intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Thiết bị lạnh ô tô

Chia sẻ: ádajd Akshdj | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:91

278
lượt xem
114
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách “Hệ thống máy và thiết bị lạnh “ được chúng tôi biên soạn nhằm cung cấp cho các sinh viên chuyên ngành, các kỹ sư nhiệt và máy lạnh những kiến thức quan trọng về các hệ thống lạnh hiện đại đã và đang được sử dụng rất phổ biến tại nước ta và những vấn đề kỹ thuật liên quan đến các hệ thống này. Cuốn sách có thể dùng làm tài liệu tham khảo để thiết kế và lắp đặt các hệ thống lạnh hiện đại....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Thiết bị lạnh ô tô

  1. Giáo trình Thi t b l nh ôtô 1.1. 1.1. GI I THI U CHUNG K thu t i u hòa không khí là ngành khoa h c nghiên c u các phương pháp, công ngh và thi t b t o ra và duy trì m t môi trư ng không khí phù h p v i công ngh s n xu t, ch bi n ho c thu n ti n cho sinh ho t c a con ngư i. Các i lư ng c n t o ra, duy trì và kh ng ch trong h th ng i u hòa không khí bao g m: nhi t , m, s lưu thông và tu n hoàn c a không khí, kh b i, ti ng n, khí c h i và vi khu n… M t h th ng i u không khí úng nghĩa là h th ng có th duy trì tr ng thái c a không khí trong không gian c n i u hòa – trong vùng quy nh nào ó. Nó không ch u nh hư ng b i s thay i c a i u khí h u bên ngoài ho c s thay i c a ph t i bên trong. T ó ta th y r ng, có m t m i liên h m t thi t gi a i u ki n th i ti t bên ngoài không gian c n i u hòa v i ch ho t ng và các c i mc u t o c a h th ng i u hòa không khí. Khi xét ns nh hư ng c a môi trư ng không khí tác ng n con ngư i, thì qua th c nghi m cho th y: con ngư i s có c m giác d ch u, tho i mái trong vùng kho ng t 220C ÷ 270C, 270C tương ng v i nhi t m tương i c a không khí xung quanh – thông s này quy t nh nm c bay hơi nư c t cơ th ra ngoài môi trư ng là 50% và t c chuy n ng c a dòng không khí xung quanh - n lư ng hơi m thoát ra t cơ th s nhi u hay ít là 0,25m/s . Tuy v y, nh hư ng khi ch n t c dòng không khí ph i lưu ý n s tương thích v i nhi t , m, khi nhi t tăng thì t c dòng không khí cũng tăng, i u này s nh hư ng ns tho i mái và c m giác d ch u c a con ngư i. V m t thi t b h th ng i u hòa không khí là m t t h p bao g m các thành ph n sau: Máy Máy l nh: Là b ph n cơ b n c a h th ng, óng vai trò ch y u trong vi c kh ng ch tr ng thái c a không khí trong không gian c n i u hòa vùng quy nh. B ph n gia nhi t và hâm nóng: Là b ph n h tr v i máy l nh trong vi c và i u ch nh các thông s c a không khí. B ph n này không nh t thi t ph i có m t trong t t c các h th ng i u hòa không khí - nh ng vùng thư ng xuyên nóng b c,
  2. Giáo trình Thi t b l nh ôtô s bi n ng c a ph t i không nhi u và các yêu c u k thu t không quá cao thì có th không c n dùng n. H th ng v n chuy n ch t t i l nh: Là h th ng dùng v n chuy n ch t t i l nh t ngu n sinh l nh n không gian c n th c hi n k thu t l nh. ây ch t t i l nh có th là nư c, không khí ho c k t h p gi a nư c và không khí - các h th ng nh , ch t t i l nh thư ng chính là tác nhân l nh. H th ng phun m: Thư ng ư c dùng cho nh ng nơi có nhu c u gia tăng ch a hơi không khí trong không gian i u hòa. H th ng th i không khí trong không gian c n i u hòa ra ngoài tr i ho c tu n hoàn tr l i vào h th ng. B i u ch nh và kh ng ch t