intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo số 01/BC-BCĐCCHC

Chia sẻ: Son Pham | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

167
lượt xem
32
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Báo cáo số 01/BC-BCĐCCHC về tổng kết việc thực hiện giai đoạn I (2001-2005) Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001-2010 và phương hướng, nhiệm vụ cải cách hành chính giai đoạn II (2006-2010) do Ban chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ ban hành

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo số 01/BC-BCĐCCHC

  1. BAN CH Đ O C I CÁCH HÀNH C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM CHÍNH C A CHÍNH PH Đ c l p - T do - H nh phúc ****** ****** S : 01/BC-BCĐCCHC Hà N i, ngày 27 tháng 4 năm 2006 BÁO CÁO T NG K T VI C TH C HI N GIAI ĐO N I (2001-2005) CHƯƠNG TRÌNH T NG TH C I CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƯ C GIAI ĐO N 2001-2010 VÀ PHƯƠNG HƯ NG, NHI M V C I CÁCH HÀNH CHÍNH GIAI ĐO N II (2006-2010) Ph n 1: KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH TRI N KHAI GIAI ĐO N I CHƯƠNG TRÌNH T NG TH Ngày 17/9/2001, Th tư ng Chính ph đã có Quy t đ nh s 136/2001/QĐ-TTg phê duy t Chương trình t ng th c i cách hành chính nhà nư c giai đo n 2001-2010. M c tiêu chung c a Chương trình t ng th là: “Xây d ng m t n n hành chính dân ch , trong s ch, v ng m nh, chuyên nghi p, hi n đ i hoá, ho t đ ng có hi u l c, hi u qu theo nguyên t c c a Nhà nư c pháp quy n xã h i ch nghĩa dư i s lãnh đ o c a Đ ng; xây d ng đ i ngũ cán b , công ch c có ph m ch t và năng l c đáp ng yêu c u c a công cu c xây d ng, phát tri n đ t nư c. Đ n năm 2010, h th ng hành chính v cơ b n đư c c i cách phù h p v i yêu c u qu n lý n n kinh t th trư ng đ nh hư ng xã h i ch nghĩa.” Chương trình t ng th đã xác đ nh 9 m c tiêu c th , 4 n i dung c a c i cách hành chính, 7 chương trình hành đ ng và 5 gi i pháp th c hi n, đ ng th i cũng xác đ nh rõ trách nhi m c a các b , ngành Trung ương và chính quy n đ a phương các c p trong t ch c tri n khai giai đo n I (2001-2005). Đ nhanh chóng đưa Chương trình vào cu c s ng, ngay trong năm 2001, Ban Ch đ o c i cách hành chính c a Chính ph đã ban hành K ho ch tri n khai Chương trình t ng th , t ch c 2 H i ngh quán tri t và hư ng d n l p k ho ch tri n khai Chương trình t ng th t i Hà N i và thành ph H Chí Minh và phân công các b ch trì xây d ng 5 trong t ng s 7 chương trình hành đ ng thu c Chương trình t ng th trình Th tư ng Chính ph phê duy t, c th là: - Chương trình 1: Đ i m i công tác xây d ng, ban hành và nâng cao ch t lư ng văn b n quy ph m pháp lu t, cơ quan ch trì th c hi n là B Tư pháp và Văn phòng Chính ph . - Chương trình 2: Nghiên c u xác đ nh vai trò, ch c năng và cơ c u t ch c c a các cơ quan trong h th ng hành chính nhà nư c, cơ quan ch trì th c hi n là B N i v và Văn phòng Chính ph . - Chương trình 3: Tinh gi n biên ch , cơ quan ch trì là B N i V . (Đã th c hi n theo Ngh quy t s 16/CP c a Chính ph ) - Chương trình 4: Xây d ng, nâng cao ch t lư ng đ i ngũ cán b , công ch c nhà nư c, cơ quan ch trì th c hi n là B N i v . - Chương trình 5: C i cách ti n lương, cơ quan ch trì là B N i v (Do Ban ch đ o c i cách ti n lương nhà nư c th c hi n).
  2. - Chương trình 6: Đ i m i cơ ch qu n lý tài chính đ i v i các cơ quan hành chính, đơn v s nghi p công, cơ quan ch trì là B Tài chính. - Chương trình 7: Hi n đ i hoá hành chính do Văn phòng Chính ph ch trì th c hi n. Th c ti n tri n khai giai đo n I Chương trình t ng th trong các năm qua cho th y các b , ngành trung ương và chính quy n đ a phương các c p đã có nh ng n l c, c g ng trong th c hi n các k ho ch, chương trình c th v c i cách hành chính trong ph m vi trách nhi m c a mình. Trong quá trình tri n khai, Chính ph đã k p th i c th hoá vi c th c hi n các Ngh quy t h i ngh Trung ương khoá IX, đ c bi t là Ngh quy t Trung ương 5 thành các k ho ch, chương trình, t ch c t ng k t 5 năm th c hi n Ngh quy t s 38/CP c a Chính ph v c i cách m t bư c th t c hành chính, t ng k t vi c th c hi n thí đi m các cơ ch “m t c a”, khoán biên ch và kinh phí qu n lý hành chính và cơ ch tài chính cho các đơn v s nghi p có thu, c i cách th t c hành chính c ng bi n theo cơ ch “m t c a”. Đ chu n b bư c sang giai đo n II, Ban Ch đ o c i cách hành chính c a Chính ph đã có Công văn s 01/BCĐCCHC ngày 06/5/2005 yêu c u các đ ng chí B trư ng, Th trư ng cơ quan ngang b , Th trư ng cơ quan thu c Chính ph , Ch t ch H i đ ng nhân dân, Ch t ch U ban nhân dân các t nh, thành ph tr c thu c Trung ương trong ph m vi th m quy n qu n lý, tr c ti p ch đ o t ng k t th c hi n giai đo n I Chương trình t ng th và xây d ng k ho ch c i cách hành chính giai đo n II c a b , ngành, đ a phương. Vi c t ng k t th c hi n giai đo n I ph i đánh giá đúng th c tr ng th c hi n công tác c i cách hành chính, ch rõ m c đ đ t đư c các m c tiêu, hoàn thành các nhi m v đã đ ra cho giai đo n I, nh ng y u kém, h n ch , nguyên nhân và rút ra các bài h c kinh nghi m qua quá trình tri n khai, đ ng th i ki m đi m s ch đ o, đi u hành công tác c i cách hành chính c a Chính ph , các b , ngành Trung ương và đ a phương và đ ra chương trình c i cách hành chính giai đo n II (2006-2010) th c hi n Chương trình t ng th 2001-2010. Ph n 2: ĐÁNH GIÁ VI C TH C HI N GIAI ĐO N I C A CHƯƠNG TRÌNH T NG TH I. V C I CÁCH TH CH 1. Nh ng k t qu ch y u đ t đư c - Chính ph đã t p trung ch đ o xây d ng và hoàn thi n th ch ph c v tr c ti p cho c i cách hành chính; chú tr ng công tác xây d ng lu t, pháp l nh và ban hành m t s lư ng l n ngh đ nh hư ng d n thi hành lu t, pháp l nh. Tính t đ u nhi m kỳ Qu c H i khoá XI đ n h t tháng 4/2005, Chính ph đã trình Qu c h i 49 d án lu t. M i năm trung bình Chính ph ban hành g n 200 ngh đ nh, thông qua đó đã t o l p cơ s v ng ch c cho c i cách th ch , th c hi n s k t h p gi a c i cách l p pháp và c i cách hành chính. M t lo t các lu t đư c ban hành như Lu t Doanh nghi p, Lu t Doanh nghi p nhà nư c, B Lu t dân s , B Lu t lao đ ng, Lu t Đ u tư trong nư c, Lu t Đ u tư nư c ngoài, Lu t C nh tranh, Lu t Phá s n, Lu t Xây d ng, Lu t Đ t đai, Lu t H i quan, Lu t Thương m i, Lu t Đi n l c v.v… đã k p th i kh c ph c tình tr ng thi u lu t đ đi u ch nh các quan h kinh t trong nhi u lĩnh v c, t o s an tâm và tin tư ng vào chính sách c a Đ ng và Nhà nư c trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh và phát tri n kinh t . Đi u c n nh n m nh là Chính ph đã ch đ o sát sao đ th hi n trong các d án, d th o văn b n quy ph m pháp lu t tinh th n và quan đi m c i cách hành chính. Các lu t đã ban hành th hi n rõ các quan đi m, ch trương c a Đ ng v phát tri n kinh t , t o s bình đ ng gi a các thành ph n kinh t , s p x p và đ i m i doanh nghi p nhà nư c, thông qua đó gi m thi u đáng k s can thi p b ng các bi n pháp hành chính c a các cơ quan nhà nư c vào các quan h dân s , kinh t , thương m i nói chung và ho t đ ng c a các doanh nghi p nói riêng, gi m thi u cơ ch xin – cho. Năm 2005 là năm th 3 liên ti p, Vi t Nam đư c đánh giá như m t đi m sáng v n l c c i thi n môi trư ng kinh doanh, là m t trong nhóm 10 qu c gia có t c đ c i cách nhanh nh t th gi i.
