intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Phòng ngừa tội phạm học trong tội phạm học "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

193
lượt xem
38
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phòng ngừa tội phạm học trong tội phạm học

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Phòng ngừa tội phạm học trong tội phạm học "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Gs.ts. nguyÔn ngäc hßa * 1. Là n i dung quan tr ng c a t i ph m khái ni m ư c dùng th ng nh t trong h u h t các công trình nghiên c u v t i ph m h c, v n phòng ng a t i ph m ã ư c h c Vi t Nam, t các giáo trình i h c quan tâm nghiên c u Vi t Nam. Tuy n các sách chuyên kh o và tham kh o.(4) nhiên, “vi c tri n khai nghiên c u t i ph m Tuy nhiên, ph m vi c a khái ni m phòng h c (nói chung cũng như v n phòng ng a t i ph m cũng như n i dung khái quát ng a t i ph m nói riêng) còn nh ng m t y u kém và h n ch …”.(1) Do nh ng y u c a ho t ng phòng ng a t i ph m cùng v i cơ ch tác ng c a nó không ư c phân tích kém và h n ch này mà k t qu nghiên c u m t cách thuy t ph c trong m i liên h v i v a thi u tính t ng th v a thi u tính chuyên sâu.(2) Trong các n i dung c a t i các nguyên nhân c a t i ph m cũng như v i cơ ch tác ng c a các nguyên nhân này. p h m h c, v n phòng ng a ít ư c ây chính là cơ s lí lu n c a v n . Trong nghiên c u sâu v m t lí lu n cơ b n nhưng khi coi nh cơ s lí lu n này thì nhi u tác l i ư c v n d ng tương i nhi u th c ti n.(3) Các gi l i quá chú tr ng trình bày các ch th xu t gi i quy t các v n c th cùng nhi m v c th c a nh ng ch xu t này nói chung chưa có tính thuy t th này trong phòng ng a t i ph m. ph c ho c tính thuy t ph c chưa cao. M t Xét v m t ngôn ng , phòng ng a t i trong nh ng nguyên nhân c a tình hình này ph m ư c hi u là “ho t ng nh m không là do ngư i v n d ng chưa d a trên cơ s lí cho t i ph m x y ra”.(5) Trong các công lu n rõ ràng, c th v phòng ng a t i trình nghiên c u, nhi u tác gi cho r ng ph m. Trong các công trình nghiên c u lí khái ni m “phòng ng a t i ph m” có th lu n cơ b n v t i ph m h c, ph n nghiên ư c hi u theo hai nghĩa. Theo nghĩa h p c u v phòng ng a t i ph m nhìn chung thì “phòng ng a t i ph m” ư c hi u theo còn chưa ư c y và c th , chưa th t nguyên nghĩa ngôn ng như nói trên; còn s chú ý n b n ch t c a v n , chưa có theo nghĩa r ng thì “phòng ng a t i ph m” s g n k t ch t c h v i v n tình hình và còn g m c ho t ng phát hi n và x lí t i nguyên nhân c a t i ph m. i u này ã nh ph m.(6) M c dù kh ng nh như v y nhưng hư ng không nh n s nh n th c v các tác gi này ho c không xác nh rõ c n phòng ng a t i ph m c a ngư i c nói ph i hi u khái ni m này theo nghĩa nào chung cũng như c a ngư i nghiên c u v ho c có kh ng nh nhưng khi phân tích l i các bi n pháp phòng ng a i v i nhóm t i ph m ho c t i ph m c th nói riêng. Khái ni m “phòng ng a t i ph m” là * Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 25
