intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Các hình thức trả lương tại Công ty công trình giao thông III - Hà Nội

Chia sẻ: Nguyễn Xuân Hải | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:93

144
lượt xem
40
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'các hình thức trả lương tại công ty công trình giao thông iii - hà nội', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Các hình thức trả lương tại Công ty công trình giao thông III - Hà Nội

  1. Chuyên t t nghi p LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “Các hình th c tr lương t i Công ty công trình giao thông III - Hà N i” GVHD: Nguy n Nam Phương SVTH: Dương Th Di u 1 Dương Th Di u - KTL 41B
  2. Chuyên t t nghi p M CL C CHƯƠNG I: NH NG LÝ LU N CHUNG V TI N LƯƠNG .............................. 6 I. Khái ni m chung v ti n lương ........................................................ 6 1. Khái ni m chung v ti n lương .......................................................... 6 2. Ti n lương, danh nghĩa và ti n lương th c t ...................................... 6 3. B n ch t c a ti n lương ...................................................................... 8 4. Ch c năng c a ti n lương ................................................................... 8 5. Vai trò c a ti n lương ......................................................................... 9 II.Các ch ti n lương ....................................................................... 10 1. Ch ti n lương c p b c 1.1. Khái ni m ............................................................................. 10 1.2. ý nghĩa c a vi c áp d ng ch TL c p b c ........................ 10 1.3 N i dung c a ch TL c p b c ............................................ 11 2. Ch tìên lương ch c NV ................................................................ 21 2.1. Khái ni m và i u ki n áp d ng ............................................. 21 ti n lương ch c v .................................... 22 2.2. Xây d ng ch III. Các hình th c tr lương ................................................................ 25 1. Hình th c tr lương theo th i gian ...................................................... 25 tr lương theo th i gian ơn gi n ............................. 25 1.1. Ch tr lương theo th i gian có thư ng ........................... 26 1.2. Ch 2. Hình th c tr lương theo s n ph m .................................................... 26 tr lương theo theo s n ph m tr c ti p cá nhân. ....... 26 2.1. Ch tr lương theo theo s n ph m .................................... 27 2.3. Ch tr lương s n ph m khoán. ....................................... 28 2.4. Ch tr lương theo s n ph m lu ti n .............................. 29 2.5. Ch IV. HÌNH TH C TI N THƯ NG ..................................................................... 39 V. CÁC Y U T BÊN NGOÀI ............................................................................ 41 1. Các y u t nh hư ng n vi c tr lương............................................ 41 2 Dương Th Di u - KTL 41B
  3. Chuyên t t nghi p 2. Các Y u t thu c v doanh nghi p .................................................... 42 VII. S c n thi t ph i hoàn thi n công tác tr lưong ......................... 44 CHƯƠNG II. PHÂN TÍCH TH C TR NG CÁC HÌNH TH C TR LƯƠNG T I CÔNG TY CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG III - HÀ N I .................................. 47 I. Quá trình hình thành và phát tri n c a công ty công trình giao thông III - Hà n i ........................................................................................... 47 1. L ch s phát tri n ............................................................................... 47 2. c i m s n xu t kinh doanh ........................................................... 