intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Chẩn đoán xác định một số dị tật thai nhi bằng phân tích nhiễm sắc thể tế bào ối nuôi cấy

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST
Báo xấu
81
lượt xem 8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dị tật bẩm sinh là một trong những bất th-ờng hay gặp ở thai nhi và trẻ sơ sinh. Ng-ời ta đã thấy có 3% trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh từ những bất th-ờng nhỏ tới những bất th-ờng gây chết thai [6]. Trong số đó có các bất th-ờng về nhiễm sắc thể đặc biệt các bất th-ờng lệch bội nh- hội chứng Down (trisomi 21) gặp với tần suất 1/600 trẻ sơ sinh sống [1]. Hội chứng Down luôn liên quan đến chậm trí tuệ với mức độ chậm có thể trong phạm vi từ trung bình tới trầm trọng. Ng-ời mắc hội chứng Down có...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chẩn đoán xác định một số dị tật thai nhi bằng phân tích nhiễm sắc thể tế bào ối nuôi cấy

  1. TCNCYH 28 (2) - 2004 ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh mét sè dÞ tËt thai nhi b»ng ph©n tÝch nhiÔm s¾c thÓ tÕ bµo èi nu«i cÊy Hoµng ThÞ Ngäc Lan1, NguyÔn ViÖt Hïng2 TrÞnh V¨n B¶o1, TrÇn ThÞ Thanh H−¬ng1 1 Bé m«n Y sinh häc di truyÒn - §¹i häc Y Hµ Néi 2 Bé m«n Phô s¶n - §¹i häc Y Hµ Néi TiÕn hµnh chäc hót dÞch èi ë 40 s¶n phô cã nguy c¬ cao sinh con bÊt th−êng NST. Tû lÖ nu«i cÊy thµnh c«ng 31/ 38 ( cã 2 mÉu bÞ nhiÔm trïng). Chäc hót èi ë tuÇn thai thø 14 trë ®i. Thêi gian trung b×nh tõ khi nu«i cÊy ®Õn khi tr¶ lêi kÕt qu¶ tõ 2- 3 tuÇn. ¸p dông ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy hë sö dông tñ Êm 370C víi 5% CO2 víi m«i tr−êng nu«i cÊy èi AmnioMax. TiÕn hµnh ®èi chiÕu víi c¸c xÐt nghiÖm sµng läc trong huyÕt thanh mÑ (AFP, βhCG) ë 31 thai phô. Cã 12 thai phô cã kÕt qu¶ test sµng läc d−¬ng tÝnh trong ®ã cã 4 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST ë thai, 19 thai phô cã kÕt qu¶ sµng läc ©m tÝnh th× cã 1 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST. Tû lÖ ph¸t hiÖn 4/ 5 = 80%, tû lÖ d−¬ng tÝnh gi¶ 8/ 26 = 30,77%. Trong 21 tr−êng hîp siªu ©m thai cã h×nh ¶nh bÊt th−êng, nu«i cÊy èi ph¸t hiÖn 6 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST. Nh÷ng dÊu hiÖu siªu ©m liªn quan víi bÊt th−êng NST nh−: t¨ng chiÒu dµy da g¸y, tho¸t vÞ rèn, nang n−íc g¸y, ng¾n x−¬ng chi... Víi 38 mÉu èi nu«i cÊy thµnh c«ng ®· ph¸t hiÖn 7/ 38 thai cã bÊt th−êng NST. Nh− vËy víi ph−¬ng ph¸p chäc hót èi, nu«i cÊy tÕ bµo èi, lËp karyotyp b»ng kü thuËt nhuém Giªmsa th«ng th−êng, nhuém b¨ng G ®· ph¸t hiÖn nh÷ng thai cã bÊt th−êng vÒ sè l−îng, cÊu tróc NST. i. §Æt vÊn ®Ò Cã con bÞ dÞ tËt lµ mét g¸nh nÆng vÒ mÆt t©m lý còng nh− tµi chÝnh cho gia ®×nh, g¸nh DÞ tËt bÈm sinh lµ mét trong nh÷ng bÊt nÆng cho sù phôc vô y tÕ cña x· héi. th−êng hay gÆp ë thai nhi vµ trÎ s¬ sinh. Ng−êi ta ®· thÊy cã 3% trÎ sinh ra bÞ dÞ tËt ViÖc ®iÒu trÞ cho nh÷ng bÖnh nh©n bÞ dÞ tËt bÈm sinh tõ nh÷ng bÊt th−êng nhá tíi nh÷ng bÈm sinh cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. §Ó gãp bÊt th−êng g©y chÕt thai [6]. Trong sè ®ã cã phÇn lµm gi¶m tÇn suÊt sinh con bÞ dÞ tËt bÈm c¸c bÊt th−êng vÒ nhiÔm s¾c thÓ ®Æc biÖt c¸c