  2. nghiªn cøu - trao ®æi không theo i u ã kh ng nh. Các tác gi t i ph m là các ho t ng nh m không khác, trong khi trình bày n i dung c a cho t i ph m x y ra. Ho t ng ch ng hay “phòng ng a t i ph m” u không th hi n u tranh ch ng t i ph m và ho t ng d t khoát ph m vi hi u khái ni m này. V y phòng ng a t i ph m là hai ho t ng không c n ph i hi u “phòng ng a t i ph m” trong ng nh t v i nhau. Tuy nhiên, hai lo i ho t ph m vi nào? có câu tr l i c n t ng này không ph i c l p hoàn toàn v i “phòng ng a t i ph m” trong m i liên h nhau mà có m i quan h nh t nh. Trong v i “ u tranh ch ng t i ph m” và “ u nhi u công trình nghiên c u v t i ph m tranh phòng, ch ng t i ph m”. ây là ba h c, các tác gi cũng ã th a nh n m i quan c m t cùng có th ư c s d ng trong h này nhưng s nh n th c v n i dung c a nghiên c u t i ph m dư i góc t i ph m m i quan h này còn có s khác nhau. Có tác h c, lu t hình s cũng như lu t t t ng hình gi cho r ng “phòng ng a như m t d ng s . Trong ó, c m t “ u tranh phòng, quan tr ng nh t c a cu c u tranh ch ng ch ng t i ph m”(7) có l t i ph m”(10) nhưng có tác gi khác l i cho ư c s d ng thông thư ng hơn c trong văn b n pháp r ng “truy c u trách nhi m hình s là m t hình th c phòng ng a t i ph m…”.(11) V n lu t cũng như trong sách báo pháp lí nhưng theo chúng tôi thì c m t này l i là c m t ư c t ra ây là ph i tr l i câu h i: c n ph i ư c xem xét l i. Phòng ng a t i ph m hàm ch a u tranh Theo it i n ti ng Vi t thì u ch ng t i ph m hay u tranh ch ng t i tranh là “ch ng l i ph m hàm ch a phòng ng a t i ph m? b o v ho c giành l y”.(8) u tranh là ho t ng i v i hi n T phân tích trên chúng tôi cho r ng: tư ng ang t n t i còn phòng hay phòng - Khái ni m phòng ng a t i ph m ph i ng a là ho t ng i v i hi n tư ng có th ư c hi u trong ph m vi nguyên nghĩa c a s x y ra. Do v y, ch có th nói u tranh nó. Phòng ng a t i ph m là nh ng ho t ch ng m t hi n tư ng nào ó mà không th ng lo i tr , làm thay i nguyên nhân c a nói u tranh phòng m t hi n tư ng nào ó. t i ph m ho c kh ng ch tác d ng c a nó Ngư i ta có th ghép “phòng” và “ch ng” nh m ngăn ch n t i ph m x y ra. v i nhau dư i d ng “phòng, ch ng”… (hi n - Ch ng t i ph m hay u tranh ch ng t i tư ng nào ó) nhưng không th ghép thêm ph m là ho t ng tr n áp t i ph m c th ã t “ u tranh” dư i d ng “ u tranh phòng, x y ra nhưng có tác ng nh t nh n ch ng”… (hi n tư ng nào ó). nguyên nhân c a t i ph m nói chung và do v y cũng có giá tr phòng ng a t i ph m.(12) u tranh ch ng t i ph m, theo nghĩa c at u tranh ư c gi i thích trên là các - Ch ng t i ph m và phòng ng a t i ho t ng phát hi n và x lí t i ph m ph m là hai lo i ho t ng có n i dung b o v xã h i và công dân kh i s xâm h i riêng. Tuy có quan h v i nhau nhưng hai c a t i ph m.(9) ó là nh ng ho t ng i lo i ho t ng này không ng nh t v i v i t i ph m ã x y ra. Trái l i, phòng ng a nhau. Chúng ta có th nói phòng, ch ng t i 26 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ph m nhưng không th nói u tranh phòng, như là minh h a cho ph n lí lu n. Nhưng ch ng t i ph m vì u tranh ch có th i ph n này không nên ư c xem là n i dung v i ch ng t i ph m. Khi mu n ghép hai c a lí lu n cơ b n v phòng ng a t i ph m ho t ng này v i nhau mà không mu n b tuy nó ư c k t c u là m t ph n c a giáo trình t i ph m h c.