ng: theo dõi, duy trì và n nh t ng các thông s chính c a h th ng. H th ng gi m n, ch ng cháy, l c b i, kh mùi. H th ng phân ph i không khí. Tuy nhiên, không ph i b t kỳ h th ng i u hòa không khí nào cũng ph i có y các thi t b nêu trên. m t s trư ng h p có th có thêm các b ph n ph khác giúp cho h th ng làm vi c n nh và thích ng hơn. H th ng i u hòa không khí có th ng d ng cho các không gian ng yên: nhà , h i trư ng, phòng làm vi c… ngoài ra còn ư c ng d ng cho các không gian di ng như: ôtô, xe l a, máy bay…
  3. Giáo trình Thi t b l nh ôtô 1.2. THU HÒA 1.2. CƠ S LÝ THUY T I U HÒA KHÔNG KHÍ TRÊN Ô TÔ Ngày nay, cùng v i s ti n b c a khoa h c k thu t, n n công nghi p ôtô ã và ang r t phát tri n. Nh ng xe ra i sau này ư c c i ti n ti n nghi, an toàn và hi n i hơn nh ng chi c xe i cũ. Trên ôtô hi n i u ư c trang b h th ng i u hòa không khí, h th ng này góp ph n áng k vào vi c t o ra s tho i mái, d ch u và kh e kho n cho hành khách trong xe. Máy i u hòa nhi t i u ch nh không khí trong xe mát m ho c m áp; m ư t ho c khô ráo, làm s ch b i, kh mùi; c bi t r t có l i nh ng nơi th i ti t nóng b c ho c khi b k t xe trên ư ng dài. Và là m t trang b c n thi t giúp cho ngư i lái xe i u khi n xe an toàn. H1.1. H th ng i u hòa không khí trên ôtô hi n i Không khí trong ôtô thích h p nh t là khi s trao i nhi t gi a ngư i trong xe v i môi trư ng xung quanh ti n hành i u ki n cư ng c c ti u c a h th ng t iu ch nh thân nhi t c a ngư i. t o s thích h p trên, có th b ng bi n pháp t nhiên ho c b ng thi t b . Bi n pháp u g n li n v i môi trư ng không khí bên ngoài, nên không khí bên trong ôtô s b thay i theo vùng xe ch y, t c c a xe, i u ki n th i ti t khi ch y xe và i u ki n phát nhi t máy móc cũng như s h p th nhi t c a v xe. Bi n pháp sau s t o ư c vùng ti u khí h u trong xe thích h p v i ngư i trên xe. Do
  4. Giáo trình Thi t b l nh ôtô v y, h th ng i u không khí ư c s d ng r ng rãi và ngày càng hoàn ch nh hơn trên ôtô hi n i. Trư c khi xem xét các thi t b ư c s d ng trong h th ng này, ta hãy cp nm ts y ut nh hư ng t i ngư i trên xe gây b i b u không khí trong cabin – t ó có th i u ch nh cho thích h p. Khi cabin có nhi u ngư i, m i cá th có nh ng thích nghi riêng, nhưng nhìn chung v n có m t i u ki n khí h u gây c m giác d ch u chung. Chính vì v y mà vùng ti u khí h u trong cabin xe c n i u trên nhưng quan i m tác d ng riêng, c bi t ưu tiên i v i v trí c a ngư i lái xe – ngư i ch u trách nhi m i u hành xe. Ch ng h n, nhi t th p trong cabin s mau chóng làm m t m i ngư i lái xe, có th t o ra nh ng ho t ng kém chính xác (t 10 ÷20%), làm gi m các ch s tâm lý c a ngư i lái xe. nh hư ng c a i u ki n nhi t lên các ph n cơ th con ngư i cũng khác nhau: u thì nh y c m v i b c x nhi t còn chân tay thì v i s l nh giá. Trong xe, c n duy trì nhi t ng u trên m t ph n m t ph ng n m ngang và gi m d n theo cao trong xe nhưng chênh l ch l n nh t không quá 3 ÷ 4 0C, n u chênh nhi t l n hơn s d n t i phá v s i u ch nh nhi t c a cơ th con ngư i. c i m c a vùng ti u khí h u trong xe là s tu n hoàn c a không khí. T c luân chuy n dư i 0,1 m/s là không phù h p v i lái xe. m tương i trong xe cũng là n t y u t quan tr ng, nh t là khi xe ch ông ngư i thích h p là 30 ÷ 60%. Lư ng b i, khí CO2, hơi nhiên li u, khí x trong không khí cabin cũng không ư c quá gi i h n cho phép.
