intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo trình Thực hành hóa vô cơ (hệ Cao đẳng và Trung cấp): Phần 2

Chia sẻ: Lê Thị Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST
Báo xấu
213
lượt xem 28
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 Giáo trình Thực hành hóa vô cơ (hệ Cao đẳng và Trung cấp) gồm các bài học: Các nguyên tố kim loại phân nhóm ia, iia, iiia; các nguyên tố phân nhóm vib; các nguyên tố nhóm viib; các nguyên tố phân nhóm viiib; sản xuất phèn nhôm kali từ quặng bauxite lâm đồng; điều chế dung dịch acid ortho phosphoric (h3po4) từ quặng flor apatit long thành; một số ứng dụng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Thực hành hóa vô cơ (hệ Cao đẳng và Trung cấp): Phần 2

  1. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô BAØI 6: CAÙC NGUYEÂN TOÁ KIM LOAÏI PHAÂN NHOÙM I A, II A, III A I. CHUAÅN BÒ LYÙ THUYEÁT. 1. Neâu vò trí cuûa caùc kim loaï i trong baûng heä thoáng tuaàn hoaø n, caáu hình electron, traïng thaùi oxy hoùa,.... 2. Tính chaát hoùa hoïc cuûa natri, canxi, mangieâ,nhoâm vaøcaùc hôïp chaát cuûa chuùng. II. DUÏNG CUÏ VAØ THIEÁT BÒ. - 4 oá ng nghieäm trung. - 1 becher 250ml. - 1 pipette thaúng 5ml. - 1 becher 100ml. - 1 quaûboùp cao su. - 1 ñeøn coàn. - 1 keïp oá ng nghieäm. - 1 ñuõa thuûy tinh. - 1 giaùñôõoáng nghieäm. - 1 bình tia nö ôùc. - 1 oá ng nhoûgioï t. III. HOÙA CHAÁT. - H2SO4 ñaäm ñaë c 98,2% (tuûhuùt). - C2H5OH 96o. - H2SO4 20%. - Boät Magie. - HNO3 ñaäm ñaë c 65% (tuûhuùt). - Kim loaïi Canxi - HNO3 30%. - Boät Nhoâm. - HCl ñaäm ñaëc 36,5% (tuûhuùt). - Laùnhoâm. - HCl 1N. - Iod 0,1N. - NH4OH ñaäm ñaë c 25% (tuûhuùt). - KMnO4 0,1N. - NaOH 0,4N. - Thuoác thö ûphenolphtalein. - HgCl2 0,2N. - Na2O2 raén. - MgCl2 0,5N. - Al2(SO4)3 0,5N. - NH4Cl 0,1N. - CaCl2 baõo hoøa. - BaCl2 0,5N. - Na2SO4 baõo hoø a. IV. THÖÏC HAØNH. Thí nghieäm 1: Tính chaát hoùa hoïc cuûa Canxi Laá y nö ôùc caá t khoaûng 1/3 theåtích cuûa oáng nghieäm. Cho moät maãu canxi kim loaïi (baèng haï t ñaäu xanh) vaøo oá ng nghieäm. Quan saùt hieän tö ôïng. Theâm vaø i gioï t dung dòch phenolphtalein vaø o oáng nghieäm laéc ñeàu. Quan saùt hieän tö ôïng ñeán khi phaûn ö ùng keát thuùc. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng xaûy ra. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Trình baø y tính chaá t hoùa hoï c cuûa canxi. 29
  2. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô Thí nghieäm 2: Tính chaát hoùa hoïc cuûa Natri peroxyt (Na 2O2). Laáy hai oá ng nghieäm. OÁng 1: Chö ùa 1ml dung dòch KMnO4 0,1N, theâm 1 - 2 gioït H2SO4 20%. OÁng 2: Chö ùa 1 - 2 ml dung dòch Iod 0,1N, theâm 1 - 2 gioït H2SO4 20%. Theâm vaøo moãi oá ng moät ít tinh theåNa2O2. Quan saùt sö ïthay ñoåi maø u saéc dung dòch. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng. 2. Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Muïc ñích cuûa thí nghieäm treâ n. 4. Phaûn ö ùng giö õa Na2O2 vôùi nö ôùc laøphaûn ö ùng gì? Thí nghieäm 3: Muoái Sulfat cuûa Canxi vaø Bari (CaSO4 vaø BaSO4). Theâm vaø o tö ø ng gioï t Na2SO4 baõo hoø a vaø o oáng nghieäm chö ùa saün 1 ml dung dòch CaCl 2 baõo hoø a. Quan saùt hieän tö ôï ng. Ñeåyeân oá ng nghieäm cho keá t tuûa laéng xuoáng, gaïn keát tuûa. Cho theâm tö ø ng gioït dung dòch H2SO4 ñaäm ñaë c. Nhaän xeùt khaûnaêng tan cuûa keát tuûa trong nö ôùc vaøtrong dung dòch H 2SO4 ñaäm ñaë c. Laë p laï i thí nghieäm tö ông tö ïnhö treân, nhö ng vôùi BaCl 2 0,5N. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoïc cuûa muoá i canxi, muoái bari. 4. So saùnh khaûnaê ng taïo tuûa cuûa BaCl 2 vaøCaCl2. Thí nghieäm 4: Tính chaát hoùa hoïc cuûa Magie vôùi caùc acid. Laøm trong tuûhuùt. Cho laàn lö ôï t vaø o ba oáng nghieäm 1 ml dung dòch HCl 1N, 1 ml dung dòch H2SO4 20%, 1 ml dung dòch HNO3 30%. Theâm vaøo moãi oáng moät maãu magie. Quan saùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. Thí nghieäm 5: Tính chaát hoùa hoïc cuûa kim loaïi Magie. Cho vaø o oá ng nghieäm khoaûng 2 - 3 ml dung dòch NH4Cl 0,1N theâm vaø o moät maåu magie kim loaï i. Theo doõi hieän tö ôï ng. Ñun noùng dung dòch ñeá n khi soâ i. Quan saùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Baè ng caùch naø o ñeånhaän ra saûn phaåm taïo thaø nh sau phaûn ö ùng. 30
