intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Đảng cầm quyền và tham nhũng không quyền lực : nước lửa không dung hòa: lựa chọn kiềm chế tham nhũng "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

46
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

SUY NGHĩ Về VIệC QUầN CHúNG NHÂN DÂN XEM NHẹ CÔNG TáC CHốNG THAM NHũNG: KHÔNG THể COI THƯờNG NHữNG NGUY HIểM TO LớN CủA THAM NHũNG giữ thái độ chờ đợi, cho rằng phải thấy đ-ợc hành động của cơ quan này rồi mới nói; 57,7% lại thẳng thắn cho rằng “việc này rất khó thay đổi”. Bài viết cho rằng, hiện nay Trung Quốc có hơn 1.200 pháp quy chống tham nhũng, song những chế độ này rốt cuộc đ-ợc chấp hành quán triệt nh- thế nào? Không nghi ngờ gì, phàm là những địa ph-ơng và đơn...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Đảng cầm quyền và tham nhũng không quyền lực : nước lửa không dung hòa: lựa chọn kiềm chế tham nhũng "

  1. lý vÜ, l−u nh− qu©n (TiÕp theo vµ hÕt) lý vÜ, l−u nh− qu©n gi÷ th¸i ®é chê ®îi, cho r»ng ph¶i thÊy II. SUY NGHÜ VÒ VIÖC QUÇN CHóNG ®−îc hµnh ®éng cña c¬ quan nµy råi míi NH¢N D¢N XEM NHÑ C¤NG T¸C CHèNG nãi; 57,7% l¹i th¼ng th¾n cho r»ng “viÖc THAM NHòNG: KH¤NG THÓ COI TH¦êNG nµy rÊt khã thay ®æi”. NH÷NG NGUY HIÓM TO LíN CñA THAM Bµi viÕt cho r»ng, hiÖn nay Trung NHòNG Quèc cã h¬n 1.200 ph¸p quy chèng tham 1. V× sao 90% d©n chóng l¹i ph¶n nhòng, song nh÷ng chÕ ®é nµy rèt cuéc øng l¹nh nh¹t víi viÖc phßng chèng ®−îc chÊp hµnh qu¸n triÖt nh− thÕ nµo? tham nhòng? Kh«ng nghi ngê g×, phµm lµ nh÷ng ®Þa Ngµy 24-9-2007, b¸o Thanh niªn ph−¬ng vµ ®¬n vÞ ®· tõng cã tham Trung Quèc viÕt, Trung t©m ®iÒu tra nhòng, trong lóc phÇn tö tham nhòng x· héi b¸o Thanh niªn Trung Quèc vµ hoµnh hµnh, cã rÊt nhiÒu quy ®Þnh Trung t©m th«ng tin m¹ng §»ng TÊn kh«ng ®−îc chÊp hµnh hoÆc qu¸n triÖt thµnh lËp Côc phßng chèng tham nhòng kh«ng tèt, nÕu kh«ng, phÇn tö tham quèc gia liªn kÕt triÓn khai chuyªn môc nhòng kh«ng thÓ ph¸ bá nh÷ng rµng 24h ®iÒu tra d©n ý, cã 1172 ng−êi tham buéc cña chÕ ®é ®Ó tham nhòng. Rèt gia ®iÒu tra, kÕt qu¶ cho thÊy 70,6% cuéc, nguyªn nh©n cña nã lµ g×? Nh÷ng ng−êi ®−îc pháng vÊn t¸n thµnh, 68,5% nh©n viªn chÊp hµnh chÕ ®é hoÆc bo bo cho r»ng phßng ngõa cã gi¸ trÞ h¬n trõng gi÷ m×nh, hoÆc v« c¶m, nh¾m m¾t lµm trÞ tham nhòng. Song ®iÒu tra còng cho ng¬ ®èi víi tham nhòng; hoÆc ch¹y theo thÊy, vÊn ®Ò tham nhòng kh«ng thÓ tham nhòng, ©m m−u kiÕm lîi riªng; ®−îc gi¶i quyÕt, 9,0% ng−êi ®−îc hái c¶m hoÆc bao che dung tóng, thËm chÝ vÏ thÊy vui mõng, cho r»ng rÊt nhiÒu vÊn ®−êng cho h−¬u ch¹y, cïng m−u cÇu ®Ò tham nhòng sÏ ®−îc gi¶i quyÕt; 33,4% nh÷ng lîi Ých phi ph¸p víi phÇn tö tham nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 32
  2. §¶ng cÇm quyÒn vµ tham nhòng quyÒn lùc… nhòng. Tãm l¹i, chÕ ®é kh«ng ®−îc duy sù triÓn khai ®Êu tranh chèng tham tr× hoÆc duy tr× kh«ng tèt ®· t¹o “m«i nhòng. tr−êng tham nhòng” “réng r·i” cho phÇn 2. V× sao quan chøc tham nhòng bÞ tö tham nhòng. Do ®ã, mét sè phÇn tö lËt ®æ, nh©n d©n vÉn kh«ng vui mõng? tham nhòng vèn rÊt lo sî ®· tõ giao dÞch Ngµy 24-5-2007, b¸o Nh©n d©n ®iÖn ngÇm chuyÓn sang c«ng khai, c«ng khai tö ®¨ng phãng sù cho biÕt, phãng viªn mét c¸ch vªnh v¸o viÖc tham nhòng, cho b¸o nµy ®· pháng vÊn vµ c¶m nhËn ®−îc ®Õn khi quan tham bÞ b¾t chuyÖn hoÆc bÞ t©m t− vui mõng, lo l¾ng cña quÇn t×nh nh©n tè c¸o. Tõ thùc tÕ c«ng t¸c cña chóng nh©n d©n sau khi c¸c quan chøc Côc phßng chèng tham nhòng quèc gia tham nhòng së t¹i bÞ lËt ®æ. Nguyªn BÝ vµ t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c chÕ ®é hiÖn th− thµnh uû, ThÞ tr−ëng cña thµnh phè hµnh, quÇn chóng nh©n d©n cho r»ng, nµy cïng víi Phã ThÞ tr−ëng ®Òu ph¹m nÕu kh«ng t¹o lËp mét côc diÖn c«ng t¸c téi tham «, nhËn hèi lé nghiªm träng vµ kh«ng khÝ chÝnh trÞ kiªn ®Þnh nguyªn trong c¸c lÜnh vùc nh− ®Ò b¹t c¸n bé, t¾c, kiªn tr× chÕ ®é trong toµn §¶ng, th× chuyÓn nh−îng ®Êt ®ai, ®Êu thÇu c«ng cho dï Côc phßng chèng tham nhòng cã tr×nh, lÇn l−ît bÞ xö ph¹t 8 ®Õn 15 n¨m ban hµnh vµ söa ®æi chÕ ®é khoa häc h¬n, tï. §¸ng ra “ba toµ tham « lín” bÞ ®¹p ®æ, hoµn thiÖn h¬n, víi mong muèn lµm cho nh©n d©n ®Þa ph−¬ng ph¶i në mµy në mäi quan chøc nµo còng kh«ng tham mÆt, phÊn khëi. Kh«ng ngê, n»m ngoµi nhòng, e r»ng sÏ x«i háng báng kh«ng. dù tÝnh, ph¶n øng cña hä l¹i kh¸ thê ¬. Do ®ã, lo l¾ng cña 90% quÇn chóng nh©n d©n ®èi víi phßng ngõa tham nhòng lµ §iÒu tra s©u h¬n vÒ nguyªn do, mét c«ng mét c¶nh b¸o, ®¸ng ®Ó Côc phßng chèng chøc l©u n¨m c¶m th¸n: Quan tham bÞ tham nhòng quèc gia xem xÐt. ®¹p ®æ, quan míi lªn nhËm chøc, t¸c phong vÉn nh− cò khã cã thÓ thay ®æi. V× sao cã 57,5% ng−êi cho r»ng Côc Mét vµi n«ng d©n mÊt ®Êt nãi: LËt ®æ phßng chèng tham nhòng quèc gia “khã quan tham, quan míi lªn thay, tiÒn båi thay ®æi ®−îc viÖc g×”, 33,4% ng−êi cã th−êng ruéng ®Êt tiÕp tôc bÞ ®ôc khoÐt, th¸i ®é dÌ chõng? T¹m thêi kh«ng nãi còng vËy mµ th«i. Hai hé d©n bÞ nguyªn ®Õn tÇm quan träng vµ tÝnh cÊp thiÕt BÝ th− thµnh uû c−ìng Ðp ph¸ dì nhµ cña viÖc thµnh lËp Côc phßng chèng tham nhòng quèc gia. ë ®©y, chóng ta ph¶n ¸nh: “BÝ th− ¸c b¸” bÞ ngåi tï cÇn ®i s©u suy nghÜ mét vÊn ®Ò, sau khi nh−ng kh«ng tr¶ l¹i ®−îc c«ng b»ng cho quÇn chóng nh©n d©n mÊt lßng tin ®èi chóng t«i, kh«ng ®Òn bï ®−îc thiÖt h¹i víi c«ng t¸c chèng tham nhòng sÏ ®em cho chóng t«i, ch¼ng cã ý nghÜa g× c¶? l¹i hËu qu¶ g×? Chóng ta cµng cÇn nhËn Trong con m¾t cña quÇn chóng nh©n d©n, thøc s©u s¾c tÝnh gian khæ vµ tÇm quan viÖc lËt ®æ quan chøc tham nhòng vµ thay träng cña c«ng t¸c chèng tham nhòng ®æi quan chøc míi chØ lµ ®æi chñ nh©n sau ®¹i héi XVI, do ®ã cµng cÇn lµm theo cña chøc vô ®ã, kh«ng cã liªn quan g× yªu cÇu cña tinh thÇn ®¹i héi XVII, thËt ®Õn lîi vµ h¹i cña quÇn chóng nh©n d©n. nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 33
