Cơ sở lý luận về hàng giả trên thị trường

Chia sẻ: Up Upload | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

84
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay trên thị trường Việt Nam xuất hiện rất nhiều cơ sở sản xuất và buôn bán hàng giả. Điều đó đã làm nhiều nhà doanh nghiệp phảI lo sợ .Đó cũng là một trong những nguyên nhân làm cho nền sản xuất nội địa phát triển chậm .

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cơ sở lý luận về hàng giả trên thị trường

L Ờ I N ÓI ĐẦ U Hi ện nay tr ên th ị tr ường Vi ệt Nam xu ất hi ện r ất nhi ều cơ s ở s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả. Đi ều đó đã làm nhi ều nhà d oanh n ghi ệp ph ảI lo s ợ . Đó cũng là m ột trong nh ững nguyên nhân làm cho n ền s ản xu ất n ội đị a phát tri ển ch ậm . Nói đến h àng gi ả có lẽ không ai trong chúng ta là không bi ết t ới và th ậm chí cũng đôi ba l ần là n ạn nhân của hàng gi ả. Hàng gi ả v ẫn ngang nhiên chen vai hích cánh cùng h àng th ật ở m ọi lúc, m ọi n ơi, b ất k ỳ m ột th ứ gì cũng có n guy c ơ b ị là m gi ả t ừ h àng tiêu dùng, vật t ư ch o đến thu ốc ch ữa b ệnh... Hàng gi ả gâ y t á c h ại t rực ti ếp cho con ng ười nh ư ảnh h ưởng an toàn tính mạng, an toàn s ức khoẻ, và nguy h ại h ơn là làm m ất uy tín của nh à s ản xu ất kinh d oanh. Do đó hàng gi ả vẫn đang là v ấn đề b ức xúc v ới c ác c ơ quan nh à n ướ c, n ỗi lo của nh à s ản xuất kinh doanh và s ự b ất b ình củ a người ti êu dùng. Th ực t ế nh ững h ậu qu ả d o n ạn s ản xu ấtvà buôn bán h àng gi ả t rong cá c doanh nghi ệp Vi ệt Nam gây ra là h ết s ức nghiêm tr ọng d o đó đặt ra cho chúng ta m ột yê u c ầu c ấp bá ch là ph ải t ìm ra nh ững bi ện pháp h ữu hi ệu nh ất để di ệt trừ t ận g ốc n ạn s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả. Và đó cũng chính là l ý d o m à e m nghiên cứu đề tài n à y. 1
Chương I CƠ SỞ LÝ L UẬN VỀ H ÀNG GIẢ 1. Khái ni ệm hà ng gi ả. Để có nh ững bi ện pháp ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả th ì chúng ta ph ải hi ểu h àng gi ả là gì ? Có r ất nhi ều nh à n ghiên cứu đã đ ưa ra nhi ều quan đi ểm và c ách nói kh ác nhau về hàng gi ả . Nh ưng ở Vi ệt Nam chúng ta ch ỉ có hai khá I ni ệm về hàng gi ả sau đ â y là m ột trong hai khá I ni ệm đó . Trong b ộ lu ật h ình s ự củ a n ước C ộng hoà x ã h ội ch ủ n gh ĩ a Vi ệt Nam đượ c Qu ốc h ội khoá VII thông qua t ại k ỳ h ọp th ứ 9 n gà y 27/6/1985, có hi ệu lực t ừ ngà y 1/1/1986 quy đị nh t ội là m hàng gi ả, buôn bán hàng gi ả t ại đi ều 167. "Hà ng gi ả là loại h àng có giá t rị và gi á trị s ử d ụng không đúng v ới tên g ọi của nó, không đúng v ới tiêu chu ẩn đã quy đị nh của Nhà n ước trong vi ệc s ản xu ất c ác loại hàng hoá h oặc s ử d ụng tr ái phép nh ãn hi ệu củ a m ột cơ s ở s ản xu ất khá c". Hi ện nay ta th ống nh ất dùng loại khái ni ệm th ứ 2 nà y trong c ác văn b ản quy ph ạm pháp lu ật có liên quan và trong công tác ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả. 2. Bản chất của s ản xuất và b uôn bán hàng gi ả B ản ch ất củ a s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả là h ành vi c ướp đ oạt giá t rị v ật ch ất và tinh th ần của người kh ác, l ừa d ối ng ười tiêu dùng để thu l ợi b ất chính. 2
