intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Dinh dưỡng với bệnh viêm khớp

Chia sẻ: Tu Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

171
lượt xem
32
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bệnh viêm xương khớp ngày nay đã trở thành vấn đề phổ biến, nhất là đau nhức xương khi thời tiết thay đổi là hiện tượng không hiếm. Viêm khớp do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó có nguyên nhân từ thức ăn, vì vậy khi biết dùng những thực phẩm hợp lý sẽ giúp bạn phòng và chữa bệnh viêm khớp hiệu quả.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Dinh dưỡng với bệnh viêm khớp

  1. DINH DÖÔÕNG VÔÙI BEÄNH VIEÂM KHÔÙP XÖÔNG “Naéng möa laø chuyeän cuûa trôøi, Ñau xöông, nhöùc khôùp, chuyeän ngöôøi tuoåi cao.” ÔÛ ngöôøi cao tuoåi, vieâm khôùp xöông laø beänh raát thöôøng xaûy ra, nhaát laø khi thôøi tieát ñoåi thay. Caùc cuï thöôøng thaáy ñau ôû nhöõng khôùp gaàn ñaàu ngoùn tay, xöông soáng, ñaàu goái, hoâng vaø coå tay, do söï thoaùi hoùa cuûa xöông vaø suïn. Nam nöõ ñeàu coù theå maéc beänh nhö nhau. Ñoâi khi, coù nhöõng vò cao tuoåi bò vieâm khôùp maø khoâng bieát, cho tôùi khi tình côø chuïp X quang môùi bieát laø ñaõ coù beänh töø maáy thaäp nieân qua. Ta caàn phaân bieät beänh vieâm khôùp xöông (osteo-arthritis) vôùi beänh thaáp khôùp (rheumatoid arthritis). Thaáp khôùp xuaát hieän ôû baát cöù tuoåi naøo, thöôøng gaây toån thöông cho nhieàu khôùp, nhaát laø ôû ñoát cuoái ngoùn tay, ngoùn chaân, coå tay, ñaàu goái. Ñoâi khi beänh lan tôùi caùc cô quan noäi taïng nhö tim, thaän, phoåi, daây thaàn kinh vaø gaây ra nhöõng trieäu chöùng toång quaùt nhö soát, meät moûi, bieáng aên, thieáu hoàng caàu, giaûm caân... Caáu taïo cuûa khôùp Beänh vieâm khôùp xöông thöôøng xaûy ra ôû caùc khôùp cöû ñoäng nhö ñaàu goái, khôùp haùng, khôùp coät soáng... Moãi khôùp coù nhieàu thaønh phaàn nhö baép thòt, daây chaèng, suïn, xöông, gaân. Taát caû hoaït ñoäng nhòp nhaøng vôùi nhau ñeå 68
  2. Dinh döôõng vaø ñieàu trò calci laøm khôùp ñau. Khôùp co duoãi khoù khaên vì maøng hoaït dòch moûng vaø khoâ daàn. Khi bò vieâm, khôùp xöông coù nhieàu thay ñoåi nhö söï hoùa xô vaø goà gheà cuûa suïn, khaû naêng chaát ñeäm keùm ñi, ñaàu xöông moïc gai, xöông giaûm khoái löôïng. Maëc duø ta khoâng bieát roõ cô cheá gaây vieâm, nhöng söï hao moøn hay thoaùi hoùa do söû duïng khôùp laâu naêm ñöôïc coi nhö laø nguyeân nhaân chính. Vì theá nhöõng khôùp chòu söùc naëng cuûa cô theå nhö xöông thaét löng, hoâng, ñaàu goái thöôøng hay bò beänh. Söï thoaùi hoùa naøy dieãn ra töø töø trong khoaûng thôøi gian khaù laâu vaø trôû neân roõ raøng khi veà giaø. Tuy thöôøng xaûy ra ôû ngöôøi cao tuoåi nhöng khoâng phaûi ngöôøi cao tuoåi naøo cuõng maéc phaûi beänh vieâm naøy. Thanh thieáu nieân khoâng thaáy coù beänh, tuoåi trung nieân coù nhöng raát hieám, vaø töø tuoåi 50 trôû leân thì tyû leä maéc beänh taêng theo tuoåi: 27% ôû tuoåi 60–70, 45% ôû tuoåi 80. Caùc nguy cô laøm deã maéc beänh goàm coù beùo phì (giaûm caân laø phöông thöùc trò lieäu