48 3. Ch c năng, nhi m v c a công ty....................................................... 48 4. c i m v th trư ng ...................................................................... 49 5. K t qu s n xu t kinh doanh .............................................................. 49 6. Cơ c u t ch c h máy qu n lý t i công ty ......................................... 50 7. c i m lao ng ............................................................................. 58 II. Th c tr ng các hình th c tr lương c a công ty công trình giao thông III Hà N i .............................................................................................. 61 1. Nguyên t c tr lương c a công ty công trình giao thông III Hà n i.... 2. Các hình th c tr lương t i công ty .................................................... 62 A. Hình th c tr lương theo th i gian ................................................. 64 B. Hình th c tr lương theo s n ph m ............................................... 66 3. Các kho n trích theo lương t i công ty công trình GT III Hà n i ....... 72 4. Các kho n ph c p ............................................................................. 75 5. Các hình th c ti n thư ng .................................................................. 76 III. ánh giá công tác tr lương t i công ty CTGT III - Hà n i ....... 78 CHƯƠNGIII: M T S GI I PHÁP NH M HOÀN THI N CÔNG TÁC TI N LƯƠNG CÔNG TY CÔNG TRÌNH ................................................................ 80 I. V tình hình lao ng ....................................................................... 80 1. ào t o công nhân viên k thu t ........................................................ 81 2. Tăng cư ng qu n lý, công tác k lu t lao ông và nh m c lao ng ............................................................................................................... 81 3 Dương Th Di u - KTL 41B
  4. Chuyên t t nghi p 3. Tăng cư ng công tác tuy n ch n, ào t o NVL .................................. 83 4. Gi i quy t t t và tri t nh ng b t bình c a ngư i lao ng phát mình trong quá trình th c hi n công vi c ........................................................ 86 5. Xây d ng các quy ch ........................................................................ 86 II. V phương pháp chia lương............................................................ 87 K T LU N ............................................................................................................ 90 TÀI LI U THAM KH O .................................................................................... 91 4 Dương Th Di u - KTL 41B
  5. Chuyên t t nghi p L I NÓI U I. Lý do ch n tài T khi nư c ta chuy n t n n kinh t k ho ch hoá t p trung sang n n kinh t th trư ng v i vi c chuy n giao quy n t ch trong s n xu t kinh doanh. M i doanh nghi p u ph i xác nh m c tiêu s ng còn là s n xu t kinh doanh có lãi và phát tri n. Tuỳ thu c vào t ng c i m khác nhau mà m i doanh nghi p ưa ra các chi n lư c và ư ng l i c th phát tri n c a mình. Ngày nay trong n n kinh t th trư ng v i s thu hút u tư c a nư c ngoài vào Vi t Nam thì vi c công nhân ph i ư c ào t o như th nào m b o h làm ư c t t công vi c ư c giao. Do v y vi c u tư vào con ngư i ư c cho là m t lĩnh v c u tư có hi u qu cao nh t, ph i bi t phát huy tri t nhân t con ngư i khai thác ti m năng trong m i ngư i lao ng. Thu nh p t vi c làm và c trưng xã h i - ngh nghi p - k năng c a vi c làm là m i quan tâm hàng u c a ngư i lao ng và cũng là v n tr ng tâm chương trình phát tri n kinh t xã h i Vi t Nam khi chuy n sang giai o n công nghi p hoá - hi n i hoá t nư c. Ti n lương là m t ph n quan tr ng giúp m b o cu c s ng c a b n thân và gia ình ngư i lao ng. N u l a ch n cách tr lương h p lý s t o ng l c cho ngư i lao ng th c hi n t t công vi c, nhi t tình và và phát huy h t kh năng c a mình làm vi c. Còn ngư c l i, ngư i lao ng s th ơ v i công vi c c a mình, h ch làm cho xong b n ph n b i vì ti n lương s không m b o cu c s ng c a h và gia ình h . H s quan tâm n thu nh p ngoài ti n lương hơn là quan tâm n ti n lương h nh n ư c. Khi ó ti n lương không kích thích ư c h làm vi c hăng say. Trong th i gian th c t p t i công ty công trình giao thông III Hà N i. Em th y công tác tr lương cho cán b công nhân viên trong công ty v n còn h n 5 Dương Th Di u - KTL 41B
