intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Hai phong cách hồi ký “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng và “Cỏ dại” của Tô Hoài"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST
Báo xấu
75
lượt xem 6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả:4. Phạm Thị Hiền, Hai phong cách hồi ký “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng và “Cỏ dại” của Tô Hoài.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Hai phong cách hồi ký “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng và “Cỏ dại” của Tô Hoài"

  1. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 Hai phong c¸ch håi ký Nh÷ng ngµy th¬ Êu cña Nguyªn Hång vµ Cá d¹i cña T« Hoµi (a) Ph¹m ThÞ HiÒn Tãm t¾t. Qua so s¸nh hai cuèn håi ký Nh÷ng ngµy th¬ Êu cña Nguyªn Hång vµ Cá d¹i cña T« Hoµi, bµi viÕt h−íng tíi viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng nÐt ®Æc thï trong phong c¸ch cña hai nhµ v¨n næi tiÕng thuéc dßng v¨n häc hiÖn thùc phª ph¸n ViÖt Nam 1930 - 1945. ®×nh trôy l¹c råi ph¸ s¶n. Bè vµ mÑ lÊy 1. Nguyªn Hång vµ T« Hoµi lµ hai nhau kh«ng ph¶i v× t×nh yªu th−¬ng nhµ v¨n lín cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam “chØ v× hai bªn cha mÑ, mét bªn hiÕm hiÖn ®¹i. Hä ®Òu thµnh danh tõ tr−íc hoi muén ch¸u vµ cã cña; mét bªn sî c¸ch m¹ng th¸ng T¸m (giai ®o¹n 1930 - nguy hiÓm gi÷ con g¸i ®Ñp ®Õn th× ë 1945) víi nhiÒu t¸c phÈm xuÊt s¾c. trong nhµ vµ muèn cho ng−êi con Êy cã Nguyªn Hång vµ T« Hoµi s¸ng t¸c chç n−¬ng tùa ch¾c ch¾n, ®−îc c¶ mét theo nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau, trong ®ã dßng hä träng ®·i nÕu m¾n con” vµ råi cã mét thÓ v¨n hä rÊt së tr−êng: thÓ ký, nh÷ng ngµy sèng víi nhau lµ nh÷ng nhÊt lµ håi ký. Nh÷ng ngµy th¬ Êu vµ ngµy ch¸n n¶n, bè lao vµo “thuèc phiÖn” “Cá d¹i” hai t¸c phÈm cïng viÕt theo nghiÖn ngËp råi chÕt, ng−êi mÑ bá ®i thÓ håi ký, cïng thuËt l¹i thêi th¬ Êu lµm ¨n xa. Kû niÖm vÒ bµ lµ ng−êi cña m×nh víi nh÷ng kû niÖm ®au buån, cïng thÓ hiÖn gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ nh©n kh«ng cã t×nh yªu th−¬ng, c« C th× ®éc ®¹o. Tuy nhiªn chóng ®−îc viÕt víi ¸c vµ cay nghiÖt. Tuæi th¬ cña Hång phong c¸ch rÊt kh¸c nhau. Do ®ã ®i vµo lang thang ®Çu ®−êng, xã chî, ph¶i kh¶o s¸t hai t¸c phÈm, t×m ra nh÷ng nhÞn ®ãi, chÞu rÐt lu«n lu«n. Víi cuéc nÐt ®Æc s¾c kh¸c nhau vÒ phong c¸ch sèng ®ã, Hång chØ m¬ −íc cã “mét ®ång nghÖ thuËt cã ý