  5. Giáo trình Thi t b l nh ôtô H.1.2. Các ngu n gây ra s c nóng bên trong xe. Nh ng yêu c u và m c tiêu trên ch ư c th c hi n t t khi khoang không gian c n làm l nh ư c bao kín, cách ly h n v i các ngu n nhi t xung quanh. Vì v y cabin ôtô c n ph i ư c bao kín và cách nhi t t t. có th bi t và hi u ư c h t nguyên lý làm vi c, c imcutoc ah th ng i u hòa không khí trên ôtô, ta c n ph i tìm hi u k hơn v cơ s lý thuy t căn b n c a h th ng i u hòa không khí. Qui trình làm l nh ư c mô t như là m t ho t ng tách nhi t ra kh i v t th - ây cũng chính là m c ích chính c a h th ng làm l nh và i u hòa không khí. V y nên, h th ng i u hòa không khí ho t ng d a trên nh ng nguyên lý cơ b n sau: - Dòng nhi t luôn truy n t nơi nóng n nơi l nh. - Khi b nén ch t khí s làm tăng nhi t . - S giãn n th tích c a ch t khí s phân b năng lư ng nhi t ra kh p m t vùng r ng l n và nhi t c a ch t khí ó s b h th p xu ng.
  6. Giáo trình Thi t b l nh ôtô - làm l nh m t ngư i hay m t v t th , ph i l y nhi t ra kh i ngư i hay v t th ó. - M t s lư ng l n nhi t lư ng ư c h p th khi m t ch t l ng thay i tr ng thái bi n thành hơi. u ư c thi t k d a trên Cơ s lý thuy t thuy T t c các h th ng i u không khí ôtô c a ba c tính căn b n: Dòng nhi t, s h p th nhi t, áp su t và i m sôi. Dòng nhi t: “Nhi t” truy n t nh ng vùng có nhi t Dòng cao hơn (các ph n t có chuy n ng m nh hơn) n nh ng vùng có nhi t th p hơn (các ph n t có chuy n Fahrenheit (300F) ư c ng y u hơn). Ví d m t v t nóng 30 t k bên v t nóng 80 Fahrenheit (800F), thì nhi t s truy n t v t nóng 800F sang v t nóng 300F – chênh l ch nhi t gi a hai v t càng l n thì dòng nhi t lưu thông càng m nh. S truy n nhi t có th ư c truy n b ng: D n nhi t, i lưu, b c x hay k t h p gi a ba cách trên. D n nhi t: Là s truy n có hư ng c a nhi t trong m t v t hay s d n nhi t x y ra gi a hai v t th khi chúng ư c ti p xúc tr c ti p v i nhau. Ví d , n u nung nóng m t u thanh thép thì u kia s d n d n m lên do s d n nhi t. S i lưu: Là s truy n nhi t qua s di chuy n c a m t ch t l ng ho c m t ch t lưu khí ã ư c làm nóng hay ó là s truy n nhi t t v t th này sang v t th kia nh trung gian c a kh i không khí bao quanh chúng. Ví d , khi nhi t ư c c p t i ph n áy m t bình ch a khí hay ch t l ng, các ph n t ã ư c làm nóng lên s chuy n ng lên phía trên, ch t l ng hay ch t khí n ng và l nh t nh ng vùng xung quanh s chìm xu ng chi m ch ch t khí hay ch t l ng ã ư c làm nóng và n i lên phía trên. S b c x : Là s phát và truy n nhi t dư i d ng các tia h ng ngo i, m c dù gi a các v t không có không khí ho c không ti p xúc nhau. Ta c m th y m khi ư ng dư i ánh sáng m t tr i hay c dư i ánh èn pha ôtô n u ta ng g n nó. ó là b i nhi t c a m t tr i hay èn pha ã ư c bi n thành các tia h ng ngo i và khi các tia này ch m vào m t v t nó s làm cho các ph n t c a v t ó chuy n ng, gây cho ta c m giác nóng. Tác d ng truy n nhi t này g i là b c x .