  3. Chính quy n đ a phương các c p cũng tăng cư ng công tác c i cách th ch , ban hành các văn b n pháp lu t theo th m quy n đ thi hành các th ch do Trung ương ban hành và c th hoá vi c th c hi n vào đi u ki n c th c a t ng đ a phương. Đáng chú ý ph i k đ n các văn b n, th ch đư c các đ a phương đ c bi t quan tâm trong thu hút đ u tư, xây d ng khu công nghi p, gi i phóng m t b ng, h tr các thành ph n kinh t phát tri n, phân c p, u quy n cho các s và c p huy n trên nhi u lĩnh v c v.v… Nhi u đ a phương làm t t công tác này như thành ph H Chí Minh, Đà N ng, Hà N i, Vĩnh Phúc, Nam Đ nh, Bình Dương, B n Tre, C n Thơ v.v… - Th ch c a b n thân h th ng hành chính ti p t c đư c hoàn thi n, đ i m i, th hi n trong m t lo t các văn b n như Lu t t ch c Chính ph , Lu t T ch c H i đ ng nhân dân và U ban nhân dân, Lu t Thanh tra , Pháp l nh cán b , công ch c (s a đ i), 39 Ngh đ nh quy đ nh ch c năng, nhi m v , quy n h n và cơ c u t ch c c a các b , cơ quan ngang b , cơ quan thu c Chính ph , các văn b n v t ch c và ho t đ ng c a U ban nhân dân và các cơ quan chuyên môn c a U ban nhân dân c p t nh, huy n v.v…Các th ch hành chính đã ti p t c làm rõ ch c năng, nhi m v , th m quy n và trách nhi m c a t ng cơ quan trong h th ng hành chính, lo i b ph n l n ch ng chéo và trùng l p v ch c năng, nhi m v và bư c đ u phân bi t rõ ho t đ ng c a cơ quan hành chính v i doanh nghi p, đơn v s nghi p d ch v công. - Th ch v m i quan h gi a nhà nư c v i dân, trong đó đáng chú ý là l y ý ki n dân trư c khi quy t đ nh các ch trương, chính sách quan tr ng, giám sát c a dân đ i v i ho t đ ng c a cơ quan nhà nư c, x lý các hành vi trái pháp lu t c a cơ quan và cán b , công ch c trong thi hành công v , th m quy n, trách nhi m c a cơ quan hành chính trong gi i quy t khi u n i c a dân v.v.. ti p t c đư c xây d ng và hoàn thi n. Đáng chú ý là các văn b n v quy ch th c hi n dân ch cơ s , Lu t Khi u n i t cáo, cơ ch “m t c a”, công khai ngân sách, tài chính, đ u th u, thanh tra nhân dân v.v… Vi c tri n khai các th ch này đã góp ph n vào xây d ng và hoàn thi n Nhà nư c pháp quy n xã h i ch nghĩa, t o đi u ki n đ nhân dân tham gia vào ho t đ ng c a chính quy n, giám sát ho t đ ng c a chính quy n và đ i ngũ cán b , công ch c. - Quy trình xây d ng và ban hành văn b n quy ph m pháp lu t trong ph m vi trách nhi m c a Chính ph đã bư c đ u đư c đ i m i, góp ph n vào quá trình hoàn thi n h th ng th ch c a nư c ta. Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a H i đ ng nhân dân, U ban nhân dân đư c Qu c h i thông qua năm 2004 đã t o cơ s pháp lý cho vi c ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a chính quy n đ a phương, góp ph n kh c ph c tình tr ng tuỳ ti n trong ban hành văn b n đ a phương, đưa công tác xây d ng văn b n quy ph m pháp lu t c a các cơ quan chính quy n nhà nư c đ a phương vào n n p. - C i cách, đơn gi n hóa th t c hành chính g n v i vi c th c hi n cơ ch “m t c a” đã đư c tri n khai m nh trong giai đo n I và thu đư c nh ng k t qu bư c đ u tích c c. Đây là m t trong nh ng lĩnh v c đư c Chính ph , Th tư ng Chính ph đ c bi t quan tâm ch đ o trong c quá trình c i cách. K t năm 1994 khi Chính ph có Ngh quy t s 38 v c i cách m t bư c th t c hành chính trong gi i quy t công vi c c a công dân, t ch c, cho đ n nay Chính ph , Th tư ng Chính ph đã có nhi u văn b n ch đ o công tác này (Ch th 09/2005/CT-TTg v ti p t c đ y m nh công tác c i cách hành chính). K t qu sau 5 năm tri n khai cho th y, th t c hành chính trên h u h t các lĩnh v c đ u đã đư c rà soát, s a đ i, ban hành m i theo hư ng đơn gi n hoá, thu n ti n cho ngư i dân. Đ c bi t, th t c hành chính trên nh ng lĩnh v c b c xúc, liên quan tr c ti p t i ngư i dân và doanh nghi p như đ t đai, xây d ng, h t ch, h kh u, đ u tư, đăng ký doanh nghi p, h i quan, thu , kho b c, xu t nh p kh u v.v… đã đư c rà soát nhi u l n, lo i b nh ng th t c hành chính ph c t p, gây phi n hà, bư c đ u t o l p l i ni m tin c a ngư i dân và doanh nghi p vào ho t đ ng ph c v c a các cơ quan công quy n. Th t c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng đ t đã đơn gi n, minh b ch hơn, g n v i trách nhi m c a U ban nhân dân các c p theo phân c p. Đã xác l p tr t t , k cương m i trong qu n lý thu phí và l phí. Quy đ nh công khai và minh b ch nguyên t c thu, m c thu, ch đ thu n p, qu n lý và s d ng
  4. đ i v i các lo i phí, l phí. K t qu là đã bãi b đư c 140 lo i phí, l phí do Trung ương và 203 lo i phí, l phí do đ a phương ban hành. Trong lĩnh v c thu đã tri n khai thí đi m th c hi n cơ ch m i có tính c i cách, đ t phá là doanh nghi p t tính, t khai, t n p thu , c i ti n th t c trong c p mã s thu nh đó đã rút ng n th i gian doanh nghi p ph i ch đ i. Trong lĩnh v c hi n đ i hóa h i quan, quy trình th t c hành chính đã đư c c i ti n, b nhi u khâu trung gian theo hư ng t ch c dây chuy n th t c h i quan hoàn ch nh, m t c a, do đó đã gi m đáng k th i gian thông quan. Công tác ki m tra th c t hàng hoá xu t, nh p kh u đư c chuy n sang áp d ng phương pháp qu n lý r i ro, ki m tra có tr ng đi m, ki m tra sau thông quan và đang thí đi m thông quan đi n t t i m t s đ a phương. Đ c bi t, đ u năm 2005, Th tư ng Chính ph đã có Quy t đ nh thành l p T công tác liên ngành (g i t t là T 23) x lý các vư ng m c và ki n ngh c a doanh nghi p v th t c hành chính (và các T công tác tương t do m t s t nh thành l p). Thông qua ho t đ ng th c t , T công tác đã có nh ng ki n ngh , đ xu t thi t th c đ Th tư ng Chính ph , các b x lý các v n đ vư ng m c do th c ti n đ t ra. Chính quy n đ a phương các c p đã tri n khai công tác rà soát th t c hành chính g n v i vi c th c hi n cơ ch “m t c a” theo quy t đ nh c a Th tư ng Chính ph . Nhi u đ a phương làm t t công tác rà soát th t c hành chính như Vĩnh Long, Qu ng Tr , Phú Th , thành ph H Chí Minh, Hà N i, Đà N ng, Qu ng Nam. Năm 2005 đã th c s là năm chính quy n đ a phương các c p đ y m nh th c hi n cơ ch “m t c a” c 3 c p t nh, huy n và xã, k t qu c th như sau: + 64 t nh, thành ph tr c thu c Trung ương đã tri n khai cơ ch “m t c a” t i 4 s b t bu c (S Lao đ ng thương binh xã h i, S Tài nguyên môi trư ng, S K ho ch đ u tư, S Xây d ng) đ t t l 95,7%. Đ i v i các s , ngành khác thu c di n m r ng đ t 52%, trong đó có 11 t nh đ t trên 80% là: Bình Thu n, C n Thơ, Đà N ng, Đ ng Tháp, Gia Lai, H i Dương, Kon Tum, Phú Th , Phú Yên, Qu ng Nam, Tây Ninh, 6 t nh đ t 100% là Bà R a – Vũng Tàu, Hà N i, Th a Thiên Hu , Ti n Giang, Vĩnh Long và Vĩnh Phúc. + Kho ng 98% đơn v c p huy n đã tri n khai. Tr các t nh là B c Liêu, Bình Thu n, Đ k Nông, H u Giang, Khánh Hòa, Kon Tum, Lai Châu, Ninh Thu n, Qu ng Nam, Qu ng Ngãi, Qu ng Tr , Tuyên Quang, t t c các đ a phương còn l i trong c nư c đã tri n khai 100% cơ ch “m t c a” t i c p huy n. + 78% đơn v c p xã đã tri n khai cơ ch “m t c a” đ t m c tiêu đ ra cho năm 2005; có 25 t nh, thành ph tri n khai đ t 100% là: An Giang, Bà R a – Vũng Tàu, B c Ninh, B n Tre, Cao B ng, C n Thơ, Đ ng Tháp, Hà N i, Hà Nam, Hà Tĩnh, H i Dương, H i Phòng, thành ph H Chí Minh, Khánh Hoà, Long An, Nam Đ nh, Phú Th , Sóc Trăng, Tây Ninh, Thái Nguyên, Th a Thiên Hu , Ti n Giang, Vĩnh Long, Vĩnh Phúc, Yên Bái. K t qu rõ nh t c a vi c tri n khai cơ ch “m t c a” là công khai hoá, minh b ch hoá các quy đ nh v th t c hành chính, gi m phi n hà, gi m đáng k th i gian ch đ i cho ngư i dân, trách nhi m c a cán b , công ch c đư c nâng cao, thông qua đó góp ph n đ i m i cơ b n m i quan h gi a cơ quan hành chính và ngư i dân theo hư ng ph c v . 2. Nh ng t n t i, h n ch Bên c nh nh ng k t qu và ti n b đã đ t đư c, v n đ c i cách th ch trong nh ng năm qua v n còn b c l nhi u h n ch và b t c p. S lư ng văn b n đư c ban hành tuy nhi u, nhưng ch t lư ng nhìn chung chưa cao, chưa th hi n nh t quán và th u su t tinh th n c i cách hành chính. H th ng văn b n đư c ban hành còn thi u tính toàn di n, đ ng b do thi u d báo khoa h c mang tính chi n lư c v nhu c u xây d ng th ch trong th i kỳ m i. Tính c c b ngành, lĩnh v c theo phương th c truy n th ng giao cho b ch trì xây d ng lu t ch m đư c kh c ph c. Tình tr ng có lu t quy đ nh chung chung, thi u tính kh thi còn ph bi n d n đ n hi n tư ng “n đ ng” nhi u ngh đ nh, th m chí thông tư hư ng d n thi hành.
  5. M t s th ch cơ b n còn ch m đư c xây d ng, s a đ i, hoàn thi n (th ch v th m quy n qu n lý nhà nư c đ i v i doanh nghi p nhà nư c, th m quy n c a ch s h u ph n v n nhà nư c t i doanh nghi p, th m quy n, trách nhi m c a b n thân doanh nghi p nhà nư c trong qu n lý tài s n nhà nư c; th ch v đ t đai, nhà , b t đ ng s n, h kh u). M t s th ch cơ b n v ho t đ ng công v , v trách nhi m th c thi công v c a t ng cơ quan hành chính, ch c trách c a t ng v trí cán b , công ch c chưa đ rõ và c th . Đ c bi t là thi u nh ng quy đ nh pháp lý c th v trách nhi m c a ngư i đ ng đ u các cơ quan hành chính, c a t ng cán b , công ch c trong th c thi công v . Th t c hành chính cho dù đư c c i cách t nhi u năm nay, nhưng nhìn chung v n ph c t p, phi n hà cho ngư i dân, doanh nghi p. V n còn t n t i khá ph bi n xu hư ng cơ quan hành chính giành thu n l i v cho mình, đ y khó khăn v cho ngư i dân gánh ch u trong gi i quy t công vi c c a dân, doanh nghi p. Th c ti n thí đi m và k t qu 2 năm th c hi n c 3 c p chính quy n đ a phương kh ng đ nh cơ ch “ m t c a” là m t ch trương đúng trong c i cách, t l th c hi n cơ ch “m t c a” là khá cao, nhưng m t s nơi th c hi n cơ ch này còn hình th c, không công khai rõ cho dân v các th t c hành chính, bi u m u h sơ, th i gian gi i quy t, phí và l phí, v n nh n h sơ c a dân t i các phòng ban chuyên môn khi n cho ngư i dân v n ph i đ n nhi u b ph n v.v... M t khác, trong vòng 2-3 năm g n đây các lo i gi y phép con l i tái xu t hi n. T ch c th c hi n th ch v n là khâu còn nhi u y u kém. Nhi u th ch không đư c k p th i t ng k t, s a đ i, b sung k p th i thông qua cơ ch ki m tra quá trình th c hi n. Đi u này đã đư c phát hi n t lâu nhưng ch m đư c kh c ph c trên th c t . 3. Nguyên nhân - Chưa nh n th c đ y đ , toàn di n v di n m o, v cơ c u quy mô c a h th ng th ch c a xã h i nư c ta trong th i kỳ chuy n đ i sang n n kinh t th trư ng đ nh hư ng xã h i ch nghĩa và h i nh p qu c t . Vi c xác l p các th ch qu n lý m i phù h p v i các quy lu t c a kinh t th trư ng v n hành theo đ nh hư ng xã h i ch nghĩa, cùng v i m c tiêu phát tri n nhanh, n đ nh v i gi i quy t các v n đ xã h i v n còn là nh ng thách th c to l n trong th c hi n chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i và h i nh p nư c ta. - Tính nh t quán, đ ng b gi a các th ch chưa đư c b o đ m do còn tư tư ng bao c p, c c b c a các b , ngành trong quá trình xây d ng và thông qua th ch . Th c hi n nguyên t c k t h p qu n lý nhà nư c c a ngành, lĩnh v c v i qu n lý lãnh th đã có lúc phá v tính th ng nh t, thông su t qu n lý nhà nư c c a Chính ph , c a Nhà nư c xét trên bình di n toàn xã h i. - Chương trình hành đ ng s 1 “Chương trình đ i m i công tác xây d ng, ban hành và nâng cao ch t lư ng văn b n quy ph m pháp lu t” m c dù đư c tri n khai tích c c, nhưng nh ng s n ph m đích th c như các Ngh đ nh v quy trình l p d ki n chương trình xây d ng văn b n quy ph m pháp lu t dài h n và hàng năm c a Chính ph , Ngh đ nh v quy trình xây d ng và ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a Chính ph , Th tư ng Chính ph , c a các b v n chưa đư c ban hành, do đó cũng nh hư ng t i vi c đ i m i quy trình xây d ng và ban hành văn b n quy ph m pháp lu t. - Các b , ngành Trung ương chưa kiên quy t nh t quán t ch c th c hi n c i cách đơn gi n th t c hành chính theo ch đ o c a Th tư ng Chính ph . Ph n l n các th t c hành chính do Trung ương quy đ nh, vì v y mu n đơn gi n hoá, thay đ i ho c bãi b ph i do các cơ quan Trung ương th c hi n. M t khác, th t c hành chính bao gi cũng g n v i th m quy n c a cơ quan hành chính, vì v y rà soát th t c hành chính không ch đơn thu n là th t c hành chính, mà ph i g n v i rà soát th m quy n theo các hư ng nhi m v nào gi nguyên th m quy n, vi c gì phân c p cho c p dư i, thôi không tr c ti p làm mà c n chuy n giao đ xã h i t lo v.v… Thông thư ng, t b n thân cơ quan hành chính, k c c p trung ương, đ a phương đ u có xu hư ng ít quan tâm đ n v n đ rà soát th m quy n, trong khi làm t t v n đ này m i d n đ n nhi u thay đ i, hư ng t i ph c v t t hơn, sát hơn cho dân, doanh nghi p. Cũng chính vì v y, vi c chưa k t h p t t gi a rà soát th t c hành chính v i rà soát th m quy n cũng là m t nguyên nhân h n ch k t qu trong c i cách th t c hành chính.
  6. II. V C I CÁCH T CH C B MÁY HÀNH CHÍNH NHÀ NƯ C 1. Nh ng k t qu ch y u đ t đư c - Vi c th c hi n m t trong nh ng nhi m v tr ng tâm mà Chương trình t ng th đ ra là đi u ch nh, làm rõ ch c năng, nhi m v c a t ng cơ quan trong h th ng hành chính, kh c ph c nh ng ch ng chéo, trùng l p v ch c năng, nhi m v đã đ t đư c k t qu tích c c. M t s lo i công vi c trư c đây do Chính ph , Th tư ng Chính ph gi i quy t, nay đã đư c chuy n cho các b , ngành Trung ương và phân c p cho chính quy n đ a phương th c hi n. Quá trình xây d ng và ban hành đ y đ các ngh đ nh v ch c năng, nhi m v , cơ c u t ch c các b , ngành Trung ương đã mang l i 2 k t qu quan tr ng, đó là kh c ph c đư c nh ng ch ng chéo, trùng l p v ch c năng, nhi m v , b o đ m đư c nguyên t c m t vi c ch giao cho m t cơ quan th c hi n và v phân c p ti p m t s vi c cho chính quy n đ a phương các c p. K t qu công tác phân c p th hi n 2c pđ : + M t là, đã có m t s k t qu ghi nh n trong phân c p gi a Trung ương và đ a phương trên khá nhi u lĩnh v c. Xu hư ng là l a ch n đúng vi c đ phân c p và m t khi đư c phân c p thì chính quy n đ a phương ch u trách nhi m , ví d như th m quy n giao đ t, c p đ t, thu h i đ t trư c đây v a thu c Th tư ng Chính ph v a thu c Ch t ch U ban nhân dân t nh, nay đã giao cho Ch t ch t nh toàn b ; phân c p th m quy n quy t đ nh các d án đ u tư, v ngân sách, v giáo d c, y t , v th m quy n quy t đ nh t ch c b máy và biên ch s nghi p v.v… Th m quy n và trách nhi m c a chính quy n đ a phương các c p so v i 15 năm trư c đây đã có s gia tăng và m r ng đáng k . Đ c bi t, Chính ph đã có các Ngh đ nh riêng v phân c p cho 2 thành ph l n là Hà N i và thành ph H Chí Minh, thông qua đó phát huy tính ch đ ng, t ch u trách nhi m c a chính quy n 2 thành ph , đ ng th i là nh ng th nghi m đ ti p t c m r ng phân c p cho các đ a phương khác. + Hai là, b n thân các t nh, thành ph th c hi n ti p vi c phân c p cho c p huy n và c p xã trên m t s lĩnh v c. Ph n l n các t nh đã phân c p cho c p huy n v phê duy t d án đ u tư dư i 5 t đ ng, v ngu n thu và nhi m v chi, v c p gi y phép xây d ng, gi y phép kinh doanh, ch ng nh n quy n s d ng đ t, v t ch c và qu n lý cán b , công ch c. T nh Lâm Đ ng đã m nh d n phân c p cho huy n tr c ti p qu n lý Tr m thú y, Tr m B o v th c v t, Tr m khuy n nông hư ng t i thành l p Trung tâm nông nghi p c a huy n. - M t k t qu không kém ph n quan tr ng trong làm rõ ch c năng, nhi m v c a cơ quan hành chính nhà nư c là bư c đ u phân bi t ho t đ ng c a cơ quan hành chính nhà nư c v i ho t đ ng c a đơn v s nghi p, d ch v công. Đây là đi m h t s c có ý nghĩa trong b i c nh t ch c b máy hành chính nư c ta còn nhi u t ch c s nghi p, d ch v công tr c thu c các b và chính quy n đ a phương các c p, mà cơ ch qu n lý trư c đây chưa có s phân bi t rõ cho t ng lo i hình t ch c. Thông qua m t lo t các th ch v t ch c, nhân s , tài chính công, chúng ta đã t o l p đư c trong th i gian qua nh ng cơ s đ ti p t c quá trình tách rõ hành chính v i doanh nghi p, hành chính v i s nghi p theo quan đi m c a Ngh quy t Đ i h i IX. - Chính d a vào nh ng k t qu trên đây mà chúng ta có đi u ki n đ s p x p t ch c b máy hành chính g n hơn, ho t đ ng hi u qu hơn. Trong vòng 4 năm qua, t ng s các đ u m i c a Chính ph t 48 nay rút xu ng còn 39, bao g m 26 b , cơ quan ngang b và 13 cơ quan thu c Chính ph . Th c ti n đã ch ng t tính đúng đ n c a nguyên t c t ch c b qu n lý đa ngành, đa lĩnh v c. Kinh nghi m c a vi c t ch c B Tài chính (đưa T ng c c H i quan, U ban ch ng khoán, Ban V t giá Chính ph vào B ), và B Tài nguyên Môi trư ng là r t t t. T ch c các cơ quan chuyên môn đ a phương cũng đư c đ i m i, s p x p phù h p v i t ch c ngành Trung ương và đi u ki n c th c a đ a phương. Ngh đ nh s 171,172 c a Chính ph đã kh ng đ nh mô hình t ch c c ng, đư c t ch c nh t quán theo quy đ nh c a Trung ương và đ ng th i trao quy n cho đ a phương t quy t đ nh các lo i t ch c m m phù h p.
  7. - M t ph n l n các đ án thu c Chương trình hành đ ng s 2 “Nghiên c u xác đ nh vai trò, ch c năng và cơ c u t ch c c a các cơ quan trong h th ng hành chính nhà nư c giai đo n I” đã đư c th c hi n v i ch t lư ng t t, th hi n thành các th ch quan tr ng như Lu t T ch c H i đ ng nhân dân và U ban nhân dân, Ngh quy t s 08 c a Chính ph v đ y m nh phân c p Trung ương - đ a phương, Ngh đ nh s 86, Ngh đ nh s 30 v ch c năng, nhi m v , th m quy n và cơ c u t ch c c a các b , cơ quan ngang b , cơ quan thu c Chính ph , các Ngh đ nh s 171,172 v t ch c các cơ quan chuyên môn U ban nhân dân c p t nh, c p huy n v.v… 2. Nh ng t n t i, h n ch Nhìn chung, cho đ n nay, b máy hành chính nhà nư c chưa đư c c i cách đ đáp ng yêu c u c a cơ ch qu n lý m i và yêu c u h i nh p qu c t . Ch c năng c a t ng cơ quan hành chính nhà nư c chưa đư c phân đ nh rõ và phù h p; còn ch ng chéo v th m quy n và nhi m v qu n lý nhà nư c. Chính ph , Th tư ng Chính ph , các b và chính quy n đ a phương các c p v n còn ôm đ m quá nhi u vi c, trong khi đó ch c năng chính là t p trung qu n lý vĩ mô không đư c th c hi n t t. Phân c p Trung ương - đ a phương v n không đ t đư c m c tiêu mà Chương trình t ng th đã xác đ nh là “đ n năm 2005, v cơ b n xác đ nh xong và th c hi n đư c các quy đ nh m i v phân c p qu n lý hành chính nhà nư c gi a Trung ương và đ a phương, gi a các c p chính quy n đ a phương”. Các b , ngành Trung ương r t ch m trong tri n khai Ngh quy t s 08 c a Chính ph v tăng cư ng phân c p, tư tư ng không mu n phân c p v n đang là ph bi n trong đ i ngũ cán b , công ch c c p Trung ương. Th m chí vi c th c hi n m t s văn b n đã có v phân c p là r t ch m. Phân c p qu n lý cán b , công ch c, cơ ch qu n lý biên ch còn nhi u b t c p. S lư ng các cơ quan c a Chính ph m c dù đã gi m t 48 xu ng 39, nhưng nhìn chung v n là quá nhi u đ u m i. T ch c c a các s c p t nh và phòng c p huy n đ u tăng, đ c bi t t ch c bên trong các b , ngành Trung ương và các s đ u tăng. Vi c ti p t c chia tách các đơn v hành chính (trong giai đo n I thêm 3 đơn v c p t nh, 48 đơn v c p huy n và 351 đơn v c p xã) kéo theo ph n tăng tương ng s lư ng các s và phòng chuyên môn, không k biên ch hành chính và s nghi p cũng tăng theo. Xu hư ng nâng c p t ch c còn khá ph bi n (Phòng lên V , V lên C c, C c lên T ng c c; C c, T ng c c lên lo i I, Trư ng Trung c p lên Cao đ ng, Trư ng Cao đ ng lên Đ i h c v.v…) cũng d n đ n gia tăng t ch c bên trong, tăng biên ch . H t giai đo n I, v n chưa có đư c các Ngh đ nh c a Chính ph quy đ nh c th v ch c năng, nhi m v , quy n h n c a U ban nhân dân c p t nh, huy n và xã như Chương trình hành đ ng s 2 đã đ ra. Ch trương phân bi t qu n lý nhà nư c theo đ a bàn đô th , nông thôn, xác đ nh tiêu chí phân lo i đơn v hành chính lãnh th đã đư c đ ra nhưng ch m tri n khai th c hi n. Vi c th c hi n tinh gi n biên ch theo các Ngh quy t c a Chính ph nhìn chung không đ t yêu c u, không đ t ch tiêu gi m 15% như Ngh quy t Trung ương 7 khoá VIII xác đ nh. S li u t ng h p qua th c hi n c a 17 b , ngành Trung ương và 52 t nh cho th y đ n nay m i gi m đư c 21.089 ngư i, trong đó Trung ương là 1.601, đ a phương là 19.488 ngư i, chuy n đư c 10.700 biên ch sang cơ ch t ch . 3. Nguyên nhân - M c dù ch c năng, nhi m v , th m quy n và trách nhi m các cơ quan hành chính nhà nư c đã đư c đi u ch nh, nhưng nhìn chung v n chưa phù h p v i yêu c u c a qu n lý xã h i và qu n lý nhà nư c đ i v i n n kinh t th trư ng đ nh hư ng xã h i ch nghĩa. Nguyên nhân ch y u là tư duy v kinh t và hành chính ch m đư c đ i m i. Thói quen, cách làm ăn trong qu n lý, trong hành chính c a cơ ch kinh t t p trung quan liêu bao c p v n còn tác đ ng dai d ng đ n t ng bư c đi trong c i cách.
