intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "ảnh hưởng của hai chủng vi khuẩn lam lên sự nảy mầm, tăng trưởng rễ mầm và thân mầm ở giống lúa Khải Phong."

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

149
lượt xem
33
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vi khuẩn lam (Cyanobacteria, đã từng bị gọi sai là tảo lam) là một ngành vi khuẩn có khả năng quang hợp. Một số loại vi khuẩn lam có cấu tạo đơn bào, trong khi một số loài khác tạo thành các chuỗi tế bào, thỉnh thoảng có một số tế bào dị hình. Những loài vi khuẩn này đã có mặt trên Trái đất cách đây khoảng 3,8 tỉ năm và đóng vai trò quan trọng trong các chu trình sinh địa hoá tự nhiên.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "ảnh hưởng của hai chủng vi khuẩn lam lên sự nảy mầm, tăng trưởng rễ mầm và thân mầm ở giống lúa Khải Phong."

  1. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 ¶nh h−ëng cña hai chñng vi khuÈn lam lªn sù n¶y mÇm, t¨ng tr−ëng rÔ mÇm vµ th©n mÇm ë gièng lóa kh¶i Phong (a) (b) NguyÔn §×nh San , NguyÔn ThÞ KiÒu §«ng Tãm t¾t. Hai chñng Vi khuÈn lam cè ®Þnh nit¬ Anabaena iyengarii var. tenuis Rao vµ Scytonema ocellatum Lyngb. ex Born. et Flan (ph©n lËp tõ ruéng lóa H−ng Nguyªn - NghÖ An) ®−îc sö dông ®Ó nghiªn cøu ¶nh h−ëng lªn sù n¶y mÇm vµ sinh tr−ëng cña c©y mÇm gièng lóa Kh¶i Phong. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy: ë nång ®é dÞch vÈn Vi khuÈn lam thÝch hîp (0,9072g t−¬i /100ml dÞch vÈn) ®· lµm t¨ng tØ lÖ n¶y mÇm cña h¹t 18 – 31%, t¨ng c−êng ®é h« hÊp 39 – 49%, t¨ng ®é dµi th©n mÇm 36 – 45% vµ ®é dµi rÔ mÇm 39 – 43% so víi ®èi chøng (sau 72h) t−¬ng øng víi hai chñng vi khuÈn lam Anabaena iyengarii var. tenuis vµ Scytonema ocellatum. NÕu dÞch vÈn vi khuÈn lam ë nång ®é lo·ng th× Ýt cã t¸c dông kÝch thÝch n¶y mÇm cña h¹t vµ sinh tr−ëng cña c©y mÇm. NÕu dÞch vÈn vi khuÈn lam cã nång cao h¬n nång ®é thÝch hîp th× cã t¸c dông ng−îc l¹i, nghÜa lµ nã sÏ øc chÕ sù n¶y mÇm vµ sinh tr−ëng cña c©y mÇm. I. §Æt vÊn ®Ò ViÖc nghiªn cøu vi khuÈn lam vµ l©y nhiÔm chóng vµo ruéng lóa ®ang ®−îc chó ý ë nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi còng nh− ë ViÖt Nam. Ngoµi cè ®Þnh nit¬ ph©n tö vi khuÈn lam cßn tiÕt ra c¸c chÊt cã ho¹t tÝnh sinh häc cao cã t¸c dông kÝch thÝch sù sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång. HiÖn t¹i ng−êi ta ®· x¸c ®Þnh ®−îc 250 loµi vi khuÈn lam cã kh¶ n¨ng cè ®Þnh ®¹m. Vi khuÈn lam sèng tù do cã kh¶ n¨ng cè ®Þnh tõ 20 - 30kg N/ha n¨m. Theo Venkataraman (1982) cè ®Þnh nit¬ bëi vi khuÈn lam ë Ên §é cã thÓ ®¹t tíi 15 – 49 kg N/ha vµ n¨ng suÊt lóa t¨ng tõ 10 – 20% [8]. T¹i Ai CËp viÖc sö dông Anabaena oryzae (ph©n lËp tõ ®Þa