intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo phân tích điều tra cơ bản chương trình 135-II

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:238

111
lượt xem
28
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việt Nam đã đạt được những thành tựu ấn tượng chưa có tiền lệ về tăng trưởng kinh tế và xóa đói giảm nghèo nhanh trong hai thập kỷ gần đây. Vùng dân tộc thiểu số và miền núi – tập trung chủ yếu các hộ nghèo được Chính phủ tập trung nguồn lực đầu tư phát triển thông qua nhiều chính sách, chương trình, dự án.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo phân tích điều tra cơ bản chương trình 135-II

  1. ӪY BAN DÂN TӜC CHѬѪNG TRÌNH PHÁT TRIӆN LIÊN HӦP QUӔC BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II Hà Nӝi - ViӋt Nam Tháng 12-2008
  2. ӪY BAN DÂN TӜC CHѬѪNG TRÌNH PHÁT TRIӆN LIÊN HӦP QUӔC BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II Phҥm, Thái Hѭng* Lê, Ĉһng Trung** Herrera, Javier*** Razafindrakoto, Mireille*** Roubaud, François*** * Trѭӣng nhóm Nghiên cӭu; Indochina Research and Consulting (IRC), ViӋt nam ** Chuyên gia Nghiên cӭu, Indochina Research and Consulting (IRC), ViӋt nam *** Chuyên gia nghiên cӭu, Centre de Recherche en Économie du Développement (DIAL), Pháp Tháng 12, 2008
  3. LӠI NÓI ĈҪU ViӋt nam ÿã ÿҥt ÿѭӧc nhӳng thành tӵu ҩn tѭӧng chѭa có tiӅn lӋ vӅ tăng trѭӣng kinh tӃ và xóa ÿói giҧm nghèo nhanh tronghai thұp kӹ gҫn ÿây. Vùng dân tӝc thiӇu sӕ và miӅn núi – tұp trung chӫ yӃu các hӝ nghèo ÿѭӧc Chính phӫ tұp trung nguӗn lӵc ÿҫu tѭ phát triӇn thông qua nhiӅu chính sách, chѭѫng trình, dӵ án. Vӟi sӵ quan tâm cӫa Chính phӫ, kinh tӃ - xã hӝi vùng dân tӝc và miӅn núi ÿã có sӵ tăng trѭӣng ÿáng kӇ, tӹ lӋ ÿói nghèo giҧm nhanh qua hàng năm. Tuy nhiên, không phҧi nhóm dân tӝc nào trong sӕ 54 nhóm dân tӝc cӫa ViӋt Nam ÿӅu ÿѭӧc hѭӣng lӧi nhѭ nhau tӯ quá trình tăng trѭӣng. Ĉói nghèo, tuәi thӑ trung bình, tình trҥng dinh dѭӥng và nhӳng khía cҥnh khác vӅ mӭc sӕng cӫa ÿa sӕ các nhóm dân tӝc thiӇu sӕ vүn còn khá thҩp. ĈӇ giҧi quyӃt nhӳng vҩn ÿӅ này, Chѭѫng trình 135 Giai ÿoҥn II (135-II) ÿã ÿѭӧc triӇn khai tӯ năm 2006 nhѭ mӝt bѭӟc tiӃp theo nhҵm ÿҭy mҥnh công tác giҧm nghèo nói riêng và phát triӇn kinh tӃ xã hӝi tҥi nhӳng xã nghèo ÿói nhҩt cӫa ÿҩt nѭӟc nói chung. Chѭѫng trình 135-II là mӝt trong sӕ chѭѫng trình thӇ hiӋn cam kӃt mҥnh mӁ cӫa Chính phӫ ViӋt nam hӛ trӧ phát triӇn kinh tӃ, xóa ÿói nghèo cho ÿӗng bào dân tӝc thiӇu sӕ.Ӈ giám sát tiӃn ÿӝ thӵc hiӋn CT135-II, ĈiӅu tra cѫ bҧn cӫa Chѭѫng trình 135-II ÿѭӧc thӵc hiӋn ÿӇ thu thұp thông tin vӅ nhóm hѭӣng lӧi gӗm 266 xã thuӝc Chѭѫng trình và nhóm ÿӕi chӭng gӗm 134 xã không thuӝc Chѭѫng trình ÿӇ thông tin vӅ các chӍ sӕ hoҥt ÿӝng cӫa các nhóm ӣ giai ÿoҥn ÿҫu cӫa Chѭѫng trình. Tҩt cҧ các kӃt quҧ tính toán và phân tích trong báo cáo này ÿӅu dӵa trên thông tin thu thұp trӵc tiӃp tҥi các hӝ và xã hѭӣng lӧi cӫa Chѭѫng trình 135-II. ĈӇ ÿҧm bҧo cung cҩp thông tin chi tiӃt nhҩt có thӇ phөc vө cho công tác hoҥch ÿӏnh chính sách và ÿһc biӋt là cho công tác ÿiӅu hành, tә chӭc thӵc hiӋn Chѭѫng trình 135-II cӫa Ӫy ban Dân tӝc, chúng tôi không có dӵ kiӃn thu hҽp phҥm vi phân tích ÿӇ xây dӵng mӝt báo cáo nghiên cӭu theo ÿúng nghƭa. Thay vào ÿó, chúng tôi tұp trung phân tích tҩt cҧ nhӳng thông tin ÿѭӧc thu thұp trong ĈiӅu tra kǤ góc ÿӇ xây dӵng mӝt bӭc tranh tәng thӇ, cұp nhұt vӅ tình hình cӫa các xã thuӝc phҥm vi hѭӣng lӧi cӫa Chѭѫng trình 135-II. Thông qua ÿó, nghiên cӭu này cNJng cung cҩp mӝt sӕ thông tin cұp nhұt vӅ tình hình kinh tӃ-xã hӝi cӫa ÿӗng bào dân tӝc thiӇu sӕ. Trong quá trình thӵc hiӋn nghiên cӭu, nhóm chuyên gia nhұn ÿѭӧc sӵ hӛ trӧ tӯ nhiӅu cѫ quan, tә chӭc khác nhau. Chúng tôi ÿһc biӋt ghi nhұn và cҧm ѫn nhӳng góp ý cӫa TS. Trҫn Văn Thuұt, ông Hà ViӃt Quân (Ӫy ban Dân tӝc) và các cán bӝ cӫa Vө Chính sách cӫa Ӫy ban Dân tӝc; ông Hoàng Vân và các cán bӝ cӫa Dӵ án VIE/02/001; ông NguyӉn Tiên Phong, bà Võ Hoàng Nga (Chѭѫng trình Phát triӇn Liên Hӧp Quӕc tҥi ViӋt nam), ông Phùng Ĉӭc Tùng, ông NguyӉn ViӋt Cѭӡng (Công ty Nghiên cӭu và Tѭ vҩn Ĉông Dѭѫng), ông Jean-Pierre Cling (tә chӭc DIAL, Cӝng hòa Pháp). Chúng tôi chӏu trách nhiӋm vӅ nhѭng kӃt quҧ phân tích trình bày trong báo cáo này. Nhóm tác giҧ
  4. MӨC LӨC Chѭѫng trình 135-II tҥi ÿiӇm xuҩt phát: thông tin tәng quan 7 Tóm tҳt 10 Chѭѫng 1. Giӟi thiӋu 19 Chѭѫng 2. ĈiӅu tra cѫ bҧn cӫa chѭѫng trình 135-II 25 2.1 Giӟi thiӋu vӅ cuӝc ÿiӅu tra 27 2.2 Ĉánh giá sѫ bӝ vӅ cuӝc ÿiӅu tra cѫ bҧn 28 Chѭѫng 3. Tәng quan vӅ nghèo ÿói tҥi các xã thuӝc chѭѫng trình 135-II 31 3.1 Sӱ dөng thu nhұp làm thѭӟc ÿo phúc lӧi 34 3.2 Tình trҥng ÿói nghèo tҥi các xã thuӝc chѭѫng trình 135-II 35 3.3 Bҩt bình ÿҷng trong thu nhұp 38 Chѭѫng 4. Thӏ trѭӡng lao ÿӝng, sҧn xuât nông nghiӋp và ÿa dҥng thu nhұp 41 4.1 Sӵ tham gia vào lӵc lѭӧng lao ÿӝng 44 4.2 Sҧn xuҩt nông nghiӋp: nguӗn lӵc ÿҩt ÿai, sӱ dөng ÿҩt và thu nhұp tӯ trӗng trӑt 47 4.3 Khҧ năng thѭѫng mҥi cӫa các sҧn phҭm nông nghiӋp 50 4.4 Ĉa dҥng hóa thu nhұp 52 Chѭѫng 5. ĈiӅu kiӋn cѫ sӣ hҥ tҫng tҥi các xã thuӝc chѭѫng trình 135-II 55 5.1 Tình trҥng cѫ sӣ hҥ tҫng cѫ bҧn 58 5.2 TiӃp cұn trѭӡng hӑc và trҥm ˪y tӃ cҩp xã 60 Chѭѫng 6. Nâng cao năng lӵc và quҧn lý dӵ án 63 6.1 Nguӗn nhân lӵc và các hoҥt ÿӝng ÿào tҥo, tұp huҩn 67 6.2 Quҧn lý các dӵ án phát triӇn cѫ sӣ hҥ tҫng 68 6.3 Sӣ hӳu các dӵ án ÿҫu tѭ thuӝc chѭѫng trình 135-II 70 6.4 Ĉánh giá cӫa các hӝ gia ÿình vӅ công tác quҧn lý dӵ án 72 Chѭѫng 7. Nâng cao ÿӡi sӕng văn hóa xã hӝi 75 7.1 TiӃp cұn cӫa hӝ tӟi giáo dөc 79 7.2 TiӃp cұn cӫa hӝ tӟi các dӏch vө chăm sóc y tӃ 81 7.3 TiӃp cұn tӟi các dӏch vө khác cӫa hӝ 82
