intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Trồng và chăm sóc cây quất cảnh - MĐ03: Trồng đào, quất cảnh

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:77

447
lượt xem
111
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn giáo trình “Trồng và chăm sóc cây quất cảnh” cùng với bộ giáo trình nghề Trồng đào, quất cảnh được biên soạn đã tích hợp những kiến thức, kỹ năng cần có của nghề, đã cập nhật những tiến bộ của khoa học kỹ thuật và thực tế sản xuất đào, quất cảnh tại các địa phương trong cả nước, do đó có thể coi là cẩm nang cho người đã, đang và sẽ trồng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Trồng và chăm sóc cây quất cảnh - MĐ03: Trồng đào, quất cảnh

  1. BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY QUẤT CẢNH MÃ SỐ: MĐ 03 NGHỀ: TRỒNG ĐÀO, QUẤT CẢNH Trình độ: Sơ cấp nghề Hà Nội, Năm 2014
  2. 2 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có th ể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các m ục đích v ề đào t ạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với m ục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. MÃ TÀI LIỆU: MĐ03
  3. 3 LỜI GIỚI THIỆU Cuốn giáo trình “Trồng và chăm sóc cây quất cảnh” cùng với bộ giáo trình nghề Trồng đào, quất cảnh được biên soạn đã tích hợp những kiến thức, kỹ năng cần có của nghề, đã cập nhật những ti ến bộ c ủa khoa h ọc k ỹ thuật và thực tế sản xuất đào, quất cảnh tại các địa phương trong cả nước, do đó có thể coi là cẩm nang cho người đã, đang và sẽ trồng. Cuốn giáo trình gồm 3 bài: 1) Bài 01: Trồng và chăm sóc cây quất cảnh giai đoạn kiến thiết cơ bản 2) Bài 02: Chăm sóc cây quất cảnh giai đoạn ra hoa, tạo quả 3) Bài 03: Phòng trừ dịch hại Cuốn giáo trình này chúng tôi sử dụng các tài liệu từ Viện rau quả, bộ môn hoa, cây cảnh trường Đại học nông nghiệp Hà Nội. Đồng th ời chúng tôi cũng nhận được các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật của các Viện, Trường, cơ sở sản xuất, Ban Giám Hiệu và các th ầy cô giáo Trường Cao đẳng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Bắc B ộ. Chúng tôi xin được gửi lời cảm ơn đến Vụ Tổ chức cán bộ – Bộ Nông nghiệp và PTNT, Ban lãnh đạo các Viện, Trường, các cơ sở sản xuất, các nhà khoa học, các cán bộ kỹ thuật, các thầy cô giáo đã tham gia đóng góp nhi ều ý ki ến quý báu, tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành bộ giáo trình này. Giáo trình “Trồng và chăm sóc cây quất cảnh” giới thiệu khái quát về kỹ thuật trồng chăm sóc, quản lý dịch hại và cách tạo dáng th ế cho cây qu ất cảnh. Trong quá trình biên soạn chắc chắn không tránh khỏi những sai sót, chúng tôi mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp c ủa các nhà khoa h ọc, các cán bộ kỹ thuật, các đồng nghiệp để giáo trình hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Tham gia biên soạn 1. Trần Văn Dư: 2. Lê Trung Hưng 3. Trần Ngọc Trường
  4. 4 MỤC LỤC Đề mục Trang Bài 1: Trồng và chăm sóc cây quất (tắc) cảnh giai đoạn........................................................ 8 kiến thiết cơ bản.......................................................................................................................8 A. Nội dung.............................................................................................................................. 8 1. Đặc điểm thực vật học cây quất.........................................................................................8 1.1. Rễ .................................................................................................................................8 1.2. Thân, cành......................................................................................................................8 1.3. Lá quất...........................................................................................................................9 1.4. Hoa quất...................................................................................................................... 10 1.5. Quả quất......................................................................................................................10 1.6. Hạt quất.......................................................................................................................10 2. Yêu cầu ngoại cảnh...........................................................................................................11 2.1. Nhiệt độ ......................................................................................................................11 2.2. Lượng mưa..................................................................................................................11 2.3. Ánh sáng ..................................................................................................................... 