sinh, n©ng cao chÊt l−îng sinh s¶n cho céng bÊt th−êng lÖch béi nh− héi chøng Down ®ång, chóng t«i tiÕn hµnh ®Ò tµi: “ChÈn ®o¸n x¸c (trisomi 21) gÆp víi tÇn suÊt 1/600 trÎ s¬ sinh ®Þnh mét sè dÞ tËt thai nhi b»ng ph©n tÝch nhiÔm sèng [1]. Héi chøng Down lu«n liªn quan ®Õn s¾c thÓ tÕ bµo èi nu«i cÊy” víi hai môc tiªu: chËm trÝ tuÖ víi møc ®é chËm cã thÓ trong - Ph©n tÝch NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy ®Ó ph¹m vi tõ trung b×nh tíi trÇm träng. Ng−êi chÈn ®o¸n dÞ tËt thai nhi liªn quan ®Õn bÊt m¾c héi chøng Down cã thÓ sèng tíi 50 tuæi. th−êng NST. Nh÷ng bÊt th−êng kh¸c còng liªn quan víi ®ét - §èi chiÕu kÕt qu¶ ph¸t hiÖn cña siªu ©m, biÕn lÖch béi nhiÔm s¾c thÓ (NST) lµ trisomi cña test sµng läc trong huyÕt thanh mÑ víi kÕt 18, trisomi 13; 47,XXY; ... Trisomi 18, trisomi qu¶ ph©n tÝch nhiÔm s¾c thÓ ë tÕ bµo èi nu«i cÊy. 13 hÇu hÕt g©y chÕt thai hoÆc chØ sèng thªm ii. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p ®−îc mét thêi gian ng¾n sau khi sinh. Cã kho¶ng 10% nh÷ng trÎ trisomi 18 ®· sèng nghiªn cøu qua 1 n¨m hoÆc thËm chÝ tíi 10 n¨m [7]. 1. §èi t−îng nghiªn cøu. 5
  2. TCNCYH 28 (2) - 2004 Gåm 40 thai phô cã mét trong c¸c yÕu tè • Nu«i cÊy hç trî. t¨ng nguy c¬ sinh con bÊt th−êng NST: ë lÇn thay m«i tr−êng ®Çu tiªn thay v× lo¹i + Tuæi mÑ > 35. bá dÞch næi th× cã thÓ sö dông dÞch næi ®ã (cã + TiÕn sö gia ®×nh ®· cã con bÊt th−êng chøa nh÷ng tÕ bµo kh«ng b¸m dÝnh) cÊy vµo NST, bè hoÆc mÑ mang NST chuyÓn ®o¹n. mét lä cÊy míi. TÕ bµo cã thÓ ph¸t triÓn sau + Cã kÕt qu¶ cña test sµng läc d−¬ng tÝnh mét vµi ngµy. liªn quan ®Õn bÊt th−êng NST. + Thu ho¹ch. + Cã h×nh ¶nh siªu ©m thai bÊt th−êng cã • KiÓm tra d−íi kÝnh hiÓn vi soi ng−îc thÓ liªn quan ®Õn bÊt th−êng NST nh− dµy da khi thÊy h×nh ¶nh tÕ bµo ®ang ph©n chia tèt g¸y, tho¸t vÞ rèn, hÑp ruét, bÊt th−êng tim, (cã nhiÒu tÕ bµo h×nh trßn) th× tiÕn hµnh thu ng¾n x−¬ng chi.... ho¹ch. 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu C¸c b−íc c¬ b¶n cña thu ho¹ch: 2.1. Nu«i cÊy tÕ bµo èi thu ho¹ch côm NST - Lµm tÕ bµo dõng ë kú gi÷a b»ng kú gi÷a ë nh÷ng thai phô cã mét trong c¸c yÕu colcemid tè t¨ng nguy c¬ sinh con bÊt th−êng NST. - Lµm bong tÕ bµo b»ng dung dÞch trypsin §Ó tiÕn hµnh nu«i cÊy tÕ bµo èi chóng t«i 0.25% (1:250). lµm theo c¸c b−íc sau: - Ph¸ vì mµng tÕ bµo b»ng dung dÞch + Chäc hót dÞch èi. nh−îc tr−¬ng KCl 0,56%. TÕ bµo trong dÞch èi cã nguån gèc tõ thai. - Cè ®Þnh tÕ bµo b»ng dung dÞch carnoy. Ph©n tÝch NST tõ tÕ bµo dÞch èi nu«i cÊy ®−îc - Lµm tiªu b¶n nhá giät trªn phiÕn kÝnh xem nh− lµ ph−¬ng ph¸p thuËn tiÖn nhÊt, tin l¹nh. Mçi mÉu cÊy lµm 10 tiªu b¶n. cËy cho chÈn ®o¸n tr−íc sinh. Chäc hót èi Tiªu b¶n NST ®−îc nhuém b»ng hai ®−îc tiÕn hµnh tõ tuÇn thai 14 d−íi sù h−íng ph−¬ng ph¸p: Ph−¬ng ph¸p nhuém Giªmsa dÉn cña siªu ©m vµ ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c th«ng th−êng vµ ph−¬ng ph¸p nhuém b¨ng G v« trïng. L−îng dÞch èi th−êng ®−îc lÊy tõ 15- (B¨ng trypsin). 