toát), chaán thöông khôùp, taät baåm sinh, beänh veà chuyeån hoùa, di truyeàn, xaùo troän löôïng hormon . Caùc vaän ñoäng vieân lieân tuïc bò chaán thöông ôû khôùp, duø chæ laø nheï thoâi, hoaëc moät ngöôøi lao ñoäng suoát ngaøy khuaân vaùc naëng nhoïc, ñeàu laø nhöõng ñoái töôïng deã bò vieâm khôùp khi tuoåi cao. Ñeå hieåu roõ hôn veà vieâm khôùp, caàn giaûi thích ñoâi chuùt veà hieän töôïng vieâm (inflammation). Vieâm laø moät ñaùp öùng baûo veä cuûa cô theå vôùi toån thöông gaây ra do taùc nhaân sinh nhieãm, hoùa chaát hoaëc taùc nhaân vaät lyù. Caùc maïch maùu ôû gaàn nôi toån thöông giaõn nôû, ñöa nhieàu maùu tôùi vuøng naøy. Baïch caàu vaøo moâ tieát ra chaát 70
  3. Dinh döôõng vaø ñieàu trò Quan saùt cho thaáy ñaøn oâng thöôøng bò giôùi haïn söû duïng caùc chi treân, coøn phuï nöõ hay bò ôû caùc chi döôùi, nhöng khi tôùi tuoåi treân 80 thì töù chi ñeàu bò aûnh höôûng nhö nhau. Vieäc ñònh beänh caên cöù vaøo caùc trieäu chöùng, khaùm toång quaùt cô theå vaø chuïp X quang. Vieâm khôùp khoù chöõa laønh haún, nhöng sau moät naêm, chöùng ñau nhöùc thöôøng giaûm bôùt. Söï thoaùi hoùa laøm moøn heát suïn, hai ñaàu xöông tieáp tuïc coï xaùt vaøo nhau vaø trôû neân nhaün boùng nhö ngaø. Ñieàu trò Cho tôùi nay, chöa coù döôïc phaåm hay phöông thöùc naøo coù theå giuùp phuïc hoài teá baøo suïn vaø chöõa döùt vieâm khôùp xöông, maø chæ chöõa theo trieäu chöùng: ñau ñaâu chöõa ñoù, ñau luùc naøo uoáng thuoác luùc aáy. Tuy nhieân, vôùi nhöõng phöông tieän hieän coù, ngöôøi beänh coù theå duy trì, caûi thieän moät soá chöùc naêng cuûa khôùp bò beänh, laøm bôùt ñau vaø laøm cho ñôøi soáng linh deã chòu hôn. Ngöôøi beänh caàn ñöôïc höôùng daãn, tìm hieåu veà beänh, bieát roõ caên nguyeân, nguy cô gaây beänh ñeå traùnh, bieát phaûi laøm gì ñeå bôùt ñau vaø thích nghi vôùi nhöõng khoù khaên, khieám duïng do beänh gaây ra. 1. Vaät lyù trò lieäu Ñaây laø phöông thöùc ñöôïc duøng raát nhieàu hieän nay vì toû ra coù nhieàu coâng hieäu. Noù giuùp beänh nhaân phuïc hoài moät soá chöùc naêng cuûa baép thòt vaø khôùp nhö khaû naêng co duoãi, söï di ñoäng, meàm maïi; höôùng daãn caùch choïn löïa vaø söû duïng gaäy choáng, naïng töïa ngöôøi... 72
  4. Dinh döôõng vaø ñieàu trò capsaicin, moãi ngaøy thoa ñeàu treân khôùp ñau ba hoaëc boán laàn. Thuoác choáng vieâm khoâng coù steùroid nhö ibuprofen, naproxen, Celebrex, Daypro... coù nhieàu coâng hieäu. Caùc thuoác giaûm ñau ñeàu coù nhieàu taùc duïng phuï khoâng toát, neân tröôùc khi duøng caàn tham khaûo yù kieán baùc só ñieàu trò. Ngoaøi ra, söû duïng nhöõng maùy phaùt soùng töø tröôøng hoaëc chích thuoác Corticosteroid, Hyaluroran... vaøo khôùp cuõng giuùp giaûm côn ñau nhöùc moät phaàn naøo. Tröôøng hôïp naëng coù theå giaûi phaãu thay khôùp. Dinh döôõng vôùi beänh vieâm khôùp xöông Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, nhieàu chuyeân gia ñaõ ñeà nghò aùp duïng dinh döôõng trong vieäc chöõa beänh vieâm khôùp xöông. Tuy nhieân, chöa coù nghieân cöùu naøo xaùc ñònh laø moät cheá ñoä aên uoáng hoaëc moät moùn