  8. - T ch c th c hi n chưa t t các ch trương, th ch đã có v phân c p m nh cho chính quy n đ a phương, tách cơ quan hành chính v i doanh nghi p, v i đơn v s nghi p d ch v công. III. V CÔNG TÁC XÂY D NG, NÂNG CAO CH T LƯ NG C A Đ I NGŨ CÁN B , CÔNG CH C 1. Nh ng k t qu ch y u đ t đư c - Công tác qu n lý đ i ngũ cán b , công ch c ti p t c đư c c i cách theo hư ng rõ hơn v phân công và phân c p. Đã có s phân đ nh khá rõ v trách nhi m, th m quy n qu n lý đ i ngũ cán b , công ch c hành chính c a Th tư ng Chính ph , c a các b và chính quy n đ a phương. Th m quy n và trách nhi m trong b nhi m, s d ng, khen thư ng, k lu t cán b , công ch c cũng đã đư c xác đ nh khá rõ cho ngư i đ ng đ u các cơ quan hành chính và th trư ng các đơn v s nghi p, d ch v công. Đ c bi t, th m quy n và trách nhi m c a ngư i đ ng đ u các đơn v s nghi p, d ch v công đư c nâng cao đáng k phù h p v i các cơ ch đã có v quy n t ch , t ch u trách nhi m c a các đơn v s nghi p, d ch v công. - V i Pháp l nh cán b , công ch c s a đ i năm 2003, ti p t c có s phân bi t rõ hơn đ i ngũ cán b , công ch c trong h th ng chính tr nư c ta: cán b qua b u c , công ch c hành chính, viên ch c s nghi p, cán b gi ch c v lãnh đ o trong doanh nghi p nhà nư c, cán b chuyên trách và công ch c c p xã. Trên cơ s đó đã xác đ nh nh ng yêu c u, tiêu chu n v trình đ , năng l c ph m ch t, cơ ch qu n lý và ch đ , chính sách đãi ng thích h p. Ch trương, quan đi m c a Đ ng v tách rõ hành chính v i doanh nghi p, v i s nghi p đã đư c c th hoá và tri n khai thông qua các quy đ nh, th ch v công ch c hành chính, viên ch c s nghi p. - Đã ti n hành rà soát, đánh giá l i h th ng các tiêu chu n ch c danh công ch c hi n có đ t đó có nh ng đi u ch nh cũng như ban hành m i m t s ch c danh, tiêu chu n nghi p v các ng ch công ch c, viên ch c. Cho đ n nay đã có kho ng hơn 200 ch c danh tiêu chu n cán b , công ch c đang đư c s d ng; góp ph n quan tr ng vào công tác qu n lý và s d ng cán b , công ch c. Đ c bi t, tri n khai Pháp l nh cán b , công ch c s a đ i 2003, đã ban hành ch c danh tiêu chu n công ch c chuyên môn c a chính quy n c p xã, thông qua đó đ y nhanh quá trình chu n hoá và đào t o, b i dư ng đ i ngũ cán b , công ch c cơ s . - N u như t năm 1998 khi có Pháp l nh cán b , công ch c đ n trư c khi Pháp l nh cán b , công ch c s a đ i vào năm 2003, đã có s thay đ i cơ b n trong ch đ tuy n d ng cán b , công ch c, đó là chuy n t xét tuy n sang thi tuy n chung b t bu c, thì sau 2003 đã có s phân bi t khá rõ và phù h p là đ i v i công ch c hành chính b t bu c qua thi tuy n, còn viên ch c s nghi p đư c áp d ng c 2 hình th c là thi tuy n và xét tuy n theo ch đ h p đ ng. - Vi c thi nâng ng ch đ i v i chuyên viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao c p và các ng ch tương đương ti p t c đư c tri n khai, qua đó t o ra s thay đ i tích c c góp ph n nâng cao ch t lư ng c a đ i ngũ cán b , công ch c. - N i dung chương trình đào t o, b i dư ng cán b , công ch c đã bư c đ u đư c đ i m i theo hư ng phù h p v i các đ i tư ng đào t o, b i dư ng, c th là chương trình b i dư ng v qu n lý nhà nư c chuyên viên cao c p, chuyên viên chính, chuyên viên, chương trình đào t o ti n công v , chương trình b i dư ng Ch t ch U ban nhân dân xã. Song song v i quá trình này là s đ i m i phương th c đào t o, b i dư ng. Vi c nâng cao ch t lư ng đ i ngũ giáo viên tham gia đào t o, b i dư ng cán b , công ch c đã đư c chú tr ng. - Đã có s phân công gi a các cơ s đào t o, b i dư ng cán b , công ch c, theo đó các Trư ng đào t o, b i dư ng cán b , công ch c các b , ngành Trung ương t p trung vào b i dư ng ki n th c qu n lý nhà nư c ng ch cán s , chuyên viên; các trư ng c a t nh ngoài đ i tư ng là cán s , chuyên viên còn b i dư ng ki n th c qu n lý nhà nư c cho cán b , công ch c c p xã, cho đ i bi u H i đ ng nhân dân c p huy n và c p xã. H c vi n Hành chính qu c gia qu n lý th ng nh t vi c xây d ng chương trình, giáo trình, tài li u.
  9. - Đ c bi t công tác đào t o, b i dư ng cán b , công ch c cũng có nh ng bư c ti n rõ r t. Vi c tri n khai công tác này t p trung vào th c hi n k ho ch đào t o, b i dư ng cán b , công ch c giai đo n 2001-2005 đã đư c Th tư ng Chính ph phê duy t. T ng s cán b , công ch c đư c đào t o, b i dư ng 5 năm qua kho ng 2.510.000 lư t ngư i, trong đó có 407.000 v lý lu n chính tr , 894.000 v ki n th c qu n lý nhà nư c, 1.076.000 v chuyên môn, 37.000 v ngo i ng và 96.000 v tin h c. M t k t qu khác đáng chú ý là sau đ t b u c đ i bi u H i đ ng nhân dân các c p nhi m kỳ 2004-2009, trong năm 2004 đã có g n 292.000 đ i bi u H i đ ng nhân dân các c p đư c b i dư ng trang b ki n th c và k năng ho t đ ng. - Chính sách ti n lương, ch đ b o hi m xã h i đã có nh ng c i cách bư c đ u góp ph n n đ nh cu c s ng c a cán b , công ch c. Đ án c i cách chính sách ti n lương đã đi u ch nh l trình và bư c đi trong c i cách ti n lương so v i m c tiêu ban đ u đ t ra đ n 2005 là c i cách cơ b n ti n lương cán b , công ch c. 2. Nh ng t n t i, h n ch Y u kém l n nh t là ch t lư ng c a đ i ngũ cán b , công ch c v n chưa đáp ng đư c yêu c u qu n lý nhà nư c trong cơ ch m i. M c dù công tác đào t o, b i dư ng đư c tăng cư ng, s lư ng cán b , công ch c qua các l p, khoá đào t o, b i dư ng khá l n, nhưng nhìn chung ch t lư ng, nh t là ki n th c qu n lý nhà nư c m i v i k năng nghi p v hành chính phù h p th c s đ t đư c t l th p. B ng c p, ch ng ch tăng, nhưng ch t lư ng th t s c a cán b , công ch c có b ng c p, ch ng ch l i đang là v n đ đáng lo ng i. N i dung và phương pháp đào t o, b i dư ng cán b , công ch c tuy đã có m t s đ i m i, nhưng nhìn chung v n chưa có nh ng c i cách cơ b n như Chương trình t ng th đã đ t ra. M t b ph n không nh cán b , công ch c suy thoái ph m ch t, đ o đ c, tham nhũng, c a quy n, thi u ý th c trách nhi m và tinh th n ph c v , vô c m trư c yêu c u c a nhân dân, c a xã h i. Nh ng gi i pháp mang tính đ i m i, theo hư ng hi n đ i hóa công tác qu n lý cán b , công ch c, (như phân c p, tăng cư ng trách nhi m và th m quy n c a ngư i đ ng đ u các đơn v s nghi p d ch v công, xây d ng h th ng thông tin qu n lý đ i ngũ cán b , công ch c v.v…) ch m đư c tri n khai, d n đ n các cơ quan hành chính v n ôm đ m nhi u vi c và c n tr , can thi p sâu vào ho t đ ng c a các đơn v cơ s . Công tác qu n lý, tuy n d ng, s d ng, thi tuy n, thi nâng ng ch, đánh giá, luân chuy n, đ b t cán b , công ch c ch m thay đ i. Các phương pháp khoa h c trong đánh giá k t qu công tác c a t ng cán b , công ch c ch m đư c áp d ng đ thay th phương pháp đánh giá d a vào t p th là ch y u. 3. Nguyên nhân - M t s k t qu , s n ph m d ki n c a vi c th c hi n Chương trình hành đ ng s 4 “Chương trình xây d ng, nâng cao ch t lư ng đ i ngũ cán b , công ch c nhà nư c giai đo n I (2003-2005) chưa đư c hoàn t t. Ví d như vi c ch m tr tri n khai t ng đi u tra, kh o sát, đánh giá đ i ngũ cán b , công ch c; chưa ban hành đư c cơ c u công ch c và quy ch đánh giá cán b , công ch c v.v… - Ch đ o t ch c th c hi n và ki m tra vi c th c hi n các th ch đã có v cán b , công ch c r t ch m và thi u kiên quy t. Đ đưa các th ch phân bi t khá rõ công ch c hành chính và viên ch c s nghi p vào cu c s ng, đòi h i các b , ngành và chính quy n đ a phương các c p ph i ch đ o tri n khai c th trong ph m vi trách nhi m c a mình, trong đó ph i gi i quy t m i quan h v phân c p qu n lý cán b , công ch c gi a b , t nh và các đơn v s nghi p tr c thu c. Tuy nhiên, trong th c t cách qu n lý cán b , công ch c khá nhi u b , ngành Trung ương và đ a phương v cơ b n v n như cũ. M t s quy đ nh m i ch m đư c th c hi n và nhi u công vi c trong qu n lý cán b , công ch c đáng ra do đơn v cơ s gi i quy t thì các b , t nh v n ph trách.
