intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Vấn đề xã hội hoá giáo dục đại học trong dự thảo luật giáo dục đại học ở Việt Nam hiện nay "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

188
lượt xem
43
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quan niệm về xã hội hoá giáo dục ở nước ta Xã hội hoá giáo dục là chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, nhất là trong bối cảnh hiện nay, khi sự nghiệp giáo dục nước ta đang trên đà phát triển mạnh cả về quy mô, mạng lưới, các loại hình trường lẫn các hình thức giáo dục, còn Nhà nước, dù đã cố gắng nhiều nhưng vẫn không thể một mình xoay sở được cho nên rất cần sự hỗ trợ của toàn xã hội về nhân, tài, vật, lực để phát...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Vấn đề xã hội hoá giáo dục đại học trong dự thảo luật giáo dục đại học ở Việt Nam hiện nay "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. NguyÔn V¨n §éng * 1. Quan niệm về xã hội hoá giáo dục ở nội dung cơ bản cần được pháp luật hoá: 1) nước ta Huy động tất cả các nguồn lực trong xã hội Xã hội hoá giáo dục là chủ trương, chính để phát triển giáo dục; 2) Sự giám sát của xã sách lớn của Đảng và Nhà nước, nhất là hội đối với hoạt động giáo dục; 3) Hoạt động trong bối cảnh hiện nay, khi sự nghiệp giáo của cả xã hội nhằm khuyến học, khuyến tài; dục nước ta đang trên đà phát triển mạnh cả 4) Xây dựng xã hội học tập; 5) Tạo điều kiện về quy mô, mạng lưới, các loại hình trường để người dân học tập suốt đời; 6) Hợp tác lẫn các hình thức giáo dục, còn Nhà nước, quốc tế về giáo dục. Chính phủ đã ra Nghị dù đã cố gắng nhiều nhưng vẫn không thể quyết số 90-CP ngày 21/8/1997 về phương một mình xoay sở được cho nên rất cần sự hướng và chủ trương xã hội hoá các hoạt hỗ trợ của toàn xã hội về nhân, tài, vật, lực động giáo dục, y tế, văn hoá; Nghị định số để phát triển giáo dục. Từ góc độ chung, xã 73/1999/NĐ-CP ngày 19/8/1999 về chính hội hoá giáo dục là chính sách huy động mọi sách khuyến khích xã hội hoá đối với các nguồn lực của xã hội vào sự nghiệp phát hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, y tế, văn triển giáo dục nhằm xây dựng thành công xã hoá, thể thao. Đặc biệt, Luật giáo dục năm hội học tập ở nước ta. Từ nhiều năm nay, 2005 quy định phải gắn giáo dục với xã hội vấn đề xã hội hoá giáo dục đã được đề cập hoá giáo dục (Điều 9) và dành một điều trong các văn kiện của Đảng và một số văn riêng - Điều 12, quy định khái quát nội dung bản quy phạm pháp luật của Nhà nước. Báo cơ bản của vấn đề xã hội hoá sự nghiệp giáo cáo chính trị của Ban chấp hành trung ương dục ở nước ta hiện nay. Theo đó, việc phát Đảng (khoá X) tại Đại hội XI của Đảng yêu triển giáo dục và xây dựng xã hội học tập cầu phải: "Hoàn thiện cơ chế, chính sách xã được xác định là sự nghiệp của cả Nhà nước hội hoá giáo dục, đào tạo trên cả ba phương và toàn dân theo phương châm "Nhà nước và diện: động viên các nguồn lực trong xã hội; nhân dân cùng làm"; Nhà nước phải luôn phát huy vai trò giám sát của cộng đồng; luôn giữ vai trò chủ đạo trong sự nghiệp phát khuyến khích các hoạt động khuyến học, triển giáo dục đồng thời cần khuyến khích, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, tạo điều huy động và tạo điều kiện để tổ chức, cá kiện để người dân được học tập suốt đời. nhân tham gia phát triển sự nghiệp giáo dục, Nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế trong giáo dục, đào tạo".(1) Như vậy, theo quan * Giảng viên chính Khoa hành chính - nhà nước điểm của Đảng ta, xã hội hoá giáo dục có 6 Trường Đại học Luật Hà Nội t¹p chÝ luËt häc sè 10/2011 15