  6. Chuyên t t nghi p tài "Các hình th c tr lương t i Công ty công trình giao ch , e m ã ch n thông III - Hà N i" làm chuyên t t nghi p. II. K t c u c a chuyên Ngoài ph n m u và ph n k t lu n, n i dung c a lu n văn ư c chia làm ba chương: Chương I: Nh ng lý lu n chung v ti n lương Chương II: Phân tích th c tr ng các hình th c tr lương t i công ty công trình giao thông III - Hà N i Chương III: M t s gi i pháp nh m hoàn thi n công tác tr lương t i Công ty công trình giao thông III. 6 Dương Th Di u - KTL 41B
  7. Chuyên t t nghi p CHƯƠNG I NH NG LÝ LU N CHUNG V TI N LƯƠNG I. KHÁI NI M CHUNG V TI N LƯƠNG 1. Khái ni m v ti n lương Trong n n kinh t th trư ng và s ho t ng c a th trư ng s c lao ng, s c lao ng là hàng hoá do v y ti n lương là giá c c a s c lao ng. Khi phân tích v n n kinh t tư b n ch nghĩa, nơi mà các quan h th trư ng th ng tr m i quan h kinh t , xã h i khác. C.Mác vi t: "Ti n công không ph i giá tr hay giá c c a lao ng mà ch là m t hình th c c i trang giá tr hay giá c s c lao ng". Ti n lương ph n ánh nhi u quan h kinh t , xã h i khác nhau. Ti n lương trư c h t là s ti n mà ngư i s d ng lao ng (mua s c lao ng) tr cho ngư i lao ng (ngư i bán s c lao ng). ó là quan h kinh t c a ti n lương. M t khác, do tính ch t c bi t c a lo i hàng hoá s c lao ng mà ti n lương không ch thu n tuý là v n kinh t mà còn là m t v n xã h i r t quan tr ng liên quan n i s ng và tr t t xã h i. ó là quan h xã h i. Trong quá trình ho t ng nh t là trong ho t ng kinh doanh, iv i ch doanh nghi p, ti n lương là m t ph n chi phí c u thành chi phí s n xu t - kinh doanh. Vì v y ti n lương là thu nh p t quá trình lao ng c a h , p h n thu nh p ch y u iv i i a s lao ng trong xã h i, có nh hư ng tr c ti p n m c s ng c a h . Ph n u nâng cao ti n lương là m c ích c a h t th y ngư i lao ng. M c ích này t o ng l c ngư i lao ng phát tri n trình và kh năng lao ng c a mình. Trong i u ki n c a m t n n kinh t hàng hoá nhi u thành ph n như nư c ta hi n nay, ph m trù ti n lương ư c th hi n c th trong t ng thành ph n và khu v c kinh t . Trong thành ph n kinh t nhà nư c và khu v c hành chính s nghi p, ti n lương là s ti n mà các doanh nghi p qu c doanh, các cơ quan, t ch c c a nhà nư c tr cho ngư i lao ng theo cơ ch và chính sách c a nhà nư c 7 Dương Th Di u - KTL 41B
  8. Chuyên t t nghi p và ư c th hi n trong h th ng lương thang lương, b ng lương do Nhà nư c qui nh. Trong các thành ph n và khu v c kinh t ngoài qu c doanh, ti n lương ch u s tác ng chi ph i r t l n c a th trư ng lao ng. Ti n lương trong khu v c này dù v n nàm trong khuôn kh lu t pháp và theo nh ng chính sách c a chính ph , nhưng là nh ng giao d ch tr c ti p gi a ch và th , nh ng "m c c " c th gi a m t bên làm thuê và m t bên i thuê. Nh ng h p ng lao ng này có tác ng tr c ti p n phương th c tr công. ng trên ph m vi toàn xã h i, TL ư c xem xét và t trong quan h v phân ph i thu nh p, quan h s n xu t và tiêu dùng, quan h v trao i… và do v y các chính sách v ti n lương, thu nh p luôn luôn là các chính sách tr ng tâm c a m i qu c gia. Ti n lương danh nghĩa và ti n lương th c t . Ti n lương danh nghĩa là s ti n mà ngư i s d ng lao ng tr cho ngư i lao ng. S ti n này nhi u hay ít ph thu c tr c ti p vào NSL và hi u qu làm vi c c a ngư i lao ng, ph thu c vào trình , kinh nghi m làm vi c… ngay trong quá trình lao ng. TL th c t ư c hi u là s lư ng các