  10. - Vi c ki m tra, thanh tra công v và x lý cán b , công ch c có vi ph m pháp lu t làm không thư ng xuyên và không nghiêm. Tính răn đe, làm gương trong x lý k lu t cán b , công ch c h u như không có. Chính vì v y, đ o đ c công v , thái đ ph c v dân, t ch c c a cán b , công ch c không đư c tăng cư ng. IV. V C I CÁCH TÀI CHÍNH CÔNG 1. Nh ng k t qu ch y u đ t đư c - Cơ ch phân c p qu n lý tài chính và ngân sách đã có nh ng đ i m i quan tr ng. Lu t Ngân sách nhà nư c s a đ i xác đ nh rõ Ngân sách nhà nư c g m 2 c p và có nh ng đ i m i v phân c p ngân sách theo hư ng tăng tính ch đ ng, tăng th m quy n và trách nhi m c a các b , ngành, đ a phương trong qu n lý tài chính, ngân sách. Đ c bi t, quy n và trách nhi m quy t đ nh ngân sách đ a phương c a H i đ ng nhân dân c p t nh đã đư c b o đ m, quy n quy t đ nh ngân sách và phân b ngân sách hàng năm đư c Qu c h i th c hi n đã d n dân đi vào n n n p. - Vi c qu n lý và đi u hành ngân sách ti p t c đư c đ i m i, ngu n thu ngân sách ti p t c tăng và đư c t p trung k p th i. Vi c c p phát v n đ u tư, c p phát h n m c kinh phí đ i v i các đơn v d toán và các t ch c đư c ngân sách nhà nư c h tr kinh phí đư c c i ti n, đ i m i, v a t o ch đ ng cho các đơn v d toán trong s d ng kinh phí, v a gi m nhi u th t c không c n thi t cho c cơ quan tài chính và các đơn v th hư ng ngân sách. - Quy ch công khai tài chính ban hành kèm theo Quy t đ nh s 192 ngày 16/11/2004 c a Th tư ng Chính ph cùng v i các quy đ nh công khai trong quy ch dân ch cơ s đã đư c tri n khai r ng rãi, thông qua đó phát huy quy n làm ch c a cán b , công ch c, t p th ngư i lao đ ng và nhân dân trong ki m tra, giám sát quá trình qu n lý và s d ng v n, tài s n nhà nư c, huy đ ng, qu n lý và s d ng các kho n đóng góp c a nhân dân theo quy đ nh c a pháp lu t, phát hi n và ngăn ch n k p th i các hành vi vi ph m ch đ qu n lý tài chính, b o đ m s d ng có hi u qu ngân sách nhà nư c, th c hành ti t ki m, ch ng lãng phí. - Cơ ch tài chính cho các lo i hình t ch c trong h th ng hành chính nhà nư c đã bư c đ u đư c đ i m i v i nh ng k t qu tích c c trong tri n khai cơ ch khoán biên ch và kinh phí qu n lý hành chính và cơ ch tài chính cho các đơn v s nghi p có thu. V cơ ch khoán biên ch và kinh phí qu n lý hành chính: Sau hơn 4 năm th c hi n thí đi m khoán biên ch và kinh phí qu n lý hành chính theo quy đ nh t i Quy t đ nh s 192/2001/QĐ-TTg ngày 17/12/2001 c a Th tư ng Chính ph v m r ng thí đi m khoán biên ch và kinh phí qu n lý hành chính đ i v i cơ quan hành chính Nhà nư c, đã có 60/64 t nh, thành ph tr c thu c Trung ương và 3 B tri n khai. Các đ a phương đã giao khoán cho 1254 cơ quan hành chính tr c thu c, đ t t l 56,76% t ng s cơ quan hành chính thu c t nh; m t s đ a phương đã th c hi n m r ng th c hi n cơ ch khoán đ i v i t t c các cơ quan hành chính, các cơ quan Đ ng và các đoàn th chính tr c a đ a phương như: t nh Bình Dương, B n Tre, thành ph H Chí Minh…; Trung ương các B Lao đ ng Thương binh và xã h i, B Giao thông v n t i và B Tài chính th c hi n thí đi m khoán biên ch và kinh phí qu n lý hành chính cho trên 160 cơ quan hành chính tr c thu c, riêng B Tài chính đã th c hi n cơ ch khoán đ i v i các đơn v thu c h th ng T ng c c thu , T ng c c H i quan và Kho b c nhà nư c, C c D tr qu c gia. Nh ng k t qu ch y u đã đ t đư c qua th c hi n thí đi m khoán đ i v i các cơ quan hành chính là: + Khoán biên ch và kinh phí qu n lý hành chính đã giao quy n t ch và t ch u trách nhi m cho các cơ quan trong vi c t ch c s p x p b máy, th c hi n ti t ki m, ch ng lãng phí, nâng cao hi u su t lao đ ng, hi u qu công vi c.
  11. + Đã t o đi u ki n cho cán b , công ch c tham gia giám sát quá trình th c hi n cơ ch khoán theo đ án đã đư c duy t, thúc đ y s d ng kinh phí ti t ki m, hi u qu thông qua vi c xây d ng quy ch chi tiêu n i b , xây d ng tiêu chu n đ nh m c chi c a cơ quan. + Tăng thu nh p cho cán b , công ch c: thông qua các bi n pháp ti t ki m, s thu nh p tăng bình quân so v i ti n lương trư c khi khoán đ t 130.000đ ng/ngư i/tháng; trong đó dao đ ng t 55.000đ ng/ngư i/tháng đ n 500.000đ ng/ngư i/tháng. + T k t qu trên, Chính ph đã ban hành Ngh đ nh s 130/2005/NĐ-CP đ thay th Quy t đ nh 192/2001/QĐ-TTg. V cơ ch tài chính cho các đơn v s nghi p có thu: Th c hi n Ngh đ nh s 10/2002/NĐ-CP ngày 16/01/2002 v ch đ tài chính áp d ng cho đơn v s nghi p có thu, đ n cu i năm 2005 đã có 37/43 b , ch đ o th c hi n. M t s b , cơ quan Trung ương đã giao quy n t ch cho 100% đơn v s nghi p có thu tr c thu c như: B Công nghi p, B Xây d ng, B Lao đ ng thương binh và xã h i… 63/64 t nh, thành ph đã giao quy n t ch v tài chính cho 9082 đơn v , đ t 60%. M t s đ a phương tri n khai t t như: An Giang, Bà R a – Vũng Tàu, Bình Dương, B n Tre, Bình Thu n, Cà Mau, L ng Sơn, Thanh Hoá, H i Phòng, Hà N i, Nam Đ nh, Ninh Bình, thành ph H Chí Minh v.v… Sau hơn 3 năm tri n khai th c hi n Ngh đ nh s 10/2002/NĐ-CP đã kh ng đ nh đư c nh ng k t qu tích c c ch y u như sau: + Tăng quy n t ch v tài chính: các đơn v s nghi p có thu đư c giao quy n t ch v tài chính đã ch đ ng s d ng các ngu n kinh phí (bao g m ngu n thu s nghi p và ngu n kinh phí ngân sách c p chi b o đ m ho t đ ng thư ng xuyên) đáp ng yêu c u ho t đ ng c a đơn v ; b o đ m chi tiêu hi u qu , ti t ki m trên cơ s quy ch chi tiêu n i b do đơn v xây d ng. Th c hi n t t hơn quy đ nh công khai, minh b ch trong qu n lý và s d ng ngu n tài chính công. + Phát tri n và m r ng các ho t đ ng d ch v : Các đơn v s nghi p có thu đã ch đ ng huy đ ng các ngu n l c như: ngu n nhân l c, ngu n v n và cơ s v t ch t đ t ch c các ho t đ ng s n xu t hàng hoá, cung ng d ch v , nâng cao ch t lư ng ho t đ ng s nghi p. T đó t o đi u ki n tăng thu nh p cho ngư i lao đ ng (trong th i gian qua thu nh p tăng thêm bình quân t 10% đ n 15%, m t s đơn v đã đ t m c thu nh p tăng thêm b ng 2-2,5 l n qu ti n lương c p b c ch c v ). + Phân đ nh rõ ch c năng, nhi m v c a cơ quan hành chính có ch c năng qu n lý nhà nư c và đơn v s nghi p có ch c năng cung c p d ch v công. T đó có cơ ch qu n lý phù h p v i t ng lĩnh v c, xoá b tình tr ng “hành chính hoá” các ho t đ ng s nghi p. 2. Nh ng t n t i, h n ch - Công tác phân c p qu n lý tài chính còn có tình tr ng c t khúc, trong m t s lĩnh v c đã có quy đ nh giao c p t nh phân c p ti p cho c p huy n, c p xã, nhưng chưa th c hi n. - Vi c th c hi n các cơ ch tài chính cho các cơ quan hành chính và đơn v s nghi p có thu theo các văn b n pháp lu t v n còn m c đ chưa cao. Cơ ch khoán biên ch và kinh phí qu n lý hành chính chưa mang tính b t bu c nên s lư ng các cơ quan đăng ký th c hi n còn h n ch , đ c bi t là các cơ quan hành chính c p Trung ương. Các quy đ nh v ch đ tài chính áp d ng cho các cơ quan hành chính còn b t h p lý nhưng ch m đư c s a đ i (ch đ công tác phí, đ nh m c kinh phí theo bình quân…) - Trong giai đo n I chưa th c hi n đư c vi c nghiên c u và đưa vào thí đi m đ i m i cơ ch xây d ng ngân sách, kinh phí d a trên cơ s k t qu đ u ra như d ki n c a Chương trình hành đ ng s 6 “Đ i m i cơ ch qu n lý tài chính đ i v i các cơ quan hành chính nhà nư c và đơn v s nghi p công giai đo n 2004-2005”.
  12. 3. Nguyên nhân - Cơ ch khoán biên ch và kinh phí qu n lý hành chính đ i v i các cơ quan hành chính, m c dù có nh ng đi m ưu vi t, nhưng tình hình tri n khai không đ ng đ u, ch y u là c p đ a phương, có nguyên nhân là d ng “Thí đi m m r ng”. Tính b t bu c trong tri n khai còn m c đ th p. - Cơ ch t ch , trong đó có t ch tài chính c a các đơn v s nghi p d ch v công có ph n ch m trong xây d ng và tri n khai và đòi h i s đ ng b trong c th hoá nh ng v n đ v xã h i hoá, đ c bi t quan tr ng và nh y c m là v n đ v h c phí, vi n phí. V. V HI N Đ I HOÁ N N HÀNH CHÍNH NHÀ NƯ C 1. Nh ng k t qu ch y u đ t đư c Vi c tri n khai Đ án đ i m i phương th c đi u hành và hi n đ i hoá công s c a h th ng hành chính nhà nư c giai đo n 2003-2005 (Đ án 169) và Đ án tin h c hoá qu n lý hành chính nhà nư c giai đo n 2001-2005 (Đ án 112) đã góp ph n vào th c hi n m c tiêu hi n đ i hoá n n hành chính v i nh ng k t qu đ t đư c như sau: - Nguyên t c làm vi c và s ph i h p trong v n hành b máy hành chính đư c quy đ nh rõ hơn. Chính ph đã ban hành Ngh đ nh s 144/2005/NĐ-CP quy đ nh v công tác ph i h p gi a các cơ quan hành chính nhà nư c trong xây d ng và ki m tra vi c th c hi n chính sách, chi n lư c, quy ho ch, k ho ch. Quy ch làm vi c c a Chính ph , c a các b và U ban nhân dân các t nh, thành ph tr c thu c Trung ương đư c ban hành đã đ nh rõ m t lo t v n đ như trách nhi m c a t p th , cá nhân ngư i đ ng đ u các cơ quan, ch đ gi i quy t công vi c, th m quy n ký văn b n, ch đ h i h p, đi công tác, cơ ch ph i h p v.v… - Bư c đ u nghiên c u hình thành tương đ i đ ng b cơ s khoa h c và th c ti n cho vi c đ i m i phương th c đi u hành và hi n đ i hóa công s trong đi u ki n phát tri n kinh t th trư ng đ nh hư ng xã h i ch nghĩa, xây d ng Nhà nư c pháp quy n xã h i ch nghĩa và h i nh p qu c t . T báo cáo c a các ti u Đ án 169 đã có đư c m t cái nhìn t ng quan v th c tr ng và xác đ nh đư c cơ s khoa h c và th c ti n v i nh ng gi i pháp cơ b n, đ ng b trên nh ng v n đ then ch t đ i m i phương th c đi u hành và hi n đ i hoá công s c a h th ng hành chính trong th i gian t i. - Chu n b cho vi c hình thành khuôn kh th ch đ ng b nh m thúc đ y quá trình đ i m i phương th c đi u hành và hi n đ i hoá h th ng công s t Trung ương đ n cơ s . Dù th o c¸c văn b n quy ph m pháp lu t đang đư c hoàn t t đ trình Chính ph xem xét s là cơ s pháp lý quan tr ng trong hi n đ i hoá hành chính. - Xây d ng đ chu n b ban hành các h th ng tiêu chu n, đ nh m c v trang thi t b , di n tích phòng làm vi c, thi t k m u các công s hành chính đáp ng yêu c u hi n đ i hoá thay th cho các tiêu chí, đ nh m c cũ, l c h u. - H th ng qu n lý ch t lư ng (theo ISO: 9000-2001) bư c đ u đã đư c nghiên c u ng d ng trong ho t đ ng c a các cơ quan hành chính. Tính đ n nay đã có kho ng 150 cơ quan hành chính xây d ng và tri n khai h th ng này, trong đó có kho ng 30 cơ quan đư c c p gi y ch ng nh n đ t tiêu chu n. Đi u quan tr ng qua áp d ng h th ng là t o l p m t phương pháp làm vi c khoa h c, xác đ nh rõ công vi c c n làm, ch th th c hi n. - Vi c tri n khai Đ án 112 bư c đ u đã t o ra m t phương th c làm vi c m i có s d ng công ngh thông tin trong các cơ quan hành chính nhà nư c, nâng cao hi u qu làm vi c c a cán b , công ch c; xây d ng đư c cơ s h t ng thông tin ph c v tin h c hoá qu n lý hành chính nhà nư c. Bư c đ u hình thành h th ng thông tin đi n t c a Chính ph , bao g m Trung tâm tích h p d li u c a các b , các t nh, m ng c c b (LAN) c a m i cơ quan
