intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Thử bàn về mấy vấn đề lý luận thi hành án"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

61
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thử bàn về mấy vấn đề lý luận thi hành án Vì tính chất đặc thù của hệ thống bộ máy, chủ thể giải quyết khiếu kiện có phạm vi độc lập, không chịu định kiến bởi lăng kính của các chủ thể quản lí nhà nước và vì vậy, có điều kiện để đưa ra kết quả công minh. Tính độc lập này có ý nghĩa rất lớn khi nó trực tiếp khôi phục lại các quyền hợp pháp liên quan đến đất đai, nhà cửa - những tài sản có ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Thử bàn về mấy vấn đề lý luận thi hành án"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. Lª Minh T©m * T hi h nh ¸n l ®Ò t i kh«ng mÊy míi mÎ nh−ng cho ®Õn nay vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra ®ßi hái ph¶i ®−îc nghiªn cøu mét th−êng ®−îc dïng chung víi c¸c tõ kh¸c trong c¸c nhãm tõ nh− c«ng t¸c thi h nh ¸n, ho¹t ®éng thi h nh ¸n, lÜnh vùc thi h nh ¸n, c¸ch to n diÖn ®Ó gi¶i quyÕt. ë n−íc ta, thi giai ®o¹n thi h nh ¸n... XÐt vÒ mÆt cÊu tróc h nh ¸n diÔn ra trong thùc tiÔn rÊt phøc t¹p ng÷ ph¸p, trong c¸c nhãm tõ trªn, c¸c tõ v cã nhiÒu biÕn ®éng qua c¸c thêi k× lÞch sö c«ng t¸c, ho¹t ®éng, lÜnh vùc, giai ®o¹n l kh¸c nhau nh−ng viÖc triÓn khai nghiªn cøu danh tõ cã nghÜa chung nhÊt cña néi h m x¸c lÝ luËn vÒ thi h nh ¸n th× cßn nhiÒu h¹n chÕ. ®Þnh; cßn “thi h nh ¸n” l¹i ®ãng vai trß víi MÊy n¨m gÇn ®©y, mét sè ®Ò t i nghiªn cøu nghÜa l ®Þnh ng÷, v× vËy nÕu hiÓu c¸c nhãm vÒ thi h nh ¸n ® ®−îc triÓn khai nh− §Ò t i tõ ®ã nh− kh¸i niÖm “thi h nh ¸n” th× ch−a 95-98-114/§T - “Nh÷ng c¬ së lÝ luËn v thùc ®óng. Bëi v×, thø nhÊt, c¸c tõ c«ng t¸c, ho¹t tiÔn vÒ ®Þnh chÕ thõa ph¸t l¹i” do ViÖn ®éng, lÜnh vùc, giai ®o¹n cã nghÜa kh«ng Nghiªn cøu khoa häc ph¸p lÝ Bé t− ph¸p phèi gièng nhau nªn khi ghÐp víi “thi h nh ¸n” hîp víi Së t− ph¸p th nh phè Hå ChÝ Minh chóng còng h m chøa nh÷ng néi dung kh¸c chñ tr× thùc hiÖn; §Ò t i 96 - 98 - 027/§T - nhau; thø hai, nÕu sö dông c¸c nhãm tõ ®ã “M« h×nh qu¶n lÝ thèng nhÊt c«ng t¸c thi cïng víi c¸c tõ nh− b¶n chÊt, ®Æc ®iÓm, chøc h nh ¸n” do Côc qu¶n lÝ thi h nh ¸n d©n sù n¨ng, h×nh thøc, m« h×nh... th× sù sai lÖch l¹i Bé t− ph¸p chñ tr× thùc hiÖn... Nh−ng cã thÓ t¨ng thªm. Ch¼ng h¹n, khi nãi b¶n chÊt cña nãi, c¸c ®Ò t i ®ã míi chØ b−íc ®Çu ®Æt ra v c«ng t¸c thi h nh ¸n; ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng gi¶i quyÕt ®−îc mét sè vÊn ®Ò, khÝa c¹nh cña thi h nh ¸n; h×nh thøc ho¹t ®éng thi h nh ¸n thi h nh ¸n víi ph¹m vi v møc ®é nhÊt ®Þnh. (lÏ ra ph¶i l b¶n chÊt, ®Æc ®iÓm, h×nh thøc VÒ mÆt lÝ luËn, hiÖn vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò cña thi h nh ¸n)... th× nh÷ng tõ c«ng t¸c, ho¹t v−íng m¾c ch−a ®−îc gi¶i quyÕt, xung ®éng kh«ng cßn ý nghÜa ban ®Çu; ë ®©y chØ quanh chóng vÉn cßn nh÷ng tranh luËn víi thÊy næi râ nghÜa cña thi h nh ¸n. Theo nh÷ng ý kiÕn rÊt kh¸c nhau. Trong b i viÕt chóng t«i, kh¸i niÖm th−êng ®−îc biÓu ®¹t n y, chóng t«i xin nªu mét sè vÊn ®Ò cßn b»ng danh tõ hay côm tõ, trong ®ã danh tõ v−íng m¾c vÒ mÆt lÝ luËn v ë nh÷ng møc ®é hay côm tõ l tõ lo¹i cßn tÝnh tõ chØ kÕt hîp kh¸c nhau ®−a ra sù ph©n tÝch v thÓ hiÖn ®Ó h×nh th nh kh¸i niÖm nh¸nh trong tõ lo¹i quan ®iÓm cña m×nh vÒ c¸c vÊn ®Ò ®ã. ®ã. VÝ dô, kh¸i niÖm qu¶n lÝ ®−îc hiÓu l sù 1. VÒ thuËt ng÷ t¸c ®éng liªn tôc, cã tæ chøc, cã ®Þnh h−íng cña chñ thÓ qu¶n lÝ lªn ®èi t−îng qu¶n lÝ.(1) HiÖn nay, trong s¸ch b¸o ph¸p lÝ còng nh− trªn thùc tiÔn, côm tõ ghÐp “thi h nh ¸n” * Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 21
  2. nghiªn cøu - trao ®æi Tõ kh¸i niÖm ®ã, ta cã thÓ ph©n biÖt qu¶n lÝ cho r»ng thi h nh ¸n "thùc chÊt l ho¹t ®éng kinh tÕ víi qu¶n lÝ v¨n ho¸, x héi v trong tè tông cña tßa ¸n, cña c¸c c¬ quan, tæ chøc c¸c tr−êng hîp n y, qu¶n lÝ lu«n ®ãng vai trß cã thÈm quyÒn nh»m b¶o ®¶m cho b¶n ¸n v danh tõ. quyÕt ®Þnh cña tßa ¸n ®−îc thi h nh mét Víi sù ph©n tÝch trªn v ®Ó b¶o ®¶m tÝnh c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi".(3) Quan niÖm thø logic cña c¸c kh¸i niÖm khoa häc cã liªn hai l¹i cho r»ng thi h nh ¸n l d¹ng ho¹t quan ®Õn thi h nh ¸n, theo chóng t«i “thi ®éng cña c¬ quan h nh chÝnh nh n−íc. Theo h nh ¸n” cÇn sö dông nh− kh¸i niÖm ®éc lËp. quan niÖm n y th× tè tông l qu¸ tr×nh tiÕn Theo ®ã, chóng ta cã nh÷ng kh¸i niÖm chØ h nh gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n theo quy ®Þnh cña lo¹i h×nh thi h nh ¸n nh− thi h nh ¸n h×nh sù, ph¸p luËt; qu¸ tr×nh n y tr¶i qua nhiÒu giai thi h nh ¸n d©n sù, thi h nh ¸n kinh tÕ, thi ®o¹n nh−ng c¸c giai ®o¹n cã liªn quan mËt h nh ¸n lao ®éng, thi h nh ¸n h nh chÝnh. thiÕt víi nhau trong thÓ thèng nhÊt v xÐt xö Còng tõ c¸ch hiÓu n y, chóng ta cã thÓ nh×n l giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tè tông nhËn c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña thi h nh ¸n nh− cho nªn b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña to ¸n l kÕt b¶n chÊt, ®Æc tr−ng, chøc n¨ng, h×nh thøc, qu¶ cuèi cïng ®¸nh dÊu sù kÕt thóc cña qu¸ nguyªn t¾c, ph−¬ng ph¸p, m« h×nh tæ chøc tr×nh tè tông. cña thi h nh ¸n... ë nh÷ng cÊp ®é chung v Theo chóng t«i, thi h nh ¸n kh«ng thÓ l cô thÓ theo tõng lo¹i h×nh v nh÷ng côm tõ giai ®o¹n cña tè tông, bëi v× thi h nh ¸n cã nh− c«ng t¸c thi h nh ¸n, lÜnh vùc thi h nh môc ®Ých kh¸c víi môc ®Ých cña tè tông. ¸n, ho¹t ®éng thi h nh ¸n sÏ ®−îc sö dông §iÒu n y thÓ hiÖn ë chç, môc ®Ých cña tè theo ®óng nghÜa cña chóng. tông l x¸c ®Þnh c¸c chøng cø ®Ó kh«i phôc 2. VÒ kh¸i niÖm thi h nh ¸n l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu cña sù viÖc. Nãi c¸ch HiÖn cßn cã nh÷ng ý kiÕn rÊt kh¸c nhau kh¸c, tè tông l qu¸ tr×nh ®i t×m sù thËt cña vÒ kh¸i niÖm n y nh−ng tùu chung nh÷ng ý c¸c vô viÖc ® diÔn ra ®Ó trªn c¬ së ®ã ®−a ra kiÕn ®ã ®Òu thÓ hiÖn râ ë hai quan niÖm c¬ c¸ch gi¶i quyÕt vô viÖc theo ®óng c¸c quy b¶n: Coi thi h nh ¸n l giai ®o¹n cña tè tông ®Þnh cña ph¸p luËt. Víi môc ®Ých ®ã, to n bé v thi h nh ¸n l d¹ng ho¹t ®éng h nh chÝnh qu¸ tr×nh tè tông diÔn ra theo quy tr×nh hÕt - t− ph¸p. Quan niÖm thø nhÊt cho r»ng, thi søc chÆt chÏ v ph¶i b¶o ®¶m c¸c nguyªn t¾c h nh ¸n l mét giai ®o¹n cña tè tông, v×: “Cã nh− b×nh ®¼ng, c«ng khai, d©n chñ, t«n träng xÐt xö th× ph¶i cã thi h nh ¸n, thi h nh ¸n quyÒn v lîi Ých cña ng−êi tham gia tè tông... dùa trªn c¬ së cña cña c«ng t¸c xÐt xö. XÐt v khi cã ph¸n quyÕt cña to ¸n th× qu¸ tr×nh xö v thi h nh ¸n l hai mÆt thèng nhÊt cña tè tông kÕt thóc. Trong khi ®ã, thi h nh ¸n l qu¸ tr×nh b¶o vÖ lîi Ých cña ®−¬ng sù”. (2) qu¸ tr×nh tiÕn h nh c¸c ho¹t ®éng nh»m thùc Quan ®iÓm n y thõa nhËn "kh«ng ph¶i mäi hiÖn c¸c b¶n ¸n v quyÕt ®Þnh cña to ¸n ® ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh thi h nh ¸n v cã hiÖu lùc ph¸p luËt. V× vËy, cã thÓ nãi mét quyÕt ®Þnh cña tßa ¸n ®Òu n»m trong ph¹m c¸ch h×nh ¶nh r»ng, tè tông l qu¸ tr×nh ®i vi ®iÒu chØnh cña LuËt tè tông..." nh−ng l¹i t×m ch©n lÝ ®Ó ¸p dông c«ng lÝ (ph¸p luËt); 22 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi cßn thi h nh ¸n l qu¸ tr×nh thùc thi ch©n lÝ chÊt ®Æc thï (trong thi h nh ¸n h×nh sù ®ã l b»ng c«ng lÝ. ë ®©y ch©n lÝ ® râ, cã téi hay ph−¬ng ph¸p chñ yÕu v cã tÝnh tiªn quyÕt). v« téi, ®óng hay sai ® ®−îc ph©n xö râ r ng, Cã ý kiÕn cho r»ng, thi h nh ¸n l d¹ng thi h nh ¸n chØ nh»m thùc hiÖn c¸c b¶n ¸n v ho¹t ®éng mang tÝnh h nh chÝnh - t− ph¸p v×: quyÕt ®Þnh cña to ¸n ® cã hiÖu lùc ph¸p Thø nhÊt, c¨n cø ®Ó thi h nh ¸n l c¸c b¶n ¸n luËt. Qu¸ tr×nh n y cã thÓ do c¸c chñ thÓ bÞ v quyÕt ®Þnh cña to n ¸n; thø hai, cã sù thi h nh ¸n tù gi¸c thi h nh hoÆc do c¸c c¬ tham gia cña c¸c c¬ quan t− ph¸p (theo nghÜa quan cã