(14) t u tranh thì có th nói là phòng ng a t i ph m và u tranh ch ng t i ph m. T i ph m phát sinh là do còn t n t i nguyên nhân nh t nh.(15) Mu n ngăn ng a 2. Phòng ng a t i ph m là m t n i dung c a t i ph m h c nhưng cũng là m c ích t i ph m x y ra chúng ta c n tác ng n chính c a ngành khoa h c này. Các n i nguyên nhân c a hi n tư ng này. Trong ó dung khác c a t i ph m h c u nh m ph c nguyên nhân c a t i ph m ư c hi u m t v cho phòng ng a t i ph m. Lí lu n cơ b n cách khái quát nh t là “s tương tác gi a v phòng ng a t i ph m là cơ s cho vi c “ph m ch t tâm lí tiêu c c” c a ch th và nghiên c u, xây d ng cũng như t ch c môi trư ng v i “tình hu ng tiêu c c” nh t nh”.(16) Như v y, các bi n pháp phòng th c hi n các bi n pháp phòng ng a t i ph m theo c p và ph m vi nh t nh trên ng a c n hư ng t i c con ngư i và c m ôi cơ s k t qu ánh giá tình hình và xác nh trư ng xã h i nh m thay i “ph m ch t nguyên nhân c a t i ph m theo c p và tâm lí tiêu c c” c a con ngư i và “tình (13) ph m vi tương ng. Lí lu n cơ b n v hu ng tiêu c c” c a môi trư ng theo hư ng phòng ng a t i ph m có nhi u n i dung tích c c. Tác ng t i con ngư i v i nh ng khác nhau, trong ó m i tác gi có th khai phương ti n và phương th c khác nhau là thác theo hư ng riêng nhưng n i dung c n thi t nhưng cũng quan tr ng không chính là ph i xác nh rõ a ch , cơ ch và kém là ph i tác ng vào môi trư ng xã hình th c tác ng c a các bi n pháp phòng h i, i u mà ôi khi còn b coi nh . Môi ng a t i ph m. trư ng xã h i v a có nh hư ng n s Lí lu n cơ b n v phòng ng a t i ph m hình thành nhân cách v a có vai trò là không xác nh các bi n pháp phòng ng a thành t tương tác v i c on ngư i t o nên nguyên nhân c a t i ph m.(17) c th mà ch ưa ra nh ng ch d n có tính nguyên t c nh m nh hư ng cho vi c 3. T nguyên t c chung trên có th xác nghiên c u, xu t các bi n pháp phòng nh ư c hư ng chính c a các bi n pháp ng a t i ph m trên cơ s kh o sát, ánh giá phòng ng a t i ph m là: tình hình t i ph m và xác nh nguyên nhân a. Giáo d c con ngư i và xây d ng môi c a nhóm t i (hay t i) c th trong ph m vi trư ng xã h i có tính giáo d c không gian và th i gian nh t nh. Trên cơ M t trong hai lo i thành t tương tác t o s trình bày lí lu n chung như v y m t s ra nguyên nhân c a t i ph m là “ph m ch t giáo trình và sách v t i ph m h c còn có tâm lí tiêu c c” c a con ngư i. “Ph m ch t ph n trình bày v v n phòng ng a t i tâm lí tiêu c c” này là s n ph m c a quá ph m i v i m t s nhóm t i v i tính ch t trình xã h i hoá cá nhân. Nó có th có t¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 27
