Đề tài nghiên cứu: Phân tích chi phí khám chữa bệnh ngoại trú tại Bệnh viện Bưu Điện Hà Nội

PH¢N TÝCH CHI PHÝ KH¸M CH÷A BÖNH NGO¹I TRó<br /> T¹I BÖNH VI£N B¦U §IÖN Hµ NéI<br /> TrÞnh Hoµng Hµ<br /> Khoa Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> <br /> TÓM TẮT determine the relationship of some hospital’s<br /> Mục tiêu: phân tích chi phí khám chữa bệnh ngoại efficiency-evaluated indicators and patient<br /> trú tại Bệnh viện Bưu Điện Hà Nội, xác định các yếu tố satisfaction. Results: The total cost for an outpatient<br /> liên quan với sự hài lòng của người bệnh và đề xuất medical care is 338.22 ± 76.99VND, lower than<br /> triển khai hoạt động bệnh viện có hiệu quả hơn. Đối 656.121VND of other regional hospitals in Hanoi.<br /> tượng và phương pháp: nghiên cứu diện cắt ngang; Outpatient treatment results are quite good, 87.76%<br /> chọn mẫu ngẫu nhiên đơn theo tỷ lệ cân xứng. Nội of recovering and be stable after a course of<br /> dung nghiên cứu: bấm giờ và thống kê một số chỉ số treatment; short average duration of treatment, 5.44 ±<br /> đánh giá hiệu quả bệnh viện: thời gian chờ khám, chi 1.98 days for recovering and 6.03 ± 1.85 for stabling.<br /> phí khám chữa bệnh, kết quả điều trị; điều tra sự hài The average waiting time for an outpatient medical<br /> lòng của người bệnh và tính chỉ số OR, xác định mối visit is 95.79 ± 22.48 minutes, longer than the others<br /> liên quan của một số yếu tố cấu thành hiệu quả bệnh from 17.96 to 44.18 minutes; leading to patient<br /> viện với sự hài lòng của người bệnh. Kết quả: Tổng satisfaction rate is not high, only 55.88%. The<br /> chi phí cho một lần khám chữa bệnh ngoại trú 338,22 satisfied rating of good health care system is 10.1<br /> ± 76,99đ, thấp hơn so với các bệnh viện khu vực Hà times higher than the not satisfied (the confidence<br /> Nội là 656.121đ. Kết quả điều trị ngoại trú khá tốt, đạt interval of 95% is 5.9 - 17.2); the satisfied rating of<br /> 87,76% khỏi và ổn định bệnh sau một liệu trình điều short waiting time for medical treatment is 15,7 times<br /> trị;thời gian điều trị trung bình ngắn, 5,44±1,98 ngày higher than the not satisfied (the confidence interval<br /> cho khỏi bệnh và 6,03 ± 1,85 ngày cho ổn định of 95% is 6.8 - 33.3). Conclusion: The analysis of<br /> bệnh.Thời gian chờ đợi trung bình cho một lần khám outpatient health care costs at Hanoi Hospital of Post<br /> chữa bệnh ngoại trú 95,79±22,48 phút, lâu hơn các and Telecoms showed the low-cost, high rate of<br /> đơn vị khác từ 17,96 đến 44,18 phút; dẫn đến tỷ lệ hài recovering and stabling, shortened treatment time.