S ản xu ất và buôn b án hàng gi ả là hành vi c ướp đ o ạt giá trị v ật ch ất và giá trị tinh th ần của người kh ác đi ều n à y đ ượ c th ể hi ện r ất rõ đối v ới m ọi loại hàng gi ả. Đã là h àng gi ả th ì bao gi ờ ch ất l ượng cũng ké m hơn so v ới hàng th ật, th ậm chí có nh ững loại h àng gi ả có độ c t ố ảnh h ưởng tr ực ti ếp đến s ức kho ẻ sinh mạng củ a người tiêu dùng. Chính v ì v ậy s ố ti ền m à n gười tiêu dùng b ỏ r a và giá trị s ử d ụng công d ụng của hàng gi ả không t ương x ứng v ới nhau. Để cướp đo ạt được gi á t rị vật ch ất và gi á t rị tinh th ần củ a n gười khá c b ọn s ản xu ất và buôn b án hàng gi ả dùng rất nhi ều th ủ đ oạn để l ừa d ối che m ắt người ti êu dùng để thu l ợi b ất chính. Chúng ch ủ yếu d ựa và o s ự thi ếu hi ểu bi ết của khách hàng để l ừa d ối .Hi ện nay tr ên th ị tr ường rất nhi ều h àng gi ả như xe đạp VIHA, diê m th ống nh ất, thu ốc lá Du lị ch, Vinataba, xà ph òng, xi m ăng, n ướ c m ắm, thó c gi ống, qu ần á o, bia, rượu, thu ốc t ân d ược gi ả. - N ội gi ả n goại như c ác r ượu Henessy, Johnie Walker, Remy M ar -tin, ph ụ tùng xe má y, xe đạp, thu ốc lá... - G i ả s ản ph ẩm của li ên doanh v ới n ướ c ngoài nh ư m ỳ c hính, n ướ c khoáng Lavie. - Ngo ại gi ả n goại: như m ỳ chính Ajnomoto, m á y đi ện thoại Nokia, băng h ình, đĩ a CD... - Ngo ại gi ả n ội: như thu ốc b ảo vệ th ực v ật do n ước ngoài s ản xu ất, gi ả nh ãn m ác Vi ệt Nam... Ngoài ra, ng ười ta cũng có th ể phân lo ại theo h ình th ức của hàng gi ả: - Hàng gi ả s ử d ụng nh ãn má c bao b ì của hàng th ật, lo ại 3
hàng gi ả nà y r ất nguy hi ểm v ới ng ười tiêu dùng vì th ường là ph ải s ử d ụng r ồi mới bi ết là th ật hay gi ả. - Hà ng gi ả nhái theo ki ểu d áng của h àn g th ật. Lo ại hàng gi ả n à y d ễ nh ận bi ết h ơn nh ưng hi ện nay l ại ph ổ bi ến tr ên th ị t rường do n gười tiêu dùng không có nh ững hi ểu bi ết đầ y đủ v ề hàng hoá đị nh mua. II. Nguyên nhân của nạn hàng gi ả Nguyê n nhân hay đ ộng cơ của nạn s ản xuất và b uôn bán hà ng gi ả. N ền kinh t ế n ước ta đi và o xâ y d ựng và phát tri ển trên c ơ s ở m ột n ền s ản xu ất nông nghi ệp ngh è o nàn lạc h ậu ké o dài, trình độ dân trí nói chung còn th ấp, nh ất là tri th ức v ề pháp lu ật. Đại b ộ ph ận dân c ư s ống còn mang n ặng l ối suy ngh ĩ c á nhân h ẹp h òi ch ỉ nh ìn th ấy cái l ợi thi ển cận. Có khi ch ỉ v ì cái l ợi không đ áng là b ao m à h ọ vẫn s ẵn sàng là m hàng gi ả ảnh h ưởng đến tính m ạng, s ức khoẻ của bao nhiêu ng ười khá c. Thêm và o đó là c ơ ch ế th ị t rường, n ền kinh t ế chuyển h ướng d ựa trên cơ s ở phát tri ển nhi ều thành ph ần, ch ấp nh ận s ự c ạnh tranh. Đó là m ột nguyên nhân, m ột đi ều ki ện cho t ệ n ạn làm h àng gi ả ph át tri ển 4