  7. Giáo trình Thi t b l nh ôtô S h p th nhi t: V t ch t có th t n t i m t trong ba tr ng thái: th r n, th l ng, th khí. Mu n thay i tr ng thái c a v t th , c n ph i truy n d n m t nhi t lư ng. n 320F (00C), nư c s Ví d lúc ta h nhi t nư c xu ng ông thành á, nó ã thay i tr ng thái t th l ng sang th r n. n 2120F (1000C), nư c s sôi và b c hơi (th khí). N u nư c ư c un nóng ây có i u c bi t thú v khi thay i nư c á (th r n) thành nư c (th l ng) và nư c thành hơi nư c (th khí). Trong quá trình làm thay i tr ng thái c a nư c, ta ph i tác ng nhi t vào, nhưng lư ng nhi t này không th o lư ng c th ư c. Ví d kh i nư c 320F, ta nung nóng cho nó tan ra, nhưng nư c á ang tan v n gi á ang nhi t 320F. n 2120F nư c s sôi. Ta truy n ti p thêm nhi u ư c nhi t un nư c nóng c a hơi nư c cũng ch th y 2120F ch nhi t n a cho nư c b c hơi, n u o nhi t không nóng hơn. Lư ng nhi t b h p th m t trong nư c á, trong nư c sôi làm thay i tr ng thái c a nư c g i là n nhi t – hi n tư ng n nhi t là nguyên lý cơ b n c a quá trình làm l nh ng d ng cho t t c h th ng i u hòa không khí. Áp su t và i m sôi: Áp su t gi vai trò quan tr ng Áp và i v i ho t ng c a h th ng i u hòa không khí. Khi tác ng áp su t trên m t ch t l ng thì s làm thay i i m sôi c a ch t l ng này. Áp su t càng l n, i m sôi càng cao có nghĩa là nhi t lúc ch t l ng sôi cao hơn so v i khi áp su t bình thư ng. Ngư c l i n u gi m áp su t tác ng lên m t v t ch t thì i m sôi c a v t ch t y s h xu ng. Ví d i m sôi c a nư c áp su t bình thư ng là 1000C. i m sôi này có th tăng cao hơn b ng cách tăng áp su t trên ch t l ng ng th i cũng có th h th p i m sôi b ng cách gi m b t áp su t trên ch t l ng ho c t ch t l ng trong chân không. i v i i m ngưng t c a hơi nư c, áp su t cũng có tác d ng tương ương như th . Trong h th ng i u hòa không khí, cũng như h th ng i n l nh ôtô ã ng d ng hi n tư ng này c a áp su t i v i s b c hơi và ngưng t c a m t s lo i ch t l ng c bi t tham gia vào quá trình sinh l nh và i u hòa c a h th ng. Nh ng ch t l ng này ư c g i là môi ch t l nh hay còn g i là tác nhân l nh, gas l nh, ch t sinh hàn.
  8. Giáo trình Thi t b l nh ôtô ơn v BTU ( British Thermal Unit) ơn o nhi t lư ng truy n t v t th này sang v t th kia ngư i ta thư ng dùng n 10F ( 0,550C) thì c n ơn v BTU. N u c n nung 1 pound nư c ( 0,454 kg) nóng ph i truy n cho nư c 1 BTU nhi t. Năng su t c a c a m t h th ng i n l nh ôtô ư c nh rõ b ng 1 BTU/gi , vào kho ng 12000-24000 BTU/gi .
  9. Giáo trình Thi t b l nh ôtô 1.3. 1.3. MÔI CH T L NH Dung d ch làm vi c trong h th ng i u hòa không khí ư c g i là môi ch t l nh môi hay gas l nh – là ch t môi gi i s d ng trong chu trình nhi t gas ng ngư c chi u hp thu nhi t c a môi trư ng c n làm l nh có nhi t th p và t i nhi t ra môi trư ng có nhi t cao hơn. Có khá nhi u môi ch t l nh ư c s d ng trong k thu t i u hòa không khí, nhưng ch có 2 lo i ư c s d ng r ng rãi trong h th ng i u hòa không khí c a ôtô i m i ó là R-12 và R-134a. Môi ch t l nh ph i có i m sôi dư i 320F (00C) có th b c hơi và h p thu n nhi t t i nh ng nhi t th p. Nhi t th p nh t chúng ta có th s d ng làm l nh ôtô là 320F (00C) b i vì khi các khoang hành khách nhi t dư i nhi t này s t o ra á và làm t t lu ng không khí i qua các cánh t n nhi t c a thi t b b c hơi. Môi ch t l nh ph i là m t ch t tương i “trơ”, hòa tr n ư c v i d u bôi trơn tr thành m t hóa ch t b n v ng, sao cho d u bôi trơn di chuy n thông su t trong h th ng bôi trơn máy nén khí và các b ph n di chuy n khác. S tr n l n gi a d u bôi trơn v i môi ch t l nh ph i