nghÜa cho viÖc t×m hiÓu xu cã h×nh ¶nh vµ tªn tuæi m×nh ®Ó ®i sù nghiÖp v¨n häc cña hä. kh¾p c¸c tØnh kiÕm ¨n b»ng nghÒ ®¸o”, v× nh− thÕ, míi cã tiÒn, míi ®ì c¬ cùc vµ 2. Håi ký lµ “thÓ lo¹i thuéc lo¹i h×nh khæ së, míi cã “cuéc sèng th¶nh th¬i, ký, kÓ l¹i nh÷ng biÕn cè ®· x¶y ra trong ®Çy ®ñ may c¶ quÇn ¸o, s¾m ®−îc giµy qu¸ khø, mµ t¸c gi¶ lµ ng−êi tham dù mò, muèn ¨n g× th× còng cã tiÒn mua”. hoÆc chøng kiÕn” [2, tr. 127]. Nh÷ng Cã thÓ nãi Nh÷ng ngµy th¬ Êu lµ ngµy th¬ Êu cña Nguyªn Hång vµ Cá “nh÷ng lêi t©m sù thiÕt tha, thÇm kÝn, d¹i cña T« Hoµi hai t¸c phÈm ®Òu nh÷ng håi øc cña mét c¸i “t«i” ®au khæ h−íng vÒ qu¸ khø cña chÝnh t¸c gi¶. tù tr×nh bµy cuéc ®êi riªng t− cña m×nh Nh÷ng ký øc vÒ tuæi th¬, mét tuæi th¬ lªn trang giÊy mét c¸ch ch©n thµnh, tin g¾n víi nh÷ng kû niÖm buån. cËy” [1, tr. 35], lµ trang tù thuËt vÒ qu·ng Kû niÖm cña bÐ Hång lµ vÒ mét gia NhËn bµi ngµy 06/5/2008. Söa ch÷a xong ngµy 27/6/2008. 23
  2. Hai phong c¸ch håi ký ... cña T« Ho i, Tr. 23-29 Ph¹m ThÞ HiÒn kh¸c nhau trong phong c¸ch cña hai ®êi c¬ cùc, buån ®au cña tuæi th¬ Nguyªn nhµ v¨n. Sù kh¸c nhau ë phong c¸ch Hång. Nh÷ng ngµy th¬ Êu lµ “tËp truyÖn mçi nhµ v¨n bÞ quy ®Þnh mét phÇn bëi ch©n thùc c¶m ®éng cña mét cËu bÐ t− t−ëng vµ kiÓu s¸ng t¸c mµ hä ®· lùa trong mét gia ®×nh ®¸ng th−¬ng, tËp håi chän. Do ®ã v¨n phong cña Nguyªn ký ghi l¹i “rung ®éng cùc ®iÓm cña mét Hång kh«ng thÓ nhÇm lÉn ®−îc víi v¨n linh hån trÎ d¹i” (Th¹ch Lam)” [5, tr. phong cña T« Hoµi. 15). Bµn vÒ “t− t−ëng” cña T« Hoµi, Tuæi th¬ cu B−ëi trong Cá d¹i còng NguyÔn §¨ng M¹nh kh¸i qu¸t “T« chØ lµ chuçi ngµy buån. Buån ngay c¸i Hoµi quan niÖm con ng−êi lµ con ng−êi, nhµ t¨m tèi n¬i cu B−ëi sinh ra vµ lín chØ lµ con ng−êi vËy th«i” [4, tr. 297]. lªn: mét ng«i nhµ hoang v¾ng “hiÖn ra T« Hoµi nh×n con ng−êi tõ hiÖn thùc trong m¾t t«i víi ®ñ vÎ kinh rîn”, buån vèn cã cña nã, «ng kh«ng thÝch thi vÞ h¬n n÷a lµ c¶nh gia ®×nh: «ng bµ ngo¹i ho¸ hay t« vÏ thªm mét nÐt nµo míi. lu«n ®¸nh lén vµ chöi nhau, bè th× bá ®i Sau c¸ch m¹ng, T« Hoµi cã dÞp viÕt vÒ Sµi Goßng kh«ng vÒ, cu B−ëi suèt ngµy nh©n vËt c¸ch m¹ng, nh©n vËt anh th¬ thÈn n¬i bê ao, gãc v−ên, lín lªn hïng, nh−ng nh÷ng nh©n vËt nµy còng mét chót ®−îc ra KÎ Chî ®i häc, gäi lµ Ýt ®−îc “lý t−ëng ho¸”, “l·ng m¹n ho¸”, ®i häc nh−ng thùc ra ®i ë chç mét ng−êi «ng nh×n hä víi c¸i nh×n gÇn vµ rÊt ®êi quen nh÷ng ngµy cuèi tÕt mang theo th−êng. mét “c¸i ®Çu mèc tr¾ng” trë vÒ, ®Çu ãc vÉn rçng tuÕch vµ tiÕp ®Õn lµ nh÷ng C¶m høng chñ ®¹o trong håi ký Cá ngµy câng em rong ruæi kh¾p lµng. d¹i lµ c¶m høng t¶ thùc. Vµ còng cã thÓ Nh÷ng kû niÖm buån ®−îc t¸c gi¶ thÓ nãi “c¶m høng t¶ thùc” lµ −u thÕ cña hiÖn b»ng c¸i “giäng trÇm buån, ®«i khi v¨n T« Hoµi, c¸i hay cña v¨n «ng còng pha chót vÞ chua xãt” [6, tr. 398]. Víi ký b¾t ®Çu tõ t¶ thùc, ®i t×m c¸i ®êi øc cña m×nh “T« Hoµi còng ®· gãp ®−îc th−êng, bëi còng chÝnh tõ c¸i ®êi mét ¸ng v¨n hay vµ c¶m ®éng lµ Cá d¹i. th−êng mµ t¸c gi¶ DÕ mÌn ®· ph¸t hiÖn Ba m−¬i n¨m sau Cá d¹i ®−îc gom vµo ra nh÷ng ®iÒu “l¹”. ¤ng lµ nhµ v¨n cña mét chïm Tù truyÖn - ®Ó trë thµnh mét “chuyÖn l¹ ®êi th−êng”. T− t−ëng t×m chØnh thÓ håi øc hiÕm hoi vÒ mét tuæi “chuyÖn l¹ ®êi th−êng” ¨n s©u vµo m¸u th¬ vµ tuæi trÎ vÊt v−ëng trong kiÕm thÞt vµ trë thµnh ®Þnh h−íng cho nhµ sèng vµ t×m ®−êng tr−íc C¸ch m¹ng” [6, v¨n t×m tßi vµ s¸ng t¹o. T« Hoµi ®· tr. 39]. tõng nãi: “ch−a bao giê t«i b¾t ch−íc Cã thÓ nãi, Nguyªn Hång vµ T« viÕt theo (…) chuyÖn cña Kh¸i H−ng, Hoµi ®· thÓ hiÖn ngßi bót hÕt søc ch©n NhÊt Linh, mÆc dï t«i thÝch ®äc nh÷ng thËt vµ c¶m ®éng khi viÕt vÒ tu«i th¬ truyÖn Êy. Bëi lÏ gi¶n dÞ (…), viÕt gièng cña m×nh. c¸i thËt th× nh©n vËt nh÷ng «ng nhµ giµu con quan cã ®ån ®iÒn nh− thÕ, t«i 3. Tuy nhiªn, ë mçi ng−êi cÇm bót kh«ng biÕt nh÷ng kiÓu ng−êi Êy, kh«ng l¹i cã c¸ch viÕt kh¸c nhau, kh«ng ai b¾t ch−íc ®−îc. V× thÕ t«i ®· miªu t¶ gièng ai. Sù kh¸c nhau ®ã t¹o nªn sù 24
  3. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 ngo¹i h×nh th× h×nh ¶nh cña mÑ LÆc víi t©m tr¹ng t«i, gia ®×nh t«i, mäi c¸i cña m×nh, quanh m×nh. Quª ng−êi, Gi¨ng c¸i mÆt “vµng bÖch, lÊm tÊm rç huª. thÒ, Xãm giÕng ngµy x−a…, trong ®ã cã MiÖng mô réng ho¸c. Nh−ng ch¼ng bao nh÷ng m¶nh ®êi, t×nh cán con cña giê thÊy mô c−êi. Mô nheo m¾t, mÐo m×nh. C¶ nh÷ng chuyÖn loµi vËt t−ëng xÖch miÖng, dø dø ngãn tay, ®Þnh cñng nh− xa l¹ kia còng kh«ng n»m ngoµi xuèng ®Çu Nh©m. T«i còng sî. MÑ LÆc c¸i rén rµng hay thÇm lÆng cña khu thËt lµ ¸c. H«m nµo mô còng ®¸nh v−ên tr−íc cùa” (Tù truyÖn). T« Hoµi th»ng LÆc (…), hµnh h¹ chÞ em Nh©m thuéc dßng v¨n cña nh÷ng NguyÔn ®Õn ®ª ®iÒu” g©y ®−îc Ên t−îng m¹nh C«ng Hoan, Ng« TÊt Tè, Nam Cao, Vò nhÊt. Nh÷ng nh©n vËt trong t¸c phÈm Träng Phông…, ra ®êi vµ ph¸t triÓn ®èi còng chÝnh lµ nh÷ng ng−êi th©n bªn lËp mét c¸ch tù nhiªn víi lèi viÕt hay c¹nh cu B−ëi. X©y dùng kiÓu