11 2.4. Yêu cầu về đất đai......................................................................................................12 3. Kỹ thuật trồng và chăm sóc............................................................................................... 12 3.1. Khoảng cách trồng ..................................................................................................... 12 3.2. Thời vụ trồng.............................................................................................................. 13 4. Trồng cây............................................................................................................................13 4.1. Các bước trong quy trình kỹ thuật trồng quất (tắc) cảnh.........................................13 4.2. Tưới, tiêu nước cho cây quất (tắc) cảnh .................................................................. 15 5. Bón phân cho cây quất (tắc) cảnh giai đoạn kiến thiết cơ bản.......................................15 5.1. Bón phân cho cây quất (tắc) giai đoạn sau khi trồng.................................................15 5.2. Bón phân cho cây quất (tắc) giai đoạn phát triển thân lá.......................................... 17 6. Kỹ thuật tạo dáng, thế cho cây quất (tắc) cảnh...............................................................17 6.1. Dáng trực..................................................................................................................... 18 6.2. Dáng xiên (xiêu)/ nghiêng hay dáng tà........................................................................18 6.3. Dáng hoành.................................................................................................................. 18 6.4. Dáng huyền..................................................................................................................19 6.5. Các bước thực hiện tạo dáng..................................................................................... 19 B. Câu hỏi và bài tập thực hành.............................................................................................21 1. Câu hỏi trắc nghiệm.......................................................................................................... 21 2. Bài thực hành......................................................................................................................22 C. Ghi nhớ:............................................................................................................................. 22 A. Nội dung............................................................................................................................ 23 1. Ý nghĩa của việc chơi cây quất (tắc) cảnh trong ngày Tết Nguyên Đán Việt Nam.......23 1.1. Ý nghĩa.........................................................................................................................23 1.2. Cách chọn cây quất (tăc) cảnh....................................................................................24 3. Quy trình kỹ thuật chăm sóc..............................................................................................26
  5. 5 3.1. Tưới nước................................................................................................................... 26 3.2. Bón phân...................................................................................................................... 28 4. Điều khiển quá trình ra hoa, tạo quả................................................................................ 35 4.1. Đảo quất (tắc).............................................................................................................35 4.2. Khoanh vỏ....................................................................................................................36 4.3. Điều khiển quá trình ra hoa tạo quả bằng các bi ện pháp canh tác đ ể t ạo cây qu ất Tứ quý..................................................................................................................................37 5. Kỹ thuật tạo dáng, thế cho cây quất (tắc) cảnh...............................................................39 5.1. Tạo dáng, thế cho cây quất (tắc) cảnh trước Tết Nguyên Đán................................39 5.2. Một số cây quất (tắc) cảnh thế..................................................................................40 5.3. Thu gom cây quất (tắc) sau Tết Nguyên Đán để làm cây dáng thế..........................45 B. Câu hỏi và bài tập thực hành.............................................................................................46 1. Câu hỏi trắc nghiệm.......................................................................................................... 