intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Kỷ nguyên công nghệ thông tin - Phương tiện truyền thông: Phần 1

Chia sẻ: Minh Vũ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:69

150
lượt xem
18
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 Tài liệu Phương tiện truyền thông trong kỷ nguyên công nghệ thông tin giới thiệu tới người đọc các kiến thức: Phương tiện truyền thông - Công cụ giao tiếp giữa con người, phương tiện lưu giữ, truyền phát thông tin. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Kỷ nguyên công nghệ thông tin - Phương tiện truyền thông: Phần 1

  1. Phuong tien tmyen thong trong kg ngugen rang nghe thong
  2. Ban goc tieng Anh: Sayling Wen Future of the M edia Making sense of the IT Era ASIAPAC, Singapore - 1999
  3. SAYLING WEN Phuong tien truyen thong trong ky nguyen cong nghe thong tin BIEN D|CH: BUI DL/C KHANH TRAN THj THU HIEN NHA XUAT BAN B JU DIEN Ha Noi, thang 12 - 2002
  4. N g a y nay, ky thudt va cong nghe phat trien rat nhanh chong trong moi Imh vtfc. S u hoi tu cua vien thong, cong nghe thong tin va truyen thong ngay cang ro net, gop phan quan trong vao s u pliat trien chung cua xa hoi. Phuong tien truyen thong d d tra thanh cong cu giao tiep khong the thie'u ducfc cua con ngtftri. Si/ phat trien cua no gchi lien vdi qua trinh tien hoa va su phat trien cua xa hoi loai ngitcfi. De dap i(ng nhu cau tim hieu ve truyen thong noi chung va phuc/ng tien truyen thong noi rieng, N ha xuat ban Bifu dien xuat ban cuon sach "Phuong tien truyen thong trong ky nguyen cong nghe thong tin". N oi dung cuon sach de cap nhifng khdi niem ve phuong tien truyen thong 6 qua khu, hien tqi va tucmg lai; s u ket hap giua cong nghe va phuong tien truyen thong trong d&i song con ngUcfi; mo td chi tiet ve phuong tien Itfu giu, cdch thuc truyen phat thong tin... va tucmg lai cua Imh vi/c truyen thong va phuong tien truyen thong. Cuon sach khong di sdu ve ly thuyet cdng nhu ky thudt nid chi di'mg lai 6 nhung khdi niem, y tuong, d u bao trong tucmg lai cua phuong tien truyen thong nen de hieu, hap dan va rat phi) hop voi dong dao ban doc lira tuoi thanh thie'u nien, hoc sinh, sinh vien; can bo, cong nhdn vien trong N gdnh va nhifng doc gid quan turn toi Im h vuc nay. H y vong cuon sach se giup ich cho nhieu ban doc.I. N H A XUAT B A N BUU D IEN
  5. C hi/ong 1: Phuong ti&n truyen thdng: C6ng cu giao tiep cua con ngudi 7 Chuong1 PHUONG Tl£N TRUY&1 THONG: cOng eg qiao t i£p cdn con ngo Oi Giao tiep rat quan trong doi vdi su ton tai cua con ngudi. A-ri-xtot, mot nha triet hoc Hy Lap, da noi: “Con ngudi la mot dong vat xa hoi” . Tir “xa hoi” co nghia la giua nhung con nguai co sir giao tiep vdi nhau. Vi the de giao tiep thi con ngudi can co mot phuong tien truyen thong (media) hieu qua. Mot tac gia viet truyen tranh da co l^n ve mot buc tranh vui ve mot ngudi nguyen thuy gap mot con voi. Sau khi quay trd ve hang thi anh ta muon ke voi ngudi ban th&n cua minh v6 loai vat ma anh ta da nhin thay trong nhu the nao. Mac du anh ta co gdng mieu ta bang chfnh nhirng cu chi khoa chan m ua tay cua minh nhung ngudi ban cua anh ay vdn khong the hieu loai vat m a anh ta da nhin thay n hu the nao. Day la do d do khong co mot phuong tien giao tiep hieu qua giua ho. Phuong tien truyen thdng ma chung ta su dung de giao tiep co the duoc phan loai thanh van ban (text), do hoa (graphics), giong noi (voice), am nhac (music), hinh hoa (animation) va video. Dudi day chung ta se minh hoa nhung dac diem va su ung dung cua 6 phuong tien truyen thdng nay.
  6. 8 Phuong ti&n truyen thdng trong ky nguy&n cdng nghG thdng tin Noi mot cach van tat thi phuong tien truyen thong la mot cong cu giao tiep cua con ngudi. Chung ta giao tiep thong qua 6 loai phuong tien truyen thong - van ban, d6 hoa, giong noi, am nhac, hinh hoa va video. Trong noi dung cuon sach nay chung ta se de cap den su phat tritin cua mdi loai theo trinh tir sau: giong noi, d6 hoa, am nhac, hinh hoa va video. 1. Giong noi Trudc khi ngon ngu va van ban ra ddi, con nguai da bat dau d iln dat y nghla bang he thong giao tiep khong ngon ngu nhu la so, ngiri va nhin. Phuong thuc giao tiep nay bao gom timg loai cu dong cua co th6 nhu cu chi tay, net mat hay hanh dong. No cung bao gom nhung bieu tuang nhu dau hieu cua lira hay bien quang cao. Ben canh do, con ngudi cung giao tiep bang nhung ky hieu phat am tho so co lien quan den ngon ngu nhu la cudi, khoc hay het. Trong bo phim Tarzan, nhan vat chinh Tarzan giao tiep vdi nhung dong vat bang giong noi cua anh ta. De trieu tap muong
  7. Chuang 1: Phuong ti&n truySn th in g : COng cu giao ti&p cua con ngudi 9 thu trong rimg, anh a'y chi het lgn, “ph-yee-oh-yee-ohhh...” , va tat ca nhung con vat se tu tap trudc mat anh a'y trong choc lat. Tren man hinh, Tarzan giao tiep voi dong vat bang tieng Anh. Tuy nhien, tren thuc te anh ta phai nhap vai la giao tiep voi ddng vat bang “ ng6n ngu cua dong vat” ma co the duoc coi nhu la mdt phuong tien phat am don gian va tho so, vi du nhu tieng chim hot hay tieng cho siia. Con ngudi cung sir dung giong noi cua ho de truySn thong diep. Tieng cudi co the d iln ta niem vui trong khi do tieng khoc lai didn ta n6i budn hay su lo so. Nhung nhung thdng diep duoc truyen theo cach di6n dat khdng ngon ngu nay bi gidi han. Khi ljch su loai ngudi phat trien thi ngon ngu thay the nhung tieng het, cu chi tho so va cac dau hieu tuong trung nhung qua trinh tien trien tir giong noi den ngon ngu la rat cham. Theo nhung tai lieu lich sir duoc luu giu thi ngon ngu Sumerian xuat hien vao khoang giua nhung nam 4000 den 3500 trudc Cong nguyen. Ngudi Trung Quoc da khdng sir dung ngon ngu cho den tan nam 2000 trudc Cong nguyen. Dau sao thi ngon ngu cua ho d thdi diem do cung da phat trien manh me rdi. Ngon ngir la mot ky hieu phat am co he thdng; no khdng chi di6n ta nhung thdng diep don gian ma con giup con ngudi hieu duoc nhung khai niem triru tuong. Ngon ngu lam cho viec giao tiep trd nen d6 dang hon, truySn dat duoc nhieu thdng diep phuc tap hon va co the truyen ba rong rai ma khdng bi gidi han bdi khdng gian va thdi gian. Ngay nay, chung ta sir dung ngon ngu nhu mot phuong tien giao tiep. Vi du, mot tieng coi bao dong vdi 3 h6i dai va 2 hoi
  8. 10 P h uong tien tru y e n thdng trong ky nguyen cOng nghe thdng tin ngan co nghTa la "quan dich dang d day, hay den cuu vien” . Trong trudng hoc, tieng chuong yeu thfch cua lu tre bao rang buoi hoc da ket thuc va chung co the’ ra choi. Do chi la 2 vi du v£; viec con ngudi su dung am thanh nhu mot phuong tien truyen thong de tac dong va tien hanh nhurng hoat dong cua minh. 2. Do hoa Trudc khi van ban ra ddi thi mot phuong tien giao tiep quan trong khac la do hoa. Trong so nhi