<br /> lòng của người bệnh chưa cao, chỉ đạt 55,88%.Tổ However, the long waiting time for medical<br /> chức khám chữa bệnh tốt hài lòng cao gấp 10,1 lần tổ examination and treatment has a significant impact<br /> chức khám chữa bệnh chưa tốt (khoảng tin cậy 95% là on patient satisfaction. So in terms of limited<br /> 5,9 - 17,2); Thời gian chờ đợi khám chữa bệnh nhanh resources, we have special priority to solve the issues<br /> hài lòng cao gấp 15,7 lần thời gian khám chữa bệnh related to the satisfaction of the patient, in order to<br /> lâu (khoảng tin cậy 95% là 6,8 - 33,3). Kết luận: qua improve hospital efficiency, strengthen social trust<br /> phân tích chi phí khám chữa bệnh ngoại trú tại Bệnh with Health sector.<br /> viên Bưu Điện Hà Nội, chúng ta thấy chi phí thấp, tỷ lệ Keywords: outpatient, Hanoi Hospital of Post and<br /> khỏi và ổn định bệnh cao, thời gian điều trị được rút Telecoms<br /> ngắn. Tuy nhiên, thời gian chờ đợi khám chữa bệnh ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> lâu đã ảnh hưởng đáng kể đến sự hài lòng của người Vào đầu những năm 1970 của thế kỷ trước, kinh<br /> bệnh.Vì vậy trong điều kiện các nguồn lực có hạn, tế thế giới phát triển chậm lại;Hệ thống Y tế phúc lợi<br /> chúng ta đặc biệt ưu tiên giải quyết trước các vấn đề (dù là phúc lợi xã hội chủ nghĩa như Trung Quốc, Việt<br /> có liên quan đến sự hài lòng của người bệnh, nhằm Nam, hay là hệ thống Y tế phúc lợi tư bản như Anh,<br /> nâng cao hiệu quả bệnh viện, cũng cố lòng tin của xã Thuỵ Điển...) đã nhận thấy sự trì trệ, thiếu hiệu quả<br /> hội đối với Ngành y tế. do tính chất bao cấp của hệ thống này gây nên, chưa<br /> Từ khóa: khám chữa bệnh ngoại trú, Bệnh viện đáp ứng được nhu cầu xã hội, đặc biệt với những đối<br /> Bưu Điện Hà Nội tượng có điều kiện chi trả. Kể từ năm 1986, nước ta<br /> SUMMARY lựa chọn hệ thống Y tế hỗn hợp công – tư, nhưng lấy<br /> Purposes: To analyze the cost of outpatient y tế công làm chủ đạo để chi phối. Cung ứng tài<br /> medical care at Hanoi Hospital of Post and Telecoms, chính công để chăm sóc sức khỏe cho đối tượng thu<br /> to identify factors associated with patient satisfaction nhập thấp, diện chính sách và người có công; cung<br /> and propose more efficient hospital operations. ứng tài chính tư để đảm bảo chăm sóc sức khỏe cho<br /> Subjects and methods: Study of cross-sectional người có điều kiện kinh tế hơn. Sự chuyển dịch theo<br /> area, single random sampling with proportionate hướng cung ứng tài chính công – tư hỗn hợp nhằm<br /> rate.Study objects: Timer and statistics some of the bổ sung cho nhau để giải quyết hài hoà cả hai mặt<br /> hospital’s efficiency-evaluated indicators: timeout công bằng và hiệu quả.