intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình phân tích khả năng ứng dụng quy trình thăm dò chức năng thải lọc đồng vị bằng phóng xạ p4

Chia sẻ: Fsdfds Dsfsdxf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

44
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích khả năng ứng dụng quy trình thăm dò chức năng thải lọc đồng vị bằng phóng xạ p4', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích khả năng ứng dụng quy trình thăm dò chức năng thải lọc đồng vị bằng phóng xạ p4

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k b. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ x¹ h×nh n o trong mét sè tr−êng hîp bÖnh lý: §Ó ghi h×nh ¶nh x¹ h×nh n o cã thÓ sö dông c¸c m¸y x¹ h×nh v¹ch th¼ng, Gamma Camera ghi h×nh ph¼ng (planar), ng−êi ta cßn dïng c¸c m¸y SPECT v PET ®Ó ghi h×nh theo kiÓu c¾t líp gièng nh− m¸y CT v MRI. §èi víi kiÓu c¾t líp n y, chóng ta cÇn cÇn ph©n biÖt c¸c mÆt c¾t sau ®©y: c¾t bæ däc (sagittal), c¾t theo chiÒu tr−íc sau (coronal), c¾t ngang hoÆc c¾t xuyªn trôc (horizontal, transaxial). H×nh 4.36: C¸c ®−êng chiÕu c¾t ngang , däc v c¾t bªn - U n o: + U m ng n o: U m ng n o (meningioma) ph¸t triÓn theo bÒ mÆt cña m ng n o v cã thÓ x©m lÊn v o bªn trong nhu m« n o. NÕu l u m ng n o th× phãng x¹ th©m nhËp v o khèi u t¨ng theo thêi gian cßn nÕu l u m¸u th× ghi h×nh tÜnh sÏ thÊy mét h×nh ¶nh b×nh th−êng. Víi u m ng n o, x¹ h×nh d−¬ng tÝnh trong h¬n 90% tr−êng hîp. Ghi h×nh n o gióp ta x¸c ®Þnh ®−îc vÞ trÝ tæn th−¬ng, møc ®é tËp trung H§PX. H×nh d¹ng tæn th−¬ng u m ng n o ®iÓn h×nh th−êng l vïng b¾t H§PX rÊt cao (rÊt nãng) ®ång ®Òu, trßn, ®−êng viÒn Ýt gå ghÒ, th−êng ë vïng vßm hoÆc mÆt nÒn cña n o v th−êng liªn quan tíi hÖ tÜnh m¹ch ë ®ã. + C¸c u ¸c tÝnh: ë bªn trong n o th−êng cã nhiÒu ®iÓm, nhiÒu vïng tËp trung H§PX v ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu, ®−êng viÒn kh«ng ®Òu, kh«ng râ, låi lâm. Nguyªn nh©n l do khèi u ph¸t triÓn s©u v o m« n o, trong khèi u cã vïng ho¹i tö v c¸c khoang rçng... c¸c u n o ¸c tÝnh th−êng n»m s©u trong n o... H×nh 4.37: Khèi u nguyªn b o xèp (Glioblastoma). Ghi h×nh víi m¸y gamma camera: Khèi u t−¬ng øng víi vïng t¨ng H§PX bÊt th−êng trong tæ chøc n o (vïng tèi)
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k H×nh 4.38: Khèi u n o, ghi h×nh b»ng Gamma Camera (víi Tc-99m) - H×nh ¶nh x¹ h×nh (bªn tr¸i): cã vïng tËp trung H§PX (vïng tèi) - H×nh ¶nh chôp CT (¶nh gi÷a v bªn ph¶i), trªn cïng mét bÖnh nh©n: vïng tæn th−¬ng t−¬ng øng víi vïng tr¾ng. - X¹ h×nh t−íi m¸u n o b»ng m¸y SPECT v PET: X¹ h×nh n o b»ng SPECT v PET cung cÊp nh÷ng h×nh ¶nh ®éng häc vÒ qu¸ tr×nh t−íi m¸u n o, c¸c tæn th−¬ng m¹ch m¸u n o. Ngo i ra chóng cßn gióp chÈn ®o¸n sím, chÝnh x¸c c¸c tæn th−¬ng m¹ch n o, bæ sung thªm c¸c th«ng tin vÒ h×nh ¶nh gi¶i phÉu v h×nh th¸i cña CT v MRI. Thªm v o ®ã chóng cßn gióp