intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo " Ngôn ngữ như là phương tiện và đối tượng của nghiên cứu khu vực "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST
Báo xấu
85
lượt xem 9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mối quan hệ và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa ngôn ngữ và nghiên cứu khu vực hầu như đã rõ ràng. Các nhà nghiên cứu khu vực và các nhà nghiên cứu ngôn ngữ có lẽ đều thừa nhận mối quan hệ có ý nghĩa này. Cũng như các bộ môn chuyên ngành khác như văn học, lịch sử, chính trị, kinh tế…, ngôn ngữ là một trong những đối tượng của nghiên cứu khu vực. Tuy nhiên, không chỉ là đối tượng, khác với các bộ môn chuyên ngành trên đây, ngôn ngữ còn là một phương tiện...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Ngôn ngữ như là phương tiện và đối tượng của nghiên cứu khu vực "

  1. T¹p chÝ Khoa häc ®hqghn, khxh & nv, T.xxIII, Sè 1, 2007 Ng«n ng÷ nh− lµ ph−¬ng tiÖn vµ ®èi t−îng cña nghiªn cøu khu vùc TrÞnh CÈm Lan(*) a. D¹y c¸c ng«n ng÷ ph−¬ng §«ng trë Mèi quan hÖ vµ sù phô thuéc lÉn thµnh chñ tr−¬ng quan träng cña c¸c nhau gi÷a ng«n ng÷ vµ nghiªn cøu khu nhµ thê vµ c¸c tr−êng truyÒn gi¸o. §iÒu vùc hÇu nh− ®· râ rµng. C¸c nhµ nghiªn nµy cã xuÊt ph¸t ®iÓm tõ ý t−ëng x©m cøu khu vùc vµ c¸c nhµ nghiªn cøu ng«n nhËp ph−¬ng §«ng ®Ó truyÒn gi¸o b»ng ng÷ cã lÏ ®Òu thõa nhËn mèi quan hÖ cã chÝnh nh÷ng ng«n ng÷ cña ng−êi ph−¬ng ý nghÜa nµy. Còng nh− c¸c bé m«n §«ng. Theo nhiÒu häc gi¶, §«ng ph−¬ng chuyªn ngµnh kh¸c nh− v¨n häc, lÞch sö, häc ®−îc coi lµ chÝnh thøc ra ®êi n¨m chÝnh trÞ, kinh tÕ…, ng«n ng÷ lµ mét 1312 víi sù kiÖn Héi ®ång nhµ thê Viªn trong nh÷ng ®èi t−îng cña nghiªn cøu ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp thªm mét sè khu vùc. Tuy nhiªn, kh«ng chØ lµ ®èi khoa d¹y tiÕng ArËp, Hy L¹p, Do Th¸i, t−îng, kh¸c víi c¸c bé m«n chuyªn Syri ë Paris, Oxford, Bologne… §iÒu 11 ngµnh trªn ®©y, ng«n ng÷ cßn lµ mét trong quyÕt ®Þnh nµy quy ®Þnh r»ng cÇn ph−¬ng tiÖn quan träng ®Ó nghiªn cøu lËp c¸c khoa d¹y tiÕng Do Th¸i, Hy L¹p, khu vùc. Bµi viÕt kh«ng cã tham väng ArËp t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc chñ yÕu (1). ®−a ra nh÷ng kiÕn gi¶i míi mÎ vÒ mèi ViÖc chÊp nhËn ®iÒu kho¶n nµy cña Héi quan hÖ gi÷a ng«n ng÷ vµ nghiªn cøu ®ång nhµ thê Viªn cho thÊy cïng víi ý khu vùc mµ chØ muèn nh×n mèi quan hÖ t−ëng truyÒn gi¸o cña ng−êi ph−¬ng T©y nµy mét c¸ch cã hÖ thèng tõ trong lÞch sö ë ph−¬ng §«ng lµ ý t−ëng th©m nhËp c¸c ph¸t triÓn cña nghiªn cøu khu vùc.(*) vïng ®Êt míi b»ng c¸c ng«n ng÷ b¶n ®Þa. I. Ng«n ng÷ nh− mét ph−¬ng §iÒu nµy cã ¶nh h−ëng quan träng ®Õn lÞch sö ph¸t triÓn cña nghiªn cøu khu tiÖn ®Ó nghiªn cøu khu vùc vùc vÒ mÆt ph−¬ng ph¸p luËn. §«ng 1. Buæi ban ®Çu víi §«ng ph−¬ng ph−¬ng häc ®· ra ®êi vµo thêi ®iÓm nµo häc cña ng−êi ch©u ¢u th× ®©y vÉn lµ vÊn ®Ò ch−a thèng nhÊt, Cã nhiÒu b»ng chøng cho thÊy ngay xin kh«ng bµn ®Õn ë ®©y. Chóng t«i chØ tõ buæi s¬ khai cña nghiªn cøu khu vùc muèn dÉn ra sù kiÖn nµy ®Ó thÊy r»ng viÖc quyÕt ®Þnh d¹y vµ häc c¸c ng«n ng÷ víi nÒn §«ng ph−¬ng häc cña ng−êi ch©u ph−¬ng §«ng ®· ®−îc nhiÒu ng−êi xem ¢u, ng«n ng÷ ®· hiÖn diÖn nh− mét nh− mét sù kiÖn ®¸nh dÊu mèc ra ®êi ph−¬ng tiÖn quan träng ®Çu tiªn gióp cña c¶ mét ngµnh khoa häc lµ §«ng c¸c nhµ nghiªn cøu nhËn thøc vµ kh¸m ph−¬ng häc lóc bÊy giê. Kh«ng chØ thÕ, ph¸ mét vïng ®Êt míi. rÊt nhiÒu nhµ truyÒn gi¸o, nhµ nghiªn (*) TS., Khoa §«ng ph−¬ng häc, Tr−êng §¹i häc Khoa (1) häc X· héi vµ Nh©n v¨n, §HQGHN. DÉn theo Francis Dvornik trong “C¸c héi ®ång gi¸o héi” 44
  2. Ng«n ng÷ nh− lµ ph−¬ng tiÖn vµ ®èi t−îng cña nghiªn cøu.. 45 cøu v¨n hãa còng ®· coi “viÖc häc tiÕng Anh sang Ên §é, Jones ®· th«ng th¹o c¸c ArËp lµ c«ng cô tèt nhÊt ®Ó c¶i ®¹o ng−êi thø tiÕng ArËp, Do Th¸i vµ Ba T−. Nhê ArËp…” (Raymond Lull). Nh− vËy, ngay ®ã, «ng cã thÓ tËp hîp, giíi h¹n vµ biÕn tõ buæi ®Çu, giíi chøc ph−¬ng T©y C¬ ®èc ph−¬ng §«ng thµnh mét lÜnh vùc nghiªn gi¸o ®· nhËn thøc râ vai trß cña ng«n cøu cña ch©u ¢u mét c¸ch nhanh chãng ng÷ nh− mét ph−¬ng tiÖn ®Ó th©m nhËp vµ hiÖu qu¶. Cßn Sylvestre de Sacy, vÞ c¸c vïng ®Êt míi vµ ®Ó cai trÞ còng nh− gi¸o s− ®Çu tiªn vµ duy nhÊt d¹y tiÕng më réng vßng c−¬ng to¶ cña m×nh. ArËp lóc bÊy giê ë tr−êng