  3. lý vÜ, l−u nh− qu©n hèi lé. Khi tiÕn hµnh ®iÒu tra nh÷ng Do ®ã, khi ®iÒu tra trªn m¹ng vÒ huyÖn nµy trong thêi gian gÇn ®©y c¸c nh÷ng vÊn ®Ò x· héi ®−îc quÇn chóng nhµ b¸o l¹i ph¸t hiÖn r»ng: mét mÆt nh©n d©n quan t©m nhÊt th× tham quan chøc tham nhòng ®Ó l¹i nhiÒu dÊu nhòng bÞ “rít h¹ng” rÊt nhiÒu trong thø tÝch xÊu, mét mÆt ®¹i ®a sè c¸n bé tuy tù c¸c vÊn ®Ò x· héi. Do ®ã, cã ng−êi c¨n ®· ph¸t gi¸c tõ sím nh−ng l¹i gi÷ th¸i cø vµo ®ã ®−a ra kÕt luËn vÊn ®Ò tham ®é im lÆng. VÝ dô, nguyªn BÝ th− huyÖn nhòng cña Trung Quèc chuyÓn biÕn tèt uû huyÖn §Þnh ViÔn TrÇn TriÖu Phong, râ rÖt. Khi ®ã, chóng t«i còng c¶m thÊy trong nhiÖm kú 4 n¨m, mua quan b¸n rÊt kú l¹, vÉn cho r»ng ®èi t−îng ®iÒu t−íc, nhËn hèi lé h¬n 9 triÖu NDT. ë tra trªn m¹ng mang tÝnh côc bé, kh«ng huyÖn §Þnh ViÔn, biÖt hiÖu “TrÇn tû réng r·i. Sau khi ®äc bµi phãng sù cña phó” hang cïng ngâ hÎm ®Òu ®· biÕt tõ phãng viªn m¹ng Nh©n d©n, chóng t«i l©u mµ bao nhiªu n¨m kh«ng cã ng−êi tè cho r»ng ®©y ®óng lµ ph¶n ¸nh “t©m lý c¸o? ThËm chÝ, Uû ban KiÓm tra kû luËt ng−îc” cña quÇn chóng nh©n d©n. QuÇn huyÖn ®· n¾m ®−îc chøng cø nguyªn BÝ chóng nh©n d©n kh«ng vui mõng ®èi víi th− h−¬ng Trai Lang Chu Gia Ng©n ®−a viÖc quan chøc tham nhòng bÞ lËt ®æ, hèi lé cho TrÇn TriÖu Phong vÉn gi÷ th¸i ®©y còng chÝnh lµ thiÕu sãt vµ kh«ng ®Çy ®é “im lÆng kh«ng b×nh th−êng”. Mét sè ®ñ trong ®Êu tranh chèng tham nhòng c¸n bé huyÖn Oa D−¬ng, khu DÜnh §«ng, cña Trung Quèc. Lµm thÕ nµo míi cã thÓ huyÖn §Þnh ViÔn cho biÕt, theo thÓ chÕ khiÕn quÇn chóng nh©n d©n vui mõng hiÖn hµnh, “møc ®é tËp quyÒn” cña BÝ víi viÖc tham quan « l¹i bÞ lËt ®æ? Nãi th− huyÖn (khu) uû rÊt cao, tõ viÖc ®Ò c¸ch kh¸c, lµm thÕ nµo ®Ó tiÕn hµnh ®Êu b¹t tuyÓn dông c¸n bé cho ®Õn quyÕt tranh chèng tham nhòng ®Õn cïng? CÇn s¸ch c¸c c«ng tr×nh lín ®Òu ®−îc BÝ th− ph¶i chØnh ®èn, xo¸ bá triÖt ®Ó, toµn diÖn nãi “mét tiÕng lµ xong”, rÊt nhiÒu c¸n bé “kiÒng ba ch©n” cña tham quan « l¹i - bÊt m·n, song l¹i sî “®¾c téi” nªn ®Òu r¾c rèi phøc t¹p, lµm ®iÒu ¸c, h¹i n−íc “im lÆng”. RÊt nhiÒu n«ng d©n huyÖn h¹i d©n, trë vÒ chÝnh nghÜa, tr¶ l¹i c«ng DÜnh Th−îng, huyÖn §Þnh ViÔn, huyÖn b»ng, khiÕn cho quÇn chóng nh©n d©n Oa D−¬ng phÉn né nãi: “Lµm quan” cã ®−îc an ñi tháa ®¸ng, ®−îc lîi Ých thùc tÕ hai lo¹i “gi¶ hå ®å”: cÊp d−íi “gi¶ hå ®å” cô thÓ, ®−îc khuyÕn khÝch trùc tiÕp tõ ®èi víi viÖc cÊp trªn nhËn hèi lé tham «; viÖc tham quan « l¹i bÞ lËt ®æ. Còng l·nh ®¹o “gi¶ hå ®å” ®èi víi viÖc lµm gi¶ chÝnh lµ lµm cho ®Êu tranh chèng tham dèi cña cÊp d−íi. RÊt nhiÒu c¸n bé c¬ së nhòng vµ lîi Ých thiÕt th©n cña quÇn còng thõa nhËn, hiÖn nay Ýt cã phª b×nh chóng nh©n d©n g¾n kÕt víi nhau. cña l·nh ®¹o ®èi víi cÊp d−íi, cµng thiÕu T¹p chÝ Liªu väng sè 25 n¨m 2005 phª b×nh cña cÊp d−íi víi cÊp trªn. ®¨ng bµi viÕt vÒ viÖc 18 bÝ th− huyÖn 3. Rèt cuéc tham nhòng nguy hiÓm (khu uû) bÞ lËt ®æ, nh©n d©n v× sao thÕ n o? kh«ng vui mõng. Vµi n¨m gÇn ®©y, tØnh Tõ ngµy c¶i c¸ch më cöa ®Õn nay, sù An Huy cã 18 bÝ th− huyÖn (khu) uû bÞ lan trµn cña hiÖn t−îng tham nhòng ®iÒu tra v× mua quan b¸n chøc vµ nhËn nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 34
  4. §¶ng cÇm quyÒn vµ tham nhòng quyÒn lùc… ®· trë thµnh mét vÊn ®Ò næi tréi g©y khã ngµnh nghÒ lòng ®o¹n lo¹i trõ nguyªn kh¨n cho §CS Trung Quèc trong viÖc t¾c ph¸p quy c¹nh tranh c«ng b»ng, thùc l·nh ®¹o c«ng cuéc x©y dùng hiÖn ®¹i hiÖn giao dÞch thÞ tr−êng lòng ®o¹n; lÊy ho¸. N¨m 1982, §¹i héi XII cña §CS quyÒn chÊp ph¸p ®Ó lµm giµu; ban Trung Quèc ®· tõng ®Ò cËp ®Õn nhiÖm ngµnh dÞch vô mang tÝnh sù nghiÖp lÊy vô trong 5 n¨m sau §¹i héi lµ thùc hiÖn danh nghÜa “dÞch vô cã th−ëng”, ®Æt c¸c viÖc chuyÓn biÕn tèt t¸c phong cña §¶ng h¹ng môc c−ìng ®o¹t, lõa g¹t v« téi v¹. vµ kh«ng khÝ x· héi. GÇn 20 n¨m tr«i Nh÷ng hiÖn t−îng tham nhòng nµy qua, cho dï §¶ng vµ ChÝnh phñ nç lùc ®· trë thµnh trë ng¹i cho sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng chèng tham nhòng, song cña kinh tÕ, ¶nh h−ëng ®Õn æn ®Þnh xu thÕ n¶y sinh lan trµn cña hiÖn t−îng x· héi, ph¸ ho¹i quan hÖ gi÷a §¶ng víi tham nhòng kh«ng nh÷ng kh«ng ®−îc quÇn chóng, uy hiÕp lín nhÊt ®e do¹ ®Þa kiÒm chÕ cã hiÖu qu¶ mµ h×nh thøc vµ vÞ cÇm quyÒn cña §¶ng. TÝnh nghiªm néi dung tham nhòng cßn ®¸ng kinh träng cña nã chñ yÕu biÓu hiÖn ë 5 ng¹c vµ ngµy cµng ®a d¹ng ho¸. ph−¬ng diÖn d−íi ®©y. Chóng ta kh«ng thÓ coi th−êng sù (1) G©y l·ng phÝ nghiªm träng tµi thùc d−íi ®©y: mét sè ng−êi lîi dông mäi nguyªn x· héi. Giao dÞch gi÷a quyÒn lùc thñ ®o¹n phi ph¸p ®Ó ®ôc khoÐt tµi s¶n vµ tiÒn b¹c dÉn ®Õn tµi s¶n nhµ n−íc r¬i quèc gia, kh«ng ph¶i lµ tham « nhËn hèi vµo tay t− nh©n, lµm c¨ng th¼ng thªm lé hµng tr¨m, hµng ngh×n NDT mµ lµ sù bÊt c«ng trong x· héi; sù giao dÞch chiÕm ®o¹t hµng triÖu, hµng tr¨m triÖu, gi÷a quyÒn lùc vµ quyÒn lùc t¹o thµnh hµng tû NDT tµi s¶n x· héi; kh«ng ph¶i tËp ®oµn lîi Ých, lµm suy yÕu chøc n¨ng lµ sù c©u kÕt lõa g¹t cña mét vµi ng−êi, chÝnh trÞ cña nhµ n−íc; giao dÞch gi÷a trong vµ ngoµi ®¬n vÞ, trong vµ ngoµi ®Þa quyÒn lùc vµ t×nh c¶m riªng dÉn ®Õn sù ph−¬ng, mµ lµ sù th«ng ®ång gi÷a trong cÇm quyÒn tÇm th−êng vµ ngu dèt, h¹ vµ ngoµi tØnh, h×nh thøc m¹ng liªn kÕt thÊp n¨ng lùc l·nh ®¹o ®Êt n−íc; tham trong vµ ngoµi n−íc ®Ó c−íp ®o¹t tµi s¶n; nhòng dÉn ®Õn chñ nghÜa quan liªu vµ kh«ng ph¶i lµ t×m kiÕm c¸ch kiÕm lîi tiªu hao bªn trong quyÒn lùc, ¶nh h−ëng mét c¸ch lÐn lót mµ lµ t×m kiÕm tiÒn b¹c, ®Õn sù vËn hµnh b×nh th−êng cña bé mua b¸n b»ng tiÒn c«ng (vËt t−) mét m¸y nhµ n−íc. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy c¸ch c«ng khai, thËm chÝ lµm ®Ñp b»ng ®Òu thÓ hiÖn sù l·ng phÝ nghiªm träng tiÒn c«ng, ch¬i g¸i b»ng tiÒn c«ng, v.v…; tµi nguyªn x· héi, trë ng¹i cho sù ph¸t viÖc tèng tiÒn, nhËn hèi lé tr−íc ®©y chØ triÓn lµnh m¹nh cña kinh tÕ, chÝnh trÞ x¶y ra trong ph¹m vi “n«ng nghiÖp vµ x· héi. Ngµy 3 th¸ng 12 n¨m 2007, Së chuyÓn sang phi n«ng nghiÖp”, tuyÓn ThÈm tra c«ng bè th«ng tin r»ng, tõ dông nh©n viªn, ®Ò b¹t c¸n bé, nay ph¸t th¸ng 1 ®Õn th¸ng 10 n¨m 2007, c¬ quan triÓn sang nhiÒu lÜnh vùc nh−: ®i häc, thÈm tra c¸c cÊp trong c¶ n−íc ®· ®iÒu th¨ng chøc, y tÕ, thËm chÝ gia nhËp tra ra 204,4 tû NDT vi ph¹m ph¸p luËt, §¶ng, tham gia qu©n ®éi, v.v… C¸c 22,5 tû NDT bÞ l·ng phÝ, thÊt tho¸t. Sau nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 35