thÈm quyÒn (kh«ng ph¶i chØ cã tßa réng) v o qu¸ tr×nh thi h nh ¸n. Chóng t«i ¸n) buéc c¸c chñ thÓ ®ã ph¶i thi h nh. cho r»ng quan niÖm nh− vËy cã nhiÒu ®iÓm 3. VÒ b¶n chÊt cña thi h nh ¸n hîp lÝ. Tuy nhiªn, nh− ® ph©n tÝch ë ®o¹n Thi h nh ¸n l d¹ng ho¹t ®éng chÊp trªn, c¸i c¨n b¶n trong thi h nh ¸n l tÝnh h nh, qu¶n lÝ v thÓ hiÖn râ tÝnh chÊt h nh chÊt chÊp h nh, qu¶n lÝ v ph−¬ng ph¸p b¾t chÝnh, v× vËy, nã ph¶i thuéc chøc n¨ng cña buéc, nghÜa l tÝnh h nh chÝnh l c¸i næi tréi, quyÒn h nh ph¸p. L d¹ng ho¹t ®éng chÊp c¬ b¶n, qu¸n xuyÕn. V× vËy, cã thÓ dïng “c¸i h nh v× thi h nh ¸n chØ ®−îc tiÕn h nh trªn g¹ch ngang” gi÷a h nh chÝnh v t− ph¸p ®Ó c¬ së c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ® cã hiÖu lùc ph¶n ¸nh b¶n chÊt cña thi h nh ¸n. VÊn ®Ò ®Æt ra l cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc møc ®é (liÒu ph¸p luËt v trong khu«n khæ luËt ®Þnh; to n l−îng) cña tÝnh h nh chÝnh v tÝnh t− ph¸p bé qu¸ tr×nh thi h nh ¸n víi nh÷ng ho¹t trong thi h nh ¸n hay kh«ng? ThËt khã cã ®éng, biÖn ph¸p, c¸ch thøc kh¸c nhau ®Òu thÓ x¸c ®Þnh râ ®−îc ®iÒu n y. Tuy nhiªn, nh»m thùc hiÖn nh÷ng néi dung ® ®−îc thÓ thùc tiÔn còng ® cho thÊy r»ng, ®Æc ®iÓm hiÖn trong c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña to ¸n cña mçi lo¹i h×nh thi h nh ¸n còng nh− cña v theo c¸c quy ®Þnh cô thÓ cña ph¸p luËt. L mçi nhãm vô viÖc trong tõng lo¹i h×nh thi d¹ng ho¹t ®éng qu¶n lÝ v× thi h nh ¸n l sù h nh ¸n quy ®Þnh møc ®é cña tÝnh h nh t¸c ®éng tíi ®èi t−îng ph¶i thi h nh ¸n ®Ó hä chÝnh v tÝnh t− ph¸p. Theo chóng t«i, trong tù gi¸c thi h nh hoÆc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p thi h nh ¸n, tÝnh t− ph¸p lu«n thÓ hiÖn ë møc buéc hä ph¶i thi h nh nghÜa vô ® ®−îc x¸c ®é h¹n chÕ h¬n so víi tÝnh h nh chÝnh. ®Þnh trong c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña to ¸n; 4. C¸c ®Æc tr−ng cña thi h nh ¸n ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt; Thi h nh ¸n cã nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n gi¸o dôc hä cã ý thøc t«n träng ph¸p luËt, sau: t«n träng lîi Ých cña c¸ nh©n, t«n träng kØ - Thi h nh ¸n l qu¸ tr×nh diÔn ra sau qu¸ luËt nh n−íc v trë th nh ng−êi l−¬ng thiÖn tr×nh xÐt xö cña to ¸n. B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh (®èi víi nh÷ng ng−êi bÞ kÕt ¸n ph¹t tï). §Ó cña to ¸n ® cã hiÖu lùc ph¸p luËt l c¬ së thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng chÊp h nh v qu¶n lÝ ®Ó tiÕn h nh c¸c ho¹t ®éng thi h nh ¸n. V× nãi trªn, ph−¬ng ph¸p thuyÕt phôc, gi¸o dôc vËy, cã thÓ nãi kh«ng cã kÕt qu¶ cña ho¹t cã ý nghÜa quan träng nh−ng ph−¬ng ph¸p ®éng xÐt xö th× còng kh«ng cã ho¹t ®éng thi mÖnh lÖnh, b¾t buéc ph¶i thi h nh cã tÝnh h nh ¸n. Tuy nhiªn, thi h nh ¸n l¹i kh«ng T¹p chÝ luËt häc - 23
  4. nghiªn cøu - trao ®æi ph¶i l giai ®o¹n tè tông (cuèi cïng); b¶n ¸n ® ®−îc x¸c ®Þnh trong c¸c b¶n ¸n, quyÕt v quyÕt ®Þnh cña tßa ¸n ® cã hiÖu lùc ph¸p ®Þnh cña to ¸n, ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh luËt kh«ng ph¶i l c¬ së duy nhÊt ®Ó tiÕn cña ph¸p luËt; gi¸o dôc hä cã ý thøc t«n h nh c¸c ho¹t ®éng thi h nh ¸n; thi h nh ¸n träng ph¸p luËt, t«n träng lîi Ých cña c¸ ®ßi hái nh÷ng nguyªn t¾c, thñ tôc v c¸ch nh©n, t«n träng kØ luËt nh n−íc v trë th nh thøc ho¹t ®éng riªng. VÝ dô, ®Ó cã thÓ tiÕn ng−êi l−¬ng thiÖn (®èi víi nh÷ng ng−êi bÞ h nh c¸c ho¹t ®éng thi h nh ¸n th× ph¶i cã kÕt ¸n ph¹t tï). ë ®©y, tÝnh chÊt qu¶n lÝ còng quyÕt ®Þnh thi h nh ¸n v ph¶i dùa trªn cã ®Æc tr−ng riªng vÒ chñ thÓ qu¶n lÝ, ®èi nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ thi h nh ¸n... t−îng v kh¸ch thÓ qu¶n lÝ; ph¹m vi v - Thi h nh ¸n l d¹ng ho¹t ®éng cã tÝnh ph−¬ng ph¸p qu¶n lÝ... chÊp h nh, v× thi h nh ¸n chØ ®−îc tiÕn h nh - Trong thi h nh ¸n, ph−¬ng ph¸p thuyÕt trong khu«n khæ ph¸p luËt quy ®Þnh nh»m phôc, gi¸o dôc cã ý nghÜa quan träng nh−ng thùc hiÖn c¸c c¸c b¶n ¸n v quyÕt ®Þnh cña ph−¬ng ph¸p mÖnh lÖnh, b¾t buéc ph¶i thi to ¸n ® cã hiÖu lùc ph¸p luËt. Tuy nhiªn, ë h nh cã tÝnh chÊt ®Æc thï (trong thi h nh ¸n ®©y tÝnh chÊt chÊp h nh trong thi h nh ¸n cã h×nh sù ®ã l ph−¬ng ph¸p chñ yÕu v cã tÝnh nh÷ng nÐt riªng thÓ hiÖn ë chç: Thø nhÊt, nã tiªn quyÕt). §iÒu n y xuÊt ph¸t tõ tÝnh chÊt chñ yÕu do c¬ quan t− ph¸p (theo nghÜa cña thi h nh ¸n nh− ® nªu ë trªn. Ngay c¶ réng) hay ®èi t−îng ph¶i thi h nh ¸n tiÕn trong tr−êng hîp ng−êi ph¶i thi h nh ¸n tù h nh; thø hai, c¬ së ®Ó tiÕn h nh c¸c ho¹t nguyÖn thùc thi h nh nghÜa vô cña m×nh th× ®éng thi h nh ¸n bao gåm c¸c quy ®Þnh cña còng l v× hä hiÓu r»ng to ¸n ® ph¸n xÐt, sù ph¸p luËt (®−îc thÓ hiÖn trong c¸c v¨n b¶n thùc ® ®−îc l m s¸ng tá (nghÜa l tr−íc ®ã quy ph¹m ph¸p luËt) v b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh hä ® kh«ng tù nguyÖn) v nÕu kh«ng thi cña to ¸n (v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt) ® cã h nh th× hä sÏ ph¶i chÞu c¸c biÖn ph¸p c−ìng hiÖu lùc ph¸p luËt; thø ba, môc ®Ých cuèi chÕ cña c¬ quan nh n−íc cã thÈm quyÒn. cïng cña ho¹t ®éng thi h nh ¸n l b¶o ®¶m - Cã nhiÒu c¬ quan tham gia v o qu¸ cho c¸c néi dung cña c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh tr×nh thi h nh ¸n, nhÊt l trong viÖc