theo dâi ®−îc sù thay ®æi cña c¸c tæn th−¬ng do tai biÕn m¹ch m¸u n o theo thêi gian. C¸c h×nh ¶nh thu ®−îc qua x¹ h×nh víi m¸y PET cßn cung cÊp thªm cho chóng ta h×nh ¶nh chuyÓn ho¸ ®éng häc (ghi h×nh chuyÓn ho¸) bªn trong tÕ b o mét sè c¬ quan nh− n o, tim ... SPECT v PET cã thÓ ph¸t hiÖn tèt h¬n CT v MRI c¸c thiÕu m¸u côc bé trong nh÷ng giê ®Çu sau khi bÞ ®ét quþ. 8 giê sau bÞ nhåi m¸u chØ cã 20% d−¬ng tÝnh trªn CT trong khi ®ã tØ lÖ n y l 90% trªn SPECT. NhiÒu nghiªn cøu cho thÊy c¸c kÝch th−íc tæn th−¬ng trªn SPECT th«ng th−êng lín h¬n so víi CT v MRI. H×nh 4.39: H×nh ¶nh t−íi m¸u n o b×nh th−êng (ghi h×nh b»ng SPECT víi Tc-99m ECD: Ho¹t ®é phãng x¹ ph©n bè ®ång ®Òu c¶ 2 b¸n cÇu n o) H×nh 4.40: H×nh ¶nh t−íi m¸u n o, ghi h×nh b»ng m¸y SPECT: ng−êi b×nh th−êng (¶nh tr¸i), bÖnh nh©n bÞ tai biÕn m¹ch m¸u n o (¶nh gi÷a v ph¶i) thÓ hiÖn b»ng nhiÒu vïng gi¶m H§PX..
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k A B H×nh 4.41: - ¶nh bªn tr¸i (A): H×nh ¶nh x¹ h×nh tai biÕn m¹ch m¸u n o giai ®o¹n cÊp ghi h×nh víi 99m-Tc-Leucocyte (ghi h×nh víi m¸y SPECT) thÓ hiÖn b»ng nh÷ng vïng gi¶m t−íi m¸u râ rÖt ë b¸n cÇu ph¶i (¶nh tr¸i). Trong khi ®ã h×nh ¶nh trªn CT l¹i b×nh th−êng (¶nh ph¶i). - ¶nh bªn ph¶i (B): H×nh ¶nh x¹ h×nh t−íi m¸u n o ghi h×nh b»ng m¸y SPECT, 9h sau tai biÕn m¹ch m¸u n o: H×nh ¶nh trªn CT b×nh th−êng (h ng ¶nh trªn), nh−ng trªn SPECT h×nh ¶nh tæn th−¬ng râ thÓ hiÖn b»ng nh÷ng vïng gi¶m H§PX (vïng tr¾ng), (h ng ¶nh d−íi). H×nh 4.42: H×nh ¶nh t−íi m¸u v chuyÓn ho¸ (glucose) ë n o ng−êi b×nh th−êng (ghi h×nh b»ng m¸y PET víi 18F - FDG ) - Ghi h×nh n o trong bÖnh ®éng kinh v sa sót trÝ tuÖ (dementia) b»ng SPECT v PET: Nguyªn t¾c c¬ b¶n l ghi l¹i sù t−íi m¸u n o v møc ®é chuyÓn ho¸ cña mét sè chÊt trong tÕ b o n o (nh− glucose...) hoÆc mét sè receptor dÉn truyÒn thÇn kinh... Muèn l m ®−îc ®iÒu n y, ng−êi ta ph¶i sö dông c¸c ®ång vÞ phãng x¹ hoÆc d−îc chÊt phãng x¹ thÝch hîp ®¸nh dÊu v o mét sè chÊt chuyÓn ho¸ v th©m nhËp (hoÆc kh«ng th©m nhËp) ®−îc qua h ng r o m u n o. Sö dông kü thuËt ghi h×nh b»ng m¸y SPECT hoÆc PET sÏ gióp chóng ta ph¸t hiÖn nh÷ng vÞ trÝ tæn th−¬ng thÓ hiÖn ë nh÷ng vïng t¨ng hoÆc gi¶m t−íi m¸u hay nh÷ng vïng t¨ng hoÆc gi¶m chuyÓn ho¸. Nh− vËy h×nh ¶nh cña x¹ h×nh n o trong c¸c bÖnh ®éng kinh v sa sót trÝ tuÖ (bÖnh Alzheimer, bÖnh Parkinson) vÒ c¬ b¶n l h×nh ¶nh chøc n¨ng (h×nh ¶nh chuyÓn ho¸) nhiÒu h¬n l h×nh ¶nh cÊu tróc khi ghi h×nh b»ng SPECT, PET... Trong thùc tÕ, nh÷ng thay ®æi vÒ chuyÓn ho¸ v chøc n¨ng cña tÕ b o v tæ chøc thÇn kinh th−êng x¶y ra sím h¬n rÊt nhiÒu tr−íc khi cã nh÷ng thay ®æi vÒ cÊu tróc gi¶i phÉu. §iÒu n y gi¶i thÝch t¹i sao trong nhiÒu tr−êng hîp nh÷ng tæn th−¬ng trªn x¹ h×nh n o th−êng ®−îc ph¸t hiÖn sím trªn SPECT v PET. Nh−ng trªn CT v MRI l¹i cho h×nh ¶nh b×nh th−êng, hoÆc ë thêi gian muén h¬n míi ph¸t hiÖn thÊy.