  5. Chѭѫng 8. Mӝt sӕ kӃt luұn và khuyӃn nghӏ 85 Tài liӋu tham khҧo 92 Phө lөc 1: trӑng sӕ mүu 93 Phө lөc 2: tính thu nhұp cӫa hӝ sӱ dөng sӕ liӋu ÿiӅu tra cѫ bҧn 95 Phө lөc 3: phân loҥi dân tӝc cho nghiên cӭu tiӃp theo sӱ dөng ÿiӅu tra cѫ bҧn 98 Bҧng biӇu: 103
  6. DANH MӨC CÁC TӮ VIӂT TҲT ĈTCB ĈiӅu tra cѫ bҧn Chѭѫng trình 135-II UBDT Ӫy ban Dân tӝc TCTK Tәng cөc Thӕng kê Bӝ LĈTBXH Bӝ Lao ÿӝng, Thѭѫng binh và Xã hӝi DNNN Doanh nghiӋp Nhà nѭӟc CT135-I Chѭѫng trình 135, Giai ÿoҥn 1 CT135-II Chѭѫng trình 135, Giai ÿoҥn 2 BQL DA Ban Quҧn lý Dӵ án UNDP Chѭѫng trình Phát triӇn LHQ VHLSSs ĈiӅu tra mӭc sӕng hӝ gia ÿình ViӋt Nam VLSSs ĈiӅu tra mӭc sӕng dân cѭ VASS ViӋn Khoa hӑc Xã hӝi WB Ngân hàng ThӃ giӟi
  7. CHѬѪNG TRÌNH 135-II TҤI XUҨT PHÁT ĈIӆM (SӔ LIӊU 2007): THÔNG TIN TӘNG QUAN Ngoài CT135-II Mͽc tiêu năm 2010 CT135-II XÓA ĈÓI GIҦM NGHÈO Ĉói nghèo và bҩt bình ÿҷng Tӹ lӋ nghèo (tính theo thu nhұp bình quân ÿҫu ngѭӡi) 43 37 30 Khoҧng cách nghèo 19 21 HӋ sӕ Gini 0,53 0,44 Quan ÿiӇm vӅ các khía cҥnh khác cӫa mӭc sӕng % thiӃu lѭѫng thӵc 46,3 39,8 0 % thiӃu nѭӟc sҥch 44,8 40,9 % thiӃu thuӕc men 44,7 44,9 % thiӃu tiӅn ÿóng hӑc phí 32,7 35,01 SҦN XUҨT NÔNG NGHIӊP Thu nhұp bình quân ÿҫu ngѭӡi > 3,5 triӋu ÿӗng/năm 37,38 44,47 70 Hӝ nghèo sӱ dөng các dӏch vө theo ÿӏnh hѭӟng thӏ trѭӡng % lúa gҥo ÿѭӧc bán 13,1 10,3 % hoa màu khác ÿѭӧc bán 25,8 39,02 % cây công nghiӋp ÿѭӧc bán 48,7 57,9 % cân ăn quҧ ÿѭӧc bán 16,6 31,5 % hӝ ÿӃn các trung tâm khuyӃn nông ÿӇ nhұn tұp huҩn 20,3 19,3 % hӝ ÿѭӧc cán bӝ khuyӃn nông ÿӃn tѭ vҩn tҥi nhà 5,3 3,6 % hӝ trҧ tiӅn cho dӏch vө khuyӃn nông 1,3 0,48 % hài lòng vӟi chҩt lѭӧng thông tin khuyӃn nông 89,6 87,5 PHÁT TRIӆN CѪ SӢ HҤ TҪNG TiӃp cұn cѫ sӣ hҥ tҫng cѫ bҧn Có ÿѭӡng giao thông tӟi thôn bҧn 66,2 80,1 80 Có giao thông công cӝng 18,8 28,4 Có bѭu ÿiӋn văn hóa xã 85,3 94,1 Có hӋ thӕng tѭѫi tiêu quy mô nhӓ 61,3 65,7 80 Có ÿiӋn 84,6 91,8 100 Có trҥm y tӃ 97,7 93,3 100 Có trѭӡng hӑc: 100 Trѭӡng tiӇu hӑc 78,2 83,6 Có trѭӡng THCS 66,9 75,4 Có trѭӡng PTTH 2,3 7,5 Sӵ tham gia cӫa hӝ vào các dӵ án cѫ sӣ hҥ tҫng Sӵ tham gia cӫa hӝ vào các cuӝc hӑp lӵa chӑn công trình 87,71 86,99 (1) Sӵ tham gia cӫa hӝ vào các cuӝc hӑp lӵa chӑn công trình 49,25 49,96 (2) Hӝ ÿӗng ý vӟi kӃt quҧ lӵa chӑn dӵ án (1) 98,13 98,47 Hӝ ÿѭa ra ý kiӃn (2) 27,42 31,80 Ý kiӃn cӫa hӝ ÿѭӧc cân nhҳc khi lӵa chӑn công trình (2) 55,41 56,67 Hài lòng vӟi kӃt quҧ lӵa chӑn công trình (2) 84,33 77,82
  8. Ĉóng góp cӫa hӝ cho dӵ án cѫ sӣ hҥ tҫng Hӝ ÿóng góp cho viӋc xây dӵng công trình 20,46 37,60 Hӝ ÿóng góp tiӅn (%) 9,24 13,66 Giá trӏ ÿóng góp trung bình bҵng tiӅn (1000 ÿӗng) 45,26 45,39 Hӝ ÿóng góp ngày công lao ÿӝng (%) 13,34 28,36 Sӕ ngày công trung bình 4,59 6,50 Chӫ ÿҫu tѭ các dӵ án cѫ sӓ hҥ tҫng Dӵ án cѫ sӣ hҥ tҫng xã làm chӫ ÿҫu tѭ 22,49 43,56 Xã làm chӫ ÿҫu tѭ gһp khó khăn (xem lai sӕ liӋu này) tҥi 32,05? 42,86? sao lҥi nhѭ vây? % hӝ hѭӣng lӧi tӯ dӵ án ÿҫu tѭ ÿѭӧc làm chӫ 39,38 42,20 Tә chӭc ÿҩu thҫu rӝng rãi Tә chӭc ÿҩu thҫu rӝng rãi (1) 10,51 25,78 Hӝ biӃt vӅ ÿҩu thҫu (2) 20,32 15,71 Hài lòng vӟi dӵ án cѫ sӣ hҥ tҫng Hài lòng vӟi chҩt lѭӧng cӫa công trình cѫ sӣ hҥ tҫng (1) 80,93 84,89 Hài lòng vӟi chҩt lѭӧng cӫa công trình cѫ sӣ hҥ tҫng (2) 67,52 66,21 % hӝ hѭӣng lӧi tӯ công trình cѫ sӣ hҥ tҫng (1) 46,74 48,11 Dӵ án cѫ sӣ hҥ tҫng hӳu dөng ÿӕi vӟi hӝ gia ÿình (2) 84,38 88,69 NÂNG CAO NĂNG LӴC Xã có ÿӫ năng lӵc ÿӇ quҧn lý thӵc hiӋn chѭѫng trình Xã có Ban quҧn lý dӵ án 65,79 Áp dөng lұp kӃ hoҥch có sӵ tham gia 90,86 Có kӃ hoҥch tұp huҩn 76,57 Có kӃ hoҥch truyӅn thông 80,57 100% xã sӁ có ÿӫ năng lӵc ÿӇ quҧn lý Sӱ dөng biӇu mүu báo cáo mӟi 57,14 thӵc hiӋn chѭѫng Ban giám sát ÿӫ trình ÿӝ 32,27 45,33 trình Sӵ hài lòng cӫa hӝ ÿӕi vӟi trình ÿӝ cӫa ban giám sát 59,47 68,24 Mӣ tài khoҧn ӣ kho bҥc 21,76 35,78 Dӵ án cѫ sӣ hҥ tҫng có kӃ hoҥch duy tu bҧo dѭӥng 45,72 47,78 Cán bӝ xã và thôn bҧn ÿѭӧc cung cҩp các kiӃn thӭc và kӻ năng phù hӧp Thӡi gian tұp huҩn là ÿӫ 26,04 Tұp huҩn thӵc tӃ và có thӇ áp dөng ÿѭӧc 63,39 Chҩt lѭӧng cӫa giҧng viên (% tӕt hoһc rҩt tӕt) 61,58 BGS ÿѭӧc tұp huҩn trѭӟc khi thӵc hiӋn vai trò giám sát (2) 25,50 19,82 Năng lӵc ÿѭӧc tăng cѭӡng vӟi sӵ tham gia cӫa cӝng ÿӗng Tә chӭc hӑp lӵa chӑn dӵ án 86,55 80,22 Dӵ án cѫ sӣ hҥ tҫng ÿѭӧc ngѭӡi dân giám sát 81,91 76,00 Năng lӵc ÿѭӧc tăng cѭӡng vӟi sӵ tham Sӵ tham gia cӫa hӝ vào các cuӝc hӑp (1) 87,71 86,99 gia cӫa cӝng ÿӗng Sӵ tham gia cӫa hӝ vào các cuӝc hӑp (2) 49,25 49,96 vào công tác giám Thông tin tài chính chi tiӃt ÿѭӧc công bӕ (1) 52,81 66,67 sát, Hӝ nhұn ÿѭӧc thông tin tài chính (2) 11,12 10,62