ph−¬ng) ®· lµm n¨ng suÊt lóa t¨ng 31,6%, ®ång thêi c©y lóa hÊp thu nit¬ còng t¨ng tõ 25 – 42,.5% (Baulina,1975) [6]. Trung Quèc khi l©y nhiÔm vi khuÈn lam trªn ruéng lóa n¨ng suÊt trung b×nh t¨ng 15% (Hattori, 1967) [7]. ë ViÖt Nam viÖc nghiªn cøu ®Æc ®iÓm sinh häc vµ l©y nhiÔm vi khuÈn lam vµo ruéng lóa còng ®· ®−îc c¸c nhµ khoa häc quan t©m nh− TrÇn Hµi, TrÇn V¨n NhÞ (1985); TrÇn V¨n NhÞ vµ céng sù (1987, 1991); TrÇn §¨ng KÕ (1994); §Æng DiÔm Hång (1987); D−¬ng §øc TiÕn (1994) [3, 2, 4]. Theo h−íng trªn, võa qua chóng t«i ®· sö dông hai chñng Vi khuÈn lam cè ®Þnh ®¹m ®−îc ph©n lËp tõ ruéng lóa huyÖn H−ng Nguyªn (NghÖ An) ®Ó nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña chóng lªn sù n¶y mÇm vµ sinh tr−ëng cña gièng lóa Kh¶i Phong. II. §èi t−îng v ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 1. §èi t−îng nghiªn cøu H¹t gièng lóa Kh¶i Phong, dÞch vÈn Vi khuÈn lam Anabaena iyengarii var. tenuis Rao vµ Scytonema ocellatum Lyngb. ex Born. et Flan. Hai chñng vi khuÈn lam nµy ®−îc ph©n lËp tõ ruéng lóa H−ng Nguyªn - NghÖ An vµ nu«i trong m«i tr−êng dinh d−ìng BG11 kh«ng ®¹m víi c−êng ®é chiÕu s¸ng 2000 lux, quang chu kú12h/12h, nhiÖt ®é 250C (trong tñ sinh tr−ëng). ' NhËn bµi ngµy 13/11/2006. Söa ch÷a xong 20/12/2006. 111
  2. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu a. Ph−¬ng ph¸p bè trÝ thÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ thµnh 5 l«, mçi l« 100 h¹t gièng (ch¾c, ®Òu)/1 ®Üa petri, råi xö lý b»ng c¸c m«i tr−êng t−¬ng øng trong 24h, gi÷ ë nhiÖt ®é 280C. L« 1: N−íc m¸y (®èi chøng). L« 2: Dung dÞch dinh d−ìng BG11 kh«ng ®¹m. L« 3: 0,4536g vi khuÈn lam t−¬i trong 100ml dÞch vÈn. L« 4: 0,9072g vi khuÈn lam t−¬i trong 100ml dÞch vÈn. L« 5: 1,3608g vi khuÈn lam t−¬i trong 100ml dÞch vÈn. b. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch -X¸c ®Þnh sinh khèi vi khuÈn lam trªn b»ng ph−¬ng ph¸p ly t©m lo¹i n−íc råi c©n trªn c©n ph©n tÝch ®iÖn tö. - X¸c ®Þnh tØ lÖ n¶y mÇm theo ph−¬ng ph¸p ®Õm. -§o ®é dµi cña rÔ vµ th©n mÇm b»ng th−íc kÑp Palmer ®iÖn tö. - X¸c ®Þnh c−êng ®é h« hÊp cña h¹t n¶y mÇm theo ph−¬ng ph¸p Boisen-Jensen. Mçi c«ng thøc thÝ nghiÖm ®−îc lÆp l¹i 5 lÇn, lÊy gi¸ trÞ trung b×nh. III. KÕt qu¶ nghiªn cøu 1. ¶nh h−ëng cña dÞch vÈn vi khuÈn lam ®Õn tØ lÖ n¶y mÇm cña h¹t lóa Thêi gian 48h 72h 96h NM %SS NM %SS NM %SS ThÝ nghiÖm L«1 35 100 65 100 91 100 §èi chøng L« 2 32 91 61 94 89 98 L« 3 39 111 72 111 95 104 Anabaena iyengarii L« 4 45 129 85 131 99 109 var. tenuis L« 5 21 60 53 83 88 97 L« 3 36 103 68 105 92 101 Scytonema L« 4 41 117 77 118 97 107 ocellatum L« 5 20 57 44 68 89 98 B¶ng1. ¶nh h−ëng cña dÞch vÈn vi khuÈn lam lªn tØ lÖ n¶y mÇm cña h¹t gièng lóa Kh¶i