  9. Chuong 1: Phuong tien truyen thdng: Cdng cu giao tiep cua con ngudi 11 M ac du y nghla thirc cua cac burc tranh nay van con chua ro nhung chung ta co the chac chan rang muc dich cua nhung burc tranh tren tuong nay la de truyen thong diep. Tham chi sau khi van ban ra ddi, do hoa van la mot phuong tien giao tiep quan trong doi vdi con ngudi. • ■ m m s s .9 - U — • j < E9 % i o | O 4 ** -V I s Khdng chi ngudi tien sir hay ngudi mu chu can d6 hoa d£ di6n dat suy nghT cua ho ma trong cuoc song hang ngay cua chung ta ngay nay cung co nhieu burc tranh duoc su dung de di6n dat cac y tudng. Vi du, tin hieu giao thong ma chung ta nhin thay d khap moi ncri su dung do hoa de giao tiep. Mot hinh vuong mau xanh vdi mot hinh mui ten mau trang co nghla la “dudng mot chieu” . Neu chung ta nhin thay mot hinh tron mau do vdi mot vach mau trang d giua thi chung ta biet no cd nghia la “dudng cam ” .
  10. 12 Phuong tien truyen thdng trong ky nguydn cdng nghd thdng tin 7(1 xa xi/a con ngufdi da stf dung do hoa de minh hoa hay ghi nhd moi vat
  11. C hi/ang 1: Phuong ti&n truySn thdng: C 6ng cu giao tiep cCia con ngudi 13 Ben canh loai nguai thi nhCmg sinh vat song khac cung co the sir dung do hoa thay the ngon nguf va van ban de gitip chung ghi nhd moi thif.
  12. 14 Phuong tien truyen thdng trong ky nguy&n cdng ngh6 thdng tin Trudc khi ky thuat chup anh ra ddi thi ve tranh la mot cong cu ghi chep rat quan trong ddi vdi loai ngudi. Nghe thuat ve tranh la de’ ghi lai cuoc song duong thdi va de’ truyen dat nhurng suy nghT hay ran day dao due tin ngudng. Nhd vao ky thuat, ben canh do hoa hay dau hieu duoc kc a tren thi ngay nay van co nhung do hoa va burc tranh ma chung ta thudng sir dung. Nhurng burc tranh co the’ the’ hien duoc mot each chmh xac cac tinh huong trong ddi song thirc. Bat ky mot ai vdi chie'c may quay cung co the lam duoc dieu do. Vi vay chung ta co the bat gap nhurng canh dep trong mot chuyen di va luu giOr nhung hinh anh nay cho ngudi khac hay la de cat giCr chung cho viec h6i tuong trong tuong lai. Ddi vdi nhung phuong tien truydn thong mdi nhu bao va tap chi' thi tranh anh rat quan trong. Mot buc tranh dep co the lam noi bat ca mot cau chuyen. Nhung giao tiep su dung do hoa van co mot vai gidi han. Ngudi tien sir duoc de cap luc dau co the giup ban cua anh ta hieu ngay neu anh ta su dung mot cai que de ve con vat to Ion ma anh ta da nhin thay tren mat dat. Vdi su tro giup ciia do hoa, ca hai ngudi do d6u co the’ giao tiep mot cach hieu qua. Nhung mot ngay nao do. neu anh ta dung phai mot con su tu va muon canh bao vdi ngudi ban phai tranh xa con vat nguv hiem do thi anh ta se rat kho khan de mieu ta khai niem triru tuong ciia su nguy hiem. Anh ta can nhung phuong tien truyen thong khac d6 thuc hien giao tiep. 3. Van ban Viec sir dung do hoa. giong noi va ngon ngu n hu nhurng cong cu giao tiep deu co nhurng gidi han ciia no. Dau tien la rat