20 ml vµ sÏ ®−îc chia ®Òu vµo 2 lä nu«i cÊy. 2.2. Ph©n tÝch NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy. + Nu«i cÊy tÕ bµo dÞch èi. NhiÔm s¾c thÓ ®−îc ph©n tÝch theo c¸c Ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy tÕ bµo èi ®−îc tiÕn tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ cña héi nghÞ quèc tÕ vÒ di hµnh theo ph−¬ng ph¸p cña D.E Rooney truyÒn ng−êi: ISCN (1995). Tiªu b¶n NST 1992 [5] cã c¶i tiÕn. Gåm c¸c b−íc: ®−îc ph©n tÝch trªn kÝnh hiÓn vi cã ®é phãng • Nu«i cÊy s¬ khëi ®¹i x 1000 lÇn. TÕ bµo dÞch èi ®−îc nu«i cÊy trong m«i Mçi mÉu xÐt nghiÖm ®−îc ®¸nh gi¸ 100 tr−êng AmnioMax cña h·ng Gibco. Nu«i cÊy côm NST kú gi÷a, chôp ¶nh 3 côm NST, lËp theo hÖ thèng cÊy hë, sö dông tñ Êm 37 0C víi karyotyp theo ®óng quy −íc quèc tÕ. 5% CO2 vµ 95% kh«ng khÝ cïng víi nguån Èm. 2.3. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc B×nh nu«i cÊy kh«ng ®−îc ®ông ch¹m vµo Ýt víi kÕt qu¶ xÐt nghiÖm NST ë tÕ bµo èi nhÊt lµ 5 ngµy sau ®ã cã thÓ kiÓm tra sù ph¸t nu«i cÊy. triÓn cña tÕ bµo qua kÝnh hiÓn vi soi ng−îc. 2.4. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña siªu ©m thai • Thay m«i tr−êng víi kÕt qu¶ xÐt nghiÖm NST ë tÕ bµo èi Thay toµn bé m«i tr−êng lÇn ®Çu tiªn sau nu«i cÊy. 5- 8 ngµy nu«i cÊy. TiÕp theo thay m«i tr−êng hoµn toµn thùc hiÖn 2 lÇn trong 1 tuÇn cho ®Õn lóc thu ho¹ch tÕ bµo. 6
  3. TCNCYH 28 (2) - 2004 2.5. Theo dâi l©m sµng s¬ sinh, ®èi 1. Sè mÉu vµ kÕt qu¶ nu«i cÊy tÕ bµo èi. chiÕu kÕt qu¶ ph©n tÝch NST cña tÕ bµo èi - TiÕn hµnh nu«i cÊy 40 mÉu èi, trong ®ã nu«i cÊy. ®¸nh gi¸ ®−îc 31 mÉu, 2 mÉu bÞ nhiÔm trïng, ii. KÕt qu¶ 7 mÉu tÕ bµo kh«ng mäc. Tû lÖ thµnh c«ng cña nu«i cÊy lµ 31/38 = 81,58%. B¶ng 1: Ph©n bè tuæi mÑ, tuæi thai ®Ó chäc hót èi vµ thêi gian cã kÕt qu¶ ph©n tÝch NST Tuæi mÑ TuÇn thai khi chäc èi Sè ngµy ®Ó cã kÕt qu¶ DT 20- 34 ≥ 35 14 - 15 16-18 19-20 ≥ 21 10- 13 14 -18 21 Sè mÉu 30 10 16 10 4 10 4 24 3 NhËn xÐt: - Thêi gian ®Ó tiÕn hµnh chäc hót trÞ n»m trong ng−ìng sau ®−îc coi lµ test sµng èi th−êng b¾t ®Çu tõ tuÇn thai thø 14 trë ®i. läc d−¬ng tÝnh ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch di truyÒn tÕ bµo qua nu«i cÊy tÕ bµo èi. - Thêi gian trung b×nh cho 1 mÉu nu«i cÊy tõ 10 ®Õn 18 ngµy ®Ó cã thÓ thu ho¹ch ®−îc - Nång ®é AFP < 0,7 MoM hoÆc > 2 MoM. tÕ bµo. Nh− vËy cã thÓ tr¶ lêi kÕt qu¶ di truyÒn - Nång ®é β hCG < 0,7 MoM hoÆc > 2MoM sau 2 ®Õn 3 tuÇn kÓ tõ ngµy b¾t ®Çu nu«i cÊy. (MoM lµ béi sè so víi gi¸ trÞ trung b×nh) - Nu«i cÊy theo ph−¬ng ph¸p cÊy hë, sö Trong 31 test sµng läc trong huyÕt thanh dông tñ Êm víi 5% CO2, 95% kh«ng khÝ, cã hÖ mÑ th× cã 12 test sµng läc d−¬ng tÝnh trong sè thèng lµm Èm phï hîp cho nu«i cÊy tÕ bµo èi. ®ã cã 4 tr−êng hîp thai cã bÊt th−êng NST, - M«i tr−êng Amnio Max phï hîp cho nu«i cßn trong 19 tr−êng hîp víi kÕt qu¶ cña test cÊy tÕ bµo èi. sµng läc ©m tÝnh th× cã 1 tr−êng hîp thai cã bÊt th−êng NST. 2. §èi chiÕu kÕt qu¶ test sµng läc víi kÕt qu¶ ph©n tÝch NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i còng nh− cña Talbot (2003) vÒ ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña test sµng läc trong huyÕt thanh mÑ, nh÷ng test cã gi¸ B¶ng 2: So s¸nh kÕt qu¶ test sµng läc víi kÕt qu¶ di truyÒn tÕ bµo Test sµng läc Karyotyp mÉu cÊy AFP (MoM) βhCG (MoM) Tæng sè B×nh th−êng BÊt th−êng >2 1 ®Õn 2 9 8 1 (45, X) < 0,7 1,6 2 0 1 (NhoÌ n¸t NST 20%) 1 ( §a béi 33%) < 0,7 >2 1 0 1( 47,XY,+21) > 0,7,