  2. nghiªn cøu - trao ®æi thực hiện đa dạng hoá các loại hình trường phức tạp mà việc luật hoá nó không đơn và các hình thức giáo dục để mọi người dân giản, nhưng cũng nên xuất phát từ quan điểm đều có cơ hội được học tập và học tập suốt không cầu toàn và vừa làm vừa rút kinh đời; mọi tổ chức, gia đình và cá nhân đều có nghiệm để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật trách nhiệm chăm lo sự nghiệp giáo dục, giáo dục đại học trình các cơ quan nhà nước thường xuyên phối hợp với nhà trường thực có thẩm quyền đúng tiến độ. hiện mục tiêu giáo dục và xây dựng môi Nhằm đạt được mục tiêu nêu trên, việc trường giáo dục lành mạnh và an toàn. luật hoá vấn đề xã hội hoá giáo dục đại học 2. Yêu cầu của việc luật hoá vấn đề xã trong Luật giáo dục đại học - với tư cách là hội hoá giáo dục đại học trong Luật giáo đạo luật chuyên ngành, cần đáp ứng được dục đại học các yêu cầu sau đây: Một là phải phù hợp Nếu quan niệm Luật giáo dục năm 2005 với các quan điểm của Đảng, Nhà nước về là "hiến pháp" về giáo dục thì Luật giáo dục xã hội hoá giáo dục và tinh thần của Luật đại học là "Luật chuyên ngành". Vì vậy, các giáo dục năm 2005; hai là chỉ nên quy định quy định của Luật giáo dục đại học về xã hội những vấn đề đã được thực tế kiểm nghiệm hoá giáo dục đại học, một mặt, phải phù hợp (hay những vấn đề tương đối ổn định trong với tinh thần của Luật giáo dục năm 2005; thực tiễn); ba là kết hợp chặt chẽ xã hội hoá mặt khác, cũng cần chi tiết hơn, cụ thể hơn giáo dục đại học với việc tăng cường sự so với Luật giáo dục năm 2005 chứ không quản lí thống nhất của Nhà nước về giáo dục phải là bản "sao chép" lại Luật giáo dục năm đại học và các cơ sở giáo dục đại học, đặc 2005. Vấn đề đặt ra là mức độ, phạm vi chi biệt là các cơ sở giáo dục đại học ngoài công tiết hoá, cụ thể hoá đến đâu và dựa trên cơ sở lập; bốn là kết hợp chặt chẽ xã hội hoá giáo nào để xác định đúng được những vấn đề cơ dục đại học với việc tăng cường quản lí nhà bản và quan trọng nhất của xã hội hoá giáo nước đối với các nhà đầu tư, chương trình, dục đại học cần luật hoá trong Luật giáo dục dự án đầu tư… của xã hội để phát triển giáo đại học? Câu trả lời thật không đơn giản, dục đại học; năm là xã hội hoá giáo dục đại nhất là việc thực hiện xã hội hoá giáo dục ở học phải được thực hiện đồng thời với việc các cấp học và trình độ đào tạo trong hệ sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách học thống giáo dục quốc dân của Việt Nam hiện phí và học bổng, chính sách trợ cấp xã hội nay chưa được tổng kết, đánh giá để đưa ra cho phù hợp với mục tiêu của xã hội hoá những bài học kinh nghiệm làm căn cứ thực giáo dục đại học, với đa dạng hoá các hình tiễn để tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp thức đào tạo và các loại hình nhà trường; sáu luật về xã hội hoá giáo dục nói chung, xã hội là xã hội hoá giáo dục đại học phải kết hợp hoá giáo dục đại học nói riêng. với việc mở rộng tính tự quản, tự chịu trách Chúng tôi cho rằng, mặc dù nhận thức nhiệm của các cơ sở giáo dục đại học; bảy là được xã hội hoá giáo dục đại học là vấn đề phải kết hợp chặt chẽ, hài hoà, hợp lí xã hội mới, có nhiều nội dung phong phú và khá hoá giáo dục đại học với việc mở rộng dân 16 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2011