thöïc phaåm naøo ñoù coù theå trò ñöôïc beänh vieâm khôùp. Coù ngöôøi cho raèng aên vaøi traêm gram caù moãi ngaøy thì coù theå giaûm cöùng khôùp moãi saùng khi thöùc daäy. Baùc só Joel M. Kremer cuûa Ñaïi hoïc Y Khoa New York cho hay, uoáng vieân daàu caù trong hai tuaàn leã lieân tuïc coù theå giuùp beänh nhaân vieâm khôùp giaûm söng ñau. Daàu caù coù chöùa acid beùo Omega-3. Moät soá thöû nghieäm cho thaáy caø chua, suùp lô xanh cuõng laøm giaûm bôùt ñau vieâm khôùp. Hieän coù moät vaøi loaïi thuoác ñang löu haønh ñöôïc cho laø coù khaû naêng laøm thuyeân giaûm caùc trieäu chöùng cuûa vieâm khôùp. Ñoù laø: 74
  5. Dinh döôõng vaø ñieàu trò Keát luaän Vieâm khôùp xöông kinh nieân ñöa tôùi nhieàu trôû ngaïi, khoù khaên cho ngöôøi beänh. Ngoaøi thuoác men vaø caùc phöông thöùc trò lieäu, beänh nhaân cuõng neân kheùo leùo toå chöùc hôïp lyù caùc sinh hoaït haèng ngaøy ñeå traùnh khôùp ñau nhieàu hôn. Chaúng haïn nhö: – Khi laøm vieäc, khi aên, neân ngoài nhieàu hôn laø ñöùng. – Gheá ngoài coù choã döïa löng ñeå giaûm caêng thaúng cho baép thòt ôû löng. – Gheá coù döïa tay ñeå giuùp ñöùng leân ngoài xuoáng deã daøng. – Môû hoäp thöùc aên vôùi duïng cuï thay vì duøng söùc maïnh cuûa baøn tay. – Ñöøng caàm vaät gì naëng quaù laâu. – Neân thöôøng xuyeân co duoãi caùc khôùp xöông, vöôn vai ñeå coät soáng khoûi cöùng nhaéc. – Khi caàn naâng moät vaät naëng, neân söû duïng caû hai tay thay vì moät tay vaø chòu söùc naëng vaøo hai chaân chöù khoâng vaøo xöông soáng löng. Laøm ñöôïc nhö vaäy laø ta ñaõ moät phaàn naøo traùnh ñöôïc söï maát khaû naêng di ñoäng. Maø khoâng töï di ñoäng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân ñöa tôùi leä thuoäc vaøo ngöôøi khaùc cuûa tuoåi giaø cuõng nhö cuûa beänh vieâm khôùp xöông traàm troïng. 76
  6. Dinh döôõng vaø ñieàu trò Thöïc vaäy, trong lónh vöïc dinh döôõng, qua nghieân cöùu vaø quan saùt dòch teå hoïc, ngöôøi ta ñaõ tìm ra coù moät lieân heä giöõa thöïc phaåm vaø ung thö. Neáu coù moät soá thöïc phaåm coù theå laøm taêng nguy cô ung thö thì moät soá khaùc laïi coù khaû naêng laøm giaûm. Ñieàu caàn nhôù laø nguy cô gaây ung thö tuøy thuoäc vaøo soá löôïng taùc nhaân: Taùc nhaân gaây ung thö caøng nhieàu thì beänh caøng mau phaùt trieån. Thôøi gian töø khi tieáp xuùc vôùi taùc nhaân cho tôùi khi coù daáu hieäu beänh cuõng khaù laâu, coù khi caû 5 ñeán 10 naêm, vaø khoâng phaûi moïi ngöôøi tieáp xuùc vôùi cuøng moät taùc nhaân ñeàu maéc beänh. Maët khaùc, caàn bieát laø nhöõng keát quaû quan saùt dòch teå khoâng xaùc ñònh lieân heä nhaân quaû, khoâng cung caáp keát luaän khoa hoïc maø chæ cung caáp nhöõng ñaàu moái ñeå khoa hoïc nghieân cöùu. Cho tôùi nay chöa coù baèng chöùng hieån nhieân raèng moät thöïc phaåm naøo ñoù gaây ra ung thö hoaëc coù khaû naêng ngaên ngöøa ung thö. Nhöng bieát ñöôïc moät soá caùc moái lieân heä ñaùng nghi ngôø ñeå traùnh, hoaëc coù lôïi ñeå tuaân theo cuõng laø ñieàu neân laøm. I. Thöïc phaåm taêng nguy cô ung thö 1. Chaát beùo Nhieàu quan saùt dòch teå vaø nghieân cöùu khoa hoïc ñaõ nhaän thaáy coù moät lieân heä naøo ñoù giöõa soá löôïng chaát beùo trong thöïc phaåm vôùi caùc tröôøng hôïp ung thö vuù, tuyeán nhieáp hoä, ñaïi traøng. Caùc beänh ung thö naøy xuaát hieän vôùi tyû leä cao ôû Hoa Kyø, nôi maø chaát môõ ñöôïc tieâu thuï raát nhieàu, vaø vôùi tyû leä raát thaáp ôû Nhaät Baûn, nôi maø ngöôøi ta ít aên chaát beùo. 78
