăn trên ti “g i n các thành viên h i ng thành th c t . Gi s thành viên A là giám c c a viên, ng th i niêm y t t i tr s chính và công ti Y và n m gi 70% s v n. Ông A có chi nhánh c a công ti d th o h p ng v là giám c công ti B. N u công ti Y và ho c thông báo n i dung ch y u c a giao công B kí h p ng mua bán hàng hoá v i d ch d nh ti n hành. Trư ng h p i u l nhau thì giao d ch ó ph i ư c ưa ra h i không quy nh thì h i ng thành viên ph i ng thành viên. Khi bi u quy t, ông A quy t nh vi c ch p thu n h p ng ho c không ư c b phi u, v y ch còn s thành giao d ch trong th i h n 15 ngày, k t ngày viên i di n cho 30% ph n v n còn l i m i niêm y t; trong trư ng h p này, h p ng, ư c b phi u. Nhưng m t quy t nh c a h i giao d ch ư c ch p thu n n u có s ng ý ng thành viên theo quy nh t i i u 59 c a s thành viên i di n ít nh t 75% t ng Lu t doanh nghi p năm 2005 c n ph i có s s v n có quy n bi u quy t. Thành viên có ng ý c a s thành viên i di n ít nh t 75% liên quan trong các h p ng, giao d ch t ng s v n có quy n bi u quy t. N u căn c không có quy n bi u quy t”. theo quy nh này thì giao d ch ví d trên s Tuy nhiên, quy nh t i i u 59 Lu t không th th c hi n ư c trên th c t cho dù doanh nghi p năm 2005 nói trên có m t s ý giao d ch gi a hai công ti ó hoàn toàn “bình ki n c n ph i trao i như sau: thư ng” và không có d u hi u tư l i. Th nh t, Lu t doanh nghi p năm 2005 Quy nh t i i u 120 Lu t doanh chưa d li u trư ng h p n u trong th i h n nghi p năm 2005 v ki m soát các h p ng ó mà h i ng thành viên không có ý ki n giao d ch gi a công ti c ph n v i các i ch p thu n hay không ch p thu n h p ng, tư ng có liên quan ph i ư c i h i ng giao d ch nói trên thì s gi i quy t như th c ông ho c h i ng qu n tr ch p thu n nào (gi nh i u l công ti cũng không có cũng xu t hi n ý ki n tương t như ý ki n quy nh d li u trư ng h p này)? Khi ó thì th nh t trong công ti trách nhi m h u h n các h p ng, giao d ch gi a công ti v i hai thành viên tr lên. ngư i có liên quan s không ư c th c hi n V i công ti trách nhi m h u h n m t vì chưa ư c h i ng thành viên công ti thành viên là t ch c thì h p ng, giao d ch xem xét. C n nh n m nh r ng không ph i gi a công ti ó v i m t s i tư ng ph i m i giao d ch, h p ng gi a công ti v i ư c h i ng thành viên ho c ch t ch công ngư i có liên quan u có nguy cơ tư l i. Vì ti, giám c ho c t ng giám c và ki m 24 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2010
  7. Ph¸p luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam – Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn soát viên xem xét quy t nh theo nguyên t c ông c a công ti khi h i ng qu n tr , giám a s , m i ngư i có m t phi u bi u quy t t i c/t ng giám c không th c hi n úng i u 75 Lu t doanh nghi p năm 2005 cũng nghĩa v , gây thi t h i n l i ích c a c c n ph i xem xét. B i l , ki m soát viên ông ho c công ti. ây cũng là quy nh c n ư c thành l p ki m tra, giám sát tính ph i b sung hoàn thi n các quy nh c a h p pháp, trung th c, c n tr ng c a h i ng Lu t doanh nghi p năm 2005 và m b o s thành viên, ch t ch công ti, giám c/t ng công b ng trong vi c th c hi n c a các