  4. nghiªn cøu - trao ®æi nguyên nhân t nh ng khi m khuy t v tính nh ng khi m khuy t nh hư ng x u n giáo d c c a môi trư ng xã h i ho c t hi u qu c a giáo d c xã h i cũng như h n chính nh ng h n ch trong ho t ng giáo ch vi c t tu dư ng c a cá nhân. d c c a xã h i. thay i “ph m ch t tâm b. Phát tri n kinh t - xã h i và vi c h n lí tiêu c c” ã có cũng như ngăn ng a ch , kh c ph c m t trái c a quá trình phát không cho nó ti p t c hình thành chúng ta tri n ó c n xem xét kh c ph c nh ng khi m Trong nhi u công trình nghiên c u v khuy t, nh ng h n ch ó. ây, chúng ta phòng ng a t i ph m, các tác gi u th ng c n xem xét b n thân ho t ng giáo d c và nh t cho r ng phát tri n kinh t - xã h i là bi n pháp phòng ng a t i ph m cơ b n.(19) xem xét c môi trư ng trong ó ho t ng giáo d c x y ra (môi trư ng gia ình, môi Chúng tôi cho r ng trong các bi n pháp trư ng nhà trư ng, môi trư ng c ng ng phòng ng a t i ph m có bi n pháp mà n i dân cư, c ng ng làm vi c và môi trư ng dung c a nó thu c v v n phát tri n kinh xã h i nói chung…). S dĩ như v y vì gi a t - xã h i vì có nguyên nhân c a t i ph m hai y u t này có m i quan h ch t ch v i thu c ph m vi này nhưng không th vì th nhau. Khi m khuy t trong ho t ng giáo mà ng nh t bi n pháp phòng ng a t i d c có th do chính nh ng h n ch c a môi ph m v i vi c phát tri n kinh t - xã h i nói trư ng xã h i. Môi trư ng xã h i t t s là chung và t ó l i quá cao bi n pháp i u ki n thu n l i không ch cho ho t ng này. Phát tri n kinh t - xã h i có th làm giáo d c c a xã h i có hi u qu mà còn cho phát sinh nh ng hi n tư ng, nh ng quá c quá trình t rèn luy n c a cá nhân. Nó trình mà nh ng hi n tư ng, nh ng quá trình cũng là i u ki n thu n l i cho quá trình xã này l i chính là nguyên nhân c a t i ph m. h i hoá cá nhân t phát di n ra theo hư ng Trong ó có nguyên nhân mà tác gi khác g i là nh ng “k h ”.(20) ây m i chính là tích c c. Môi trư ng xã h i t t là môi trư ng có i u ki n v t ch t t t và i u ki n i u c n quan tâm khi nghiên c u, kh o sát tinh th n lành m nh. Trong ó bao hàm c xác nh bi n pháp phòng ng a t i ph m môi trư ng pháp lí ch t ch và nghiêm Vi t Nam trong giai o n hi n nay. Phát minh. T ây d n n các hư ng ti p theo tri n kinh t - xã h i là ch trương, là chính c a các bi n pháp phòng ng a t i ph m.(18) sách là k ho ch ho t ng chung c a toàn Như v y, nh hư ng th nh t, các bi n xã h i. Các nhà t i ph m h c có trách pháp phòng ng a t i ph m ư c ra nh m: nhi m góp ph n xây d ng nh ng n i dung - Kh c ph c nh ng h n ch trong ho t c th c a k ho ch phát tri n kinh t - xã ng giáo d c trong các môi trư ng khác h i mà nh ng n i dung ó có ý nghĩa tr c nhau, c bi t là môi trư ng gia ình và ti p i v i vi c lo i tr nguyên nhân c a môi trư ng nhà trư ng; t i ph m. ng th i các nhà t i ph m h c - Kh c ph c nh ng khi m khuy t có cũng có trách nhi m ph i xác nh ư c tính ph n giáo d c c a môi trư ng xã h i - nh ng nh hư ng x u, nh ng k h c a 28 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