phong (NM: n¶y m m, %SS: phÇn tr¨m so víi ®èi chøng) Qua b¶ng 1 cho thÊy dÞch vÈn vi khuÈn lam ë nång ®é thÝch hîp ®Òu cã t¸c dông kÝch thÝch sù n¶y mÇm cña h¹t lóa Kh¶i phong. Sau 48h, ë l« 4 tØ lÖ n¶y mÇm cao nhÊt, v−ît 29% vµ 17% so víi ®èi chøng, t−¬ng øng víi 2 chñng vi khuÈn lam Anabaena iyengarii var. tenuis vµ Scytonema ocellatum; ®¹t cao nhÊt sau 72h v−ît 31% vµ 18% so víi ®èi chøng. Cßn ë l« 2 (BG11) vµ l« 5 tØ lÖ n¶y mÇm ®Òu thÊp h¬n so víi ®èi chøng. Do dÞch vÈn vi khuÈn lam ë l« 5 cã nång ®é ®Ëm ®Æc h¬n l« 4 nªn ®· øc chÕ sù n¶y mÇm cña h¹t lóa. ë l« 3 th× nång ®é dÞch vÈn thÊp h¬n so víi l« 4 nªn tØ lÖ n¶y mÇm cña h¹t t¨ng cao h¬n ®èi chøng nh−ng vÉn thÊp h¬n l« 4. Nh− vËy, nång ®é dÞch vÈn vi khuÈn lam thÝch hîp lµ 0,9072g vi khuÈn lam t−¬i /100ml dÞch vÈn (l« 4) kÝch thÝch sù n¶y mÇm cña h¹t lóa ®¹t tØ lÖ cao nhÊt. NÕu xÐt cïng nång ®é th× chñng vi 112
  3. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 khuÈn lam Anabaena iyengarii var. tenuis cã t¸c dông t¨ng tØ lÖ n¶y mÇm cña h¹t lóa Kh¶i phong cao h¬n so víi chñng Scytonema ocellatum. 2. ¶nh h−ëng cña dÞch vÈn vi khuÈn lam ®Õn c−êng ®é h« hÊp cña h¹t lóa Thêi gian 48h 72h 96h IH %SS IH %SS IH %SS ThÝ nghiÖm L«1 0.235 100 0.252 100 0.228 100 §èi chøng L« 2 0.190 81 0.173 77 0.193 85 L« 3 0..261 111 0.244 108 0.265 116 Anabaena iyengarii L« 4 0.301 128 0.376 149 0.284 125 var. tenuis L« 5 0.175 75 0.151 67 0.171 75 L« 3 0.252 107 0.234 104 0.287 126 Scytonema L« 4 0.290 123 0.351 139 0.273 120 ocellatum L« 5 0.163 69 0.147 65 0.183 80 B¶ng 2. ¶nh h−ëng cña dÞch vÈn vi khuÈn lam lªn c−êng ®é h« hÊp cña h¹t gièng lóa Kh¶i phong ( IH: c−êng ®é h« hÊp mg CO2/g, h). Ngoµi viÖc kÝch thÝch sù n¶y mÇm cña h¹t lóa th× dÞch vÈn vi khuÈn lam cßn kÝch thÝch sù h« hÊp cña h¹t n¶y mÇm, ®iÒu ®ã ®−îc thÓ hiÖn qua sù t¨ng c−êng ®é h« hÊp cña h¹t (b¶ng 2). Sau 48h c−êng ®é h« hÊp cña h¹t t¨ng lªn 28% vµ 23% (ë l« 4) so víi ®èi chøng t−¬ng øng víi 2 chñng vi khuÈn lam lµ Anabaena iyengarii var. tenuis vµ Scytonema ocellatum. Sau 72h c−êng ®é h« hÊp t¨ng 49% vµ 39%; 96h: t¨ng 25% vµ 20%. Cßn ë l« 3 c−êng ®é h« hÊp cao h¬n so víi ®èi chøng nh−ng vÉn thÊp h¬n so víi l« 4. ë l« 5, c−êng ®é h« hÊp thÊp h¬n so víi ®èi chøng; cã thÓ do dÞch vi khuÈn lam ®Ëm ®Æc nªn ®· øc chÕ h« hÊp cña h¹t nÈy mÇm. 3. ¶nh h−ëng cña dÞch vÈn vi khuÈn lam lªn sù t¨ng tr−ëng cña th©n mÇm vµ rÔ mÇm DÞch vÈn vi khuÈn lam kh«ng nh÷ng ¶nh h−ëng ®Õn tèc ®é vµ tØ lÖ n¶y mÇm cña h¹t lóa mµ cßn ¶nh h−ëng tèt ®Õn sù t¨ng tr−ëng cña th©n mÇm vµ rÔ mÇm, kÕt qu¶ ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng 3. Thêi gian 48h 72h 96h RM TM RM TM RM TM ThÝ nghiÖm KT %SS KT %SS KT %SS KT %SS KT %SS KT %SS §èi chøng L«11.78 100 0.58 100 3.02 100 1.23 100 3.96 100 1.66 100 L«21.59 89 0.49 84 2.93 94 1.05 85 3.74 94 1.54 93 Anabaena L«32.08 117 0.63 109 3.46 115 1.36 111 4.42 112 1.93 116 iyengarii L«42.46 138 0.75 129 4.31 143 1.78 145 4.85 122 2.10 127 var. tenuis L«51.50 84 0.40 69 2.81 87 0.91 74 3.67 93 1.43 86 Scytonema L«31.90 107 0.60 103 3.32 110 1.29 105 4.25 107 1.78 107 ocellatum L«42.34 131 0.71 122 4.20 139 1.67 136 4.77 120 2.04 123 L«51.55 87 0.39 67 2.76 91 0.89 72 3.65 92 1.42 86 B¶ng 3. Sù t¨ng tr−ëng chiÒu dµi rÔ mÇm vµ th©n mÇm cña gièng lóa Kh¶i Phong d−íi t¸c dông cña dÞch vÈn vi khuÈn lam (RM: rÔ mÇm, TM: th©n mÇm, §¬n vÞ: cm). 113
  4. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 D−íi t¸c dông cña dÞch vÈn 2 chñng vi khuÈn lam lµm thÝ nghiÖm, ®é dµi rÔ vµ th©n mÇm gièng lóa Kh¶i Phong ®Òu t¨ng lªn. ë l« 3 vµ 4 ®é dµi cña rÔ vµ th©n mÇm ®Òu t¨ng cao h¬n so víi ®èi chøng, trong ®ã ë l« 4 c¸c th«ng sè nµy t¨ng cao nhÊt. T¹i thêi ®iÓm 48h, ë l« nµy chiÒu dµi rÔ mÇm t¨ng 38% vµ 31%, th©n mÇm t¨ng 29% vµ 22%; 72h: rÔ mÇm t¨ng 43% vµ 39%, th©n mÇm t¨ng 45% vµ 36%; 96h: rÔ mÇm: 22% vµ 20%, th©n mÇm t¨ng 27% vµ 23% so víi ®èi chøng vµ t−¬ng øng víi 2 chñng vi khuÈn vi khuÈn lam: Anabaena iyengarii var. tenuis vµ Scytonema ocellatum. Cßn ë l« 2 vµ l« 5 th× sù t¨ng tr−ëng chiÒu dµi th©n vµ rÔ mÇm ®Òu thÊp h¬n so víi ®èi chøng. Thêi ®iÓm t¨ng tr−ëng cao nhÊt ®èi víi rÔ mÇm vµ th©n mÇm lµ sau 72h. III. KÕt luËn DÞch vÈn 2 chñng Vi khuÈn lam lµm thÝ nghiÖm víi nång ®é thÝch hîp ®· lµm t¨ng tØ lÖ n¶y mÇm, c−êng ®é h« hÊp cña h¹t n¶y mÇm, t¨ng tr−ëng chiÒu dµi th©n vµ rÔ mÇm cña gièng lóa Kh¶i Phong. Víi 0,9072g vi khuÈn lam t−¬i /100ml dÞch vÈn cã t¸c dông tèt nhÊt ®èi víi sù n¶y mÇm vµ sinh tr−ëng cña gièng lóa Kh¶i Phong. T¹i thêi ®iÓm 72h: tØ lÖ n¶y mÇm ®¹t cao nhÊt vµ v−ît 18% - 31% so víi ®èi chøng (n−íc m¸y), c−êng ®é h« hÊp cña h¹t lóa n¶y mÇm v−ît 39% - 49%, sù t¨ng tr−ëng cña th©n mÇm v−ît 36% - 45%, rÔ mÇm v−ît 39% - 43%so víi ®èi chøng, t−¬ng øng víi 2 chñng Anabaena iyengarii var. tenuis vµ Scytonema ocellatum. Nång ®é dÞch vÈn thÊp th× t¸c dông cña nã tíi sù n¶y mÇm, t¨ng tr−ëng cña th©n vµ rÔ mÇm gièng lóa Kh¶i Phong thÊp h¬n, tuy nhiªn c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÉn cao h¬n so víi ®èi chøng. T¸c dông cña dÞch vÈn vi khuÈn lam lªn tû lÖ n¶y mÇm vµ t¨ng tr−ëng cña c©y mÇm thÊp h¬n so víi ®èi chøng khi nång ®é cña nã cao h¬n 0,9072g /100ml. T i liÖu tham kh¶o [1] NguyÔn Xu©n HiÓn, Vò Minh Kha, Hoµng §×nh Ngäc, Vò H÷u Yªm, §¹m Sinh häc trong trång trät. (Tµi liÖu dÞch), NXB Khoa häc & Kü thuËt Hµ Néi, 1975, 585 tr. [2] §Æng DiÔm Hång, NguyÔn