Lý luận về tình hình tội phạm ở Việt Nam: Phần 2

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:200

Thêm vào BST

Báo xấu

280
lượt xem 60
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Một số vấn đề lý luận về tình hình tội phạm ở Việt Nam của Tiến sỹ Phạm Văn Tỉnh trình bày khái niệm và đặc điểm của tình hình tội phạm dưới góc độ tội phạm học; đặc điểm định tính và định lượng của tình hình tội phạm ở nước ta hiện nay; các loại tội phạm ẩn ở nước ta và giải pháp đấu tranh; một số giải pháp đấu tranh với tình hình tội phạm ở nước ta hiện nay. Tài liệu gồm 2 phần, sau đây là phần 2.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lý luận về tình hình tội phạm ở Việt Nam: Phần 2

C h ư a n g II. Đ ặ c đ iểm đ ịn h tinh v à đ ịn h lưọng c ủ a tỉnh hình tội p h ạm 0 n ư ớ c ta h iệ n nay o co l/> í õu â. 0> «» í «v< § ị ư ầ 5 0 & Ị l e K ả :5 CN 00 c ÔI 3 Ê - 3 *?• iỆ GO o o* co o* 1^* o. 1 = 2 u | l c ;õ - ?• o > b ử cs eo o è 0 o E A' ci CN £ 9 c «N Ị£) ỊO 40 c 9- u o o o o u o i •o Ổ 'Ì 0» ro
M ỘT S Ố VẨN Đ Ể L Ý LUẬN V Ể TỈNH HỈNH T Ộ I PHẠM ỏ V IỆ T NAM £ £ Ĩ- M O) ÍO ầ -ẵ « o i ị r>*. e o cs 0> lấ ị § ■‘S £ “ ' X«• cÉ «U X a
C h ư ơ n g II. Đ ặ c đ iể m định tính v à đ ịn h lượng c ủ a tinh hinh tội ph ạm ở n ư ổ c ta h iện nay T ó m lạ i, b ằ n g h ệ đ ặ c đ iể m c h u y ê n b i ệ t n h ư B ả n g 2 9 t h ể h iệ n , t ì n h h ì n h tộ i p h ạ m c ủ a n g ư ò i c h ư a t h à n h n i ê n ỏ m ứ c độ n h ó m tộ i p h ạ m ớ n ư ô c t a h i ệ n n a y (11 n h ó m tội) đ ã được x e m x é t m ộ t c á c h t ổ n g h ợ p , m ỗi n h ó m tội đ ề u đ ã được đ á n h g iá v à x á c đ ị n h được c ấp độ n g u y h iể m c ủ a n ó. C ấ p độ n g u y h iể m c a o n h ấ t th u ộ c v ề h a i n h ó m tộ i C l 4 v à C l 2 , n h ó m tộ i x â m p h ạ m sở h ữ u v à n h ó m tội x á m p h ạ m t í n h m ạ n g , sứ c k h o è c ủ a c o n n g ư ò i. 0 g ia i đ o ạ n 1 9 8 6 - 1988, c ấ p độ n g u y h iể m c ao n h ấ t c h ỉ th u ộ c m ộ t n h ó m tộ i x â m p h ạ m s8 h ữ u , s a u đó m ói là n h ó m tộ i x â m p h ạ m t í n h m ạ n g , sứ c k h o ẻ c ủ a c o n n g ư ờ i. N h ư v ậ y , n ế u x é t v ề đ ộ n g cđ p h ạ m tội ở n h ữ n g n g ư ò i c h ư a t h à n h n iê n , có t h ể t h ấ y r ằ n g , đ ộ n g cơ đ ầ u t i ê n là đ ộ n g cđ v ụ lợi. Đ ộ n g cơ n à y t u y có giẶm d ầ n , s o n g v ẫ n l u ô n lu ô n c h iế m ư u t h ế ở m ọ i g ia i đ o ạ n , c h i p h ố i tớ i 7 0 ,1 8 % b ị c áo là n g ư ờ i c h