46 2. Bài thực hành......................................................................................................................47 C. Ghi nhớ:............................................................................................................................. 47 Bài 3: Phòng trừ dịch hại........................................................................................................ 48 A. Nội dung............................................................................................................................ 48 1. Phương pháp điều tra sâu bệnh hại trên cây quất (tắc)...................................................48 1.1. Điều tra thường kỳ......................................................................................................48 1.2. Điều tra sâu bệnh hại thành phần.............................................................................. 48 1.3. Lựa chọn điểm điều tra.............................................................................................. 48 1.4. Thành phần sâu, bệnh và ngưỡng phòng trừ sâu hại trên cây quất (tắc) cảnh........49 2. Sâu hại ............................................................................................................................. 51 2.1. Sâu vẽ bùa................................................................................................................... 51 2.2. Nhện đỏ.......................................................................................................................54 2.3. Rầy chổng cánh...........................................................................................................55 2.4. Ruồi vàng.....................................................................................................................57 2.5. Bướm phượng vàng.................................................................................................... 58 2.6. Sâu đục thân................................................................................................................ 60 3. Bệnh hại.............................................................................................................................63 3.1. Bệnh loét......................................................................................................................63 3.2. Bệnh Greening.............................................................................................................65 B. Câu hỏi và bài tập thực hành.............................................................................................66 1. Câu hỏi trắc nghiệm.......................................................................................................... 66 Câu 4: Quan sát lá thấy có biểu hiện: phiến lá hẹp, khoảng cách gi ữa các lá ngắn l ại, có màu vàng, nhưng gân chính và gân phụ vẫn còn màu xanh. Đó là bệnh gì?.........................66 Câu 5. Đâu là triệu chứng của bệnh loét?.............................................................................67 A. Ban đầu là những chấm nhỏ có đường kính trên dưới 1mm, màu trong vàng, th ường thấy ở mặt dưới của lá, sau đó vết bệnh mở rộng và phá vỡ biểu bì m ặt d ưới lá, màu trắng nhạt hoặc nâu nhạt........................................................................................................67 B. Quả nhỏ hơn bình thường, quả bị méo mó, khi bổ dọc thì tâm quả bị lệch hẳn sang một bên, quả có quầng đỏ từ dưới đít lên 2. Các bài thực hành:..........................................67 2. Các bài thực hành:.............................................................................................................. 67
  6. 6 C. Ghi nhớ:............................................................................................................................. 68 HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN/MÔN HỌC............................................................69 I. Vị trí, tinh chât cua mô đun/môn học:...............................................................................69 ́ ́ ̉ II. Mục tiêu:...........................................................................................................................69 III. Nội dung chính của mô đun:............................................................................................70 IV. Hướng dẫn thực hiện bài tập thực hành.........................................................................70 VI. Tài liệu tham khảo...........................................................................................................75
