Đề tài: Khảo sát tình hình sử dụng thuốc điều trị đợt bùng phát của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại bệnh viện 103 - Trương Đức Mạnh

Chia sẻ: Minh Van Thuan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:39

Thêm vào BST

Báo xấu

252
lượt xem 52
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài: Khảo sát tình hình sử dụng thuốc điều trị đợt bùng phát của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại bệnh viện 103 nhằm khảo sát tình hình sử dụng thuốc dựa trên phác đồ điều trị; khảo sát kết quả điều trị và chi phí sử dụng thuốc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Khảo sát tình hình sử dụng thuốc điều trị đợt bùng phát của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại bệnh viện 103 - Trương Đức Mạnh

Bé quèc phßng Häc viÖn qu©n y ****** Tr¬ng ®øc m¹nh Kh¶o s¸t t×nh h×nh sö dông thuèc ®iÒu trÞ ®ît bïng ph¸t cña bÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh t¹i bÖnh viÖn 103 ( Kho¸ luËn tèt nghiÖp dîc sÜ ®¹i häc kho¸ 1999 – 2005 ) C¸n bé híng dÉn: TS. Phan ThÞ Hoµ. N¬i thùc hiÖn: 1. Khoa Lao vµ BÖnh phæi – BÖnh viÖn 103. 2. Khoa Dîc – BÖnh viÖn 103. 3. Bé m«n Dîc häc Qu©n sù – Häc viÖn Qu©n y. Thêi gian thùc hiÖn: 07 – 08/2005.
§Æt vÊn ®Ò BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh (Chronic obstructive pulmonary disease – COPD) lµ mét bÖnh phæ biÕn trªn thÕ giíi còng nh ë ViÖt Nam. BÖnh nµy kh«ng thÓ ch÷a khái, diÔn biÕn dai d¼ng, nÆng dÇn vµ tû lÖ tö vong cao, nhÊt lµ trong ®ît bïng ph¸t. §ît bïng ph¸t (§BP) cña BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh (BPTNMT) lµm cho ngêi bÖnh ph¶i nhËp viÖn, t¨ng chi phÝ ®iÒu trÞ, nhng tû lÖ tö vong vÉn cao. ë níc ta vÊn ®Ò sö dông thuèc ®iÒu trÞ §BP cña BPTNMT cßn Ýt ®îc quan t©m nghiªn cøu. Do vËy, chóng t«i ®Æt vÊn ®Ò nghiªn cøu ®Ò tµi: “Kh¶o s¸t t×nh h×nh sö dông thuèc ®iÒu trÞ ®ît bïng ph¸t cña BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh t¹i BÖnh viÖn 103” víi môc tiªu: 1. Kh¶o s¸t t×nh h×nh sö dông thuèc dùa trªn ph¸c ®å ®iÒu trÞ. 2. Kh¶o s¸t kÕt qu¶ ®iÒu trÞ vµ chi phÝ sö dông thuèc.
PhÇn 1. tæng quan 1.1. §¹i c¬ng vÒ BPTNMT. 1.1.1. §Þnh nghÜa: BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh lµ mét bÖnh cã ®Æc ®iÓm rèi lo¹n t¾c nghÏn lu lîng khÝ thë kh«ng cã kh¶ n¨ng håi phôc hoÆc chØ håi phôc mét phÇn, tiÕn triÓn tõ tõ, thêng cã t¨ng ph¶n øng ®êng thë vµ liªn quan ®Õn ph¶n øng viªm bÊt thêng cña phæi do c¸c ph©n tö hoÆc khÝ ®éc h¹i. 1.1.2. C¬ chÕ bÖnh sinh: - MÊt c©n b»ng proteinase – kh¸ng proteinase. - Viªm dai d¼ng ®êng thë vµ nhu m«. - BiÕn ®æi chÊt gian bµo vµ ngo¹i bµo. - Vai trß cña nhiÔm khuÈn ®êng h« hÊp lóc cßn trÎ. - T¨ng tÝnh ph¶n øng phÕ qu¶n kh«ng ®Æc hiÖu.
1.1.3. Gi¶i phÉu bÖnh: - ë ®êng thë trung t©m: cã c¸c tÕ bµo viªm th©m nhiÔm ë bÒ mÆt biÓu m«, lµm t¨ng tiÕt chÊt nhÇy. - ë ®êng thë ngo¹i vi: qu¸ tr×nh viªm m¹n tÝnh g©y tæn th¬ng vµ t¸i cÊu tróc l¹i thµnh phÕ qu¶n, t¹o thµnh sÑo lµm hÑp lßng vµ g©y t¾c dêng thë cè ®Þnh. 1.1.4. TriÖu chøng l©m sµng: - TriÖu chøng c¬ n¨ng : chñ yÕu lµ ho, kh¹c ®êm, khã thë. - TriÖu chøng thùc thÓ : khã thë, c¨ng gi·n phæi, rales, c¸c triÖu chøng rèi lo¹n tim m¹ch.