  5. lý vÜ, l−u nh− qu©n khi thÈm tra, chuyÓn cho c¬ quan t− L·nh ®¹o Tæng côc chèng tham « ph¸p, c¬ quan gi¸m s¸t kû luËt 795 vô nhËn hèi lé ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi ¸n, liªn quan ®Õn 1059 ng−êi, sè tiÒn cao ngµy 24 th¸ng 10 n¨m 2006 ®· nãi liªn quan lµ 15,8 tû NDT. t¹i Héi nghÞ th−êng niªn lÇn thø nhÊt (2) ChiÕm ®o¹t tµi s¶n do nh©n d©n cña Héi Liªn hiÖp chèng tham nhòng lao ®éng Trung Quèc cÇn cï s¸ng t¹o quèc tÕ r»ng phÇn lín téi tham «, hèi lé nªn. C¸c hµnh vi nh− tham «, nhËn hèi cña Trung Quèc tËp trung ë c¸c ngµnh lé v.v… ®· trùc tiÕp biÕn tµi s¶n nhµ nghÒ vµ ban ngµnh quyÒn lùc c«ng céng n−íc, tµi s¶n tËp thÓ thµnh t− h÷u. C¸c tËp trung, tiÒn tÖ tËp trung, thiÕu hôt hµnh vi biÕn cña c«ng thµnh cña t− nh− tµi nguyªn, møc ®é lòng ®o¹n cao nh− l¹m dông tiÒn, tµi s¶n khiÕn cho mét ®iÖn lùc, th«ng tÊn, sù nghiÖp c«ng céng, l−îng lín tµi s¶n cña Nhµ n−íc, tËp thÓ giao th«ng, gi¸o dôc, tiÒn tÖ. Do cã quyÒn r¬i vµo tói mét sè Ýt ng−êi, dÉn ®Õn cã lùc xö ph¹t qu¶n lý, tµi kho¶n tÝn dông, doanh nghiÖp nhiÒu n¨m liªn tiÕp bÞ lç, phª chuÈn ®iÒu phèi, gäi thÇu c«ng tr×nh, song gi¸m ®èc, x−ëng tr−ëng l¹i rÊt giµu gi¸m s¸t chÊt l−îng v.v… nªn c¸c ngµnh cã. C¸c hiÖn t−îng nh− dïng tiÒn c«ng nµy trë thµnh n¬i ph¸t triÓn cao cña ®Ó ¨n ch¬i gièng nh− mét lò chuét lín tham nhòng. N¨m 2005, trong 5 lÜnh vùc trong kho thãc cña nhµ n−íc, cña tËp thÓ, vµ ngµnh nghÒ träng ®iÓm do Tæng côc mçi n¨m kh«ng biÕt ¨n hÕt bao nhiÒu må chèng tham « nhËn hèi léi ®iÒu tra, c¸c h«i n−íc m¾t cña quÇn chóng lao ®éng. vô ¸n ®· bÞ ®iÒu tra chiÕm tæng sè vô ¸n. Quan liªu, tham nhòng nghiªm träng Trong 5 n¨m tõ n¨m 2000, c¬ quan gi¸m trong mçi lÇn “sai lÇm” vµ mçi kho¶n s¸t Trung Quèc ®· ®iÒu tra xö lý h¬n “häc phÝ” l¹i lµm cho tµi s¶n tËp thÓ lªn 200.000 ng−êi ph¹m téi tham nhòng ®Õn hµng v¹n, hµng triÖu, hµng tû bÞ ®æi nh− tham «, nhËn hèi lé (Xem thªm chñ. Tham nhòng ®em l¹i sù suy gi¶m “NhËt b¸o kiÓm s¸t” ngµy 6 th¸ng 9 n¨m vÒ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm x· héi, tinh 2005). “Thêi b¸o tiÒn tÖ” cña Anh ngµy thÇn nghÜa vô vµ sù theo ®uæi gi¸ trÞ cña 28 th¸ng 9 n¨m 2005 viÕt, theo ®¸nh gi¸ chñ nghÜa sïng b¸i ®ång tiÒn, khiÕn cho cña Bé Th−¬ng m¹i Trung Quèc, 4000 mét sè c¸ nh©n vµ ®¬n vÞ ho¹t ®éng kinh quan chøc chÝnh phñ tham nhòng trong tÕ t×m tr¨m ph−¬ng ngh×n kÕ ®Ó trèn 20 n¨m qua, ®· tham « kho¶ng 50 tû thuÕ, lËu thuÕ; thªm vµo ®ã mét vµi c¬ USD, nh÷ng ng−êi nµy hÇu hÕt ®Òu quan vµ nh©n viªn thu thuÕ kh«ng lµm trßn tr¸ch nhiÖm dÉn ®Õn mét l−îng lín ®· trèn sang n−íc ch−a ký kÕt §iÒu −íc thu nhËp tõ thuÕ cña nhµ n−íc bÞ thÊt dÉn ®é víi Trung Quèc. Trung Quèc mçi tho¸t. Tµi s¶n quèc h÷u bÞ thÊt tho¸t n¨m cã kho¶ng 600 tû NDT ch¶y vµo c¸c nghiªm träng, còng chÝnh lµ do c¸c hµnh sßng b¹c ë n−íc ngoµi, trong ®ã kh«ng Ýt vi tham nhòng ®· t¹o con ®−êng thuËn lµ quan chøc chÝnh phñ. (3) G©y trë ng¹i vµ ph¸ ho¹i tiÕn tr×nh tiÖn cho c¸c lo¹i “c«ng ty ®æi biÓn hiÖu” vµ c¸c kiÓu chiÕm h÷u tµi s¶n c«ng phi c¶i c¸ch cña Trung Quèc. Dïng quyÒn m−u lîi riªng, giao dÞch gi÷a quyÒn vµ ph¸p. nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 36
  6. §¶ng cÇm quyÒn vµ tham nhòng quyÒn lùc… tiÒn lµ biÓu hiÖn chñ yÕu nhÊt cña hµnh vi §¶ng, chÝnh quyÒn khiÕn cho ®Þa vÞ vµ tham nhòng, cã tÝnh tham lam vµ tÝnh h×nh ¶nh cña §¶ng trong lßng quÇn m¹o hiÓm rÊt lín. QuyÒn lùc mét khi chóng bÞ tæn h¹i nghiªm träng. Sù ñng ®· kÕt hîp víi ®ång tiÒn, søc ph¸ ho¹i hé cña nh©n d©n ®èi víi sù l·nh ®¹o cña ®−îc ph¸t t¸n ra rÊt lín. C¸c phÇn tö §¶ng còng suy yÕu nghiªm träng, ®iÒu tham nhòng ®Òu giái lîi dông c¸c lç hæng nµy cã thÓ thÊy ®−îc trong cuéc b¹o ®éng trong qu¶n lý vµ chÝnh s¸ch, ph¸p luËt chÝnh trÞ n¨m 1989. Do ®ã, sau cuéc b¹o ch−a kiÖn toµn trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch, ®éng, §Æng TiÓu B×nh ®· nhÊn m¹nh: t¹o thµnh sù hçn lo¹n trong trËt tù ph¸p Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n trong luËt, kinh tÕ, x· héi, khiÕn cho chÝnh s¸ch cuéc b¹o ®éng lÇn nµy lµ do sù n¶y sinh c¶i c¸ch më cöa cña Trung −¬ng bÞ lµm cña hiÖn t−îng tham nhòng, khiÕn cho biÕn d¹ng nghiªm träng trong thùc tiÔn, mét bé phËn quÇn chóng mÊt lßng tin g©y trë ng¹i nghiªm träng cho tiÕn tr×nh ®èi víi §¶ng vµ ChÝnh phñ. Ngµy 21 x©y dùng vµ hiÖn ®¹i ho¸ kinh tÕ thÞ th¸ng 8 n¨m 1993, t¹i Héi nghÞ lÇn thø tr−êng x· héi chñ nghÜa. hai Uû ban KiÓm tra kû luËt Trung −¬ng, Giang Tr¹ch D©n ®· nªu râ: “HiÖn t−îng (4) Lµm xãi mßn ®¹o ®øc x· héi. tham nhòng lµ mÇm ®éc x©m nhËp vµo Hµnh ®éng cña quan chøc chÝnh phñ cã c¬ thÓ lµnh m¹nh cña c¬ quan §¶ng vµ ¶nh h−ëng hµnh vi vµ th¸i ®é cña quÇn Nhµ n−íc. NÕu chóng ta xem th−êng, nã chóng nh©n d©n. NÕu c¸n bé §¶ng, sÏ lan trµn réng r·i, sÏ ch«n vïi §¶ng, chÝnh quyÒn chØ m−u cÇu lîi Ých, tham « ch«n vïi chÝnh quyÒn nh©n d©n, ch«n vïi nhËn hèi lé trë thµnh t¸c phong sèng sÏ sù nghiÖp hiÖn ®¹i ho¸ XHCN”. Mµ hiÖn khiÕn cho lèi sèng x· héi h−íng tíi con thùc kh¸ch quan lµ, tham nhòng ®ang g©y ®−êng xÊu “tÊt c¶ chØ v× tiÒn”; nÕu c¸n bé h¹i cho sù sèng cña §¶ng vµ Nhµ n−íc. c¬ quan §¶ng, chÝnh quyÒn thÝch ph« C¨n bÖnh nan y kh«ng gi¶i quyÕt ®−îc tr−¬ng, sèng xa xØ sÏ t¹o nªn lèi sèng xa ch¾c ch¾n hËu qu¶ sÏ kh«n cïng. hoa l·ng phÝ trong toµn x· héi; nÕu c¸n bé §¶ng, chÝnh quyÒn theo ®uæi lèi sèng Tr−íc hiÖn t−îng tham nhòng téi lçi cæ hñ bãc lét giai cÊp, tha ho¸ hñ b¹i, tÊt chång chÊt to lín, ®«ng ®¶o nh©n d©n l¹i sÏ dÉn ®Õn bÞ b¹i ho¹i vÒ ®¹o ®øc cña nh¾m m¾t lµm ng¬, im lÆng, thËm chÝ toµn x· héi. ë ®©u c¬ quan §¶ng, chÝnh mÊt c¶m gi¸c. V× sao? Thùc chÊt trong quyÒn cßn xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng quan lßng mçi mét quan chøc ®Òu rÊt râ. liªu, dïng quyÒn m−u lîi riªng, ë ®ã khã Trong d©n sè toµn thÕ giíi, ng−êi Trung cã lèi sèng x· héi tèt. §¹o ®øc x· héi cña Quèc lµ mét d©n téc cã tÝnh nhÉn n¹i cao Trung Quèc giai ®o¹n hiÖn nay ngµy nhÊt. Ng−êi Trung Quèc mét khi kh«ng cµng sa sót chÝnh lµ do tham nhòng sa thÓ nhÉn n¹i ®−îc n÷a, søc bïng næ cña ®o¹ trong §¶ng thóc ®Èy. sù ph¶n kh¸ng do nã sinh ra, vÒ c¬ b¶n cã thÓ cã ®−îc hiÖu qu¶ nh− mong ®îi. (5) G©y nguy h¹i cho sù sèng cßn cña §»ng sau sù v« c¶m ®èi víi hiÖn t−îng §¶ng vµ Nhµ n−íc. Sù lan trµn cña tham nhòng quyÒn lùc cña nh©n d©n hµnh vi tham nhòng cña c¸n bé l·nh ®¹o nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 37
  7. lý vÜ, l−u nh− qu©n Trung Quèc lµ sù nhÉn n¹i. NÕu tham T×nh h×nh thùc tÕ lµ liªn tôc x¶y ra nhòng quyÒn lùc tiÕp tôc t¨ng lªn, chuyÖn ®èi víi Gi¸m ®èc Së Giao th«ng. chóng t«i kh«ng thÓ kh«ng c¶nh b¸o sù Trong vßng nöa th¸ng ®Çu khi Quèc héi ph¶n kh¸ng trong im lÆng cña quÇn vµ Héi nghÞ ChÝnh trÞ hiÖp th−¬ng häp chóng nh©n d©n - sù tÊn c«ng ®èi víi vµo n¨m 2004, Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n chÝnh quyÒn §CS Trung Quèc. trÞ C«ng ty TNHH Ph¸t triÓn ®−êng cao tèc tØnh Hµ Nam §ång Ng«n B¹ch bá III. Sù THIÕU HôT THÓ CHÕ HAY sù trèn; Gi¸m ®èc Së Giao th«ng tØnh Giang THIÕU hôt LùC l−îng TRONG C¤NG T« Ch−¬ng TuÊn Nguyªn bÞ c¸ch chøc; T¸C CHèNG THAM NHòNG: Sù LùA Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ C«ng ty CHäN NG¡N CHÆN THAM NHòNG TNHH cao tèc Kinh L« tØnh Giang T« 1. Chèng tham nhòng cã sù thiÕu hôt V−¬ng V¨n CÈm bÞ ®×nh chØ c«ng t¸c vµ rÊt lín c¶ vÒ thÓ chÕ lÉn møc ®é ®iÒu tra; Gi¸m ®èc Së Giao th«ng tØnh An Huy V−¬ng H−ng Nghiªu bÞ c¸ch §Ó t×m ra ®èi s¸ch chèng tham nhòng, chøc vµ lËp hå s¬ ®iÒu tra. Ngay sau ®ã, chóng ta xem xÐt ba thùc tÕ trong ®êi l¹i cã th«ng tin Phã Côc tr−ëng Côc Giao sèng chÝnh trÞ. th«ng thµnh phè B¾c Kinh TÊt Ngäc TØ (1) ViÖc Gi¸m ®èc Së Giao th«ng bÞ bÞ b¾t giam; Gi¸m ®èc Së Giao th«ng ph¸t hiÖn kh«ng ph¶i lµ chuyÖn míi. T¹i tØnh H¾c Long Giang Tr−¬ng ThiÕt Héi nghÞ toµn quèc lÇn thø V Uû ban Qu©n bÞ c¸ch chøc. V× thÕ, míi nãi, Gi¸m KiÓm tra kû luËt Trung −¬ng tæ chøc ®èc Së Giao th«ng kh«ng g©y ra chuyÖn n¨m 2003, Tæng BÝ th− Hå CÈm §µo chØ míi lµ ®iÒu l¹. ra r»ng, kÓ tõ n¨m 1996, trong c¶ n−íc (2) Néi bé mÊt ®oµn kÕt, ®Êu ®¸ nhau: cã 26 c¸n bé cÊp Së (Côc) cña Së (Côc) niÒm vui hay nçi buån. Ngµy 8-3-2005, Giao th«ng thuéc 13 tØnh do liªn quan B¸o Thanh niªn Trung Quèc ®−a tin, ®Õn vÊn ®Ò kinh tÕ mµ bÞ xÐt xö, thËm ng−êi giµu nhÊt Lan Ch©u Tr−¬ng Quèc chÝ cã ®Þa ph−¬ng liªn tiÕp mÊy nhiÖm Ph−¬ng sau khi bÞ c¸c ban ngµnh h÷u kú ®Òu n¶y sinh vÊn ®Ò. Nguyªn nh©n quan thùc hiÖn biÖn ph¸p c−ìng chÕ, c¨n b¶n chÝnh lµ ë chç vÉn tån t¹i nh÷ng ®· nhanh chãng xuÊt hiÖn hiÖu øng lç hæng trªn c¸c ph−¬ng diÖn thÓ chÕ ®Çu “®«min«”, bao gåm rÊt nhiÒu quan chøc t− tiÒn tÖ, chÕ ®é kªu gäi thÇu, chÕ ®é xÐt nh−: nguyªn BÝ th− ThÞ uû V−¬ng Qu©n, duyÖt hµnh chÝnh vµ chÕ ®é c¸n bé nh©n nguyªn ThÞ tr−ëng Tr−¬ng Ngäc ThuÊn, sù, v.v… v.v… cã liªn quan trong vô ¸n ®ã liªn T¹i Héi nghÞ c«ng t¸c liªm chÝnh lÇn thø tiÕp bÞ thÊt thÕ. RÊt nhiÒu quan chøc III cña Quèc vô viÖn, Thñ t−íng ¤n Gia cña Lan Ch©u ®Òu cho r»ng, sù b¹i lé B¶o còng chØ ra r»ng: Nh÷ng vô ¸n lín, cña vô ¸n nµy lµ do viÖc kh«ng ®oµn kÕt quan träng trong c¸c lÜnh vùc giao th«ng, gi÷a c¸c c¸n bé tham nhòng. x©y dùng x¶y ra qu¸ nhiÒu, ph¶i t¨ng Bµi b¸o viÕt, qu¶ thËt nÕu kh«ng ph¶i c−êng gi¸m s¸t, hoµn thiÖn chÕ ®é, bÞt lç lµ v× gi÷a nguyªn ThÞ tr−ëng Tr−¬ng hæng, gi¶m tham nhòng tõ tËn gèc rÔ. nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 38
  8. §¶ng cÇm quyÒn vµ tham nhòng quyÒn lùc… Ngäc ThuÊn vµ nguyªn BÝ th− V−¬ng b−íc ®· trë thµnh «ng chñ lín, n¾m Qu©n x¶y ra m©u thuÉn, dÉn ®Õn viÖc trong tay h¬n 10 doanh nghiÖp ë thµnh Tr−¬ng Ngäc ThuÊn kh«ng tróng cö phè Quý D−¬ng, së h÷u 3 toµ biÖt thù ë trong cuéc bá phiÕu biÓu quyÕt t¹i §¹i Th−îng H¶i, 1 toµ ë Qu¶ng Ch©u, 1 toµ ë héi ®¹i biÓu nh©n d©n, th× e r»ng nh÷ng Quý D−¬ng. Ngoµi ra, ë Quý D−¬ng cßn tµi liÖu cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò vi ph¹m cã 2 c¨n hé sang träng n÷a. §iÒu cµng quy ®Þnh cña V−¬ng Qu©n còng kh«ng kh«ng thÓ t−ëng t−îng næi lµ «ng ta nhÊt thiÕt ®−îc göi ®Õn Uû ban KiÓm tra th−êng hay khoe khoang r»ng: “T«i chØ kû luËt Trung −¬ng. Vµ nÕu nh− kh«ng cÇn gäi ®iÖn b¶o L−u Ph−¬ng Nh©n ®Õn ph¶i v× viÖc tiÕp tôc ®iÒu tra vô ¸n th× «ng ta sÏ lËp tøc ®Õn ngay”. Mäi Tr−¬ng Quèc Ph−¬ng ®· liªn ®íi ®Õn ng−êi cßn ph¸t hiÖn, ai muèn gi÷ chøc tÊm mµn ®en tèi giao dÞch quyÒn - tiÒn vô g×, chØ cÇn TrÇn L©m nãi cã thÓ, th× c¬ kh¸c, th× Tr−¬ng Ngäc ThuÊn còng cã b¶n lµ ®· ch¾c ch¾n 9 phÇn. VËy v× cí g× thÓ rót lui an toµn cïng víi viÖc tè c¸o mµ ®−êng ®−êng mét BÝ th− TØnh uû l¹i V−¬ng Qu©n. §−êng d©y tham nhòng rèi bÞ mét tªn l−u manh v« ®¹o xá mòi d¾t r¾m phøc t¹p, c¸c m¾t xÝch mãc nèi chÆt ®i? Vèn dÜ, vî hai cña L−u Ph−¬ng Nh©n chÏ víi nhau cuèi cïng ®· ®−a mét nhãm - mét thî lµm ®Çu t¹i Kh¸ch s¹n Quý tham quan ra tr−íc vµnh mãng ngùa. Ch©u, hä TrÞnh lµ bå cò cña TrÇn L©m Xem ra, nh÷ng vô ¸n tham nhòng ®»ng ®· hiÕn ng−êi t×nh cña m×nh cho BÝ th−, sau tÊm mµn ®en tèi cã thÓ ®−îc ®−a ra ®ång thêi cßn dïng tiÒn b¹c ®Ó thao tóng ¸nh s¸ng ph¶i thËt sù c¶m ¬n “sù mÊt L−u Ph−¬ng Nh©n. ®oµn kÕt néi bé” cña mét nhãm nhá c¸n Tõ sù thËt kÓ trªn cã thÓ thÊy r»ng, bé Lan Ch©u. c«ng t¸c chèng tham nhòng ë Trung (3) QuyÒn lùc cña “nh÷ng kÎ cÇm Quèc trong giai ®o¹n hiÖn nay thiÕu hôt ®Çu” tæ chøc x· héi ®en. ë Quý D−¬ng, c¶ vÒ thÓ chÕ lÉn møc ®é, thÓ hiÖn râ TrÇn L©m, ng−êi ch−a tõng gi÷ bÊt cø rµng cã