  3. nghiªn cøu - trao ®æi chủ trong nội bộ nhân dân mà cốt lõi của nó các tổ chức và đoàn thể xã hội, các gia đình là tăng tính tự quản, tự chịu trách nhiệm của và cá nhân khác trong xã hội có tâm huyết mọi cá nhân, tổ chức và đoàn thể xã hội với giáo dục đại học. trong việc tham gia giáo dục đại học. - Quản lí nhà nước đối với các đầu tư và 3. Nội dung xã hội hoá giáo dục đại những đóng góp khác của xã hội để phát học cần được luật hoá trong Luật giáo dục triển giáo dục đại học đại học Đây là vấn đề mới, nhạy cảm và phức tạp. Như đã nói ở trên, Luật giáo dục đại học Tuy vậy, cũng cần coi trọng công tác quản lí cần quy định cụ thể hơn so với Luật giáo dục nhà nước trong quá trình xã hội hoá giáo dục năm 2005 những vấn đề xã hội hoá giáo dục đại học nhằm bảo đảm tính nghiêm minh, công đại học xuất phát từ đặc thù của giáo dục đại khai, minh bạch, hiệu quả, thiết thực, công học. Theo chúng tôi, ít ra, Luật giáo dục đại bằng và khách quan trong việc triển khai thực học cần quy định cụ thể những vấn đề sau đây: hiện, quản lí, sử dụng kết quả của các đầu tư, - Mục tiêu, nguyên tắc và phương thức cũng như quản lí và sử dụng các đóng góp xã hội hoá giáo dục đại học khác của xã hội vào phát triển giáo dục đại Mục tiêu xã hội hoá giáo dục đại học học. Tuy vậy, cũng nên thấy được rằng việc phải phù hợp với mục tiêu của giáo dục đại quản lí nhà nước ở đây khác với quản lí nhà học trên cơ sở lấy người học làm trung tâm, nước đối với giáo dục đại học về mục đích, tất cả cho người học, vì người học, như hỗ nguyên tắc, mức độ, phạm vi, nội dung, phương trợ học bổng cho sinh viên, mở mang kí túc thức quản lí, do đó các quy định của Luật xá, hiện đại hoá thư viện, mua thêm sách, giáo dục đại học phải phải hợp lí để không khen thưởng cho những sinh viên xuất sắc làm ảnh hưởng đến quyền tự chủ và tự chịu trong học tập và rèn luyện v.v.. Đối với trách nhiệm của các cơ sở giáo dục đại học. nguyên tắc xã hội hoá giáo dục đại học, Luật - Trách nhiệm của các cơ sở giáo dục đại cần quy định cụ thể các nguyên tắc như tự học đối với các đầu tư và những đóng góp khác nguyện, dân chủ, công khai, minh bạch, hiệu của xã hội để phát triển giáo dục đại học quả. Về phương thức, đó là trực tiếp đầu tư, Đối với những đầu tư thì cơ sở giáo dục chuyển giao công nghệ giáo dục, chuyển tiền đại học phối kết hợp với nhà đầu tư trong quyên góp hay các trang thiết bị khác… việc triển khai thực hiện đầu tư và quản lí, sử - Các nguồn lực cần khuyến khích, huy dụng thành quả của đầu tư dưới sự giám sát động để phát triển giáo dục đại học chặt chẽ của Nhà nước, xã hội và của chính Cần chỉ rõ các nguồn lực cần khuyến cơ sở giáo dục đại học đó. Trên tinh thần ấy, khích, huy động để phát triển giáo dục đại cần quy định cụ thể và rõ ràng trong Luật học theo thứ tự ưu tiên sau: Các doanh giáo dục đại học nguyên tắc, nội dung, hình nghiệp và các tổ chức kinh tế khác làm ăn có thức và cơ chế phối kết hợp giữa nhà đầu tư lãi lớn, doanh nhân thành đạt, các nhà đầu tư và cơ sở giáo dục đại học trong việc triển và cá nhân có tiềm lực kinh tế ở nước ngoài, khai thực hiện đầu tư và quản lí, sử dụng t¹p chÝ luËt häc sè 10/2011 17