ư a th à n h n iên ở giai đo ạn 1986 - 1988; 63,93% ỏ g ia i đ o ạ n 1 989 - 1991: 6 1 ,3 5 % ở g ia i đ o ạ n 1 997 - 1999 v à 6 1 ,6 7 % ổ g ia i đ o ạ n 200 1 • 2003 . Đ ộ n g cơ b ạ o lực đ ứ n g v ị t r í t h ử h a i v à c h i p h ố i 17.24% t ổ n g sô' b ị cáo à n g ư ò i c h ư a t h à n h n i ê n ở g ia i đ o ạ n 1 9 8 6 • 1988; 1 9 ,6 1 % ở g ia i đ o ạ n 1 9 8 9 - 1991; 17,94% ỏ g ia i đ o ạ n 1 9 9 7 - 199 9 v à 2 0 ,4 5 % ỏ g ia i đ o ạ n 2 0 0 1 . 2 0 0 3 . R iê n g t r o n g g ia i đ o ạ n h iệ n n a y , do t ỷ lệ p h ạ m tộ i c ủ a n g ư ờ i 225
M ỘT S ố VẨN Đ Ể L Ý LUẬN V Ể TỈNH HÌNH T Ộ I PHẠM ổ V IỆ T NAM ch ư a t h à n h n iên đối với các tội x âm p h ạ m tín h m ạn g , sức k h oẻ c ủ a con ngưòi lại t ả n g cao, n ê n động cơ bạo lực có cấp độ n g u y h iể m n g a n g b ằ n g động cơ v ụ lợi. Loại động cơ h a y x u hư ớng p h ạ m tội t h ú b a c ủ a ngUòi c h ư a t h à n h n iê n c ầ n p h ả i nói tới là động cơ g â y rốỉ. Mức độ hành vi phạm tội T ìn h h ìn h tội p h ạ m được n g h iên cứu th e o đơn vỊ h à n h vi p h ạ m tội là m ức độ n g h iên cứ u ch i t i ế t n h ố t và có n h iệ m v ụ chỉ r a m ộ t cá c h cụ th ể , n h ữ n g h à n h vi p h ạ m tội n à o tro n g tìn h h ìn h tội p h ạ m c ủ a ngưòi ch ư a t h à n h n iê n ở giai đ o ạ n h iệ n n a y có cấp độ n g u y h iểm cao hớn cả. Q u a đó sẽ th ấ y được đ ộ n g cơ h a y th iê n h ư ỏ n g p h ạ m tộ i c ủ a lứ a tuổi n ày , đ á p ứ n g các m ục đích k h á c n h a u c ủ a việc đ ấ u t r a n h với t ì n h h ìn h tội p h ạ m ngưòi c h ư a t h à n h n iê n ở nưóc ta. C ũn g s ử d ụ n g p h ư ơ n g p h á p xác đ ịn h h ệ đ ặc điểm ch u y ên b iệ t củ a t ì n h h ìn h tội p h ạ m n h ư đ ã t r ì n h bày, tìn h h ìn h tội p h ạ m c ủ a ngưòi ch ư a t h à n h n iê n ở đây c ầ n được đ á n h giá t r ê n cơ sỏ củ a h a i loại s ố liệ u cd b ản : s ố lượng b ị cáo là người c h ư a t h à n h n iê n v à tỷ lệ p h ạ m tội c ủ a người c h ư a t h à n h n iê n đỗi với n h ữ n g 226
C h ư ỡ n g II. Đ ặ c đ iể m d ịn h tính v ả đ ịn h lượng c ủ a tinh h ỉn h tộl p h ạm ò n ư ớ c ta h iệ n nay h à n h vi p h ạ m tội m à ngưòi ch ư a t h à n h n iê n vi p h ạ m tro n g giai đ oạn h iện n a y ở mức độ cao n h ấ t, V ấ n đẩ được đ ặ t r a ỉà, c ầ n p h ả i n g h iên cứu b a o n h iê u h à n h vi p h ạ m tộ i để đ ủ "đại d iện ’' cho tìn h h ìn h tộ i p h ạ m củ a ngưòi c h ư a t h à n h n iê n ở giai đ oạn h iệ n n ay ? Có h a i cách xác định: một là. th ô n g q u a cơ sô' h à n h vi p h ạ m tộ i cù a người c h ư a t h à n h n iên tr o n g giai đ o ạ n hiện n a y v à h a i là, th ô n g q u a tổ n g số bị cáo là người ch ư a t h à n h n iê n củ a từ n g n ă m hoặc củ a cả giai đoạn. K ết hợp cả h a i cách đó sẽ bảo đ ảm cho k ế t q u ả n g h iê n cứu k h ô n g b ị rơi vào vô định. 227