  13. Chaong 1: Phuong tien truyen thdng: Cdng cu giao tiep cua con ngudi 15 kho khan trong viec sir dung do hoa d£ di£n dat nhung khai niem triru tuong. Giong noi co the d6 dang bi lang quen vi the nhung thong diep khong th6 duoc luu giu mot cach tron ven. Vi vay con ngudi phai nho vao nhung phuong tien truyen thong khac de giao tiep dat hieu qua hon va tron ven hon va de khac phuc nhung gidi han bi tac dong bdi khong gian va thdi gian. Nhung bang churng cho thay rang su xuat hien ciia van ban la ket qua tir su co gang ciia ong cha chung ta de bii lai cho tri nho khdng tot ciia ho. Van ban xuat hien dau tien d nhung viing dong bang ciia Mesopotamia thuoc Trung Dong, noi ma nhurng ngudi dan sinh song bang viec lam dong va chan nuoi. Viec khac len nhung phien dat set co the! lam cho ngudi dan giu duoc dau vet ciia luong thuc va kho du trir. Ban dau, ngudi Xume phong theo nhung do vat that vdi nhung dudng net don gian, mot dang ciia chu tuong hinh. Ve sau nay, ho ket hop mot vai chu tuong hinh de diSn dat y nghla duy nhat vi vay la dang chu viet ghi y. Bat nguon tir tieng La-tinh “cuneus” (cai nem) va “forma” (hinh thu) thi hinh nem (cuneform) duoc hinh thanh bdi viec sir dung nhung cay say dai de ve nhung cai nem va moc cau tren phien dat set. Sau nav no tao thanh nen tang cho nhung ngon ngu phuong Tay. Dau hieu duoc viet ra sdm nhat - van ban - duoc sir dung de tinh toan trong chan nuoi gia sue va cdng viec d6ng ang. Mot thdi gian sau do, van ban duoc sir dung de ghi lai nhung thuat ngir thdng dung va trd thanh mot cdng cu de bieu lo va giao tiep. Khoang 400 nam sau. ngudi Ai-cap c6 dai dua vao mot he thdng c'-~- viet rieng biet. Chu viet tugfng hinh, mot thuat ngu ma bay
  14. 16 Phuong tien truySn thdng trong ky nguy&n cdng nghd thdng tin gid chung ta sir dung de de cap den chu vi£t cua ngircn Ai-cSp, bat nguon tir nguai Hy Lap va co nghla la “van ban cua C hua”. Su khac biet chfnh giua nhirng chu vi£t tucmg hinh va chur hinh nem d chd chu viet ciia ngudi Ai-cap c6 dai la mdt loai van ban duoc viet ra tir ngay luc ban dau. No co the ghi lai h£u h£t ta't ca cac loai thuat ngu thong dung va duoc sir dung de’ d iin dat nhung ddi tuong cu the va nhung khai niem triru tuong. Ngudi Ai-cap co dai da sir dung tir ngu trong viec thd cung cac vi than ciia ho va vua Pha-ra-ong. Cung nhu vay, van ban duoc sir dung de ghi chep ljch sir, the gidi va cuoc sdng ciia ho, bao gdm viec tinh toan, bien soan nhung dao luat va thao ra cac hop ddng. Trong khi trudc do van ban chi duoc sir dung trong cdng vigc vie't van. Nhung kho tang van hoc phong phu ciia ngudi Ai-c$p cd dai bao gdm cac bai thanh ca, bai hat ca ngoi, truySn thuy£t, nhung cuoc phieu luu, bai tho tru tinh, thien su thi va truyen ngu ngdn. Vi mot vai ly do, ca hai loai chu tren d£u bi bo di khdng dung den bdi vi nen van minh nhan loai da tie'n trien. Nhirng ngon tir duoc sir dung bdi cac quoc gia phuong Tay ngay nay duoc bat nguon tir he thdng bang chu cai ciia tieng Hy Lap, Phe-ni-xi va tieng He-bro khoang 1000 nam sau Cdng nguyen, cung cap cac tir co y nghla vdi nhung su ket hap khac nhau ma sir dung khong qua 30 chu cai. Vao khoang nam 2000 trudc Cdng nguyen, Trung Quoc phat trien mot he thong van ban. Chu Trung Q uoc cung tien tridn tir d6 hoa hien thuc den nhung ky hieu tuong trung, luu giur nhung yeu to do hoa kha ldn. Vi the cd nhung diem giong nhuu giua tir va d6 hoa. nhu “ mat trdi” , “ mat trang” , “ cai c a v ” va