nh©n vËt thø v¨n “s¹ch sÏ” cña c¸c nhµ tiÓu nh− thÕ, mét mÆt t¸c gi¶ xuÊt ph¸t tõ thuyÕt Tù Lùc V¨n §oµn. t− t−ëng con ng−êi ®êi th−êng, tõ ý thøc Cá d¹i ®−îc b¾t nguån tõ “c¶m cña nhµ v¨n vÒ søc hÊp dÉn còng nh− høng t¶ thùc” cho nªn con ng−êi vµ søc m¹nh cña sù thËt, nh−ng mÆt kh¸c, c¶nh vËt n¬i ®©y rÊt gÇn gòi, bëi bøc xuÊt ph¸t tõ ý thøc vÒ ®Æc tr−ng thÓ tranh ®ã kh«ng ph¶i ®©u xa l¹ mµ lµ lo¹i. “tuæi th¬ t«i”, “gia ®×nh t«i”, “c¶nh vËt L©u nay nhiÒu nhµ nghiªn cøu vÉn xung quanh t«i”, thÊp tho¸ng c¶ “lµng xÕp Cá d¹i vµo tù truyÖn vµ ®ã còng lµ t«i” ë trong ®ã. TÊt c¶ nh− ®ang cùa dông ý cña chÝnh T« Hoµi, khi Cá d¹i quËy, ®ang më ra tr−íc m¾t “t«i”. §ã (1941) sÏ l¹i gãp mÆt trong cuèn s¸ch cã còng chÝnh lµ ®Æc s¾c cña t¸c phÈm vµ tªn lµ Tù truyÖn in n¨m 1978. Theo ®Æc s¾c ®ã ®−îc thÓ hiÖn tr−íc hÕt lµ ë dßng viÕt nµy, T« Hoµi viÕt tiÕp C¸t bôi c¸ch x©y dùng nh©n vËt. ch©n ai (1992) vµ ChiÒu chiÒu (1999), Khi x©y dùng nh©n vËt, T« Hoµi nöa nh− håi ký, nöa nh− truyÖn ký. Mµ quan t©m nhiÒu ®Õn hµnh ®éng vµ ®Æc tr−ng næi bËt cña thÓ truyÖn Ký lµ ngo¹i h×nh h¬n lµ t©m tr¹ng vµ tÝnh “trong qu¸ tr×nh t¸i hiÖn sù thËt ®êi c¸ch. Qua hµnh ®éng th× tÝnh c¸ch nh©n sèng, ký chó träng tíi nh÷ng vÉn ®Ò x· vËt ®−îc béc lé: “hai ba chÐn cay vµo, héi h¬n lµ tÝnh c¸ch con ng−êi” [3, tr. «ng t«i míi nãi. ¤ng t«i chöi bµ t«i (…), 104]. Ký kh«ng gièng nh− tiÓu thuyÕt, cø ®îi bµ t«i nãi thªm mét c©u. ChØ mét truyÖn ng¾n nh»m vµo viÖc miªu t¶ qu¸ c©u th«i (…) thÕ lµ «ng t«i võa hÐt, võa tr×nh h×nh thµnh tÝnh c¸ch c¸ nh©n ®Ëp tÊt c¶ nh÷ng thø g× v« phóc xung trong t−¬ng quan víi hoµn c¶nh, ký chØ quanh m×nh”. Cßn mÑ Nh©m “hay c·i quan t©m tíi “mét vÉn ®Ò, mét tr¹ng nhau. Cã h«m vµo c·i tay ®«i víi bµ. Råi th¸i tån t¹i cña con ng−êi hoÆc nh÷ng c·i nhau víi kh¾p c¶ nhµ. T«i h·i d× vÉn ®Ò nãng báng trong x· héi”. H×nh Nh©m nãi to l¾m” (Cá d¹i). Trong sè c¸c ¶nh gia ®×nh cu B−ëi, gia ®×nh d× Nh©m nh©n vËt ®−îc t¸c gi¶ chó ý miªu t¶ vµ c¶ mÑ LÆc… nghÌo ®ãi, tï tóng còng 25
  4. Hai phong c¸ch håi ký ... cña T« Ho i, Tr. 23-29 Ph¹m ThÞ HiÒn lµ hiÖn thùc cña ng−êi d©n ViÖt Nam ®éng nhÊt ®Ó dùng l¹i linh khÝ thêi qu¸ tr−íc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. T« Hoµi v·ng. C¸i mµ Nguyªn Hång quan t©m kh«ng chØ viÕt vÒ ký øc tuæi th¬ cña h¬n c¶ lµ lµm sao ®Ó thÓ hiÖn mét c¸ch m×nh mµ qua ®ã cßn cho thÊy mét vÊn thËt chÝnh x¸c t©m tr¹ng m×nh trong ®Ò nãng