Chương II T HỰ C T RẠNG NẠN SẢN XUẤT VÀ B UÔ N B ÁN H ÀNG GIẢ Ở VIỆT NAM THỜI GIAN QUA I. Thực trạng nạn hàng gi ả ở Vi ệt Nam * Thực tr ạ ng s ả n xuất và b uôn bán hàng gi ả ở Vi ệt Nam th ời gian qua. Th ời bao c ấp, hàng gi ả h ầu như í t có đất ph át tri ển b ởi s ản ph ẩm s ản xu ất theo ch ỉ tiêu do các c ơ quan s ản xu ất thu ộc lĩnh v ực qu ốc d oanh và khu v ực t ập th ể đảm nhi ệm. Cung không đủ cầu nên h ọ không ph ải lo c ải ti ến mẫu mã, không cần thi ết th ị hi ếu của khá ch hàng, không ph ải lo ti ếp th ị th ị t rường mà ch ỉ lo hoàn thành kế h oạch tr ên giao. Người ti êu dùng h ầu nh ư không có quyền l ựa ch ọn, không cần mặc c ả về giá. Vì vậy h àng gi ả khó "chen chân". S ong t ừ khi chuyển sang n ền kinh t ế th ị tr ường t ạo đi ều ki ện cho s ản xu ất hàng hoá phát tri ển nhưng cũng là nh ững mảnh đất có đủ "độ ẩm" "nhi ệt độ "... thí ch h ợp cho hàng gi ả phát tri ển, t ừ nh ững m ặt hàng cao c ấp đắt ti ền như đ á qu ý, vàng b ạc, r ượu n goại, n ướ c hoa, m ỹ ph ẩm... đến cá c mặt hàng chuyên d ụng nh ư tân d ược, thu ốc tr ừ sâu, phân bón... rồi đến c ác mặt hàng đi ện t ử như các thi ết b ị đi ện t ử, đĩ a CD... r ồi đến cá c mặt hàng công n ghi ệp như m á y b ơm n ướ c, c ác ph ụ tùng ôtô, xe má y... ti ếp đến là c ác m ặt h àng v ật li ệu xâ y d ựng (s ắt, thép, xi m ăng...). C ác mặt hàng may mặc, gi ầy dép và c ả đến cá c loại hàng thông d ụng, rẻ 5
ti ền như vi ên ph ấn, gi ấy v ệ sinh.... Nhưng có lẽ nhi ều nh ất vẫn là m ặt hàng th ực ph ẩm, đồ u ống. Hi ện nay trên th ực t ế h àng gi ả t ồn t ại ở kh ắp m ọi n ơi v ới h ầu h ết cá c loại hàng hoá . II. Thực ti ễn đấ u tranh chống hàng gi ả ở Vi ệt Nam 1. Những bi ện pháp chủ yếu hi ện nay. Hàng gi ả không ch ỉ tá c h ại đến quyền l ợi của người tiêu dùng, đến s ức khoẻ tính m ạng củ a nhân dân m à còn ảnh h ưởng t rực ti ếp đến s ản xu ất kinh doanh đến uy tín củ a nh ững nhà s ản xu ất kinh doanh. Bởi v ậy c ông tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất, kinh d oanh tiêu th ụ hàng gi ả ph ải là nhi ệm vụ b ức thi ết củ a toàn x ã h ội. a ) C ác bi ện pháp đấu tranh ch ống h àng gi ả của nhà n ướ c và cá c c ơ quan ban ngành ch ức n ăng. * Th ấy rõ mức độ n guy h ại của lo ại t ội ph ạm n à y, Nhà n ướ c ta đã ban h ành r ất nhi ều văn b ản pháp lu ật có liên quan đến hàng gi ả và đặc bi ệt là nh ững quy đị nh về ki ểm tra, x ử lý , x ử ph ạt t ội là m hàng gi ả. Cụ th ể: - P h áp lệnh v ề các hành vi ph ạm t ội đầu c ơ, buôn lậu, tàng t rữ h àng c ấm, s ản xu ất buôn b án hàng gi ả. Ngà y 30 -6 -1982 (4 h ình th ức phá r ối th ị tr ường). - Đi ều 167, B ộ lu ật h ình s ự n ướ c c ộng hoà x ã h ội ch ủ n gh ĩa Vi ệt Nam ngà y 27/6/1985. 6
- Ngà y 28/12/1989, Qu ốc h ội n ước c ộng hoà x ã h ội ch ủ n gh ĩ a Vi ệt Nam đã s ửa đổi b ổ sung đi ều 167 và đã n âng mức h ình ph ạt t ới m ức t ối đa là t ử h ình. - Ngh ị đị nh s ố 140 -HĐBT củ a Hội đồng B ộ t rưởng ngà y 25/4/1991. V ề vi ệc ki ểm tra, x ử lý vi ệc s ản xu ất, buôn b án h àng gi ả . - P háp lệnh b ảo vệ n gười tiêu dùng được Ban Th ường vụ qu ốc h ội thông qua ngà y 27/4/1999. - C h ỉ th ị s ố 31/1999/CT/TTg v ề đấu tranh ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả. Qua m ột loạt c ác văn b ản pháp lu ật trên ta có th ể th ấy r õ quan đi ểm và ý chí quyết tâm ngăn ch ặn t ệ n ạn n à y của Nhà n ướ c ta. Nói tóm l ại, cá c ngành các đị a ph ương có 4 ph ương pháp ch ống h àng gi ả ch ủ yếu sau: 1,Lập và t ri ển khai kế h oạch ch ống hàng gi ả trong đị a bàn mình qu ản lý. 2, H ướng d ẫn người ti êu dùng và c ác h ội qu ần chúng d ưới m ọi h ình th ức v ề s ự n guy h ại của t ệ s ản xu ất, buôn bán hàng gi ả nh ằm t ạo nên m ột phong tr à o qu ần chúng th ường xuyên ch ống t ệ hàng gi ả. 3,Tập trung ki ểm tra, x ử lý cá c vụ s ản xu ất, buôn b án hàng gi ả có t ổ ch ức, có quy mô l ớn, và o c ác mặt hàng quan tr ọng có liên quan t ới đi ều ki ện vệ sinh, an toàn củ a ng ười tiêu dùng và 7
môi t rường. Đi ều tra, trinh sát, ph át hi ện nhanh chóng kịp th ời ph ải b ố t rí b ắt qu ả t ang tr ên đ ường v ận chuyển đi ti êu th ụ h oặc đang s ản xu ất. Ph ải đ ưa ra truy t ố, xét x ử nghi êm kh ắc và công khai cá c vụ đi ển h ình v ề s ản xu ất, buôn bán hàng gi ả để giá o d ụ c chung. 4,T ổ ch ức các h òm thư thu th ập t ố c áo c ủa ng ười ti êu dùng v ề hành vi s ản xu ất, buôn bán hàng gi ả. b) Bi ện pháp ch ống h àng gi ả của cá c doanh nghi ệp. S ự tham gia tí ch cực của chính c ác nhà s ản xu ất kinh doanh là m ột bi ện pháp r ất cần thi ết góp ph ần tích c ực và o vi ệc đấu t ranh ch ống s ản xu ất, kinh doanh hàng gi ả. Th ực ti ễn kh ẳng đị nh r ằng, ch ỉ khi nà o doanh nghi ệp v ới tư cá ch là n g ười b ị h ại, ch ủ động s ử d ụng công ngh ệ hi ện đại và h ợp t ác toàn di ện đầ y đủ v ới c ác c ơ quan ch ức năng th ì h àng gi ả, h àng ké m ch ất lượng m ới th ực s ự b ị đẩ y lùi. Hi ện nay đi đôi v ới vi ệc t ăng c ường c ải ti ến mẫu mã, quy t rình công ngh ệ nâng cao ch ất l ượng h àng hoá h ạ gi á th ành. Các d oanh nghi ệp luôn chú tr ọng đầu tư thí ch đáng cho vi ệc ch ống hàng gi ả. Nhi ều doanh nghi ệp, c ơ s ở s ản xu ất đã quan tâm đầu t ư chi ều sâu; có ý th ức ch ủ động ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả b ằng nhi ều bi ện ph áp như dán tem ch ống hàng gi ả, đăng ký b ảo h ộ quyền s ở h ữu công nghi ệp, c ải ti ến mẫu m ã nh ãn hi ệu hàng hoá, cung cấp thông tin cho người ti êu dùng nh ằm giúp h ọ phân bi ệt h àng th ật - hàng gi ả, ph ối h ợp ch ặt ch ẽ và cung cấp thông tin cho c ác cơ quan ch ức năng ch ống hàng gi ả. 8
Nhi ều cu ộc h ội th ảo trong n ước và qu ốc t ế đã được t ổ ch ức v ới s ự tham gia đông đả o của cá c quan ch ức doanh nghi ệp, nhà qu ản lý, nhà khoa h ọc, bá o gi ới trong n ước và qu ốc t ế, nh ằm trao đổi, cung c ấp cho nhau nh ững kinh nghi ệm và cùng nhau t ìm ra nh ững bi ện pháp để chông s ản xu ất và buôn b án h VD : Xà ph òng gi ặt OMO c ải ti ến mẫu mã li ên t ục hay nh ư gi ầy dép Bitis, n ước gi ải khát Lavie dùng các phương ti ện thông tin đại chúng đặ c bi ệt là Tivi để giúp người tiêu dùng phân bi ệt đượ c hàng th ật, h àng gi ả... c ) Bi ện pháp ch ống hàng gi ả củ a ngườ i tiêu dùng Ng ười ti êu dùng kiên quyết đấu