  4. nghiªn cøu - trao ®æi thành quả của đầu tư. Còn đối với các đóng hoá giáo dục đại học; hình thức, phương góp nhỏ, vừa của xã hội thì cơ sở giáo dục pháp khuyến khích, huy động các nguồn lực đại học có toàn quyền quản lí, sử dụng dưới của xã hội vào việc phát triển giáo dục đại sự giám sát của Nhà nước, xã hội và của học; trách nhiệm của các tổ chức, gia đình và chính cơ sở giáo dục đại học đó. Như vậy, công dân trong việc phát triển giáo dục; hợp Luật giáo dục đại học cần quy định cụ thể, rõ tác quốc tế về giáo dục đại học vì mục tiêu ràng mục tiêu, nguyên tắc, nội dung, hình xã hội hoá giáo dục đại học. thức và phương pháp quản lí, sử dụng của 4. Hình thức pháp lí thể hiện nội dung các cơ sở giáo dục đại học đối với những xã hội hoá giáo dục đại học trong Luật đóng góp nhỏ, vừa của xã hội vào việc phát giáo dục đại học triển giáo dục đại học. Trong Dự thảo lần thứ tư Luật giáo dục - Sự giám sát của xã hội đối với các đầu đại học (ngày 10/5/2011), vấn đề xã hội hoá tư và những đóng góp khác của xã hội để giáo dục đại học chỉ được quy định tại điểm phát triển giáo dục đại học và đối với chính 4 Điều 9 (Chính sách của Nhà nước về phát hoạt động giáo dục đại học triển giáo dục đại học) với nội dung như sau: Ở đây có 2 hình thức giám sát ứng với 2 "Thực hiện xã hội hoá giáo dục đại học; ưu đối tượng giám sát: Một là sự giám sát của tiên thành lập cơ sở giáo dục đại học tư thục xã hội đối với các đầu tư, những đóng góp có vốn đầu tư lớn và có đầy đủ các điều kiện khác của xã hội vào phát triển giáo dục đại thành lập theo quy định. Hỗ trợ kinh phí đối học và hai là sự giám sát của xã hội đối với với cơ sở giáo dục đại học tư thục khi thực hoạt động giáo dục đại học (gồm hoạt động hiện nhiệm vụ do Nhà nước giao". Theo giáo dục đại học của cơ sở giáo dục đại học chúng tôi, quy định như trên có hai hạn chế công lập và hoạt động giáo dục đại học của cơ bản sau đây: cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập). Cả Một là chưa phản ánh đầy đủ nội dung hai hình thức này đều có mục tiêu, nội dung, quan điểm của Đảng và Nhà nước về xã hội hình thức và phương pháp giám sát khác hoá giáo dục nói chung, giáo dục đại học nói nhau và đều cần được quy định cụ thể trong riêng và chưa xứng tầm với vấn đề quan Luật giáo dục đại học. trọng đang được cả xã hội quan tâm là xã hội Ngoài ra, Luật giáo dục đại học còn phải hoá giáo dục đại học. quy định các vấn đề quan trọng khác như các Hai là còn hết sức chung chung như khẩu hình thức hoạt động nhằm khuyến học, hiệu, lời kêu gọi, làm cho người đọc không rõ khuyến tài trong giáo dục đại học; vấn đề đa xã hội hoá giáo dục đại học có những nội dạng hoá các loại hình trường và các hình dung gì khác so xã hội hoá giáo dục ở các cấp thức giáo dục với việc quản lí nhà nước đối học và trình độ đào tạo trong hệ thống giáo với các cơ sở giáo dục đại học ngoài công dục quốc dân của Việt Nam hiện nay. lập; chính sách học phí, học bổng và chính Sắp tới, chúng tôi cho rằng cần suy nghĩ sách trợ cấp xã hội trong điều kiện xã hội lựa chọn phương án thích hợp để luật hoá 18 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2011