  5. nghiªn cøu - trao ®æi chính k ho ch phát tri n kinh t - xã h i phát hi n k p th i, x lí nhanh chóng, công minh theo úng pháp lu t…”.(21) Th c hi n mà nh ng nh hư ng x u, nh ng k h ó có th tr thành nguyên nhân c a t i ph m. ư c yêu c u c n thi t này là t o i u ki n Hai nhi m v này có th ư c các nhà t i t t nh t cho ho t ng phòng ng a t i ph m h c t h c hi n khi k ho ch phát tri n ph m. C th : kinh t - xã h i ã và ang ư c ti n hành. - Phát hi n k p th i t i ph m ng Nhưng t t nh t, các nhà t i ph m h c ph i nghĩa v i vi c ngăn ch n không ngư i tham gia ngay t khi xây d ng k ho ch ph m t i ti p t c l p l i hành vi ph m t i ã phát tri n kinh t - xã h i k ho ch ó th c hi n. Trái l i, n u t i ph m ã x y ra có tính hoàn ch nh ngay t u. i u này mà không ư c phát hi n thì có nhi u kh òi h i các nhà t i ph m h c ph i có kh năng ch th s ti p t c ph m t i và có th năng phân tích và d oán trên cơ s ki n mc nghiêm tr ng hơn. th c l í lu n, kinh nghi m th c ti n và các - Phát hi n k p th i, x lí nhanh chóng, k t qu kh o sát. công minh t i ph m có tác d ng răn e Như v y, nh hư ng th hai, các bi n ngư i ph m t i và qua ó có th giáo d c, pháp phòng ng a t i ph m ư c ra có làm thay i “ph m ch t tâm lí tiêu c c” n i dung: c a h theo hư ng tích c c. - xu t ưu tiên th c hi n m t s - Phát hi n k p th i, x lí nhanh chóng, nhi m v kinh t - xã có liên quan tr c ti p công minh m i t i ph m t o ra môi trư ng n nguyên nhân c a t i ph m; pháp lí nghiêm minh. Môi trư ng này v a có - xu t các bi n pháp h n ch nh ng tác d ng răn e chung – răn e b phát hi n nh hư ng x u, kh c ph c nh ng k h c a cũng như răn e b x lí và v a là môi các k ho ch phát tri n kinh t - xã h i. trư ng t t cho vi c giáo d c ý th c tuân theo pháp lu t cũng như ý th c tham gia tích c c c. Ch ng t i ph m, x lí vi ph m và v n vào ho t ng u tranh ch ng t i ph m.(22) tăng cư ng qu n lí ngăn vi ph m và V i ba hư ng nh hư ng n phòng t i ph m không x y ra Ch ng t i ph m là ho t ng phát hi n ng a t i ph m trên ây, ho t ng ch ng t i t i ph m và x lí ngư i ph m t i v hình ph m rõ ràng có ý nghĩa quan tr ng trong s . Ch ng t i ph m tuy là ho t ng gi i phòng ng a t i ph m. Ch ng t i ph m ph i quy t s vi c t i ph m c th ã x y ra ư c xem là m t lo i bi n pháp phòng ng a nhưng v n có ý nghĩa i v i vi c phòng t i ph m. Tuy nhiên, chúng ta không nên ng a t i ph m nói chung. M c tác ng coi bi n pháp này là bi n pháp cơ b n n phòng ng a t i ph m c a ho t ng nhưng cũng không ư c xem nh nó. ch ng t i ph m ph thu c vào vi c ho t Ch ng t i ph m không ch có nh hư ng ng này ư c th c hi n như th nào. Do tr c ti p n phòng ng a t i ph m mà k t v y, yêu c u t ra cho u tranh ch ng t i qu c a nó còn là cơ s cho vi c nghiên c u ph m là: “M i hành vi ph m t i ph i ư c nguyên nhân c a t i ph m ra bi n t¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 29
  6. nghiªn cøu - trao ®æi pháp phòng ng a. Ch ng t i ph m v a là không ch liên quan n “ph m ch t tâm lí b ph n không th thi u c a phòng ng a t i tiêu c c” c a ch th mà còn gi vai trò là ph m nhưng ng th i cũng là m t khác m t ph n nguyên nhân c a t i ph m khi c a phòng ng a t i ph m. Phòng t i ph m tương tác v i “ph m ch t tâm lí tiêu c c”. và ch ng t i ph m là hai m t không tách r i Do v y, tác ng n môi trư ng xã h i c a th th ng nh t. phòng ng a t i ph m nh m hai m c ích: Ch ng t i ph m có hi u qu không th Góp ph n thay i “ph m ch t tâm lí tiêu tách r i vi c ch ng các vi ph m pháp lu t. c