M ỘT S Ố VẤN Đ Ể L Ý LU Ậ N V É TỈNH HÌNH T Ộ I PHẠM ỏ V IỆ T NAM ►- pH. & 3 s o> éõ § o ự> rv «£| «Õ co jẻ ữ. E ề e i9 ■§ s ■ẵ 'S ỉ £ l f •5 ■i >. è c? §Mt £ UJ ẩ % ỉ m ^ c 1 •4« Ì8 '>« iS ọc — 1 1 - h~ l " X 1 X Õ I I o u s ễ s > < c '.o 'S OQ ® - r> 1^ (D N- eo 9> o £ 228
C h ư o n g II. Đ ặ c đ iểm đ ịn h tinh v ả đ ịn h lượng c ủ a tỉn h hỉnh tội p h ạm ở n ư d c ta h iệ n n a y ơ) o s ri oJ s 3 ỉẵ fN* r» ó s $ h- «n ^- k. ừi « g t ơ' 9» «n o a> ÍN «D Cx ÍN s 2 s $ 5 ũá s tn s 0» 09 CN r7 CA t/3 s Sj Ó*J OD » o «> r*> rv ro £ c E c >« •8 1 3 c 2 Ẽ £ u e E ẽ £ 9 '5 J z £ I u 1 § 1 tì •5 e g’ 3
M ỘT S Ố VẤN Đ Ế L Ý LUẬN V Ể TÍNH HÍNH T Ộ I PHẠM ỏ V IỆ T NAM B ả n g 30 có n h iề u chức n ăn g . N ế u x é t về đ ộ n g th á i c ủ a tìn h h ìn h tội p h ạ m , th ì đ iều đặc b iệ t c ầ n lư u ý là diễn b iến củ a tội cưốp t à i sản . N ă m 2003, s ố b ị cáo là n g ư ò i c h ư a t h à n h n i ê n t á n g đ ộ t b iế n . N ế u t r o n g n h ữ n g n ă m 2 0 0 0 - 2 0 0 2 , tội cưốp t à i s ả n m ỗi n ă m có sô’ bị cáo ch ư a t h à n h n iê n là 535, th ì con số^ n à y c ủ a 2 0 0 3 là 159 2, tứ c l à t ă n g g ấ p 3 lầ n . Đ i ể u đ á n g lư u ý ỏ đ â y ỉà sự b iế n đ ộ n g vê sô lư ợ n g , n h ư v ậ y , c ũ n g n h ư m ọi s ự b i ế n đ ộ n g vê' t ỷ l ệ p h ạ m tộ i đ ô i v ố i t ừ n g h à n h vi p h ạ m tội đ ề u đưọc t h u h ú t vào p h ư ơ n g p h á p đ á n h g iá t ì n h h ì n h tộ i p h ạ m t r ê n cơ s ồ h ệ sô" t i ê u c ự c v à c ấ p độ n g u y h iể m c ủ a t ừ n g h à n h vi p h ạ m tội. 230
C h ư o n g II. Đ ặ c d iểm định tín h v à d ịn h luọ ng c ủ a tinh hỉnh tội phạm ở n ư ớ c ta h iệ n n a y f ’ 0 ‘ X p z £ K E o fS | co X 1 é o 4> £ «IP* ?Ị9 ĩ â . '•Q> X «o- E - o t9 ’ “ en Irt (T> 52 § • £ o “ cpĩ i §ao s *o â * s rC o lfi £ 9* u £ l o «5* E I “ £ tũ - C l c c c ■5 'S ■S ậ *5 £ • s ■a cn i2 u £ c o c H £ ■ầ 1 'r e E 1- >% 1 .I X >f0 i5 n •> ^ O) c 'ơ i ? ó Ỡ> « - 'S ' X o -
MỘT S Ố VÂN Đ Ể L Ý LUẬN V Ể TỈNH HÌNH T Ô I PH AM ỏ V IẺ T NAM • * • o ro