d¹y c¸c ng«n ng÷ ph−¬ng §«ng, gi¸o s− cña hÇu hÕt b. Häc tiÕng b¶n ®Þa lµ b−íc ®i ®Çu c¸c nhµ §«ng ph−¬ng häc ë ch©u ¢u tiªn cña c¸c nhµ §«ng ph−¬ng häc vµo sù còng vËy. ¤ng nãi “tiÕng ArËp lµ c«ng cô nghiÖp nghiªn cøu ph−¬ng §«ng. Khi h÷u hiÖu nhÊt gióp t«i kh¸m ph¸ ph−¬ng §«ng ph−¬ng häc nh− mét ngµnh häc §«ng” [15]. Cã thÓ Sacy ®· sa vµo tuyÖt thuËt b¾t ®Çu ®−îc kh¼ng ®Þnh tõ thÕ kû ®èi hãa vai trß cña tiÕng ArËp trong 18, c¸c nhµ §«ng ph−¬ng häc ®Çu tiªn nghiªn cøu ph−¬ng §«ng nh−ng ®iÒu ®Òu b¾t ®Çu sù nghiÖp cña m×nh tõ viÖc nµy xuÊt ph¸t ngay tõ sù phiÕn diÖn häc vµ nghiªn cøu c¸c ng«n ng÷ ph−¬ng trong nhËn thøc vÒ ph¹m vi ph−¬ng §«ng. ChuyÕn ®i sang ch©u ¸ cña §«ng cña §«ng ph−¬ng häc ch©u ¢u buæi Anquetil (1736-1805) víi kÕt qu¶ lµ ban ®Çu. Ph−¬ng §«ng thêi ®ã chØ t−¬ng nh÷ng b¶n dÞch tiÕng Avesta sang tiÕng ®−¬ng víi Trung §«ng, mét sè ng−êi th× Ph¸p “®· ®µo mét c¸i kªnh nèi liÒn hai ®−a thªm vµo ph¹m vi nµy c¶ Ên §é vµ b¸n cÇu cña thiªn tµi loµi ng−êi…, ®· chØ dõng l¹i ë ®ã. Tuy nhiªn, kh«ng thÓ ®−a vµo c¸c tr−êng cña ta (Ph¸p) sù hiÓu kh«ng thõa nhËn vai trß cña ng«n ng÷ biÕt vÒ rÊt nhiÒu nÒn v¨n minh ®· cã tõ vµ hiÖu qu¶ cña sù hiÓu biÕt vÒ ng«n ng÷ xa x−a”(2). Nh÷ng b¶n dÞch cña «ng ®· trong sù nghiÖp cña Sacy. ¤ng trë thµnh lÇn ®Çu tiªn cho ng−êi ch©u ¢u thÊy ng−êi duy nhÊt chuyªn dÞch c¸c th«ng ®−îc tÇm vãc râ nÐt cña ch©u ¸ vÒ trÝ tuÖ b¸o cña ®oµn qu©n viÔn chinh Napoleon vµ lÞch sö, gióp ng−êi ch©u ¢u hiÓu râ ra tiÕng ArËp, trë thµnh t¸c gi¶ cña hµng h¬n nh÷ng huyÒn tho¹i vÒ kh«ng gian lo¹t c«ng tr×nh vÒ ng÷ ph¸p, ng÷ ©m ch©u ¸. Nh÷ng gi¸ trÞ Êy ®· khiÕn vai tiÕng ArËp, c¸c t¸c phÈm kh¸c liªn quan trß cña ng«n ng÷ víi t− c¸ch lµ mét c«ng ®Õn ng«n ng÷ nh− nghiªn cøu v¨n bia, cô, mét tr¹m trung chuyÓn ®Ó hiÓu mét tiÒn ®óc, sù h×nh thµnh tªn hä cña ng−êi khu vùc b¾t ®Çu ®−îc kh¼ng ®Þnh. ArËp. Víi sù nghiÖp cña Sacy, ng«n ng÷ C¸c nhµ §«ng ph−¬ng häc kh¸c thuéc ®· thÓ hiÖn râ vai trß vÒ tÝnh hiÖu qu¶, thÕ hÖ ®Çu tiªn nh− William Jones, sù h÷u Ých vµ quyÒn lùc cña nã trong Sylvestre de Sacy còng ®· häc ®Ó th«ng §«ng ph−¬ng häc nãi riªng vµ khu vùc th¹o c¸c ng«n ng÷ ph−¬ng §«ng khi b¾t häc nãi chung. ®Çu sù nghiÖp cña m×nh. Tr−íc khi rêi Kh«ng chØ ®èi c¸c nhµ §«ng ph−¬ng häc ch©u ¢u mµ ®èi víi c¸c nhµ §«ng (2) Raymond Schwab trong “Sù phôc h−ng cña ph−¬ng ph−¬ng häc Mü sau ChiÕn tranh thÕ giíi §«ng” T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
  3. TrÞnh CÈm Lan 46 thø II, ng«n ng÷ còng trë thµnh ph−¬ng khu vùc sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø II tiÖn ®Ó ®Æt ch©n vµo nh÷ng vïng ®Êt trong c¸c tr−êng ®¹i häc ë Mü vµ ch©u míi. Tr−íc khi thay ch©n Ph¸p vµ Anh ¢u. Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o ë hµng lo¹t b−íc lªn vÞ trÝ trung t©m trong nÒn häc nh÷ng c¬ së ®µo t¹o khu vùc häc cã thuËt (vµ tÊt nhiªn c¶ chÝnh trÞ) thÕ giíi, truyÒn thèng nh− §¹i häc California kinh nghiÖm cña ng−êi Mü vÒ ph−¬ng Berkeley, §¹i häc Washington, §¹i häc §«ng cßn rÊt h¹n chÕ. VÒ mÆt ph¶ hÖ, Harvart, §¹i häc Stanford, §¹i häc Yale, §¹i häc Howard… (ë Mü), §¹i häc §«ng ph−¬ng häc hiÖn ®¹i cña Mü b¾t Oxford, §¹i häc Cambrigde… (ë Anh), nguån tõ nh÷ng tri thøc ®−îc d¹y ë tr−êng d¹y c¸c ng«n ng÷ ph−¬ng §«ng §¹i häc Kyoto, §¹i häc Tokyo, §¹i häc Osaka… (ë NhËt) [1, 3, 7, 9, 11, 12, 14] cho qu©n ®éi Mü lËp ra tõ trong vµ sau chiÕn tranh. Trong khoa häc x· héi Mü, ®Òu ph¶n ¸nh ®iÒu nµy. ThËt vËy, häc vµ nghiªn cøu ng«n ng÷ nh− mét nghiªn cøu mét x· héi, mét nÒn v¨n hãa ngo¹i ng÷ bao giê còng chØ lµ ph−¬ng mµ kh«ng th«ng hiÓu ng«n ng÷ cña x· tiÖn ®Ó ®¹t ®−îc nh÷ng môc tiªu cao h¬n. héi ®ã th× thËt khã kh¨n cho nhµ nghiªn Tuy nhiªn, ng−êi Mü lóc nµo còng nhËn cøu. Ng−îc l¹i, nÕu häc mét ng«n ng÷ thøc râ vai trß cña ng«n ng÷ trong mµ kh«ng g¾n víi x· héi hoÆc céng ®ång nghiªn cøu khu vùc cña hä. N¨m 1958, sö dông ng«n ng÷ ®ã th× viÖc häc Êy sÏ mét b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh nghiªn cøu cña gi¶m ®i rÊt nhiÒu gi¸ trÞ. §iÒu nµy ®−îc ViÖn nghiªn cøu Trung §«ng cã ý chÝnh tu©n thñ chÆt chÏ do c¸ch tiÕp cËn còng nh− sau: “C¸c tr−êng ®¹i häc Nga ®ang nh− ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Æc thï ®µo t¹o nh÷ng ng−êi nãi tiÕng ArËp l−u cña ngµnh khu vùc häc hiÖn ®¹i - nghiªn lo¸t. Nga ®· nhËn thøc ®−îc tÇm quan cøu thùc ®Þa (field works hay field träng cña viÖc l«i kÐo con ng−êi th«ng research). TÊt c¶ c¸c khuynh h−íng qua ®Çu ãc cña hä b»ng c¸ch sö dông nghiªn cøu khu vùc hiÖn ®¹i sau ChiÕn ng«n ng÷ cña chÝnh hä. Mü cÇn sím ph¸t tranh thÕ giíi thø II ®Òu ®−îc x©y dùng triÓn c¸c ch−¬ng tr×nh häc ngo¹i ng÷ cña trªn c¬ së nh÷ng nghiªn cøu thùc ®Þa m×nh” [DÉn theo 15]. Do ®ã, häc ngo¹i [12]. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã ng«n ng÷ ng÷ trë thµnh mét phÇn cña cuéc th©m lµ ph−¬ng tiÖn ®Çu tiªn vµ kh«ng thÓ nhËp tÕ nhÞ vµo c− d©n b¶n ®Þa, thµnh thiÕu ®−îc. ph−¬ng tiÖn ®Ó ng−êi Mü nhËn thøc vÒ Ng−êi ta cßn nãi ®Õn môc tiªu trªn mét khu vùc lµ ph−¬ng §«ng mµ cho ®Õn ngay c¶ trong gi¸o dôc bËc cao. Giíi thêi ®iÓm ®ã ®èi víi hä vÉn cßn lµ xa l¹. thiÖu vÒ nh÷ng tiªu chuÈn häc thuËt cña 2. Ng«n ng÷ nh− mét ph−¬ng tiÖn khu vùc häc, Côc ®¶m b¶o chÊt l−îng cña nghiªn cøu khu vùc hiÖn ®¹i cña gi¸o dôc bËc cao ë Anh (The Quality sau ChiÕn tranh ThÕ giíi thø II Assuranse Agency for Higher Education) a. Sù thuÇn thôc ng«n ng÷ b¶n ®Þa ®· ®Ò cËp rÊt nhiÒu ®Õn n¨ng lùc ng«n lµ môc tiªu ®Çu tiªn ®èi víi sinh viªn ng÷ nh− mét tiªu chuÈn trong gi¸o dôc ngµnh khu vùc häc. §©y lµ môc tiªu sè khu vùc häc. Theo hÖ thèng tiªu chuÈn mét trong viÖc ®µo t¹o vµ nghiªn cøu nµy, h¬n ë ®©u hÕt, c¸c ch−¬ng tr×nh ®µo T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
  4. Ng«n ng÷ nh− lµ ph−¬ng tiÖn vµ ®èi t−îng cña nghiªn cøu.. 47 thuËt cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung sau: 1) t¹o khu vùc häc lµ n¬i t¹o ra nh÷ng c¬ nghiªn cøu s©u vÒ ng«n ng÷, 2) nghiªn héi tèt nhÊt ®Ó ®¹t ®Õn n¨ng lùc thuÇn cøu thùc ®Þa (®iÒn d·) s©u s¾c b»ng tiÕng thôc tiÕng b¶n ®Þa ë nhiÒu cÊp ®é kh¸c ®Þa ph−¬ng, 3) nghiªn cøu kü lÞch sö, c¸c nhau vµ ®ã chÝnh lµ c«ng cô quan träng quan ®iÓm, t− liÖu vµ nh÷ng lý gi¶i cña cña nhµ nghiªn cøu khu vùc [13]. §©y lµ ®Þa ph−¬ng, 4) kiÓm tra, th¶o luËn, phª mét ®iÒu ®¸ng chó ý bëi trong gi¸o dôc khu vùc häc bËc cao, kh«ng ph¶i ë ®©u b×nh, hay ph¸t triÓn c¸c lý thuyÕt c¬ së dùa trªn nh÷ng quan s¸t cô thÓ; 5) cã ng«n ng÷ còng ®−îc chó träng. Vµ theo nh÷ng th¶o luËn ®a ngµnh liªn quan ®Õn chóng t«i, ë ViÖt Nam chóng ta, sù thiÕu nhiÒu ngµnh khoa häc x· héi vµ nh©n hôt nµy còng ®¸ng ®Ó c¸c c¬ së ®µo t¹o v¨n. §©y lµ mét sù tæng kÕt cã ý nghÜa khu vùc häc ë bËc sau ®¹i häc ph¶i suy nghÜ. Trªn thùc tÕ, kh«ng cã mét c¬ së vµ hîp lý, kÕt qu¶ cña nöa thÕ kû ®Çy ®µo t¹o khu vùc häc bËc sau ®¹i häc nµo tr¨n trë, sãng giã trong nghiªn cøu khu ë ViÖt Nam tiÕp tôc duy tr× viÖc d¹y hay vùc cña ®Êt n−íc nµy tõ sau ChiÕn tranh tiÕng b¶n ®Þa hay cã mét ho¹t ®éng nµo thÕ giíi thø II. Sù tæng kÕt nµy ®−îc ®ã gióp häc viªn trau dåi tiÕng b¶n ®Þa. thõa nhËn réng r·i kh«ng chØ ë Mü mµ ë §iÒu nµy ®· ®−a ®Õn mét thùc tÕ lµ sau nhiÒu c¬ së nghiªn cøu khu vùc kh¸c 2-3 n¨m häc cao häc, tiÕn sÜ, kh¶ n¨ng sö trªn thÕ giíi. TÊt nhiªn, ng−êi ta cã thÓ dông tiÕng b¶n ®Þa cña hÇu hÕt häc viªn bµn ®Õn mét vµi vÊn ®Ò nh− s¾p xÕp theo bÞ mai mét dÇn. Tµi liÖu cña c¬ quan ph¹m vi nh÷ng ®Æc ®iÓm liªn quan ®Õn trªn ë Anh cho biÕt ë n−íc nµy cã 106 c¬ ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn, råi ®èi t−îng vµ së ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khu vùc trong c¸c néi dung nghiªn cøu nh− thÕ nµo cho c¸c tr−êng ®¹i häc vµ viÖn nghiªn cøu th× hîp lý ? Hay trËt tù −u tiªn cña c¸c ®Æc ngoµi 19 c¬ së Hoa Kú häc lµ kh«ng d¹y ®iÓm ®−îc nªu ra, vÝ dô “nghiªn cøu s©u tiÕng b¶n ®Þa, 87 c¬ së cßn l¹i ®Òu d¹y vÒ ng«n ng÷” cã nªn xÕp sè 1 hay tiÕng b¶n ®Þa víi mét thêi l−îng ®¸ng kh«ng?... Nh−ng sù tån t¹i vµ néi dung kÓ [19]. cña tõng ®Æc ®iÓm th× nãi chung kh«ng cÇn ph¶i bµn ®Õn. b. TiÕng b¶n ®Þa lµ mét ph−¬ng tiÖn quan träng ®èi víi nhµ nghiªn cøu khu Tansman, A. [17] l¹i gi¸n tiÕp nãi vùc. David L.Szanton [14] (3), khi nªu ra ®Õn vai trß cña ng«n ng÷ theo mét c¸ch nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña kh¸i niÖm kh¸c rÊt s©u xa. ¤ng cho r»ng khu vùc “nghiªn cøu khu vùc” ®· kh¼ng ®Þnh vai häc lµ mét h×nh thøc cña dÞch thuËt; mét trß cña ng«n ng÷ víi t− c¸ch võa lµ ®èi c«ng viÖc nh»m ®¹t ®Õn hiÓu biÕt, ph©n t−îng võa lµ ph−¬ng tiÖn cña ngµnh häc tÝch vµ diÔn gi¶i nh÷ng nÒn v¨n hãa nµy. Theo «ng “Nghiªn cøu khu vùc” nªn ngo¹i bang th«ng qua mét l¨ng kÝnh ®a ®−îc hiÓu lµ kh¸i niÖm chØ mét nhãm ngµnh. Nãi c¸ch kh¸c: “hiÓu biÕt, ph©n gåm nhiÒu lÜnh vùc vµ ho¹t ®éng häc tÝch vµ diÔn gi¶i” mét nÒn v¨n hãa kh¸c kh«ng g× kh¸c chÝnh lµ c«ng viÖc dÞch thuËt. VÒ c¬ b¶n, nã lµ mét nç lùc nh»m (3) Chuyªn gia khu vùc häc hµng ®Çu cña Mü, §¹i häc California Berkeley T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