c” theo hư ng tích c c và lo i tr “tình Tính nghiêm minh c a pháp lu t không ch hu ng tiêu c c” c a môi trư ng xã h i. òi h i “m i hành vi ph m t i ph i ư c t ư c c hai m c ích này òi h i s tác phát hi n k p th i, x lí nhanh chóng, công ng n môi trư ng xã h i cũng ph i có minh theo úng pháp lu t…” mà còn òi nh ng n i dung khác nhau. Ngoài nh ng h i các vi ph m pháp lu t khác cũng ph i bi n pháp tác ng n môi trư ng xã h i ư c phát hi n và x lí k p th i, công minh. chung òi h i ph i có nh ng bi n pháp tác T i ph m và vi ph m pháp lu t là hai hi n ng n môi trư ng xã h i riêng cho m i tư ng xã h i tiêu c c cùng t n t i song song m c ích. t ư c m c ích lo i tr nhưng có quan h ch t ch v i nhau. T i “tình hu ng tiêu c c” c a môi trư ng xã h i ph m có th b t ngu n t vi ph m pháp là m t ph n nguyên nhân c a t i ph m khi lu t: Có ngư i ph m t i mà vi c ph m t i tương tác v i “ph m ch t tâm lí tiêu c c”, c a h ch là s “phát tri n” ti p theo c a trư c h t ho t ng phòng ng a t i ph m các vi ph m hành chính ho c vi ph m k c n hư ng vào các khi m khuy t trong ho t ng qu n lí thu c các lĩnh v c mà ót i lu t ã th c hi n trư c ó. ng th i cũng ph m có th x y ra ra bi n pháp kh c có nh ng t i ph m ã x y ra trong hoàn ph c. Các “khi m khuy t” này có th ư c c nh t gi i quy t các vi ph m không bi u hi n dư i nhi u d ng khác nhau nhưng ư c gi i quy t b ng con ư ng h p pháp m t cách k p th i.(23) Phát hi n k p th i, x có cùng tính ch t là các y u t làm “d dàng” vi c ph m t i. Y u t này có th xu t lí nhanh chóng và úng các vi ph m v a phát t nh ng h n ch , sơ h c a văn b n góp ph n xây d ng môi trư ng pháp lí pháp lu t cũng như t các y u kém trong nghiêm minh v a lo i tr b t m t lo i ho t ng qu n lí nhà nư c các lĩnh v c nguyên nhân c a t i ph m. Như v y, ch ng khác nhau.(24) vi ph m pháp lu t ph i ư c xem là bi n Như v y, nh hư ng th ba, các bi n pháp c n thi t c a phòng ng a t i ph m. pháp phòng ng a t i ph m ư c ra nh m: T i ph m x y ra luôn luôn g n v i tác - Nâng cao hi u qu ho t ng ch ng ng m c khác nhau c a “tình hu ng t i ph m và các vi ph m pháp lu t khác; tiêu c c” c a môi trư ng xã h i. “Tình - Kh c ph c nh ng y u kém, “khi m hu ng tiêu c c” c a môi trư ng xã h i 30 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
  7. nghiªn cøu - trao ®æi khuy t” trong qu n lí nhà nư c các lĩnh v c. ngư i ph m t i. S là áp l c tâm lí r t l n t ư c hai m c ích này các bi n có tác d ng ki m ch ý nh ph m t i khi pháp phòng ng a t i ph m c n t p trung m i ngư i u có thái s n sàng ngăn vào vi c hoàn thi n pháp lu t, hoàn thi n b ch n t i ph m cũng như phát hi n t i ph m. máy t ch c, nâng cao năng l c và o c Trái l i, tình tr ng th ơ, th m chí né tránh công ch c cũng như hoàn thi n cơ ch giám c a s ông công dân trư c hành vi ph m sát, ki m tra… t i hi n nay ang làm cho vi c th c hi n t i d. Phòng ng a t i ph m t phía trách ph m tr nên d dàng hơn. nhi m c a n n nhân và c a công dân nói chung Như v y, nh hư ng th tư, các bi n Trong các “tình hu ng tiêu c c” có hai pháp phòng ng a t i ph