  7. 7 MÔ ĐUN: TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY QUẤT CẢNH Mã mô đun: MĐ03 Giới thiệu mô đun: - Mô đun này trang bị cho học viên về đặc điểm thực vật học, các giống quất (tắc) cảnh đang được trồng phổ biến hiện nay và kỹ thu ật tr ồng, chăm sóc, kỹ thuật đảo quất (tắc) và cách tạo dáng th ế, phòng ch ống sâu bệnh hại cho cây quất (tắc) cảnh. - Mô đun 03: “Trồng và chăm sóc cây quất (tắc) cảnh” có thời gian học tập là 100 giờ, trong đó có 24 giờ lý thuyết, 68 giờ thực hành và 08 giờ kiểm tra. Mô đun này trang bị cho người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc như: kỹ thuật trồng, bón phân, tưới nước, cắt tỉa tạo dáng và phòng trừ sâu bệnh cho cây quất (tắc) cảnh.
  8. 8 Bài 1: Trồng và chăm sóc cây quất (tắc) cảnh giai đoạn kiến thiết cơ bản Thời gian: 30 giờ Mục tiêu: - Trình bày được đặc điểm thực vật học của cây quất (tắc) cảnh; - Trình bày được các biện pháp kỹ thuật trồng và chăm sóc cây quất (tắc) cảnh; - Nhận biết đúng tên các loại sâu, bệnh hại trên cây quất (tắc) cảnh và lựa chọn, thực hiện phòng trừ hiệu quả, an toàn; - Lựa chọn đúng dụng cụ, vật tư, trang thiết bị và thực hiện chăm sóc cây đúng kỹ thuật; - Thực hiện được các bước trong quy trình trồng và chăm sóc cây quất (tắc) cảnh; - Có ý thức tiết kiệm vật tư, vệ sinh an toàn lao động và b ảo v ệ môi trường. A. Nội dung 1. Đặc điểm thực vật học cây quất 1.1. Rễ - Rễ là bộ phận quan trọng nhất của cây quất, rễ có chức năng hút nước, chất dinh dưỡng nuôi cây và giúp cây đứng vững. - Rễ đứng (rễ cái): mọc vuông góc với bề mặt đất, ăn sâu từ 1 – 10 m có tác dụng giữ cho cây đứng vững. Rễ đứng còn có thể huy động các chất dinh dưỡng, nước ở các tầng đất sâu cho cây. - Rễ ngang (có rễ con): phân bố song song với mặt đất ở độ sâu từ 10 Hình 3.1.1: Rễ cây quất cảnh - 100 cm hay sâu hơn. Rễ này có chức năng hút nước, hấp thụ các chất dinh dưỡng... 1.2. Thân, cành - Bộ phận trên mặt đất của cây quất cảnh ngoài thân chính ra, phần còn lại được gọi là tán cây. Tán cây gồm các cành chính, cành phụ và nh ững
  9. 9 cành nhỏ ở ngoài tán gọi là nhánh. Trên thân chính mọc các cành chính, h ợp thành khung tán tạo cho cây có một th ế vững ch ắc, ch ống đ ược gió bão và những điều kiện ngoại cảnh không thuận lợi. Trên cành chính l ại phát tri ển các cành phụ. Trên cành chính và cành phụ tiếp tục mọc các đợt cành mới. Hình 3.1.2: Thân, cành cây quất cảnh 1.3. Lá quất - Lá cây quất làm nhiệm vụ quang hợp tạo nên hợp chất hữu cơ để nuôi cây, lá tốt phân bố đều khắp tán và có độ thông thoáng càng thuận lợi cho quang hợp. - Lá gồm các bộ phận: cuống lá, phiến lá, chóp lá, gốc lá, biên lá, eo lá. Trên lá cây quất có chứa các túi tinh dầu. Hình 3.1.3: Lá cây quất cảnh
  10. 10 1.4. Hoa quất - Hoa là cơ quan sinh sản hữu tính của cây gồm cuống hoa, đế hoa, đài hoa, cánh hoa, nhị, nhụy. - Hoa quất là hoa lưỡng tính (hoa đủ) là hoa có đủ nhị và nhụy những hoa này có thể tự thụ phấn hoặc thụ phấn nhờ côn trùng. Hình 3.1.4: Hoa cây quất cảnh 1.5. Quả quất - Quả quất cảnh có hình cầu, bên ngoài lớp vỏ có chứa các túi tinh dầu. Bên trong được chia thành các múi, bên trong múi có chứa tép và hạt quất. Hình 3.1.5: Quả quất cảnh 1.6. Hạt quất - Sau khi thụ tinh phôi phát triển hình thành hạt. Hạt gồm ba phần: vỏ hạt, phôi nhũ và phôi. Phôi trong hạt do mầm phôi, rễ phôi và lá mầm hợp thành. - Trong quả quất cảnh số lượng hạt trong một quả khoảng 5 - 10. - Nắm được cấu tạo và đặc điểm quả và hạt quất sẽ giúp ích rất lớn đối với công tác Hình 3.1.6: Hạt quất cảnh chọn giống, chế biến, cất giữ và vận chuyển quả.
  11. 11 2. Yêu cầu ngoại cảnh 2.1. Nhiệt độ Cây quất có thể trồng ở nhiệt độ từ 12 - 39 oC, trong đó nhiệt độ thích hợp nhất là từ 23 - 29 oC. Nhiệt độ thấp hơn 12 oC và cao hơn 40oC cây ngừng sinh trưởng. Ở những vùng vào mùa hè nóng nhiệt độ trên 40 oC, cây dễ bị khô héo và rụng lá. Nhiệt độ không khí cao có liên quan đến nhi ệt đ ộ c ủa đ ất và do đó ảnh hưởng đến hoạt động của bộ rễ. Ngoài ra s ự chênh l ệch v ề nhiệt độ ngày và đêm lớn cây phát triển mạnh và làm cho khả năng tích luỹ vận chuyển đường bột trong quả tăng, kích thích sự hình thành các s ắc t ố trên vỏ quả làm cho quả đẹp, có màu sắc đúng với đặc điểm của từng giống. Nhìn chung ở những vùng có nhiệt độ bình quân năm trên 20 oC và tổng tích ôn từ 2500 - 3500 oC đều có thể trồng được cây quất cảnh. - Nhiệt độ ảnh hưởng đến phẩm chất và sự phát triển của quả quất. Thường ở nhiệt độ cao, trái chín sớm, nhanh rụng, màu sắc trái chín không đẹp. Ở miền Nam thường có biên độ nhiệt giữa ngày và đêm không cao nên khi chín vỏ trái thường còn màu xanh, tuy nhiên yếu tố tạo màu sắc khi chín còn ảnh hưởng bởi giống trồng. 