C h ư d n g II. Đ ặ c diểm đ ịn h tinh và đ ịn h lưọng c ủ a tinh hinh tội p h ạm ở n ư ớ c ta h iện nay T ó m lại, tìn h h ìn h tội p h ạ m ngưòi ch ư a th à n h n iê n ở n ư ổ c t a h iệ n n a y đ ã được đ á n h g iá b ằ n g B ảr;g 31. Đ ả y c h ín h l à m ộ t h ệ th ô n g , t ậ p h ợ p các đ ặ c đ iế m c h u y ê n b i ệ t c ủ a 20 h à n h vi p h ạ m tội do 9 6 ,8 0 % b ị c á o là n g ư ò i c h ư a t h à n h n i ê n g â y ra , T r ê n cơ sở đó, câ'p độ n g u y h iể m c ủ a từ n g h à n h vi p h ạ m lội đ ã được đ á n h g iá . H a i m ư đ i h à n h vi p h ạ m tộ i đ ả được n ê u t r o n g B ả n g 31 với 18 câ'p độ n g u y h iể m k h á c n h a u , t r o n g đó, tộ i c ư ỏ p t à i s à n có câ”p độ n g u v h iẽ m c ao nhà"t v à tội là m , t à n g tr ữ , v ậ n c h u v ế n tiề n g iá có c ấ p độ n g u v h i ể m t h ấ p n h ấ t , là h ì n h ả n h tò n g q u a n c ủ a t ì n h h ìn h tộ i p h ạ m n g ư ờ i c h ư a t h à n h n iê n ớ nước t a h i ệ n n a y . S a u đ â y l à n h ừ n g h à n h vi p h ạ m tội có c ấ p đ ộ n g u y h iể m c a o n h ấ t: • Cướp tà i sán; - H iế p d â m ; - T r ộ m c ắ p tà i s ã n v à tội cò” ý g â y t h ư ơ n g tíc h có c ù n g c â p độ n g u y h iể m t h ử ba; • Cướp g iậ t tà i s á n có c ù n g c ấ p độ n g u y h iế m n h ư tộ i g i ế t ngư òi: - C ư ân g đ o ạt tà i sản ; 233
M ỘT S Ố VẤN Đ Ể L Ý LUẬN V Ể TÌNH HÌNH T Ộ I PH Ạ M ở V IỆ T NAM - Tội vi p h ạ m q u y đ ịn h vể đ iề u k h iể n p h ư ơ n g tiệ n giao th ô n g đường bộ; ■ P h á h ủ y công tr ìn h , p h ư ơ n g tiệ n q u a n trọ n g vể a n n in h quổc gia; • G ây rỐì t r ậ t t ự công cộng; • Tội p h ạ m v ề m a túy; • L ừ a đảo. N h ư vậy, có t ấ t cả 12 h à n h vi p h ạ m tội có cấp độ nguy h iểm t ừ 1 đ ế n 10 tro n g t ì n h h ìn h tội p h ạ m củ a người c h ư a t h à n h n iê n giai đ o ạ n 2001 - 2 0 0 3 vối cơ sô* h à n h vi p h ạ m tội là 47 (47/148). H M i ảnh tổng quan tình tiln h 'tậ Ị phạm ngưóể thành nUn (18 - 30 tu ấ ) ở nuứe (a hiện n»y T ron g tin h h ìn h tội p h ạ m ớ các giai đ o ạ n đ ả dược tiế n h à n h n g h iê n c ú u t ừ n ă m Ỉ 9 8 6 đ ế n n a y , sô'lượ ng bị cáo là người t h à n h n iê n lu ô n lu ô n ch iế m m ột tỷ 234
C h ư o n g 11. Đ ặ c diểm d ịn h tính v à d Ịn h liTợng c ủ a tin h hlnh tội phạm ở n ư ớ c ta h iện n a y p h ầ n vượt trộ i và thuộc xu hư ớng tă n g . N ếu so s á n h t ì n h h ìn h tội p h ạm giai đoạn 1986 - 1988 với giai đoạ.i 2001 - 2003, th ì mức t â n g r ấ t rõ, t ừ 27,36% lên 37,93%. C òn so s á n h tìn h h ìn h tội p h ạ m củ a th ò i kỳ Bộ lu ậ t H ìn h sự n ă m 1985 vói th ò i k ỳ Bộ lu ậ t H ìn h sự n ả m 1999, th ì sô' lượng bị cáo là ngưòi t h à n h n iên c ũ n g tă n g t ừ 35,51% lên 37,93%. Mức độ nhóm tội phạm 235