<br /> examination, health care costs, treatment results; Trong quá trình phát triển hệ thống công – tư hỗn<br /> patient satisfaction surveys and indicators OR; hợp, chúng ta cũng còn nhiều bỡ ngỡ, đặc biệt là<br /> <br /> <br /> <br /> Y HỌC THỰC HÀNH (858) - SỐ 2/2013 21<br /> chưa đủ kinh nghiệm quản lý nguồn thu chi phức tạp chọn p= 0,5. Thay số, ta tính được n = 174. Để bảo<br /> nên phát sinh nhiều tiêu cực, gây dư luận không tốt, đảm tính chính xác trong nghiên cứu mô tả, ta nhân<br /> ảnh hưởng đến uy tín của ngành Y tế. Tuy nhiên, đôi cỡ mẫu và làm tròn được 400 đối tượng.<br /> trong bối cảnh đó vẫn có một số bệnh viện triển khai - Chọn mẫu: chọn mẫu ngẫu nhiên theo tỷ lệ cân<br /> hoạt động có hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu chăm xứng người bệnh vào điều trị ngoại khoa và nội khoa<br /> sóc sức khỏe ngày một cao, được xã hội ghi nhận. tại Bệnh viện Bưu Điện.<br /> Xuất phát từ vấn đề trên, chúng tôi tiến hành - Kỹ thuật thu thập thông tin: Điều tra phỏng vấn<br /> nghiên cứu đề tài này, nhằm mục tiêu sau: trực tiếp bệnh nhân, người nhà theo bộ câu hỏi soạn<br /> 1. Phân tích chi phí khám chữa bệnh ngoại trú tại sẵn, theo mẫu nghiên cứu thuộc dự án hỗ trợ Y tế<br /> Bệnh viên Bưu Điện Hà Nội. quốc gia - Ngân hàng Thế Giới theo hợp đồng số<br /> 2. Xác địnhcác yếu tố liên quan với sự hài lòng 02/98/TVTN thực hiện năm 1999.<br /> của người bệnh và đề xuất triển khai hoạt động bệnh - Sử lý số liệu: trên chương trình EPI-INFO 6.04<br /> viện có hiệu quả hơn. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Thời gian chờ đợi khám bệnh<br /> 1. Đối tượng nghiên cứu Bảng 1: Thời gian trung bình cho một lần khám<br /> - Bệnh viện Bưu Điện Hà Nội:thu thập thông tin từ bệnh<br /> hồ sơ, sổ sách để nghiên cứu về chi phí khám chữa TT Danh mục bệnh N X SD<br /> bệnh chữa bệnh ngoại trú. 1 Tăng huyết áp 98 91,58 25,88<br /> - Người bệnh khám chữa bệnh ngoại trú tại Bệnh Viêm dạ dày-hành tá 127 98,37 19,55<br /> 2<br /> viện Bưu Điện tại thời điểm nghiên cứu: tuổi đời từ tràng<br /> 18- 65, bệnh chính là một trong số bệnh phổ biến 3 Viêm đường tiết niệu 140 97,79 25,62<br /> trong cơ cấu bệnh điều trị của Bệnh viện, bệnh có 4 Viêm đường mật 43 91,30 23,21<br /> Tổng cộng 408 95,79 22,48<br /> tiêu chuẩn chẩn đoán rõ ràng, phác đồ điều trị chuẩn<br /> hoá để nghiên cứu các khoản phải chi trả và sự hài - Thời gian chờ đợi cho một lần khám bệnh mất<br /> lòng của người bệnh.Qua tham khảo kinh nghiệm 95,79±22,48 phút.<br /> của các thầy thuốc và tài liệu, chúng tôi chọn một số - Thời gian chờ đợi khám bệnh viêm dạ dày-hành<br /> bệnh: tá tràng lâu hơn thời gian chờ đợi khám các bệnh<br /> Nội khoa khác.<br /> 2. Chi phí cho thời gian chờ đợi khám bệnh<br /> - Bệnh tăng huyết áp.