m ư c ra nh m: lo i tình hu ng tương i c bi t vì liên - Kh c ph c tình tr ng “vô tình t o i u quan t i n n nhân và liên quan t i công dân ki n” cho vi c ph m t i c a ngư i khác i nói chung. v i chính mình; N n nhân trong t i ph m h c ư c hi u: - Tăng cư ng các bi n pháp “làm khó” “… là nh ng cá nhân, t ch c b hành vi hơn cho vi c th c hi n t i ph m t bo ph m t i tr c ti p xâm h i, gây ra nh ng v trư c các hành vi ph m t i; thi t h i v th ch t, tinh th n, tài s n ho c - Giáo d c ý th c trách nhi m trong u các quy n, l i ích h p pháp khác”.(25) N n tranh v i t i ph m (cũng như nh ng vi nhân có th liên quan n nguyên nhân c a ph m pháp lu t khác) cho t t c công dân. t i ph m thông qua nh ng x s c th c a Tóm l i, phòng ng a t i ph m là ho t cá nhân ho c x s c a các thành viên ng c a các cơ quan, t ch c và công dân, thu c t ch c. Nh ng x s ó có th là trái th c hi n t ng th các bi n pháp tác ng pháp lu t ho c không trái pháp lu t nhưng tr c ti p vào các nhóm nguyên nhân c a u có cùng tính ch t là góp ph n vào t i ph m ki m soát, h n ch tác d ng và nguyên nhân làm phát sinh t i ph m. lo i t r d n nh ng nhóm nguyên nhân này. Nh ng x s ó có th là s m t c nh giác, Ch ng t i ph m là m t trong nh ng ho t th ơ ho c thi u trách nhi m v.v. trong vi c ng c n thi t ó nhưng không ph i là bi n bov i tư ng b o v c a lu t hình s pháp phòng ng a t i ph m có tính ưu tiên ho c có th là x s khác có tác ng thúc vì không ph i là bi n pháp phòng ng a t i y, “khuy n khích” s hình thành ý nh ph m h u hi u nh t. Mu n phòng ng a t i ph m t i cũng như th c hi n ý nh ph m t i ó ngư i khác.(26) ph m có tính hi u qu và b n v ng c n ph i ưu tiên các bi n pháp phòng ng a t i Ph n ng c a công dân i v i hành vi ph m tác ng tr c ti p theo hư ng lo i ph m t i cũng như i v i hành vi vi ph m tr ho c h n ch tác d ng c a các nguyên pháp lu t và thái c ah i v i ngư i có nhân c a t i ph m thu c v “tình hu ng hành vi ph m t i hay hành vi vi ph m pháp tiêu c c” c a môi trư ng xã h i. Tuy lu t có nh hư ng nh t nh n tâm lí t¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 31
  8. nghiªn cøu - trao ®æi nhiên, tính ng b , t ng th c a các bi n Nxb. CAND, năm 2007, tr.212, 213. pháp phòng ng a t i ph m v n ph i luôn (14).Xem: Giáo trình t i ph m h c c a Trư ng i luôn ư c chú tr ng úng m c./. h c Lu t Hà N i; S d. c a Nguy n Xuân Yêm. (15). Như cách hi u hi n nay thì có nguyên nhân và (1). Vi n nghiên c u nhà nư c và pháp lu t, T i có i u ki n c a t i ph m. Theo tác gi thì ch có ph m h c Vi t Nam - m t s v n lí lu n và th c nguyên nhân c a t i ph m v i lí do ã ư c trình bày ti n, Nxb. CAND năm 2000, tr. 15 trong s d. tr. 228 và các tr. ti p theo. (2). T i ph m h c Vi t Nam…, S d., tr. 15 và các tr. (16). S d., tr. 243. ti p theo. (17). V n i dung và ý nghĩa c th c a hai thành t (3). ó có th là các tài nghiên c u các c p cũng này cũng như cơ ch tương tác gi a chúng có th như các lu n án ti n sĩ, lu n văn th c sĩ thu c mã tham kh o S d. tr. 238 và các trang ti p theo. ngành t i ph m h c. (18). Các nh hư ng này