  7. Dinh döôõng vaø ñieàu trò baøo ung thö tuyeán nhieáp hoä taêng tröôûng nhanh hôn neáu coù nhieàu testosterone. Rieâng veà cholesterol thì coù nghieân cöùu laïi cho raèng neáu quaù thaáp coù theå laøm taêng nguy cô ung thö leân ñoâi chuùt. Nhö vaäy, neáu möùc cholesterol ôû khoaûng döôùi 180mg/dl thì khoâng neân tìm caùch haï thaáp nöõa, vì cuõng chöa haún ñaõ hoaøn toaøn coù lôïi. 2. Chaát ñaïm Moät soá nghieân cöùu cho raèng tieâu thuï nhieàu ñaïm coù moät aûnh höôûng naøo ñoù vôùi ung thö vuù, daï con, thaän, tuyeán nhieáp hoä, ñaïi traøng, tuïy taïng. Quan saùt cho thaáy ung thö giaûm khi aên ñaïm döôùi möùc caàn thieát, vaø taêng khi aên gaáp ñoâi hoaëc gaáp ba. Caùc nghieân cöùu naøy thöôøng gaëp khoù khaên vì trong ñaïm ñoâi khi coù laãn nhieàu môõ vaø ít chaát xô. Theo Edward Giovannucci, ung thö tuyeán nhieáp hoä phaùt trieån nhanh hôn khi aên nhieàu thòt. Nhöng nghieân cöùu cuûa toå chöùc Iowa Women Health Study laïi ñaët nghi vaán veà moái lieân heä giöõa ung thö ñaïi traøng vôùi thòt, chaát beùo vaø hoaït ñoäng theå thao. Moät nghieân cöùu khaùc laïi thaáy raèng khi giôùi haïn vaøi loaïi acid amin thì coù theå khoáng cheá teá baøo ung thö. Ngöôøi ta cuõng noùi ñeán moät söï kieän laø thòt nöôùng than quaù chaùy taïo ra moät hoùa chaát coù nguy cô gaây ung thö. Nhöõng vaán ñeà neâu treân coù nhöõng moái lieân heä ñan xen raát phöùc taïp giöõa nhieàu yeáu toá, vaø cho ñeán nay vaãn coøn nhieàu ñieàu khoù hieåu caàn tieáp tuïc nghieân cöùu ñeå laøm saùng toû hôn. 3. Carbohydrat Cho tôùi nay, chöa coù nhaän xeùt naøo veà söï lieân heä giöõa carbohydrat vôùi ung thö nhö tröôøng hôïp chaát ñaïm vaø chaát 80
  8. Dinh döôõng vaø ñieàu trò troâng haáp daãn hôn vaø taêng muøi vò. Caùc chaát phuï gia naøy coù theå ñöôïc laáy töø thaûo moäc hoaëc toång hôïp trong phoøng thí nghieäm. Theo luaät phaùp thì caùc nhaø saûn xuaát thöïc phaåm phaûi baûo ñaûm laø chæ söû duïng caùc chaát phuï gia an toaøn vaø ñaõ ñöôïc chính quyeàn kieåm tra, chaáp thuaän. Tuy nhieân, cuõng coù nhöõng chaát maø sau khi duøng moät thôøi gian môùi phaùt hieän ñöôïc nguy cô cuûa chuùng. Ñöôøng hoùa hoïc cyclamat vaø saccharin ñaõ ñöôïc cho laø laøm taêng nguy cô ung thö baøng quang ôû loaøi chuoät. Cyclamate bò caám ôû Hoa Kyø töø thaäp nieân 1970. Trong khi ñoù, Toå chöùc Y teá Theá giôùi cuõng nhö Cô quan Thöïc phaåm Theá giôùi laïi tuyeân boá laø ñöôøng naøy an toaøn vaø vaãn ñöôïc duøng ôû treân 40 quoác gia. Saccharin cuõng bò Cô quan Quaûn lyù Thöïc - Döôïc phaåm Hoa Kyø ñeà nghò caám vaøo naêm 1972, nhöng vì aùp löïc vaø nhu caàu cuûa daân chuùng neân ñöôøng vaãn coøn ñöôïc baùn. Thöïc ra, ôû loaøi chuoät thì