M ỘT S Ô VẤN Đ Ể L Ý LUẬN V Ề TÌNH HỈNH TỘI PHẠM ở V IỆT NAM ^ C *à 2O ề r»i Ò fN e ' I I ỊJ (ũ ^ o c 2 ^ Q ,- s %«k Ĩ2 b- £ 55 £ ^ M e '10 > i; 0 '3 s _ CN s ơ o 5 o» 2 ^ ỉí; ề cn oj ír> eo o» '1 8 e ^ CN 0> ẽ g 5 - «9* 5 JẺ a í*o o o - i '01 £ > c CM ơ) 2ĩ 3 Ò o
C h ư ơ n g II. Đ ặc đ ié m d ín h tin h v à đ ịn h lư ợ n g c ủ a tình hinh tộỉ phạm d n ư ớ c ta h iện nay i rs j èn CO ơ) ư~> CN có 00 o> o o o u N > K ír s 01 CN ir ơ i co CNJ Ể CO ÒJ o CÓ rr s C s| in o (D h- ơ> ÕS có co ÕS ÍN a o j o ơ ỉ ơ> 1o ÍN J
MỘT SỐ VẤN ĐỂ LÝ LUẬN VẾ TÌNH HỈNH TỘI PHẠM ỏ VIỆT NAM M ục đích củ a B ả n g 32 là cun g cấp h a i loại th ô n g tin: M ộ t là, t h ô n g t i n so s á n h : • Vê' cơ cấu c ủ a tìn h h ìn h tội p h ạ m ngưòi th à n h niên, ỏ giai đ o ạ n h iệ n n a y c ũ n g n h ư ở giai đ o ạn 1987 - 1989, n g ư ò i t h a n h n i ê n xuấ^t h i ệ n ỏ t ấ t c ả c á c n h ó m tội p h ạ m vô'n có ở nư ốc t a tro n g các giai đ o ạ n được n g h iê n cứ u (C19 v à C 20 được xem là m ộ t n h ó m v à C4 c ù n g với C6 c ũ n g được g h ép t h à n h m ộ t n h ó m vì m ục đích so sánh ). T u y vậy, so vối giai đ o ạ n 1987 • 1989, sô" n h ó m tội p h ạ m có bị cáo là ngưòi t h à n h n iê n ở giai đ oạn h iệ n n a y v ẫ n n h iề u hơn h a i nhóm ; - V ề đ ộ n g t h á i c ủ a t ì n h h ì n h tộ i p h ạ m n g ư ờ i t h à n h n iên , m ức độ p h ạ m tộ i c ủ a ngưòi t h à n h n iê n ở giai đ o ạ n 2001 - 2003 t ă n g k h ô n g n h iể u n h ư m ức t ă n g c ủ a ngưòi c h ư a t h à n h n iê n , song c ũ n g đ ạ t tó i 126,49% so vói g ia i đ o ạ n 1 9 8 7 - 1989; m ứ c t ả n g ló n n h ấ t d i ễ n r a ở n h ó m tội x âm p h ạ m h o ạ t đ ộ n g t ư p h á p (C22) t ă n g tói 1.068,97%. M ức g iả m d u y n h ấ t 98,35% chỉ x ả y r a ỏ n h ó m tội x âm p h ạ m a n n in h quốc gia m à lý do g iảm k h ô n g p h ả i t ự n h iê n , m à là do sự đ iều c h u y ể n tội d a n h tro n g lầ n p h á p đ iển h o á được tiế n h à n h vào n ă m 1999 n h ư đ ã được n h ắ c tối; H a i là, th ô n g t i n về t r ậ t t ự t ừ cao xuống th ấ p c ủ a 238