<br /> - Bệnh viêm, loét dạ dày hành tá tràng. Bảng 2: Mức chi phí trung bình cho 1h nghỉ việc<br /> Ngoại khoa khám bệnh<br /> - Sỏi túi mật. Đơn vị tính: 1000 đồng<br /> Bệnh nhân Người nhà<br /> - Sỏi niệu quản. TT Danh mục<br /> X SD X SD<br /> 2. Phương pháp nghiên cứu<br /> 1 Tăng huyết áp 10,88 2,66 8,06 3,35<br /> - Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu ngang có so Viêm dạ dày-<br /> sánh. 2 16,85 4,89 7,19 2,89<br /> hành tá tràng<br /> - Cỡ mẫu nghiên cứu: Viêm đường tiết<br /> + Áp dụng công thức tính cỡ mẫu ngẫu nhiên đơn 3 12,69 6,29 5,24 3,63<br /> niệu<br /> cho các nghiên cứu mô tả như sau: Viêm đường<br /> 4 13,14 5,29 4,74 4,09<br /> mật<br /> p .q Tổng cộng 13,59 5,19 5,10 3,57<br /> + Trong đó: n = Z (1 − α / 2 ) ×<br /> 2<br /> <br /> (ε . p ) 2 - Chi phí nghỉ việc trung bình cho một giờ chờ đợi<br /> p: tỷ lệ bệnh nhân có dấu hiệu nghiên cứu. khám khám bệnh 13,59±5,19đ; với người nhà đưa đi<br /> q: 1-p. 5,10±3,57đ.<br /> ε: 15% của p (sai số ước lượng của p). - Chi phí nghỉ việc khám bệnh viêm dạ dày hành<br /> α: mức ý nghĩa thống kê = 0,05. tá tràng cao nhất 16.85±4.89đ và đối với người nhà<br /> Z (1-α/2) tra theo bảng chuẩn = 1,96. đưa đi là 7,19±2,89đ.<br /> Nghiên cứu được tiến hành lần đầu nên chúng tôi<br /> <br /> 3. Chi phí cho một lần khám chữa bệnh<br /> Bảng 3: Tổng chi phí cho một lần khám chữa bệnh ngoại trú theo đơn<br /> Đơn vị tính: 1000đồng<br /> BN tự nguyện BN Bảo hiểm Tổng cộng<br /> Danh mục chi phí<br /> TT X SD X SD X SD<br /> 1 Khám bệnh 50,00 0 3,00 0 23,51 15,32<br /> 2 Xét nghiệm 78,29 23,10 27,35 7,42 59,22 23,10<br /> 3 Mua thuốc 274,65 68,14 77,19 18,35 176,66 39,08<br /> 4 Đi lại 32,81 5,48 31,43 6,34 32,39 5,87<br /> 5 Chi khác 29,93 5,45 23,51 5,02 26,70 5,19<br /> <br /> <br /> <br /> 22 Y HỌC THỰC HÀNH (858) - SỐ 2/2013<br />  Tổng cộng 438,17 101,24 163,97 35,94 308,69 79,48<br /> - Tổng chi phí cho một lần khám chữa bệnh ngoại trú theo đơn là 308,69±79,48đ, trong đó chi phí ngoài<br /> bệnh viện chiếm khoảng 19,14% tổng chi phí.<br /> - Tổng chi phí cho một lần khám chữa bệnh ngoại trú theo đơn của bệnh nhân tự nguyện là<br /> 438,17±101,24đ, cao hơn bệnh nhân bảo hiểm.<br /> Bảng 4: Tổng chi phí cho một lần khám chữa bệnh ngoại trú theo chuyên khoa<br /> Đơn vị tính: 1000đồng<br /> BN ngoại khoa BN nội khoa Tổng cộng<br /> Danh mục chi phí<br /> TT X SD X SD X SD<br /> 1 Khám bệnh 27,13 10,22 23,85 9,35 23,51 15,32<br /> 2 Xét nghiệm 65,51 27,23 44,25 19,85 59,22 23,10<br /> 3 Mua thuốc 229,89 44,21 171,36 35,24 176,66 39,08<br /> 4 Đi lại 29,19 6,39 24,48 5,68 32,39 5,87<br /> 5 Chi khác 27,15 6,50 23,07 4,72 26,70 5,18<br /> Tổng cộng 338,22 76,99 277,47 82,94 308,69 79,48<br /> - Tổng chi phí cho một lần khám chữa bệnh ngoại khoa ngoại trú là 338.22±76.99đ, cao hơn tổng chi phí<br /> khám chữa bệnh nội khoa ngoại trú theo đơn 277,47±82,94đ.