  9. NÂNG CAO ĈӠI SӔNG VĂN HÓA XÃ HӜI TiӃp cұn cӫa hӝ tӟi giáo dөc Tӹ lӋ nhұp hӑc Tӹ lӋ ÿi hӑc tiӇu hӑc 84,87 83,65 Tӹ lӋ ÿi hӑc tiӇu hӑc cӫa hӑc sinh trong ÿӝ tuәi 77,46 78,68 95 Tӹ lӋ ÿi hӑc THCS 62,61 69,53 Tӹ lӋ ÿi hӑc THCS cӫa hӑc sinh trong ÿӝ tuәi 56,1 65,13 75 Tӹ lӋ ÿi hӑc PTTH 38,41 45,87 Tӹ lӋ ÿi hӑc PTTH cӫa hӑc sinh trong ÿӝ tuәi 33,27 40,12 75 Lý do không ÿi hӑc Quá tuәi 37,8 34,71 Không thích ÿi hӑc 3,43 2,92 Ĉi làm 16,69 20,46 Các lý do khác 13,64 11,92 MiӉn giҧm hӑc phí và ÿóng góp TiӇu hӑc 90,79 92,47 THCS 80,66 75,69 PTTH 68,71 55,27 TiӃp cұn cӫa hӝ tӟi dӏch vө y tӃ % cá nhân bӏ ӕm hoһc bӏ thѭѫng trong 12 tháng qua 5,87 5,97 Loҥi cѫ sӣ y tӃ sӱ dөng ÿӇ chӳa trӏ Trҥm xá (thôn bҧn, xã, vùng) 53,35 50,32 BӋnh viӋn (huyӋn, tӍnh, trung ѭѫng, khác) 16,48 19,96 Cѫ sӣ y tӃ khác 30,17 29,72 % miӉn giҧm phí chăm sóc y tӃ 54,48 49,27 Có thҿ chăm sóc y tӃ miӉn phí 44,91 40,11 Có thҿ chăm sóc y tӃ miӉn phí 7,49 6,56 TiӃp cұn cӫa hӝ tӟi các dӏch vө chính khác Nѭӟc ăn và uӕng Nѭӟc máy, mua, nѭӟc suӕi có lӑc, nѭӟc mѭa 14,4 9,91 Trên 80% hӝ sӱ Nѭӟc giӃng khoan có bѫm, giӃng xây, giӃng ÿҩt 45,64 57,87 dөng nѭӟc sҥch Sông, hӗ, ao và các nguӗn nѭӟc khác 39,97 32,23 Sӱ dөng nѭӟc sҥch 53,27 56,12 Nguӗn thҳp sáng ĈiӋn 72 83 ĈiӋn ҳc quy, máy nә 3 2 80% hӝ có ÿiӋn Ĉèn dҫu các loҥi 16 8 Khác 9 7 Loҥi hӕ xí Tӵ hoҥi/bán tӵ hoҥi 5,21 8,82 Thҩm dӝi nѭӟc 2,40 3,07 50% hӝ sӱ dөng hӕ Hai ngăn 5,62 11,93 xí hӧp vӋ sinh Khác 86,77 76,18 Sӱ dөng dӏch vө pháp lý 95% ngѭӡi dân cҫn % hӝ sӱ dөng dӏch vө pháp lý 24,27 22,2 hӛ trӧ pháp lý ÿѭӧc Hài lòng vӟi dӏch vө pháp lý 92,06 91,22 nhұn hӛ trӧ pháp lý Ĺu ý: (1) là theo thông tin ÿánh giá cͿa cán bͱ xã; (2) là theo thông tin ÿánh giá cͿa hͱ gia ÿình
  10. TÓM TҲT Chѭѫng trình 135 giai ÿoҥn II (CT135- II) và ĈiӅu tra cѫ bҧn Tăng trѭӣng kinh tӃ nhanh ÿã tҥo ra nhӳng thành tích chѭa có tiӅn lӋ trong xóa ÿói giҧm nghèo tҥi ViӋt Nam trong thӡi gian gҫn ÿây trong ÿó vùng dân tӝc và miӅn núi - nѫi tұp trung chӫ yӃu hӝ nghèo cNJng ÿã có sӵ phát triӇn và giҧm nghèo nhanh chóng, tuy nhiên, ÿói nghèo, tuәi thӑ trung bình, tình trҥng dinh dѭӥng và nhӳng khía cҥnh khác vӅ mӭc sӕng cӫa ÿa sӕ các nhóm dân tӝc thiӇu sӕ vүn còn khá thҩp so vӟi các vùng khác. ĈӇ giҧi quyӃt nhӳng vҩn ÿӅ này, tiӃp tөc hӛ trӧ ÿҫu tѭ phát triӇn kinh tӃ - xã hӝi các xã, thôn bҧn ĈBKK vùng dân tӝc và miӅn núi, tӯng bѭӟc thu hҽp khoҧng cách giӳa các vùng, miӅn, ngày 10/01/2006, Thӫ tѭӟng Chính phӫ ÿã ban hành QuyӃt ÿӏnh sӕ 07/2006/QĈ-TTg vӅ phê duyӋt Chѭѫng trình Phát triӇn kinh tӃ-xã hӝi các xã ÿһc biӋt khó khăn vùng ÿӗng bào dân tӝc và miӅn núi giai ÿoҥn 2006–2010 (gӑi tҳt là Chѭѫng trình 135 giai ÿoҥn II). Chѭѫng trình ÿѭӧc thӵc hiӋn nhҵm mөc tiêu: tҥo sӵ chuyӇn biӃn nhanh vӅ sҧn xuҩt, thúc ÿҭy chuyӇn dӏch cѫ cҩu kinh tӃ nông nghiӋp theo hѭӟng sҧn xuҩt gҳn vӟi thӏ trѭӡng; cҧi thiӋn và nâng cao ÿӡi sӕng vұt chҩt, tinh thҫn cho ÿӗng bào dân tӝc ӣ các xã, thôn, bҧn ÿһc biӋt khó khăn mӝt cách bӅn vӳng, giҧm khoҧng cách phát triӇn giӳa các dân tӝc và giӳa các vùng trong cҧ nѭӟc. Phҩn ÿҩu ÿӃn năm 2010, cѫ bҧn không còn hӝ ÿói, giҧm hӝ nghèo xuӕng còn dѭӟi 30%; trên 70% sӕ hӝ ÿҥt ÿѭӧc mӭc thu nhұp bình quân ÿҫu ngѭӡi trên 3,5 triӋu/năm vào 2010. Các nhiӋm vө chính cӫa Chѭѫng trình gӗm: (1) Dӵ án hӛ trӧ phát triӇn sҧn xuҩt và chuyӇn ÿӏch cѫ cҩu kinh tӃ, nâng cao trình ÿӝ sҧn xuҩt cӫa ÿӗng bào các dân tӝc. (2) Dӵ án phát triӇn cѫ sӣ hҥ tҫng thiӃt yӃu ӣ các xã, thôn ÿһc biӋt khó khăn. (3) Dӵ án ÿào tҥo bӗi dѭӥng cán bӝ cѫ sӣ, nâng cao trình ÿӝ quҧn lý hành chính và kinh tӃ, ÿào tҥo nâng cao năng lӵc cӝng ÿӗng. (4) Chính sách hӛ trӧ các dӏch vө, cҧi thiӋn và nâng cao ÿӡi sӕng nhân dân, trӧ giúp pháp lý ÿӇ nâng cao nhұn thӭc pháp luұt. Bӕn nhiӋm vө cӫa Chѭѫng trình ÿѭӧc thӵc hiӋn bҵng 3 dӵ án và mӝt chính sách. ĈӇ giám sát tiӃn ÿӝ thӵc hiӋn CT135-II, năm 2007,ĈiӅu tra cѫ bҧn cӫa Chѭѫng trình 135-II (ĈTCB) ÿѭӧc thӵc hiӋn ÿӇ thu thұp thông tin vӅ nhóm hѭӣng lӧi gӗm 266 xã thuӝc Chѭѫng trình và nhóm ÿӕi chӭng gӗm 134 xã không thuӝc Chѭѫng trình ÿӇ thông tin vӅ các chӍ sӕ hoҥt ÿӝng cӫa các nhóm ӣ giai ÿoҥn ÿҫu cӫa Chѭѫng trình. Mӝt cuӝc ÿiӅu tra tiӃp theo dӵ kiӃn thӵc hiӋn vào năm 2010 sӁ cho phép ÿo lѭӡng sӵ thay ÿәi cӫa các chӍ sӕ giӳa hai nhóm. Theo cách ÿó, hai cuӝc ÿiӅu tra này sӁ là cѫ sӣ ÿӇ ÿánh giá viӋc thӵc hiӋn các kӃt quҧ mong muӕn và tác ÿӝng cӫa Chѭѫng trình 135-II. Vì vұy, chҩt lѭӧng cӫa ĈTCB sӁ là vҩn ÿӅ có ý nghƭa quan trӑng ÿӕi vӟi thành công cӫa công tác ÿánh giá. Xuҩt phát tӯ nhұn ÿӏnh ÿó, báo cáo này ÿánh giá vӅ ĈTCB trѭӟc khi ÿi sâu vào phân tích nhӳng ÿһc tính ban ÿҫu cҩp hӝ và cҩp xã thuӝc phҥm vi cӫa Chѭѫng trình. 10 BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II