1.1.5. C¸c giai ®o¹n cña BPTNMT: B¶ng 1.1: Ph©n lo¹i møc ®é nÆng cña BPTNMT. Giai ®o¹n §Æc ®iÓm 0: Nguy c¬ - §o phÕ dung kÕ b×nh thêng - Cã c¸c triÖu chøng m¹n tÝnh: ho, kh¹c ®êm. i: BPTNMT nhÑ - FEV1/FVC < 70%; FEV1 > 80% SLT. - Cã hoÆc kh«ng cã c¸c triÖu chøng m¹n tÝnh: ho, kh¹c ®êm, khã thë. II: BPTNMT võa - FEV1/FVC < 70%; 50% < FEV1 < 80% SLT. - Cã hoÆc kh«ng cã c¸c triÖu chøng m¹n tÝnh: ho, kh¹c ®êm, khã thë. III: BPTNMT nÆng - FEV1/FVC < 70%; 30% < FEV1 < 50% SLT. - Cã hoÆc kh«ng cã c¸c triÖu chøng m¹n tÝnh: ho, kh¹c ®êm, khã thë. IV: BPTNMT rÊt nÆng - FEV1/FVC < 70%; FEV1 < 30% SLT - HoÆc cã suy h« hÊp hoÆc cã dÊu hiÖu suy tim ph¶i.
1.1.6. §ît bïng ph¸t cña BPTNMT: * Ngêi ta coi lµ §BP: khi BN bÞ nhiÔm khuÈn phæi, phÕ qu¶n, lµm t¨ng khã thë, lµm cho t×nh tr¹ng BN xÊu ®i. §a sè BN bÞ §BP tõ giai ®o¹n III vµ giai ®o¹n IV. * ChÈn ®o¸n §BP: c¨n cø vµo mét trong c¸c dÊu hiÖu sau : T¨ng sè lîng ®êm , t¨ng ®êm ®ôc cã mñ, t¨ng khã thë. Cã 3 møc ®é cña §BP: NhÑ, trung b×nh, nÆng. * Nguyªn nh©n g©y ra §BP : - Do nhiÔm trïng: Lµ nguyªn nh©n chñ yÕu, chiÕm 80%. - Kh«ng do nhiÔm trïng: Lµ nguyªn nh©n thø yÕu.
1.2. §iÒu trÞ BPTNMT: Theo 2 giai ®o¹n: 1.2.1. §iÒu trÞ giai ®o¹n æn ®Þnh: - Môc tiªu ®iÒu trÞ: Ng¨n c¶n vµ kiÓm so¸t c¸c triÖu chøng, gi¶m møc ®é vµ tÇn sè §BP, c¶i thiÖn chÊt lîng cuéc sèng cña bÖnh nh©n. - Ph¸c ®å ®iÒu trÞ: Theo 5 giai ®o¹n. 1.2.2. §iÒu trÞ §BP: * Môc tiªu ®iÒu trÞ: Gi¶i quyÕt nhiÔm khuÈn h« hÊp, ®iÒu trÞ c¸c triÖu chøng vµ c¸c biÕn chøng: t©m phÕ m¹n, suy h« hÊp, trµn khÝ mµng phæi . * Ph¸c ®å ®iÒu trÞ : - Chèng nhiÔm khuÈn phÕ qu¶n. - §iÒu trÞ t¾c nghÏn ®êng thë: gi·n phÕ qu¶n, chèng viªm , long ®êm. - §iÒu trÞ thiÕu oxy.
1.3. C¸c thuèc chñ yÕu sö dông trong ®iÒu trÞ §BP cña BPTNMT. 1.3.1. Thuèc kh¸ng sinh: 1.3.1.1. Nguyªn t¾c sö dông kh¸ng sinh. 1.3.1.2. Nhãm  - lactam (c¸c penicilin vµ cephalosporin). 1.3.1.3. Nhãm Aminnosid (hay aminoglycosid). 1.3.1.4. Nhãm Lincosamid. 1.3.1.5. Nhãm Quinolon. 1.3.2. Thuèc gi∙n phÕ qu¶n: 1.3.2.1. Nhãm chñ vËn 2 adrenergic. 1.3.2.2. Nhãm Xanthin. 1.3.2.3. Nhãm kh¸ng cholinergic. 1.3.3. Thuèc Corticoid (corticosteroid). 1.3.4. Thuèc long ®êm.