<br /> - Chi phí thuốc 176,66±39,08đ, chiếm tỷ lệ 57,23% trong tổng chi phí, cao nhất trong các loại chi phí cho<br /> một lần khám chữa bệnh ngoại trú theo đơn.<br /> 4. Kết quả khám chữa bệnh ngoại trú<br /> Bảng 5: Kết quả khám chữa bệnh ngoại trú theo đơn<br /> Khỏi ổn Khám lại Chuyển viện<br /> TT Danh mục n<br /> ni % ni % ni % ni %<br /> 1 Tăng huyết áp 56 0 0,0 54 96,43 0 0,0 2 3,57<br /> 2 Viêm DD-HTT 98 37 37,76 51 52,04 7 7,14 3 3,06<br /> 3 Viêm đường TN 95 74 77,89 9 9,47 8 8,42 4 4,21<br /> 4 Viêm đường mật 37 19 51,35 7 18,92 10 27,03 1 2,70<br /> 5 Tổng cộng 286 130 45,45 121 42,31 25 8,74 10 3,49<br /> - Tỷ lệ bệnh nhân khỏi-ổn định khá cao, chiếm 87,76%.<br /> - Có 8,74% bệnh nhân thất bại trong điều trị phải khám lại để đổi phác đồ điều trị hoặc phẫu thuật.<br /> - Có 3,49% bệnh nhân điều trị không đạt kết quả mong muốn phải chuyển bệnh viện khác.<br /> Bảng 6: Thời gian khỏi-ổn định bệnh trong khám chữa bệnh ngoại trú theo đơn<br /> Khỏi ổn<br /> Danh mục n<br /> TT X SD X SD<br /> 1 Tăng huyết áp 47 0 0,0 5,77 1,54<br /> 2 Viêm DD-HTT 81 4,62 2,17 6,23 1,78<br /> 3 Viêm đường TN 73 5,35 1,92 6,12 2,36<br /> 4 Viêm đường mật 29 6,55 2,16 7,15 2,34<br /> 5 Tổng cộng 230 5,44 1,98 6,03 1,85<br /> - Thời gian khỏi bệnh cho một đợt khám chữa bệnh ngoại trú theo đơn là 5,44±1,98 ngày.<br /> - Thời gian ổn định bệnh cho một đợt khám chữa bệnh ngoại trú theo đơn là 6,03±1,85 ngày.<br /> 5. Đánh giá của bệnh nhân về tổ chức và cơ sở khám chữa bệnh<br /> Bảng 7: Cảm giác về thời gian chờ đợi khám chữa bệnh ngoại trú<br /> BN Ngoại khoa BN Nội khoa<br /> YNTK<br /> TT Danh mục (n=170) (n=238)<br /> ni % ni % t p<br /> 1 Nhanh 43 25,39 70 29,41 0,92 >0,05<br /> 2 Bình thường 62 36,47 83 34,87 0,33 >0,05<br /> 3 Lâu 52 30,59 66 27,73 0,62 >0,05<br /> 4 Không trả lời 13 7,64 19 7,98 0,21 >0,05<br /> Cảm giác chờ đợi bình thường của bệnh nhân ngoại khoa 36,47% cao hơn bệnh nhân nội khoa 34,87%,<br /> tuy nhiên sự khác nhau này chưa có YNTK (t=0,62; p>0,05).<br /> Bảng 8: Đánh giá tổ chức và thủ tục hành chính trong khám chữa bệnh<br /> Tổng cộng BN Ngoại khoa BN Nội khoa<br /> Danh mục YNTK<br /> TT (n=408) (n=170) (n=238)<br /> n % ni % ni % t p<br /> 1 Tốt 228 55,88 105 61,76 123 51,68 2,02 0,05<br /> 3 Kém 12 2,94 4 2,35 8 3,36 0,18 >0,05<br /> 4 Không trả lời 41 10,04 14 8,24 27 11,34 0,75 >0,05<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Y HỌC THỰC HÀNH (858) - SỐ 2/2013 23<br />  - Bệnh nhân ngoại khoa đánh giá tốt đạt 61,76%, cho kỹ thuật cao không phục vụ được cho đông đảo<br /> cao hơn so với bệnh nhân nội khoa 51,68%. Sự khác quần chúng mà chỉ phục vụ được một số người có điều<br /> nhau này có YNTK (t=2,02; p