báng cña x· héi ViÖt Nam lóc nh÷ng thêi kh¾c khã quªn Êy. Håi ký bÊy giê. cña «ng, v× thÕ, cã thÓ coi lµ håi ký t©m tr¹ng” [5, tr. 231]. Víi c¸ch viÕt nµy Nh÷ng ngµy th¬ Êu cña Nguyªn Nguyªn Hång ®· thµnh c«ng. Thµnh Hång ®Ých thùc lµ håi ký - thø håi ký c«ng ®ã xuÊt ph¸t tõ c¸i nh×n thÊm t©m tr¹ng, ghi chÐp nh÷ng ký øc t©m nhuÇn ®¹o C¬ §èc vµ tõ tr¸i tim “d¹t tr¹ng. Vµ còng cã thÓ nãi, t©m tr¹ng vµ dµo t×nh c¶m” khiÕn håi ký cña «ng c¶m gi¸c cña nh©n vËt lµ “sù kiÖn” cña mang mµu s¾c riªng so víi håi ký cña cuèn håi ký. §ã lµ h×nh ¶nh cña ng−êi T« Hoµi. mÑ víi t©m tr¹ng: “gi¸ buèt v× nh÷ng phiÒn muén” vµ c¶ “nh÷ng ®au ®ín cay Thiªn nhiªn còng lµ mét trong h×nh chua nhÊt, t¨m tèi nhÊt”, hay lµ c¶m ¶nh ®Æc tr−ng g¾n liÒn víi håi øc cña gi¸c Êm ¸p cña cËu bÐ kh¸t khao, thÌm hai nhµ v¨n. Thiªn nhiªn trong Nh÷ng muèn t×nh th−¬ng yªu: “T«i ngåi trªn ngµy th¬ Êu lµ v−ên −¬m t©m tr¹ng, lµ ®Öm xe, ®ïi ¸p ®ïi mÑ t«i, ®Çu ng¶ vµo m«i tr−êng nu«i d−ìng c¸i ®Ñp cña t©m c¸nh tay mÑ t«i, t«i thÊy nh÷ng c¶m hån - mét vÎ ®Ñp tr÷ t×nh hÕt søc nhÑ gi¸c Êp ¸p ®· bao l©u mÊt ®i bçng l¹i nhµng vµ trong s¸ng, lu«n thay ®æi linh m¬n man kh¾p da thÞt. H¬i quÇn ¸o mÑ ®éng cïng tr¹ng th¸i con ng−êi. §Ó t«i vµ nh÷ng h¬i thë ë khu«n miÖng kh¾c s©u nçi lßng gi¸ buèt, buån nhí xinh x¾n nhai trÇu ph¶ ra lóc ®ã th¬m cña ng−êi mÑ, t¸c gi¶ lùa chän thêi kh¾c tho l¹ th−êng” (Nh÷ng ngµy th¬ Êu). cña buæi chiÒu - thêi ®iÓm gîi nhí nhÊt Ph¶i nãi r»ng, t©m tr¹ng, c¶m xóc, ý - “nh÷ng buæi chiÒu vµng lÆng lÏ, l¹nh nghÜ cña nh©n vËt, mäi chi tiÕt ®Òu lÏo cña mïa ®«ng, nh÷ng buæi chiÒu mµ r−ng r−ng trong lµn ranh giíi cña hai m−a bôi nh− cã mét thø tiÕng van l¬n nhÞp cÇu vui - buån. NiÒm vui mong thÇm th× trong h¬i giã vu vu, löa lß manh qu¸, Ýt ái qu¸ cßn nçi buån th× than rùc rì vên lªn ch©n t−êng nh÷ng mªnh m«ng, s©u th¼m ®Ì nÆng lªn cuéc ¸nh hång lÊp l¸y hay rñ rª t©m trÝ ®êi con ng−êi. Nguyªn Hång rÊt cã ý ng−êi ta vµo nh÷ng câi buån nhí, lµ thøc trong viÖc diÔn t¶ néi t©m, t©m t−, nh÷ng buæi chiÒu lµm tª t¸i mÑ t«i h¬n t×nh c¶m cña nh©n vËt. §i s©u diÔn t¶ bao giê hÕt” vµ còng lµ t©m tr¹ng cña t©m tr¹ng nh©n vËt còng lµ c¸ch viÕt ng−êi mÑ Êy nh−ng khi ®−îc ®ãn nhËn håi ký cña Nguyªn Hång, mét c¸ch viÕt niÒm h¹nh phóc nho nhá còng ®ñ lµm rÊt riªng “nhµ v¨n kh«ng hÒ t¸i hiÖn sù cho “hai gß m¸ mÑ t«i hång lªn vµ m¾t kiÖn theo kiÓu biªn niªn kh« cøng mµ lÊp l¸nh: mµu hång cña gß m¸ Êy, tia trªn c¸i nÒn sù kiÖn, biÕn cè, «ng tËp s¸ng vui mõng cña con m¾t long lanh trung vµo nh÷ng ®iÓm chÝnh yÕu, sinh Êy, m¬n mën nh− nh÷ng bóp bµng non 26