thành giám c trong vi c qu n lí, i u hành công viên, c ông trong các lo i hình công ti. vi c kinh doanh c a công ti. V i quy nh Qua vi c ki m tra, xem xét các tài li u ki m soát viên cũng ư c xem xét và bi u trên thì các thành viên có th ngăn ch n ho c quy t i v i các giao d ch gi a công ti v i yêu c u x lí các giao d ch có m c ích tư ngư i có liên quan e r ng s y ki m soát l i, gây thi t h i, xâm ph m quy n l i h p viên vào tình tr ng “v a á bóng v a th i pháp c a công ti và nh ng ch th khác. còi”. i u ó cũng có nghĩa là khó mà có s Th tư, quy nh trách nhi m c a các khách quan khi h ng tư cách là “ngư i thành viên, c ông, ngư i qu n lí công ti giám sát” các quy t nh mà trư c ó h v a nh m ngăn ng a, h n ch các giao d ch tư là ngư i ã giơ tay bi u quy t ng ý. l i trong công ti: Th ba, ngoài quy n tham d h p h i ó là các quy nh t i i m b kho n 5 ng thành viên, i h i ng c ông thì i u 42, i m b kho n 5 i u 80, kho n 4 thành viên, c ông có quy n bi u quy t còn i u 116, kho n 4 i u 118, kho n 2 i u có quy n ki m soát các giao d ch có nguy cơ 134, i m c kho n 3 i u 138 LDN năm phát sinh tư l i như: 2005... Các quy nh trên c p trách nhi m - Ki m tra, xem xét, tra c u, sao chép s cá nhân thành viên, c ông công ti khi nhân ghi chép, s biên b n h p i h i ng c danh công ti dư i m i hình th c ti n hành ông và các ngh quy t c a i h i ng c kinh doanh và các giao d ch khác tư l i ông; theo dõi các giao d ch, s k toán, báo ho c ph c v l i ích c a t ch c, cá nhân cáo tài chính h ng năm, s biên b n h p h i khác. Ví d , i m b kho n 5 i u 80 Lu t ng thành viên, các gi y t và tài li u khác doanh nghi p năm 2005 quy nh: C ông c a công ti.... ( i m c kho n 1 i u 41, i m ph thông ph i ch u trách nhi m cá nhân khi e kho n 1 i u 79 LDN năm 2005). nhân danh công ti dư i m i hình th c - Thành viên công ti có quy n khi u n i th c hi n hành vi ti n hành kinh doanh và ho c kh i ki n giám c ho c t ng giám c các giao d ch khác tư l i ho c ph c v l i khi không th c hi n úng nghĩa v , gây thi t ích c a t ch c, cá nhân khác. h i n l i ích c a thành viên ho c công ti Lu t doanh nghi p năm 2005 còn quy theo quy nh c a pháp lu t ( i m g kho n 1 nh v nghĩa v c a ngư i qu n lí công ti i u 41 LDN năm 2005). Tuy nhiên, trong ph i th c hi n nhi m v ư c giao m t cách công ti c ph n, LDN l i không có quy nh trung th c, trung thành, m n cán v i l i ích trao quy n khi u n i kh i ki n cho các c c a công ti, c a các thành viên và c ông. t¹p chÝ luËt häc sè 9/2010 25
  8. Ph¸p luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam – Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn Quy nh bu c thành viên h i ng qu n tr , là cá nhân ph i xác nh và tách bi t tài s n giám c/t ng giám c công ti (g i chung c a ch s h u công ti và tài s n c a công là ngư i qu n lí công ti) ph i có nghĩa v ti… T t c các quy nh trên nh m m c ích trung thành v i công ti trong Lu t doanh cung c p các thông tin liên quan v các nghi p năm 2005 ã có s tương ng v i l i ích c a ngư i qu n lí công ti, t ó có cơ lu t c a M . Nhưng lu t c a M ã có s s xem xét và ki m soát các giao d ch có gi i thích quy