  5. TrÞnh CÈm Lan 48 II. Ng«n ng÷ nh− mét ®èi t−îng lµm cho c¸c gi¶ ®Þnh, ý nghÜa, cÊu tróc, cña nghiªn cøu khu vùc vµ c¸c ®éng lùc cña mét nÒn v¨n hãa, mét x· héi trë nªn dÔ hiÓu ®èi víi nh÷ng 1. Nghiªn cøu ng«n ng÷ trong khu ng−êi kh«ng thuéc nÒn v¨n hãa hay x· vùc häc s¬ khai héi ®ã. Theo «ng, viÖc dÞch ®óng bÊt cø Mét thµnh tùu quan träng mµ §«ng v¨n b¶n nµo - dï lµ mét bµi th¬, bµi ph¸t ph−¬ng häc ch©u ¢u thÕ kû 19 ®· ®Ó l¹i biÓu hay mét sù kiÖn x· héi - ®Òu ®ßi hái cho ng«n ng÷ häc nh©n lo¹i lµ sù ra ®êi mét nç lùc nghiªm tóc nh»m hiÓu cÊu cña ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu so s¸nh tróc, ý nghÜa, vµ ®éng lùc cña v¨n b¶n trong ng«n ng÷ häc. Ngay tõ buæi ®Çu ®ã. V¨n b¶n ®ã cÇn ®−îc ®Æt trong chÝnh cña §«ng ph−¬ng häc, víi tham väng ng«n ng÷ vµ lÞch sö cña nã, trong mèi “hiÓu biÕt vÒ Ên §é h¬n bÊt cø ng−êi liªn hÖ víi nh÷ng v¨n b¶n tr−íc ®ã vµ ch©u ¢u nµo”, William Jones ®· tiÕn c¶nh huèng hiÖn t¹i. Quan ®iÓm cña «ng hµnh sù nghiÖp nghiªn cøu cña m×nh Èn chøa nhiÒu ý nghÜa. Nã kh«ng chØ ®Ò ®Çu tiªn víi viÖc x©y dùng mét b¶n “c¸c cao søc m¹nh cña sù thuÇn thôc ng«n ®èi t−îng nghiªn cøu trong thêi gian t«i ng÷ b¶n ®Þa trong nghiªn cøu khu vùc sèng ë Ên §é” (4). B¶n liÖt kª cho thÊy cã mµ cßn cã hµm ý vÒ nh÷ng h¹n chÕ cña sù hiÖn diÖn cña ng÷ v¨n trong h×nh hµi khu vùc häc Mü nãi riªng vµ khoa häc x· cña th¬ vµ tu tõ häc. Jones, còng nh− c¸c héi Mü nãi chung, ®ã lµ sù ¸p ®Æt nh÷ng nhµ ng÷ v¨n §«ng ph−¬ng häc ®Çu tiªn kh¸i niÖm, nh÷ng lý thuyÕt, nh÷ng m« kh¸c, khi b¾t ®Çu nghiªn cøu ng«n ng÷ h×nh vèn ra ®êi trong c¶nh huèng cã lÏ chØ víi môc ®Ých so s¸nh ng÷ ph¸p ph−¬ng T©y ®èi víi nh÷ng phÇn cßn l¹i ®Ó phôc vô cho viÖc thô ®¾c c¸c ng«n ng÷ cña thÕ giíi. §©y lµ lèi mßn mµ nÒn khu ph−¬ng §«ng cña ng−êi ch©u ¢u. Nh−ng vùc häc s¬ khai - §«ng ph−¬ng häc cña qua so s¸nh mét c¸ch cã hÖ thèng tiÕng ng−êi ch©u ¢u - vÉn tõng m¾c ph¶i. Sanskrit cña ph−¬ng §«ng víi c¸c ng«n ng÷ ph−¬ng T©y b»ng ph−¬ng ph¸p mµ C¸c nhµ khu vùc häc NhËt B¶n còng sau ®ã ng−êi ta gäi lµ so s¸nh lÞch sö, ®Ò cËp ®Õn viÖc häc tiÕng b¶n ®Þa nh− lµ «ng l¹i cã nh÷ng kÕt luËn khoa häc liªn néi dung ®Çu tiªn trong c«ng t¸c chuÈn quan ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò phôc nguyªn bÞ cho nghiªn cøu khu vùc b»ng ph−¬ng nguån gèc cña c¸c ng«n ng÷ ch©u ¢u. ph¸p nghiªn cøu thùc ®Þa [10]. Theo Nh÷ng viÖc lµm cña «ng cho thÊy §«ng Kataoka, ®Ó cã thÓ sö dông vµ khai th¸c ph−¬ng häc ngay tõ b−íc ®Çu ®· mang ®−îc c¸c t− liÖu, cÇn cã n¨ng lùc ngo¹i tÝnh triÕt häc vµ ph−¬ng ph¸p luËn s©u ng÷ ®Ó ®äc vµ hiÓu c¸c t− liÖu nµy. C¸c s¾c, ¶nh h−ëng m¹nh mÏ ®Õn ph−¬ng quy tr×nh tiÕn hµnh ®iÒu tra thùc ®Þa t¹i ®Þa ph−¬ng cÇn hµng lo¹t c¸c thao t¸c nh− thiÕt kÕ nghiªn cøu, ®äc tµi liÖu, ghi (4) B¶n “C¸c ®èi t−îng nghiªn cøu trong thêi gian t«i sèng ë Ên §é” gåm c¸c môc cÇn nghiªn cøu nh− LuËt chÐp ®iÒu tra, pháng vÊn d©n ®Þa cña ng−êi Ên §é gi¸o vµ Håi gi¸o, chÝnh trÞ hiÖn ®¹i vµ ph−¬ng… vµ v× vËy, häc tiÕng ®Þa ®Þa lý Hindus, c¸c khoa häc hçn hîp cña ng−êi ch©u ¸, y häc, to¸n häc, gi¶i phÉu häc, th¬, tu tõ, ©m nh¹c cña ph−¬ng lµ yªu cÇu sè mét. c¸c n−íc ph−¬ng §«ng T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