C h ư ơ n g II. Đ ặ c đ ié m định tinh v à đ ịn h lượng c ủ a tỉnh h ìn h tội ph ạm ỏ n ư ớ c ta h iệ n n a y các n h ó m tộ i p h ạ m đưỢc x ế p t r ê n cơ sỏ sô" lư ợ n g b ị cáo l à n g ư ờ i t h à n h n i ê n t r o n g t ì n h h ì n h tộ i p h ạ m ở g iai đ o ạ n h i ệ n n a y . T h e o đó, n h ó m tội x â m p h ạ m sỏ h ữ u (C 14) có vị t r í t h ứ n h ấ t , c h iế m 5 2 ,4 1 % tổ n g s ô 'b ị c á o l à n g ư ờ i t h à n h n iê n , c ò n vị t r í t h ứ 12 th u ộ c v ề n h ó m tộ i p h ạ m v ề m ô i t r ư ờ n g (C17). L o ạ i t h ô n g t i n n à y n h ư đ ã n ó i, là t h ô n g t i n v ề s ố lư ợ n g b ị cáo. N ó p h ả i được s ử đ ụ n g c ù n g với t h ô n g t i n v ề tỷ lệ p h ạ m tộ i c ủ a ngư ời t h à n h n i ê n đối với t ừ n g n h ó m tộ i p h ạ m . V à t r ê n cd sở đ ó t i ế n h à n h x á c đ ịn h h ệ sô t i ê u cực v à c ấ p độ n g u y h iể m c ủ a t ừ n g n h ó m tội p h ạ m do n g ư ờ i t h à n h n iê n g á y r a t r o n g g ia i đ o ạ n h i ệ n n a y . K ế t q u ả c ủ a v iệ c x ử lý t h ô n g t i n n h ư v ậ y được t r ì n h b à y tó m t ắ t b ằ n g b ả n g d ư ó i đây: Bảng 33. Tỉnh hỉnh tộ i phạm của người thành niên giai đoạn 2001 • 2003 được đánh giá trên Gơ s ở hệ đặc điểm chuyên biệt của từng nhóm tộí phạm Trật tự các số được x íp th«o: CĐNH Nhóm tòi phạm S 6 lượng bj Ti lè phạm Hộ số' tiêu x ỉp cáo (%) 1 tội (V«) II cực(HSTC) HSTC C11 (0,05) 10 (21,43)9 19 7 239
MỘT S Ố VẤN Đ Ế L Ý LUẬN V Ể TÌNH HÌNH T Ộ I PH ẠM ỏ V IỆ T NAM C12 (15,50) 3 (40,27) 2 5 2 C13 (0.16) 9 (32.47)3 12 5 C14 (52,41) 1 (-w,44) 1 2 1 C15 (0,04) 11 (26.36)8 19 7 C16 (1.06) 6 (20,41)10 16 6 C17 (0.039) 12 (11.34) 12 24 8 C18 (16.07} 2 (32.29)4 6 3 C19 (12,68) 4 (29,59)6 10 4 C20 (1.16) 5 (27,48)7 12 5 C21 (0,34) 8 (14,20)11 19 7 C22 (0,48) 7 (30,11)5 12 5 N h ư vậy , b ă n g h ệ đ ặ c đ iế m c h u y ê n b i ệ t n h ư B ả n g 33 t h ể h iệ n , t ì n h h ì n h tộ i p h ạ m c ủ a n g ư ờ i t h à n h n iê n ỏ n ư ớ c ta h iệ n n a y v ớ i cơ c ấ u 12 n h ó m tộ i đ ã đ ư ợ c x e m x é t m ộ t c á c h l ổ n g h ợ p , m ỗ i n h ó m tộ i đ ề u đ ã được đ á n h g iá v à x á c d ị n h được c ấ p đ ộ n g u y h iể m c ủ a nó. Câ"p độ n g u y h iể m c a o n h ấ t t h u ộ c v ề n h ó m tộ i C 14, n h ó m tội x â m p h ạ m sỏ h ữ u v à c ấ p độ n g u y h i ể m t h ấ p n h â 't th u ộ c v ề n h ó m tộ i p h ạ m v ể m ô i tr ư ờ n g (C 17). T ấ t c ả 12 n h ó m tộ i p h ạ m vói 8 c ấ p độ n g u y h i ể m k h á c n h a u tạ o t h à n h h ì n h ả n h t ổ n g q u a n v ề t ì n h h ì n h tộ i 240