nh này rõ ràng hơn. Theo ó nguy cơ phát sinh tư l i trong công ti. thì trong b n ph n này, ngư i qu n lí công ti Th sáu, Lu t doanh nghi p năm 2005 không ư c th c hi n các giao d ch b xung ã xây d ng các quy nh v t ch c qu n lí t v l i ích, trong ó có vi c t mình ng công ti theo hư ng có s phân công các ra giao d ch. Giao d ch t mình là m t vi c nhi m v , ch c năng cho t ng cơ quan khác làm trong ó thành viên, giám c hay c nhau, c bi t xây d ng cơ quan ki m soát ông chi ph i là bên i ngh ch v i công ti. n i b công ti. Qua th c t t ch c qu n tr Nó ph i h i ba y u t : thành viên và công công ti c ph n có vài i m c n quan tâm và ti là hai bên i ngh ch nhau; thành viên gây c n tìm ra hư ng kh c ph c: nh hư ng công ti kí k t giao d ch và Theo quy nh c a pháp lu t, trong công thành viên có l i ích v ti n b c mà có kh ti c ph n có trên 11 c ông là cá nhân ho c năng là trái ngư c v i l i ích tài chính c a có c ông là t ch c s h u trên 50% t ng công ti. Ch ng h n, m t thành viên bán tài s c ph n c a công ti ph i có ban ki m s n cho công ti hay ngư c l i. N u thành soát. Thành viên ban ki m soát do i h i viên ã gây nh hư ng công ti quy t nh ng c ông b u ra. ban ki m soát có v trí mua hay bán thì ngư i ta s r ng công ti ngang b ng v i h i ng qu n tr , th c hi n mua cao giá hơn, hay bán r hơn so v i nhi m v giám sát h i ng qu n tr , giám nh ng vi c buôn bán tài s n thông thư ng.(8) c ho c t ng giám c trong vi c qu n lí và Th năm, quy nh v ch công khai i u hành công ti; ch u trách nhi m trư c i hoá thông tin t i các i u 56, 72, 118, 119 h i ng c ông trong vi c th c hi n các LDN năm 2005. Theo các quy nh trên thì nhi m v ư c giao. Tuy nhiên, trên th c t , thành viên h i ng thành viên; giám các thành viên ban ki m soát thư ng do c/t ng giám c; ch t ch công ti; ki m chính các thành viên h i ng qu n tr ch soát viên công ti trách nhi m h u h n m t nh. B i vì, các thành viên h i ng qu n thành viên là t ch c; thành viên h i ng tr thư ng là c ông l n c a công ti. H b u qu n tr và nh ng ngư i qu n lí khác trong cho chính h làm thành viên h i ng qu n công ti c ph n ph i có trách nhi m thông tr và b u cho m t s ngư i khác làm thành báo k p th i, y , chính xác cho công ti viên ban ki m soát. Theo k t qu i u tra v các doanh nghi p mà h và ngư i có liên trong th c t còn cho th y thành viên ban quan c a h làm ch ho c có c ph n, v n ki m soát thư ng là ngư i lao ng trong góp chi ph i… Ho c quy nh ch s h u công ti. Vì v y, a v pháp lí c a h th p công ti trách nhi m h u h n m t thành viên hơn so v i “ i tư ng” mà h ph i giám sát. 26 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2010
  9. Ph¸p luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam – Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn Ngoài ra, năng l c, ngu n l c và i u ki n m t s quy nh nh m t ư c m c tiêu làm vi c c a h cũng thư ng thua kém so ki m soát t t hơn n a các giao d ch có nguy v i nh ng ngư i qu n lí. Do v y, vai trò c a cơ phát sinh tư l i. Vi c ki m soát các giao ban ki m soát thư ng ch là hình th c. Th c d ch có nguy cơ phát sinh tư l i còn ph tr ng ó cũng không