tranh và t ố c á o kịp th ời n ếu mua ph ải hàng gi ả h oặc phá t hi ện ra nơi s ản xu ất, tiêu th ụ hàng gi ả để c ác c ơ quan ch ức năng x ử lý , t ố cá o c ác h ành vi gian d ối về tiêu chu ẩn, đ o lường, ch ất lượng, nh ãn hi ệu hàng hoá giá c ả và c ác h ành vi l ừa d ối kh ác của t ổ ch ức, c á nhân s ản xu ất kinh doanh hàng hoá , d ị ch vụ, gâ y thi ệt h ại cho mình và c ộng đồng theo quy đị nh củ a pháp lu ật. M ột bi ện pháp khá c để ch ống h àng gi ả của ng ười tiêu dùng m à t ưởng ch ừng như h ết s ức đơn gi ản nh ưng hi ệu qu ả l ại rất l ớn. Bi ện ph áp h ữu hi ệu đó là "không ham rẻ". Xu ất phát t ừ th ực t ế là hàng gi ả thư ờng r ẻ hơn h àng th ật do đó khi mua hàng n ếu th ấy hàng rẻ b ất ng ờ th ì h ãy coi ch ừng k ẻo l ại mua ph ải h àng gi ả. 2. Kết quả đ ạt được trong công tác đ ấu tranh chống s ản xuất và buô n bán hàng gi ả. 9
Nh ững n ăm g ần đâ y đặc bi ệt là sau Ngh ị đị nh 140 - HĐBT n gà y 25/4/1991 được ban hành, các l ực l ượng cảnh sá t kinh t ế ( CSKT), công an, lực lượng qu ản lý th ị t rường (QLTT) đã thu đượ c nh ững k ết qu ả kh ả quan trong công t ác ch ống hàng gi ả. + Năm 1996: phát hi ện x ử lý 961 vụ + Năm 1997: phát hi ện x ử lý 4500 vụ + Nă m 1998: phát hi ện x ử lý 2000 vụ Còn v ề phí a c ác doanh nghi ệp, c ác cơ s ở s ản xu ất kinh doanh do đã có ý th ức ch ủ động ch ống s ản xu ất và buôn b án hàng gi ả, quan tâ m đầu t ư chi ều sâu cho nên đã h ạn ch ế đ ược r ất nhi ều hi ện t ượng s ản xu ất kinh doanh hàng gi ả. Ch ẳng h ạn như vi ệc s ản xu ất bia chai Hà N ội, Sài G òn, 333... trước kia ch ỉ có dán nh ãn, đóng nút chai, vi ệc làm quá đơn gi ản nên b ọn làm hàng gi ả ch ỉ cần 1 m á y d ập nút chai th ủ công là làm đ ượ c bia gi ả. Sau đó n gành s ản xu ất bia đã cải ti ến có gi ấy kim loại ph ủ kín n ắp và c ổ chai, đã h ạn ch ế g ần như c ơ b ản n ạn s ản xu ất bia chai gỉa Trong công t ác ch ống h àng gi ả, nhi ều doanh nghi ệp kh ẳng đị nh: ch ống hàng gi ả là tr ách nhi ệm của chúng tôi, chúng tôi s ẵn sàng đứng trên tuyến đầu nh ưng ph ải đ ược cá c c ơ quan ch ức n ăng và n gười ti êu dùng h ậu thu ẫn. 3. Những t ồn t ại trong cô ng tác đ ấu tranh chố ng s ản xuất và buôn bán hàng gi ả Nh ững h ạn ch ế là nhi ều ng ười không nh ận bi ết được h àng th ật hàng gi ả . Đi ển h ình như : 10
N ước khoángLavie ng ười tiêudùng th ường nh ầm lẫn với c ác loại n ướ c kh oáng gi ả như : Lavi, Levile, Levu, Laviole, Lavilla và ch ưa có thói quen khi ếu n ại khi mua hàng. M ột h ạn ch ế c ơ b ản n ữa là tr ước th ực trạng n à y, gi ải pháp củ a c ác c ơ quan ch ức năng l ại vẫn đ ơn thu ần là theo d õi, phát hi ện, b ắt qu ả t ang m ới ph ạt hành chính và m ột s ố vụ l ớn đã đ ược đư a ra truy t ố nh ưng với mức ph ạt còn nh ẹ. III. Kinh nghi ệm v ề c hống s ản xuấ t và b uôn bán hà ng gi ả c ủa m ột s ố nướ c trê n thế gi ới 1. Những hình thức s ản xuất và b uôn bá n hang gi ả ở m ột s ố nước Về hà ng gi ả, tr ên thế gi ới cũng có hai hình thức (d ạng) hà ng gi ả như ở nước ta: - Hà ng gi ả v ề nh ãn: g ồm c ác lo ại