  3. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô Thí nghieäm 6: Tính chaát cuûa Magie Hydroxyt (Mg(OH) 2 Becher ñö ïng khoaûng 10 ml dung dòch MgCl 2 0,5N theâm tö øtö øtö ø ng gioït dung dòch NaOH 0,4N cho ñeán khi taï o keát tuûa. Theâ m nö ôùc caát vôùi theåtích tö ông ñö ông. Duø ng ñuõa thuûy tinh khuaá y ñeàu. Chia ñeàu dung dòch vaø o boá n oáng nghieäm. OÁng 1: Theâm tö øng gioït dung dòch HCl 1N. OÁng 2: Theâm tö øng gioït muoá i NH4Cl 0,1N. OÁng 3: Theâm tö øng gioït dung dòch NaOH 0,4N. OÁng 4: Theâm 2 - 3 gioï t dung dòch phenolphtalein. Quan saùt hieän tö ôï ng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Phö ông phaùp ñieàu cheávaøtính chaá t cuûa Mg(OH) 2. Thí nghieäm 7: Tính chaát hoùa hoïc cuûa kim loaïi nhoâm. Laøm trong tuû huùt. Cho vaø o ba oá ng nghieäm laàn lö ôït moãi oáng 1 - 2 ml dung dòch HCl 1N, H2SO4 20% vaøHNO3 30%, theâ m vaø o moãi oáng moät vaø i haït nhoâm (nghieâng oáng cho nhoâm trö ôï t theo thaø nh oá ng). Sau ñoùñun noùng dung dòch. Laë p laï i thí nghieäm treân nhö ng thay baèng acid ñaëc. Quan saùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng. 2. So saùnh thí nghieäm khoâ ng ñun noùng vaøñun noùng. Giaûi thích? 3. Tính chaá t hoùa hoïc cuûa ñôn chaá t nhoâm. Thí nghieäm 8: Nhoâm moïc loâng tô vaø nhoâm trong khoâng khí Laøm trong tuûhuùt. Duø ng giaá y nhaùm ñaùnh saïch beàmaët hai laùnhoâm, sau ñoùnhuùng vaø o dung dòch C2H5OH 96o ñeårö ûa saï ch caùc veát nhôø n, duø ng giaáy thaám thaám khoâ. Laù nhoâm thöù nhaát: Ñeåyeâ n ngoaø i khoâng khí, sau moät thôø i gian quan saùt beàmaët cuûa laù nhoâm. Laù nhoâm thöù hai: Nhoû leâ n beà maët moät gioït dung dòch HgCl 2 0,2N. Sau vaø i phuùt duø ng 2+ giaá y thaá m thaám khoâdung dòch Hg , ñeåyeân trong khoâng khí. Quan saùt hieän tö ôïng. (Hg vaøhôï p chaá t Hg raá t ñoäc, thí nghieäm xong rö ûa thaät saïch thanh nhoâm) Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra trong caûhai trö ôø ng hôïp. 3. Taï i sao nhoâ m beàn trong khoâ ng khí? 31
  4. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô Thí nghieäm 9: Tính chaát cuûa Nhoâm hydroxyt Al(OH)3. Laøm trong tuû huùt. Cho vaø o 3 oáng nghieäm, moãi oáng ñö ïng 1 – 2 ml dung dòch muoá i Al2(SO4)3 0,5N theâ m vaø o moãi oá ng tö øtö øtö ø ng gioït NH 4OH 25% cho ñeán khi coù keát tuûa. Quan saùt maø u saé c vaøtraï ng thaùi keá t tuûa thu ñö ôïc. OÁng 1: Duøng ñeåso saùnh. OÁng 2: Cho theâm tö øng goï t dung dòch HCl 1N. OÁng 3: Cho theâm tö øng gioï t dung dòch NaOH 0,4N. Tieá p tuïc quan saùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. So saùnh vaøgiaûi thích hieän tö ôï ng ôûcaû3 oáng nghieäm. 2. Muïc ñích thí nghieäm. Neâ u keá t luaän veà tính chaát cuûa nhoâm hydroxyt. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng? 32
  5. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô BAØI 7. CAÙC NGUYEÂN TOÁ PHAÂN NHOÙM VIB I. CHUAÅN BÒ LYÙ THUYEÁT. 1. Ñieàu cheávaøtính chaát hoùa hoï c cuûa Chrom. 2. Phö ông phaùp ñieàu cheávaøtính chaát hoùa hoïc cuûa caùc hôïp chaát Chrom. II. DUÏNG CUÏ VAØ THIEÁT BÒ. - 5 oá ng nghieäm trung. - 1 becher 250ml. - 1 pipette thaúng 5ml. - 1 chaäu nhö ïa ñö ïng nö ôùc. - 1 quaûboùp cao su. - 1 ñuõa thuûy tinh. - 1 keïp oá ng nghieäm. - 1 becher 100ml. - 1 giaùñôõoáng nghieäm. - 1 bình tia nö ôùc. - 1 oá ng nhoûgioï t. - 1 tuûnung 1200oC. III. HOÙA CHAÁT. - Cr2(SO4)3 0,1N. - K2CrO4 0,1N. - NaOH 0,4N. - Ba(NO3)2 0,1N. - HCl 1N. - Pb(NO3)2 0,1N. - CrCl3 tinh theå . - AgNO3 0,1N. - H2SO4 20% - K2Cr2O7 0,1N. - Ba(OH)2 0,5N. - NH4OH ñaäm ñaëc 25% (tuûhuùt). - K2Cr2O7 tinh theå. - K2CrO4 0,1N - Giaáy pH vaøthang pH. - H2SO4 ñaäm ñaëc 98,2% (tuûhuùt) - Coàn 96o. - NaNO2 0,1N. - Giaáy loï c baê ng vaøng - BaCl2 0,1N. - C12H22O11 tinh theå. - CaCl2 0,1N. - CH3COOH 1N. - SrCl2 0,1N. IV. THÖÏC HAØNH Thí nghieäm 1: Ñieàu cheá pheøn Chrom – Kali (Cr2(SO4)3.K2SO4.24H2O). Hoøa tan 5 g K2Cr2O7 vôùi 10 ml nö ôùc caát trong moät becher 250 ml, khuaáy baèng ñuõa thuûy tinh vaøñun noùng neá u caàn. Cho tö ø ng gioït ñeán 8 ml H 2SO4 ñaäm ñaëc vaø o coác vaølaéc ñeàu. Sau ñoù ñeånguoäi haún. Ngaâ m becher vaø o trong nö ôùc. Tieá c cho tö øtö ø4 ml coàn 960 vaø p tuï o becher vaølaéc ñeàu (cho coàn thaät chaäm, khoâng ñeåkhoùi traé ng bay leân hay phaûn ö ùng noåphaùt tia lö ûa). Ñeåyeân trong 15 phuùt. Sau ñoùlaøm laï nh coá c baè ng nö ôùc ñaùñeán khi tinh theåpheø n xuaát hieän. Khi tinh theåpheø n xuaá t hieän, ñeåyeân khoaûng 8 giôø(sinh vieâ n tö ïmang theo duïng cuïñeåchö ùa mang veà buoåi sau laï i 33
  6. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô mang ñeá n tieá p tuïc laø m). Ñem loï c vaølaø m khoâôû nhieät ñoä phoø ng. Caân tính hieäu suaát. Noäp saûn phaå m cho giaùo vieâ n ñeågiaùo vieâ n nhaän xeùt roài ñoåvaø o bình thu hoài. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích tieá n trình thí nghieäm. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra. 3. Caùc yeáu toáaûnh hö ôûng ñeá n hieäu suaát cuûa saûn phaåm. Thí nghieäm 2: Tính chaát cuûa muoái Chrom (III). Laá y moät ít tinh theåmuoá i CrCl3 hoø a tan trong oáng nghieäm. Chia dung dòch vaø o ba oáng nghieäm. OÁng 1: Duø ng ñeåso saùnh. OÁng 2: Nhuùng ñuõa thuûy tinh vaø o dung dòch vaøthö ûdung dòch vaø o moät maûnh giaáy pH. Nhaän xeùt sö ïthay ñoå i maøu cuûa maûnh giaáy chæ thòpH. OÁng 3: Ñun dung dòch ñeá n khi soâi. Nhaän xeùt sö ïthay ñoåi maø u saéc cuûa dung dòch (so vôùi maø u ôû oáng 2). Ñeånguoäi dung dòch. Nhaän xeùt sö ïthay ñoåi maø u vaøtieáp tuïc so vôùi oáng 2. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích nguyeâ n nhaâ n thay ñoåi maø u cuûa dung dòch. 2. Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Trình baø y tính chaát cuûa muoái Chrom (III). Thí nghieäm 3: Ñieàu cheá muoái cuûa acid Chromic (H 2CrO4). Laáy ba oáng nghieäm. Moãi oáng ñö ïng 3ml dung dòch K 2CrO4 0,1N, theâm vaø o moãi oáng laàn lö ôï t tö ø ng gioï t caùc dung dòch Ba(NO 3)2 0,1N; Pb(NO3)2 0,1N; AgNO3 0,1N. Nhaän xeùt maø u keát tuûa. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích sö ïthay ñoå i maø u cuûa keá t tuûa. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. Thí nghieäm 4: Chuyeån dòch caân baèng trong dung dòch Kali Bichromat (K 2Cr2O7). Laá y 4 oá ng nghieäm. OÁng 1 vaø 2: Cho vaøo moãi oá ng 3 - 5 ml dung dòch K2CrO4 0,1N. OÁng 3 vaø 4: Cho vaøo moãi oá ng 3 - 5 ml dung dòch K2Cr2O7 0,1N. OÁng 1 vaø 3: Duøng ñeåso saùnh. Tieá p tuï c cho vaø o: OÁng 2: Cho theâ m vaøi gioï t dung dòch H2SO4 20%, so saùnh maø u saéc cuûa dung dòch vôùi oáng 1 vaø3. OÁng 4: Cho theâ m vaøi gioï t dung dòch NaOH 0,4N, so saùnh maø u saéc cuûa dung dòch vôùi oáng 1 vaø3. Trong moät oá ng nghieäm khaùc chö ùa 1 - 2 ml dung dòch K2Cr2O7 0,1N, theâm vaø o vaø i gioï t dung dòch Ba(NO3)2 0,1N. Nhaän xeùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 34
  7. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô 1. Giaûi thích sö ïthay ñoå i maø u quan saùt ñö ôïc trong thí nghieäm. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoï c cuûa K2Cr2O7. Thí nghieäm 5: Ñieàu cheá vaø tính chaát cuûa Chrom (III) hydroxyt Cr(OH) 3. Trong oáng nghieäm chö ùa khoaûng 2 – 3ml dung dòch Cr2(SO4)3 0,1N theâm tö ø ng gioït NH4OH 25% cho ñeán khi taï o ra keá t tuûa. Quan saùt maø u saéc keát tuûa. Chia keát tuûa laøm hai oáng nghieäm. OÁng 1: Cho theâm tö ø ng gioï t dung dòch NaOH 0,4N. Quan saùt hieän tö ôïng. OÁng 2: Cho theâm tö ø ng gioï t dung dòch HCl 1N. Quan saùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng quan saùt ñö ôïc. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Trình baø y tính chaá t hoùa hoï c cuûa Cr(OH)3. Thí nghieäm 6: Tính oxy hoùa cuûa hôïp chaát cuûa Chrom ôû soá oxi hoùa (+6). Cho vaø o oá ng nghieäm 3 gioï t K2Cr2O7 0,1N, sau ñoù theâm 5 gioït H2SO4 20%. Theâm tö øtö ø dung dòch NaNO2 0,1N. Quan saùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Nhaän xeùt vaøgiaûi thích hieän tö ôï ng. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 2. Trình baø y tính chaá t hoùa hoï c cuûa muoái Chrom ôûsoáoxi hoùa (+6). Thí nghieäm 7: Caùc muoái Chrom ít tan. Laáy 5 oáng nghieäm, moãi oá ng 3 gioït dung dòch K2CrO4 0,1N hoaëc Na2CrO4 0,1N. Sau ñoù theâm vaø o: OÁng 1: 2 gioï t dung dòch BaCl2 0,1N. OÁng 2: 2 gioï t dung dòch SrCl2 0,1N. OÁng 3: 2 gioï t dung dòch CaCl2 0,1N. OÁng 4: 2 gioï t dung dòch Pb(NO3)2 0,1N. OÁng 5: 2 gioï t dung dòch AgNO3 0,1N. Ghi maø u saé c caùc keá t tuûa taï o thaø nh. Giaûi thích. Sau ñoùly taâm taùch boûchaát loûng ra khoûi keá t tuûa, theâ m vaø o moãi keát tuûa 5 – 8 gioït dung dòch CH3COOH 1N. Quan saùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Keát tuûa naø o bòtan? Giaûi thích. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Laäp phö ông trình caân baèng giö õa chromat vaøbichromat dö ôùi daïng phaân tö ûvaøion. Thí nghieäm 8: Ñieàu cheá vaø tính chaát cuûa Chrom (III) oxyt. Laøm trong tuû huùt. Laá y 1 g K2Cr2O7 vaø3 g C12H22O11 cho vaø o coái, troän vaønghieàn mòn hoãn hôïp. Sau ñoù cho hoãn hôï p treâ n vaø o cheùn nicken taåm 3 ml coàn ñem ñoát treân beáp ñieän (hoaëc ñeø n coàn) trong tuû huùt. Khi chaùy heát coàn trong cheùn nicken thaønh than (khoaûng 10 phuùt, khoâng ñeå coàn coøn dö chaùy thaønh ngoï n lö ûa trong tuû nung) cho toaø n boäsaûn phaåm vaø o loønung ôû nhieät ñoä khoaûng 6000C trong 1 giôø . 35
  8. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô Laá y saûn phaå m ñeånguoäi sau ñoùhoø a tan trong nö ôùc, loïc thu saûn phaåm. Saáy khoâtrong tuûsaá y o ôûnhieät ñoä80 C. Caân ñeåtính hieäu suaát saûn phaåm theo lö ôïng K2Cr2O7. Noäp saûn phaåm cho giaùo vieâ n ñeågiaùo vieân nhaän xeùt roài ñoåvaø o bình thu hoài. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích quaùtrình thí nghieäm. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t cuûa Chrom (III) oxyt. 36