  5. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 lÆng thÊm n¾ng xu©n rùc rì lóc bÊy giê” “t©m tr¹ng”. Tõ l¸y chØ c¶m gi¸c cña (Nh÷ng ngµy th¬ Êu). T©m tr¹ng, niÒm cËu bÐ 14 tuæi nh−: l¹nh lÏo, mª muéi, h¹nh phóc cña ng−êi mÑ ®−îc so s¸nh l¹nh lïng, mong manh, cån cµo, nao b»ng nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn rÊt nao, ®au ®ín, uÊt øc, Êm ¸p, tª t¸i, ªm gîi, sinh ®éng vµ giµu søc sèng. Tr¸i l¹i ®Òm, quyÕn luyÕn, run run, nghÑn ngµo, m¬n man, man m¸c, hay lµ thiªn nhiªn trong Cá d¹i cña T« Hoµi, l−îng tõ l¸y chØ t©m tr¹ng ng−êi mÑ: xuÊt hiÖn víi t− c¸ch lµ c¶nh vËt xung quanh, cïng víi cuéc sèng con ng−êi t¹o r¸ch r−íi, s−ít m−ít, ngïn ngôt, lÆng nªn bøc tranh sinh ®éng trong t©m hån lÏ, lÆn léi, thÊm thÝa, ngÑn ngµo, thao trÎ th¬: “Ngoµi s©n, c©y cèi um nh− thøc… rõng (…), c©y na, c©y lùu, mét c©y cam L−îng tõ l¸y trong cuèn håi ký sµnh, c©y hång qu¶, c©y æi lín chi chÝt Nh÷ng ngµy th¬ Êu lµ mét trong cµnh. Gi÷a cã c©y ngäc lan (…), c¹nh nh÷ng s¸ng t¹o cña Nguyªn Hång. c©y ngäc lan lµ mét c©y ®µo thùc ChÝnh v× thÕ nã kh«ng chØ cã ý nghÜa to…th©n c©y ®µo lín b»ng cét ®×nh, ®en trong viÖc diÔn t¶ thµnh c«ng cung bËc xï x×, quanh n¨m phßi ra tõng côc nhùa c¶m xóc cña nhµ v¨n còng nh− nh©n trong ãng, dÝnh nh− cån” (Cá d¹i). §ã lµ vËt, mµ cßn t¨ng chÊt tr÷ t×nh cho thÓ v¨n miªu t¶, ®−îc c¶m nhËn b»ng cuèn håi ký. con m¾t quan s¸t, ®o ®Õm rÊt tØ mØ vµ ChÊt th¬ trong Cá d¹i ®−îc to¸t c¶ nh÷ng liªn t−ëng thó vÞ, khiÕn cho lªn tõ hiÖn thùc cña ®êi sèng, tõ bøc tranh kh«ng chØ gÇn gòi, mµ cßn nh÷ng ng−êi th©n quen nghÌo khæ, tõ ®Ñp víi mét vÎ ®Ñp hoang s¬. Bót ph¸p c¸i th©n th−¬ng nhÊt. Bëi còng tõ nµy phÇn nµo t¹o nªn sù kh¸c biÖt vÒ nh÷ng c¸i t−ëng nh− th©n s¬ Êy l¹i lµ mÆt ng«n ng÷, giäng ®iÖu, “chÊt th¬” nçi buån neo ®Ëu trong mét tr¸i tim trong v¨n cña hai «ng. ch©n thµnh, ®Çy nhiÖt huyÕt vµ con m¾t tinh ®êi cña nhµ v¨n. T« Hoµi Ng−êi ta th−êng nãi: “chÊt th¬” lu«n ®i tõ c¸i ®Ñp, míi l¹, tõ c¸i ®êi trong håi ký cña Nguyªn Hång bay th−êng rÊt gÇn. bçng, nhÑ nhµng vµ còng næi bËt h¬n so víi “chÊt th¬” trong håi ký cña T« T« Hoµi lu«n sö dông c©u v¨n so Hoµi. Cã lÏ do cuèn håi ký Nh÷ng s¸nh, nh−ng so s¸nh ®èi víi nhµ v¨n ngµy th¬ Êu kh«ng ph¶i ®−îc s¸ng t¹o kh«ng