tæ chøc cña to ¸n ® cã hiÖu lùc ph¸p luËt ®−îc thùc thi h nh c¸c b¶n ¸n v quyÕt ®Þnh cña to ¸n thi chø kh«ng ph¶i l ra c¸c v¨n b¶n ¸p dông cã nh÷ng néi dung phøc t¹p. Thùc tÕ ® cho ph¸p luËt hoÆc c¸c quyÕt ®Þnh cã tÝnh ®iÒu thÊy râ, trong thi h nh ¸n vai trß cña c¸c c¬ h nh, nÐt ®Æc tr−ng cña c¬ quan h nh chÝnh. quan t− ph¸p l rÊt quan träng, nhÊt l c¸c c¬ - Thi h nh ¸n l d¹ng ho¹t ®éng cã tÝnh quan thi h nh ¸n nh−ng trong nhiÒu tr−êng qu¶n lÝ v× thi h nh ¸n lu«n ®ßi hái c¸c yÕu tè hîp nÕu kh«ng cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a kÕ ho¹ch, tæ chøc, ®«n ®èc, kiÓm tra, xö lÝ... c¸c c¬ quan t− ph¸p víi c¬ quan h nh ph¸p nh»m t¸c ®éng tíi c¸c ®èi t−îng ph¶i thi v cã sù l nh ®¹o cña c¸c tæ chøc §¶ng th× h nh ¸n ®Ó hä tù gi¸c thi h nh hoÆc ¸p dông viÖc thi h nh c¸c b¶n ¸n phøc t¹p khã ®¹t c¸c biÖn ph¸p buéc hä ph¶i thi h nh nghÜa vô ®−îc kÕt qu¶ tèt. 24 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi 5. VÒ néi dung thi h nh ¸n xen n y l m n¶y sinh nh÷ng v−íng m¾c vÒ Cã ý kiÕn cho r»ng néi dung thi h nh ¸n mÆt lÝ luËn. Ch¼ng h¹n nh− viÖc ph¹t tiÒn, rÊt réng, bao gåm to n bé c¸c ho¹t ®éng tõ tiªu huû tang t i vËt trong ¸n h×nh sù; viÖc khi ra quyÕt ®Þnh thi h nh ¸n cho ®Õn khi nhËn ng−êi l m viÖc l¹i trong ¸n lao ®éng cã gi¶i quyÕt xong tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò cña ng−êi thuéc ph¹m vi thi h nh ¸n d©n sù kh«ng? ph¶i thi h nh ¸n, nghÜa l ®Õn khi c¸c ®−¬ng Ph¹m vi thi h nh ¸n d©n sù cã ph¶i chØ l sù hay ng−êi bÞ kÕt ¸n trë l¹i tr¹ng th¸i b×nh nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn t i s¶n v båi th−êng, trong ®ã cã viÖc ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ho n hay bao gåm tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò cã cho ng−êi ph¶i thi h nh ¸n ph¹t tï cã viÖc tÝnh d©n sù? Nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn b¸n l m ®Ó b¶o ®¶m cuéc sèng b×nh th−êng. Cã ý ®Êu gi¸ t i s¶n, tuyªn bè ph¸ s¶n... cã thuéc kiÕn kh¸c l¹i cho r»ng néi dung thi h nh ¸n ph¹m vi thi h nh ¸n d©n sù kh«ng?... T×nh chØ giíi h¹n ë viÖc thùc thi vÒ mÆt ph¸p luËt h×nh ®ã ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu c¬ së lÝ luËn c¸c néi dung thÓ hiÖn trong c¸c b¶n ¸n, quyÕt cho viÖc x¸c ®Þnh tÝnh ®Æc thï v ph©n ®Þnh ®Þnh cña to ¸n. VÝ dô, trong thi h nh ¸n d©n giíi h¹n cña mçi lo¹i h×nh thi h nh ¸n ®Ó tõ sù khi ng−êi thi h nh ¸n ® thùc hiÖn xong ®ã x¸c ®Þnh néi dung, nguyªn t¾c, ph−¬ng nghÜa vô ®−îc x¸c ®Þnh trong b¶n ¸n hay ph¸p v biÖn ph¸p phï hîp cho mçi lo¹i h×nh quyÕt ®Þnh cña to ¸n l xong cßn hËu qu¶ x ®ång thêi x©y dùng m« h×nh tæ chøc v qu¶n héi cã liªn quan ®Õn c¸c ®−¬ng sù th× hä ph¶i lÝ thi h nh ¸n hîp lÝ v cã hiÖu qu¶. Thùc tÕ tù lo liÖu hoÆc ®Ò nghÞ c¬ quan, tæ chøc gi¶i hiÖn nay ë n−íc ta ® cho thÊy râ tÝnh bøc quyÕt theo thñ tôc kh¸c. Trong thi h nh ¸n xóc cña c¸c vÊn ®Ò nãi trªn. ph¹t tï, thi h nh ¸n sÏ kÕt thóc khi ng−êi bÞ 7. VÒ m« h×nh tæ chøc v qu¶n lÝ thi kÕt ¸n tï ® chÊp h nh xong h×nh ph¹t tï h nh ¸n hoÆc ®−îc ®Æc x¸. T×nh tr¹ng cña ng−êi n y Cã thÓ nãi hiÖn nay vÊn ®Ò vÒ m« h×nh tæ sau khi ra tï thÕ n o ®−îc gi¶i quyÕt theo thñ chøc v qu¶n lÝ thi h nh ¸n ë n−íc ta ch−a cã tôc kh¸c. Chóng t«i nghiªng vÒ quan niÖm ®−îc ph−¬ng ¸n tæng thÓ v cã tÝnh kh¶ thi. thø hai, bëi v× bÊt cø d¹ng ho¹t ®éng n o V× vËy, t×nh tr¹ng võa t¶n m¹n võa chång còng chØ cã giíi h¹n cña nã. §èi víi thi h nh chÐo l kh«ng thÓ tr¸nh khái. §Ó cã ®−îc m« ¸n, nÕu më réng giíi h¹n cña nã nh− quan h×nh tæ chøc v qu¶n lÝ thi h nh ¸n mang tÝnh niÖm thø nhÊt th× khã cã thÓ b¶o ®¶m ®−îc thèng nhÊt v cã tÝnh kh¶ thi th× cÇn thiÕt tÝnh hiÖn thùc cu¶ nã. ph¶i nghiªn cøu v gi¶i quyÕt ®ång bé c¸c 6. VÒ c¸c lo¹i h×nh thi h nh ¸n vÊn ®Ò nªu trªn ®ång thêi ph¶i chó träng tíi HiÖn nay, ë n−íc ta cã 5 lo¹i h×nh thi viÖc ho n thiÖn hÖ thèng quy ph¹m ph¸p luËt h nh ¸n: D©n sù, h×nh sù, kinh tÕ, lao ®éng, vÒ thi h nh ¸n v x©y dùng ®éi ngò c¸n bé h nh chÝnh. Bªn c¹nh nh÷ng ®iÓm chung, thi h nh ¸n. Theo chóng t«i, c¨n cø v o b¶n mçi lo¹i h×nh thi h nh ¸n l¹i cã nh÷ng ®Æc chÊt, ®Æc tr−ng, môc ®Ých, néi dung cña thi ®iÓm riªng v trong kh«ng Ýt tr−êng hîp h nh ¸n nh− ® ph©n tÝch ë trªn, m« h×nh thi chóng cã sù ®an xen lÉn nhau. ChÝnh sù ®an h nh ¸n ë n−íc ta cÇn x©y dùng theo h−íng T¹p chÝ luËt häc - 25
  6. nghiªn cøu - trao ®æi x©y dùng hÖ thèng tæ chøc v qu¶n lÝ thèng chøc v ho¹t ®éng thi h nh ¸n th× còng ph¶i nhÊt tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh thi h nh ¸n do ChÝnh chó träng ®æi míi v n©ng cao chÊt l−îng xÐt phñ thèng nhÊt qu¶n lÝ. xö cña to ¸n. 8. VÊn ®Ò x· héi ho¸ trong thi h nh ¸n - Thi h nh ¸n cã tÝnh chÊp h nh v qu¶n XuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt, ®Æc tr−ng cña thi lÝ nh−ng hai tÝnh chÊt n y trong thi h nh ¸n h nh ¸n còng nh− tõ thùc tiÔn thi h nh ¸n, cã cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, v× vËy ph¶i chó thÓ thÊy râ l cã c¬ së ®Ó thùc hiÖn vÊn ®Ò x träng x©y dùng c¬ së khoa häc v thùc tiÔn héi hãa trong thi h nh ¸n. X héi ho¸ thi ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é (liÒu l−îng) cña viÖc sö h nh ¸n ®óng ®¾n ch¾c ch¾n sÏ mang l¹i dông