Các bệnh di truyền về Hêmôglôbin

Nội dung Text: Các bệnh di truyền về Hêmôglôbin

1. Các bệnh di truyền về Hêmôglôbin Phân tử hêmôglôbin trong hồng cầu được cấu tạo từ 4 chuỗi pôlipeptit gồm hai loại khác nhau và hem. Kết quả phân tích Hb ở các giai đoạn khác nhau của quá trình phát triển cá thể cho thấy:mỗi giai đoạn được đặc trưng bởi 2 cặp pôlipeptit khác nhau: Giai đoạn phôi lần lượt theo thời gian là Hb gowerI; Hb gowerII; Hb
2. porlandI;giai đoạn thai có Hbf(Hb foctal); giai đoạn trưởng có HbA và HbA2. Gen cấu trúc mã hóa chuỗi epsilon, gamma và bêta nằm trên NST số 11, còn gen mã hóa chuỗi zêta và anpha nằm trên NST số 16. Người ta phát hiện hơn 100 đột biến gen liên quan đến các biến đổi của chuỗi anpha và bêta. Ví dụ: Đột biến trội xảy ra ở gen mã hóa chuỗi bêta làm thay thế cặp T - A bằng cặp A-T làm cho codon XTX mã hóa axit glutamic(ở mạch mang
3. mã gốc) trở thành codon XAX mã hóa valin, biến HbA(dạng bình thường) thành HbS. Valin có tính chất điện khác với axit glutamic làm giảm khẳ năng vận chuyển ôxi của Hb.Mặt khác sự thay thế bằng valin sẽ làm cho Hb bị khử ôxi, trở thành không hòa tan, hình thành những bó sợi hình ống quánh đặc làm biến đổi dạng hình cầu. Hồng cầu khuyết lưỡi liềm(hồng cầu liềm) dễ bị phân huỷ, dẫn đến thiếu máu trầm trọng; từ đó sự tạo huyết tăng lên gấp bội, buộc tụy
4. phải hoạt động quá mức, do đó sưng lên. Sự biến dạng của hồng cầu làm cho nó khó lưu thông trong mạch máu dễ gây hiện tượng tắc mạch(nghẽn mạch). Vì lí do trên người ta gọi là "Bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm". Người ta cũng phát hiện một đột biến khác làm biến đổi cấu trúc của Hb, biến HbA thành HbC do axit glutamic được thay thế bằng lisin. Một đột biến trội khác ở gen Hb bêta trên NST 11 gây ra bệnh thalassemiea, còn được gọi là bệnh" thiếu máu vùng biển". Khi ở
5. dạng đồng hợp, thường gây thiếu máu trầm trọng ở trẻ em do làm vỡ hồng cầu, hàm lượng Hb giảm, dễ chết sớm. Theo thống kê của viện huyết học và truyền máu, bệnh viện Bạch Mai, ở Việt Nam tồn tại phổ biến là dạng dị hợp tử bêta-thalassemiea thuộc thể bêta. VIẾT NHẬN TÌM Comments XÉT MỚI KIẾM