  9. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô BAØI 8. CAÙC NGUYEÂN TOÁ NHOÙM VII B I. CHUAÅN BÒ LYÙ THUYEÁT. 1. Tính chaát hoùa hoï c vaøphö ông phaùp ñieàu cheácuûa Mangan. 2. Ñieàu cheávaøtính chaát hoùa hoï c caùc hôïp chaát cuûa Mangan. II. DUÏNG CUÏ VAØ THIEÁT BÒ. - 4 oá ng nghieäm trung. - 1 becher 250ml. - 1 pipette 5ml. - 1 cheùn nicken. - 1 quaûboùp cao su. - 1 oáng nghieäm pyrex D24mm. - 1 keïp oá ng nghieäm. - 1 burette 25ml. - 1 giaùñôõoá ng nghieäm. - 1 pheãu thuûy tinh D100mm. - 1 oá ng nhoûgioït. - 1 bình tia nö ôùc. - 1 erlen 250ml. - 1 maët kính ñoàng hoàD100mm. - 1 becher 100ml. III. HOÙA CHAÁT. - H2SO4 ñaäm ñaëc 98,2% (tuûhuùt). - CH3COOH 1N. - H2O2 ñaäm ñaëc 30% (tuûhuùt). - KMnO4 0,01N - MnSO4 0,5N. - KOH 0,4N. - NaOH 4N. - KOH tinh theå. - HCl 1N. - K2SO3 tinh theå. - Nö ôùc Brom 0,05%. - NaOH tinh the.å - H2SO4 20%. - KMnO4 tinh theå. - HNO3 30%. - KClO3 tinh theå. - FeSO4 0,1N. - MnO2 tinh theå. IV. THÖÏC HAØNH. Thí nghieäm 1: Tính chaát cuûa Mangan (II) hydroxyt Mn(OH) 2 Laøm thí nghieäm tuaàn tö ïvôùi 3 oá ng nghieäm. Xong oáng naø y môùi tieáp tuïc oáng kia. Cho vaø o moãi oá ng 2 ml dung dòch MnSO 4 0,5N, theâm vaø o moãi oáng vaø i gioït dung dòch NaOH 4N cho ñeá n khi keá t tuûa. Nhaän xeùt maø u saéc cuûa keát tuûa. OÁng 1: Laáy keát tuûa ñoåleâ n maët kính ñoàng hoàvaøñeåyeân trong khoâng khí. theo doõi sö ïthay ñoå i maøu saé c cuûa keát tuûa. OÁng 2: Theâ m tö øng gioï t dung dòch HCl 1N. Nhaän xeùt hieän tö ôïng. OÁng 3: Theâ m tö øng gioï t dung dòch nö ôùc brom 0,05%, laéc. Quan saùt vaønhaän xeùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng quan saùt ñö ôïc trong thí nghieäm. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 37
  10. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô 3. Tính chaá t hoùa hoï c cuûa Mn(OH)2. Thí nghieäm 2: Tính chaát cuûa dung dòch muoái Mangan (II) Laøm trong tuûhuùt. Laáy hai oá ng nghieäm, moãi oáng chö ùa 1 – 2 ml dung dòch MnSO4 0,5N OÁng 1: Cho theâm moät ít boät KClO3, sau ñoù cho theâm 1 - 2 ml dung dòch HNO3 65%. Ñun soâ i dung dòch. Nhaän xeùt sö ïthay ñoåi maø u cuûa dung dòch so vôùi trö ôùc khi phaûn ö ùng. OÁng 2: Cho theâm vaø i gioï t dung dòch NaOH 0,4N, sau ñoù cho theâm 1ml dung dòch H 2O2 30%. Nhaän xeùt hieän tö ôï ng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng treân. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoï c cuûa muoá i mangan (II). Thí nghieäm 3: Ñieàu cheá KMnO 4. Ñieàu cheá KMnO4: Caân thaät nhanh 3g KOH cho vaø o cheùn saét roài troän vôùi 2,5g KClO 3 vaøñun noùng cho hoãn hôï p noùng chaûy hoaø n toaø n. Roài cho tö øtö ømoät lö ôïng nhoû ñeán heát 1,5 g MnO 2. Duø ng ñuõa khuaáy 0 ñeàu trong khi theâ m MnO2. Sau khi heát MnO2 cho toaø n boävaø o loønung 600 C khoaûng 30 phuùt. Duø ng ñaàu ñuõa thuûy tinh coù dính nö ôùc chaám thö û vaø o hoãn hôïp raén ñang nung. Ñeán khi naø o hoãn hôï p xuaát hieän maø u xanh luï c thì laá y ra khoûi loønung. Ñeånguoäi trong khoâng khí treân taám lö ôùi amiang ñeåcaùch nhieät vôùi maë t baø n thí nghieäm. Hoø a tan saûn phaåm baèng 50 ml nö ôùc caát. Khi hoø a tan neân cho daàn daàn nö ôùc vaøduø ng ñuõa caïo thaät heát saûn phaåm trong cheùn laø m theánaøo ñeå heá t 50 ml nö ôùc maøsaûn phaå m trong cheùn khoâng coø n nö õa. Cho taát caû hoãn hôïp thu ñö ôï c sau khi hoø a tan vaø o coác 150 ml roài ñem trung hoø a dung dòch naø y baèng caùch theâ m tö øtö øvaø o coác moät lö ôïng dung dòch HCl 1N cho tôùi khi dung dòch coù maø u tím thaãm haún (duø ng ñuõa thuûy tinh khuaáy ñeàu hoãn hôïp trong coác vaøthaám ñaàu ñuõa leân maët kính ñoàng hoà). Khi naø o maø u hoãn hôï p ñang tö ømaø u xanh luïc sang maø u tím thaãm thì coi nhö phaûn ö ùng hoaøn taá t). Ñeåyeâ n dung dòch khoaûng 30 phuùt, loïc chaân khoâng laáy dung dòch qua pheãu loïc thuûy tinh. Rö ûa baõvôùi moät lö ôïng nö ôùc caá t vaønhaäp chung vôùi nö ôùc rö ûa vaø o phaàn dung dòch. Ño vaøñoï c chính xaùc theåtích dung dòch thuoá c tím thu ñö ôïc. Duøng phöông phaùp ñònh phaân vôùi FeSO 4 0,1N ñeå xaùc ñònh noàng ñoä cuûa KMnO 4: Cho dung dòch KMnO4 ñieàu cheáñö ôïc cho vaø o burette 25ml. Ñònh phaân veà vaïch 0ml. Duøng pipette baàu huùt chính xaùc 10 ml FeSO 4 0,1N cho vaø o erlen 250 ml, theâm vaøo 50 ml nö ôùc vaø6 ml H2SO4 ñaäm ñaë c. Nhoû KMnO4 xuoáng tö øtö øñeán khi dung dòch trong erlen chuyeån sang maøu hoàng nhaït beàn trong 30 giaây thì ñoïc theåtích KMnO4 treân burette. Xaùc ñònh noàng ñoäcuûa KMnO4. Noäp saûn phaå m cho giaùo vieân hö ôùng daãn ñeågiaùo vieân cho nhaän xeùt. Sau khi thí nghieäm xong ñoådung dòch KMnO4 ñieàu cheáñö ôïc vaø o bình thu hoài. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích tieá n trình thí nghieäm. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Phö ông phaùp ñieàu cheáKMnO4. 38