  4. TCNCYH 28 (2) - 2004 Tõ kÕt qu¶ ë b¶ng 1, 2 chóng t«i cã mét sè + Nh− vËy nh÷ng rèi lo¹n NST ë tÕ bµo èi nhËn xÐt sau: nu«i cÊy hÇu nh− liªn quan ®Õn bÊt th−êng cña nång ®é AFP, βhCG trong huyÕt thanh - Tû lÖ ph¸t hiÖn thai bÊt th−êng NST : 4/5 cña m¸u mÑ. = 80%, tû lÖ d−¬ng tÝnh gi¶: 8/ 26 = 30,77 % • Khi nång ®é AFP < 0,7 MoM vµ βhCG - Ba bÊt th−êng NST t×m thÊy ë thai cã > 2MoM lµ mét dÊu hiÖu chØ ®iÓm tèt ®èi víi nång ®é AFP thÊp vµ nång ®é βhCG cao h¬n nh÷ng thai cã héi chøng Down. so víi ng−ìng chuÈn. • NÕu chØ cã nång ®é AFP t¨ng ®¬n - Karyotyp 45, X t×m thÊy ë thai cã nång ®é ®éc > 2 MoM th× th−êng nghÜ tíi nh÷ng tr−êng AFP trong huyÕt thanh mÑ 20,9 MoM, βhCG ë hîp cña thai cã tho¸t dÞch n·o tuû (nh− thai ng−ìng b×nh th−êng. v« sä, thai bÞ nøt ®èt sèng hë...) vµ th−êng - Mét thai trisomi 18 cã kÕt qu¶ cña test kh«ng t×m thÊy (cã thÓ bÊt th−êng NST cña bé sµng läc ë ng−ìng b×nh th−êng m¸y di truyÒn) ë møc ®é tÕ bµo. - Cã 3 tr−êng hîp thai v« sä chØ thÊy t¨ng 3. §èi chiÕu kÕt qu¶ siªu ©m víi ph©n ®¬n ®éc nång ®é AFP > 2 MoM. tÝch NST tÕ bµo èi B¶ng 4: §èi chiÕu kÕt qu¶ ph©n tÝch di truyÒn tÕ bµo víi h×nh ¶nh siªu ©m thai H×nh ¶nh siªu ©m thai Sè l−îng KÕt qu¶ di truyÒn tÕ bµo thai B×nh th−êng BÊt th−êng Dµy da g¸y 7mm 1 1. Karyotyp: 47, XY, +21 Dµy da g¸y 6mm 1 1. Karyotyp kh¶m víi 3 dßng tÕ bµo: Dµy da g¸y 8mm 1 1 (46, XY) - 47, XY, +21/ 46, XY/ ®a béi (tû lÖ 55%/40%/5%) Dµy da g¸y 3- 3,5 mm 2 2 (46, XY) §a dÞ tËt cã - Tho¸t vÞ rèn 1 1. Karyotyp: 47,XY,+18 - Nang n−íc n·o thÊt - BÊt th−êng tim Nang n−íc ë g¸y, 1 1. Karyotyp: 45, X ng¾n x−¬ng chi Phï toµn th©n 2 1 (46, XY) 1. Karyotyp kh¶m cã 2 dßng tÕ bµo: - 46, XX / ®a béi (tû lÖ 65% / 35%) Tho¸t vÞ - Tho¸t vÞ c¬ hoµnh 2 1 (46,XY) 1. Karyotyp kh¶m cã 2 dßng tÕ bµo: - Tho¸t vÞ rèn 1 1 (46, XX) - 46, XX / ®a béi (tû lÖ 81% /19%) DÞ d¹ng x−¬ng chi 2 (thai ®«i, 2 (46, XY) - Ng¾n x−¬ng ®ïi 1 buång - Xo¾n vÆn x−¬ng c¼ng tay èi) Thai v« sä 4 2 (46, XY) 2 (46, XX) N·o óng thuû 3 2 (46,XY) 1 (46, XX) Tæng sè 21 15 6 8
  5. TCNCYH 28 (2) - 2004 NhËn xÐt: ChiÒu dµy da g¸y ≥ 6mm (®o ë thai 3 th¸ng gi÷a) lµ mét dÊu hiÖu chØ ®iÓm tèt ®èi Trong 21 thai cã h×nh ¶nh siªu ©m bÊt víi thai cã héi chøng Down. th−êng, ph¸t hiÖn 6 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy. Tû lÖ ph¸t hiÖn 6/ 6 = + 4 tr−êng hîp thai v« sä, 3 tr−êng hîp 100%. Tû lÖ d−¬ng tÝnh gi¶ 15/ 34 = 44,11%. thai n·o óng thuû th× kh«ng thÊy cã bÊt th−êng vÒ NST. - Nh÷ng dÊu hiÖu siªu ©m thai bÊt th−êng nh− t¨ng chiÒu dµy da g¸y, tho¸t vÞ rèn, dÞ tËt tim, 4. §èi chiÕu kÕt qu¶ test sµng läc, siªu tho¸t vÞ c¬ hoµnh, ng¾n x−¬ng chi, phï thai nhi ©m thai víi kÕt qu¶ ph©n tÝch NST tÕ bµo èi cã thÓ lµ nh÷ng dÊu hiÖu chØ ®iÓm tèt ®Ó ph¸t nu«i cÊy. hiÖn thai cã rèi lo¹n NST. §Æc biÖt lµ c¸c bÊt th−êng vÒ chiÒu dµy da g¸y liªn quan ®Õn c¸c héi chøng vÒ dÞ béi (Down, Edward, Turner). B¶ng 5. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc vµ siªu ©m víi kÕt qu¶ ph©n tÝch NST Sè mÉu Test sµng läc Siªu ©m Karyotyp L©m sµng 1 + + 47, XY, +21 Héi chøng Down 1 + + 45, X Héi chøng Turner 1 - + 47, XY, +18 Héi chøng Edward 1 + - NhoÌ n¸t NST 1 + - §a béi / 46, XX (tû lÖ 33%/ 67%) 1 - + §a béi / 46, XX (tû lÖ 35%/ 65%) Phï toµn thai 1 - + §a béi / 46, XX ( tû lÖ 19 %/ 81% Tho¸t vÞ c¬ hoµnh (-) KÕt qu¶ test sµng läc hoÆc kÕt qu¶ siªu iii. Bµn luËn ©m kh«ng cã bÊt th−êng. 1. §¸nh gi¸ vÒ thêi gian, ph−¬ng ph¸p, (+) KÕt qu¶ test sµng läc hoÆc kÕt qu¶ siªu m«i tr−êng nu«i cÊy tÕ bµo thai. ©m cã bÊt th−êng. Víi tû lÖ nu«i cÊy èi thµnh c«ng 31/38 = NhËn xÐt 81,58% ( trõ 2 tr−êng hîp mÉu bÞ nhiÔm - Cã hai tr−êng hîp thai bÊt th−êng (1 trïng) héi chøng Down, 1 héi chøng Turner) ®Òu cã - Thêi gian trung b×nh cho 1 mÉu nu«i cÊy bÊt th−êng ë test sµng läc, h×nh ¶nh siªu ©m tõ 10-18 ngµy vµ nh− vËy tr¶ lêi kÕt qu¶ ph©n thai vµ ®Òu cã rèi lo¹n NST. tÝch NST sau kho¶ng 2- 3 tuÇn. - 4 tr−êng hîp cßn l¹i chØ cã bÊt th−êng - Nu«i cÊy theo ph−¬ng ph¸p cÊy hë, sö hoÆc trong test sµng läc hoÆc h×nh ¶nh siªu dông tñ Êm víi 5% CO2, 95% kh«ng khÝ, cã ©m thai. hÖ thèng lµm Èm. Nh− vËy nh÷ng bÊt th−êng NST cña thai - M«i tr−êng AmnioMax thÝch hîp cho cã thÓ cã ®ång thêi nh÷ng bÊt th−êng trong nu«i cÊy tÕ bµo èi. kÕt qu¶ sµng läc vµ bÊt th−êng trong h×nh ¶nh Nh÷ng nhËn xÐt cña chóng t«i còng phï siªu ©m thai, hoÆc chØ cã bÊt th−êng trong hîp víi quy tr×nh nu«i cÊy tÕ bµo thai cña test sµng läc hoÆc chØ cã nh÷ng bÊt th−êng D.E.Rooney cs, 1992 [ 5] thai qua h×nh ¶nh siªu ©m. Nªn tr−íc khi tiÕn hµnh chäc hót, nu«i cÊy tÕ bµo èi th× nªn tiÕn 2. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc hµnh ®Þnh l−îng AFP, βhCG trong huyÕt víi kÕt qu¶ di truyÒn tÕ bµo. thanh mÑ, siªu ©m thai. 9
  6. TCNCYH 28 (2) - 2004 Tõ kÕt qu¶ ë b¶ng 2, 3 chóng t«i thÊy. + Nh− vËy trong nu«i cÊy tÕ bµo èi cã thÓ + Cã 4 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST liªn ph¸t hiÖn ®−îc bÊt th−êng di truyÒn tÕ bµo ë quan ®Õn bÊt th−êng cña kÕt qu¶ test sµng nh÷ng tr−êng hîp mµ test sµng läc gîi ý ®Õn läc d−¬ng tÝnh vµ 1 tr−êng hîp cã kÕt qu¶ cña nh÷ng bÊt th−êng liªn quan ®Õn rèi lo¹n NST. test sµng läc ©m tÝnh. §ã lµ: 3. §èi chiÕu kÕt qu¶ siªu ©m víi kÕt qu¶ - 1 thai cã héi chøng Down víi c«ng thøc ph©n tÝch di truyÒn tõ tÕ bµo èi nu«i cÊy karyotyp 47, XY, +21 cã nång ®é AFP = 0,64 Tõ kÕt qu¶ ë b¶ng 4 chóng t«i thÊy: MoM, βhCG = 4,2 MoM trong huyÕt thanh mÑ. Trong tæng sè 21 mÉu nu«i cÊy tõ nh÷ng Theo Crandall vµ céng sù, 1993 khi nång ®é thai cã h×nh ¶nh siªu ©m bÊt th−êng th× cã 6 AFP ≤0,74 MoM, βhCG ≥ 1,73 MoM th× nªn tr−êng hîp thai cã rèi lo¹n NST. nghÜ ®Õn thai bÞ héi chøng Down, nªn tiÕn + Ba tr−êng hîp cã h×nh ¶nh siªu ©m da g¸y hµnh ph©n tÝch di truyÒn tÕ bµo ®Ó chÈn ®o¸n dµy 7mm, 6mm, 8 mm t−¬ng øng víi thai tuÇn x¸c ®Þnh cho thai. Cßn theo Talbot vµ céng 15, 22 vµ 33. Trong ®ã cã 2 tr−êng hîp thai cã sù, 2003 th× nh÷ng thai cã héi chøng Down cã bÊt th−êng NST (trisomi 21- Héi chøng Down) ë kÕt qu¶ test sµng läc AFP ≤ 0,75 MoM, βhCG thai cã chiÒu dµy da g¸y 7mm vµ 6mm. ≥ 2,16 MoM trong huyÕt thanh mÑ. Nh− vËy víi ®é dµy da g¸y ≥ 6 mm trong Nh− vËy khi nång ®é AFP ≤ 0,7 MoM, nghiªn cøu nµy tû lÖ ph¸t hiÖn bÊt th−êng di βhCG ≥ 2 MoM trong huyÕt thanh mÑ th× nªn truyÒn lµ 2/3 = 66.67%. KÕt qu¶ siªu ©m cña tiÕn hµnh chäc èi ®Ó ph©n tÝch