tương thích v i các lo i v t li u ư c s d ng trong h th ng như: kim lo i, cao su, nh a d o… ng th i, ch t làm l nh ph i là m t ch t không c, không cháy, và không gây n , không sinh ra các ph n ng phá h y môi sinh và môi trư ng khi x nó vào khí quy n. 1.3.1. R- 1.3.1. Môi ch t l nh R-12 Môi ch t l nh R-12 là m t h p ch t c a clo, flo và carbon; có công th c hóa h c là CCl2F2, g i là chlorofluorocarbon (CFC) – thư ng có tên nhãn hi u là Freon 12 hay R-12. Freon12 là m t ch t khí không màu, có mùi thơm r t nh , n ng hơn không khí 300C, có i m sôi là 21,70F (-29,80C). Áp su t hơi c a nó trong b b c kho ng 4 l n hơi kho ng 30 PSI và trong b ngưng t kho ng 150-300 PSI, và có lư ng nhi t n b c hơi là 70 BTU trên 1 pound. R-12 d hòa tan trong d u khoáng ch t và không tham gia ph n ng v i các lo i kim lo i, các ng m m và m kín s d ng trong h th ng. Cùng v i c tính có kh
  10. Giáo trình Thi t b l nh ôtô năng lưu thông xuyên su t h th ng ng d n nhưng không b gi m hi u su t, chính nh ng i u ó ã làm cho R-12 tr thành môi ch t l nh lí tư ng s d ng trong h th ng i u hòa không khí ôtô. H.1.3. Cơ ch và tình tr ng phá h y t ng ozon c a môi ch t l nh R12 Tuy nhiên, R-12 l i có m c phá h y t ng ôzôn c a khí quy n và gây hi u ng nhà kính l n – do các phân t c a nó có th bay lên b u khí quy n trư c khi phân gi i; và t i b u khí quy n, nguyên t clo ã tham gia ph n ng v i O3 trong t ng ôzôn c a khí quy n, chính i u này ã làm phá h y ôzôn c a khí quy n. Do ó, môi ch t l nh R-12 ã b c m s n xu t, lưu hành và s d ng t ngày 1.1.1996. Th i h n này kéo dài thêm 10 năm các nư c ang phát tri n. 1.3.2. R- 1.3.2. Môi ch t l nh R-134a gi i quy t v n môi ch t l nh R-12 (CFC-12) phá h y t ng ôzôn c a khí quy n, m t lo i môi ch t l nh m i v a ư c dùng thay th R-12 trong h th ng i u hòa không khí ôtô, g i là môi ch t l nh R-134a có công th c hóa h c là CF3 – CH2F, là m t hydrofluorocarbon (HFC). Do trong thành ph n h p ch t c a R-134a không có clo, nên ây chính là lí do c t y u mà ngành công nghi p ôtô chuy n t vi c s d ng R-12 sang s d ng R-134a. Các c tính, các m i quan h gi a áp su t và nhi t c a R-134a, và các yêu c u k thu t khi làm vi c trong h th ng i u hòa không khí r t gi ng v i R-12.
  11. Giáo trình Thi t b l nh ôtô Tuy nhiên, môi ch t l nh R-134a có i m sôi là -15,20F (-26,80C), và có lư ng nhi t n b c hơi là 77,74 BTU/pound. i m sôi này cao hơn so v i môi ch t R-12 nên hi u su t c a nó có ph n thua R-12. Vì v y h th ng i u hòa không khí ôtô dùng môi ch t l nh R-134a ư c thi t k v i áp su t bơm cao hơn, ng th i ph i tăng kh i lư ng l n không khí gi i nhi t th i xuyên qua giàn nóng (b ngưng t ). R-134a không k t h p ư c v i các d u khoáng dùng bôi trơn h th ng R-12. Các ch t bôi trơn t ng h p polyalkaneglycol (PAG) ho c là polyolester (POE) ư c s d ng v i h th ng R-134a. Hai ch t bôi trơn này không hòa tr n v i R-12. Môi ch t R-134a cũng không thích h p v i ch t kh m s d ng trên h th ng R-12. Vì th , khi thay th môi ch t l nh R-12 h th ng i u hòa không khí trên ôtô b ng R-134a, ph i thay i nh ng b ph n c a h th ng n u nó không phù h p v i R-134a, cũng như ph i thay i d u bôi trơn và ch t kh m c a h th ng. Có th d dàng nh n ra nh ng h th ng dùng R-134a nh nhãn “R-134a” dán trên các b ph n chính c a h th ng