  11. KӃt quҧ ÿánh giá cho thҩy ĈTCB cung cҩp bӝ cѫ sӣ dӳ liӋu có chҩt lѭӧng và có thӇ là bӝ sӕ liӋu ÿҫy ÿӫ và chi tiӃt nhҩt vӅ dân tӝc thiӇu sӕ hiӋn có. Quan trӑng nhҩt là qua phân tích dӳ liӋu cӫa UBDT ÿӕi vӟi nhóm các xã ÿѭӧc ÿiӅu tra và ĈTCB, chúng tôi kӃt luұn rҵng ĈTCB cung cҩp nӅn tҧng quan trӑng và phù hӧp cho thӵc hiӋn công tác ÿánh giá tác ÿӝng cӫa Chѭѫng trình. Mөc ÿích cӫa báo cáo là thiӃt lұp càng nhiӅu càng tӕt giá trӏ cӫa các chӍ sӕ phҧn ánh tình hình cӫa các xã và hӝ thuӝc CT135 trѭӟc khi bҳt ÿҫu chѭѫng trình. Báo cáo gӗm có 6 chѭѫng. Mӝt chѭѫng ÿánh giá ÿiӅu tra cѫ bҧn và các hàm ý phân tích. Năm chѭѫng chính tұp trung vào mô tҧ tәng quan ÿói nghèo cӫa các xã CT135-II và bӕn hӧp phҫn chính cӫa Chѭѫng trình. Tҩt cҧ các chӍ sӕ ÿѭӧc tính cho cҧ các xã thuӝc CT135-II và các xã ngoài chѭѫng trình. Trong khuôn khә báo cáo này, các phân tích chính ÿѭӧc xây dӵng dӵa vào các giá trӏ trung bình. Ngoài các giá trӏ trung bình, chúng tôi cNJng bóc tách các kӃt quҧ theo nhóm yӃu tӕ khác nhau gӗm có dân tӝc, giӟi tính cӫa chӫ hӝ, khҧ năng ngôn ngӳ, ÿiӅu kiӋn ÿӏa lý cӫa xã và theo vùng. Tuy nhiên, các kӃt quҧ bóc tách này chӍ ÿӇ tham khҧo khi cҫn thiӃt mà không phân tích chi tiӃt ÿӇ báo cáo có trӑng tâm và dӉ hiӇu ÿӕi vӟi ÿӝc giҧ (chúng tôi có cung cҩp các bҧng thông tin chi tiӃt). Lѭu ý rҵng khi tính toán các chӍ sӕ, chúng tôi ÿӗng thӡi tính ÿӝ lӋch chuҭn và thӵc hiӋn các kiӇm tra thӕng kê cҫn thiӃt. Tuy nhiên, các kӃt quҧ ÿó không ÿѭӧc ÿӅ cұp trong báo cáo tóm tҳt này mà thay vào ÿó ÿѭӧc trình bày dѭӟi dҥng bҧng ÿӇ phөc vө các ÿӝc giҧ muӕn có thông tin có tính kӻ thuұt hѫn. Tәng thӇ vӅ ÿói nghèo cӫa các xã thuӝc Chѭѫng trình 135-II Mөc tiêu cӫa CT135-II là ÿӃn hӃt năm 2010 giҧm tӹ lӋ nghèo xuӕng dѭӟi 30% (sӱ dөng chuҭn nghèo quӕc gia) ӣ các xã thuӝc chѭѫng trình và giҧm khoҧng cách vӅ mӭc sӕng giӳa các dân tӝc. Sӱ dөng chuҭn nghèo cho hӝ gia ÿình nông thôn là 200.000ÿ/ngѭӡi/tháng (do tҩt cҧ các hӝ gia ÿình thuӝc ĈTCB ÿӅu sinh sӕng ӣ nông thôn), chúng tôi nhұn thҩy tҥi thӡi ÿiӇm ĈTCB, 43% sӕ hӝ gia ÿình thuӝc Chѭѫng trình là hӝ nghèo. KӃt quҧ ÿánh giá cNJng cho thҩy chênh lӋch khá lӟn vӅ thu nhұp giӳa nhóm dân tӝc Kinh-Hoa và các nhóm khác. Tӹ lӋ nghèo cӫa các hӝ gia ÿình dân tӝc Kinh và Hoa là khoҧng 26% trong khi tӹ lӋ tѭѫng ӭng cӫa các nhóm dân tӝc thiӇu sӕ khác là khoҧng 51%. Tӹ lӋ nghèo cao nhҩt thѭӡng tұp trung vào nhӳng nhóm nói ít hoһc không nói tiӃng ViӋt. NӃu muӕn ÿҥt ÿѭӧc mөc tiêu cӫa chѭѫng trình là “tӟi năm 2010 giҧm tӹ lӋ nghèo ӣ các xã thuӝc chѭѫng trình xuӕng dѭӟi 30%” và “giҧm khoҧng cách giӳa các dân tӝc”, thì hàng năm Chѭѫng trình cҫn ÿҧm bҧo duy trì giҧm tӹ lӋ nghèo ӣ mӭc cao nhҩt 4%/năm (cao hѫn 2 lҫn so vӟi mөc tiêu giҧm nghèo quӕc gia là trung bình 2%/năm), và giҧm khoҧng 8% tӹ lӋ nghèo/năm ӣ cӝng ÿӗng dân tӝc thiӇu sӕ cho giai ÿoҥn 2008-2010. Nhӳng khía cҥnh khác vӅ mӭc sӕng cNJng ÿѭӧc thӇ hiӋn trong ÿiӅu tra cѫ bҧn. Khoҧng 46% sӕ hӝ gia ÿình cho biӃt hӑ thiӃu ăn trong 12 tháng qua. Trong sӕ này, 68% cho biӃt hӑ không thѭӡng xuyên thiӃu ăn; trong khi 32% cho biӃt hӑ thѭӡng xuyên hoһc luôn luôn ÿӕi mһt vӟi tình trҥng thiӃu ăn. Trung bình khoҧng 45% sӕ hӝ gia ÿình thiӃu nѭӟc sinh hoҥt. VӅ ˪chăm sóc sӭc khӓe, 48% sӕ hӝ gia BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II 11
  12. ÿình không có ÿӫ thuӕc ÿiӅu trӏ bӋnh khi bӏ ӕm hoһc bӏ thѭѫng. Ngoài ra, khoҧng 33% sӕ hӝ ÿѭӧc phӓng vҩn cho biӃt hӑ không có ÿӫ tiӅn ÿӇ ÿóng hӑc phí cho con ÿӃn trѭӡng. Trong tҩt cҧ các khía cҥnh ÿѭӧc xem xét, các dân tӝc thiӇu sӕ luôn khó khăn và gһp bҩt lӧi hѫn so vӟi nhóm Kinh-Hoa. Trong bӕi cҧnh nhѭ vұy, không ngҥc nhiên khi có ÿӃn 53% sӕ hӝ gia ÿình tҥi các xã thuӝc Chѭѫng trình 135-II thӇ hiӋn sӵ không hài lòng vӟi mӭc sӕng hiӋn tҥi. Quan trӑng hѫn, cҫn nhҩn mҥnh rҵng vӟi mӭc nghèo ÿói cѫ bҧn nhѭ vұy, viӋc ÿҥt ÿѭӧc mөc tiêu không còn hӝ gia ÿình bӏ ÿói và tӹ lӋ nghèo dѭӟi 30% cho ÿӃn năm 2010 sӁ là mӝt thách thӭc. Thӏ trѭӡng lao ÿӝng, sҧn xuҩt nông nghiӋp, và ÿa dҥng hóa thu nhұp Tham gia vào nhӳng hoҥt ÿӝng tҥo thu nhұp là yӃu tӕ quan trӑng ҧnh hѭӣng ÿӃn mӭc sӕng cӫa hӝ gia ÿình. Sӕ liӋu tӯ ĈTCB cho thҩy khoҧng 70% sӕ ngѭӡi trong ÿӝ tuәi có khҧ năng lao ÿӝng (trên 16 tuәi) tham gia vào thӏ trѭӡng lao ÿӝng. ĈiӅu ÿáng nói là tӹ lӋ thҩt nghiӋp rҩt thҩp, chӍ khoҧng 0.6%. ĈiӅu này mӝt phҫn là do ÿiӅu kiӋn sӕng khó khăn buӝc nhӳng ngѭӡi trong ÿӝ tuәi lao ÿӝng phҧi tham gia vào nhӳng hoҥt ÿӝng tҥo ra thu nhұp cho hӝ gia ÿình. Tѭѫng tӵ mӝt nӅn kinh tӃ nông nghiӋp ÿiӇn hình, nông nghiӋp là lƭnh vӵc chính tҥo ra khoҧng 86% viӋc làm cho ngѭӡi lao ÿӝng, và tӹ lӋ lao ÿӝng ÿѭӧc trҧ lѭѫng (bao gӗm cҧ các công viӋc ÿѭӧc trҧ lѭѫng trong nông nghiӋp) là khoҧng 16%. Tuy nhiên, sӱ dөng ngѭӥng chuҭn cӫa Bӝ LĈTBXH vӅ tình trҥng có viӋc làm không ÿҫy ÿӫ (nghƭa là lao ÿӝng ít hѫn 35 giӡ/tuҫn), chúng tôi thҩy rҵng có khoҧng 58% sӕ lao ÿӝng không có viӋc làm ÿҫy ÿӫ, trong sӕ này thì ÿa phҫn là ngѭӡi nghèo. Tӹ lӋ không có viӋc làm ÿҫy ÿӫ này cao hѫn ÿáng kӇ so vӟi mӭc trung bình 20-30% cӫa cҧ nѭӟc trong giai ÿoҥn 2001-2004. Thӵc tӃ hҫu hӃt lӵc lѭӧng lao ÿӝng tӵ thӵc hiӋn các hoҥt ÿӝng sҧn xuҩt nông nghiӋp, chăn nuôi… cӫa hӝ gia ÿình phҫn nào lý giҧi tӹ lӋ không có viӋc làm ÿҫy ÿӫ. Nhѭng tӹ lӋ có viӋc làm không ÿҫy ÿӫ rҩt cao gӧi ý rҵng hҫu hӃt ngѭӡi lao ÿӝng tҥi các xã thuӝc phҥm vi cӫa Chѭѫng trình không thӇ kiӃm ÿѭӧc nhӳng công viӋc tӕt mang lҥi thu nhұp ÿҧm bҧo cho nhu cҫu chi tiêu cӫa gia ÿình và bҧn thân. Thӵc tӃ hѫn mӝt nӱa sӕ ngѭӡi trong lӵc lѭӧng lao ÿӝng (52%) tham gia ÿӗng thӡi vào nhiӅu công viӋc khác nhau hӛ trӧ thêm cho nhұn ÿӏnh này cӫa chúng tôi. Sҧn xuҩt nông nghiӋp là hoҥt ÿӝng tҥo ra thu nhұp quan trӑng nhҩt, do vұy sӣ hӳu ÿҩt ÿai là yӃu tӕ then chӕt quyӃt ÿӏnh mӭc sӕng cӫa hӝ gia ÿình. Vào thӡi ÿiӇm ÿiӅu tra, các hӝ gia ÿình thuӝc Chѭѫng trình có trung bình 17.326 m2 ÿҩt nông nghiӋp (40% ÿҩt sӱ dөng cho các cây trӗng hàng năm, 40% trӗng rӯng, 10% cho cây lâu năm, và 10% là các loҥi ÿҩt khác). Các hӝ gia ÿình có chӫ hӝ là ngѭӡi dân tӝc thiӇu sӕ thѭӡng sӣ hӳu diӋn tích ÿҩt ÿai nhiӅu hѫn các hӝ Kinh và Hoa (diӋn tích sӣ hӳu ÿҩt ÿai trung bình cӫa nhóm hӝ Kinh-Hoa bҵng xҩp xӍ 68% cӫa nhóm dân tӝc thiӇu sӕ khác). Sӣ dƭ nhѭ vұy là do các hӝ dân tӝc thiӇu sӕ có diӋn tích ÿҩt lâm nghiӋp chiӃm phҫn quan trӑng trong tәng diӋn tích ÿҩt sӣ hӳu. Tính trung bình, diӋn tích ÿҩt lâm nghiӋp cӫa nhóm dân tӝc thiӇu sӕ lӟn hѫn gҩp bӕn lҫn so vӟi nhóm Kinh-Hoa. CNJng có sӵ khác biӋt ÿáng kӇ ÿӕi vӟi nhӳng hӝ gia ÿình có chӫ hӝ là nӳ, nhӳng hӝ này thѭӡng chӍ sӣ hӳu phân nӱa diӋn tích ÿҩt ÿai cӫa nhӳng hӝ có chӫ hӝ là nam giӟi. 12 BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II
  13. Sҧn xuҩt nông nghiӋp cӫa nhӳng xã thuӝc Chѭѫng trình 135-II ÿѭӧc phân thành bӕn nhóm cây trӗng chính, bao gӗm cây lúa, cây lѭѫng thӵc khác, các cây công nghiӋp, và cây ăn quҧ. Tính trung bình, hѫn mӝt nӱa diӋn tích ÿҩt nông nghiӋp ÿѭӧc dùng ÿӇ trӗng lúa, khoҧng 33% trӗng cây lѭѫng thӵc khác, gҫn 10% trӗng cây công nghiӋp và khoҧng ba ÿӃn bӕn phҫn trăm còn lҥi trӗng cây ăn quҧ. Nhóm hӝ dân tӝc Kinh và Hoa cNJng dành phҫn lӟn ÿҩt ÿai trӗng lúa tѭѫng tӵ nhóm dân tӝc khác (khoҧng 54% diӋn tích ÿҩt) nhѭng nhóm các dân tӝc thiӇu sӕ khác tұp trung phҫn lӟn diӋn tích ÿҩt còn lҥi trӗng các loҥi cây lѭѫng thӵc khác trong khi nhóm hӝ gia ÿình có chӫ hӝ là dân tӝc Kinh và Hoa phân bә ÿӅu diӋn tích ÿҩt còn lҥi ÿӇ trӗng cây công nghiӋp và cây lѭѫng thӵc. CNJng có sӵ khác biӋt vӅ mһt ÿӏa lí trong cách thӭc phân bә ÿҩt ÿai. Các hӝ gia ÿình sinh sӕng ӣ phía Nam có khuynh hѭӟng tұp trung trӗng cây lúa (khoҧng 74% tәng diӋn tích ÿҩt), trong khi ÿó các hӝ gia ÿình phía Bҳc chia ÿӅu khoҧng 90% diӋn tích ÿҩt cho trӗng lúa và các cây lѭѫng thӵc khác (khoҧng 47% trӗng lúa và 43% trӗng cây lѭѫng thӵc). Sӵ khác biӋt vӅ diӋn tích ÿҩt sӣ hӳu và cách thӭc phân bә ÿҩt ÿai gӧi ý rҵng nhӳng viӋc cung cҩp các dӏch vө khuyӃn nông cҫn phҧi tính ÿӃn nhӳng khía cҥnh vӅ dân tӝc và ÿӏa lý. Vӟi cách thӭc sӱ dөng ÿҩt trên, thu nhұp tӯ hoҥt ÿӝng sҧn xuҩt nông nghiӋp hàng năm trung bình là khoҧng 6,33 triӋu ÿӗng. Do nhóm hӝ gia ÿình dân tӝc thiӇu sӕ chӫ yӃu tұp trung trӗng lúa và cây lѭѫng thӵc, hai nhóm cây trӗng này chiӃm lҫn lѭӧt là 46% và 41% tәng thu nhұp tӯ trӗng trӑt, và chiӃm ÿӃn 40% thu nhұp trung bình cӫa hӝ dân tӝc thiӇu sӕ. Ĉӕi vӟi nhóm Kinh và Hoa, thu nhұp tӯ trӗng cây lúa và cây lѭѫng thӵc chӍ chiӃm gҫn 20% tәng thu nhұp trung bình. Mһc dù ruӝng ÿҩt ÿѭӧc phân bә ÿӅu cho cây lѭѫng thӵc và cây công nghiӋp (khoҧng 19% mӛi loҥi), thu nhұp trung bình tӯ sҧn xuҩt cây công nghiӋp lҥi cao hѫn ÿáng kӇ so vӟi thu nhұp tӯ trӗng cây lѭѫng thӵc khác. ĈiӅu này cho thҩy ÿӕi vӟi các hӝ dân tӝc Kinh-Hoa trong phҥm vi Chѭѫng trình 135 thì trӗng cây công nghiӋp mang lҥi năng suҩt và hiӋu quҧ cao hѫn viӋc trӗng trӑt các loҥi cây lѭѫng thӵc khác. Quan ÿiӇm hay gһp là các hӝ gia ÿình tҥi nhӳng xã nghèo nhҩt sҧn xuҩt nông nghiӋp ÿӇ tӵ cҩp, tӵ túc là chӫ yӃu. Chúng tôi nhұn thҩy rҵng ÿiӅu này ÿúng vӟi viӋc trӗng lúa gҥo, loҥi cây trӗng thiӃt yӃu nhҩt, cӫa các dân tӝc thiӇu sӕ (nhóm này chӍ bán khoҧng 8% sҧn lѭӧng lúa gҥo thu hoҥch). Ngѭӧc lҥi, nhóm dân tӝc Kinh-Hoa bán ÿӃn 31% sҧn lѭӧng lúa gҥo trӗng ÿѭӧc. Nhӳng xã miӅn Nam thuӝc Chѭѫng trình 135-II thѭӡng tham gia vào các hoҥt ÿӝng buôn bán, giao thѭѫng nhiӅu hѫn nhӳng xã thuӝc miӅn Trung hoһc miӅn Bҳc. Trung bình khoҧng 61% sҧn lѭӧng lúa gҥo thu hoһc ӣ miӅn Nam ÿѭӧc ÿem bán, trong khi phҫn lӟn sҧn lѭӧng lúa gҥo thu hoҥch ӣ miӅn Trung hay miӅn Bҳc ÿӇ ÿáp ӭng nhu cҫu lѭѫng thӵc cӫa gia ÿình. Ĉӕi vӟi nhӳng cây trӗng khác, chúng tôi thҩy rҵng có ÿӃn 48% sҧn lѭӧng cây công nghiӋp lâu năm ÿѭӧc ÿem bán, trong khi chӍ khoҧng mӝt phҫn tѭ sҧn lѭӧng các cây lѭѫng thӵc khác ÿѭӧc bán. Ĉáng chú ý˪ là hҫu hӃt các sҧn phҭm nông nghiӋp cӫa các hӝ gia ÿình thuӝc Chѭѫng trình ÿѭӧc ÿem bán cho các thѭѫng lái tѭ nhân. ĈiӅu này trái ngѭӧc vӟi nhӳng xã ÿӕi chiӃu không thuӝc Chѭѫng trình 135-II, hҫu hӃt sҧn lѭӧng nông nghiӋp cӫa nhӳng xã này thѭӡng ÿѭӧc thu mua bӣi các doanh nghiӋp nhà nѭӟc. Không có BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II 13
  14. con sӕ chính xác vӅ giá thu mua cӫa thѭѫng lái tѭ nhân, nhѭng khҧ năng có sӵ chênh lӋch ÿáng kӇ giӳa giá thu mua cӫa thѭѫng lái và giá mua cӫa DNNN. Sӣ dƭ nhѭ vұy là vì các DNNN có khҧ năng tұn dөng ÿѭӧc quy mô sҧn xuҩt lӟn khi thu mua lúa gҥo cӫa các hӝ gia ÿình. Bên cҥnh ÿó, DNNN thѭӡng ÿѭӧc giám sát bӣi các cѫ quan có thҭm quyӅn nhҵm ÿҧm bҧo giá thu mua hӧp lý, có lӧi cho ngѭӡi nông dân. Thu nhұp tӯ sҧn xuҩt nông nghiӋp (trӗng trӑt, chăn nuôi, trӗng rӯng, ÿánh bҳt thӫy sҧn) chiӃm khoҧng 60% tәng thu nhұp cӫa hӝ gia ÿình, trong khi các nguӗn thu nhұp phi nông nghiӋp (tiӅn công, thu nhұp tӯ các hoҥt ÿӝng phi nông nghiӋp nông thôn) chiӃm xҩp xӍ 30% tәng thu nhұp. Các khoҧn chuyӇn nhѭӧng chiӃm gҫn 9% thu nhұp bình quân. So sánh vӟi mӭc trung bình cӫa cҧ nѭӟc năm 2006 (dӵa trên VHLSS 2006), tӹ lӋ thu nhұp tӯ nông nghiӋp trong tәng thu nhұp cӫa các hӝ gia ÿình thuӝc Chѭѫng trình cao hѫn khoҧng 20 ÿiӇm phҫn trăm. ĈiӅu này