2.2. Lượng mưa Lượng mưa hàng năm cần cho cây quất ít nhất là 875mm trong tr ường hợp không tưới. Nhiều tác giả cho rằng lượng mưa thích h ợp cây qu ất t ừ 1000 -1400mm/năm và phân phối đều. Ở Việt Nam lượng mưa trung bình hàng năm từ 1500 mm – 1800 mm. Nhưng có hai mùa m ưa n ắng nên vào mùa nắng phải tưới, vào mùa mưa phải có biện pháp chống úng. Cây quất cảnh là loại cây ưa ẩm nhưng không chịu được úng vì rễ c ủa cây cây quất cảnh thuộc loại rễ nấm (hút dinh dưỡng thông qua hệ nấm cộng sinh), do đó nếu ngập nước, đất bị thiếu oxy rễ s ẽ ho ạt đ ộng kém, ngập lâu sẽ bị chết thối, làm rụng lá, quả non. Điều này gi ải thích t ại sao trồng cây quất cảnh trên đất bằng cây có tuổi th ọ không cao bằng tr ồng trên đất dốc. Các thời kỳ cần nước của cây cam quýt là các thời kỳ: b ật m ầm, phân hoá mầm hoa, ra hoa và phát triển quả. Nhìn chung, lượng mưa ở các vùng sản xuất nông nghiệp ở nước ta từ 1400- 2500mm/năm, xét về t ổng s ố là đủ thậm chí thừa so với nhu cầu của cam quýt. Tuy nhiên, lượng mưa l ại phân bố không đều giữa các tháng trong năm gây nên tình trạng th ừa n ước và thiếu nước ở các giai đoạn sinh trưởng khác nhau của cây cam quýt, do vậy cần có các biện pháp kỹ thuật giữ ẩm, tưới nước bổ xung trong th ời kỳ khô hạn. 2.3. Ánh sáng Cây quất cảnh không ưa ánh sáng trực tiếp, cường độ ánh sáng thích hợp 10.000 - 15.000 lux (tương đương với ánh sáng lúc 8 giờ sáng và 4 - 5 giờ chiều trong ngày mùa hè). Cường độ ánh sáng quá cao sẽ làm nám trái, mất nhiều nước, sinh trưởng kém dẫn đến tuổi thọ ngắn.
  12. 12 2.4. Yêu cầu về đất đai Cây quất cảnh có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, ch ỉ c ần loại đất thoát nước tốt và thoáng khí là có th ể trồng được quất, tuy nhiên tr ồng trên đất xấu, việc đầu tư sẽ phải cao hơn. Đất trồng cây quất thích hợp và kinh tế đó là: - Đất có tầng dày từ 1m trở lên. - Đất thịt pha cát hoặc đất thịt có khả năng thông thoáng và thoát nước tốt. - Đất giàu mùn (hàm lượng mùn trong đất từ 2,5-3 % trở lên), hàm lượng các chất dinh dưỡng N, P, K, Ca, Mg… đạt từ trung bình khá trở lên (N: 0,1% - 0,15 %; P2O 5: 5 – 7 mg/100g đất; K2O: 7- 10 mg/100g đất; Ca, Mg: 3 - 4 mg/100g đất ). - Độ chua pHKCL = 5,5 - 6,5, đặc biệt là phải thoát nước tốt (tốc độ thẩm thấu của nước từ 10 - 30 cm/giờ), thành phần cơ giới: cát pha hoặc thịt nhẹ (cát thô đến thịt nhẹ chiếm 65 – 70%). Địa hình hơi dốc từ 3 – 8o. Trên thực tế các vùng trồng quất cảnh có tiếng đều là những vùng nằm ven sông suối, trên các loại đất phù sa cổ, phù sa đ ược b ồi và không được bồi hằng năm, đất sa thạch cuội kết, có thành phần cơ giới nhẹ, xốp, thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng. Do vậy, việc chọn đất trồng quất cảnh phải chú ý tới các tiêu chuẩn về dinh dưỡng và loại đất. Trong nh ững tr ường hợp không có điều kiện lựa chọn thì cần phải có đầu tư cải tạo bằng cách tăng hàm lượng chất hữu cơ, làm các công trình tưới tiêu hợp lý… 3. Kỹ thuật trồng và chăm sóc 3.1. Khoảng cách trồng Hàng x hàng: 100 cm x 100 cm Cây x cây: 100 cm x 100 cm Tuỳ theo quy mô diện tích và địa hình đất mà có thiết kế vườn trồng quất một cách phù hợp. Đối với những đất bằng hoặc có độ dốc d ưới 5 0 bố trí theo kiểu hình vuông, hình chữ nhật hoặc hình tam giác (ki ểu hình nanh sấu). Trồng cây theo kiểu hình vuông hoặc hình chữ nhật dễ thiết kế, song mật độ cây trên đơn vị diện tích ít hơn trồng kiểu nanh sấu, mặc dù khoảng cách hàng, khoảng cách cây đều giống nhau. Công thức tính mật độ trồng như sau: Diện tích (m2) Số lượng cây (n) = Khoảng cách hàng x khoảng cách cây
  13. 13 Trồng theo kiểu tam giác (nanh sấu) Diện tích (m2) Số lượng cây (n) = (Khoảng cách hàng x khoảng cách cây) x 0,86 Trong đó: k là hệ số = 0,86 Ví dụ: Nên bố trí hàng cách hàng 1 m, cây cách cây 1 m thì: 1ha trồng theo kiểu chữ nhật sẽ được 10.000 n= = 10.000 cây 1x1 1ha trồng theo kiểu tam giác (nanh sấu) sẽ được: 10.000 n= = 11.627 cây (1 x 1) x 0,86 3.2. Thời vụ trồng + Thời vụ tốt nhất vào tháng 2 - 3 dương lịch (vụ Xuân). + Có thể trồng vào tháng 8 - 9 (khi đã lập thu). + Các tỉnh miền Trung và miền Nam có thể trồng vào đầu hoặc cuối mùa mưa. 4. Trồng cây 4.1. Các bước trong quy trình kỹ thuật trồng quất (tắc) cảnh Bước 1: Đào một hố nhỏ chính giữa - Hố được đào với kích thước: rộng 15 – 20 cm, sâu 20 – 30 cm để đặt cây giống xuống chính giữa hố.