khác nhi u so v i thu c vào nh n th c c a các thành viên, ch Trung Qu c, ban ki m soát ch t n t i dư i n , nh n th c c a các cơ quan gi i quy t hình th c là “ngư i giám sát b ki m duy t” tranh ch p… nên c n ph i ư c s quan tâm ch chưa ph i là m t th ch giám sát n i nhi u hơn c a các thành viên, ngư i giao b , c l p, chuyên môn và chuyên nghi p d ch v i công ti và các cơ quan nhà nư c./. cân b ng l i quy n l c c a h i ng qu n tr và ban giám c, ph c v cho l i ích t i (1).Xem: Tr n Thanh “Buông”, Báo Ti n phong, s a c a công ti và các c ông c a công ti.(9) 192, phát hành ngày 11/7/2010. (2).Xem: Ngô Th Bích Phương, Ki m soát các giao Th b y, không ch có các quy nh v d ch có nguy cơ phát sinh tư l i theo quy nh c a các bi n pháp ki m soát các h p ng, giao Lu t doanh nghi p năm 2005, Lu n văn th c sĩ lu t d ch gi a công ti và m t s ch th mà Lu t h c, Hà N i, 2007. doanh nghi p năm 2005 còn ưa ra các bi n (3), (8), (9).Xem: Nguy n Ng c Bích và Nguy n ình Cung, Công ti v n, qu n lí và tranh ch p theo Lu t doanh pháp x lí các h p ng này t i kho n 2 nghi p năm 2005, Nxb. Tri th c, 2009, tr. 326, 324. i u 59, kho n 3 i u 75, kho n 4 i u 120 (4).Xem: Nguy n Ng c Bích và Nguy n ình Cung, và kho n 1 i u 165. Công ti v n, qu n lí và tranh ch p theo Lu t doanh - Các h p ng, giao d ch khi ư c giao nghi p năm 2005, Nxb. Tri th c, 2009, tr. 328, trích k t không úng quy nh c a pháp lu t s b t Steven L. Emannuel Corporations (New York: Aspen Publisher, 2005), p. 200 - 212. vô hi u và b x lí theo quy nh c a pháp lu t; (5).Xem: Kho n 15 i u 4 Lu t doanh nghi p năm 2005. - Ngư i i di n theo pháp lu t c a công (6).Xem: Kho n 1 i u 47 Lu t doanh nghi p năm ti, thành viên có liên quan và ngư i có liên 2005: H i ng thành viên công ti trách nhi m h u quan c a thành viên ó, c ông, thành viên h n hai thành viên tr lên g m các thành viên, là cơ quan quy t nh cao nh t c a công ti. h i ng qu n tr ho c giám c/t ng giám Công ti trách nhi m h u h n m t thành viên là c i v i công ti c ph n ph i b i thư ng doanh nghi p do m t t ch c ho c m t cá nhân làm thi t h i phát sinh, hoàn tr cho công ti các ch s h u (sau ây g i là ch s h u công ti) có kho n l i thu ư c t vi c th c hi n h p quy n quy t nh các v n quan tr ng trong công ti ng, giao d ch ó; theo i u 64 lu t doanh nghi p. i u 96 Lu t doanh nghi p năm 2005: i h i ng - Ngư i có hành vi vi ph m tuỳ theo tính c ông g m t t c các c ông có quy n bi u quy t, ch t và m c vi ph m mà b x lí k lu t là cơ quan quy t nh cao nh t c a công ti c ph n. ho c b truy c u trách nhi m hình s theo i v i công ti h p danh theo quy nh t i i u quy nh c a pháp lu t. 135 Lu t doanh nghi p năm 2005: T t c các thành viên h p l i thành h i ng thành viên. H i ng Tóm l i, Lu t doanh nghi p năm 2005 ã thành viên có quy n quy t nh t t c các công vi c có nh ng quy nh nh m ki m soát khá ch t kinh doanh c a công ti. ch các giao d ch có nguy cơ phát sinh tư l i. (7).Xem: Kho n 2 i u 52, kho n 3 i u 104 Lu t Tuy nhiên, c n ph i b sung ho c s a i doanh nghi p năm 2005. t¹p chÝ luËt häc sè 9/2010 27
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2