NST gióp cho chóng t«i phï hîp víi kÕt qu¶ l©m sµng vµ chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh. còng phï hîp víi nhËn ®Þnh cña Po-Jen - Víi tr−êng hîp thai cã héi chøng Turner Cheng vµ cs, 2003 [11], cho r»ng chiÒu dµy (45,X) chØ cã t¨ng nång ®é AFP ®¬n ®éc, gÊp da g¸y ≥ 6 mm liªn quan víi nh÷ng bÊt kho¶ng 20 lÇn so víi ng−ìng b×nh th−êng. th−êng di truyÒn tÕ bµo cña thai. - Cßn tr−êng hîp thai víi kÕt qu¶ di KÕt qu¶ siªu ©m ®· ph¸t hiÖn hai tr−êng truyÒn cã hai dßng tÕ bµo (1 dßng tÕ bµo b×nh hîp thai cã dµy da g¸y 3mm vµ 3,5 mm t−¬ng th−êng, 1 dßng tÕ bµo ®a béi) cã nång ®é øng víi thai 15, 19 tuÇn, kÕt qu¶ di truyÒn tÕ AFP = 0,52 MoM, βhCG =1,64 MoM, thai nµy bµo còng nh− s¬ sinh ®Òu b×nh th−êng. cã tho¸t vÞ c¬ hoµnh. Nh− vËy cã lÏ nh÷ng bÊt Benacerraf vµ céng sù, 1987b [2] trong th−êng thai dÉn ®Õn bÊt th−êng trong test nghiªn cøu ®· chøng minh r»ng chiÒu dµy da sµng läc còng mµ nguyªn nh©n cã thÓ do bÊt g¸y ≤ 5 mm ®o ë tuÇn thai tõ 15 – 20 lµ ë th−êng di truyÒn t¹o ra. ng−ìng cña nh÷ng thai b×nh th−êng, nhËn xÐt - Víi tr−êng hîp ph©n tÝch kÕt qu¶ nµy còng gièng víi nhËn xÐt cña Borrel, et al, karyotyp cã rèi lo¹n côm NST víi h×nh ¶nh 1996, Po- Jen Cheng vµ céng sù, 2003 [11]. NST nhoÌ, n¸t côm cã nång ®é AFP = 0,48 Nh− vËy víi thai cã chiÒu dµy da g¸y ≤ 5mm MoM, βhCG =1,64 MoM, thai phô nµy bÞ cóm ë 3 th¸ng gi÷a th× cã thÓ kh«ng ph¸t hiÖn 7 ngµy, ngay ë th¸ng mang thai ®Çu tiªn. Cã ®−îc nh÷ng bÊt th−êng NST. lÏ nh÷ng bµ mÑ bÞ nhiÔm virut ngay ë nh÷ng Nh− vËy víi chiÒu dµy da g¸y > 5mm ë 3 th¸ng ®Çu thai nghÐn còng cã thÓ dÉn ®Õn th¸ng gi÷a cña thai th× nªn tiÕn hµnh xÐt nghiÖm nh÷ng bÊt th−êng di truyÒn cho thai nhi. di truyÒn ®Ó x¸c ®Þnh râ t×nh tr¹ng cña thai. - 1 tr−êng hîp víi kÕt qu¶ cña test sµng - Mét tr−êng hîp thai cã h×nh ¶nh nang läc ©m tÝnh ®ã lµ tr−êng hîp thai trisomi 18 n−íc ë g¸y (cystic hygroma) vµ ng¾n x−¬ng (47,XY, +18), cã nång ®é AFP = 0,86 MoM, chi, kÕt qu¶ ph©n tÝch NST víi c«ng thøc βhCG trong ng−ìng b×nh th−êng. Theo Chris karyotyp 45,X, ®iÒu nµy còng phï hîp víi Meier vµ céng sù, 2003 [3] th× nång ®é AFP ≤ nhËn xÐt cña Oded, 1999 [10]. 0.75 MoM, βhCG ≤ 0.60 MoM, uE3 ≤ 0,55 - Mét thai cã kÕt qu¶ di truyÒn tÕ bµo víi MoM th× cã thÓ ph¸t hiÖn tíi 60% nh÷ng thai c«ng thøc karyotyp 47, XY, +18 cã h×nh ¶nh trisomi 18 víi tû lÖ d−¬ng tÝnh gi¶ 0,4 %. 10
  7. TCNCYH 28 (2) - 2004 bÊt th−êng khi siªu ©m lµ tho¸t vÞ rèn, nang C«ng tr×nh nghiªn cøu nµy lµ mét trong n−íc n·o thÊt, dÞ tËt tim. KÕt qu¶ ph©n tÝch di mét sè c«ng tr×nh ®Çu tiªn ë ViÖt Nam nu«i truyÒn cña chóng t«i phï hîp víi nh÷ng bÊt cÊy tÕ bµo èi ®Ó chÈn ®o¸n thai bÞ dÞ tËt liªn th−êng thai mµ siªu ©m ®· ph¸t hiÖn vµ còng quan víi bÊt th−êng NST víi tû lÖ thµnh c«ng phï hîp víi nhËn xÐt cña Snijder RJM vµ 81,58%. VÒ tiÕn tr×nh kü thuËt chóng t«i thÊy: céng sù, 1995 [12], Nancy C, 1997 [8] víi - ¸p dông ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy hë cã sö nh÷ng thai trisomi 18. dông tñ Êm víi 5% CO2, 95% kh«ng khÝ vµ cã - Hai thai víi kÕt qu¶ ph©n tÝch di truyÒn hÖ thèng lµm Èm lµ thÝch hîp cho nu«i cÊy tÕ tÕ bµo cã tû lÖ tÕ bµo ®a béi lµ 33% vµ 19% bµo thai dµi ngµy. cã h×nh ¶nh t−¬ng øng khi siªu ©m lµ tho¸t vÞ - M«i tr−êng thÝch hîp cho nu«i cÊy tÕ bµo c¬ hoµnh, phï toµn thai. Theo Oded Inbar, èi lµ m«i tr−êng AmnioMax. 