H÷u Th−íc, HiÖu øng kÝch thÝch cña dÞch t¶o lªn c©y lóa ®−îc xö lý l¹nh ë giai ®o¹n n¶y mÇm", T¹p chÝ Sinh häc, 9 (3), 1987, tr. 27 - 32. [3] TrÇn §¨ng KÕ, Nghiªn cøu thµnh phÇn sinh hãa cña vi khuÈn lam vµ ho¹t tÝnh sinh lý cña chóng, Th«ng b¸o Khoa häc cña c¸c tr−êng §¹i häc – 1994, Sinh häc N«ng nghiÖp, tr. 51 – 56. [4] D−¬ng §øc TiÕn, Vi khuÈn lam cè ®Þnh nit¬ trong ruéng lóa, NXB NN, 1994. [5] §ç ThÞ Tr−êng, Vi khuÈn lam trªn ®Êt trång lóa huyÖn Hoµ Vang thµnh phè §µ N½ng, LuËn v¨n Th¹c sü Sinh häc, 1998. 114
  5. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 [6] O. I. Baulina, T. G. Korzhenevskaya, K. A. Nikitana, and M. V. Gusev, An electron- Microscopic and Biochemical Study of the Spheroplasts of the Blue- green alga Anabaena variabilis. Microbiol.,Vol. 44 (1), 1975, pp. 109- 112. [7] A. Hattori, and I. Uesugi, Ferredoxin dependent Photoreduction of Nitrate by Subcellular Preparations of Anabaena cylindrica. In: Comparative Biochemistry and Biophysics of photosynthesis. Edited by: K. Shibata, A. Takamiya, A. T. Jagendorf, and R. C. Fuller, University of Tokyo Press, Tokyo, 1967. [8] P. A. Roger, and P. A. Reynaud, Free- living blue- green algae in tropical Soil. In: Microbiology of tropical Soil and plant productivity. Y. Dommergues and H. Dum, editors. Martinus Nijohogg, Publisher. The Hagne, 1982. Summary The Effect on the germination, growth of germination and roots of Khai phong rice cultivar by two cyanobacteria species Two species of nitrogen fixing cyanobacteria (Anabaena iyengarii var. tenuis Rao, Scytonema ocellatum) which were isolated from rice fields of Hung Nguyen district (Nghe An), have been used to study the on influence on germination and the growth of the germination and roots of the Khai Phong rice seeds. The result of the research has shown: The suitable strength of Anabaena iyengarii var. tenuis Rao culture has stimulated Khai Phong rise seeds about ratio germination, intensive respiration at the cellular, length of germ-trunk, length of germ-root more than control experiment (stimulated by tap-water) sequencing 31%; 49%; 45%; 43% (at the 72 hours). The result of the research on Scytonema ocellatum culture is similar: 18%; 39%; 36%; 39% (at the 72 hours). The weak strength of cyanobacteria culture has stimulated germination and the growth of the germ of the Khai Phong rice seeds with little effect. Conversely, the strong strength of cyanobacteria culture has inhibited germination and the growth of the germ of the Khai Phong rice seeds. (a) Khoa Sinh häc, tr−êng §¹i häc Vinh (b) Cao häc 12 Thùc vËt, tr−êng §¹i häc Vinh 115
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2