  6. Ng«n ng÷ nh− lµ ph−¬ng tiÖn vµ ®èi t−îng cña nghiªn cøu.. 49 ph¸p luËn cña ng«n ng÷ häc hiÖn ®¹i nãi nh− lµ mét kÕt qu¶ cña søc m¹nh thÇn riªng vµ khu vùc häc hiÖn ®¹i ngµy nay th¸nh vµ siªu nhiªn. Kh¸i niÖm “ng«n nãi chung - ®ã lµ ph−¬ng ph¸p nghiªn ng÷ nguyªn thñy” hay “ng«n ng÷ gèc” do cøu so s¸nh mµ môc tiªu ®Çu tiªn lµ con ng−êi s¸ng t¹o ra vµo thêi gian nµy kh¼ng ®Þnh mét nguån gèc ph−¬ng §«ng lµ mét kÕt côc hîp lý sau nhiÒu n¨m t×m xa x«i l¹i chÝnh lµ c¬ së cña c¸c ng«n ng÷ tßi, tr¨n trë. §©y lµ mét kh¸i niÖm ch−a ch©u ¢u vèn rÊt cao ng¹o vµ kiªu h·nh bao giê tån t¹i nh− mét ®Ò tµi tranh c·i thêi ®ã. «ng viÕt: “Dï cho møc ®é cæ kÝnh tõ khi nã ra ®êi. Vµ, ngay tõ khi ®ã, nh− thÕ nµo, ch÷ Ph¹n (Sanskrit) cã mét ng−êi ta còng ®· thõa nhËn c¸i gäi lµ c¬ cÊu thÇn kú, nã hoµn chØnh h¬n tiÕng “ng«n ng÷ gèc” ®ã kh«ng thÓ t×m l¹i ®−îc Hy L¹p, phong phó h¬n Latinh vµ tinh mµ chØ cã thÓ t¸i t¹o l¹i nã qua “c¸c qu¸ tr×nh ng÷ v¨n häc”(5) mµ th«i. Tuy nh÷ng tÕ h¬n c¶ hai ng«n ng÷ trªn, nh−ng l¹i rÊt gÇn gòi hai ng«n ng÷ trªn, kÓ c¶ vÒ ®éng c¬ chÝnh trÞ ®−îc thÓ hiÖn b»ng gèc ®éng tõ vµ h×nh thøc v¨n ph¹m. Sù c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c ®©y ®ã trong t¸c gÇn gòi nhiÒu ®Õn møc kh«ng mét nhµ phÈm vÉn khiÕn giíi häc thuËt nhËn ng÷ v¨n nµo khi xem xÐt ba ng«n ng÷ ®Þnh r»ng “®èi víi Renan, c«ng tr×nh trªn l¹i kh«ng tin r»ng chóng ®Òu xuÊt nghiªn cøu ng«n ng÷ Xªmit lµ biÓu ph¸t tõ mét nguån gèc chung nµo ®ã” t−îng cña viÖc ch©u ¢u vµ c¶ b¶n th©n [DÉn theo 15]. Renan thèng trÞ ph−¬ng §«ng” nh−ng xÐt ë gãc ®é khoa häc, ph¶i thõa nhËn TiÕp nèi William Jones lµ Ernest r»ng «ng lµ mét nhµ ng÷ v¨n häc tµi ba Renan víi c«ng tr×nh “Nghiªn cøu c¸c vµ cã nhiÒu ®ãng gãp. §ãng gãp ®ã kh«ng ng«n ng÷ Xªmit” hoµn thµnh n¨m 1847 chØ thÓ hiÖn ë nh÷ng ph¸t hiÖn vÒ ng«n vµ xuÊt b¶n lÇn ®Çu n¨m 1855. C«ng ng÷ mµ thÓ hiÖn ë c¶ viÖc t¹o ra mét ý tr×nh nµy ®Õn nay tuy Ýt ng−êi biÕt ®Õn thøc míi vÒ khoa häc dùa trªn tÇm quan nh−ng l¹i ®−îc giíi häc thuËt thêi ®ã träng vÒ ng«n ng÷ cña ph−¬ng §«ng ®èi ®¸nh gi¸ lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu toµn víi ch©u ¢u. diÖn ®Çu tiªn vÒ §«ng ph−¬ng häc. “Nghiªn cøu c¸c ng«n ng÷ Xªmit” ®−îc Cã thÓ nãi, nh÷ng ph¸t hiÖn lín vÒ ®¸nh gi¸ lµ mét ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo sù ng«n ng÷ trong m«n ng÷ ph¸p so s¸nh ph¸t triÓn cña ng÷ hÖ Ên-¢u. NÕu nh− cña Sylvestre de Sacy, William Jones, Ernest Renan,… ®Òu nhê vµo nh÷ng th− tr−íc ®ã, ng−êi ta thÊy tån t¹i t− t−ëng vÒ mét ng«n ng÷ ®Çu tiªn do thÇn th¸nh tÞch cæ ®−îc mang tõ ph−¬ng §«ng vÒ ban cho th× sau nh÷ng nghiªn cøu ng«n Paris vµ London. Kh«ng ph¶i v« cí mµ ng÷ cña Jones vµ ®Æc biÖt lµ cña Renan, E.W.Said cho r»ng hÇu hÕt c¸c nhµ §«ng t− t−ëng nµy ®· lïi b−íc, nh−êng chç cho ph−¬ng häc ®Òu b¾t ®Çu sù nghiÖp cña mét t− t−ëng khoa häc ®−îc ®óc kÕt trªn m×nh b»ng viÖc nghiªn cøu vÒ ng÷ v¨n c¬ së so s¸nh, phôc nguyªn nguån gèc vµ kÕt qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng ng÷ v¨n ng«n ng÷ mét c¸ch khoa häc. §èi víi nhµ nµy ®· s¶n sinh ra nh÷ng Sacy, Jones, ng«n ng÷ trong nghiªn cøu ph−¬ng §«ng thÕ kû 19, kh«ng thÓ m« t¶ ng«n ng÷ (5) C¸ch dïng cña Edward Said trong “§«ng ph−¬ng häc” T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
  7. TrÞnh CÈm Lan 50 Renan… vµ c¸c sinh viªn cña hä. Ng«n VÒ mÆt ph−¬ng ph¸p, nh÷ng nghiªn ng÷ häc trong §«ng ph−¬ng häc ch©u ¢u cøu ng«n ng÷ trong §«ng ph−¬ng häc thùc sù lµ mét m«n häc so s¸nh dùa trªn ch©u ¢u chñ yÕu dïng ph−¬ng ph¸p tiÒn ®Ò lý thuyÕt cho r»ng mçi ng«n ng÷ nghiªn cøu so s¸nh trªn c¬ së nghiªn cøu ®Òu thuéc vµo mét nhãm nµo ®ã, trong ®ã c¸c v¨n b¶n (c¸c t− liÖu thµnh v¨n) lµ cã hai nhãm lín lµ c¸c ng«n ng÷ Ên-¢u chÝnh. Chóng ta sÏ cã thÓ nhËn thÊy râ vµ c¸c ng«n ng÷ Xªmit. ®©y lµ mét ®Æc tr−ng cña ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ng«n ng÷ trong §«ng ph−¬ng Vµo gi÷a thÕ kû 19, §«ng ph−¬ng häc häc khi ®Æt nã trong sù ®èi lËp víi ch©u ¢u ®· trë thµnh mét kho tµng häc ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ng«n ng÷ thuËt réng lín. Mét trong nh÷ng s¶n trong khu vùc häc hiÖn ®¹i - giai ®o¹n phÈm nèi tiÕng cña kho tµng nµy lµ hai sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai. tËp s¸ch cña Jules Monl - th− ký cña Héi ch©u ¸ ë Paris - nhan ®Ò “Hai m−¬i b¶y 2. Nghiªn cøu ng«n ng÷ trong khu n¨m lÞch sö nghiªn cøu ph−¬ng §«ng”. vùc häc hiÖn ®¹i Trong hai m−¬i b¶y n¨m nµy, kh«ng cã §èi t−îng lµ ng«n ng÷ ë ®©y th−êng mét viÖc lµm nµo cña c¸c häc gi¶ ch©u ®−îc c¸c nhµ ng«n ng÷ häc xem xÐt d−íi ¢u vÒ ch©u ¸ mµ Monl kh«ng ghi vµo hai gãc ®é: (1) Nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm môc “Nghiªn cøu ph−¬ng §«ng”. Nh÷ng cña mét ng«n ng÷ ®Ó phôc vô viÖc d¹y ghi chÐp cña «ng liªn quan ®Õn mét khèi tiÕng b¶n ®Þa