  13. thu c cơ c u bên trong c a các b , các t nh, m ng di n r ng liên k t h th ng tin h c c a b , t nh. H th ng thông tin đi n t đã b t đ u đưa vào v n hành các d ch v cơ b n như thư đi n t , các ph n m m ng d ng tin h c hoá qu n lý nhà nư c. C ng thông tin đi n t Chính ph đã đư c xây d ng và đưa vào ho t đ ng; đang ti n hành th nghi m tin h c hoá quy trình c p gi y ch ng nh n quy n s d ng đ t, quy n s h u nhà t i thành ph H i Phòng, Đ N ng; tin h c hoá quy trình c p gi y phép xây d ng t i H i Dương, Đà N ng, thành ph H Chí Minh; tin h c hoá c p đăng ký kinh doanh t i Th a Thiên Hu , Hà Tây, C n Thơ v.v… Nâng cao m t bư c đáng k trình đ qu n tr m ng c a cán b , công ch c tin h c chuyên trách và k năng s d ng tin h c c a đ i ngũ cán b , công ch c nói chung. - Đi u ki n làm vi c c a cán b , công ch c ti p t c đư c c i thi n, các cơ quan, công s đư c xây d ng, c i t o, nâng c p tr s và đư c trang thi t b máy móc, phương ti n làm vi c t t hơn. 2. Nh ng t n t i, h n ch - Ch m có s chuy n bi n, thay đ i cơ b n trong phương th c, l l i làm vi c c a các cơ quan hành chính. Phương th c ho t đ ng c a các cơ quan hành chính hi n nay v n chưa theo k p yêu c u c a s nghi p công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t nư c. Ki m tra như m t n i dung qu n lý nhà nư c chưa đư c chú tr ng đúng m c nên các ch trương, quy t đ nh đư c ban hành không phát huy hi u l c trên th c t . - Tình tr ng h i h p nhi u không gi m, gi y t hành chính gia tăng. Ch đ h p ch m đư c đ i m i; thi u quy đ nh c th đ nâng cao ch t lư ng các cu c h p. Vi c nh n th c máy móc v t p trung dân ch , t o s đ ng thu n trong nhi u v n đ đã làm tri t tiêu tính ch đ ng và trách nhi m cá nhân c a ngư i đ ng đ u cơ quan, t ch c. - Quy ch làm vi c c a cơ quan hành chính nhà nư c còn chung chung và hình th c, chưa sát v i đ c đi m và th c t công tác c a cơ quan, đơn v . Quy trình gi i quy t công vi c kéo dài; chưa rõ trách nhi m c a cán b , công ch c v nh ng vi c tham mưu, đ xu t; k lu t hành chính không nghiêm. - Sau 60 năm xây d ng và c ng c chính quy n, còn kho ng 10% s xã v n không có tr s làm vi c, chưa k t i kho ng 30% tr s xã là nhà c p 4 không b o đ m đi u ki n làm vi c và gi i quy t công vi c c a dân, c a chính quy n cơ s . 3. Nguyên nhân - M t s b ch trì chưa th c s ch đ o t p trung và quy t li t các Ti u đ án đư c giao. Cũng như các chương trình hành đ ng khác, ti n đ hoàn thành các s n ph m c a Đ án 169 còn ch m so v i k ho ch, do đó đã nh hư ng đ n vi c t ch c tri n khai. - M t s d án tin h c hoá l n thu c Đ án 112 chưa đư c tri n khai ho c tri n khai ch m. - Đ i ngũ cán b , công ch c qu n lý h th ng thông tin đi n t còn y u, chưa có quy ch qu n lý đ i ngũ cán b , công ch c này các cơ quan hành chính. VI. V CÔNG TÁC CH Đ O, ĐI U HÀNH C I CÁCH HÀNH CHÍNH 1. Ưu đi m Nh n th c v t m quan tr ng c a c i cách hành chính, công tác c i cách hành chính đã đư c Chính ph , Th tư ng Chính ph , các B trư ng, Th trư ng cơ quan ngang b , cơ quan thu c Chính ph và Ch t ch U ban nhân dân các t nh, thành ph tr c thu c Trung
  14. ương quan tâm ch đ o. Các ho t đ ng c a cơ quan hành chính đư c g n k t thư ng xuyên v i vi c th c hi n các m c tiêu, nhi m v c a Chương trình t ng th giai đo n I. - Công tác c i cách hành chính đã d n đi vào chương trình, k ho ch. Chính ph , các B và các đ a phương đ u có chương trình, k ho ch, trong đó xác đ nh khá rõ nh ng nhi m v ph i gi i quy t và các gi i pháp th c hi n. Nhi u b , ngành Trung ương và đ a phương đã làm t t công tác l p k ho ch c i cách hành chính hàng năm như B Tài chính, B Nông nghi p và phát tri n nông thôn, B Xây d ng, B Công nghi p, thành ph Hà N i, thành ph H Chí Minh, thành ph Đà N ng, các t nh Qu ng Ninh, Qu ng Nam. B n Tre, Ti n Giang … - Ban Ch đ o c i cách hành chính các c p ti p t c đư c ki n toàn và nâng cao ch t lư ng ho t đ ng. Tuy t đ i đa s Trư ng ban là ngư i đ ng đ u như B trư ng, Ch t ch U ban nhân dân các t nh, thành ph . Các Ban Ch đ o c i cách hành chính đã có Quy ch làm vi c, phân công rõ trách nhi m các thành viên. Ban Thư ký Ban Ch đ o c i cách hành chính c a Chính ph đã đư c ki n toàn, có u viên chuyên trách. B ph n thư ng tr c c i cách hành chính các t nh cũng ti p t c đư c c ng c và nâng cao ch t lư ng. - Công tác ki m tra vi c tri n khai c i cách hành chính cũng đư c tăng cư ng. Riêng Ban Thư ký Ban Ch đ o c i cách hành chính c a Chính ph trong năm 2004, 2005 đã làm vi c, n m tình hình tri n khai c i cách hành chính t i 20 b , ngành Trung ương và 40 t nh, thành ph tr c thu c Trung ương. Nhi u đ a phương như Qu ng Ninh, Qu ng Nam, Đà N ng, B c Ninh, B c Giang, Thái Bình, Bà R a – Vũng Tàu, thành ph H Chí Minh v.v… cũng xây d ng và tri n khai t t k ho ch ki m tra c i cách hành chính đ a phương. Qua ki m tra đã ch n ch nh ngay nh ng m t y u kém và có bi n pháp kh c ph c. - Công tác ch đ o thí đi m, làm th , sơ k t, t ng k t, rút kinh nghi m cũng đư c chú ý trong ch đ o c i cách hành chính. Chính ph đã ch đ o sơ k t 3 năm th c hi n Chương trình t ng th , t ng k t công tác thí đi m cơ ch “m t c a”, cơ ch tài chính cho các đơn v s nghi p có thu, cơ ch khoán biên ch , thí đi m c i cách th t c c ng bi n, c i cách th t c thu , thí đi m h i quan đi n t , các đ a phương cũng coi tr ng công tác sơ k t rút kinh nghi m trong th c hi n các ch trương, văn b n c a Chính ph v c i cách hành chính. - Công tác thông tin, tuyên truy n v c i cách hành chính đã đư c coi tr ng và đ y m nh trong giai đo n I. Th tư ng Chính ph đã phê duy t Đ án tuyên truy n Chương trình t ng th t i Quy t đ nh s 178/2003/QĐ-TTg năm 2003, m t s b , ngành Trung ương như B Nông nghi p và phát tri n nông thôn, B Tài chính, B Công nghi p, B N i v , Đài truy n hình Vi t Nam, Đài Ti ng nói Vi t Nam và đ a phương như thành ph Đà N ng, C n Thơ, Vĩnh Long, Phú Yên, Hà N i, thành ph H Chí Minh, đã c th hoá vi c th c hi n Đ án này thành nh ng ho t đ ng c th , thi t th c. B N i v đã ký k t liên t ch v i Trung ương Đoàn TNCS H Chí Minh và Công đoàn Viên ch c Vi t Nam trong tuyên truy n, giáo d c chương trình c i cách hành chính và tham gia th c hi n. Đ c bi t các báo, t p chí c a Trung ương và đ a phương đã có khá nhi u bài, phóng s chuyên đ v c i cách hành chính và th t c hành chính, v a nói rõ nh ng đi m sáng trong c i cách hành chính v a ch rõ nh ng t n t i, b t c p, đ c bi t là thái đ ph c v dân, doanh nghi p c a cán b , công ch c. 2. Như c đi m - C i cách hành chính là khâu đ t phá, thúc đ y phát tri n kinh t - xã h i nhưng công tác ch đ o th c hi n chưa ngang t m, chưa kiên quy t, chưa đ ng đ u và ráo ri t. - Công tác tư tư ng cho cán b , công ch c, nh t là ngư i đ ng đ u cơ quan, đơn v chưa đư c th c hi n t t nên chưa t o ra chuy n bi n c n thi t v nh n th c và tinh th n trách nhi m c a nh ng ngư i làm c i cách hành chính. - Công tác ch đ o, đi u hành chưa nghiêm túc, thư ng xuyên, chưa bám sát các m c tiêu c i cách giai đo n I đ th c hi n có k t qu v i ý nghĩa c i cách hành chính là nhi m v tr ng tâm c a xây d ng và hoàn thi n Nhà nư c ta trong đi u ki n m i. M t s ch trương đúng đã đư c các H i ngh c a Đ ng kh ng đ nh, có quy t đ nh c a Chính ph nhưng chưa
  15. đư c ch đ o sát sao th c hi n nên k t qu th p so v i yêu c u đ t ra, đi n hình như phân c p, đào t o, b i dư ng cán b , công ch c, tách cơ quan hành chính và t ch c s nghi p… - Chưa t o ra đư c s đ ng b , g n k t gi a c i cách hành chính v i công tác ch nh đ n, xây d ng Đ ng, v i các cu c c i cách v kinh t , l p pháp, tư pháp. - Ban Ch đ o c i cách hành chính các c p ho t đ ng v n còn hình th c, sinh ho t thi u thư ng xuyên, ch t lư ng hi u qu chưa cao. Đ i ngũ công ch c chuyên làm công tác c i cách ch m đư c tăng cư ng. đ a phương cho đ n nay m i ch có 13 t nh có Phòng ho c T c i cách hành chính trong S N i v đ chuyên lo công tác c i cách hành chính. - Đ u tư v nhân l c, trí l c, ngu n l c cho c i cách hành chính còn chưa th a đáng. Kinh phí đ tri n khai th c hi n các đ án, nhi m v c i cách hành chính chưa đư c hư ng d n th ng nh t, còn lúng túng trong b trí kinh phí th c hi n các nhi m v c i cách hành chính c b , ngành Trung ương và đ a phương. VII. ĐÁNH GIÁ CHUNG V C I CÁCH HÀNH CHÍNH GIAI ĐO N I Căn c vào m c tiêu t ng quát và các m c tiêu c th c a giai đo n I và th c ti n c i cách 5 năm qua trên các n i dung cơ b n cho chúng ta m t cái nhìn t ng quan v th c tr ng n n hành chính hi n nay: Năm năm qua, c i cách hành chính đã đư c tri n khai toàn di n trên c b n n i dung là c i cách th ch , c i cách t ch c b máy hành chính, xây d ng và nâng cao ch t lư ng đ i ngũ cán b , công ch c, c i cách tài chính công, th c hi n đư c nhi u công vi c, t ng bư c đi vào chi u sâu, t o ra nh ng chuy n bi n đáng ghi nh n c a n n hành chính và đư c đ t trong khuôn kh m t trong 3 gi i pháp quan tr ng trong th c hi n chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i (2001-2010) thi t th c th c hi n các ngh quy t c a Đ ng v c i cách hành chính và đ i m i t ng bư c h th ng chính tr . Chi n lư c, m c tiêu, gi i pháp th c hi n c i cách hành chính là đúng đ n, có cơ s , phù h p v i đi u ki n, hoàn c nh th c t c a nư c ta. K t qu c i cách hành chính đã thúc đ y quá trình đ i m i kinh t ; dân ch hoá đ i s ng xã h i; h i nh p kinh t qu c t ; c ng c và duy trì n đ nh chính tr . Có th kh ng đ nh nh ng k t qu ch y u trong c i cách hành chính giai đo n I như sau: - K t qu rõ nét nh t là b máy hành chính nói chung t t hơn nhi u so v i 5 năm trư c đây. Hi u l c và hi u qu qu n lý hành chính nhà nư c c a h th ng hành chính đư c nâng cao rõ r t không ch th hi n trong đi u ki n bình thư ng mà v n đư c b o đ m trong nh ng tình hu ng c p bách, khó khăn như thiên tai, d ch b nh v.v.. - Th ch c a n n hành chính đư c c i cách và hoàn thi n m t bư c cơ b n phù h p v i yêu c u phát huy dân ch v i thi t l p ch đ công khai, minh b ch và cơ ch kinh t th trư ng đ nh hư ng xã h i ch nghĩa. Ph n l n các ch trương quan tr ng c a Đ ng v các v n đ cơ b n trong quá trình đ i m i, xây d ng và hoàn thi n nhà nư c pháp quy n xã h i ch nghĩa đư c th ch hóa và t ch c tri n khai. C i cách th t c hành chính đã c i thi n m i quan h gi a Nhà nư c và nhân dân và làm tăng tính dân ch trong quan h gi a các cơ quan hành chính nhà nư c; thu hút s quan tâm c a nhân dân đ n các công vi c c a Nhà nư c và ho t đ ng c a n n hành chính. - Vai trò, ch c năng, nhi m v c a các cơ quan hành chính nhà nư c ti p t c đư c đi u ch nh, b o đ m qu n lý nhà nư c và ph c v xã h i. Thông qua k t qu và tác đ ng c a nh ng c i cách, đi u ch nh trong phân công, phân c p, quan ni m và nh n th c v vai trò và ch c năng qu n lý vĩ mô c a Chính ph trong n n kinh t th trư ng ngày càng rõ nét và phù h p hơn, t ch c b máy các cơ quan hành chính t trung ương đ n đ a phương t ng bư c đư c s p x p l i theo hư ng h p lý, g n đ u m i. - M i quan h gi a cơ quan hành chính v i ngư i dân, doanh nghi p đã đư c c i thi n đáng k , n n hành chính m i theo hư ng ph c v phát tri n đang hình thành. Thông qua m t lo t các c i cách và bi n pháp như c i cách th t c hành chính, cơ ch “m t c a”, tăng cư ng