nguy cô gaây ung thö baøng quang cuõng chæ xaûy ra khi cho chuùng tieâu thuï moät soá löôïng raát lôùn caùc loaïi ñöôøng noùi treân. Caùc chaát phuï gia nitrit vaø nitrat ñöôïc noùi ñeán trong nguy cô gaây ung thö, vì coù söï chuyeån hoùa sinh ra nitrosamin laø chaát coù khaû naêng gaây ung thö ôû nhieàu loaøi vaät. Nitrit vaø nitrat ñöôïc duøng ñeå baûo quaûn thòt vaø ñoà uoáng. Nhöng hai chaát naøy cuõng coù töï nhieân trong moät soá thöïc phaåm vaø trong nöôùc boït cuûa chuùng ta. Noùi chung thì caùc chaát phuï gia thöïc phaåm hieän ñang ñöôïc pheùp söû duïng ñeàu ñöôïc coi nhö an toaøn cho ngöôøi tieâu thuï. Chaát naøo bò nghi ngôø gaây ung thö, nhö caùc chaát taïo maøu Red # 32, Orange # 2 ñeàu ñaõ bò caám. Coù thôøi kyø, dö luaän ñaõ nhaéc tôùi nguy cô gaây ung thö cuûa hai chaát baûo quaûn 82
  9. Dinh döôõng vaø ñieàu trò chaát gaây ung thö daï daøy vaø thöïc quaûn. Ñoù laø caùc chaát polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) vaø heterocyclic aromatic amine. 10. Caø pheâ Ñaõ coù moät thôøi caø pheâ bò gaùn cho laø coù theå gaây ung thö daï daøy, mieäng, gan, vuù, ñaïi traøng. Nhöng caùc nghieân cöùu môùi ñaõ gôõ moái oan naøy cho caø pheâ. Vieän Ung thö Hoa Kyø ñaõ xaùc ñònh caø pheâ duøng vöøa phaûi khoâng coù nguy cô gaây ung thö. Ngöôïc laïi, nghieân cöùu cuûa Lee Wattenberg taïi Ñaïi hoïc Minnesota cho laø caø pheâ coù theå ngaên chaën ung thö ôû loaøi chuoät vaø nghieân cöùu taïi Na Uy cuõng cho bieát caø pheâ coù theå ngöøa ung thö ñaïi traøng. 11. Thuoác laù Maëc duø thuoác laù khoâng phaûi laø thöïc phaåm nhöng laïi laø chaát ñöôïc söû duïng raát nhieàu vaø phoå bieán. Vì theá, taùc haïi cuûa noù gaây ra cho söùc khoûe coù moät taàm quan troïng roäng khaép ñoái vôùi soá ñoâng ngöôøi. Caùc nhaø hoùa hoïc ñaõ phaân tích vaø nhaän daïng ít nhaát laø moät taù chaát gaây ung thö naèm trong nhöïa thuoác laù. Ñaõ coù nhieàu daãn chöùng khoa hoïc veà vieäc thuoác laù laø nguyeân nhaân cuûa nhieàu loaïi ung thö ôû caû nam vaø nöõ giôùi, nhaát laø ung thö phoåi. Coù tôùi 85% tröôøng hôïp töû vong trong beänh ung thö phoåi laø do huùt thuoác laù. Huùt thuoác laù cuõng laø nguy cô gaây ung thö mieäng, baøng quang, thaän, tuïy taïng. Ngöôøi hít khoùi thuoác do ngöôøi khaùc thaûi ra cuõng chòu nhieàu taùc haïi ñeán söùc khoûe. Vì theá, hieän nay phong traøo vaän ñoäng boû huùt thuoác laù ñaõ 84
  10. Dinh döôõng vaø ñieàu trò daøy giaûm khi tieâu thuï nhieàu rau traùi töôi, nhaát laø caùc loaïi chanh, cam... coù nhieàu vitamin C. Moät cheá ñoä dinh döôõng thieáu rau traùi töôi vaø ít vitamin C laøm gia taêng nguy cô bò ung thö mieäng, cuoáng hoïng, coå töû cung. Nhöng keát quaû toát naøy chæ coù ñöôïc khi söû duïng vitamin C coù töï nhieân trong rau traùi chöù khoâng phaûi vitamin C ñöôïc baøo cheá ôû daïng vieân uoáng. 3. Vitamin E Vitamin naøy ngaên chaën söï taïo thaønh chaát gaây ung thö nitrosamin. 