trong c¸c ch−¬ng tr×nh ®µo l−îng xuÊt b¶n phÈm v« cïng lín vÒ t¹o khu vùc häc; vµ (2) Nghiªn cøu ng«n ph−¬ng §«ng, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng tr×nh ng÷ cña mét khu vùc (th−êng lµ c¸c vÒ ng«n ng÷ nh− tiÕng ArËp, mét sè ph−¬ng ng÷ hoÆc c¸c hä ng«n ng÷) trong ng«n ng÷ ë Ên §é, tiÕng Do Th¸i, Assiry, c¸c ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu ng«n ng÷ Babylon, M«ng Cæ, Trung Hoa, MiÕn häc x· héi. §iÖn, Java… danh s¸ch c¸c c«ng tr×nh vÒ D−íi gãc ®é thø nhÊt, nÒn khu vùc ng«n ng÷ trong 27 n¨m nµy, theo Monl, häc hiÖn ®¹i vÉn tiÕp nèi sù nghiªn cøu lµ kh«ng thÓ nµo kÓ hÕt [DÉn theo 15]. nh− ë thêi s¬ khai cña nã víi viÖc ph©n §iÒu nµy cho thÊy vÞ trÝ cña ng«n ng÷ tÝch, nhËn diÖn c¸c ®Æc ®iÓm ng÷ ©m, tõ trong sè c¸c ®èi t−îng mµ §«ng ph−¬ng vùng, ®Æc biÖt lµ ng÷ ph¸p cña mét ng«n häc vµ khu vùc häc ®· tõng nghiªn cøu ng÷ nh»m t×m ra nh÷ng quy t¾c, nh÷ng ngay tõ buæi ®Çu vµ vÞ trÝ nµy sÏ cµng quy luËt vËn hµnh bªn trong mçi hÖ ®−îc kh¼ng ®Þnh vµo thêi kú sau khi mµ thèng ng«n ng÷ ®Ó gióp ng−êi häc n¾m c¸c nhµ nghiªn cøu, ngay c¶ tr−íc sù s¶n b¾t ng«n ng÷ ®ã mét c¸ch nhanh chãng sinh kh«ng ngõng cña hµng lo¹t c¸c lý nhÊt. ë thêi kú sau, khi nhu cÇu ®µo t¹o thuyÕt ng«n ng÷ häc hiÖn ®¹i, vÉn lu«n ý vµ nghiªn cøu vÒ nhiÒu khu vùc kh¸c thøc r»ng b»ng ng«n ng÷ vµ th«ng qua nhau trªn thÕ giíi ph¸t triÓn bïng næ, nghiªn cøu ng«n ng÷, hä cã thÓ hiÓu vµ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ng«n ng÷ d−íi kh¸m ph¸ nh÷ng lÜnh vùc tri thøc réng gãc ®é nµy l¹i cµng në ré. Quan ®iÓm lín h¬n (nh− v¨n ho¸, x· héi, nh©n nghiªn cøu khu vùc cña Szanton, D. L. - chñng…) ë mçi khu vùc. T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
  8. Ng«n ng÷ nh− lµ ph−¬ng tiÖn vµ ®èi t−îng cña nghiªn cøu.. 51 nh− ®· dÉn ë 1.2. - còng cho r»ng ng«n t¹o vµ nghiªn cøu khu vùc ë tÊt c¶ c¸c ng÷ kh«ng chØ lµ mét ®èi t−îng b×nh n−íc th× v« cïng ®a d¹ng vµ kh«ng thÓ th−êng cña nghiªn cøu khu vùc mµ cßn nµo kÓ hÕt. lµ mét ®èi t−îng cÇn ph¶i ®−îc “nghiªn Tuy nhiªn, nÕu ng«n ng÷ häc trong cøu s©u”. ChØ ®¬n cö vµi vÝ dô vÒ c¸c nghiªn cøu khu vùc tr−íc ®©y vµ d−íi thµnh tùu nghiªn cøu ng«n ng÷ ë Khoa gãc ®é thø nhÊt th−êng chØ ®−îc nghiªn Quèc tÕ häc vµ Khu vùc häc, §¹i häc cøu trªn v¨n b¶n lµ chÝnh th× hiÖn nay, California Berkeley (Mü) vµ §¹i häc c¸c häc gi¶ ngµy cµng cho ra nhiÒu c«ng Cambridge (Anh) còng thÊy sè l−îng tr×nh nghiªn cøu theo h−íng ng«n ng÷ xuÊt b¶n phÈm nghiªn cøu ng«n ng÷ häc x· héi, ph©n tÝch ng÷ dông vµ ng÷ khu vùc Ýt nhÊt còng lµ hµng chôc ®Çu nghÜa, ph©n tÝch ng«n ng÷ trong ®èi s¸ch, cßn c¸c luËn v¨n ë c¸c bËc häc, c¸c tho¹i v¨n hãa gi÷a c¸c khu vùc, råi bµi b¸o, bµi nghiªn cøu ng«n ng÷ th× lªn nghiªn cøu c¸c céng ®ång ng«n tõ - tíi hµng tr¨m [16]. nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái ph¶i ®Æt ng«n VÒ néi dung, chiÕm mét sè l−îng ng÷ trong bèi c¶nh x· héi. §©y lµ gãc ®é ®¸ng kÓ nhÊt lµ c¸c c«ng tr×nh giíi thiÖu thø hai khi quan s¸t ng«n ng÷ nh− mét vµ nghiªn cøu ng÷ ph¸p tiÕng b¶n ®Þa. ®èi t−îng cña c¸c ch−¬ng tr×nh nghiªn Ch¼ng h¹n, chØ trong vµi n¨m, Trung cøu khu vùc. ChØ nãi ®Õn ch−¬ng tr×nh t©m Nghiªn cøu Nam ¸ cña §¹i häc ®iÒu tra ng«n ng÷ trong 10 n¨m tõ 1962 California Berkeley ®· cho ra hµng lo¹t ®Õn 1971 cña §¹i häc Cambridge mang tªn “Survey of English Dialects” còng ®ñ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ng÷ ph¸p c¸c ng«n ng÷ b¶n ®Þa t¹i Nam ¸ nh−: thÊy sù quan t©m cña nghiªn cøu khu “Introduction to Hindi Grammar” cña vùc ®èi víi ph−¬ng ng÷ c¸c khu vùc thËt Usha Jain , xuÊt b¶n n¨m 1995; råi “An lµ ®¸ng kÓ. Ch−¬ng tr×nh ®iÒu tra nµy cã Introduction to the Sanskrit Language” mÆt ë hÇu hÕt c¸c ph−¬ng ng÷ cña tiÕng cña Robert P. Goldman vµ Sally J. Anh ë nhiÒu khu vùc kh¸c nhau nh− B¾c Sutherland Goldman in lÇn thø 3 n¨m Mü, Canada, New-zeland, Ailen, §«ng Nam ¸… víi hµng chôc tËp Ên phÈm ghi 1999; råi “Intermediate Hindi Reader” cña Usha Jain xuÊt b¶n n¨m 1999…. l¹i kÕt qu¶ ®iÒu tra ë mçi khu vùc [DÉn Mét sè c«ng tr×nh kh¸c cña khu vùc häc theo 5]. Nh÷ng nghiªn cøu ®iÒu tra nµy Anh còng ®−îc coi lµ ®¸ng chó ý nh− “A tËp trung vµo hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò nh− c¶nh huèng, chÝnh s¸ch ng«n ng÷, kÕ Grammar