sù chªnh lÖch. Th«ng th−êng, mét chøc vô trong chÝnh quyÒn, nh−ng §¶ng Céng s¶n l·nh ®¹o ®Êt n−íc, Nhµ cø mçi dÞp lÔ tÕt, mét sè quan chøc lín n−íc n¾m vµ khèng chÕ mét l−îng lín nhá ®Òu h¹ m×nh, ®em lÔ vËt hËu hÜnh tµi s¶n vµ tµi nguyªn cña ®Êt n−íc, c¸n ®Õn th¨m viÕng. ¤ng ta kh«ng tõ mét bé §¶ng vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp n¾m vµ viÖc ¸c nµo mµ kh«ng lµm, nh−ng «ng ta cã trong tay c¸c quyÒn lùc hµnh chÝnh. kh«ng nh÷ng kh«ng ph¶i chÞu nh÷ng chÕ V× thÕ, sÏ cã thÓ xuÊt hiÖn hai kh¶ n¨ng: tµi ph¸p luËt, mµ ng−îc l¹i c¸c c¬ quan mét lµ, Nhµ n−íc hoÆc c¸n bé §¶ng, chuyªn chÝnh nhµ n−íc cßn trë thµnh chÝnh quyÒn cã thÓ lµ “ng−êi phôc vô”, c«ng cô cña h¾n. TrÇn L©m ®−îc xem lµ sö dông nguån tµi nguyªn vµ quyÒn lùc “kÎ cÇm ®Çu tæ chøc ngÇm” cña nguyªn trong tay ®Ó cung cÊp nh÷ng dÞch vô BÝ th− TØnh uû L−u Ph−¬ng Nh©n. c«ng céng cho ®¹i chóng trong x· héi, phôc vô nh©n d©n. Hai lµ, Nhµ n−íc Tõ n¨m 1993 ®Õn n¨m 2002, chØ vÎn hoÆc c¸n bé l·nh ®¹o §¶ng, chÝnh quyÒn vÑn trong vßng 10 n¨m, TrÇn L©m mét nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 39
  9. lý vÜ, l−u nh− qu©n cã thÓ biÕn thµnh “kÎ c−íp bãc”, sö dông nh− tham «, nhËn hèi lé v.v... VÊn ®Ò nguån tµi nguyªn vµ quyÒn lùc trong tay tham nhòng trong lÜnh vùc chÝnh trÞ cã ®Ó m−u cÇu t− lîi cho m×nh hoÆc tËp thÓ, quan hÖ hÕt søc mËt thiÕt víi kinh tÕ häc, ®i theo h−íng ®èi lËp víi nh©n d©n. kh«ng chØ vÊn ®Ò tham nhòng chÝnh trÞ Trong t×nh h×nh th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ ®· trë thµnh vÊn ®Ò quan träng trong vµ quyÒn lùc kh«ng ®Çy ®ñ, tøc lµ võa nghiªn cøu kinh tÕ häc, mµ kh¸i niÖm thiÕu ®é c«ng khai vµ minh b¹ch ®èi víi tham nhòng ®· ®−îc më réng vµo trong th«ng tin c«ng céng, võa thiÕu sù khèng lÜnh vùc kinh tÕ häc. chÕ vµ gi¸m s¸t ®èi víi quyÒn lùc c«ng §Þnh nghÜa cña nh÷ng nhµ chÝnh trÞ céng, nÕu tÝnh kh¶ n¨ng cña c¸i sau häc n−íc ngoµi ®èi víi tham nhòng. (1) cµng lín, th× tÝnh kh¶ n¨ng cña c¸i tr−íc §Þnh nghÜa lÊy c«ng chøc lµm cèt lâi, cho cµng nhá. §iÒu nµy cã thÓ lý gi¶i ®−îc r»ng nÕu mét quan chøc chÝnh phñ nhËn t¹i sao n¨m 1956, Mao Tr¹ch §«ng l¹i lo hèi lé, lµm c¸i viÖc mµ anh ta kh«ng cã l¾ng trong néi bé §¶ng h×nh thµnh “giai chøc tr¸ch lµm, hoÆc v× lý do kh«ng cÊp quý téc” xa rêi quÇn chóng nh©n d©n. chÝnh ®¸ng sö dông hµnh vi hîp ph¸p §©y chÝnh lµ mét nguyªn nh©n quan th× anh ta chÝnh lµ ®· tham nhòng. (2) träng khiÕn cho ë Trung Quèc hiÖn nay §Þnh nghÜa lÊy thÞ tr−êng lµm cèt lâi. vÉn rÊt dÔ x¶y ra vµ x¶y ra nhiÒu vô ¸n Theo quan ®iÓm nµy, mét quan chøc tham nhòng. tham nhòng chÝnh lµ mét th−¬ng nh©n, anh ta coi chøc quyÒn lµ nguån vèn ®Ó 2. Nguån gèc cña tham nhòng l ë ®©u m−u lîi c¸ nh©n, tøc c¸i gäi lµ “nguån tµi §Ó ng¨n chÆn tham nhòng mét c¸ch nguyªn quyÒn lùc”, lîi Ých thu ®−îc cã hiÖu qu¶, t×m ra biÖn ph¸p chèng nhiÒu hay Ýt ®−îc quyÕt ®Þnh bëi gi¸ c¶ tham nhòng ë Trung Quèc, chóng ta t×m thÞ tr−êng, tøc lµ dÞch vô mµ chÝnh phñ hiÓu mét chót vÒ hµm nghÜa vµ nguån cã thÓ cung cÊp ®−îc vµ yªu cÇu cña gèc cña tham nhòng. x· héi ®èi víi dÞch vô nµy. (3) §Þnh Tham nhòng chñ yÕu lµ mét kh¸i nghÜa lÊy c«ng Ých lµm cèt lâi. Quan niÖm chÝnh trÞ, th−êng chØ hµnh vi vËn ®iÓm nµy cho r»ng, lîi Ých chung cña hÖ dông kh«ng chÝnh ®¸ng quyÒn lùc c«ng thèng trËt tù c«ng céng vµ c«ng d©n cao céng ®Ó m−u cÇu lîi Ých c¸ nh©n. XÐt vÒ h¬n lîi Ých ®Æc thï, v× lîi Ých ®Æc thï mµ kinh tÕ häc, tham nhòng lµ hµnh vi nh©n x©m ph¹m ®Õn lîi Ých chung th× chÝnh lµ viªn c«ng chøc chÝnh phñ víi t− c¸ch lµ tham nhòng. con ng−êi lý tÝnh lîi dông quyÒn lùc c«ng §Þnh nghÜa cña häc gi¶ trong n−íc ®èi céng ®Ó giµnh t− lîi c¸ nh©n mµ ch−a víi tham nhòng. (1) MÆt ®èi lËp cña liªm ®−îc sù ®ång ý cña ng−êi uû th¸c trong chÝnh chÝnh lµ tham nhòng. Vèn dÜ, hµm m«i tr−êng chÕ ®é nhÊt ®Þnh. XÐt tõ gãc nghÜa cña tham nhòng (hñ b¹i) lµ chØ ®é ph¸p luËt, tham nhòng chñ yÕu lµ chøc n¨ng th«ng th−êng cña thÓ h÷u c¬ hµnh vi ph¹m téi vi ph¹m quy ®Þnh ph¸p bÞ ph¸ ho¹i hoÆc mÊt ®i do t¸c ®éng cña luËt cña nh©n viªn c«ng chøc nhµ n−íc vi sinh. Dïng trong chÝnh trÞ, tham nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 40
  10. §¶ng cÇm quyÒn vµ tham nhòng quyÒn lùc… nhòng lµ chØ viÖc vËn dông quyÒn lùc vi ¨n hèi lé, lµm ®iÒu ph¹m ph¸p. (3). chÝnh trÞ ®· ®i ng−îc l¹i víi chuÈn mùc Tham nhòng chÝnh trÞ lµ lÊy sù kÕt hîp ph¸p luËt, xa rêi lîi Ých cña toµn thÓ gi÷a quyÒn lùc vµ tiÒn b¹c lµm ®iÒu kiÖn nh©n d©n, quyÒn lùc mµ nh©n d©n trao nÒn t¶ng, thÓ hiÖn qu¸ tr×nh logic tõ cho biÕn thµnh c«ng cô cña c¸ nh©n quyÒn lùc chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn b¹c, vµ m×nh hoÆc cña thiÓu sè ng−êi m−u lîi. (2) tõ tiÒn b¹c tha ho¸ thµnh quyÒn lùc. XÐt vÒ gãc ®é chÝnh trÞ häc, tham nhòng Tham nhòng mµ chóng ta nãi ®Õn ë lµ chØ sù sa ®o¹ biÕn chÊt vÒ t− t−ëng, ®©y lµ chØ tham nhòng chÝnh trÞ. Tham hµnh vi, còng nh− nh÷ng mê ¸m, hçn nhòng chÝnh trÞ lµ mét hiÖn t−îng x· héi lo¹n trªn c¸c ph−¬ng diÖn nh− tæ chøc, cã tÝnh tæng hîp, liªn quan ®Õn nhiÒu c¬ cÊu, biÖn ph¸p v.v… (3) Tham nhòng nh©n tè nh− chÕ ®é, ®¹o ®øc, kinh tÕ, lµ chØ hµnh vi vi ph¹m chøc tr¸ch cña quyÒn lùc, v¨n ho¸ v.v… Nh×n tõ gãc ®é ng−êi c¸n bé, lµ sù lÖch h−íng khái quü chÕ ®é chÝnh trÞ, tham nhòng chÝnh trÞ lµ ®¹o quy ph¹m hµnh vi ®· ®Þnh trong trËt sù tha ho¸ biÕn chÊt vÒ chÝnh trÞ. Nh×n tù thèng trÞ, lµ sù x©m ph¹m ®èi víi lîi tõ gãc ®é lu©n lý, tham nhòng chÝnh trÞ Ých x· héi còng nh− ®èi víi lîi Ých chØnh lµ sù tha ho¸ biÕn chÊt vÒ ®¹o ®øc x· héi, thÓ cña giai cÊp thèng trÞ. (4) XÐt vÒ ®Æc biÖt lµ ®¹o ®øc c«ng chøc. Nh×n tõ ngo¹i diªn lµ chØ nh÷ng vÊn ®Ò xuÊt hiÖn gãc ®é kinh tÕ, tham nhòng chÝnh trÞ lµ trong qu¸ tr×nh cÇm quyÒn cña §¶ng cã hµnh vi quan chøc chÝnh phñ lÊy viÖc hy ®Þa vÞ cÇm quyÒn. XÐt vÒ néi hµm, mét lµ sinh lîi Ých c«ng céng x· héi lµm c¸i gi¸ chØ c¸ nh©n lîi dông quyÒn lùc c«ng