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Trong bÖnh ®éng kinh cã sù gi¶m t−íi m¸u v gi¶m chuyÓn ho¸ ë thuú th¸i d−¬ng khi ghi h×nh (gÆp trong 70 - 80% c¸c bÖnh nh©n ®éng kinh). Vïng gi¶m chuyÓn ho¸ th−êng liªn quan tíi c¸c æ ®éng kinh. Ghi h×nh chuyÓn ho¸ glucose b»ng m¸y PET l ®Ó ®Þnh khu c¸c æ g©y ®éng kinh. Gi¸ trÞ l©m s ng cña PET v SPECT ®èi víi bÖnh ®éng kinh l ®Þnh khu tæn th−¬ng cña æ ®éng kinh v gióp cho qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ (b»ng thuèc hoÆc b»ng phÉu thuËt) ®−îc chÝnh x¸c v hiÖu qu¶. H×nh 4.43: H×nh ¶nh gi¶m t−íi m¸u ë thuú th¸i d−¬ng ph¶i bÖnh nh©n ®éng kinh (ghi h×nh b»ng SPECT) H×nh 4.44: Ghi h×nh n o b»ng m¸y PET víi 18F - FDG: - H×nh ¶nh gi¶m chuyÓn ho¸ (gi¶m ho¹t ®é phãng x¹) ë thuú th¸i d−¬ng tr¸i ë bÖnh nh©n ®éng kinh dai d¼ng (h×nh bªn tr¸i). - H×nh ¶nh gi¶m chuyÓn ho¸ ë vïng thuú ®Ønh ph¶i phÝa sau (h×nh bªn ph¶i). §èi víi bÖnh Alzheimer v Parkinson th× x¹ h×nh hai lo¹i bÖnh n y vÒ c¬ b¶n t−¬ng t− nh− nhau: gi¶m t−íi m¸u (hypoperfusion) vïng th¸i d−¬ng v vïng ®Ønh, th−êng l c¶ hai b¸n cÇu ®¹i n o, cã khi kh«ng c©n ®èi. Khi bÖnh tiÕn triÓn nÆng míi cã hiÖn t−îng gi¶m t−íi m¸u thuú tr¸n. H×nh 4.45: H×nh ¶nh gi¶m t−íi m¸u v gi¶m chuyÓn ho¸ glucose ®a æ ë bÖnh nh©n sa sót trÝ tuÖ (ghi h×nh b»ng m¸y PET víi 18F - FDG)
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k H×nh 4.46: H×nh ¶nh t−íi m¸u n o ë bÖnh nh©n sa sót trÝ tuÖ. Ghi h×nh b»ng m¸y SPECT víi Tc- 99m ECD. - X¹ h×nh x¸c ®Þnh chÕt n o (brain death): Môc ®Ých l x¸c ®Þnh xem m¸u cã v o n o ®Ó duy tr× ho¹t ®éng cña n o hay tuÇn ho n n o ® ho n to n ngõng trÖ hay ch−a b»ng viÖc ghi h×nh qu¸ tr×nh t−íi m¸u n o. Ph−¬ng ph¸p x¹ h×nh n o cã thÓ gióp ta x¸c ®Þnh n o chÕt, nhÊt l khi bÖnh nh©n bÞ h¹ th©n nhiÖt hoÆc bÞ nhiÔm ®éc thuèc ngñ khã x¸c ®Þnh b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c kÓ c¶ ®iÖn n o ®å. NÕu DCPX kh«ng v o n o v kh«ng v o c¸c xoang tÜnh m¹ch chøng tá n o kh«ng ®−îc cung cÊp m¸u, n o chÕt thùc sù. HiÖn nay xu h−íng hay dïng c¸c chÊt qua ®−îc h ng r o m¸u n o nh− HMPAO ®Ó nghiªn cøu n o chÕt. H×nh 4.47: H×nh ¶nh x¹ h×nh n o ë bÖnh nh©n bÞ chÕt n o (brain death): Kh«ng cßn H§PX tËp trung ë hai b¸n cÇu ®¹i n o.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2