  12. Giáo trình Thi t b l nh ôtô B ng 01: So sánh c tính k thu t c a môi ch t l nh R-12 và R134a tính R-12 c tính k thu t R – 134a - Công th c phân t CH2FCF3 CCl2F2 - Tr ng lư ng phân t 120,3 120,91 -26,80C -29,790C - i m sôi 101,150C 111,800C - Nhi t t ih n 4,065 mpa (41,45 Kgf/cm2) 4,125 mpa (41,45 Kgf/cm2) - Áp su t t i h n 511 Kg/cm3 558 Kg/cm3 -M t t ih n 1206,0 Kg/cm3 1310,9 Kg/cm3 -M t dung d ch bão hòa 0,031009 m3/Kg 0,027085 m3/Kg - Th tích riêng ( hơi bão hòa) - Nhi t dung riêng (dung 1,4287 KJ/Kg.K (0,3413 0,9682 KJ/Kg.K (0,3413 d ch bão hòa áp su t Kcal/Kgf.K) Kcal/Kgf.K) không i) - Nhi t dung riêng (ch t 0,8519 KJ/Kg.K (0,2035 0,6116 KJ/Kg.K (0,3413 hơi bão hòa áp su t Kcal/Kgf.K) Kcal/Kgf.K) không i) - Nhi t n khi b c hơi 216,5 KJ/Kg (51,72 Kcal/Kg) 166,56 KJ/Kg (39,79 Kcal/Kg) - Tính d n nhi t (dung 0,0815 W/m.K (0,0701 0,0702 W/m.K (0,0604 d ch bão) Kcal/m.h.K) Kcal/m.h.K) - Tính cháy ư c Không cháy Không cháy - Ch s làm suy ki t ozon 0,24 ÷0,29 1,0 - Ch s làm nóng trái t 0,24 ÷3,4
  13. Giáo trình Thi t b l nh ôtô 1.4. HÒA 1.4. I U HÒA KHÔNG KHÍ TRÊN Ô TÔ “ i u hòa không khí” là thu t ng chung hòa ch nh ng thi t b m b o không khí trong phòng nhi t và m thích h p. Khi nhi t trong phòng cao, nhi t ư cl y i gi m nhi t (g i là “làm l nh”) và ngư c l i khi nhi t trong phòng th p, nhi t ư c cung c p tăng nhi t (g i là “sư i”). M t khác, hơi nư c ư c thêm vào hay l y i kh i không khí mb o m trong phòng m c thích h p. Do v y, trong h th ng i u hòa không khí trên ô tô nói chung bao g m m t b thông gió, m t b hút m, m t b sư i m và m t b làm l nh. Các b ph n này làm sư làm vi c c l p ho c ph i h p, liên k t v i nhau t o ra m t không gian ư c i u hòa không khí v i nh ng thông s i u hòa thích ng v i các yêu c u t ra c a con ngư i, t o nên s tho i mái, d ch u và m t b u không khí trong lành cabin ô tô. 1.4.1. 1.4.1. B thông gió H.1.4. H th ng thông gió có i u khi n Không khí trong xe ph i ư c lưu thông, thay i nh m t o ra s trong lành, d ch u cho nh ng ngư i ng i trong xe. Vì v y, trên ô tô ph i có h th ng thông gió, ó là m t thi t b th i khí s ch t môt trư ng bên ngoài vào bên trong xe, và cũng có tác
  14. Giáo trình Thi t b l nh ôtô d ng làm thông thoáng xe. Có hai cách thông gió: thông gió không i u khi n và thông gió có i u khi n (còn g i là thông gió cư ng b c). S thông gió không i u khi n x y ra khi các c a s ư c m ; còn s thông gió có i u khi n thông qua m t h th ng thông gió g m qu t th i gió và các ư ng ng d n không khí t o ra s tu n hoàn c a không khí trong xe, không ph thu c vào t c c a xe. Qu t th i gió cũng là m t b ph n c a h th ng sư i m và i u hòa không khí. Trên m t s ôtô con hi n i, còn có ki u h th ng thông gió dùng năng lư ng m t tr i. Khi bên trong c a m t xe ang u tr nên quá nóng, c m bi n nhi t môi trư ng s t óng m ch cho m t qu t thông gió nh . Ngu n cung c p cho qu t ư c l y t bin m t tr i t trên nóc xe. Qu t ho t ng s y không khí nóng trong xe ra ngoài và hút không khí mát hơn vào trong xe. Khi qu t thông gió ngưng ho t ng ho c nh ng ngày th i ti t mát, không c n s thông gió, năng lư ng t pin m t tr i s n p vào Accu. 1.4.2. sư 1.4.2. B sư i m Là m t thi t b s y nóng không khí s ch l y t ngoài vào trong cabin ôtô sư i m gian hành khách, ng th i làm tan băng kính ch n gió c a ôtô. Có nhi u ki u thi t b sư i m như: b sư i dùng nư c làm mát, dùng nhi t khí cháy và dùng khí x , tuy nhiên ki u thi t b sư i s d ng nư c làm mát thư ng ư c s d ng r ng rãi trên các ôtô. Trong ó, nư c làm mát tu n hoàn qua két sư i làm các ng sư i nóng lên và qu t th i gió s th i không khí qua két sư i s y nóng không khí. Tuy nhiên, do nư c làm mát óng vai trò ngu n nhi t nên két sư i s không ư c nóng lên khi ng cơ v n còn ngu i vì v y nhi t khí th i qua giàn sư i s không tăng.