hàng hoá m ang nh ãn gi ả m ạo hoặc nh ãn củ a m ột c ơ s ở s ản xu ất kh ác mà không được ch ủ nhân đồng ý . - Hàng gi ả về ch ất l ượng: hàng hoá có m ức ch ất l ượng d ưới m ức ch ất lượng cho phép, h àn g hoá có ch ất lượng không đúng với n gu ồn g ốc, b ản ch ất t ự nhiên, tên g ọi, công d ụng của nó. 2. Một s ố bi ện pháp chố ng hà ng gi ả trê n thế gi ới V ề h àng gi ả Hàng gi ả là m ột t ệ n ạn mang tính toàn cầu đ e doạ không ch ỉ v ới nh ững n ướ c thu ộc th ế gi ới th ứ ba m à còn t ràn ngập cả các n ướ c phát tri ển 11
Hàng gi ả không ch ỉ tiêu th ụ t rong n ướ c mà còn được xu ất kh ẩu. Hai h ãng ch ế t ạo xe h ơi l ớn của Ph áp, ch ỉ ri êng nă m 1995 đã b ị thi ệt h ại hàng t ỉ Franc. Theo tin t ừ M ỹ b ọn buôn bán ma tu ý đã chuyển sang kinh doanh linh ki ện gi ả của m á y bay để thu l ợi nhu ận cao, nh ưng nh ững kẻ làm hàng gi ả đã ch ẳng đếm x ỉ a gì đến tính m ạng củ a hàng tră m hành khá ch. Để tri ệt ti êu th ảm hoạ nà y, c ác n ước tiên ti ến phương Tâ y đang tăng c ường ki ểm soát cu ộc s ản xu ất trong n ướ c cũng nh ư hàng nh ập kh ẩu. Ở Pháp thu ốc t â y gi ả đượ c nh ững ngo ại ki ều c ư t rú b ất h ợp pháp mua b án và ti êm chích không qua đơn bác s ĩ . Ở c hâu Phi ngành thu ốc t â y qu ả r ất phát đạt, v ì nhi ều n ước không đủ ti ền nh ập thu ốc chính hi ệu châu Âu. Trong khi ch ờ ph ối h ợp toàn c ầu, t ừng qu ốc gia cần có k ế h oạch tiêu tr ừ hàng gi ả. Còn gi á o d ục cho m ọi công dân bi ết rằng hàng chính hi ệu tuy có đắt nhưng b ảo đả m an toàn 12
CHƯƠ NG III GIẢI PH ÁP CHỐNG SẢN XUẤT VÀ B UÔ N B ÁN H ÀNG GIẢ Ở VIỆT NAM I. Bi ện pháp ch ống hà ng gi ả ở Vi ệt Nam Trong th ực ti ễn đấu tranh ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả ở n ướ c ta, Nhà n ướ c đóng vai trò quan tr ọng và là nhân t ố quyết đị nh cho vi ệc t ồn t ại hay không n ạn s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả. Với m ột loạt cá c văn b ản pháp lu ật của mình, Nhà n ướ c đã th ể hi ện chính ki ến của mình là luôn luôn quyết t âm đấu tranh không khoan nh ượng v ới n ạn s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả cho dù cu ộc chi ến nà y là h ết s ức cam go quyết li ệt, lâu dài và t ốn ké m và đi ều đó đã đem lại nh ững k ết qu ả kh ả quan. Tuy nhi ên, th ực t ế cũng cho th ấy (b ộc l ộ) nh ững thi ếu sót mà h ậu qu ả của nó không ph ải là nh ỏ, đặc bi ệt là nh ững thi ếu sót trong pháp lu ật. Để loại b ỏ nh ững thi ếu sót đó thi ết ngh ĩ Nh à n ước c ần s ớm h oàn thi ện h ệ th ống pháp lu ật, có nh ững quy đị nh mức x ử lý, x ử ph ạt l ỗi làm hàng gi ả nghi êm kh ắc h ơn để n gười s ản xu ất, kinh d oanh hàng gi ả không còn dám ngh ĩ đến chuyện tái ph ạm, cần có thê m h ình ph ạt b ổ sung cho án ph ạt v ề t ội làm hàng gi ả nh ư cấm nh ững người có ti ền án làm hàng gi ả là m nh ững ngh ề có li ên quan đến s ản xu ất, kinh doanh loại h àng hoá m à h ọ đã ph ạm t ội. Và cũng là để không còn ph ải tá i di ễn c ảnh l ấy nh ững đi ều lu ật đã h ết hi ệu l ực thi hành làm căn c ứ pháp lý đi ều ch ỉnh nh ững hành vi vi ph ạm đang x ảy ra trong th ực t ế. 13