cho thҩy các hӝ gia ÿình tҥi các xã thuӝc Chѭѫng trình lӋ thuӝc nhiӅu hѫn vào sҧn xuҩt nông nghiӋp nhѭ nguӗn thu nhұp chính. CNJng có sӵ khác biӋt ÿáng kӇ vӅ nguӗn thu nhұp giӳa các nhóm dân tӝc. Nhóm dân tӝc Kinh và Hoa có nguӗn thu nhұp ÿa dҥng hѫn các nhóm dân tӝc khác. ĈTCB cho thҩy ÿӕi vӟi các nhóm dân tӝc thiӇu sӕ, các nguӗn thu nhұp tӯ sҧn xuҩt nông nghiӋp chiӃm khoҧng 70% tәng thu nhұp, trong khi nhӳng nguӗn thu nhұp phi nông nghiӋp khác chiӃm khoҧng 20%. Ngѭӧc lҥi, các hӝ gia ÿình Kinh và Hoa lҥi có ÿӃn phân nӱa thu nhұp là tӯ các hoҥt ÿӝng phi nông nghiӋp, và thu nhұp tӯ sҧn xuҩt nông nghiӋp chӍ chiӃm khoҧng 40%. Xây dӵng cѫ sӣ hҥ tҫng trong khuôn khә Chѭѫng trình 135-II Xây dӵng cѫ sӣ hҥ tҫng là mӝt trong năm mөc tiêu chính cӫa Chѭѫng trình 135-II. Trӑng tâm xây dӵng cѫ sӣ hҥ tҫng là xây dӵng và nâng cҩp ÿѭӡng sá, trѭӡng hӑc, trҥm y tӃ, ÿiӋn, nѭӟc sҥch, và hӋ thӕng thӫy lӧi. Tҥi thӡi ÿiӇm thӵc hiӋn ĈTCB, chúng tôi thҩy rҵng mөc tiêu 80% các xã có ÿiӋn vào năm 2010 vӅ cѫ bҧn ÿã ÿҥt ÿѭӧc (ÿã có ÿӃn 85% sӕ xã có ÿiӋn và khoҧng 82% trong sӕ này ÿã ÿѭӧc nӕi vӟi mҥng ÿiӋn lѭӟi quӕc gia). Ngoài ra, chӍ còn khoҧng cách 2% giӳa con sӕ thӵc tӃ và mөc tiêu 100% các xã có trҥm y tӃ vào năm 2010. Ĉӕi vӟi nhӳng xã ӣ phía Nam hoһc miӅn Trung hoһc các xã ÿӗng bҵng thì mөc tiêu 100% các xã có trҥm y tӃ ÿã ÿҥt ÿѭӧc vào thӡi ÿiӇm tiӃn hành ĈTCB. Thӵc tӃ là mӝt vài mөc tiêu ít nhiӅu ÿã ÿҥt ÿѭӧc trѭӟc khi tiӃn hành Chѭѫng trình tҥo ra mӝt vài quan ngҥi vӅ thiӃt kӃ cӫa chính Chѭѫng trình, ÿһc biӋt là xác ÿӏnh các ѭu tiên cӫa Chѭѫng trình 135-II. Bên cҥnh mөc tiêu có ÿiӋn sinh hoҥt và trҥm y tӃ, viӋc ÿҥt ÿѭӧc các mөc tiêu xây dӵng và nâng cҩp cѫ sӣ hҥ tҫng khác là mӝt thách thӭc ÿáng kӇ bӣi vì khoҧng cách chênh lӋch giӳa ÿiӅu kiӋn thӵc tӃ và mөc tiêu là khá lӟn. Vào thӡi ÿiӇm tiӃn hành ÿiӅu tra, chӍ có khoҧng 66% sӕ làng ÿѭӧc phӓng vҩn có ÿѭӡng cho xe cѫ giӟi chҥy qua trong khi mөc tiêu ÿӃn năm 2010 là 80%. VӅ thӫy lӧi, cNJng có khoҧng cách 20% giӳa tình hình thӵc tӃ và mөc tiêu cӫa Chѭѫng trình (thӵc tӃ mӟi chӍ có 61% xã có hӋ thӕng tѭӟi tiêu trong khi con sӕ mөc tiêu cӫa Chѭѫng trình là 80%). Chúng tôi cNJng quan sát thҩy mӝt khoҧng cách lӟn giӳa mӭc thӵc 14 BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II
  15. tӃ mӟi có khoҧng 78% sӕ xã có trѭӡng hӑc vӟi mөc tiêu 100% vào năm 2010. HiӇn nhiên là các trѭӡng hӑc cӫa các xã trong Chѭѫng trình có ÿiӅu kiӋn rҩt khó khăn. Cѫ sӣ vұt chҩt thiӃu thӕn là trӣ ngҥi lӟn nhҩt ÿӕi vӟi các trѭӡng tiӇu hӑc tҥi 85% sӕ xã thuӝc Chѭѫng trình. Vӟi mөc tiêu này, Chѭѫng trình 135-II ÿӕi mһt vӟi thách thӭc "kép", ÿó là vӯa xây dӵng thêm trѭӡng hӑc mӟi vӯa nâng cҩp các trѭӡng hӑc hiӋn tҥi. HӋ thӕng ӕng dүn nѭӟc sinh hoҥt kém cNJng là mӝt thách thӭc ÿӕi vӟi xây dӵng cѫ sӣ hҥ tҫng. Chúng tôi thҩy rҵng chѭa có ÿӃn 5% sӕ xã ÿѭӧc sӱ dөng nѭӟc máy hoһc nѭӟc ÿã qua xӱ lý lӑc. Nhѭ vұy là nguӗn cung cҩp nѭӟc chӫ yӃu cho các xã thuӝc Chѭѫng trình vүn là tӯ giӃng các loҥi, sông, hӗ, hoһc ao mà không ÿѭӧc qua xӱ lý. Nâng cao năng lӵc và sӵ tham gia Mӝt nguyên tҳc căn bҧn cӫa Chѭѫng trình 135-II là phân cҩp xuӕng các ÿӏa phѭѫng. Tӭc là tiӃp cұn theo cách thӭc hѭӟng tӟi sӵ tham gia cӫa cӝng ÿӗng có thӇ giúp cҧi thiӋn viӋc phân bә các nguӗn lӵc và thӵc hiӋn các dӵ án ÿҫu tѭ. Thӵc tӃ là, quá trình tham gia ÿã ÿѭӧc áp dөng rӝng rãi trong các dӵ án xây dӵng cѫ sӣ hҥ tҫng thuӝc Chѭѫng trình 135-II. Dӵa trên thông tin thu thұp tӯ ÿӝi ngNJ cán bӝ xã, các cuӝc hӑp vӟi sӵ tham gia cӫa cӝng ÿӗng ÿѭӧc tә chӭc ÿӇ lӵa chӑn dӵ án ÿã ÿѭӧc tә chӭc ӣ hѫn 87% tәng sӕ dӵ án cѫ sӣ hҥ tҫng ÿѭӧc thӵc hiӋn. ĈiӅu thú vӏ là có ÿӃn 88% sӕ hӝ thuӝc các xã cӫa Chѭѫng trình, trong ÿó khoҧng 60% là hӝ nghèo, ÿã tham gia vào các cuӝc hӑp này. Cán bӝ xã cho biӃt khoҧng 98% sӕ ngѭӡi tham gia vào các cuӝc hӑp này ӫng hӝ kӃt quҧ lӵa chӑn dӵ án. Con sӕ này cao hѫn nhiӅu so vӟi kӃt quҧ tính toán sӱ dөng thông tin do hӝ gia ÿình cung cҩp (chӍ khoҧng 84% cho biӃt hӑ hài lòng vӟi sӵ lӵa chӑn dӵ án). Tӹ lӋ ÿӗng ý vӟi các kӃt quҧ nhӳng cuӝc hӑp tham gia này là rҩt cao. ĈiӅu ÿó có thӇ sӱ dөng nhѭ là mӝt cѫ sӣ ÿӇ kӃt luұn rҵng không nҧy sinh vҩn ÿӅ gì trong viӋc lӵa chӑn các dӵ án ÿѭӧc ѭu tiên ÿҫu tѭ. Tuy nhiên, viӋc triӇn khai thӵc hiӋn các dӵ án này lҥi gһp khá nhiӅu vҩn ÿӅ. Ĉáng nói là mӝt sӕ nhiӋm vө ÿѭӧc yêu cҫu trong hѭӟng dүn thӵc hiӋn cӫa Chѭѫng trình ÿã triӇn khai chѭa tӕt. ChӍ có khoҧng 10% sӕ dӵ án ÿѭӧc tә chӭc ÿҩu thҫu rӝng rãi1; 53% sӕ công trình chѭa thӵc hiӋn viӋc công khai các sӕ liӋu tài chính cho ngѭӡi dân trong quá trình thӵc hiӋn; 22% sӕ dӵ án giao dӏch qua tài khoҧn; 46% sӕ dӵ án ÿѭӧc thӵc hiӋn có kӃ hoҥch vұn hành và bҧo dѭӥng. ViӋc trao cho các xã ‘quyӅn làm chӫ ÿҫu tѭ’ các dӵ án phát triӇn cѫ sӣ hҥ tҫng thuӝc Chѭѫng trình là mӝt nӝi dung quan trӑng cӫa hѭӟng tiӃp cұn phi tұp trung. Mөc tiêu ÿһt ra là 100% sӕ xã sӁ là chӫ ÿҫu tѭ các dӵ án phát triӇn cѫ sӣ hҥ tҫng vào năm 2010, nhѭng tính ÿӃn thӡi ÿiӇm tiӃn hành ĈTCB, mӟi chӍ có 27% dӵ án ÿѭӧc thӵc hiӋn do cҩp xã làm chӫ ÿҫu tѭ. Nhѭ vұy, ÿӇ có thӇ ÿҥt ÿӃn mөc tiêu thì 73 ÿiӇm phҫn trăm là mӝt khoҧng cách ÿáng kӇ trong thӡi gian tӟi. Chúng tôi nhұn thҩy mөc tiêu này là rҩt tham vӑng trong khi chӍ có khoҧng 3 năm kӇ tӯ thӡi ÿiӇm cӫa ĈTCB ÿӃn khi kӃt thúc Chѭѫng trình 135-II. Ĉӕi vӟi nhӳng dӵ án mà xã có quyӅn sӱ dөng và sӣ hӳu, ҧnh hѭӣng cӫa viӋc sӣ hӳu là còn có vҩn ÿӅ cҫn xem xét thêm. Sӕ liӋu tӯ ĈTCB chӍ ra rҵng khoҧng 67% sӕ dӵ án do chính quyӅn xã làm chӫ 1 Khái niӋm ÿҩu thҫu rӝng rãi ÿѭӧc dùng ӣ ÿây ÿӇ phân biӋt vӟi chӍ ÿӏnh thҫu theo luұt ÿҩu thҫu. Trong khung chính sách cam kӃt giӳa Chính phӫ vӟi các nhà tài trӧ cNJng mong muӕn tăng tӹ lӋ ÿҩu thҫu rӝng rãi. ChӍ ÿӏnh thҫu cNJng là mӝt hình thӭc ÿҩu thҫu và nó không ÿӗng nghƭa vӟi không công khai). BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II 15