C h ư ơ n g II. Đ ậ c điểm định tinh v ả đ ịn h lưdng c ủ a tình hỉnh tội ph ạm ct nư dc ta h iện nay p h ạ m cú a ngưòi t h à n h niên ỏ nước ta h iện nay. T ro n g đó. cấp độ nguy hiếm cao n h ấ t thu ộ c vể n hó m tội xâm p h ạ m sỏ h ữ u (C14), th ứ h a i là n h óm tội xâm p h ạ m tín h m ạng, sức khoẻ cú a con ngưòi (C l2 ), th ứ ba là nhóm tội p h ạ m về m a tu ý và cuối cù n g là n h ó m tội p h ạ m vê môi trư ò n p (C17). Đ iêu đ á n g lư u ý ỏ đ â y là có tói ba nhóm tội p h ạ m có c ù n g cà’p độ n g u y h iểm th ứ 5. Đó là n h ó m C13, C20 và C22 (nhóm tội x âm p h ạ m q uy ền t ự do. d á n c h ú c ủ a công dân; n h óm tội xâm p h ạ m t r ậ t tự q u ả n lý h à n h ch in h và n h óm tội xâm p h ạ m h o ạ t động tư p h áp). So s á n h với giai đ o ạ n 1987 • 1989 th ì th â y rằn g , cấp độ nguy hiểm th ứ n h ấ t và t h ứ h a i tro n g tìn h h in h tội p h ạ m củ a người t h à n h n iên là ổ n đ ịn h q u a các giai đoạn. Chỉ có cấp độ nguy h iêm t h ứ ba là th a y đổi, t ừ n hó m tội x âm p h ạ m a n n in h quỏ'c gia ỏ giai đ oạn trưỏc, nay là nh ó m tội p h ạ m về m a tuý. Mức đỗ hành vi phạm tội C ũ n g b ằ n g cách xác đ ịn h hệ đặc điểm c h u v ê n b iệt n h ư đả t r ìn h bày, việc n g h iê n cứu tìn h h ìn h tội p h ạ m c ủ a ngưòi t h à n h n iên đ ã được tiế n h à n h đốĩ với 36 h à n h vi p h ạ m tội k h ả c n h a u . K ết q u ả cho thâV, 36 241
MỘT SÔ VẤN ĐẾ LỶ LUẠN VỂ TÍNH HĨNH TỘI PHẠM ỏ VIỆT NAM h à n h vi p h ạ m tội n à y t h u h ú t tới 9 8 ,9 7 % b ị c á o là n g ư ờ i t h à n h n iê n t r o n g g ia i đ o ạ n 2 001 - 2 0 0 3 v à h à m c h ứ a 2 5 c ấ p độ n g u v h iể m k h á c n h a u . C ấ p đ ộ c a o n h ấ t th u ộ c v ề tộ i tr ộ m c ắ p tà i s ả n , c ấ p đ ộ t h ấ p n h ấ t th u ộ c v ề tội b u ồ n lậ u . S a u đ â y là n h ũ n h h à n h vi p h ạ m tội có c ấ p độ n g u y h iể m c a o nhâ't: • T ội t r ộ m c ắ p t à i s ả n ; • Tội cướp g iậ t t à i sản; - T ội vi p h ạ m q u v đ ị n h v ế đ iề u k h i ể n p h ư ơ n g t i ệ n giao th ô n g đư òng bộ; ■Tội cố ý gây th ư ơ n g tích; • Tội h iế p d â m (b a o h à m c ả tộ i h iế p d â m t r ẻ em ); ■Tội g iết người có c ù n g cấp đ ộ n g u y h iể m n h ư tội g ia o c â u vói t r ẻ e m ; • Tội cướp tà i s à n có c ù n g câ'p độ n g u y h iể m n h ư tộ i lừ a đ ả o c h iế m đ o ạ t t à i s ả n ; - N h ỏ m tộ i p h ạ m v ề m a tú y ; • T ội c ư ở n g đ o ạ t t à i s ả n có c ù n g m ộ t c ấ p độ n g u y h iể m n h ư tộ i h u ỷ h o ạ i t à i s ả n ; • T ội g â y rổ ì t r ậ t t ự c ô n g cộ n g . N h ư v ậ y , có t ấ t c ả 13 h à n h v i p h ạ m tộ i có c ấ p độ 242