  16. công tác ki m tra, thanh tra công v v.v… phương châm ph c v dân, doanh nghi p c a b máy hành chính đã bư c đ u đư c thi t l p, t o đà cho nh ng chuy n đ ng sâu s c trong c h th ng công v . - Cùng v i nh ng tác đ ng c a các cu c c i cách khác như c i cách kinh t , c i cách tư pháp v.v…, c i cách hành chính đã góp ph n quan tr ng vào nh ng thành t u phát tri n kinh t - xã h i nư c ta, c ng c lòng tin c a nhân dân, gi v ng n đ nh chính tr xã h i. M c dù có đư c nh ng k t qu ti n b ghi nh n trong c i cách hành chính 5 năm qua, nhưng t c đ c i cách còn ch m, chưa nh t quán, hi u qu còn th p so v i m c tiêu đ t ra là đ n năm 2010 xây d ng đư c m t n n hành chính dân ch , trong s ch, v ng m nh, chuyên nghi p, hi n đ i. N n hành chính tuy đã có chuy n bi n nhưng còn t t h u và có nguy cơ t t h u hơn n a so v i t c đ c i cách c a các n n hành chính hi n đ i. Tính ch t dân ch c a n n hành chính nư c ta thông qua m t lo t các ch trương, bi n pháp như quy ch dân ch cơ s , s tham gia c a ngư i dân vào ho t đ ng qu n lý nhà nư c, vào xây d ng th ch , b u tr c ti p trư ng thôn, b u đ i bi u vào cơ quan quy n l c nhà nư c các c p, thông qua ho t đ ng giám sát v.v… đã bư c đ u đư c kh ng đ nh, nhưng nhìn chung v n còn th p. - Nhi u ch trương, gi i pháp đúng đ n nhưng chưa đư c tri n khai kiên quy t nên chưa đư c hoàn thành d t đi m và nhân r ng quy mô l n. - T c a quy n, quan liêu, tham nhũng v n còn là v n n n, tính công khai minh b ch c a n n hành chính còn nhi u thách th c, m t b ph n cán b , công ch c suy gi m lý tư ng, l i s ng, vi ph m đ o đ c công v gây b t bình trong nhân dân. - M c đ chuyên nghi p, tính chuyên sâu, k năng hành chính c a cán b , công ch c th p. Trình đ hi u bi t và k năng c a cán b , công ch c v i hàm lư ng khoa h c, thông qua đó có đ trình đ đ x lý các v n đ qu n lý t m vĩ mô, vi mô th p, chưa đáp ng yêu c u c a m t n n hành chính hi n đ i. Các k t qu bư c đ u trong vi c áp d ng công ngh thông tin vào hành chính, trang thi t b công s chưa kh c ph c đư c th c tr ng n n hành chính c a chúng ta còn l c h u so v i m t b ng trong khu v c và th gi i. 3. Nguyên nhân C i cách hành chính ch m, hi u qu còn th p có nh ng nguyên nhân ch y u sau đây: - Th nh t, công tác ch đ o th c hi n c i cách hành chính t Chính ph , Th tư ng Chính ph , các B trư ng t i Ch t ch U ban nhân dân các t nh, thành ph tr c thu c Trung ương không th t s kiên quy t, nh t quán và cũng không b o đ m tính thư ng xuyên, liên t c. Ho ch đ nh chính sách, th ch v n đã khó, thư ng ph i kéo dài, nhưng m t khi đã đư c ban hành thì khâu t ch c th c hi n l i quá ch m và kém hi u qu . Tr ng thái chung là ch đ i, ch hư ng d n, ch đôn đ c, r t ít b , ngành và t nh ch đ ng, quy t li t tri n khai. - Th hai, ch m nghiên c u, k t lu n và th ch hoá các v n đ liên quan m t thi t t i c i cách hành chính. Cũng ph i th y r ng bư c chuy n sang n n kinh t th trư ng đ nh hư ng xã h i ch nghĩa đang đ t ra khá nhi u v n đ đòi h i ph i có th i gian nghiên c u, nhưng m t s v n đ như “b cơ ch b ch qu n”, “b th c hi n vai trò ch s h u ph n v n Nhà nư c t i doanh nghi p” v.v… tuy đã có k t lu n, nhưng khi đi vào c th thì các quy đ nh d ki n ban hành cũng r t ch m. Lý lu n thì kh ng đ nh b t p trung vào th c hi n ch c năng qu n lý nhà nư c t m vĩ mô, không can thi p sâu vào ho t đ ng c a doanh nghi p nhà nư c tr c thu c, nhưng th c ti n thì B trư ng ph i x lý khá nhi u công vi c không thu c t m vĩ mô, n u không gi i quy t thì cũng không rõ ai gi i quy t. M i quan h gi a hành chính, doanh nghi p và s nghi p đang đòi h i ph i ti p t c làm rõ hơn, c th hơn. - Th ba, khá nhi u v n đ c a c i cách hành chính đòi h i ph i đư c gi i quy t trong t ng th các cu c c i cách, đ i m i đang di n ra nư c ta. M i quan h , chi ph i l n nhau gi a
  17. c i cách hành chính, c i cách kinh t , c i cách tư pháp, c i cách l p pháp và đ i m i t ng bư c h th ng chính tr n u không đư c b o đ m, n u thi u đ ng b s nh hư ng t i ti n trình c i cách đ i m i nói chung và t i c i cách hành chính nói riêng. N i dung và phương th c lãnh đ o c a Đ ng đ i v i Nhà nư c nói chung và đ i v i cơ quan hành chính nói riêng cũng ch m đ i m i. - Th tư, chưa có bi n pháp, cơ ch t o đ ng l c, hư ng ng c i cách c a đa s cán b , công ch c cũng như chưa x lý nghiêm b ph n cán b , công ch c thoái hoá, kém ph m ch t trong th c thi công v . 4. Các bài h c kinh nghi m Quá trình tri n khai giai đo n I c i cách hành chính v i nh ng thành công và h n ch đã cho phép rút ra m t s bài h c kinh nghi m sau đây: - Bài h c v b o đ m s nh t quán, kiên trì liên t c trong tri n khai c i cách hành chính bao g m t xây d ng chương trình, k ho ch c i cách hành chính hàng năm c a Chính ph , các b , ngành Trung ương và các t nh c n xác đ nh rõ các m c tiêu, các nhi m v và gi i pháp b o đ m th c hi n, đ n t ch c và ki m tra th c hi n, đánh giá, ki m đi m công tác c i cách hành chính ph i d a vào đánh giá nh ng m c tiêu đã đ ra cũng như tác đ ng t i xã h i thông qua công tác c i cách hành chính. - Bài h c v công tác ch đ o tri n khai th ng nh t c i cách hành chính t Chính ph t i chính quy n đ a phương các c p đóng vai trò quy t đ nh s thành công c a c i cách, do đó ph i đư c duy trì và b o đ m. Chương trình công tác, các cu c h p c a Chính ph , các b và U ban nhân dân các c p ph i có ph n v c i cách hành chính, coi đây là m t n i dung quan tr ng thư ng xuyên ph i đ c p. - Bài h c v s th ng nh t cao v nh n th c, tư tư ng và hành đ ng trong c i cách hành chính xu t phát t m c đ khó khăn, ph c t p c a công tác này. - Bài h c v b o đ m s đ ng b gi a c i cách hành chính v i đ i m i t ng bư c h th ng chính tr , v i c i cách kinh t , c i cách l p pháp và c i cách tư pháp. - Bài h c v coi tr ng công tác thí đi m, làm th trong tri n khai c i cách hành chính. Quá trình chuy n đ i sang kinh t th trư ng, chuy n sang n n hành chính ph c v đ t ra nhi u v n đ m i, chưa k t lu n đư c ngay, nhưng th c ti n đ t ra ph i th c hi n. Chính thông qua thí đi m m i có đi u ki n đánh giá, sơ k t t ng k t, rút ra nh ng v n đ c n x lý ti p và nhân r ng n u th y đúng. Các cơ ch c i cách như m t c a, khoán v.v… đã đư c hình thành qua phương th c thí đi m. Đây là bài h c t t c n chú ý trong giai đo n II (2006-2010). - Bài h c v xây d ng và t ch c th c hi n các Chương trình hành đ ng. Trong giai đo n I, các Chương trình hành đ ng đ t ra quá nhi u m c tiêu, v a quá s c v a không thi t th c m t s k t qu ph i đ t t i. Vi c t ch c th c hi n các Chương trình hành đ ng không g n v i t ch c th c hi n các nhi m v chính c a các b , ngành, do đó b coi nh . Cơ ch t ch c th c hi n các Chương trình hành đ ng, s phân công, ph i h p gi a các b có liên quan chưa phù h p v i tính h th ng c a chương trình t ng th làm nh hư ng t i k t qu và tính th i gian c a s n ph m các chương trình hành đ ng. Ph n 3: PHƯƠNG HƯ NG, NHI M V C I CÁCH HÀNH CHÍNH GIAI ĐO N II 2006-2010 1. B i c nh c i cách hành chính giai đo n 2006 –2010
  18. Giai đo n 2006-2010 là giai đo n c nư c th c hi n Ngh quy t Đ i h i l n th X c a Đ ng, ph n đ u th c hi n th ng l i chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i 2001-2010. C i cách hành chính ph i ti p t c đư c đ y m nh, là nhi m v thư ng xuyên c a t t c các t ch c trong h th ng chính tr . Nhìn m t cách t ng th , ti n trình c i cách hành chính trong th i gian t i ch u s tác đ ng m nh c a nhi u y u t , trong đó đáng chú ý là : - Bư c chuy n đ i quan tr ng v ch t sang n n kinh t th trư ng đ nh hư ng xã h i ch nghĩa s có tác đ ng sâu s c t i ho t đ ng c a c h th ng hành chính nhà nư c. Đi u đó đòi h i n n hành chính ph i có nh ng c i cách, thay đ i phù h p; đ c bi t là đi u ch nh ch c năng, nhi m v c a các cơ quan hành chính trong th c hi n ch c năng qu n lý nhà nư c. - H i nh p kinh t qu c t và khu v c v a đ t ra th i cơ v a đ t ra thách th c đ i m i, c i cách n n hành chính. Kinh t càng m và th c hi n các cam k t h i nh p thì hành chính cũng ph i ch đ ng và linh ho t m theo. Năng l c ho ch đ nh chính sách, th ch c a đ i ngũ cán b , công ch c t m chính sách vĩ mô theo k p quá trình này có t m quan tr ng cho s phát tri n c a đ t nư c. M t khác, đ i ngũ cán b , công ch c hành chính có vai trò quan tr ng trong t ch c th c hi n các cơ ch , pháp lu t m i, trong qu n tr quá trình phát tri n và h i nh p qu c t . - Quá trình dân ch hoá đ i s ng xã h i, các yêu c u v phát huy dân ch cơ s , thu hút s tham gia c a dân vào qu n lý nhà nư c và tính công khai, minh b ch trong thay đ i th ch , chính sách và th t c hành chính bu c các cơ quan hành chính ph i thích ng c v n i dung l n phương th c ho t đ ng. - Các ti n b c a khoa h c, công ngh , đ c bi t là yêu c u hi n đ i hóa và xây d ng chính ph đi n t s tác đ ng m nh t i t ch c ho t đ ng c a cơ quan hành chính nhà nư c các c p. 2. Các nhi m v c th c i cách hành chính giai đo n 2006- 2010 Đ đ t đư c m c tiêu c a Chương trình t ng th giai đo n 2006-2010 trên cơ s k t qu th c hi n các nhi m v đ ra trong giai đo n I, nhi m v c i cách hành chính năm năm t i là : 2.1. V c i cách th ch : - Đ i m i cơ b n quy trình ban hành chính sách theo hư ng làm rõ trách nhi m c a Chính ph , các b trong quá trình xây d ng th ch , nâng cao ch t lư ng, tính đ ng b c a chính sách, kh c ph c tình tr ng lu t ch ngh đ nh, ngh đ nh ch thông tư. - Đ y m nh xây d ng và hoàn thi n th ch ph c v tr c ti p c i cách hành chính, đ c bi t là th ch v t ch c b máy, công ch c, công v , phân c p, tài chính công. - C i cách m¹nh mÏ th t c hành chính theo hư ng đơn gi n, thu n ti n cho dân, doanh nghi p; nghiên c u gi m th m quy n các b , ngành trung ương ban hành th t c hành chính, xây d ng Lu t v th t c hành chính. - Tri n khai th c hi n đ ng lo t cơ ch “m t c a” t i cơ quan hành chính các c p, bao g m c các cơ quan hành chính c a Trung ương. 2.2. V c i cách t ch c b máy hành chính: - Trên cơ s xác đ nh rõ ch c năng, nhi m v c a các cơ quan hành chính nhà nư c, đi u ch nh cơ c u Chính ph , các b theo hư ng gi m b t các b chuyên ngành v kinh t , ti p t c th c hi n ch trương xây d ng b qu n lý nhà nư c đa ngành, đa lĩnh v c, kh¾c phôc ch ng chéo ch c năng, th m quy n gi a các cơ quan hành chính.