4. Calci Nghieân cöùu ôû loaøi vaät cho thaáy calci coù theå laøm giaûm nguy cô ung thö ñaïi traøng. Caùc nhaø khoa hoïc giaûi thích laø calci taùc duïng vôùi chaát beùo vaø acid maät ôû ruoät, taïo ra moät hôïp chaát khieán ruoät bôùt tieáp xuùc vôùi chaát ñoäc haïi, nhôø ñoù maø ruoät ñöôïc baûo veä. Tuy vaäy, nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa calci ñoái vôùi beänh ung thö ôû ngöôøi thì chöa ñöa tôùi keát luaän chaéc chaén naøo. 5. Selen Selen laø moät nguyeân toá aù kim hieám, hieän dieän raát ít treân traùi ñaát. Nhu caàu cô theå vôùi aù kim naøy raát nhoû. Selen coù trong nguõ coác vaø thòt ñoäng vaät. Gaàn ñaây, aù kim naøy ñaõ ñöôïc moâ taû laø coù nhieàu ñoùng goùp cho söùc khoûe con ngöôøi. Rieâng trong lónh vöïc ung thö thì selen coù theå giaûi ñoäc caùc chaát gaây ung thö, taêng söùc ñeà khaùng cuûa cô theå vôùi teá baøo baát bình thöôøng. 86
  11. Dinh döôõng vaø ñieàu trò III. Nhöõng quan nieäm sai laàm Vì cho ñeán nay ung thö vaãn laø moät beänh khoù trò, neân nhieàu beänh nhaân sau khi ñaõ thaát voïng vôùi caùc phöông thöùc trò lieäu cuûa khoa hoïc, beøn quay sang caùc phöông thöùc trò lieäu khaùc. Ñaõ coù nhieàu quaûng caùo, giôùi thieäu moät soá thöïc phaåm ñaëc cheá, moät vaøi loaïi thuoác thieân nhieân, vaøi phöông phaùp gia truyeàn coù theå trò khoûi ung thö. Nhieàu ngöôøi quaûng baù phöông phaùp taåy ñoäc cô theå ñeå chöõa ung thö. Hoï giaûi thích nguyeân nhaân caùc beänh, keå caû ung thö, laø söï tích tuï caùc chaát ñoäc trong cô theå. Taåy boû heát chaát ñoäc laø heát beänh. Neân hoï aùp duïng phöông phaùp röûa ruoät baèng nhieàu chaát nhö caø pheâ, nöôùc eùp maàm luùa maïch... roài cho beänh nhaân aên moät cheá ñoä dinh döôõng vôùi thöïc phaåm thieân nhieân, höõu cô, khoâng thòt, khoâng ñöôøng, khoâng gia vò. Phöông phaùp naøy ñöa tôùi moät soá ruûi ro nhö maát thaêng baèng caùc chaát ñieän giaûi trong cô theå, vieâm ruoät do taùc duïng cuûa caùc chaát ñöa vaøo ñeå taåy ñoäc, nhieãm truøng ruoät, ñoâi khi thuûng ruoät. Moät soá ngöôøi khaùc duøng chaát Laetrile ñeå trò ung thö. Laetrile coøn ñöôïc goïi laø vitamin B17 hoaëc amygdalin, ñöôïc laáy ra töø haït traùi haïnh ñaéng (bitter almond), raát ñoäc vì coù chöùa chaát cyanogenic glycoside. Chaát ñoäc naøy ñöôïc ngöôøi Ai Caäp xöa kia duøng ñeå haønh quyeát toäi phaïm. Laetrile ñaõ ñöôïc saûn xuaát vaø baùn coâng khai taïi hôn 20 quoác gia nhö Ñöùc, YÙ, Bæ, Mexico, Philippin. Cô quan Quaûn lyù Thöïc - Döôïc phaåm Hoa Kyø khoâng coâng nhaän chaát naøy vaø caám löu haønh, neân nhieàu beänh nhaân ung thö phaûi sang Mexico ñeå mua. 88
  12. Dinh döôõng vaø ñieàu trò giaùc vôùi thöïc phaåm, lô laø vieäc aên uoáng, mau no chaùn. Teá baøo ung thö chieám ñoaït heát chaát dinh döôõng khieán teá baøo laønh bò suy kieät. Keát quaû laø chöùng suy nhöôïc toång quaùt vaø giaûm caân (cachexia). Ngöôøi beänh yeáu ôùt, suy suïp toaøn dieän cô theå, coäng theâm maát thaêng baèng nöôùc vaø chaát ñieän giaûi vì thöôøng bò oùi möûa vaø tieâu chaûy. V. AÛnh höôûng cuûa phöông thöùc ñieàu trò ung thö vôùi dinh döôõng. Ngoaøi aûnh höôûng cuûa ung thö, caùc phöông phaùp trò lieäu cuõng aûnh höôûng lôùn