  15. Giáo trình Thi t b l nh ôtô H.1.5. H th ng sư i m không khí trên ôtô B sư i m ư c i u khi n b i các c n g t ho c núm xoay trong b ng i u khi n c a h th ng. Thư ng có 3 s i u khi n cơ b n: i u khi n ch c năng, i u khi n nhi t và i u khi n t c th i gió. i u khi n ch c năng xác nh ngõ ra nào s phát khí nóng. i u khi n nhi t là i u ti t nhi t c a không khí và i u khi n t c th i gió là i u khi n t c qu t th i. Khi d ch chuy n các núm (ho c c n g t) i u khi n ch c năng và nhi t s làm thay i v trí c a các c a nhi t bên trong b sư i. Thay i v trí c a các c a nhi t s thay i lư ng khí i ngang qua lõi nhi t t ó i u khi n ư c nhi t không khí phát ra cũng như ngõ ra c a nó. Các c a ư c i u khi n b ng cáp ho c motor chân không. Khi xoay các núm i u khi n, chân không t c m ng n p s ư c truy n n motor v n hành nó. Khi màng c a motor chân không chuy n ng tác ng lên cơ c u òn b y thay i v trí các c a th i lu ng không khí ã ư c sư i m. Không khí t lò sư i ư c phân ph i n các c a trên b ng i u khi n n dãy gh phía sau và n kính ch n gió làm tan băng, cũng có th có vòi khí làm tan băng kính các c a phía trư c và kính phía sau. 1.4.3. làm và 1.4.3. S làm l nh và làm mát không khí trong ôtô Máy i u hòa không khí trên xe ôtô là m t h th ng làm l nh cơ khí ki u khí nén. S làm l nh ư c t o ra b ng cách nén khí sau khi h p th nhi t bên trong xe (khoang
  16. Giáo trình Thi t b l nh ôtô hành khách). Sau ó nhi t ư c truy n qua h th ng lam l nh ra không khí bên ngoài. V trí c a các b ph n trong h th ng i u hòa không khí ôtô: H.1.6. V trí các b ph n trong h th ng HKK ôtô 1. Giàn sư i m 6.C a không khí tu n hoàn tr l i 2. Máy nén 7. C a l y không khí t bên ngoài 3. Giàn nóng 8. B ng i u khi n 4. Giàn l nh 9. ng phân ph i lu ng không khí l nh. 5. Qu t l ng sóc 10. H p thông gió. M t chu trình làm l nh cơ b n bao g m các bư c sau ây nh m l y nhi t, làm l nh kh i không khí và phân ph i lu ng khí mát trong cabin ôtô: - Môi ch t l nh ư c bơm i t máy nén dư i áp su t cao và nhi t cao, giai o n này môi ch t l nh ư c bơm n b ngưng t th hơi. - T i b ngưng t nhi t c a môi ch t r t cao, ư c qu t gió th i mát giàn nóng, môi ch t ang th hơi ư c gi i nhi t, ngưng t thành l ng dư i áp su t cao nhi t th p. - Môi ch t l nh d ng th l ng ti p t c lưu thông n bình l c/hút m, t i ây môi ch t l nh ư c làm tinh khi t hơn nh ư c hút h t hơi m và t p ch t nh các lư i l c và các h t hút m bên trong bình ch a.