1999 [10] khi thai cã tho¸t vÞ c¬ hoµnh mµ - Thêi gian trung b×nh tõ khi b¾t ®Çu nu«i h×nh ¶nh siªu ©m cã d¹ dµy, c¸c tæ chøc kh¸c cÊy ®Õn khi tr¶ lêi kÕt qu¶ ph©n tÝch NST lµ tõ cña bông nh− gan, ruét... n»m ë ngùc, tim 2- 3 tuÇn. n»m ë vÞ trÝ bÊt th−êng... th× cã liªn quan víi bÊt th−êng NST. Nh− vËy cã thÓ ¸p dông quy tr×nh cÊy èi nµy ®Ó chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh mét sè thai bÞ dÞ - Nh− vËy víi nh÷ng dÊu hiÖu chØ ®iÓm nh− tËt bÈm sinh, ®Æc biÖt lµ c¸c thai cã bÊt t¨ng ®é dµy da g¸y, nang n−íc ë g¸y, tho¸t vÞ th−êng NST. rèn, dÞ tËt tim h−íng cho chóng ta nghÜ ®Õn nh÷ng bÊt th−êng thai liªn quan víi bÊt th−êng 2. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc di truyÒn tÕ bµo ®Æc biÖt lµ nh÷ng rèi lo¹n vÒ sè víi kÕt qu¶ xÐt nghiÖm NST ë tÕ bµo èi l−îng nhiÔm s¾c thÓ nh− trong héi chøng Down nu«i cÊy. (trisomi 21), héi chøng Edward (trisomi 18), héi Nh÷ng thai cã bÊt th−êng di truyÒn ë møc chøng Turner (monosomi X)... ®é tÕ bµo thÊy cã bÊt th−êng trong test sµng 4. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc, siªu läc (®Þnh l−îng AFP, βhCG trong huyÕt thanh ©m víi kÕt qu¶ ph©n tÝch di truyÒn tÕ bµo. mÑ) v× vËy tr−íc khi tiÕn hµnh chäc hót èi nªn lµm c¸c test sµng läc tr−íc sinh ®Ó h¹n chÕ B¶ng 4 chØ ra cã 2 tr−êng hîp cã sù phï nh÷ng rñi ro víi thai còng nh− víi thai phô v× hîp gi÷a, test sµng läc, siªu ©m víi kÕt qu¶ di tû lÖ sÈy thai sau chäc èi lµ tõ 0,5%- 1%. truyÒn tÕ bµo cßn 5 tr−êng hîp th× chØ cã bÊt th−êng hoÆc ë test sµng läc hoÆc ë h×nh ¶nh 3. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña siªu ©m víi kÕt siªu ©m thai. qu¶ xÐt nghiÖm NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy Nh− vËy nªn cã sù kÕt hîp gi÷a kÕt qu¶ cña + Cã sù phï hîp gi÷a h×nh ¶nh l©m sµng test sµng läc trong huyÕt thanh mÑ, siªu ©m ®Ó vµ kÕt qu¶ ph©n tÝch NST trong tÕ bµo èi nu«i t¨ng tû lÖ x¸c ®Þnh ®−îc nguyªn nh©n g©y bÊt cÊy: 6 tr−êng hîp. th−êng thai gióp cho t− vÊn di truyÒn chÝnh x¸c - Nh÷ng dÊu hiÖu chØ ®iÓm cña h×nh ¶nh siªu h¬n. Theo Spencer vµ céng sù, 2003 [13] trong ©m thai cã thÓ liªn quan ®Õn bÊt th−êng NST ®ã chÈn ®o¸n trisomi 21 nÕu kÕt hîp gi÷a chiÒu lµ t¨ng ®é dµy da g¸y, tho¸t vÞ rèn, nang n−íc ë dµy da g¸y, kÕt qu¶ cña test sµng läc cho g¸y, ng¾n x−¬ng chi, tho¸t vÞ c¬ hoµnh... trisomi 21 th× tû lÖ ph¸t hiÖn tíi 90 % trisomi 21, - T¨ng ®é dµy da g¸y cã thÓ lµ mét trong cßn theo Natasha Tul vµ céng sù, 1999 [9] nÕu nh÷ng dÊu hiÖu quan träng liªn quan ®Õn kÕt hîp gi÷a chiÒu dµy da g¸y, kÕt qu¶ cña test nh÷ng bÊt th−êng NST theo kiÓu lÖch béi sµng läc cho trisomi 18 th× tû lÖ ph¸t hiÖn trisomi (trisomi 21, trisomi 18, héi chøng Turner). 18 cã thÓ tíi 89%. NhËn xÐt cña chóng t«i còng Nªn cã sù phèi hîp gi÷a sµng läc trong huyÕt phï hîp víi nhËn xÐt cña c¸c t¸c gi¶ trªn. thanh mÑ, siªu ©m thai víi nu«i cÊy tÕ bµo thai iv. KÕt luËn ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng thai cã bÊt th−êng NST. 1. TiÕn tr×nh nu«i cÊy tÕ bµo èi: 11