tôùi söï dinh döôõng. Caùc phöông phaùp trò lieäu coù theå laø hoùa trò, phoùng xaï trò lieäu, giaûi phaãu, mieãn dòch trò hoaëc söï phoái hôïp cuûa nhieàu phöông phaùp. Hoùa trò lieäu coù nhöôïc ñieåm laø gaây cho ngöôøi beänh caùc vaán ñeà nhö oùi möûa, vieâm mieäng, taùo boùn, suy gan, thaát thoaùt kali, ñaïm, calci. Möùc ñoä cuûa caùc vaán ñeà naøy tuøy thuoäc vaøo loaïi thuoác, thôøi gian duøng vaø lieàu löôïng. AÛnh höôûng cuûa phoùng xaï trò lieäu tuøy thuoäc vaøo vuøng cô theå nhaän chaát phoùng xaï. Chaúng haïn phoùng xaï vuøng ñaàu seõ ñöa tôùi vieâm khoâ mieäng, thay ñoåi vò giaùc vaø khöùu giaùc; phoùng xaï vuøng buïng ñöa tôùi vieâm daï daøy, oùi möûa, tieâu chaûy, bieáng aên, keùm tieâu hoùa. Phoùng xaï cuõng laøm giaûm söùc ñeà khaùng cuûa cô theå nhö laø hoùa trò. Giaûi phaãu coù theå caét bôùt phaàn cô theå bò beänh, ñöa tôùi giaûm chöùc naêng toaøn dieän cuõng nhö suy dinh döôõng. Ñoâi khi giaûi phaãu laïi thöôøng keát hôïp vôùi hoùa trò hoaëc xaï trò, khieán caùc taùc duïng xaáu gia taêng. 90
  13. Dinh döôõng vaø ñieàu trò Khi ngöôøi beänh khoâng theå aên uoáng bình thöôøng ñöôïc thì phaûi cho aên baèng oáng ñöa vaøo thöïc quaûn vaø caàn söï giuùp ñôõ cuûa nhaân vieân coù huaán luyeän vaø kinh nghieäm veà dinh döôõng. Keát luaän Chaát dinh döôõng vaø beänh ung thö chaéc chaén laø phaûi coù nhöõng moái lieân heä tích cöïc cuõng nhö tieâu cöïc. Tuy nhieân, ñeå hieåu roõ vaø vaän duïng toát caùc moái lieân heä naøy theo höôùng coù lôïi, khoa hoïc caàn phaûi coù nhieàu nghieân cöùu ñeå laøm saùng toû vaán ñeà hôn nöõa. Tuy nhieân, vôùi nhöõng hieåu bieát hieän nay cuûa chuùng ta veà dinh döôõng vaø beänh ung thö thì choïn löïa toát nhaát laø neân giaûm bôùt chaát beùo, aên nhieàu rau, traùi, cung caáp ñuû caùc vitamin vaø khoaùng chaát, vaø traùnh nhöõng moùn aên ñaõ ñöôïc chöùng minh laø coù khaû naêng gaây ung thö. 92
  14. Dinh döôõng vaø ñieàu trò Thieáu ñaïm traàm troïng ñöa tôùi beänh Kwashiorkor. Beänh naøy thöôøng thaáy ôû treû em döôùi boán tuoåi taïi moät soá caùc boä laïc ôû chaâu Phi. Beänh phaùt trieån khi ñöùa treû thoâi buù söõa meï vaø aên uoáng theo cheá ñoä truyeàn thoáng cuûa gia ñình, voán khoâng ñaày ñuû chaát dinh döôõng. Cheá ñoä naøy coù nhöõng chaát maø treû em khoâng theå tieâu hoùa, haáp thuï ñöôïc, neân chuùng bò thieáu chaát ñaïm. Trieäu chöùng beänh goàm coù: söng phuø cô theå, aên maát ngon, tieâu chaûy, maát caûm xuùc, ñöùa treû khoâng taêng tröôûng ñöôïc. Rieâng veà da thì coù söï thay ñoåi maøu treân da, da raát khoâ, bieåu bì troùc vaûy moûng vôùi nhieàu veát nhaên. Toùc raát thöa, maát maøu saéc. Chæ caàn thay ñoåi cheá ñoä dinh döôõng, aên nhieàu thòt, caù, rau traùi, beänh seõ thuyeân giaûm raát nhanh. 2. Thieáu chaát beùo Thieáu chaát beùo laø tröôøng hôïp raát hieám khi xaûy ra, vì thoâng thöôøng thì cheá ñoä aên haèng ngaøy cuûa chuùng ta cung caáp quaù dö thöøa chaát beùo ñeán möùc caàn phaûi giaûm bôùt. Tuy nhieân, ñoâi khi cuõng coù nhöõng tröôøng hôïp thieáu. Chaúng haïn nhö khi aên cheá ñoä coù raát ít chaát beùo hoaëc ôû ngöôøi phaûi nuoâi döôõng qua truyeàn maïch maùu laâu ngaøy thì seõ thieáu moät soá acid beùo caàn thieát nhö acid linoleic. Da beänh nhaân seõ khoâ vaø lôùp bieåu bì seõ troùc ra nhöõng vaûy da moûng nhoû. 3. Thieáu Vitamin A Thöôøng thöôøng, chæ thieáu vitamin A khi coù beänh veà boä maùy tieâu hoùa, khi giaûi phaãu lôùn ôû boä phaän naøy hoaëc khi cô theå khoâng haáp thuï ñöôïc thöïc phaåm. 94