  17. Giáo trình Thi t b l nh ôtô - Van giãn n hay van ti t lưu i u ti t lưu lư ng c a môi ch t l ng phun vào b b c hơi hay giàn l nh, làm h th p áp su t c a môi ch t l nh. Do gi m áp nên nhi t sôi c a môi ch t gi m xu ng, cùng v i s tác ng c a nhi t không khí bên trong cabin xe ã làm cho môi ch t sôi lên, nên tr ng thái c a môi ch t lúc này là t th l ng bi n thành th hơi trong b b c hơi. - Trong quá trình b c hơi, môi ch t l nh h p thu nhi t r t m nh làm cho toàn b giàn l nh gi m nhi t xu ng, r i nh qu t gió giàn l nh hút kh i không khí bên trong cabin ôtô th i qua b b c hơi và ra l i cabin nh các c a s d n gió – làm l nh kh i không khí bên trong cabin ôtô. - Bư c k ti p là môi ch t l nh tr ng thái hơi áp su t th p ư c h i v máy nén nh chu trình hút c a máy nén, và l i ư c bơm i. K t thúc m t chu trình làm l nh và bt u chu trình m i. H.1.7. Chu trình làm l nh cơ b n c a h th ng HKK ôtô
  18. Giáo trình Thi t b l nh ôtô Thông thư ng, h th ng i u hòa không khí ôtô có th ư c chia ra làm 2 ph n: Ph n cao áp nhi t và Ph n h áp nhi t. Ph n cao áp nhi t thu c phía môi ch t ư c bơm i dư i áp su t và nhi t cao, nh ng thi t b ch y u phía có áp l c, nhi t cao làm máy nén, b ngưng t , bình s y l c môi ch t. Ph n h áp nhi t c a h th ng là ph n môi ch t l nh h i v máy nén dư i áp su t và nhi t th p, các thi t b ch y u phía áp l c, nhi t th p bao g m b b c hơi và thi t b giãn n (van ti t lưu). H.1.8. H th ng ư c chia thành 2 ph n: cao áp và h áp V trí các b ph n cũng như chu trình làm l nh cơ b n c a h th ng i u hòa không khí ôtô ư c trình bày trên có th tương t i v i nh ng h th ng ư c l p trên các xe ôtô khác. Ch khác nhau nh ng c i m c u t o c th c a t ng b ph n ư c s d ng trong h th ng i u hòa không khí trên ôtô ư c s n xu t ra b i nh ng hãng khác nhau mà thôi. 1.4.4. Phân lo i và 1.4.4. Phân c i m h th ng i u hòa không khí hòa H th ng i u hòa không khí ôtô ư c phân lo i theo v trí l p t và theo ch c năng c a c m i u hòa. 1.4.4.1. 1.4.4.1. Phân lo i theo v trí l p t 1. Ki u táplô: 1. ki u này, i u hòa không khí ư c g n v i b ng táplô i u khi n c a ôtô. c i m c a ki u này là, không khí l nh t c m i u hòa ư c th i th ng n m t trư c ngư i lái nên hi u qu làm l nh có c m giác l n hơn so v i công
  19. Giáo trình Thi t b l nh ôtô su t c a i u hòa, có các lư i c a ra không khí l nh có th ư c i u ch nh b i b n thân ngư i lái nên ngư i lái ngay l p t c c m nh n th y hi u qu làm l nh (hình 1.9). H.1.9. H th ng i u hòa không khí ki u taplo 2. Ki u khoang hành lý: hành ki u khoang hành lý, i u hòa không khí ư c t c p sau xe. C a ra và c a vào c a không khí l nh ư c t lưng gh sau. Do c m i u hòa g n c p sau nơi có s n kho ng tr ng tương i l n, nên i u hòa ki u này có ưu i mc am tb i u hòa v i công su t giàn l nh l n và có công su t làm l nh d tr ( hình 1.10). H.1.10. H th ng i u hòa không khí ki u khoang hành lý 3. Ki u kép: Khí l nh ư c th i ra t phía trư c và phía sau bên trong xe. 3. c tính làm l nh bên trong xe r t t t, s phân b nhi t bên trong xe ng u, có th t ư c m t môi trư ng r t d ch u trong xe ( hình 1.11). H.1.11. H th ng i u hòa không khí ki u kép 1.4.4.2. Phân lo i theo ch c năng 1.4.4.2.
  20. Giáo trình Thi t b l nh ôtô Do ch c năng và tính năng c n có c a h th ng i u hòa khác nhau tùy theo môi trư ng t nhiên và qu c gia s d ng, h th ng i u hòa không khí có th chia thành 2 lo i tùy theo tính năng c a nó. 1. Lo i ơn: Lo i này bao g m m t b thông thoáng ư c n i ho c là v i b 1. sư i ho c là h th ng làm l nh, ch dùng sư i m hay làm l nh (hình 1.12). H.1.12. H th ng i u hòa không khí ki u ơn 2. Lo i cho t t c các mùa: Lo i này k t h p m t b thông gió v i m t b sư i mùa: m và h th ng làm l nh. H th ng i u hòa này có th s d ng trong nh ng ngày l nh, m làm khô không khí. Tuy nhiên, nhi t trong khoang hành khách s b h th p xu ng, i u ó có th gây ra c m giác l nh cho hành khách. Nên tránh i u ó h th ng này s cho không khí i qua két sư i s y nóng. i u này cho phép i u hòa không khí m b o ư c không khí có nhi t và m thích h p. ây chính là ưu i m chính c a i u hòa không khí lo i 4 mùa (hình 1.13).
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2