of Tariana, from Northwest ho¹ch ho¸ ng«n ng÷, ®Æc biÖt ®−îc chó Amazonia” cña nhµ Mü Latinh häc träng lµ t×nh tr¹ng song ng÷, ®a ng÷ vµ Arnold J.Bauer; “Grammar of Semelai” tiÕp xóc ng«n ng÷/ph−¬ng ng÷, c¶ cña nhµ §«ng Nam ¸ häc Nicole Kruspe… ®Òu ®−îc xuÊt b¶n t¹i ph−¬ng ng÷ ®Þa lý lÉn ph−¬ng ng÷ x· héi. ë c¸c c¬ së nghiªn cøu khu vùc kh¸c, Cambridge University Press. Ngoµi ra, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ng«n ng÷/ c¸c c«ng tr×nh, c¸c bµi nghiªn cøu nh»m ph−¬ng ng÷ khu vùc theo h−íng nµy, dï phôc vô viÖc thô ®¾c tiÕng b¶n ®Þa tham ch−a thµnh hÖ thèng nh−ng còng cã gia c¸c Héi th¶o n©ng cao chÊt l−îng ®µo T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
  9. TrÞnh CÈm Lan 52 nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh. Mét vÝ dô cña c¶ hai phÝa: 1. Xu h−íng nghiªn cøu n÷a lµ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu c¸c ng«n ng÷ häc thêi hËu cÊu tróc luËn lµ ph−¬ng ng÷ Trung Quèc t¹i Hång K«ng, nghiªn cøu lêi nãi vµ ph¶i ®Æt ng«n ng÷ Ma Cao, Qu¶ng Ch©u, Th−îng H¶i… cña trong bèi c¶nh; 2. Xu h−íng nghiªn cøu c¸c häc gi¶ Mü chñ yÕu còng tõ Trung khu vùc häc hiÖn ®¹i lµ ph¶i tõ bá lèi t©m nghiªn cøu Trung Quèc t¹i §¹i häc nghiªn cøu cña “c¸c triÕt gia trªn ghÕ California Berkeley nh− Bauer Robert bµnh” ®Ó ra thùc ®Þa. So víi nghiªn cøu víi ph−¬ng ng÷ Qu¶ng §«ng, Ball J. ng«n ng÷ cña giai ®o¹n tr−íc, cã thÓ gäi Dyer víi ph−¬ng ng÷ Ma Cao, Matisoff ®©y lµ mét ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n nµy Jame víi ph−¬ng ng÷ Lahu, McCoy John nh−ng còng cã thÓ gäi lµ mét b−íc tiÕn. víi ph−¬ng ng÷ Hång K«ng…[DÉn theo 2] Tuy nhiªn, nh÷ng ph−¬ng ph¸p nµy hoµn toµn kh«ng lo¹i trõ nhau mµ cã thÓ Ng«n ng÷ nh− mét ®èi t−îng nghiªn song song tån t¹i v× mét môc ®Ých chung. cøu ë gãc ®é thø hai nµy cßn cã mÆt trong c¸c ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu tæng KÕt luËn thÓ vÒ c¶nh quan cña mét khu vùc. Khu Ng«n ng÷ trong nghiªn cøu khu vùc, vùc ®−îc nghiªn cøu trong nh÷ng ch−¬ng nh×n tõ hai gãc ®é nh− bµi viÕt ®Ò cËp tíi tr×nh nµy th−êng nhá h¬n ph¹m vi mét chØ lµ mét sù t¸ch b¹ch t−¬ng ®èi. Mét quèc gia, cã thÓ chØ lµ mét vïng l·nh thæ, c¸ch biÖn chøng vµ linh ho¹t, cÇn ph¶i mét huyÖn, x·, thËm chÝ mét lµng vµ c¸c hiÓu r»ng kh«ng thÓ t¸ch b¹ch r¹ch rßi biÕn thÓ ng«n ng÷ khu vùc ®−îc quan s¸t hai lo¹i ng«n ng÷: mét lµ ph−¬ng tiÖn vµ ngay trong c¶nh huèng cña khu vùc ®ã mét lµ ®èi t−îng nghiªn cøu cña nghiªn vµ trong mèi quan hÖ víi c¸c biÕn thÓ ë cøu khu vùc v× mèi quan hÖ t−¬ng hç vµ c¸c khu vùc l©n cËn vµ víi ng«n ng÷ quèc kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi cho nhau gi÷a gia cã khu vùc ®ã. §©y lµ mét ph¹m vi chóng. Trong lÞch sö ph¸t triÓn tuy ch−a b¾t ®Çu nhËn ®−îc sù chó ý cña khu vùc dµi nh−ng còng kh«ng qu¸ ng¾n cña häc hiÖn ®¹i trong mét vµi thËp kû gÇn ®©y vµ ®ang trë thµnh mét xu h−íng ngµnh khu vùc häc, dï hiÖn diÖn víi t− nghiªn cøu chÝnh. c¸ch nµo th× ng«n ng÷ còng lu«n thÓ hiÖn vai trß kh«ng g× thay thÕ ®−îc cña VÒ mÆt ph−¬ng ph¸p, nghiªn cøu nã. Vai trß nµy lu«n lu«n ®−îc kh¼ng ng«n ng÷ trong khu vùc häc hiÖn ®¹i ®Þnh vµ ngµy cµng ®−îc kh¼ng ®Þnh, trë kh«ng chØ ®−îc thùc hiÖn trªn t− liÖu thµnh mét yªu cÇu mang tÝnh ph−¬ng thµnh v¨n lµ c¸c th− tÞch cæ, c¸c lo¹i v¨n ph¸p luËn mµ nghiªn cøu khu vùc ë bÊt b¶n (nghiªn cøu ng«n ng÷) mµ chñ yÕu ®−îc dùa trªn nh÷ng nguån t− liÖu sèng cø thêi ®¹i nµo, thÓ chÕ nµo, víi môc ®Ých nµo… còng ®Òu ph¶i tu©n thñ nh− mét - trªn lêi nãi (nghiªn cøu lêi nãi). §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ xu h−íng nghiªn cøu sù b¶o vÖ cho lý do tån t¹i cña chÝnh m×nh. T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