phÇn 2. ®èi tîng, ph¬ng ph¸p vµ néi dung nghiªn cøu 2.1. §èi tîng nghiªn cøu. - Gåm 177 BN (BN) ®îc chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh lµ BPTNMT trong §BP ®iÒu trÞ t¹i khoa Lao vµ BÖnh phæi vµ khoa Håi søc cÊp cøu - BÖnh viÖn 103 tõ th¸ng 07/2004 ®Õn th¸ng 06/2005. - Tiªu chuÈn lùa chän BN theo GOLD (2003). - Lo¹i trõ: Hen phÕ qu¶n, gi·n phÕ qu¶n…
2.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ( nghiªn cøu håi cøu ). 2.2.1. Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm l©m sµng trong §BP: - Thu thËp sè liÖu tõ bÖnh ¸n, phiÕu ®iÒu trÞ, sæ ®¨ng ký ra vµo viÖn. - LËp phiÕu thu thËp th«ng tin cho mçi bÖnh nh©n. - Ph©n lo¹i møc ®é §BP, c¨n cø vµo c¸c dÊu hiÖu sau: T¨ng sè lîng ®êm, t¨ng ®êm ®ôc cã mñ, t¨ng khã thë. Cã 3 møc ®é §BP: + NhÑ: cã 1 dÊu hiÖu trªn. + Trung b×nh: cã 2 dÊu hiÖu trªn. + NÆng: cã 3 dÊu hiÖu trªn, kÌm theo sèt, phï hai chi díi, tÇn sè thë > 25 lÇn /phót, tÇn sè tim > 110 lÇn/phót. 2.2.2. Nghiªn cøu t×nh h×nh sö dông thuèc: Thèng kª c¸c thuèc sö dông dùa trªn chØ ®Þnh cña b¸c sÜ ®îc ghi trong bÖnh ¸n, sæ theo dâi sö dông thuèc, phiÕu ®iÒu trÞ.
2.2.3. Nghiªn cøu kÕt qu¶ ®iÒu trÞ vµ chi phÝ sö dông thuèc: - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ theo ba møc ®é: Tèt, trung b×nh, kÐm. + Tèt: hÕt c¸c triÖu chøng l©m sµng cña §BP, BN æn ®Þnh vÒ l©m sµng, ra viÖn. + Trung b×nh: c¸c triÖu chøng l©m sµng cña §BP gi¶m nhng cha hÕt. + KÐm: BN ®¸p øng kÐm víi ®iÒu trÞ, bÖnh nÆng dÇn, ph¶i chuyÓn khoa håi søc cÊp cøu, gia ®×nh xin vÒ, hoÆc tö vong. - Tiªu chuÈn x¸c ®Þnh hÕt §BP theo GOLD (2003). - TÝnh chi phÝ sö dông thuèc ®iÒu trÞ §BP cho tõng bÖnh nh©n. 2.2.4. Xö lý sè liÖu: TÊt c¶ sè liÖu ®îc xö lý theo ph¬ng ph¸p thèng kª y häc víi phÇn mÒm Epi.info 6.0.
2.3. Néi dung nghiªn cøu. 2.3.1. §Æc ®iÓm l©m sµng trong §BP cña BPTNMT vµ c¸c yÕu tè liªn quan: - Tû lÖ BN theo giíi, løa tuæi. - Tû lÖ BN theo tõng ®èi tîng vµ theo møc ®é §BP. - Giai ®o¹n cña BPTNMT, c¸c biÕn chøng, c¸c bÖnh phèi hîp. - C¸c triÖu chøng l©m sµng , cËn l©m sµng chñ yÕu trong §BP. 2.3.2. T×nh h×nh sö dông thuèc: - Ph¸c ®å ®iÒu trÞ §BP cña BPTNMT. - Phèi hîp c¸c nhãm thuèc. - C¸c thuèc kh¸ng sinh, corticoid, gi·n phÕ qu¶n, long ®êm : Tªn thuèc, lo¹i thuèc, d¹ng thuèc, ®êng dïng, hµm lîng, tû lÖ (%). - C¸c thuèc dïng phô trî. - LiÖu ph¸p oxy. - C¸c t¸c dông kh«ng mong muèn, c¸c thuèc kh¾c phôc t¸c dông kh«ng mong muèn.
2.3.3. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ vµ chi phÝ: - KÕt qu¶ ®iÒu trÞ: + KÕt qu¶ ®iÒu trÞ : Tèt, trung b×nh, kÐm theo tõng ®èi tîng QCS, BHYT, D. + Ngµy ®iÒu trÞ trung b×nh theo tõng ®èi tîng QCS, BHYT, D. + Thêi gian trung b×nh hÕt §BP. - Chi phÝ: ®îc tÝnh riªng cho tõng ®èi tîng: + Sè tiÒn trung b×nh mét ngµy ®iÒu trÞ. + Tæng sè tiÒn trung b×nh cho c¶ ®ît ®iÒu trÞ. + Sè tiÒn trung b×nh dïng cho tõng lo¹i thuèc : kh¸ng sinh, gi·n phÕ qu¶n, corticoid, long ®êm.