ư c trình bày dư i ây. (4). Các giáo trình t i ph m h c c a Trư ng i h c (19). Trong cu n “Lu t hình s Vi t Nam” (Quy n 1 - Lu t Hà N i (Nxb. CAND năm 2004), c a Khoa lu t Nh ng v n chung), Nxb. Khoa h c xã h i năm i h c qu c gia Hà N i (Nxb. HQG HN năm 2000, GS.TSKH. ào Trí Úc vi t: “Nh ng gi i pháp 1999); Các sách: T i ph m h c, lu t hình s và lu t kinh t , xã h i y có tác ng tr c ti p n các TTHS c a Vi n nghiên c u nhà nư c và pháp lu t nguyên nhân g c r c a t i ph m, vì v y, chúng có ý (Nxb. CTQG năm 1994); T i ph m h c Vi t Nam - nghĩa quy t nh i v i vi c phòng ng a t i ph m” mts vn lí lu n và th c ti n c a Vi n nghiên (tr. 67); Tương t như v y, trong cu n “T i ph m h c c u nhà nư c và pháp lu t (Nxb. CAND năm 2000); Vi t Nam - M t s v n lí lu n và th c ti n”, Nxb. T i ph m h c hi n i và phòng ng a t i ph m c a CAND năm 2000, TS. Nguy n M nh Kháng vi t: “… Nguy n Xuân Yêm (Nxb. CAND năm 2001) v.v.. phát tri n s n xu t, nâng cao m c s ng c a nhân (5). Theo i t i n ti ng Vi t do Nguy n Như Ý ch dân, … là m t trong nh ng bi n pháp phòng ng a t i biên (Nxb. Văn hoá thông tin năm 1999), “Phòng ng a ph m căn b n và lâu dài.” (tr. 241). là phòng không cho i u b t l i, tác h i x y ra”; (20).Xem: ào Trí Úc, S d., tr. 67. “Phòng là tìm cách ngăn ng a, i phó v i i u không (21).Xem: Kho n 1 i u 3 BLHS. hay có th x y ra, gây tác h i cho mình” (tr. 1339). (22). V tác d ng răn e này có th xt.: ào Trí Úc, (6).Xem: Giáo trình t i ph m h c c a Khoa lu t i S d. tr. 81 h c qu c gia, S d., tr. 119, 120; T i ph m h c Vi t V tác d ng giáo d c ý th c pháp lu t có th xt.: Nam…, S d., tr. 235, 236. ào Trí Úc, Nhà nư c và pháp lu t c a chúng ta trong (7). BLHS năm 1999 ã thay c m t này b ng c m t s nghi p i m i, Nxb. KHXH, năm 1997, tr. 615 “ u tranh phòng ng a và ch ng t i ph m”. (23).Xem: ào Trí Úc, Nhà nư c và pháp lu t c a (8).Xem: i t i n ti ng Vi t, S d., tr. 383. chúng ta trong s nghi p i m i, Nxb. KHXH, năm (9).Xem: i u 1 và i u 8 BLHS, trong ó các quan 1997, tr. 538 - 539 h xã h i c n ư c b o v ã ư c c th hoá. (24). Nh ng “k h ” c a các k ho ch phát tri n kinh (10)Xem: Nguy n Xuân Yêm, S d., tr. 192. t - xã h i nói ph n trên cũng là m t lo i y u t này. (11). Xem: Vi n nghiên c u nhà nư c và pháp lu t, (25). Tr n H u Tráng, N n nhân h c trong t i ph m T i ph m h c, lu t hình s và lu t TTHS, Nxb. h c Vi t Nam (Lu n văn th c sĩ, b o v t i Trư ng CTQG năm 1994, tr. 88. i h c lu t Hà N i năm 2000) tr. 8. Trong th c t , (12). Cơ ch c a s tác ng này là m t n i dung c n khái ni m n n nhân có th ư c s d ng v i nghĩa ư c trình bày khi nói v phòng ng a t i ph m. V n h p hơn. Theo ó, n n nhân ch bao g m cá nhân b này ư c trình bày ph n ti p theo. t i ph m gây thi t h i v th ch t ho c tinh th n. (13). V các c p và ph m vi nghiên c u tình hình (26). V các bi u hi n c th c a nh ng x s này có t i ph m và nguyên nhân c a t i ph m có th xem: th tham kh o trong Tr n H u Tráng, S d. Nguy n Ng c Hoà, T i ph m và c u thành t i ph m, 32 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2