Nhà n ước cũng cần ph ải nh ận đị nh rõ th ẩm quyền của c ác B ộ, n gành, cá c c ơ quan ch ức n ăng trong vi ệc ki ểm tra x ử lý n ạn s ản xu ất và buôn b án hàng gi ả t ránh t ình trạng có nhi ều c ơ quan có th ẩm quyền ki ểm tra, x ử lý lại không có một nh ạc trưởng ch ỉ huy d ẫn d ắt hay t ình tr ạng trách nhi ệm thu ộc v ề t ất c ả "ngh ĩ a là không có a i" và t ình trạng có quá nhi ều văn b ản h ướng d ẫn thi hành n ên vô h ình chung "d ẫm đạp" lê n nhau trong một ch ừng mực nh ất đị nh đã vô hi ệu hoá lẫn nhau. C ác B ộ, ngành và cá c c ơ quan ch ức năng c ần ph ải ph ối h ợp ch ặt ch ẽ v ới nhau, th ực hi ện tri ệt để ch ỉ th ị 31/1999/CT/TTg trong công tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất kinh doanh h àng gi ả để t ạo nên s ức mạnh t ổng h ợp, s ự th ống nh ất và h ợp l ý để nhi ệm v ụ ch ống hàng gi ả đạt được nh ững kết qu ả như m ong mu ốn. Ngoài ra Nhà n ước cũng cần ph ải t ạo l ập ra m ột thông tin t ổng h ợp về ch ống hàng gi ả tr ên quy mô toàn qu ốc. C ần ph ối h ợp ch ặt ch ẽ h ơn n ữa, t ăng c ường h ơn n ữa m ối quan h ệ hai chi ều gi ữa Nhà n ước v ới c ác doanh nghi ệp và ng ười tiêu dùng nh ằm t ạo ra th ế b ao vâ y cô l ập hàng gi ả t ừ mọi phía và t ừ đó công tác đấu t ranh ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả m ới có hi ệu qu ả cao nh ất. H ội b ảo vệ quyền l ợi người ti êu dùng ph ải vận động qu ần chúng t ự n guyện tham gia đấu tranh ch ống cá c hi ện t ượng tiêu c ực, ch ống cá c hi ện t ượng s ản xu ất kinh doanh h àng gi ả, h àng ké m ch ất lượng, gâ y thi ệt h ại cho n gười tiêu dùng, ph ổ bi ến r ộng rãi "ph áp l ệnh b ảo vệ ng ười tiêu dùng", ph ối h ợp với chi cụ c Tiêu 14
chu ẩn - Đo l ường - Ch ất l ượng t ổ ch ức cá c cu ộc toạ đà m, h ội th ảo, tuyê n truyền ph ổ bi ến cho H ội vi ện và n g ười ti êu dùng. Ph ối h ợp v ới cá c c ơ quan thông tin đại chúng h ướng d ẫn người tiêu dùng nh ững ki ến th ức c ơ b ản về ch ất lượng hàng hoá, nh ận bi ết hàng th ật, h àng gi ả, hàng ké m ch ất l ượ ng... Tr ước m ắt H ội thành l ập Văn ph òng tư v ấn và ti ếp nh ận khi ếu n ại của ng ười tiêu dùng; xâ y d ựng quy ch ế gi ữa H ội v ới c ác c ơ quan qu ản lý Nhà n ướ c như chi cục Ti êu chu ẩn - Đo l ường - Ch ất l ượng, qu ản lý th ị t rường, trung tâ m y t ế d ự ph òng... để ki ểm t ra đ ánh giá ch ất l ượng s ản ph ẩm. 15
K ẾT LUẬN S ản xu ất và buôn bán hàng gi ả h ai mối hi ểm ho ạ cho toàn x ã h ội. Hàng gi ả ảnh h ưởng không nh ỏ đến s ức khoẻ, ti ền b ạc của n gười ti êu dùng, là m thi ệt h ại về u y tín, v ật ch ất cho cá c doanh n ghi ệp. Hơn n ữa, hàng gi ả còn ảnh h ưởng đến uy tín qu ốc gia, vi ph ạm c ác đi ều quy ướ c qu ốc t ế m à ta ký k ết, nó không ch ỉ đánh và o n ền kinh t ế củ a đất n ước m à còn kìm h ãm s ự tăng tr ưởng, phát tri ển kinh t ế, x ã h ội. Vì v ậy, ch ống h àng gi ả có hi ệu qu ả là góp ph ần tăng tr ưởng ph át tri ển kinh t ế, gi ữ vững an ninh th ị t rường và b ảo vệ l ợi ích chính đáng của nhà s ản xu ất, kinh doanh và ng ười