  11. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô 4. Caùc yeá u toáaûnh hö ôûng ñeá n theåtích vaønoàng ñoäcuûa saûn phaåm. Thí nghieäm 4: Nhieät phaân Kali permanganat (KMnO 4). Cho moät ít tinh theå KMnO4 vaø o oáng nghieäm khoâ. Ñun noùng oáng nghieäm vaøthö û khí thoaùt ra baè ng que ñoùm vö ø a taé t coø n than ñoû. Nhaän xeùt hieän tö ôïng. Ñeånguoäi, cho theâ m vaøo oáng nghieäm khoaûng 5 – 6 gioït nö ôùc caát. Quan saùt maø u saéc cuûa dung dòch vaøkeát tuûa taï o thaø nh. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng treâ n. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng vaøcho bieát keát tuûa gì? Thí nghieäm 5: Tính chaát cuûa dung dòch KaliperManganat (KMnO 4). Cho vaø o 3 oá ng nghieäm, moãi oá ng ñö ïng 1 – 2 ml dung dòch KMnO4 0,01N OÁng 1: Theâ m 2 – 4 gioït dung dòch H2SO4 20%. OÁng 2: Theâ m 2 – 4 gioït nö ôùc caá t. OÁng 3: Theâ m 2 – 4 gioït dung dòch NaOH 0,4N Theâ m tieáp vaøo moãi oáng moät ít tinh theåK 2SO3 (chuù yù phaûi cho tö øtö øvaølaéc ñeán khi xuaá t hieän hieän tö ôï ng xaûy ra). Nhaän xeùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng treâ n. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Theo thí nghieäm treâ n thì yeá u toánaø o aûnh hö ôûng ñeán tính chaát oxy hoùa cuûa KMnO 4. Thí nghieäm 6: Tính chaát cuûa Kali Manganat (K 2MnO4). Ñieàu cheá KMnO4: Vì ñaây laøhôï p chaá t khoâng beàn neâ n khi muoán sö ûduïng luoân luoân phaûi ñieàu cheá.Cho vaøi tinh theåKMnO4 vaøKOH vaø o cheùn sö ù ñem ñun treân beáp ñieän (hay ñeø n coàn) ñeán khi coù maøu xanh beàn, sau ñoùpha thaønh dung dòch (coùtheålaáy saûn phaåm tö øthí nghieäm 3). Khaûo saùt tính chaát cuûa hôïp chaát K2MnO4: Laáy 3 oáng nghieäm, moãi oá ng ñö ï ng 1 – 2 ml dung dòch K2MnO4. OÁng 1: Ñeåso saùnh. OÁng 2: Cho theâ m tö ø ng gioï t dung dòch CH 3COOH 1N cho ñeán khi dung dòch ñoåi maøu vaø taï o ra keát tuûa naâ u ñen. OÁng 3: Cho theâ m tö ø ng gioït dung dòch HCl 1N cho ñeán khi dung dòch ñoåi maø u, sau ñoù theâm vaøi haït NaOH raé n. Nhaän xeùt hieän tö ôïng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng treâ n. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoï c cuûa K2MnO4. 39
  12. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô BAØI 9. CAÙC NGUYEÂN TOÁ PHAÂN NHOÙM VIII B I. CHUAÅN BÒ LYÙ THUYEÁT. 1. Tính chaát hoùa hoï c vaøphö ông phaùp ñieàu cheácuûa nhoùm VIIIB. 2. Phö ông phaùp ñieàu cheáhôïp chaá t cuûa saét vaøtính chaát hoùa hoïc cuûa chuùng. II. DUÏNG CUÏ VAØ THIEÁT BÒ. - 4 oá ng nghieäm trung. - 1 becher 100ml. - 1 pipette thaúng 5ml. - 1 becher 250ml. - 1 quaûboùp cao su. - 1 cheùn nicken. - 1 keïp oá ng nghieäm. - 1 ñeøn coàn. - 1 giaùñôõoáng nghieäm. - 1 ñuõa thuûy tinh. - 1 oá ng nhoûgioï t. - 1 pheãu thuûy tinh D100mm. - 1 erlen 250ml. - 1 bình tia nö ôùc. III. HOÙA CHAÁT. - H2SO4 ñaäm ñaëc 98,2% (tuûhuùt). - NaOH 0,4N. - HNO3 ñaäm ñaëc 65% (tuûhuùt). - CoCl2 baõo hoø a. - HCl ñaäm ñaë c 36,5% (tuûhuùt). - CoCl2 0,1N. - HCl 1N. - NiCl2 0,1N. - H2SO4 20%. - FeCl3 0,5N. - NaOH ñaäm ñaë c. - KMnO4 0,1N. - K3[Fe(CN)6] 0,5N. - AgNO3 0,1N. - Muoái Mohr 0,5N. - FeSO4.7H2O tinh theå. - KSCN 0,5N. - (NH4)2SO4 tinh theå. - H2O2 3%. - Boät saét (hoaëc voûbaø o saét). IV. THÖÏC HAØNH. Thí nghieäm 1: Tính chaát hoùa hoïc cuûa Saét Tieán haønh trong tuûhuùt. Laá y khoaûng 5ml HCl 1N vaø o becher 100ml. Theâm vaø o moät ít daêm baøo saét. Ñun noùng nheïtreâ n beá p ñieän. Ñeåyeân khoaûng 5 phuùt. Gaïn laáy daêm baø o saét coø n dö . Rö ûa laï i baèng nö ôùc caát. Vôùt laá y daêm baø o saét coø n dö ñeålaøm thí nghieäm tieáp theo. Laàn lö ôï t cho vaø o boá n oá ng nghieäm, moãi oáng 1 – 2 ml dung dòch HCl 1N, H2SO4 20%, H2SO4 ñaäm ñaë c, HNO3 ñaäm ñaë c. Theâ m vaøo moãi oáng moät ít boät saét hoaëc voûbaø o saét ñaõchuaån bò ôûtreân. Theo doõi hieän tö ôï ng vaømaø u saéc cuûa dung dòch. Ñun noùng. Tieá p tuïc theo doõi hieän tö ôïng vaømaø u saéc cuûa dung dòch. Gaïn laáy dung dòch, theâ m tö øtö øtö ø ng gioït dung dòch NaOH 0,4N. Quan saùt maø u saéc vaøkeá t tuûa. Caâu hoûi chuaån bò: 40
  13. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng quan saùt ñö ôïc. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoïc cuûa Saé t. Thí nghieäm 2: Ñieàu cheá vaø tính chaát cuûa Saét (III) hydroxyt. Laá y hai oá ng nghieäm cho vaø o moãi oáng 1 – 2 ml dung dòch FeCl3 0,5N, sau ñoù theâm tieáp 2 – 3 gioï t dung dòch NaOH 1N. Nhaän xeùt maø u cuûa keát tuûa. OÁng 1: Cho theâ m tö ø ng gioï t dung dòch HCl 1N vaø o. Nhaän xeùt maøu cuûa dung dòch sau khi keá t tuûa tan. OÁng 2: Cho theâ m tö ø ng gioï t dung dòch NaOH baõo hoø a vaø o. Nhaän xeùt vaøvieát phö ông trình phaûn ö ùng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng quan saùt ñö ôïc. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoïc cuûa Saé t (III) hydroxyt. Thí nghieäm 3: Tính chaát hoùa hoïc cuûa muoái Saét (III). Laáy 3 oá ng nghieäm moãi oáng chö ùa 1 -2 ml dung dòch FeCl3 0,5N. OÁng 1: Duøng ñeåso saùnh. OÁng 2: Theâ m 5 ml HCl ñaäm ñaë c. OÁng 3: Pha loaõng baèng nö ôùc ñun noùng. Theo doõi sö ïthay ñoå i maøu saéc cuûa dung dòch theo thôø i gian. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng quan saùt ñö ôïc. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoïc cuûa muoái Saé t (III). Thí nghieäm 4: Ñieàu cheá vaø tính chaát cuûa Saét (II) hydroxyt. Laáy oá ng nghieäm cho vaø o 1 - 2 ml dung dòch muoái Mohr 0,5N cho theâm tö ø ng gioït dung dòch NaOH 0,4N. Nhaän xeùt maø u cuûa keát tuûa. Gaïn laá y keát tuûa, ñoåleâ n maët kính ñoàng hoàvaøñeåyeân trong khoâng khí. Theo doõi sö ïthay ñoå i maøu saé c cuûa keá t tuûa sau 5 - 10 phuùt. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoïc cuûa Saé t (II) hydroxyt. Thí nghieäm 5: Ñieàu cheá muoái Mohr ((NH 4)2SO4.FeSO4.6H2O) Ñoåtinh theåSaé t (II) sulfat FeSO4.7H2O ra tôøgiaáy. Choïn laáy nhö õng tinh theåmaø u xanh laù maï. Caâ n 13,9g Saé t (II) sulfat FeSO 4.7H2O cho vaø o becher 100ml thö ùnhaát vaø6g Amoni sulfat (NH4)2SO4 vaø o becher 100ml thö ùhai. Hoø a tan muoái vôùi moät ít nö ôùc (lö ôïng nö ôùc theâm vaøo vö ø a 0 ngaäp maët muoái). Ñun noùng caû hai dung dòch ñeán 60 - 70 C trong noài ñun caùch thuûy. Theâm 1 ml dung dòch H2SO4 20% vaø o becher chö ùa dung dòch muoái Saét (II) sulfat. Roùt chung vaø o cheùn 41
  14. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô sö ù vaøsau khi ñaõ. Vö øa ñeånguoäi, vö ø a khuaáy lieân tuïc. Ñeåmoät thôøi gian. Thænh thoaûng khuaá y dung dòch. Khi tinh theåtaùch ra, loï c laáy tinh theå. Laø m khoâtrong khoâng khí ôû choãmaùt ñeán khi tinh theåkhoâ ng coø n dính vaø o ñuõa thuûy tinh. Caân ñeåtính toaùn hieäu suaát. Noäp saûn phaåm cho giaùo vieâ n ñeågiaùo vieâ n nhaän xeùt roài ñoåvaøo bình thu hoài. Quan saùt maø u saé c cuûa tinh theå. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích quaùtrình thí nghieäm vaøcaùc hieän tö ôïng treân. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 2. Khi ñieàu cheámuoá i Mohr, taï i sao phaûi acid hoùa trö ôùc khi keát tinh. Thí nghieäm 6: Tính chaát hoùa hoïc cuûa muoái Saét (II). Caùc duï ng cuïthí nghieäm phaûi ñaûm baûo saïch vaøkhoâ. - Theâ m vaø i gioït dung dòch H2SO4 20% vaø o oáng nghieäm ñö ïng 1 – 2 ml dung dòch KMnO4 0,1N, sau ñoù theâ m tö øtö øtö ø ng gioït dung dòch muoái Mohr 0,5N. Nhaän xeùt sö ïñoåi maø u cuûa dung dòch. - Cho vaø o oá ng nghieäm 5ml HCl 1N. Theâm vaø o moät ít daêm baøo saét. Ñun noùng nheï(khoâng ñeå soâi) trong khoaûng 2 phuùt. Ñeånguoäi. Ñoåboûdung dòch ñeålaáy daêm baø o saét coø n laïi. Rö ûa saïch daêm baø o saét baèng nö ôùc caá t. Laá y 1 oáng nghieäm khaùc ñö ïng 3 – 6 ml dung dòch muoái Mohr 0,5N. Theâ m vaø o ñoùlö ôï ng daê m baøo saét ñaõlaø m saïch ôûtreân. Theâm vaø o 1ml HCl 1N. Ñeåyeâ n trong 5 phuùt. Gaï n ñeåchia ñeàu dung dòch muoái Mohr vaø o 3 oáng nghieäm khaùc. OÁng 1: Ñeåso saùnh OÁng 2: Cho vaø o 1 ml dung dòch AgNO3 0,1N vaøñun noùng nheï.Sau hai phuùt, roùt dung dòch sang oáng nghieäm thö ù3. Quan saùt thaø nh beân trong cuûa oáng 2 so vôùi ban ñaàu. Cho vaø i gioï t dung dòch KSCN vaø o oáng 1 vaø2. Nhaän xeùt hieän tö ôïng xaûy ra. OÁng 3: theâ m vaø o vaøi gioï t K3[Fe(CN)6] 0,5 N. Theo doõi maø u saéc cuûa dung dòch trö ôùc vaø sau phaûn ö ùng. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích hieän tö ôï ng. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoïc cuûa Saé t (II) hydroxyt. Thí nghieäm 7: Tính chaát hoùa hoïc cuûa muoái Cobalt. Tieá n haø nh trong tuûhuùt. Laáy 2 oáng nghieäm, cho vaø o moãi oáng 0,5 ml dung dòch CoCl 2 0,1N. Sau ñoù: OÁng 1: Theâ m vaøo dung dòch HCl ñaäm ñaëc cho tôùi dö . OÁng 2: Theâ m vaøo dung dòch NaOH ñaäm ñaëc cho tôùi dö . Quan saùt sö ïthay ñoåi maøu. Giaûi thích. Laøm tö ông tö ïnhö ng thay CoCl2 0,1N baèng NiCl2 0,1N. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích quaùtrình thí nghieäm vaøcaùc hieän tö ôïng treân. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Tính chaá t hoùa hoï c cuûa muoá i Cobalt, muoái Nicken. 42