lo i hàng hoá tiêu dùng và các lo i d ch v c n thi t mà ngư i lao ng hư ng lương có th mau ư c b ng ti n lương danh nghĩa c a h . Như v y TL th c t không ch ph thu c vào s ti n lương danh nghĩa mà còn ph thu c vào giá c c a các lo i hàng hoá tiêu dùng và các lo i d ch v c n thi t mà h mu n mua. M i quan h gi a TL th c t và TL danh nghĩa ư c th hi n qua công th c sau ây: Itltt = Error! Ta có th th y rõ là n u giá c tăng lên thì TL th c t g im i. i u này có th x y ra ngay c khi TL danh nghĩa tăng lên (do có nh ng thay i, i u ch nh trong chính sách ti n lương). ây là m t quan h r t ph c t p do s thay i c a ti n lương dnah nghĩa, c a gia c và ph thu c vào nh ng y u t 8 Dương Th Di u - KTL 41B
  9. Chuyên t t nghi p khác nhau. ó cũng là i tư ng qu n lý tr c ti p trong các chính sách v thu nh p, ti n lương và i s ng. 3. B n ch t c a ti n lương. Ti n lương là giá c s c lao ng ư c hình thành trên cơ s giá tr s c lao ng thông qua s tho thu n gi a ngư i có s c lao ng và ngư i s d ng ngư i lao ng. bù p ph n hao phí lao n g ó h c n có m t lư ng nh t nh các v t ph m tiêu dùng cho nhu c u ăn, m c, , i l i… và ngư i s d ng lao ng ph i áp ng nhu c u ó úng m c hao phí mà ngư i lao ng ã b ra thông qua ti n lương. Do ó s c lao ng có th là hàng hoá ph thu c vào s bi n ng cung c u và ch t lư ng hàng hoá s c lao ng trên th trư ng t c là ch u s chi ph i c a các quy lu t giá tr óng vai trò ch o. Ti n lương m b o cho ngư i lao ng có th tái s n xu t lao ng h có th tham gia vào quá trình tái s n xu t ti p theo. Vì v y, ti n lương bao g m nhi u y u t c u thành, thu nh p là ngu n s ng ch y u c a b n thân ngư i lao ng và c a gia ình h . Vi c tr lương cho ngư i lao ng không ch căn c vào h p ng mà căn c vào k t qu ho t ng s n xu t kinh doanh c a ngư i lao ng mà h nh n ư c sau m t th i gian lao ng mà h b ra. 4. Ch c năng c a ti n lương Con ngư i có m t v trí quan tr ng trong quá trình s n xu t, con ngư i là y u t c u thành, v n hành nên t ch c s n xu t. Theo nghiên c u c a các nhà kinh t ã k t l u n: ng cơ lao ng b t ngu n t h th ng nhu c u v v t ch t và tinh th n c a con ngư i. H lao ng v i m c ích nh m tho mãn nhu c u c a b n thân, c a xã h i. Nhu c u c a con ngư i ngày càng phong phú, a d ng có th nó nhu c u c a con ngư i là không có gi i h n. Ti n lương trong n n kinh t th trư ng ư c g n v i nh ng ch c năng sau: - Ti n lương mb o chi phí tái s n xu t s c lao ng. Theo Các Mác "Ti n lương không ch nuôi s ng b n thân ngư i công nhân mà còn ph i 9 Dương Th Di u - KTL 41B
  10. Chuyên t t nghi p dư nuôi s ng gia ình anh ta, ti n lương ph i mb o duy trì s c lao ng. - m b o vai trò kích thích c a ti n lương. Vì ng cơ c a ti n lương, ngư i lao ng ph i có trách nhi m i v i công vi c, ti n lương ph i t o ư c s say mê công vi c, không ng ng b i dư ng, nâng cao trình mi m t, ki n th c chuyên môn, k năng… - m b o vai trò i u ph i lao ng. V i ti n lương ư c tho áng ngư i lao ng s t nguy n m nh n m i công vi c ư c giao phù h p v i kh năng c a b n thân mình. - Vai trò qu n lý lao ng c a ti n lương. Doanh nghi p s d ng công c ti n lương không ch v i m c ích t o i u ki n v t ch t cho ngư i lao ng mà còn m c ích khác n a là thông qua tr lương theo dõi lao ng, ki m tra, giám sát ngư i lao ng, ánh giá ch t lư ng ngư i lao ng, mb o ti n lương chi tr có hi u qu . 5. Vai trò c a ti n lương Ti n lương là ngu n thu nh p chính c a ngư i lao ng, là y u t m b o tái s n xu t s c lao ng, m t b ph n c bi t c a s n xu t xã h i. Vì v y, ti n lương óng vai trò quy t nh trong vi c n nh và phát tri n kinh t gia ình. ây, trư c h t ti n lương ph i m b o nh ng nhu c u sinh ho t t i thi u c a ngư i lao ng như ăn, , i l i… T c là ti n lương ph i duy trì cu c s ng t i thi u c a ngư i lao ng. Ch có khi ư c như v y, ti n lương m i th c s có vai trò quan tr ng kích thích lao ng, và nâng cao trách nhi m c a ngư i lao ng i v i quá trình s n xu t và tái s n xu t xã h i. ng th i, ch ti n lương phù h p v i s c lao ng ã hao phí s em l i s l c quan và tin tư ng vào doanh nghi p, vào ch h ang s ng. Như v y, trư c h t ti n lương có vai trò i v i s s ng c a con ngư i lao ng, t ó tr thành òn b y kinh t nó phát huy n i l c t i a hoàn thành công vi c. Khi ngư i lao ng ư c hư ng thu nh p x ng áng v i công s c c a h ã b ra thì lúc ó v i b t kỳ công vi c gì h cũng s làm. 10 Dương Th Di u - KTL 41B