  16. không gһp phҧi vҩn ÿӅ gì trong quá trình triӇn khai trong khi con sӕ tѭѫng ӭng ÿӕi vӟi nhӳng dӵ án không do chính quyӅn xã làm chӫ khoҧng 55%. ThӃ nhѭng sӕ hӝ ÿѭӧc hѭӣng lӧi tӯ các dӵ án ÿҫu tѭ do chính quyӅn xã làm chӫ thҩp hѫn khoҧng năm ÿiӇm phҫn trăm so vӟi nhӳng xã không làm chӫ dӵ án. Tuy nhiên, cҫn lѭu ý rҵng Chѭѫng trình 135-II mӟi ӣ nhӳng năm ÿҫu thӵc hiӋn và thѭӡng phҧi mҩt thӡi gian ÿӇ sӵ tham gia cӫa cӝng ÿӗng và phân cҩp xuӕng ÿӏa phѭѫng có thӇ phát huy hiӋu quҧ. Nâng cao ÿӡi sӕng văn hóa xã hӝi Chѭѫng trình 135-II ÿһt ѭu tiên vào cҧi thiӋn ÿӡi sӕng văn hóa xã hӝi cho các hӝ gia ÿình thông qua viӋc nâng cao khҧ năng tiӃp cұn cӫa hӝ nghèo ÿӕi vӟi giáo dөc, chăm sóc sӭc khӓe, nѭӟc sҥch, ÿiӋn, và mӝt sӕ dӏch vө khác. VӅ giáo dөc, báo cáo này chӍ ra khoҧng cách ÿáng kӇ giӳa tӹ lӋ nhұp hӑc ӣ các cҩp bұc tҥi nhӳng xã thuӝc Chѭѫng trình 135-II và mӭc trung bình cӫa cҧ nѭӟc ѭӟc tính dӵa vào VHLSS 2006. Ví dө, trong khi tӹ lӋ nhұp hӑc chung và thuҫn tҥi bұc tiӇu hӑc ӣ các xã thuӝc Chѭѫng trình 135-II tѭѫng ӭng là 85% và 78%, thì mӭc trung bình tѭѫng ӭng cӫa cҧ nѭӟc là 104% và 89%. Tҥi bұc hӑc phә thông, chênh lӋch trung bình giӳa tӹ lӋ nhұp hӑc tҥi các xã 135-II và mӭc trung bình cҧ nѭӟc là gҫn 20 ÿiӇm phҫn trăm. Ĉáng lѭu ý hѫn là chênh lӋch giӳa tӹ lӋ nhұp hӑc tҥi thӡi ÿiӇm thӵc hiӋn ĈTCB và tӹ lӋ nhұp hӑc mөc tiêu vào năm 2010: khoҧng cách tҥi bұc tiӇu hӑc là 10 ÿiӇm phҫn trăm; khoҧng cách tҥi bұc trung hӑc là 12 ÿiӇm phҫn trăm. Lѭu ý rҵng các hӝ gia ÿình thuӝc các xã 135-II ÿã nhұn ÿѭӧc sӵ trӧ giúp ÿáng kӇ ÿӇ tiӃp cұn vӟi giáo dөc dѭӟi hình thӭc miӉn giҧm hӑc phí. Trung bình 91% hӑc sinh bұc tiӇu hӑc không phҧi ÿóng hӑc phí và các khoҧn ÿóng góp lӋ phí ÿӕi vӟi trѭӡng hӑc. Vӟi các bұc hӑc cao hѫn, tӹ lӋ ÿѭӧc miӉn hӑc phí là 81% và 69% tѭѫng ӭng tҥi bұc THCS và THPT. Khoҧng cách giӳa thӵc tӃ và mөc tiêu gӧi ý rҵng hӛ trӧ nâng cao khҧ năng tiӃp cұn ÿӕi vӟi giáo dөc không thӇ chӍ dӵa vào viӋc cung cҩp sӵ hӛ trӧ tài chính nhѭ miӉn, giҧm hӑc phí. TiӃp cұn vӟi dӏch vө y tӃ cNJng có ý nghƭa quan trӑng quyӃt ÿӏnh ÿӕi vӟi ÿӡi sӕng cӫa hӝ gia ÿình giӕng nhѭ tiӃp cұn vӟi giáo dөc. Sӕ liӋu cӫa ĈTCB chӍ ra rҵng các trҥm y tӃ cҩp thôn, xã là nguӗn cung cҩp dӏch vө y tӃ chӫ yӃu cho các hӝ gia ÿình tҥi các xã 135-II. BӋnh viӋn tuyӃn huyӋn và tӍnh không phҧi là lӵa chӑn phә biӃn trong ÿiӅu kiӋn khoҧng cách trung bình giӳa xã thuӝc Chѭѫng trình 135-II và nhӳng bӋnh viӋn cҩp này là 39km. Vì vұy, chҩt lѭӧng dӏch vө y tӃ tҥi các trҥm y tӃ thôn, xã có ý nghƭa quyӃt ÿӏnh ÿӕi vӟi sӭc khӓe cӝng ÿӗng. Bên cҥnh ÿó, báo cáo cNJng chӍ ra rҵng tӹ lӋ hӝ gia ÿình ÿѭӧc chӳa bӋnh miӉn phí tҥi các xã 135-II là tѭѫng ÿӕi thҩp (khoҧng 35%) nӃu so sánh vӟi tӹ lӋ miӉn hӑc phí nhѭ ÿã ÿӅ cұp ӣ phҫn trên. Cҫn nhҩn mҥnh rҵng, ӣ khia cҥnh miӉn chi phí y tӃ, các xã nghèo cӫa Chѭѫng trình 135-II không có khác biӋt gì ÿáng kӇ so vӟi mӭc trung bình toàn quӕc (sӱ dөng VHLSS 2006). Thӵc tӃ ÿó gӧi ý rҵng cҫn thiӃt phҧi tăng tӹ lӋ khám chӳa bӋnh miӉn phí cho ÿӗng bào thuӝc các xã 135-II. Ĉӕi vӟi khҧ năng tiӃp cұn vӟi nѭӟc sҥch, kӃt quҧ tính toán tҥi cҩp hӝ tái khҷng ÿӏnh kӃt quҧ ÿã báo cáo tҥi cҩp xã ӣ phҫn trên: có mӝt khoҧng cách ÿáng kӇ 16 BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II
  17. giӳa tӹ lӋ hӝ gia ÿình có nѭӟc sҥch và tӹ lӋ mөc tiêu vào năm 2010 cӫa Chѭѫng trình 135-II. ChӍ có khoҧng 14% hӝ gia ÿình có tiӃp cұn ÿӕi vӟi nѭӟc sҥch tӯ nguӗn nѭӟc máy hoһc các nguӗn nѭӟc ÿѭӧc xӱ lý bҵng các thiӃt bӏ lӑc, phҫn còn lҥi chӫ yӃu dӵa vào nѭӟc ngҫm (giӃng ÿào hoһc giӃng khoan) và các nguӗn nѭӟc tӵ nhiên tӯ sông, hӗ, ao – là nhӳng nguӗn ÿѭӧc sӱ dөng mà không có bҩt kǤ mӝt biӋn pháp xӱ lý nào. Sӱ dөng ÿӏnh nghƭa phӕ biӃn vӅ nѭӟc sҥch sӱ dөng trong nhiӅu báo cáo vӅ nghèo ÿói ӣ ViӋt Nam, chúng tôi nhұn thҩy chӍ có 53% hӝ gia ÿình có sӱ dөng nѭӟc sҥch trong sinh hoҥt. Nhѭ vұy tӗn tҥi mӝt khoҧng cách gҫn bҵng 27 ÿiӇm phҫn trăm giӳa thӵc tӃ và mөc tiêu nâng cao sӕ hӝ sӱ dөng nѭӟc sҥch vào năm 2010 cӫa Chѭѫng trình. Sӕ liӋu ĈTCB cNJng ÿѭa ra mӝt sӕ kӃt quҧ cө thӇ vӅ ÿiӅu kiӋn vӋ sinh cӫa hӝ gia ÿình. Trung bình, chӍ có 13% hӝ gia ÿình có mӝt trong ba loҥi hӕ xí hӧp vӋ sinh (bao gӗm nhà vӋ sinh tӵ hoҥi/bán tӵ hoҥi, thҩm dӝi nѭӟc hoһc hӕ xí hai ngăn), trong khi ÿó 87% hӝ sӱ dөng loҥi hӕ xí “khác”. ĈTCB không cung cҩp thông tin vӅ ÿiӅu kiӋn vӋ sinh cӫa các hӕ xí “khác” ÿó, tuy nhiên vӟi thiӃt kӃ ÿѫn giҧn, bao gӗm cҧ loҥi “thҧi trӵc tiӃp xuӕng nѭӟc”, có thӇ ngҫm hiӇu là các loҥi hӕ xí “khác” ÿó không ÿҧm bҧo ÿiӅu kiӋn vӋ sinh. 74% hӝ gia ÿình tҥi các xã 