céng ph¶i tr¶ nh»m tho¶ m·n lîi Ých vËt chÊt ®Ó m−u cÇu lîi Ých c¸ nh©n, còng cã c¸ nh©n. Nh×n tõ gãc ®é quyÒn lùc, tham nghÜa lµ, tham nhòng chÝnh lµ sù biÕn nhòng chÝnh trÞ lµ viÖc sö dông kh«ng chÊt cña quyÒn lùc; hai lµ chØ hµnh vi vi chÝnh ®¸ng chøc quyÒn trong tay nh»m ph¹m ®¹o ®øc x· héi, ph¸p luËt vµ quy thu lîi c¸ nh©n cña quan chøc chÝnh phñ. ph¹m truyÒn thèng cña c¸ nh©n trong Nh×n tõ gãc ®é v¨n ho¸, tham nhòng chÝnh trÞ lµ sù b¹i ho¹i cña gi¸ trÞ chÝnh lÜnh vùc c«ng céng vµ lÜnh vùc t− nh©n. trÞ vµ quy ph¹m chÝnh trÞ trong x· héi. (5) C¸i gäi lµ tham nhòng chÝnh trÞ lµ Nãi mét c¸ch ®¬n gi¶n, tham nhòng chØ mét kiÓu hµnh vi g©y tæn h¹i ®èi víi chÝnh trÞ lµ hµnh vi c¸n bé c«ng chøc lÊy ®Êt n−íc vµ x· héi. Nã lµ mét kÕt cÊu hÖ danh nghÜa viÖc c«ng ®Ó m−u cÇu lîi Ých thèng ®a chiÒu, Ýt nhÊt bao gåm mét sè riªng, lîi dông chøc quyÒn trong tay ®Ó m¾t xÝch d−íi ®©y: (1). Tham nhòng giµnh t− lîi mét c¸ch phi ph¸p. chÝnh trÞ cã ®èi t−îng x¸c ®Þnh. §ã chÝnh lµ quan chøc hoÆc c«ng chøc cña chÝnh X¸c ®Þnh mét c¸ch khoa häc vµ n¾m phñ, bao gåm nh÷ng ng−êi g¸nh v¸c b¾t mét c¸ch chuÈn x¸c hµm nghÜa cña tr¸ch nhiÖm lËp ph¸p vµ chÊp ph¸p, cã tham nhòng, ®iÓm then chèt chÝnh lµ quyÒn lùc hîp ph¸p ®Ó hoµn thµnh ph¶i n¾m b¾t ®−îc thùc chÊt cña tham nhiÖm vô lËp ph¸p vµ chÊp ph¸p. (2). nhòng. Thùc chÊt cña tham nhòng lµ chØ Tham nhòng chÝnh trÞ lµ mét kiÓu hµnh thuéc tÝnh b¶n chÊt vèn cã cña tham nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 41
  11. lý vÜ, l−u nh− qu©n thÓ hiÖn râ, gi¸m s¸t t−¬ng ®èi khã, viÖc nhòng vµ thuéc tÝnh b¶n chÊt quyÕt ®Þnh trõng trÞ ®èi víi hµnh vi vi ph¹m quy tÝnh chÊt vµ sù ph¸t triÓn cña nã. Tham ®Þnh, ph¸p luËt còng rÊt khã. V× thÕ, nhòng víi t− c¸ch lµ mét kh¸i niÖm Trung Quèc muèn trçi dËy thµnh c«ng, chÝnh trÞ, thuéc tÝnh c¨n b¶n cña nã muèn gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò trçi dËy cña chÝnh lµ sù tho¸i ho¸ vµ biÕn chÊt cña b¶n th©n, th× th¸ch thøc kh«ng ph¶i ®Õn mét lo¹i h×nh quyÒn lùc nµo ®ã. tõ bªn ngoµi, mµ phÇn nhiÒu ®Õn tõ bªn Nguån gèc cña vÊn ®Ò tham nhòng lµ trong, chñ yÕu lµ nh÷ng th¸ch thøc ®Õn g×? Nh×n tõ ph−¬ng diÖn chÕ ®é, ®ã lµ do tõ chñ nghÜa quan liªu, hiÖu suÊt thÊp t×nh tr¹ng thiÕu hôt vÒ søc m¹nh h¹n vµ tham nhòng trong néi bé §¶ng vµ chÕ trong gi¸m s¸t quyÒn lùc c«ng céng Nhµ n−íc. dÉn ®Õn. ë Trung Quèc, cßn do mét sè ViÖc ph¸t sinh quan liªu vµ tham nguyªn nh©n kh¸ch quan khiÕn cho c¬ nhòng cã cïng nguyªn nh©n, trong ®ã, quan chèng tham nhòng gÆp ph¶i khã mét nguyªn nh©n mang tÝnh quyÕt ®Þnh kh¨n trong viÖc n¾m b¾t ®−îc vµ ®iÒu lµ mÊt ®i sù gi¸m s¸t quyÒn lùc cÇn ph¶i tra th«ng tin. KÕt qu¶ cña nã tÊt yÕu cã. NÕu viÖc gi¸m s¸t quyÒn lùc thiÕu lùc dÉn ®Õn viÖc t×nh tr¹ng tham nhòng th× sÏ n¶y sinh quan liªu vµ tham nhòng. ngµy cµng trÇm träng. Khi viÖc gi¸m s¸t quyÒn lùc qu¸ thiÕu Mét ®Æc ®iÓm cña t×nh h×nh chÝnh trÞ søc m¹nh hoÆc c¬ b¶n kh«ng cßn hiÖu ë Trung Quèc lµ chÝnh phñ n¨m cÊp r−ìi. lùc, tÊt sÏ h×nh thµnh tÖ n¹n quan liªu Trung Quèc ®¹i lôc cã 31 tØnh, h¬n 330 tham nhòng, g©y trë ng¹i cho sù ph¸t thµnh phè cÊp ®Þa khu vµ ®Þa khu, h¬n triÓn x· héi. §−¬ng nhiªn, cã rÊt nhiÒu 2.800 huyÖn, thµnh phè cÊp huyÖn vµ nguyªn nh©n g©y nªn tÖ n¹n quan liªu khu vùc trùc thuéc thµnh phè. Ngoµi ra tham nhòng, vÝ dô nh− nguyªn nh©n cßn cã h¬n 40.000 h−¬ng trÊn, céng víi 5 lÞch sö, nguyªn nh©n hiÖu øng phô cña thµnh phè ®ang trong kÕ ho¹ch x©y kinh tÕ thÞ tr−êng, nguyªn nh©n tè chÊt dùng. §©y chÝnh lµ chÝnh phñ n¨m cÊp con ng−êi thÊp, v.v… Song nguyªn nh©n r−ìi. C¸c n−íc lín trªn thÕ giíi ®Òu lµ chÝnh phñ ba cÊp. ChØ cã Trung Quèc lµ chñ yÕu hoÆc nguyªn nh©n c¨n b¶n cña chÝnh phñ n¨m cÊp. §iÒu nµy khiÕn cho nã chÝnh lµ viÖc gi¸m s¸t quyÒn lùc thiÕu kh¶ n¨ng tËp hîp mäi th«ng tin vÒ søc m¹nh, ®Æc biÖt lµ thÓ chÕ gi¸m s¸t Trung −¬ng kh«ng lín, ng−îc l¹i, chÝnh (chÕ ®é vµ c¬ chÕ gi¸m s¸t) ®Òu §¶ng s¸ch cña Trung −¬ng ®−îc ®−a ®Õn ®Þa Céng s¶n Trung Quèc víi t− c¸ch lµ ph−¬ng c¸c cÊp nh−ng còng cã thÓ v× lîi ®¶ng cÇm quyÒn ch−a ®¹t ®−îc yªu cÇu Ých cña ®Þa ph−¬ng nhiÒu chÝnh s¸ch bÞ d©n chñ hoµn toµn. §iÒu nµy chÝnh lµ Øm bít ®i. §ång thêi, Trung −¬ng cßn gÆp nguyªn nh©n c¨n b¶n khiÕn cho tham ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò nh− lµm thÕ nµo ®Ó nhòng ph¸t triÓn trµn lan. ViÖc gi¸m s¸t trong néi bé §¶ng hiÖn gi¸m s¸t chÝnh quyÒn c¸c cÊp. Cµng ë cÊp c¬ së, cµng khã gi¸m s¸t. §ång thêi, nay ë Trung Quèc vÉn kh«ng thÓ thÝch tÝnh kh«ng c©n ®èi gi÷a quyÒn lùc cña øng tèt víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña t×nh chÝnh phñ vµ c«ng d©n còng ngµy cµng h×nh. T×nh h×nh míi, vÊn ®Ò míi xuÊt nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 42
  12. §¶ng cÇm quyÒn vµ tham nhòng quyÒn lùc… hiÖn trong thùc tiÔn ®· ®Æt ra yªu cÇu t−¬ng ®èi yÕu kÐm trªn ph−¬ng diÖn chÕ cao h¬n ®èi víi viÖc gi¸m s¸t trong néi bé ®é. §èi víi tÇng líp l·nh ®¹o, ®Æc biÖt lµ §¶ng. Tõ yªu cÇu thùc tÕ, ®Æc biÖt lµ tõ nh÷ng ng−êi ®øng ®Çu, trªn thùc tÕ tån yªu cÇu ®i s©u triÓn khai chèng quan t¹i vÊn ®Ò “gi¸m s¸t yÕu”, “gi¸m s¸t ¶o”, liªu, tham nhòng cã thÓ thÊy, viÖc gi¸m “gi¸m s¸t bõa”, “gi¸m s¸t su«ng”, vµ s¸t trong néi bé §¶ng râ rµng vÉn cßn “cÊm gi¸m s¸t”. §©y lµ biÓu hiÖn næi bËt thiÕu søc m¹nh, sù tr¸i ng−îc ®−îc h×nh nhÊt cña viÖc gi¸m s¸t yÕu kÐm, thiÕu thµnh gi÷a chóng còng t−¬ng ®èi lín. søc m¹nh trong §¶ng. Ba lµ, viÖc gi¸m BiÓu hiÖn chñ yÕu: mét lµ thÓ chÕ gi¸m s¸t trong néi bé §¶ng thiÕu lùc tõ d−íi s¸t trong néi bé §¶ng kh«ng thuËn tiÖn. lªn trªn vµ yÕu kÐm tõ trªn xuèng d−íi. Trong thÓ chÕ gi¸m s¸t néi bé §¶ng, vÊn Tæ chøc §¶ng vµ ®¶ng viªn cÊp d−íi ®Ò næi cém nhÊt hiÖn nay lµ chøc n¨ng thiÕu søc m¹nh trong viÖc gi¸m s¸t tæ gi¸m s¸t cña c¸c lo¹i tæ chøc c¸c cÊp chøc §¶ng vµ c¸n bé l·nh ®¹o lµ ®¶ng trong §¶ng kh«ng râ rµng, hoÆc kh«ng viªn cÊp trªn, khiÕn cho