  15. Chuong 1: Phuong tien truyen thdng: Cdng cu giao tiep cua con ngudi 17 “canh d6ng” . Noi chung thi chu Trung Quoc la mot loai ky hieu tir tuong trung va khac xa tir bang chu cai ngu am phuong Tay dua tren nhung chu cai va am tiet. C hu Trung Quoc mang nhi6u y nghla. Viec doc va viet kho hon so vdi viec sir dung chu phuong t^y. Vi du, am tiet “ yu” co nhieu nghla khac nhau nhu “va” , “noi” , “m ua” , “ bo long” , “ vu tru” va nhi£u hern nua. Mot chu viet cung co the co nhi6u y nghla va chung ta chi co the chon nghla chinh xac theo ngu canh. Di6u nay lam cho viec doc va sir dung van ban thu vi hon va phong phii hon. ChCrhinh nem cua ngiroi Mesopotamia. ChCf vi&t cua ngudi Ai-cap co dai Neu ngon ngir la mot thanh qua trf tue rong Ion trong lich sir loai nguai thi sau nay \a n ban la mot phat minh ldn nhat cua nhan loai. Van ban ghi chep ljch sir lau ddi ciia con ngudi, giup ho luu giir nhung nguon trf tue ciia m6i thdi ky, co the trao doi kien thuc, cung nhu la tap hap lai nhung kham pha va hieu biet chung ciia chung ta.
  16. 18 Phuong tien trvySn thdng trong ky nguyen cdng nghd thdng tin 4. Am nhac Ben canh van ban, am nhac la mdt ngdn ngir khac duoc tha'm nhudn vdri nhung quy tac. Am nhac bat ngu6n tir am thanh. Nhidu am thanh ton tai trong tu nhien - nhu la tieng song danh am ao tren bai bi£n va tieng mua rcri ti tach tren la - nhung chung khdng duoc coi la am nhac. Mac dii nhirng am thanh tu nhien rat hay nhung chi nhirng thur duoc sang tac va trinh d iin bdi con ngudi va truyen dat nhirng cam xuc mdi cd the duoc xem la am nhac. Am nhac cd the duoc sir dung nhu la nhung cdng cu de’ giao tiep. Ngay nay, mot vai bo lac co van giao tiep bang am nhac. Khi san ban, nhirng chien binh cua ho danh trong de’ tao ra nhirng am thanh an tuong. Khi vu thu hoach den thi nhung ngudi dan tu tap nhau lai, nhay m ua va hat ho han hoan. N h iiu bai hat tinh yeu hay duoc cat len tir nhung doi yeu nhau de chuyen long thuong yeu cua ho qua am nhac. Nhung cam xuc duoc truyen bang am nhac tac dong thing vao con ngudi nhieu hon khi chung duoc truyen qua van ban. Trong suot ba vuong trilu, Liu Kun va than dan ciia ong bi bao vay trong mot thanh pho bdi nhung ky binh Hu (nhung dan toe song d mien Bac va mien Tay Trung Quoc). Khdng mot ai biet lam nhu the nao de thoat khoi vong vay. Mot buoi toi. Liu Kun treo len tudng thanh, keu khoc tham thiet den mire nhirng ky binh Hu phai lay dong. Nua dem, ong ta cho mot ngudi thdi sao say, mot dung cu ma duoc sir dung bdi nhirng bo lac phuong Bac sau nay. Vi n6i nhd que huong. nhirng ky binh Hu da roi nude mat. Dem dem, ong ta lai d
  17. Chc/ang 1: Phuong ti&n truyen thdng: Cong cu giao tiep cua con ngudi 19 Doi vai nhirng ky binh Hu, am nhac la mot tieng goi tir que huong xa xoi ciia ho. Liu Kun da ndm lay thuan loi ciia co hoi nay de noi vdi ho hay tir bo quan doi va quay tro v6 nha sum hop gia dinh. Khong ngon ngir cung khong van ban giua hai ben nhung m6t inuc dich da duoc truyen dat rat hieu qua.