  10. Ng«n ng÷ nh− lµ ph−¬ng tiÖn vµ ®èi t−îng cña nghiªn cøu.. 53 Tµi liÖu tham kh¶o Ann, L. (1997), Area Studies in Universities: Organization and Funding, Japan-USA 1. Area Studies Conference, Tokyo. Bauer, R. S. (1983), Cantonese sociolinguistic patterns: correlating social 2. Characteristics of speakers with phonological variables in Hong Kong Cantonese, University of California Berkeley. Campbell, J. (1995), Internationalization of Area studies, The Japan - USA Area 3. studies Conference, Tokyo, Japan. Canning, J. (2004), Teaching methodology, philosophy and social theory in Area 4. Studies, Subject Centre for Languages, Linguistics and Area Studies in United Kingdom. Chambers, J. K. & Trudgill, P. (1980), Dialectology, Cambridge University Press, 5. Cambridge. Eleanor, H. J. (1982), Language and Area Studies: in Search of a Meaningful 6. Relationship, ADFL Bulletin, 14, no. 2, November 1982. http:/www.adfl.org/adfl/bulletin/v14n2/142025.htm Ellis, R.J. (2004), Area Studies: the nature of the discipline, Conference: 7. “Understanding the World: Developing interdisciplinary Area studies to meet the needs of the 21st century”, London. Ellis, R.J. (2003), Interdisciplinarity, Subject Centre for Languages, Linguistics and 8. Area Studies in United Kingdom. www.lang.itsn.ac.uk/resources/goodpractise.aspx? (Website cña Trung t©m Ng«n ng÷, Ng«n ng÷ häc vµ Khu vùc häc, V−¬ng quèc Anh). Itagaki Yuko (1997), Area Studies must be the Foundation of new Scholarly Knowlegge, 9. Japan-USA Area Studies Conference, Tokyo. www.lang.itsn.ac.uk/resources/goodpractise.aspx? Kataoka Sachihiko (2006), Lý thuyÕt khu vùc häc vµ nghiªn cøu NhËt B¶n nh×n tõ gãc 10. ®é khu vùc häc, Bµi gi¶ng chuyªn ®Ò cho sinh viªn chuyªn ngµnh NhËt B¶n häc t¹i Khoa §«ng ph−¬ng häc, Tr−êng §HKHXH&NV, Hµ Néi. Lia Hutton (1997), Area and International Studies: An Introduction, The Advising 11. Quarterly. Matsubara Masatake (1997), Introduction, in International Area Studies Conference I, 12. Japan-USA Area Studies Conference, Tokyo. The Quality Assuranse Agency for Higher Education (2002), Area Studies - Academic 13. standards. www.qaa.ac.uk. Szanton, D. L. (2003), The Origin, Nature and Challenges of Area Studies in the 14. United States, The Politics of Knowledge: Area Studies and the Disciplines, UCIAS Edited Volume 3, University of California International and Area Studies Digital Collection. Said, E.W. (1998), §«ng ph−¬ng häc, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 15. T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
  11. TrÞnh CÈm Lan 54 Studies in the Social and Cultural Foundations of Language, Series of Cambridge 16. University Press. http://www.cambridge.org/us/catalogue. (Website cña §¹i häc Cambridge, Anh), http://www.ias.berkeley.edu/southasia, (Website cña §¹i häc California Berkeley, Mü) Tansman, A. (2003), Japanese Studies: the Intangible Acts of Translation, The Politics 17. of Knowledge: Area Studies and the Disciplines, UCIAS Edited Volume 3, University of California International and Area Studies Digital Collection, (Website cña Côc ®¶m b¶o chÊt l−îng gi¸o dôc bËc cao ë Anh) NguyÔn ThÞ ViÖt Thanh (2005), Nghiªn cøu ng«n ng÷ trong khu vùc häc, Héi th¶o khoa 18. häc “Nghiªn cøu vµ ®µo t¹o khu vùc häc”, ViÖn ViÖt Nam häc vµ Khoa häc ph¸t triÓn, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, Hµ Néi. Where can I study Area Studies in the UK, Resources for learning and teaching in 19. Languages, Linguistics and Area Studies, www.qaa.ac.uk, (Website cña Côc ®¶m b¶o chÊt l−îng gi¸o dôc bËc cao ë Anh). VNU. JOURNAL OF SCIENCE, soc., sci., human, T.xXIII, n01, 2007 Language as a means and object of Area Studies Dr. Trinh Cam Lan Department of Oriental Studies, College of Social Sciences and Humanities, VNU The meaningfull relationship between language and Area Studies is accepted a truth. As another disciplines, language is one of objects of Area Studies. Moreover, not only object, but language is a helpful means in this discipline. This paper deals with the role of language in Area Studies during it’s developing history, from the beginning with Orientalism of European Scholars to present. The paper consists of two parts: 1. Language as a mean of Area Studies 2. Language as a object of Area Studies Each part is divided into two periods: Orientalism of European Scholars and Area Studies after the Second World War with the summarizing evidences about the role of language as a mean of Area Studies, as well as summarizing subjects of language studied in Area Studies. T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, KHXH & NV, T.XXIII, Sè 1, 2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1220 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2