quyÒn lùc cña tæ râ rµng l¾m. D−êng nh− c¸c c¬ quan chøc §¶ng vµ c¸n bé l·nh ®¹o lµ ®¶ng viªn cÊp trªn rÊt dÔ bÞ sö dông v−ît qu¸ §¶ng ®Òu qu¶n lý c«ng t¸c gi¸m s¸t, quy ph¹m. LÊy tØnh uû lµm vÝ dô. ViÖc song l¹i d−êng nh− kh«ng ai ®øng ra nhËn tr¸ch nhiÖm qu¶n lý c¶. Thªm vµo gi¸m s¸t ®èi víi §¶ng uû, tØnh uû tõ d−íi ®ã, ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan lªn trªn hÕt søc h¹n chÕ, v« cïng thiÕu gi¸m s¸t l¹i ®an chÐo nhau, thiÕu sù søc m¹nh. ViÖc gi¸m s¸t t−¬ng øng cña phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c tæ chøc ®«ng ®¶o quÇn chóng ®¶ng viªn ®èi víi mét c¸ch râ rµng, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng §¶ng uû, tØnh uû d−êng nh− kh«ng tån ®ïn ®Èy tr¸ch nhiÖm cho nhau, kh«ng cã t¹i. §©y chÝnh lµ vÊn ®Ò “gi¸m s¸t ¶o” sù phèi kÕt hîp hiÖu qu¶. Hai lµ chÕ ®é mµ trªn ®· nh¾c ®Õn. Trªn thùc tÕ, viÖc gi¸m s¸t trong néi bé §¶ng kh«ng kiÖn gi¸m s¸t cña tæ chøc ®¶ng vµ c¸n bé toµn. Trong §¶ng vÉn ch−a x©y dùng l·nh ®¹o lµ ®¶ng viªn cÊp trªn ®èi víi tæ ®−îc hÖ thèng gi¸m s¸t kiÖn toµn lÊy chøc §¶ng vµ c¸n bé l·nh ®¹o lµ ®¶ng §iÒu lÖ §¶ng lµm h¹t nh©n, phèi hîp víi viªn cÊp d−íi còng rÊt máng yÕu. Trong §iÒu lÖ §¶ng, cô thÓ vµ cã tÝnh kh¶ thi thÓ chÕ hiÖn hµnh, §¶ng uû ®· bao biÖn m¹nh mÏ. RÊt nhiÒu nguyªn t¾c trong rÊt nhiÒu c«ng viÖc cô thÓ, phÇn lín thêi §iÒu lÖ §¶ng do thiÕu quy ®Þnh thùc gian ®Òu dµnh cho c¸c viÖc ë cÊp trªn, hiÖn chi tiÕt nªn viÖc thùc hiÖn, chÊp bËn tèi m¾t tèi mòi. Nh÷ng c¸n bé l·nh hµnh n¶y sinh kh«ng Ýt vÊn ®Ò. ChÕ ®é ®¹o nµy mét mÆt lµm cho tÝnh ®¶ng m¹nh thªm, g¸nh v¸c thªm nhiÒu tr¸ch gi¸m s¸t ®èi víi c¸n bé cÊp cao cña §¶ng vÉn ch−a hoµn thiÖn vµ kÐm hiÖu qu¶. nhiÖm, nh−ng mÆt kh¸c còng cã thÓ v× HiÖn nay, viÖc gi¸m s¸t c«ng t¸c, gi¸m nguyªn nh©n thÓ chÕ, n¨ng lùc c¸ nh©n s¸t nh©n sù, gi¸m s¸t kinh tÕ ®èi víi c¸c vµ thêi gian nªn kh«ng thÓ qu¶n lý vµ c¸n bé l·nh ®¹o trong §¶ng, ®Æc biÖt lµ gi¸m s¸t c¸c tæ chøc vµ c¸n bé l·nh ®¹o c¸c c¸n bé l·nh ®¹o cÊp cao vÉn cßn cÊp d−íi. ChÝnh sù gi¸m s¸t b»ng th«ng nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 43
  13. lý vÜ, l−u nh− qu©n mÆc dï chñ nghÜa quan liªu thÞnh hµnh, tin cña quÇn chóng ®¶ng viªn còng nh−ng hiÖn t−îng tham nhòng cña c¸n th−êng kh«ng thÓ tíi l·nh ®¹o chñ chèt, bé c¬ b¶n lµ kh«ng cã. Trong ®êi sèng hoÆc gi¶ cã ®Õn th× hä còng kh«ng cã thêi chÝnh trÞ hiÖn thùc, phÇn lín quan liªu gian ngã tíi. ChÝnh ®iÒu nµy ®· khiÕn vµ tham nhòng cïng n¶y sinh, vµ sinh cho viÖc gi¸m s¸t tõ trªn xuèng d−íi ra hiÖu øng t¸c ®éng t¸c lÉn. HiÖu øng còng rÊt yÕu kÐm. t¸c ®éng lÉn nhau nµy chñ yÕu biÓu hiÖn ChÝnh v× viÖc gi¸m s¸t trong néi bé lµ sù phô thuéc lÉn nhau, thóc ®Èy lÉn §¶ng vµ yªu cÇu thùc tÕ cña c«ng t¸c nhau vµ b¶o vÖ lÉn nhau. Trong mét chèng quan liªu, tham nhòng trong thêi x· héi, nÕu mèi quan hÖ t¸c ®éng lÉn kú míi ®· xuÊt hiÖn sù t−¬ng ph¶n nhau nµy kh«ng mËt thiÕt, kh«ng s¶n nghiªm träng nh− vËy; chÝnh v× chóng ta sinh ra hiÖu øng t¸c ®éng lÉn nhau th× ch−a n¾m ®−îc “c¸i gèc” gi¸m s¸t trong hiÖn t−îng tham nhòng trong chÝnh trÞ néi bé §¶ng trong cuéc ®Êu tranh chèng kh«ng râ rµng. NÕu mèi quan hÖ t¸c quan liªu tham nhòng, míi khiÕn cho ®éng lÉn nhau nµy v−ît qu¸ møc ®é quan liªu vµ tham nhòng trong giai nhÊt ®Þnh, sinh ra hiÖu øng t¸c ®éng lÉn ®o¹n hiÖn nay ngµy cµng diÔn ra m¹nh nhau th× h×nh thµnh nªn tÖ n¹n quan mÏ, khã cã thÓ ch÷a trÞ ®−îc. V× thÕ nãi, liªu tham nhòng, hiÖn t−îng tham sù t−¬ng ph¶n trong viÖc gi¸m s¸t néi bé nhòng còng ngµy cµng diÔn ra m¹nh mÏ. §¶ng vµ yªu cÇu thùc tÕ cña c«ng t¸c BÊt kú mét quèc gia hay mét x· héi nµo, chèng quan liªu tham nhòng trong thêi mét khi tÖ n¹n quan liªu tham nhòng kú míi lµ nguyªn nh©n c¨n b¶n dÉn ®Õn ®· h×nh thµnh th× tÊt yÕu sÏ mang ®Õn tÖ n¹n quan liªu, tham nhòng. nh÷ng tai ho¹ rÊt lín cho quèc gia hoÆc Së dÜ bµi viÕt nµy gép c¶ quan liªu vµ x· héi ®ã. tham nhòng vµo lµm mét ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch, suy luËn lµ v× sù t¸c ®éng vµ 3. Sù lùa chän ng¨n chÆn tham nhòng phô thuéc lÉn nhau gi÷a quan liªu vµ H¹n chÕ quyÒn lùc lµ mét quy luËt tham nhòng t−¬ng ®èi m¹nh, biÖn ph¸p phæ biÕn. Lµm thÕ nµo ®Ó ng¨n chÆn viÖc ®Ó trÞ tËn gèc c¬ b¶n gièng nhau. Nh−ng l¹m dông quyÒn lùc c«ng céng? Gi¸m s¸t so s¸nh gi÷a quan liªu vµ tham nhòng lµ then chèt. Lµm thÕ nµo ®Ó gi¸m s¸t? th× lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi BiÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt lµ dïng quyÒn ng−êi ®· chøng thùc r»ng, kh¶ n¨ng lùc ®Ó gi¸m s¸t quyÒn lùc, tøc lµ “lÊy khèng chÕ tham nhòng lín h¬n quan quyÒn trÞ quyÒn”. Nhµ t− t−ëng khai liªu. ChØ cÇn møc ®é chèng tham nhòng s¸ng Ph¸p M«ngtexki¬ ®· tõng nãi: lín th× cã thÓ ng¨n chÆn hiÖn t−îng “Muèn ng¨n chÆn viÖc l¹m dông quyÒn tham nhòng ë con sè kh«ng trong ®iÒu lùc th× ph¶i lÊy quyÒn lùc h¹n chÕ quyÒn kiÖn nhÊt ®Þnh, vµ còng chÞu ¶nh h−ëng lùc”. H¹n chÕ quyÒn lùc lµ mét quy luËt cña quan liªu kh«ng lín l¾m. §iÒu nµy c¬ b¶n ®¶m b¶o c¸c lo¹i quyÒn lùc cña còng cã nghÜa lµ, quan liªu vµ tham nhòng cã lóc t¸ch rêi nhau. VÝ dô nh− quèc gia ®−îc vËn hµnh mét c¸ch cã hiÖu trong thêi kú §¹i c¸ch m¹ng v¨n ho¸, qu¶. nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 44