ngoµi môc ®Ých vÏ ra c¶nh vµ con tõ sù “gia c«ng” nghÖ thuËt mµ nã ng−êi mét c¸ch chÝnh x¸c. Trong Cá d¹i ®−îc kÕt dÖt tõ “nh÷ng rung ®éng cùc cã nh÷ng so s¸nh bÊt ngê mµ còng thËt ®iÓm cña mét linh hån trÎ d¹i” (Th¹ch ®óng “cao nhÊt ë gãc s©n, bèn c©y cau Lam), lµ mét thiªn truyÖn thÉm ®Ém mèc tr¾ng vót lªn trêi, ®éi trªn ®Çu t©m tr¹ng. Bëi thÕ, “chÊt th¬” còng nh÷ng chßm l¸ nh− nh÷ng chiÕc ¸o t¬i chÝnh lµ thø “tr÷ t×nh t©m tr¹ng” ®−îc xanh”, cã nh÷ng so s¸nh cho thÊy sù thÓ hiÖn b»ng v¨n xu«i, hay ®−îc to¸t liªn t−ëng cña t¸c gi¶ hÕt søc tinh tÕ lªn bëi l−îng tõ l¸y mang mµu s¾c “nh÷ng con d¬i ®en s× vÉn tôm vµo 27
  6. Hai phong c¸ch håi ký ... cña T« Ho i, Tr. 23-29 Ph¹m ThÞ HiÒn nhau lóc lØu nh− nh÷ng n¾m bå hãng mäi ng−êi th−êng gÆp nh−ng kh«ng trªn xµ ngang”, cã nh÷ng so s¸nh d©n nhËn thÊy! Sù kh¸c nhau trong phong gi· vµ gÇn gòi “T«i hiÒn nh− mét côc c¸ch cña Nguyªn Hång vµ T« Hoµi, ®Êt, xa u mµ kh«ng khãc (…), ng−êi t«i mét mÆt xuÊt ph¸t tõ sù kh¸c nhau vÒ t− t−ëng vµ kiÓu s¸ng t¸c mµ nhµ v¨n gÇy, ch©n tay qu¾t nh− èng nøa” (Cá ®· lùa chän, mÆt kh¸c xuÊt ph¸t tõ d¹i)… ®Æc tr−ng cña thÓ lo¹i. Nh÷ng ngµy Ph¶i cã l−îng tri thøc ®êi th−êng th¬ Êu cña Nguyªn Hång ®Ých thùc lµ phong phó, tµi quan s¸t c¶ ng−êi lÉn håi ký - thø håi ký t©m tr¹ng vµ c¶m c¶nh vµ sù kiªn tr× l−îm lÆt ng«n ng÷ høng chñ ®¹o trong cuèn håi ký lµ ®êi th−êng - thø ng«n ng÷ cã søc m¹nh “c¶m høng tr÷ t×nh”. Cßn Cá d¹i cña diÔn t¶, gäi tªn n«m na, méc m¹c nhÊt T« Hoµi lµ håi ký - tù truyÖn, ®−îc viÕt cña sù vËt vµ con ng−êi ®êi th−êng, T« theo “c¶m høng t¶ thùc”. Hoµi míi thµnh c«ng ®Õn nh− vËy! Thµnh c«ng cña T« Hoµi xuÊt ph¸t tõ 4. §äc v¨n cña Nguyªn Hång, ta sù chÞu khã quan s¸t vµ ãc liªn t−ëng nhí ®Õn v¨n cña Th¹ch Lam. Cã lÏ bëi hÕt søc tinh tÕ. Nguyªn Hång cã sù gÇn gòi víi Th¹ch Lam ë lèi v¨n ph©n tÝch t©m lý tinh tÕ, C©u v¨n trong Cá d¹i còng rÊt méc n¾m b¾t t©m hån s©u s¾c vµ lµ lèi v¨n m¹c, ®¬n s¬ kh«ng trau chuèt vµ giäng ®i s©u vµo c¶m gi¸c, ®−îc c¶m nhËn ®iÖu ®Òu ®Òu, dµn tr¶i, kh«ng lªn g©n, b»ng chÝnh c¶m gi¸c cña t©m hån con kh«ng nhÊn giäng. Kh¸c víi giäng v¨n ng−êi. Cßn T« Hoµi, kh«ng ph¶i ngÉu Nguyªn Hång rÊt linh ho¹t: cã khi nhÑ nhiªn mµ nhµ phª b×nh Vò Ngäc Phan nhµng, ®»m th¾m, nh−ng còng cã khi (trong cuèn Nhµ v¨n hiÖn ®¹i) l¹i xÕp d÷ d»n, s«i næi… kh«ng cã c¸i gäi lµ «ng sè vµo c¸c nhµ v¨n t¶ ch©n. Trong giäng thuÇn nhÊt, mµ lu«n biÕn ®æi nh− nh÷ng