  15. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô Thí nghieäm 8: Tính chaát lyù hoïc cuûa hôïp chaát CoCl2. Duøng dung dòch CoCl2 baõo hoø a vieát leân moät tôøgiaáy taäp. Xem coùmaø u gì? Ñem vaø o tuûsaáy o saá y khoâôû nhieät ñoä 70 C. Xem coù maø u gì? Duø ng oáng nhoû gioït nhoû vaøi gioït nö ôùc leân neùt chö õ. Xem coù maø u gì? Ñem hô leâ n ngoïn lö ûa ñeøn coàn cho khoâ. Maø u chö õcoù thay ñoåi gì khoâng? Ñeå yeâ n tôøgiaá y trong khoâ ng khí khoaûng 30 phuùt. Maø u chö õcoùthay ñoåi gì khoâng? Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng treâ n. 2. Tính chaá t lyùhoïc cuûa muoái Co2+. Thí nghieäm 9: Tính chaát cuûa caùc hôïp chaát Co 2+, Ni2+. - Laáy 5 gioït dung dòch CoCl2 0,1N cho vaø o hai oáng nghieäm. Theâm vaø i gioït NaOH 0,4N. Quan saùt keát tuûa. - OÁng 1: Ñem ñun noùng (khoâ ng laé c). Ghi maø u keát tuûa, roài laáy ñuõa thuûy tinh khuaáy ñeàu. Ñeå trong khoâng khí moät luùc. Quan saùt hieän tö ôïng xaûy ra. - OÁng 2: Theâ m vaø i gioï t H2O2 3%. Quan saùt hieän tö ôïng xaûy ra. - Laáy 5 gioït dung dòch NiCl2 cho vaø o hai oáng nghieäm. Theâm vaø i gioït dung dòch NaOH 0,4N. OÁng 1: Ñeåkeá t tuûa cuûa oá ng 1 ngoaøi khoâng khí laâu xem coùbieán ñoåi maø u khoâng? OÁng 2: Theâ m H2O2 3%. Quan saùt maø u keát tuûa coùthay ñoåi hay khoâng? Caâu hoûi chuaån bò: 1. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng treâ n. 2. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng. 3. Cho bieá t vai troøcuûa H2O2. 43
  16. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô BAØI 10. SAÛN XUAÁT PHEØN NHOÂM KALI TÖØ QUAËNG BAUXITE LAÂM ÑOÀNG I. CHUAÅN BÒ LYÙ THUYEÁT: Muïc ñích baøi thí nghieäm: 1. Nghieân cö ùu saûn xuaát pheø n tö øquaë ng Bauxite. 2. Xaùc ñònh hieäu suaá t chuyeå n hoùa saûn xuaát pheø n nhoâm tö øquaëng Bauxite. Cô sôû lyù thuyeát: Pheø n nhoâ m coù2 loaï i: Pheø n ñôn: Al2(SO4).18H2O trong ñoùcoù15% laøAl2O3, tinh theåraén, maø u traéng ñuïc. Pheøn keùp: Coâ ng thö ùc chung Al2(SO4)3.M2SO4.24H2O (trong ñoù M laøcation hoùa trò (I). Coâ ng thö ùc pheø n nhoâ m kali sunphat Al2(SO4)3.K2SO4.24H2O. Tính chaát hoùa lyùcuûa pheø n nhoâm laø : - Daïng raé n, tinh theålôùn, khoâ ng maø u, hình taùm maët. - Troïng lö ôïng rieâ ng 1,751. - Vòngoï t xít, ít tan trong nö ôùc laïnh, tan nhieàu trong nö ôùc noùng. - Haàu nhö khoâ ng leâ n thaêng hoa trong khoâng khí. - Deãmaá t nö ôùc keá t tinh khi ñun noùng tôùi 120 oC. Khi maát nö ôùc bieán thaø nh boät pheø n rang maø u traé ng khoùtan trong nö ôùc, - Nhieät ñoänoùng chaûy laø92oC. Saûn phaå m pheø n nhoâ m – kali khi quy ra thaønh phaåm khan phaûi chö ùa ít nhaát 19,5% - 20,2% Al2O3 vaølö ôï ng hao huï t khi laø m khoâkhoâng quaù46%. Saûn xuaát pheøn nhoâm töø quaëng bauxite Laâm Ñoàng: Thaø nh phaàn quaë ng bauxite (Laâ m Ñoàng) ñö ôïc cho bôûi baûng sau: Al2O3 Tö ø47 - 52% Fe2O3 Tö ø18 - 22% SiO2 < 5% Taï p chaá t khaùc 21 - 29% Ñoäaå m 10% Maø u Naâu ñoû Nguyeâ n taé c ñieàu cheápheø n nhoâ m: duø ng H 2SO4 phaân giaûi quaëng, khi ñoù xaûy ra phaûn ö ùng: Al2O3 + 3H2SO4 = Al2(SO4)3 + 3H2O (1) Fe2O3 + 3H2SO4 = Fe2(SO4)3+3H2O (2) 44
  17. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô Haø m lö ôïng H2SO4 sö û duï ng tính toaùn sao cho chuyeån hoùa hoaø n toaø n haø m lö ôïng nhoâm oxit trong baûng thaønh phaàn bauxite Laâ m Ñoàng ôûtreân. Duøng phö ông phaùp trung hoø a ñeåloaïi boû taïp chaát Fe 3+ dö ôùi daïng keát tuûa Fe(OH)3: kieåm tra pH = 2 - 9. Phaûn ö ùng: Fe3+ + OH-  Fe(OH)3 Ion Mn+ Fe2+ Al3+ Zn2+ Cr3+ Cu2+ Fe3+ Mg2+ pH loaïi boûdö ôùi daï ng keá t 2,0 4,1 5,2 5,3 5,3 5,5 10,5 tuûa Hydroxit Loïc dung dòch baè ng giaá y loï c baê ng vaø ng. Ñun dung dòch ñuoåi bôùt nö ôùc. Sau ñoùlaø m laïnh ta ñö ôï c tinh theåpheø n nhoâ m keá t tinh. II. DUÏNG CUÏ VAØ THIEÁT BÒ: - 1 ñuõa thuûy tinh. - 1 beáp ñieän. - 3 pheãu loïc D100mm. - 1 noài ñun caùch thuûy. - 1 cheùn nicken. - 1 boäcoái sö ùvaøchaøy sö ù. - 1 becher 500ml. - 1 thau nhö ïa ñö ïng nö ôùc. - 3 erlen 250ml. III. HOAÙ CHAÁT: - H2SO4 25%. - Giaáy loïc. - Quaë ng bauxite Laâ m Ñoàng. - Giaáy pH vaøthang ño pH. - KOH 4N IV. THÖÏC HAØNH: Ñoåquaë ng bauxite ra tôøgiaá y. Choïn quaëng daïng boät cho vaø o coái sö ù khoaûng 40g nghieàn thaø nh boät mòn. Caâ n 20g quaëng bauxite ñaõnghieàn mòn baèng caân kó thuaät cho vaø p cheùn nicken o vaøñem nung trong loønung khoaûng 15 – 20 phuùt ôû nhieät ñoä 500 C. Sau ñoù ñeånguoäi, laáy ra chuyeån vaø o becher 500ml. Ñem toaø n boä vaø o trong tuû huùt. Cho theâm vaø o 145ml dung dòch H2SO4 25%. Khuaá y kyõvaøñun noùng trong noài caùch thuûy trong 30 phuùt (khoâng ñeådung dòch acid soâ i). Trong khi ñun tieán haønh gaáp giaáy loïc vaøchuaån bò 3 pheãu caém vaø o 3 erlen ñeåchuaån bò cho bö ôùc loï c dung dòch tieá p theo. Sau khi ñun xong, ñem ra khoûi tuû huùt. Chia dung dòch ra laø m 3 phaàn ñeåtieá n haø nh loïc loaïi boû caùc taïp chaát khoâng tan trong 3 pheãu loïc ñaõchuaån bò ôû treâ n. Rö ûa saïch becher 500ml. Thu dung dòch sau khi loïc vaøcho chung vaø o becher 500ml. Ñieàu chænh pH dung dòch baè ng caùch theâ ng gioït dung dòch KOH 4N ñeåkeát tuûa Fe 3+ m vaøo tö øtö øtö ø dö ôùi daïng Fe(OH)3 keá t tuûa (theâ m KOH ñeán khi dung dòch ñaït pH = 9). Ñun soâi dung dòch. Tieáp tuï c tieá n haø nh loï c laàn 2 ñeåloaï p chaát Fe 3+. i taï Ñieàu chænh dung dòch cho pH = 3 baèng H 2SO4 25%. Coâñaëc dung dòch ôû 110 – 120oC cho ñeá n khi treân beàmaët coùñoùng vaùng cuûa pheø n keát tinh thì dö ø ng laïi. Ñeånguoäi. Ngaâm vaø o nö ôùc ñaù ñeåtinh theåpheøn keát tinh. Loï c aùp suaá t thaáp ñeåthu hoài pheø n tinh theå.Hong khoâtinh theåpheø n ôû 45