kÕt hîp c¸c biÖn ph¸p h nh chÝnh v t− nhiÒu lîi Ých nh− gi¶m nhÑ bé m¸y tæ chøc, ph¸p trong tæ chøc v ho¹t ®éng thi h nh ¸n biªn chÕ; ph¸t huy vai trß v søc m¹nh cña nãi chung v mçi lo¹i h×nh thi h nh ¸n nãi c¸c tæ chøc, gia ®×nh v c¸ nh©n trong viÖc riªng ®Ó b¶o ®¶m chÊt l−îng v hiÖu qu¶ thi gi¸o dôc, thuyÕt phôc, c¶m ho¸ ng−êi bÞ thi h nh ¸n. h nh ¸n tù gi¸c thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh; - Ph−¬ng ph¸p mÖnh lÖnh, b¾t buéc ph¶i gi¶m nhÑ søc Ðp vÒ t©m lÝ v t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn nghÜa vô trong thi h nh ¸n cã ý thuËn lîi ®Ó g¾n c«ng t¸c thi h nh ¸n víi viÖc nghÜa rÊt qua träng, v× vËy ®Ó b¶o ®¶m cho gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x héi... Tuy nhiªn, c¸c c¬ quan thi h nh ¸n ho n th nh tèt ®©y còng l nh÷ng vÊn ®Ò rÊt khã ®ßi hái nhiÖm vô th× cÇn cã sù quan t©m ®Çu t− ®óng ph¶i cã sù nghiªn cøu c¬ b¶n, to n diÖn c¶ vÒ møc ®Ó b¶o ®¶m cho nã cã ®ñ n¨ng lùc, søc mÆt lÝ luËn v thùc tiÔn m¹nh v ph−¬ng tiÖn ®Ó thùc thi nhiÖm vô. 9. VÊn ®Ò ho n thiÖn ph¸p luËt vÒ thi - CÇn cã m« h×nh tæ chøc thi h nh ¸n phï h nh ¸n hîp, ®ång bé ®ång thêi cÇn cã c¬ chÕ phèi MÊy n¨m võa qua, c«ng t¸c x©y dùng hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan tham gia v o ph¸p luËt vÒ thi h nh ¸n ® cã b−íc ph¸t qu¸ tr×nh thi h nh ¸n. triÓn lín so víi tr−íc ®©y. Tuy nhiªn, ®Ó ®¸p - CÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ nh÷ng ®Æc tr−ng øng nhu cÇu tr−íc m¾t còng nh− l©u d i th× chung v riªng cña c¸c lo¹i h×nh thi h nh ¸n c«ng t¸c x©y dùng v ho n thiÖn ph¸p luËt v cã nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó n©ng cao ph¶i ®−îc ®Èy m¹nh nhiÒu h¬n n÷a v ph¶i chÊt l−îng cña thi h nh ¸n nãi chung v mçi ®Æt c«ng t¸c n y trong mèi quan hÖ víi c«ng lo¹i h×nh thi h nh ¸n nãi riªng./. t¸c x©y dùng ph¸p luËt cña c¸c lÜnh vùc kh¸c nh− gi¸o dôc, y tÕ, t i chÝnh, lao ®éng, b¶o (1).Xem: C¬ së cña khoa häc qu¶n lÝ, Nxb. CTQG, H. hiÓm x héi... 1997, tr.7. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, cã thÓ rót ra (2).Xem: NguyÔn C«ng B×nh - “MÊy vÊn ®Ò vÒ thi h nh ¸n d©n sù trong viÖc so¹n th¶o bé luËt tè tông mÊy ®iÓm sau: d©n sù”, T¹p chÝ luËt häc, sè 5/1998, tr.43, 44. - ChÊt l−îng v hiÖu qu¶ cña thi h nh ¸n (3).Xem: Gi¸o tr×nh luËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam, phô thuéc rÊt nhiÒu v o chÊt l−îng xÐt xö Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi, Nxb. CAND, H Néi cña to ¸n, v× vËy bªn c¹nh viÖc ®æi míi tæ 2000, tr.282. 26 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2