  11. Chuyên t t nghi p Như v y có th nói ti n lương ã góp ph n quan tr ng giúp nhà t ch c i u ph i công vi c d dàng thu n l i. Trong doanh nghi p vi c s d ng công c ti n lương ngoài m c ích t o v t ch t cho ngư i lao ng, ti n lương còn có ý nghĩa l n trong vi c theo dõi ki m tra và giám sát ngư i lao ng. Ti n lương ư c s d ng như là thư c o hi u qu công vi c b n thân tìn lưong là m t b ph n c u thành bên chi phí s n xu t, chi phí bán hàng và chi phí qu n lý doanh nghi p. Vì v y, nó là y u t n m trong giá thành s n ph m. Do ó, ti n lương cũng nh hư ng n doanh nghi p. V i nhũng vai trò to l n như trên c a ti n lương trong s n xu t và i s ng thì vi c l a ch n hình th c tr lương phù h p v i i u ki n, c thù s n xu t c a t ng ngành, t ng doanh nghiêp s có tác d ng tích c c thúc y ngư i lao ng quan tâm n k t qu lao ng, hi u qu s n xu t c a kinh doanh. ây luôn luôn là v n nóng b ng trong t t c các doanh nghi p m t ch ti n lương lý tư ng v a m b o l i ích ngư i lao ng, ngư i s d ng lao ng và toàn xã h i. II. CÁC CH TI N LƯƠNG CH TI N LƯƠNG C P B C 1. Ch ti n lương c p b c 1.1. Khái ni m Ch ti n lương c p b c là toàn b nh ng quy nh chung c a Nhà nư c và các xí nghi p, doanh nghi p v n d ng tr lương cho ngư i lao ng - căn c vào ch t lư ng và i u ki n lao ng khi h hoàn thành m t công vi c nh t nh. Ch ti n lương c p b c áp d ng cho công nhân nh ng ngư i lao ng tr c ti p và tr lương theo k t qu lao ng c a h th hi n qua s lư ng và ch t lư ng. S lư ng lao ng ư c th hi n qua m c hao phí lao ng dùng s n xu t s n ph m trong m t kho ng th i gian theo l ch nào ó. Ch t lư ng lao ng là trình lành ngh c a ngư i lao ng s d ng vào quá trình lao ng, ch t lư ng lao ng th hi n trình giáo d c, ào t o, kinh nghi m, k năng ch t lư ng lao ng cao thì năng su t lao ng và hi u qu công vi c 11 Dương Th Di u - KTL 41B
  12. Chuyên t t nghi p s cao. C.Mác vi t: "Lao ng ph c t p ch là b i s c a lao ng gi n ơn nhân ôi lên, thành th m t s lư ng lao ng ph c t p nào ó có th tương ương v i m t s lư ng l n v lao ng gi n ơn". Lao ng ph c t p trong ý nghĩa c a Các Mác là lao ng có trình lành ngh cao. Rõ ràng mu n xác nh úng n ti n lương cho t ng lo i công vi c, c n xác nh rõ s lư ng và ch t lư ng lao ng nào ó ã hao phí th c hi n công vi c ó. ng th i xác nh i u ki n lao ng c a công vi c c th ó. 1.2. Ý nghĩa c a vi c áp d ng ch ti n lương c p b c - Ch ti n lương c p b c t o kh năng i u ch nh ti n lương gi a các doanh nghi p gi a các ngành, các ngh m t cách h p lý, gi m b t tính ch t bình quân trong vi c tr lương. - Ch ti n lương c p b c có tác d ng làm cho vi c b trí và s d ng công nhân thích h p v i kh năng v s c kho và trình lành ngh c a h , t o cơ s xây d ng k ho ch lao ng, nh t là k ho ch tuy n ch n, ào t o nâng cao trình lành ngh cho ngư i lao ng. - Ch ti n lương c p b c có tác d ng khuy n khích và thu hút ngư i lao ng vào làm vi c trong nh ng ngành ngh có i u ki n lao ng năng nh c, khó khăn, c h i. - Ch ti n lương c p b c không ph i là c nh, trái l i tuỳ theo i u ki n v kinh t , chính tr , xã h i trong t ng th i kỳ nh t nh và ch ti n lương này ư c c i ti n hay s a i thích h p phát huy t t vai trò, tác d ng c a nó. 1.3. N i dung c a ch ti n lương c p b c 1.3.1. Thang lương: a) Khái ni m Thang lương là b n xác nh quan h t l v ti n lương gi a công nhân trong cùng m t ngh ho c m t nhóm ngh gi ng nhau, theo trình lành ngh (xác nh theo b c) c a h . Nh ng ngh khác nhau s có nh ng thang lương tương ng khác nhau. 12 Dương Th Di u - KTL 41B