  14. 14 Hình 3.1.7: Đào hố trồng cây Bước 2: Bóc túi bầu nylon - Đặt cây giống nằm dọc trên tay thuận của người trồng, sau đó dùng tay còn lại bóc bỏ túi bầu, đặt cây vào chính giữa hố. Hình 3.1.8: Bóc bỏ túi bầu nylon Bước 3: Lấp đất - Sau khi đặt cây xuống hố, tiến hành lấp đất. - Dùng cuốc, xẻng vun đất bốn xung quanh gốc cây, dùng tay ấn nhẹ đất phía xung quanh bầu cây làm cho cây không bị đổ khi tưới nước. Lấp đất cao đến phần cổ rễ của cây giống. Hình 3.1.9: Lấp đất cho cây mới trồng Bước 4: Cắm cọc chống đổ - Đối với cây quất cảnh, sau khi trồng xong chúng ta phải tiến hành chống cọc cho cây khỏi bị đổ. Việc chống cọc phải được tiến hành ngay sau khi trồng. Hình 3.1.10: Cắm cọc chống đổ cho cây quất (tắc) cảnh Bước 5: Tủ gốc cho cây quất (tắc) cảnh
  15. 15 - Sau khi trồng nên tiến hành tủ gốc để giữ ẩm cho cây. - Vật liệu giữ ẩm gồm: Rơm, rạ, cỏ mục... Hình 3.1.11: Tủ gốc cho cây quất (tắc) cảnh 4.2. Tưới, tiêu nước cho cây quất (tắc) cảnh - Cây quất (tắc) cảnh ngay sau khi trồng phải được tiến hành tưới nước ngay, nhằm cho cây nhanh chóng phục hồi và phát triển. Chú ý: Phải thường xuyên giữ ẩm cho vườn quất (tắc) trong khoảng 60 – 70% trong thời gian 3 – 4 tháng sau khi trồng. - Đối với một số vườn bị ngập úng chúng ta phải đào rãnh thoát nước trong những Hình 3.1.12: Tưới nước cho cây quất (tắc) ngày mưa, tránh hiện tượng cảnh ngay sau trồng để nước ngập úng 24 tiếng sẽ làm rễ quất bị thối gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển, thậm trí sẽ làm cây bị chết do rễ ngập nước quá lâu. 5. Bón phân cho cây quất (tắc) cảnh giai đoạn kiến thiết cơ bản - Đối với cây quất (tắc) cảnh: giai đoạn kiến thiết cơ bản của cây được tính từ khi bắt đầu trồng cây giống ra ruộng sản xuất đến khi cây bắt đầu cho thu hoạch. Giai đoạn kiến thiết cơ bản khoảng 1 – 1,5 năm. 5.1. Bón phân cho cây quất (tắc) giai đoạn sau khi trồng - Sau khi trồng được 2 tháng, chúng ta ti ến hành bón phân cho cây qu ất, giai đoạn này cây quất (tắc) bắt đầu ra rễ mới vì vậy cần phải bổ sung dinh
  16. 16 dưỡng cung cấp cho cây phát triển bộ rễ và lá cây tạo tiền đề cho quá trình phát triển về sau. Lượng bón: Bón thúc dùng phân NPK (16 - 16 - 8), trung bình 5 -10g/gốc/lần, mỗi lần bón cách nhau 30 ngày. Bón đến tháng thứ 9 sau trồng. Cách bón: Hòa nước tưới vào gốc cây, tưới cách gốc khoảng từ 15 – 20 cm. Có thể rạch rãnh để bón, rạch rãnh vòng quanh tán cây, rạch sâu 5 cm, rộng 10 cm rải đều phân xuống rãnh sau đó lấp đất lên trên và t ưới n ước gi ữ ẩm cho cây. Ngoài ra có thể dùng phân bón qua lá phun bổ sung trong trường h ợp cây sinh trưởng phát triển kém. Các loại phân qua lá có th ể bón b ổ sung g ồm: Phân bón qua lá tổng hợp Sông Giang, Đầu Trâu 502. Hình 3.1.13: Phân bón qua lá tổng hợp Sông Gianh và Đầu Trâu 502 * Cắt tỉa tạo tán thường xuyên để cây có bộ tán lá phân bố đều xung quanh, hoặc có thể tạo hình làm cây nguyên liệu cho quá trình làm cây dáng, thế sau này. Hình 3.1.14: Vườn quất (tắc) cảnh 9 tháng sau trồng