  5. nghiªn cøu - trao ®æi vấn đề xã hội hoá giáo dục đại học trong dụng những thành tựu của khoa học- công Luật giáo dục đại học, sao cho vừa phản ánh nghệ"; b) Mục "Phát triển mạng lưới cơ sở đúng, đầy đủ quan điểm của Đảng, Nhà nước giáo dục đại học"; c) Mục "Xã hội hoá giáo về xã hội hoá giáo dục nói chung, xã hội hoá dục đại học"; d) Mục "Thu hút, sử dụng, đãi giáo dục đại học nói riêng, vừa thể hiện được ngộ, phụ cấp ưu đãi đối với đội ngũ giảng những vấn đề cơ bản của xã hội hoá giáo dục viên đại học"; đ) Mục "Chính sách đối với đối đại học như đã nêu ở trên. tượng được hưởng chính sách xã hội";… Chúng tôi dự kiến có 2 phương án sau đây: Mục "Xã hội hoá giáo dục đại học" có - Phương án 1: Dành một điều luật riêng thể bao gồm các điều (số điều luật sẽ được với các khoản cụ thể trong Chương I như điều chỉnh sau) với những nội dung như sau: hiện nay để quy định các vấn đề quan trọng Điều 1: Mục tiêu, nguyên tắc và phương nhất của xã hội hoá giáo dục đại học. Theo thức xã hội hoá giáo dục đại học; Điều 2: chúng tôi, tuy phương án này gọn nhưng sẽ Các nguồn lực chủ yếu cần khuyến khích, rơi vào tình trạng "khung", chung chung, huy động để phát triển giáo dục đại học; thiếu chi tiết và cụ thể, bởi vì một điều luật Điều 3: Quản lí nhà nước đối với hoạt động không thể đăng tải hết các vấn đề quan trọng xã hội hoá giáo dục đại học; Điều 4: Trách nhất của xã hội hoá giáo dục đại học. nhiệm của cơ sở giáo dục đại học đối với xã - Phương án 2: Trong Luật giáo dục đại hội hoá giáo dục đại học; Điều 5: Nguyên học cần thiết kế một chương riêng với tên gọi tắc, nội dung, hình thức và cơ chế phối kết là "Chính sách của Nhà nước về phát triển hợp giữa nhà đầu tư và cơ sở giáo dục đại giáo dục đại học", gồm các mục (trong đó có học trong việc triển khai thực hiện đầu tư và mục "Xã hội hoá giáo dục đại học"), dưới quản lí, sử dụng thành quả của đầu tư; Điều mục là điều, dưới điều là khoản (ví dụ: khoản 6: Mục tiêu, nguyên tắc, nội dung, hình thức 1, 2, 3,..) và dưới khoản là điểm (ví dụ: điểm và phương pháp quản lí, sử dụng của các cơ a, b, c,...). Chúng tôi nghiêng về Phương án 2, sở giáo dục đại học đối với những đóng góp vì với phương án này thì Luật giáo dục đại nhỏ, vừa của xã hội vào việc phát triển giáo học mới đủ sức "luật hoá" những vấn đề quan dục đại học; Điều 7: Sự giám sát của xã hội trọng nhất của xã hội hoá giáo dục đại học ở đối với các đầu tư, dự án và những đóng góp nước ta hiện nay. Nếu theo phương án này thì khác của xã hội để phát triển giáo dục đại những điều luật nào trong Dự thảo lần thứ tư học và đối với chính hoạt động giáo dục đại Luật giáo dục đại học có nội dung thuộc học; Điều 8: Sự giám sát của xã hội đối với chính sách của Nhà nước về phát triển giáo các đầu tư và những đóng góp khác của xã dục đại học sẽ được đưa vào chương này. hội để phát triển giáo dục đại học và đối với Chương "Chính sách của Nhà nước về chính hoạt động giáo dục đại học./. phát triển giáo dục đại học" có thể gồm các (1).Xem: Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội mục với các tên gọi tạm thời như sau: a) Mục đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc "Đào tạo đại học với việc nghiên cứu, ứng gia, Hà Nội, 2011, tr. 218. t¹p chÝ luËt häc sè 10/2011 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2