  19. - Đơn gi n hóa cơ c u t ch c các b , đ i m i phương th c làm vi c c a các cơ quan hành chính. - Đ n năm 2008, xác đ nh xong và th c hi n các quy đ nh m i v phân c p qu n lý hành chính nhà nư c gi a Trung ương và đ a phương, gi a các c p chính quy n đ a phương; t ch c h p lý và n đ nh các đơn v hành chính, đ nh rõ ch c năng, nhi m v , th m quy n và t ch c b máy chính quy n đô th và nông thôn. - C i cách các đơn v s nghi p d ch v công, b o đ m tách rõ hành chính v i s nghi p, hoàn thi n th ch t ch , t ch u trách nhi m c a các đơn v s nghi p d ch v công trong t ch c và ho t đ ng. 2.3. V xây d ng và nâng cao ch t lư ng đ i ngũ cán b , công ch c: - Rà soát, đánh giá đ i ngũ công ch c hành chính đ cơ c u l i công ch c, b trí l i theo t ng v trí, rõ ch c trách. - Xây d ng và đưa vào th c hi n phương pháp khoa h c đánh giá k t qu công tác c a cán b công ch c. - Xây d ng cơ ch , chính sách khuy n khích thu hút ngư i có tài vào làm vi c trong khu v c công, t o đ ng l c cho cán b , công ch c làm vi c có hi u qu . - Tăng cư ng k lu t, k cương hành chính; xây d ng và áp d ng ch đ thanh tra, ki m tra công v các c p, k c ch đ trách nhi m c a ngư i đ ng đ u cơ quan, đơn v . 2.4. V hi n đ i hóa n n hành chính: - Áp d ng công ngh thông tin vào ho t đ ng c a các cơ quan hành chính nhà nư c, xây d ng v n hành chính ph đi n t . - Tri n khai h th ng qu n lý ch t lư ng trong ho t đ ng c a cơ quan hành chính nhà nư c. - Xây d ng, hoàn thi n Quy ch làm vi c c a các cơ quan hành chính nhà nư c; ban hành và th c hi n quy ch văn hoá công s . - Ti p t c đ i m i phương th c đi u hành theo hư ng tăng cư ng khâu t ch c th c hi n và cơ ch h u ki m. - Nâng cao ch t lư ng ph c v nhân dân và t ng bư c xóa b tình tr ng quan liêu trong ho t đ ng c a các cơ quan hành chính nhà nư c. - Gi i quy t xong tình tr ng không có tr s ho c tr s không đ t yêu c u c a chính quy n c p xã. 2.5. V ch đ o, đi u hành công tác c i cách hành chính: - Đ i m i phương th c, nâng cao ch t lư ng ch đ o, đi u hành công tác c i cách hành chính t trung ương t i đ a phương. - Ki n toàn Ban Ch đ o c i cách hành chính các c p. 3. Các nhi m v tr ng tâm c i cách hành chính trong năm 2006 Năm 2006 là năm đ u th c hi n giai đo n II c a Chương trình t ng th c i cách hành chính nhà nư c giai đo n 2001-2010 ph i t o ra bư c chuy n cơ b n v phương th c hành chính m i theo hư ng tăng tính dân ch , minh b ch c a qu n lý hành chính nhà nư c, thu hút s
  20. tham gia c a ngư i dân vào qu n lý nhà nư c, t o cơ s th c hi n có hi u qu phòng, ch ng tham nhũng; c i cách hành chính đi vào chi u sâu làm chuy n bi n ch t lư ng đ i ngũ cán b , công ch c; th c hi n đ ng b , có bư c đi v ng ch c cho vi c hi n đ i hóa n n hành chính theo m c tiêu c a Chương trình t ng th và tăng kh năng h i nh p qu c t c a Vi t Nam; t o cơ s đ th c hi n các nhi m v phát tri n kinh t -xã h i 5 năm (2006-2010) do Đ i h i Đ ng toàn qu c l n th X quy t đ nh. Theo tinh th n đó, c n làm t t các nhi m v tr ng tâm sau đây: 3.1. Ti p t c làm rõ và đi u ch nh ch c năng, nhi m v , trách nhi m c a t ng cơ quan trong h th ng hành chính nhà nư c. M c tiêu đ t ra là làm rõ ch c năng, nhưng ch c năng c a t ng cơ quan ph i phù h p v i yêu c u qu n lý nhà nư c trong b i c nh, tình hình đã thay đ i cho nên ph i v a làm rõ, v a đi u ch nh. Các b , ngành trung ương và chính quy n đ a phương các c p không th làm nh ng vi c gi ng như cách đây 10 năm. Làm t t nhi m v này s góp ph n gi i quy t v cơ b n nh ng ch ng chéo, trùng l p v ch c năng, nhi m v gi a các cơ quan hành chính, th c hi n đư c t t hơn vi c phân c p gi a Trung ương v i chính quy n c p t nh và gi a các c p chính quy n đ a phương v i nhau theo tinh th n Ngh quy t 08 c a Chính ph . Trên cơ s đó xây d ng Lu t t ch c Chính ph ( s a đ i) trình Qu c h i vào cu i năm nay. Đ làm t t nhi m v này, t ng đ ng chí B trư ng, Th trư ng cơ quan thu c Chính ph , Ch t ch U ban nhân dân các t nh ph i đích thân ch đ o vi c nghiên c u, đi u ch nh ch c năng, nhi m v , kh c ph c cho đư c tư tư ng bao bi n, ôm đ m công vi c, không mu n phân c p cho c p dư i ho c không mu n chuy n giao cho các t ch c H i, t ch c phi chính ph nh ng công vi c không nh t thi t do cơ quan hành chính nhà nư c th c hi n. 3.2. Xác đ nh rõ nhi m v , trách nhi m c a t ng cán b , công ch c trong b máy. M i cán b , công ch c ph i đư c quy đ nh b ng văn b n trách nhi m và ph n s , đ nh rõ làm nh ng công vi c gì, s n ph m là gì, s lư ng và ch t lư ng ra sao, th i gian hoàn thành, ph i báo cáo v i ai và trách nhi m đ n đâu n u không hoàn thành nhi m v . Trên cơ s đó xây d ng l i cho phù h p tiêu chu n cán b , công ch c, xác đ nh cơ c u cán b , công ch c, quy đ nh chu n ch đ công v , trách nhi m và đ o đ c công v , ti n t i xây d ng trình Qu c h i Lu t Công v . Trách nhi m c a th trư ng các cơ quan, đơn v là ban hành c th và chính xác nh ng quy đ nh ph n s như v y cho t ng cán b , công ch c. M r ng vi c áp d ng các phương pháp khoa h c (như ISO) vào vi c đánh giá ch t lư ng, hi u qu công vi c c a t ng cá nhân, t ng đơn v . Đây cũng là cơ s đ đánh giá k t qu công tác c a cán b , công ch c hàng năm, kh c ph c đư c vi c đánh giá, bình b u cán b , công ch c m t cách chung chung, đa ph n hoàn thành t t công vi c, trong khi cơ quan, t ch c còn n nhi u công vi c trư c c p trên, dân và doanh nghi p phàn nàn, không b ng lòng v i thái đ và trách nhi m gi i quy t công vi c c a cơ quan hành chính. Làm đư c như v y thì vi c khen thư ng cán b , công ch c m i đích đáng, khách quan và công b ng, m i có tác d ng đ ng viên và c vũ cán b , công ch c trong th c thi công v . 3.3. Th c hi n r ng kh p cơ ch "m t c a", t p trung vào c p xã là nơi ngư i dân thư ng ph i ti p xúc đ u tiên v i cơ quan công quy n khi gi i quy t công vi c c a mình. C 3 c p xã, huy n và t nh làm t t và th c ch t cơ ch “m t c a” thì tình hình s khác r t căn b n, s không còn nhi u s phàn nàn, không b ng lòng c a ngư i dân, doanh nghi p v thái đ và trách nhi m gi i quy t công vi c c a cơ quan hành chính, tình tr ng khi u n i cũng s gi m đi đáng k . Các b , ngành trung ương và đ a phương các c p ph i rà soát l i các th t c hành chính theo hư ng đơn gi n hóa, công b công khai, ph i ti p t c đ i m i quy trình làm vi c, b trí cán b , công ch c có trình đ , năng l c và thái đ ph c v t t vào làm vi c b ph n “m t c a”. Bên c nh vi c các cơ quan hành chính t đánh giá k t qu th c hi n nhi m v c a mình, ph i ti n hành thư ng xuyên vi c l y ý ki n nh n xét c a dân, doanh
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2