  13. Chuyên t t nghi p M t thang lương bao g m m t s b c lương và h s phù h p v i các b c lương ó. S b c và các h s c a thang lương khác nhau không gi ng nhau. - B c lương là b c phân bi t v trình lành ngh c a công nhân và ư c x p t th p n cao (b c cao nh t có th là b c 3, b c 6, b c 7…) - H s lương ch rõ lao ng c a công nhân m t b c nào ó (lao ng có trình tay ngh cao), ư c tr lương cao hơn công nhân b c 1 (b c có trình lành ngh th p nh t - hay còn g i là lao ng gi n ơn) trong ngh bao nhiêu l n. - B s c a thang lương là h s c a b c cao nh t trong m t thang lương. ó là s g p b i gi a h s lương c a b c cao nh t so v i h s lương c a b c th p nh t ho c so v i m c lương t i thi u. S tăng lên c a h s lương gi a các b c lương ư c xem xét hs tăng tuy t i và h s tăng tương i. - H s tăng tuy t i c a h s lương là hi u s c a hai h s lương liên ti p k nhau. Htdn = Hn - Hn-1 Trong ó: Htdn : h s tăng tuy t i Hn : h s lương b c n Hn-1 : h s lương b c n-1 - H s tăng tương i c a h s lương là t s gi a h s tăng tuy t i v i h s lương c a b c ng trư c. Htgdn = Error! Trong ó: Htgdn : h s tăng tương i Htdn : h s tăng tuy t i Hn-1 : h s lương c a b c ng trư c. Trong khi xây d ng thang lương, các h s tăng tương icah s lương có th là h s tăng tương i lu ti n (tăng i), h s tăng tương i u n (không i) và h s tăng tương i lu thoái (gi m d n). 13 Dương Th Di u - KTL 41B
  14. Chuyên t t nghi p Thang lương có h s tăng tương i lu ti n là thang lương trong ó h s tăng tương i c a các b c sau cao hơn h s tăng tương i c a các b c ng trư c ó. + Thang lương có h s tăng tương i u n là thang lương mà h s tăng tương i c a các b c khác nhau là như nhau. + Thang lương có h s tăng tương i lu thoái là thang lương có các h s tăng tương i các b c sau nh hơn h s tăng tương i c a các b c ng trư c. Trong th c t , các lo i thang lương có h s tăng tương i như trên mang tính nguyên t c, ph n ánh xu hư ng ch ít khi m b o tính tuy t i. Sau ây là m t s ví d v các thang lương có các h s lương h s tăng tuy t i và tương i khác nhau (xem b ng X.1). b) Trình t xây d ng m t thang lương - Xây d ng ch c danh ngh c a các nhóm công nhân Ch c danh ngh c a nhóm công nhân là ch c danh cho công nhân trong cùng m t ngh hay m t nhóm ngh . Vi c xây d ng ch c danh căn c vào tính ch t c i m và n i dung c a quá trình lao ng. Nh ng công nhân làm vi c mà công vi c c a h có tính ch t, c i m và n i dung như nhau thì ư c x p vào m t ngh - mang cùng m t ch c danh ch ng h n công nhân cơ khí, công nhân xây d ng… nh ng ngư i trong cùng m t ngh s có chung m t thang lương. Xác nh h s c a thang lương th c hi n qua phân tích th i gian và các yêu c u v phát tri n ngh nghi p c n thi t m t công nhân có th tt i b c cao nh t trong ngh . Các y u t có th ưa vào phân tích là: th i gian h c t p văn hoá, th i gian ào t o b i dư ng, th i gian tích lu kinh nghi m và k năng làm vi c… Khi xác nh b i s c a thang lương, ngoài vi c phân tích các y u t tr c ti p trong ngành, c n phân tích quan h trong nhóm ngh và nh ng ngh khác t ư c tương quan h p lý gi a các ngành ngh khác nhau. 14 Dương Th Di u - KTL 41B
  15. Chuyên t t nghi p - Xác nh s b c c a thang lương Xác nh s b c c a m t thang lương căn c vào b i s c a m t thang lương, tính ch t ph c t p c a s n xu t và trình trang b k thu t cho lao ng (trình cơ khí hoá, t ng hoá) và trình t phát tri n trình lành ngh , nâng b c… T ó mà xác nh s b c c n thi t. Nh ng ngh có tính ch t ph c t p v k thu t cao thì thư ng ư c thi t k theo thang lương có nhi u b c. nư c ta, nh ng ngh trong nhóm ngh cơ khí có k t c u nhi u b c (7 b c). - Xác nh h s lương c a các b c D a vào b i s c a thang lương, s b c trong thang lương và tính ch t trong h th