  8. TCNCYH 28 (2) - 2004 §Ò tµi ®−îc thùc hiÖn t¹i bé m«n Y Sinh häc – Di truyÒn tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi. §Ò tµi ®−îc thùc hiÖn víi sù hç trî cña ®Ò tµi 8. Nancy C. Chescheir (1997). Sonographic cÊp nhµ n−íc “ T− vÊn di truyÒn” Identification of Fetal Aneuploidy. Prenatal diagnosis & reproductive genetics;15:108-114. Tµi liÖu tham kh¶o 9. Natasha Tul, et al (1999). Screening for 1. Beaudet A.L. (1998). Genetic and trisomy 18 by Fetal nuchal translucency and disease. In: Harrison,s Principles of Internal maternal serum free β-hCG and PAPP-A at 10- medicine, 365-395 14 weeks of gestation. Prenat Diagn; 19:1305- 2. Benacerraf BR, et al (1987). Sonographic 1042 indentification of second- trimester fetuses with 10. Oded Inbar, Reuven Achiron and Down,s syndrome. N Engl J Med 1987b; 317: Richard Jaffe (1999). Abnormalities of fetal 1371-1376. neck and thorax. Tex book Fetal ultrasound; 9: 3. Chris Meier, Tianhua Huang, et al (2003). 129- 137. Accuracy of trisomy 18 screening using the 11. Po-Jen Cheng et al (2003). First – second- trimester triple test. Prenat Diagn; 23: trimester nuchal translucency measurement 443-446. and echocardiography at 16 to18 weeks of 4. Crandall B.F, et al (1993). Maternal gestation in prenatal detection for trisomy 18. serum screening for α-fetoprotein, Prenat Diagn; 23:248-251. unconjugated estriol, and human chorionic 12. Snijders RJM, Nicolaides KH (1995). gonadotropin between 11 and 15 weeks of Ultrasound Markers for fetal chromosome pregnancy to detect fetal chromosome defects. London: Parthenon Publishing. abnormalities. Am J Obstet Gynecol. 168:1864-1868. 13. Spencer K et al (2003). Screening for chromosomal abnormalities in the first 5. D. E Rooney et al (1992). Prenatal trimester using ultrasound and maternal serum diagnosis and tissue culture. In Human biochemistry in a one stop clinic: a review of Cytogenetics, Volume II; 3: 55-88. three years prospective experience. Br J 6. Donna Jeane et al (1997). Grief Obstet Gynecol . Counseling in Prenatal Diagnosis & 14. Talbot J. A, et al (2003). Detection of Reproductive genetics. 70-75 maternal serum hCG glycoform variants in the 7. Jennifer H.S, Jeffrey A. Kuller (1997). second trimester of pregnancies affected by Increased Maternal Age and Prior Aneuploid Down syndrome using a lectin immunoassay. Conception. In Prenatal diagnosis & Prenat Diagn; 23: 1-5. reproductive genetics; 4,23- 27. Summary Diagnosis of fetal errors by analyzing chromosome of cultured amniocytes In this study we report the result of 38 amniocenteses performed at ≥ 14 weeks of gestation and culture success of amniocytes. Culture seccess is 31/38 ( 81,85%). Use an open system requires 5% CO2 with humidify, the mean culture time is 2-3 weeks. AmnioMax medium is a suitable medium for culturing of amniocytes. We found seven fetus with abnormal chromosome (7/38). To determine abnormal fetuses, should combine maternal serum screening (AFP, βhCG) and fetal ultrasound with culture amniocytes, analysis chromosome. 12
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
823 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2