  18. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô nhieät ñoä phoøng. Caâ n tính hieäu suaá t saûn phaåm theo lö ôïng Al 3+. Noäp saûn phaåm cho giaùo vieâ n hö ôùng daãn ñeågiaùo vieân nhaän xeùt roài ñoåvaø o bình thu hoài. Caâu hoûi chuaån bò: 1. Pheøn laøgì? Ö Ùng duïng cuûa pheø n? Giaûi thích nguyeân taéc cuûa ö ùng duïng ñoù. 2. Neâu caùc loaï i pheø n. Caùc nguyeâ n toácoùtheåcoùtrong coâng thö ùc phaân tö ûcuûa pheø n. Taïi sao? 3. Tính hieäu suaá t quy trình ñieàu cheáôûtreân theánaø o? 4. Caùc yeáu toáaûnh hö ôûng tôùi hieäu suaát? Ñeànghòbieän phaùp laø m taêng hieäu suaát? 5. Pheøn thu ñö ôïc laøpheøn ñôn hay pheø n keùp? 46
  19. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô BAØI 11: ÑIEÀU CHEÁ DUNG DÒCH ACID ORTHO PHOSPHORIC (H 3PO4) TÖØ QUAËNG FLOR APATIT LONG THAØNH I. CHUAÅN BÒ LYÙ THUYEÁT 1. Nghieâ n cö ùu saûn xuaát dung dòch acid Phosphoric ñaäm ñaëc tö øquaëng flor apatit Long Thaø nh. 2. Xaùc ñònh hieäu suaá t chuyeå n hoùa apatit thaø nh acid phosphoric. Saûn phaåm acid ortho phosphoric: Coâ ng thö ùc phaâ n tö û H3PO4 coø n goïi laø acidum, phosphoricum, phosphorsaure hay orthophosphorsaure. Daï ng raén laønhö õng tinh theåhình truïcoù tonc = 41,75oC. Traïng thaùi loûng coù khuynh hö ôùng bò chaäm ñoâ ng vaølaøtheåloûng siroâkhoâng maø u, d = 1,88g/ml. Deãtan trong nö ôùc vaøtrong rö ôï u, khoâng ñoäc. Keá t tinh tö øcaùc dung dòch coùd = 1,75 – 1,85g/ml, khi cho theâm maàm tinh theåthì raát deãkeá t tinh. Khi ñun noùng tôùi treân 150 oC dung dòch acid chæ ñaït tôùi noàng ñoäñaäm ñaëc 85% vaøbaé t ñaàu maá t lieâ n keá t, chuyeån thaønh acid pyrophosphoric H 4P2O7 vaøsau ñoùchuyeå n thaønh (HPO3)n. Acid phosphoric laømoät acid trung bình. Caùc haèng soáphaân ly nhieät ñoäng cuûa noù ôû 25oC laøKa1 = 7,51.10-3, Ka2 = 6,23.10-8, Ka3 = 4,8.10-13. Trong nö ôùc acid phosphoric chæ phaân ly ñö ôïc 2 naá c. Hydrat H 3PO4.1/2H2O cuõng coù theåtaùch ra thaø nh nhö õng tinh theånhoû maø u o o traé ng, raát haùo aåm coùt nc = 29,35 C. Nguyeân lieäu Flor apatit Long Thaønh: Coâng thö ùc phaâ n tö û chung: Ca 5F(PO4)3.nCaCO3.mH2O Thaø nh phaàn bao goàm caùc hôïp chaá t nhö ôûbaûng sau: Hình daï ng tinh theåluï c giaùc, maïng tinh theåhình truïlaäp phö ông daøi hay ngaén, treân beàmaë t coù nhö õng vaân doïc, coù keá t caáu beàn, chaët, mòn. Coùtheåcoùmaø u xanh, vaø ng, luïc, tím hay xaùm tuø y thuoäc haø m lö ôï ng P2O5 vaøcaùc taï p chaát trong quaëng. Tyûtroïng d = 3,18 – 3,21g/cm3. tonc = 1400 o – 1570 C. Thaø nh phaàn % khoái lö ôïng Ca5F(PO4)3 32 -38 CaCO3 28 – 46 MgCO3 3– 6 Fe2O3, Al2O3 8 – 12 Taï p chaá t trô khaùc 11 – 16 47
  20. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa voâ cô Quy trình ñieàu cheá: Phaân huûy quaë ng laâ n baèng acid sulfuric 68% ôû 60 oC. Tinh cheávaølaø m ñaäm ñaëc saûn phaåm. Xaùc ñònh noàng ñoäacid taïo thaønh. Phaûn ö ùng chính phaân huûy boät quaë ng laân thaø nh acid phosphoric: 2Ca5F(PO4)3 + 10H2SO4ñ,dö = 6H3PO4 + 10CaSO4 + 2HF Caùc phaûn ö ùng laø m phuïgaâ y thaá t thoaùt acid sulfuric: CaCO3 + H2SO4ñ = CaSO4 + CO2 + H2O 3MgCO3 + 3H2SO4ñ = 3MgSO4 + 3CO2 + 3H2O Fe2O3 + 3H2SO4ñ = Fe2(SO4)3 + 3H2O Al2O3 + 3H2SO4ñ = Al2(SO4)3 + 3H2O 3MgSO4 + 2H3PO4ñ = Mg3(PO4)2 + 3H2SO4 Fe2(SO4)3 + 2H3PO4ñ = 2FePO4 + 3H2SO4 Al2(SO4)3 + 2H3PO4ñ = 2AlPO4 + 3H2SO4 II. DUÏNG CUÏ VAØ THIEÁT BÒ. - 1 becher saé t hình truï 100mm x - 1 becher 100ml. 150mm x 1mm coùtay caàm. - 1 ñuõa thuûy tinh. - 1 becher 500ml. - 1 quaûboùp cao su. - 1 pheãu loï c D100mm. - 1 chaäu ñö ïng nö ôùc. - 1 burette 25ml. - 1 bình tia nö ôùc. - 1 erlen 250ml. - 1 noài ñö ïng nö ôùc caùch thuûy. - 2 oá ng nghieäm trung. - 1 beáp ñieän. - 1 oá ng nhoûgioï t. - 1 oáng ñong 100ml. - 1 bình ñònh mö ùc 100ml. - 1 bình caàu. - 1 pipette baàu 10ml. - 1 boänuùt cao su coùgaén oáng daãn khí. - 1 pipette thaúng 10ml. III. HOÙA CHAÁT. - Quaëng flor apatit Long Thaø nh - Thuoác thö ûphenolphtalein. (Ca5F(PO4)3). - Tinh theåNa2S. - H2SO4 68%. - HCl 4N. - HgCl2 0,1N. - Dung dòch Na2S baõo hoø a. - NaOH 0,1N. IV. THÖÏC HAØNH. Thí nghieäm 1: Ñieàu cheá acid Phosphoric töø quaëng Flor apatit. Ñoåquaë ng flo apatit leân tôøgiaá y. Choïn quaëng daïng boät mòn cho vaø o coái sö ù vaøduø ng chaø y nghieàn nhoûthaønh boät mòn. Thö ïc hieän trong tuû huùt. Laá y becher 100ml, pha acid sulfuric 68% baèng caùch ñong 23ml H2SO4 ñaäm ñaë c 98,2% vaø n ñònh nhieät ñoäacid tö ø50 – 60oC. o 10ml nö ôùc caát. OÅ 48
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2