ng tăng tương i mà xác nh h s lương tương ng cho t ng b c lương. B i s lương không i tuy nhiên h s lương c a các b c khác nhau, ngoài b c 1 và b i s c a thang lương, có th cao th p khác nhau tuỳ thu c vào lo i thang lương ư c thi t k , theo h s tăng tương i lũy ti n, u n hay lu thoái. Ví d b ng X.1 - Thang lương công nhân cơ khí, i n, i n t , tin h c B c lương 1 2 3 4 5 6 7 Nhóm I: H s lương 1,35 1,47 1,62 1,78 2,18 2,67 3,28 Nhóm II: H s lương 1,4 1,55 1,72 1,92 2,33 2,84 3,45 … 1.3.2. M c ti n lương M c ti n lương là s ti n dùng tr công lao ng trong m t ơn v th i gian (gi , ngày hay tháng) phù h p các b c trong thang lương. Th i gian dùng làm ơn v tính khi tr lương có th khác nhau tuỳ thu c vào i u ki n c th v trình phát tri n s n xu t, trình t ch c và qu n lý m i ngành, vùng, khu v c hay m i qu c gia khác nhau. m t s nư c 15 Dương Th Di u - KTL 41B
  16. Chuyên t t nghi p có n n kinh t phát tri n, ngư i ta có th tr lương theo gi (gi công). Vi t Nam, ơn v tính ph bi n là tháng. Trong m t thang lương, m c tuy t i c a m c lương ư c quy nh cho b c 1 hay m c lương t i thi u, các b c còn l i thì ư c tính d avào su t lương b c m t và h s lương tương ng v i b c ó, theo công th c sau: Si = S1 x ki Trong ó: Su t lương (m c lương) b c i S1: Su t lương (m c lương) b c 1 hay m c lương t i thi u. ki: h s lương b c i M c lương b c 1 là m c lương b c th p nh t trong ngh . M c lương này t ng ngh khác nhau cũng khác nhau, ph thu c vào m c ph c t p v k thu t và i u ki n lao ng, và ph thu c vào hình th c tr lương. Trong n n kinh t , m c lương b c 1 c a m t ngh nào ó luôn luôn l n hơn ho c b ng m c lương t i thi u. M c lương t i thi u là m c ti n lương tr cho ngư i lao ng làm nh ng công vi c gi n ơn nh t trong i u ki n lao ng bình thư ng, bù p s c lao ng gi n ơn và m t ph n tích lu tái s n xu t s c lao ng m r ng. ó là nh ng công vi c thông thư ng mà m t ngư i lao ng có s c kho bình thư ng, không ào t o v trình chuyên môn... cũng có th làm ư c. Ti n lương t i thi u ư c nhà nư c quy nh theo t ng th i kỳ trên cơ s v trình phát tri n v kinh t - xã h i c a t nư c và yêu c u c a tái s n xu t s c lao ng xã h i. Ti n lương (m c lương) t i thi u thư ng ư c xác n qua phân tích có chi phí v ăn, m c, nhà , ti n nghi sinh ho t, chi phí v h c t p b o hi m, s c kho . Ví d : Năm Nhà nư c quy nh m c lương t i thi u 1993 120.000 1997 144.000 16 Dương Th Di u - KTL 41B
  17. Chuyên t t nghi p 2000 180.000 2001 210.000 2003 290.000 1.3.3. Tiêu chu n c p b c k thu t Tiêu chu n c p b c k thu t là văn b n quy nh v m c ph c t p c a công vi c và yêu c u v trình lành ngh c a công nhân m t b c nào ó ph i có s hi u bi t nh t nh v m t ki n th c lý thuy t và ph i làm ư c nh ng công vi c nh t nh trong th c hành. Trong b n tiêu chu n c p b c k thu t thì c p b c công nhân có liên quan ch t ch v i nhau. Tiêu chu n c p b c k thu t có ý nghĩa r t quan tr ng trong t ch c lao ng và tr lương. Trên cơ s tiêu chu n k thu t, mà ngư i lao ng có th ư c b trí làm vi c theo úng yêu c u công vi c, phù h p v i kh năng lao ng. Qua ó mà có th th c hi n tr lương theo úng ch t lư ng c a ngư i lao ng khi h làm vi c trong cùng m t ngh hay gi a các ngh khác nhau. - Có hai lo i tiêu chu n c p b c k thu t: Tiêu chu n c p b c k thu t chung, th ng nh t c a các ngh chung, ó là các ngh có trong nhi u ngành kinh t k thu t trong n n kinh t . Ch ng h n công nhân cơ khí, dù h làm vi c các ngành khác nhau, nhưng cùng n m trong b ng tiêu chu n k thu t c a công nhân cơ khí nói chung. Tiêu chu n c p b c k thu t theo ngành. ó là, tiêu chu n c p b c k thu t riêng, áp d ng trong m t ngành, ngh mang tính c thù mà không th áp d ng ư c cho ngành khác. Ví d , công nhân tàu bi n. Các văn b n tiêu chu n k thu t ư c Nhà nư c qu n lí t p trung th ng nh t trên ph m vi toàn b n n kinh t . a) V xác nh c p b c công vi c Xác nh c p b c công vi c là m t n i dung quan tr ng trong vi c xây d ng tiêu chu n c p b c k thu t. Vi c xác nh c p b c công vi c thư ng ư c ti n hành theo trình t sau ây: 17 Dương Th Di u - KTL 41B