ngµy ®Çu thö bót, mµy mß x¸c t©m tr¹ng cña nh©n vËt (…). §©y chÝnh ®Þnh së tr−êng cña m×nh, v¨n cña T« lµ nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau cña hai cuèn Hoµi còng cã nh÷ng ®iÓm yÕu, vÉn cßn håi ký vµ sù kh¸c nhau nµy t¹o nªn sù sãt l¹i mét vµi chi tiÕt nhît nh¹t lµ ®iÒu kh¸c nhau trong phong c¸ch cña hai kh«ng thÓ tr¸nh khái. §iÒu nµy còng nhµ v¨n. kh«ng tr¸nh khái ë bÊt cø mét nhµ v¨n Cã thÓ nãi, Nguyªn Hång kh«ng nµo khi míi tËp vµo nghÒ vµ víi T« ph¶i lµ ng−êi viÕt v¨n xu«i, mµ lµ Hoµi, c¸i thÕ m¹nh cña «ng còng b¾t ng−êi “truyÒn ®¹t c¶m xóc”; gîi nhí ®Çu tõ nh÷ng trang t−ëng chõng nh− t©m tr¹ng; nhµ v¨n víi “chñ nghÜa nhît nh¹t ®ã. T« Hoµi kh¼ng ®Þnh ®−îc nh©n ®¹o thèng thiÕt” kh«ng ph¶i ®i ngßi bót ë nh÷ng trang v¨n miªu t¶ t×m “c¸i míi l¹” ë ®êi th−êng mµ ®i t×m tinh tÕ hiÖn thùc vèn cã cña cuéc sèng “ngän löa tinh thÇn ” trong nh÷ng con xung quanh, gÇn gòi víi nhµ v¨n. ng−êi vµ cuéc sèng ®êi th−êng. T« §ã lµ sù thÓ nghiÖm cña hai nhµ Hoµi th× ng−îc l¹i “t×m c¸i míi l¹, v¨n, xuÊt ph¸t tõ tµi n¨ng vµ tÊm lßng, ph¸t hiÖn ra nh÷ng c¸i ®êi th−êng” 28
  7. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 tõ sù chÞu khã t×m tßi vµ s¸ng t¹o khiÕn ®¹i, cßn dÎo dai, cã søc chÞu ®ùng tr−íc cho nh÷ng trang v¨n viÕt c¸ch ®©y hai th¸ch thøc cña thêi gian vèn nghiªm phÇn ba thÕ kû mµ vÉn míi, cßn hiÖn kh¾c vµ c«ng minh. T i liÖu tham kh¶o [1] Phan Cù §Ö, TuyÓn tËp Nguyªn Hång (tËp 1), NXB V¨n häc, 1995. [2] Lª B¸ H¸n (chñ biªn), Tõ ®iÓn thuËt ng÷ V¨n häc, NXB Gi¸o dôc, 2004. [3] Ph¹m Thµnh H−ng, ThuËt ng÷ B¸o chÝ - TruyÒn Th«ng, NXB §¹i häc quèc gia Hµ Néi, 2007. [4] NguyÔn §¨ng M¹nh, Nhµ v¨n hiÖn ®¹i ch©n dung vµ phong c¸ch, NXB V¨n häc, 2003. [5] NhiÒu t¸c gi¶, Nguyªn Hång - VÒ t¸c gia vµ t¸c phÈm, NXB Gi¸o dôc, 2003, tr. 15, 231. [6] NhiÒu t¸c gi¶, T« Hoµi - VÒ t¸c gia vµ t¸c phÈm, NXB Gi¸o dôc, 2003, tr. 39, 398. Summary The two memoirs’ styles, The one’s tender age of Nguyen Hong and The wild gRass of To Hoai By comparing the two memoirs, The one’s tender age of Nguyen Hong and The wild grass of To Hoai, the writing determines specific characteristics in the style of the wto famous writer’s in the 1930 - 1945 critical realisticsm literature period. (a) Cao häc 14 - V¨n häc ViÖt Nam, tr−êng §¹i häc Vinh. 29
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
823 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2