  15. Dinh döôõng vaø ñieàu trò Thieáu vitamin, cô theå seõ moûi meät, veát thöông laâu laønh, mieäng lôû; moâi söng, ñoû, nöùt; da treân muõi nöùt; löôõi söng ñoû, ñau, nöùt raõnh; maét ñoû vì maïch maùu noåi leân nhieàu, môø maét; thieáu hoàng caàu. Phuï nöõ coù thai thieáu vitamin B2 coù theå gaây ra chaäm phaùt trieån xöông cuûa thai nhi. Treân da coù roái loaïn ôû caùc tuyeán nhôøn, da khoâ, troùc vaûy moûng, ñaëc bieät laø ôû neáp da gaáp, chung quanh muõi vaø bìu daùi ñaøn oâng. Caùc chaát nhôøn ñoùng cuïc treân loã chaân loâng khieán da nom raát xaáu, goà gheà. Vitamin B2 coù nhieàu trong gan, thaän, tim ñoäng vaät; coù vöøa phaûi trong pho maùt, tröùng, thòt naïc, naám, söõa, caù sardine. Nhu caàu moãi ngaøy cho ngöôøi lôùn laø 1,3–1,5mg; treû em laø 1,1mg. Chöa coù baùo caùo naøo veà haäu quaû cuûa thöøa vitamin B2. 5. Thieáu vitamin B3 (niacin) Vitamin B3 (niacin) coù nhieàu trong thöïc phaåm. ÔÛ ñoäng vaät, niacin coù döôùi daïng nicotamid; thöïc vaät thì ôû daïng acid nicotinic. Niacin coù coâng duïng nhö sau: – Laø thaønh phaàn cuûa hai loaïi enzym caàn thieát cho söï hoâ haáp cuûa caùc teá baøo. – Giuùp chuyeån hoùa chaát ñaïm, chaát beùo, carbohydrat ñeå taïo ra naêng löôïng; 96
  16. Dinh döôõng vaø ñieàu trò Thöøa vitamin B3 coù theå laøm maïch maùu ngoaïi vi giaõn nôû, maùu ñöa ñeán da nhieàu vaø laøm da noùng, ngöùa; ñöôøng trong maùu leân cao; suy tim. Nhu caàu vitamin B3 haèng ngaøy cho ngöôøi lôùn laø töø 15– 17mg, treû em laø 5mg. Moät soá vaán ñeà khaùc Khi thieáu saét vaø keõm, da cuõng troùc vaûy moûng, khoâ nöùt da khoùe mieäng, toùc ruïng, moùng chaân tay gioøn deã gaõy. Nhieàu ngöôøi cho raèng soâ-coâ-la, pho maùt vaø caùc moùn aên nhieàu chaát beùo gaây ra muïn tröùng caù treân da hoaëc laøm cho muïn traàm troïng hôn, nhöng caùc nghieân cöùu khoa hoïc chöa chöùng minh ñöôïc ñieàu naøy. Nhieàu beänh nhaân beänh chaøm (eczema) cho raèng sau khi aên tröùng hoaëc uoáng söõa thì beänh naëng hôn, nhöng khoa hoïc chöa xaùc ñònh ñieàu naøy. Moät vaán ñeà khaùc veà da cuõng ñöôïc nhieàu ngöôøi löu taâm trong phaïm vi chaát dinh döôõng, ñoù laø tình traïng da nhaên khoâ khi tuoåi giaø. Thay ñoåi treân da laø moät hieän töôïng bình thöôøng cuûa söï laõo hoùa. Sau tuoåi 25, chaát collagen choáng ñôõ cho lôùp da baét ñaàu thoaùi hoùa; teá baøo môõ giaûm daàn; da trôû neân khoâ hôn vì ít giöõ nöôùc, roài vôùi nieân kyû choàng chaát, taùc ñoäng cuûa troïng löïc, da seä xuoáng, nhaên nheo. Ngoaøi ra döôùi aûnh höôûng cuûa aùnh naéng, caùc nguoàn tia töû 98
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2