  14. §¶ng cÇm quyÒn vµ tham nhòng quyÒn lùc… Tham nhòng lµ vÊn ®Ò nãng báng cña nhòng t−¬ng øng víi nã còng sÏ cã c¬ héi tån t¹i. Trung Quèc hiÖn nay. §¶ng Céng s¶n Trung Quèc hÕt søc coi träng viÖc chèng ChÝnh trÞ d©n chñ vµ quan liªu tham tham nhòng, ®ång thêi ®· bá rÊt nhiÒu nhòng lµ mét mèi quan hÖ tû lÖ nghÞch, c«ng søc, tuy nhiªn hiÖn t−îng tham chÝnh trÞ d©n chñ cµng ph¸t huy ®Çy ®ñ nhòng cho ®Õn nay vÉn x¶y ra trµn lan. th× møc ®é quan liªu tham nhòng cµng §iÒu ®ã kh«ng thÓ kh«ng khiÕn mäi thÊp. D©n chñ triÖt ®Ó trë thµnh hiÖn ng−êi ph¶i xem xÐt ®èi víi chñ nghÜa thùc th× quan liªu tham nhòng sÏ bÞ diÖt quan liªu - chç dùa v÷ng ch¾c cña tÖ trõ tËn gèc. tham nhòng. Trong c«ng cuéc x©y dùng Gi¸m s¸t trong néi bé §¶ng lµ biÖn t¸c phong liªm chÝnh trong §¶ng hiÖn ph¸p diÖt trõ tËn gèc tÖ n¹n quan liªu nay, chØ coi träng chèng tham nhòng mµ tham nhòng. Song lµm thÕ nµo míi cã coi th−êng t¸c phong quan liªu tån t¹i thÓ ®¶m b¶o viÖc gi¸m s¸t trong néi bé th©m c¨n cè ®Õ trong ®êi sèng chÝnh trÞ §¶ng ®−îc thùc thi mét c¸ch cã hiÖu qu¶? cña §¶ng th× nhÊt ®Þnh sÏ khiÕn cho §iÒu nµy l¹i yªu cÇu ph¶i cã rÊt nhiÒu hiÖu qu¶ chèng tham nhòng kh«ng ®¹t ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o, nh−ng mét ®iÒu kiÖn ®−îc kÕt qu¶ mong ®îi. V× thÕ, trong then chèt nhÊt trong ®ã chÝnh lµ: ph¶i cuéc ®Êu tranh chèng tham nhòng, kiÖn toµn mét c¬ chÕ h¹n chÕ quyÒn lùc kh«ng thÓ chØ thÊy tham nhòng th× lÉn nhau, ®¶m b¶o viÖc gi¸m s¸t trong chèng tham nhòng, mµ ph¶i ®ång thêi néi bé §¶ng ®−îc triÓn khai th−êng b¾t tay trªn c¶ hai ph−¬ng diÖn chèng xuyªn. quan liªu vµ chèng tham nhòng. X©y dùng c¬ chÕ gi¸m s¸t kiÖn toµn DiÖt trõ tËn gèc tham nhòng ph¶i dùa trong néi bé §¶ng lÊy quyÒn lùc h¹n chÕ vµo d©n chñ triÖt ®Ó. Thùc chÊt cña d©n quyÒn lùc Ýt nhÊt cÇn cã 3 yÕu tè c¬ b¶n chñ triÖt ®Ó lµ quÇn chóng nh©n d©n lµ thÓ chÕ, c¬ cÊu vµ chÕ ®é. Ba yÕu tè d¸m nãi thËt, cã thÓ nãi thËt, nãi thËt cã nµy cïng dùa vµo nhau ®Ó tån t¹i míi cã hiÖu qu¶. Néi dung h¹t nh©n cña d©n thÓ h×nh thµnh c¬ chÕ gi¸m s¸t trong néi chñ triÖt ®Ó lµ sù h¹n chÕ, gi¸m s¸t cã bé §¶ng theo nguyªn t¾c lÊy quyÒn lùc hiÖu qu¶ ®èi víi quyÒn lùc. Nh©n tè ®¶m h¹n chÕ quyÒn lùc. Tõ chÕ ®é gi¸m s¸t b¶o cña d©n chñ triÖt ®Ó lµ cã mét thÓ cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc cã thÓ chÕ chÝnh trÞ d©n chñ khoa häc, tøc lµ cã thÊy, vÒ c¬ b¶n ®Õn nay ®· h×nh thµnh mét thÓ chÕ (c¬ chÕ), c¬ cÊu tæ chøc h¹n chÕ ®é gi¸m s¸t hoµn thiÖn, cã hÖ thèng chÕ quyÒn lùc lÉn nhau vµ cã mét chÕ ®é tõ ®¶ng viªn ®Õn c¸n bé l·nh ®¹o, tõ tæ d©n chñ t−¬ng øng phèi hîp. ChØ cã mét chøc c¬ së ®Õn trung −¬ng, tæ chøc ®Þa thÓ chÕ chÝnh trÞ d©n chñ ®−îc x©y dùng ph−¬ng. Nh−ng thÓ chÕ vµ c¬ cÊu l¹i nªn bëi sù kÕt hîp gi÷a c¬ chÕ vµ chÕ ®é kh«ng phèi hîp, kh«ng ¨n khíp víi chÕ míi cã thÓ ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn d©n ®é. ChÕ ®é thiÕu c¬ cÊu vËn hµnh, kh«ng chñ triÖt ®Ó, nÕu kh«ng d©n chñ sÏ thÓ h×nh thµnh mét c¬ chÕ gi¸m s¸t lÊy kh«ng thÓ toµn diÖn, hoÆc phiÕn diÖn, quyÒn lùc h¹n chÕ quyÒn lùc, khiÕn cho hoÆc møc ®é rÊt thÊp, tÖ quan liªu, tham chÕ ®é gi¸m s¸t ®−îc chÕ ®Þnh trong néi nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 45
  15. lý vÜ, l−u nh− qu©n bé §¶ng th−êng ®i theo kiÓu h×nh thøc. chèng tham nhòng, Thñ t−íng ¤n Gia V× thÕ, t¨ng c−êng gi¸m s¸t trong néi bé B¶o nãi: Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, tr−íc hÕt §¶ng, kh©u then chèt chÝnh lµ x©y dùng ph¶i b¾t tay tõ chÕ ®é, bëi v× cã rÊt nhiÒu kiÖn toµn mét c¬ chÕ gi¸m s¸t trong néi bé nguyªn nh©n t¹o nªn t×nh tr¹ng tham §¶ng, tøc lµ võa ph¶i cã chÕ ®é gi¸m s¸t, nhòng, trong ®ã mét ®iÓm quan träng l¹i võa ph¶i cã thÓ chÕ hîp lý ®−îc x©y nhÊt chÝnh lµ quyÒn lùc qu¸ tËp trung, dùng trªn mét c¬ cÊu nhÊt ®Þnh, khiÕn cho nh−ng l¹i kh«ng ®−îc h¹n chÕ vµ gi¸m chÕ ®é, c¬ cÊu vµ thÓ chÕ thèng nhÊt víi s¸t cã hiÖu qu¶. Ph¶i thóc ®Èy viÖc c¶i nhau, h×nh thµnh nªn mét c¬ chÕ gi¸m s¸t, c¸ch thÓ chÕ chÝnh trÞ, gi¶m thiÓu hiÖn h¹n chÕ quyÒn lùc trong néi bé §¶ng hîp t−îng quyÒn lùc qu¸ tËp trung, t¨ng lý, cã hiÖu qu¶, vÒ c¨n b¶n xo¸ bá tÖ n¹n c−êng sù gi¸m s¸t cña nh©n d©n ®èi víi quan liªu tham nhòng. ChÝnh phñ. Sau nµy, tÊt c¶ c¸c h¹ng môc phª duyÖt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng h¹ng VÒ cuéc ®Êu tranh chèng tham nhòng môc cã liªn quan ®Õn lîi Ých cña quÇn mµ nãi, ph¶i kiªn tr× nguyªn t¾c trÞ tõ chóng nh©n d©n, ®Òu cÇn ph¶i ®−îc thùc gèc ®Õn ngän, kÕt hîp h÷u c¬ gi÷a gi¸o hiÖn c«ng khai, c«ng b»ng vµ minh b¹ch. dôc, ph¸p chÕ, c¶i c¸ch, gi¸m s¸t ®Ó “trÞ phÇn ngän” chÝnh lµ ph¶i t¨ng c−êng Dùa theo nguyªn lý thÓ chÕ chÝnh trÞ møc ®é chèng tham nhòng, trõng trÞ d©n chñ khoa häc ®−îc t¹o nªn bëi sù nghiªm minh nh÷ng phÇn tö tham kÕt hîp gi÷a c¬ chÕ vµ chÕ ®é, Trung nhòng, ng¨n chÆn t×nh tr¹ng tham Quèc cÇn ®¶m b¶o thùc hiÖn nÒn d©n nhòng trµn lan. “TrÞ phÇn gèc” chÝnh lµ chñ hoµn toµn, thiÕt thùc diÖt trõ tËn ph¶i n¾m tõ gèc rÔ, ®Ëp tan c¨n nguyªn gèc n¹n tham nhòng, c¨n cø vµo t×nh khiÕn cho hiÖn t−îng tham nhòng xuÊt h×nh ®Êt n−íc, cÇn x©y dùng vµ thùc hiÖn trµn lan. Chèng tham nhòng ph¶i hiÖn c¬ chÕ ph©n quyÒn trong néi bé n¾m tËn gèc rÔ, ra søc trÞ tËn gèc. C¬ chÕ §¶ng Céng s¶n Trung Quèc. HiÖn nay gi¸m s¸t, h¹n chÕ quyÒn lùc trong néi bé vµ sau nµy, ®iÒu cÊp b¸ch nhÊt chÝnh lµ §¶ng kiÖn toµn, hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ lµ më réng quyÒn h¹n chÕ, gi¸m s¸t cña Uû s¸ch l−îc ®Ó trÞ tËn gèc trong cuéc ®Êu ban KiÓm tra kû luËt ®èi víi §¶ng uû tranh chèng tham nhòng, còng lµ sù lùa cïng cÊp, n©ng cao quy c¸ch cÊp bËc cho chän cho viÖc ng¨n chÆn tÖ n¹n tham c¬ cÊu cña Uû ban KiÓm tra kû luËt nhòng trong t−¬ng lai. Trong m«i tr−êng (cïng cÊp víi §¶ng uû), thùc hiÖn viÖc lín kinh tÕ thÞ tr−êng lÊy viÖc theo ®uæi qu¶n lý däc tõ trªn xuèng d−íi cña Uû lîi Ých lµm nguyªn t¾c, tuyªn truyÒn gi¸o ban KiÓm tra kû luËt toµn quèc. Trªn c¬ dôc chØ cã thÓ ph¸t huy ®−îc vai trß c¶nh së ®ã, hoµn thiÖn c¸c chÕ ®é chèng tham b¸o rÊt h¹n chÕ. Träng ®iÓm chèng tham nhòng. §©y lµ sù lùa chän c¨n b¶n hµng nhòng ph¶i dùa vµo viÖc x©y dùng nÒn ®Çu ®Ó chèng tham nhòng ë Trung Quèc, chÝnh trÞ d©n chñ. §©y lµ sù lùa chän, còng lµ sù lùa chän cña c«ng t¸c chèng kh«ng cã con ®−êng nµo kh¸c. tham nhòng. T¹i Kú häp Quèc héi ngµy 16-3-2007, Ng−êi dÞch: §Æng Thóy Hµ - Chu Thuú Liªn khi tr¶ lêi c¸c phãng viªn vÒ vÊn ®Ò nghiªn cøu trung quèc sè 8(87) - 2008 46
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2