  18. 20 P h u o n g tien truyen thdng trong ky nguy&n cdng ngh£ thdng tin Mot am thanh don gian se de dang bi lang quen sau khi no bien mat. Tuy nhien, am thanh co the d i nho va luu truyen neu chung duoc he thong hoa va sap xep thanh am nhac. Trudc khi van ban ra doi, con ngudi phat hien ra am nhac chuyen nghiep co the giup cung cd trf nhd. Vi vay ho dat nhung huyen thoai va day tin ngudng vao am nhac, do do lam cho viec truyen ba va luu giu cua ho trd nen d i dang hon. 2500 nam trudc day, khi Shakyamuni Buddha ra ddi thi a An Do chua co van ban. Van ban chua xuat hien cho den 2000 nam trudc day. Mac du sir xuat hien cua van ban bi cham khoang 500 nam nhung viec day do cua Buddha da khong bi tieu tan vdi cai chet cua ong. Vao thdi gian do, con ngudi soan thao nhirng bai thanh ca bang viec them am nhac vao nhung ldi day ciia Buddha cot de ho co the hat va tru y in tir the he nay sang the he khac. Cho mai tdi tan khi van ban ra ddi thi viec day hoc nay duoc ghi lai va truyen cho cac the he ngay nay. Khi ket hop am nhac vdi nhip dieu, ngon ngir va van ban co the dien dat nhung cam xuc, nang cao tri nhd va cung cd the truyen thdng diep. Trong mot vai chuong trinh phat thanh. ngudi nghe co the yeu cau nhirng bai hat danh cho ban be va ngudi thuong yeu ciia ho - mot cach lang man dd bay to cam xuc thuc ciia chung ta. Nhip dieu duoc ket hop vdi van ban, nhu nhung bai hat nhac pop ngay nay. la mot dang giao tiep khac dua tren am nhac. Mot ban nhac pop nir soi ndi ciia Anh, Spice Girls, dang rat noi tieng tren toan the gidi. Trong nhirng bai hat ciia ho. “ sue manh nir tinh” xuyen suot. nhan manh su doc lap. long tu trong va su bieu
  19. Chuong 1: Phi/ong tien truyen thong: Cdng cu giao tiep cCia con ngudi 21 d iin xuat sac cua nhung co gai. No cung nhan manh vao hanh phuc va sir tu do. Rat hiem khi con ngucfi chi sir dung duy nhat mot phuong tien truySn thong. Ben canh do, viec sir dung am nhac trong thdi hi£n dai khdng don gian nhu trudc nua. 5. Hinh hoa Mot hinh anh don gian cd the truy£n toan bo y nghla. Hinh anh ket ndi vai burc tranh va dd hoa lai vdi nhau theo mot y dd. Cai chung ta nhan duoc la mot phuong tien giao tiep cd sure manh ldn - hinh hoa. Walt Disney Pictures, mot cdng ty san xua't phim hoat hinh ndi tieng d My, san xuat mot bo phim hoat hoa, Mulan, vao nam 1998. No sir dung hinh hoa de lam mot truyen co tfch Trung Quoc ndi tieng thanh mot buoi trinh di6n mdi, de lam bo phim nay mot cdng ty bi chi trich d moi noi tren toan the gidi. Bo qua nhung m o tuong va tinh chfnh xac cua no ddi vdi lich su, khan gia luon luon thi'ch thu. Mulan ddi khi tinh nghich va ddi khi lai to ra kin dao. Tuy nhien, cd ay danh duoi mot cach dung cam binh Imh Xiongnu va giai thoat Hoang de. Ngudi ban cdi m d nhung kieu ngao cua cd ay, mot con rdng co ten la Mushu, roi vao mot loat nhurng tinh canh vui nhon. Vo kich thu hut moi ngudi va nhac nhd chung ta rang phu nil cung cd the dat duoc danh vong ciia ho. Viec sir dung hinh hoa nhu mot phuong tien truyen thong chi duoc chap nhan mot cach chinh thdng gan day. Nhirng tac pham sir dung bong hinh phan chieu cua Trung Quoc trong budi
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2