tiêu dùng. V ì v ậy, ch ống s ản xu ất và buôn b án hang gi ả có hi ệu qu ả là góp ph ần ph át tri ển kinh t ế - x ã h ội, ch ống đ ược th ất thu thu ế, t ạo thu ận l ợi cho c ác doanh nghi ệp kinh doanh chân chính phát tri ển. Đố i v ới chúng ta, trong đi ều ki ện hi ện nay đ ang t ập trung th ực hi ện th ắng l ợi công cu ộc đối m ới đất n ướ c t ừng b ước đ ưa đất n ướ c và o th ời k ỳ công nghi ệp hoá , hi ện đại hoá th ì nhi ệm vụ ch ống s ản xu ất và buôn b án hang gi ả c àng quan tr ọng và có ý n gh ĩa thi ết th ực. Trong nh ững năm v ừa qua, công tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ảđã đạt đ ược một s ố k ết qu ả kh ả quan, đã ki ểm tra, phát hi ện và x ử lý nhi ều vụ vi ph ạm thu về cho ngân sá ch hàng tri ệu USD. Tuy nhi ên trên th ực t ế hàng gi ả v ẫn ch ưa gi ảm và h ành vi th ủ đ o ạn ngà y c àng tinh vi, x ảo quyệt hơn. Để lý 16
gi ải cho th ực trạn g nà y c ó rất nhi ều nguyên nh ân, song nguyên nhân ch ủ yếu là d o lu ật pháp của ta chư a nghiê m, còn thi ếu th ốn, ch ưa đồng b ộ và thi ếu tính th ống nh ất. Ngoài ra còn m ột s ố n guyên nhân khác như : Công tá c giáo d ục, tuyên truyền v ề h àng gi ả ch ưa đượ c coi tr ọng n ên trình độ nh ận th ức của cá c t ầng lớp nhân dân về tá c h ại của hàng gi ả chưa đầ y đủ . Trang thi ết b ị ph ục v ụ cho công tá c ki ểm tra ki ểm soát còn thi ếu th ốn, thô s ơ... V ì vậy để công tác ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả có hi ệu qu ả, đò i h ỏi ph ải có s ự n ỗ l ực c ố g ắng và ph ối h ợp th ống nh ất củ a c ác B ộ, ngành có li ên quan, củ a c ác nhà s ản xu ất kinh d oanh và củ a người ti êu dùng. C ần tranh th ủ s ự đồng t ình ủng h ộ củ a các t ầng l ớp nhân d ân và s ự h ợp t ác qu ốc t ế t rong công t ác đấu tranh ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả . 17
M ỤC LỤC T rang L ờ i n ó i đầ u 1 Ch ương I. C ơ s ở lý lu ận về h àng gi ả 2 1. Kh ái ni ệm hàng gi ả 2 2. Bản ch ất của s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả 2 II. Nguyên nhân củ a h ạn hàng gi ả 3 Ch ương II. Th ực trạng n ạn s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả ở 4 Vi ệt Nam th ời gian qua I. Th ực trạng n ạn hàng gi ả ở Vi ệt Nam 4 II. Th ực ti ễn đấu tranh ch ống hàng gi ả ở Vi ệt Nam 5 1. Nh ững bi ện ph áp ch ủ yếu hi ện nay 5 2. K ết qu ả đạt đ ượ c trong công tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất và 7 buôn bán h àng gi ả 3. Nh ững t ồn t ại trong công tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất và 8 buôn bán h àng gi ả III. Kinh nghi ệm về ch ống s ản xu ất và buôn b án hàng gi ả củ a 8 m ột s ố n ước trên th ế gi ới 1. Nh ững h ình th ức s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả ở m ột s ố 8 n ướ c về h àng gi ả, tr ên th ế gi ới cũng có h ai h ình th ức (d ạng) hàng gi ả như ở n ước ta 2. M ột s ố bi ện pháp ch ống h àng gi ả trên th ế gi ới 9 Ch ương III. Gi ải pháp ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả ở 10 Vi ệt Nam 18
I. Bi ện pháp ch ống hàng gi ả ở Vi ệt Nam 10 K ết lu ận 12 19