135-II trӵc tiӃp thҧi rác sinh hoҥt vào các bãi rác tӵ nhiên hoһc thұm chí là trӵc tiӃp xuӕng sông, hӗ ӣ khu vӵc xung quanh hӝ. Nhӳng thông sӕ ӣ trên gӧi ý rҵng hҫu hӃt các hӝ gia ÿình tҥi các xã thuӝc Chѭѫng trình 135-II ÿӅu còn ÿang sӕng trong ÿiӅu kiӋn vӋ sinh rҩt thҩp. Ӣ khía cҥnh này, mөc tiêu 50% hӝ gia ÿình sӱ dөng hӕ xí hӧp vӋ sinh vào năm 2010 là mӝt mөc tiêu ÿҫy thách thӭc. Chúng tôi cho rҵng nӃu không có nhӳng cӕ gҳng lӟn và ѭu tiên ÿҫu tѭ nhanh thì viӋc ÿҥt ÿӃn mөc tiêu này sӁ khó khăn. KӃt luұn và mӝt sӕ gӧi ý Nhұn xét tәng thӇ quan trӑng nhҩt cӫa chúng tôi trong báo cáo này là tӗn tҥi mӝt khoҧng cách ÿáng kӇ giӳa thӡi ÿiӇm triӇn khai ĈTCBnăm 2007 và mӝt sӕ mөc tiêu vào năm 2010 cӫa Chѭѫng trình 135-II, ÿһc biӋt là trên các khía cҥnh tiӃp cұn các cѫ sӣ hҥ tҫng căn bҧn. Vӟi thӡi gian khoҧng gҫn 3 năm tӯ khi kӃt thúc ÿiӅu tra cѫ bҧn và thӡi hҥn hoàn thành tҩt cҧ các mөc tiêu vào năm 2010, lҩp ÿҫy khoҧng cách này là mӝt thách thӭc lӟn ÿӕi vӟi Chѭѫng trình 135-II. Vì vұy, chúng tôi gӧi ý rҵng cҫn có sӵ cҧi thiӋn và nӛ lӵc quan trӑng và kӏp thӡi cӫa các bӝ, ngành và ÿӏa phѭѫng trong chi ÿҥo, quҧn lý thӵc hiӋn Chѭѫng trình trong thӡi gian tӟi. Vӟi dӳ liӋu hiӋn có và kӃt quҧ phân tích, chúng tôi cho rҵng cҫn tăng tӕc ÿӕi vӟi các hoҥt ÿӝng xây dӵng ÿѭӡng ÿӃn xã, cung cҩp nѭӟc sҥch, xây dӵng trѭӡng hӑc, và cҧi thiӋn ÿiӅu kiӋn vӋ sinh tҥi các xã 135-II. CNJng cҫn phҧi cѫ cҩu lҥi ngân sách cӫa Chѭѫng trình theo hѭӟng chuyӇn nguӗn lӵc dӵ kiӃn dành cho các mөc tiêu ÿã (hoһc gҫn) ÿҥt ÿѭӧc cho các mөc tiêu vүn còn khoҧng cách dài giӳa thӵc tӃ và mөc tiêu. Bên cҥnh ÿó, các hoҥt ÿӝng ÿào tҥo cNJng cҫn phҧi ÿѭӧc tăng cѭӡng ÿӇ nâng cao năng lӵc cӫa các ÿӏa phѭѫng nhҵm ÿҧm bҧo cán bӝ xã có thӇ có ÿӫ năng lӵc thӵc hiӋn phѭѫng pháp tham gia, và quҧn lý có hiӋu quҧ cѫ chӃ ‘làm chӫ’ các dӵ án 135-II. Vӟi mөc tiêu ÿánh giá Chѭѫng trình 135-II, và chҩt lѭӧng cӫa ĈTCB, chúng tôi cho rҵng viӋc thӵc hiӋn mӝt cuӝc ÿiӅu tra tiӃp theo là hӃt sӭc cҫn thiӃt. Cҫn nhҩn mҥnh rҵng ÿiӅu tra ĈTCB sӱ dөng trong báo cáo này có thӇ ÿѭӧc coi là BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II 17
  18. mӝt bӝ sӕ liӋu ÿҫy ÿӫ nhҩt vӅ dân tӝc thiӇu sӕ và các xã nghèo nhҩt cӫa ViӋt Nam. ViӋc tiӃp tөc khai thác các sӕ liӋu trong ĈTCB, do vұy, có thӇ ÿѭa ra ÿѭӧc nhӳng góc cҥnh chѭa ÿѭӧc phân tích và góp phҫn quan trӑng vào viӋc tăng cѭӡng các thông tin thӵc tiӉn vӅ thӵc trҥng các dân tӝc thiӇu sӕ và các xã nghèo nhҩt trong cҧ nѭӟc.Ĉây cNJng là mӝt chӫ ÿӅ ÿã có nhiӅu nghiên cӭu, cҧ trong và ngoài nѭӟc, nhҳc ÿӃn nhѭng hҫu hӃt nhӳng nghiên cӭu này ÿӅu sӱ dөng dӳ liӋu tӯ các cuӝc ÿiӅu tra mӭc sӕng hӝ gia ÿình. Vì nhӳng cuӝc ÿiӅu tra này không ÿѭӧc thiӃt kӃ ÿӇ ÿҧm bҧo tính ÿҥi diӋn cӫa dân tӝc thiӇu sӕ trong quá trình chӑn mүu nên có nhiӅu khҧ năng nhӳng dӳ liӋu mà chúng ta ÿã có hiӋn nay còn chѭa ÿҫy ÿӫ. Xét trên khía cҥnh này, ĈTCB cung cҩp mӝt cѫ hӝi tӕt ÿӇ có thӇ ÿѭa ra nhӳng ÿóng góp quan trӑng ÿӕi vӟi nhӳng thông tin hiӋn có vӅ ÿiӅu kiӋn sӕng cӫa dân tӝc thiӇu sӕ tҥi ViӋt Nam. Trong sӕ nhiӅu khҧ năng có thӇ, chúng tôi cho rҵng tұp trung vào ba vҩn ÿӅ sau ÿây nên ÿѭӧc coi là ѭu tiên nghiên cӭu trong thӡi gian tӟi. Thӭ nhҩt, báo cáo này mӟi chӍ phân biӋt ÿѫn giҧn giӳa nhóm dân tӝc Kinh, Hoa và các nhóm dân tӝc thiӇu sӕ khác. Trong khi ÿó, ĈTCB có thӇ cho phép phân tích sâu hѫn giӳa các nhóm dân tӝc. Ӣ ÿây, chúng tôi gӧi ý cách thӭc phân chia theo 11 nhóm dân tӝc khác nhau. ĈiӅu này ÿһc biӋt có ý nghƭa do ÿiӅu kiӋn hiӋn tҥi cӫa các nhóm dân tӝc thiӇu sӕ là khác nhau nên ghép chung các nhóm này thành mӝt nhóm lӟn sӁ có thӇ dүn ÿӃn nhӳng nhұn ÿӏnh không chuҭn xác hoһc quá chung chung. Thӭ hai, báo cáo này ÿã ÿѭa ra mӝt bӭc tranh tәng quan vӅ ÿiӅu kiӋn sӕng cӫa các hӝ gia ÿình tҥi nhӳng xã thuӝc Chѭѫng trình 135-II. Ĉáng quan tâm hѫn cҧ là khҧ năng phân tách chênh lӋch vӅ thu nhұp giӳa các nhóm dân tӝc thành hai phҫn chính: phҫn so sӵ khác biӋt vӅ các yӃu tӕ nguӗn lӵc cҩp hӝ, cҩp xã và phҫn so sӵ khác biӋt vӅ ‘thu nhұp’ tӯ các nguӗn lӵc này. VӅ nӝi dung này, ĈTCB có mӝt thuӝc tính mà không mӝt bӝ dӳ liӋu nào cӫa ViӋt Nam trѭӟc ÿây có ÿѭӧc, ÿó là: ĈTCB cung cҩp thông tin vӅ các nhóm dân tӝc sӕng tҥi các xã ÿѭӧc coi là nghèo nhҩt cӫa ViӋt Nam. Nhѭ vұy, các hӝ gia ÿình trong mүu quan sát là tѭѫng ÿӕi ÿӗng nhҩt và ÿiӅu này cho phép chúng ta có thӇ giҧm thiӇu ÿѭӧc yӃu tӕ ‘không quan sát ÿѭӧc’ trong khi phân tích chênh lӋch vӅ thu nhұp giӳa các nhóm dân tӝc – là vҩn ÿӅ luôn gһp phҧi trong nhӳng nghiên cӭu trѭӟc ÿây vӅ sӵ bҩt lӧi cӫa các nhóm dân tӝc thiӇu sӕ tҥi ViӋt Nam trong quá trình ÿәi mӟi. Thӭ ba, cuӝc ÿiӅu tra này cung cҩp nhӳng thông tin chi tiӃt vӅ sӵ tham gia cӫa các hӝ gia ÿình tҥi các xã thuӝc Chѭѫng trình 135-II vào thӏ trѭӡng lao ÿӝng. Sӱ dөng sӕ liӋu tӯ cuӝc ÿiӅu tra này, chúng ta có thӇ hiӇu rõ hѫn mӕi quan hӋ giӳa các yӃu tӕ cҩp hӝ và cҩp xã ÿӕi vӟi ÿa dang hóa thu nhұp hӝ gia ÿình, xác ÿӏnh nhӳng yӃu tӕ thúc ÿҭy và nhӳng yӃu tӕ cҧn trӣ quá trình ÿa dҥng hóa thu nhұp và thoát khӓi ÿói nghèo. 18 BÁO CÁO PHÂN TÍCH ĈIӄU TRA CѪ BҦN CHѬѪNG TRÌNH 135-II
  19. GIӞI THIӊU “Công trình nѭӟc P135” - Ҧnh: KiӅu Vân
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2