PhÇn 3. kÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. §Æc ®iÓm l©m sµng trong §BP cña BPTNMT vµ c¸c yÕu tè liªn quan. 3.1.1. Tû lÖ BN theo løa tuæi, giíi tÝnh: Tuæi trung b×nh lµ 71,19  8, 67, tuæi thÊp nhÊt lµ 50, cao nhÊt lµ 88. B¶ng 3.1 : Tû lÖ BN theo løa tuæi, giíi tÝnh. Giíi Nam N÷ Tæng sè Nhãm n Tû lÖ n Tû lÖ n Tû lÖ tuæi (%) (%) (%) 50-60 16 9,04 1 0,56 17 9,60 61-70 46 25,99 7 3,96 53 29,95 71-80 82 46,33 11 6,21 93 52,54 81-88 12 6,78 1 1,13 14 7,91 Tæng sè 156 88,14 21 11,86 177 100
3.1.2. Tû lÖ BN theo ®èi tîng vµ theo møc ®é §BP cña BPTNMT: B¶ng 3.2 : Tû lÖ BN theo ®èi tîng vµ theo møc ®é §BP. Møc QCS (1) BHYT (2) D (3) Tæng sè ®é P §BP n % n % n % n % P1-20,05 P1-30,05 P1-2>0,05 NÆng 4 11,77 12 18,75 15 18,99 31 16,95 P2-3>0,05 P1-3>0,05 Tæng 34 100 64 100 79 100 177 100 sè Tû lÖ 19,21 36,16 44,63 100 (%)
60.00% 50.00% 40.00% NhÑ 30.00% Trung b×nh 20.00% NÆng 10.00% 0.00% QCS BHYT D©n H×nh 3.1 : BiÓu ®å tû lÖ bÖnh nh©n theo ®èi tîng vµ theo møc ®é §BP
3.1.3. TriÖu chøng l©m sµng vµ cËn l©m sµng trong §BP cña BPTNMT: B¶ng 3.3 : TriÖu chøng l©m sµng vµ cËn l©m sµng trong §BP. TriÖu chøng l©m sµng, Sè lîng BN Tû lÖ % cËn l©m sµng Khã thë t¨ng 167 94,35 Ho t¨ng 139 78,53 Kh¹c ®êm t¨ng 135 76,27 §êm ®ôc cã mñ 31 16,95 Sèt 51 28,81 §au ngùc 27 15,25 TÝm m«i vµ ®Çu chi 18 10,17 Phï chi 13 7,34 Sè lîng b¹ch cÇu t¨ng 78 44,07 Sè lîng hång cÇu t¨ng 29 16,38 Sè lîng hång cÇu gi¶m 16 9,04
3.1.4. C¸c biÓu hiÖn l©m sµng trong §BP cñaBPTNMT: B¶ng 3.4: Giai ®o¹n cña BPTNMT, biÕn chøng vµ bÖnh phèi hîp. §Æc ®iÓm Sè lîng BN Tû lÖ % Giai ®o¹n cña BPTNMT 43 100 (n=43) Giai ®o¹n II (võa) 6 13,95 Giai ®o¹n III (nÆng) 22 51,16 Giai ®o¹n IV (rÊt nÆng) 15 34,48 BiÕn chøng cña BPTNMT 109 61,58 (n=177) T©m phÕ m¹n 79 44,63 Suy h« hÊp 22 12,43 Trµn khÝ mµng phæi 8 4,52 C¸c bÖnh phèi hîp 59 33,33 (n=177) Viªm loÐt DD-HTT 17 9,60 T¨ng huyÕt ¸p 12 6,77 BÖnh c¬ tim thiÕu m¸u 12 6,77 Ho ra m¸u 4 2,26 BÖnh kh¸c 14 7,92
3.2. T×nh h×nh sö dông thuèc. 3.2.1. Ph¸c ®å ®iÒu trÞ §BP cña BPTNMT, gåm 4 nhãm thuèc: B¶ng 3.5: C¸c nhãm thuèc ®iÒu trÞ §BP. Nhãm thuèc Sè lîng BN Tû lÖ (%) Sè ngµy sö dông TB Kh¸ng sinh 177 100 8,96  3,30 Gi·n phÕ qu¶n 177 100 10,38  4,85 Corticoid 145 81,92 8,35  4,20 Long ®êm 147 83,05 8,57  4,68
100 100 100 83.05 81.92 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Kh¸ng sinh Gi∙n phÕ qu¶n Corticoid Long ®êm H×nh 3.1 : BiÓu ®å c¸c nhãm thuèc ®iÒu trÞ §BP.