  18. Chuyên t t nghi p + Chia quá trình lao ng thành các ch c năng ho t ng và các y u t liên quan c n thi t. Quá trình làm vi c có th có nh ng khác nhau v m c ph c t p, quy nh công ngh và trình ... nhưng v cơ b n u bao g m nh ng ch c năng ch y u sau ây: - Ch c năng tính toán: nó bao g m nh ng công vi c tính toán ph c v cho quá trình làm vi c. ó có th là nh ng tính toán ban u hay tính toán trong và sau quá trình làm vi c. - Ch c năng chu n b và t ch c công vi c t i nơi làm vi c. Ch c năng này bao g m t t c các công vi c chu n b (tài li u, nguyên v t li u...) và b trí s p x p công vi c t i nơi làm vi c cho quá trình làm vi c ư c di n ra m t cách có hi u qu nh t. - Ch c năng th c hi n quá trình ó là nh ng ng tác, thao tác th c hi n công vi c chính theo yêu c u c a quy trình công ngh , t o ra s n ph m hay hoàn thành công vi c. - Ch c năng ph c v ( i u ch nh, s a ch a..) thi t b . Ch ng h n i u ch nh s a ch a nh ng sai l ch hay h ng hóc c a các lo i máy móc thi t b ư c s d ng quá trình làm vi c ư c di n ra m t cách liên t c. - Y u t tinh th n trách nhi m, ó là yêu c u trách nhi m t ng m c nh t nh v i m i lo i công vi c t ra cho ngư i lao ng. Ví d , v i nh ng công vi c ki m tra, ánh giá, hay công vi c có liên quan n s an toàn v ngư i, v tài s n... thì y u t tinh th n trách nhi m ư c t ra r t cao, r t quan tr ng. Trong th c t , m c và yêu c u c th c a t ng ch c năng như trình bày trên có th khác nhau xu t phát t tình ch t, c i m c a t ng ngh , t ng công vi c. + Xác nh m c ph c t p c a t ng ch c năng. Có nhi u phương pháp xác nh m c ph c t p c a t ng ch c năng. Thông thư ng khi ánh giá m c ph c t p c a t ng công vi c theo t ng ch c năng, ngư i ta dùng phương pháp cho i m. Trong phương pháp này, 18 Dương Th Di u - KTL 41B
  19. Chuyên t t nghi p i m là m t ơn v quy ư c và dùng ánh giá, m c ph c t p c a t ng ch c năng, t ng y u t . Khi ánh giá, do m c quan tr ng khác nhau và tăng s chính xác t ng ch c năng, có th chia thành t 3 n5m c ph c t p. Dư i ây là m t ví d v xây d ng c p b c công vi c theo phương pháp cho i m. Gi s công vi c thu c ngh A ư c phân tích và ánh giá trong b ng sau ây: 19 Dương Th Di u - KTL 41B
  20. Chuyên t t nghi p B ng X.2: Chuy n t i m sang b c Kho ng i m Bc H s lương T i thi u Ti a Lương t i thi u - 100 1,00 B c1 101 113 1,13 B c2 114 129 1,29 B c3 130 148 1,48 B c4 149 172 1,72 B c5 173 200 2,00 T b ng trên ta th y: S i m c a ch c năng này hay hay ch c năng khác c a m t s lo i công vi c nào ó là do m c ph c t p c a công vi c quy t nh. Thông thư ng, ph n l n s i m t p trung nhi u ch c năng th c hi n quá trình làm vi c, nh t là nh ng công vi c ph thu c nhi u vào k năng và k x o c a ngư i lao ng. Trong ví d trên, quy nh t ng s i m c a các m c ph c t p và tinh th n trách nhi m r t cao và t ng s i m theo giá tr tính ư c là 200. Khi có i m cho t ng ch c năng và t ng s i m c a c quá trình th c hi n công vi c trong ngh thì chuy n t i m sang b c. Tuỳ theo s b c trong thang lương tương ng mà có th quy chuy n thành các b c i m. Các b c tăng d n t th p n cao. Ngh A áp d ng thang lương 5 b c ta có b ng quy i m thành b c và so v i m c lương t i thi u như sau: Trong khi xây d ng c p công vi c, có th không ph i công vi c ơn gi n (b c 1) s ch g m các i m mc r t ơn gi n, và cũng không ph i công vi c b c cao nh t nm c ph c t p v i i m hoàn toàn t i a. i m cao th p ph thu c ch y u vào phân tích c th . b) V xác nh c p b c công nhân Xác nh c p b c công nhân t c là xác nh nh ng yêu c u v trình lành ngh c a công nhân. Trình lành ngh c a công nhân là toàn b ki n 20 Dương Th Di u - KTL 41B
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2