  17. 17 5.2. Bón phân cho cây quất (tắc) giai đoạn phát triển thân lá - Sau 9 tháng trồng, vườn quất (tắc) cảnh đã đi vào một quá trình phát triển ổn định về cành, tán chuẩn bị bước sang một giai đoạn mới là giai đoạn ra hoa, tạo quả. Vì vậy, người trồng quất cảnh phải bổ sung dinh dưỡng cho cây để cây phát triển tốt tạo tiền đề cho giai đoạn sau. - Lượng bón cho cây quất cảnh giai đoạn này: dùng phân Hình 3.1.15: Đào vòng quanh tán để bón NPK – S (10.10.5-9) + phân kali phân 30 K2O. Bón: 100 g NPK + 10g Kali/gốc/lần. Khoảng 30 – 40 ngày bón một lần. Bón cách gốc từ 30 - 50cm, sau đó phủ một lớp mỏng đất bột, rơm rác hoặc lá cây mục lên trên. Tránh phủ đất quá dày, sát gốc sẽ gây bệnh thối gốc quất. Hình 3.1.16: Phân bón NPK-S và Kali - Cây quất không sử dụng nhiều các nguyên tố vi lượng trong suốt quá trình sinh trưởng. Nhưng rất cần thiết trong giai đoạn nuôi quả (trái) ở giai đoạn sau vì vậy cần phải sử dụng thêm các dòng phân phun qua lá đ ể b ổ sung thêm cho cây. Các sản phẩm chuyên dùng như VITAPLANT 999, NÔNG PHÚ 666, AMINE, CALCIUM BORON….sử dụng theo liều lượng khuyến cáo trên bao bì sản phẩm. 6. Kỹ thuật tạo dáng, thế cho cây quất (tắc) cảnh Để phân loại dáng thế, trước hết chúng ta cùng nhau phân biệt và làm rõ dáng, thế là gì ? - Dáng cây: là phương của cây (chiều dọc của thân cây) so với m ặt phẳng nằm ngang hay so với mặt chậu. VD: Dáng thẳng, dáng nghiêng... - Thế/kiểu: Thế cây là nghệ thuật biểu đạt sự ẩn dụ ý nghĩa, tinh thần, tư tưởng theo truyền thống văn hoá và được thể hiện qua một tên nào đó hay thế mà tác giả muốn gửi gắm tâm tư, tình cảm của mình vào tác phẩm. VD : Thế nhân văn, thế ngũ phúc...
  18. 18 Phân loại cây thế đối với cây quất cảnh dựa vào dáng thế cây và số lượng cây trên gốc mà người ta chia thành các loại như sau : - Các dáng cơ bản 6.1. Dáng trực - Là cây có trục thân cây th ẳng góc với mặt đất. (nhìn tổng thể giữa ngọn và gốc hình thành đường thẳng hoặc gần thẳng đứng). * Ý nghĩa : Dáng trực trong nghệ thuật cây cảnh nó được nghệ thuật hoá để ẩn dụ thế hiên ngang, bất khuất... Hình 3.1.17: Cây quất (tắc) dáng trực 6.2. Dáng xiên (xiêu)/ nghiêng hay dáng tà - Là dáng mà trục của thân cây hơi nghiêng so với phương nằm ngang khoảng α = 200 – 70o. * Ý nghĩa : Ngoài thiên nhiên những cây này gặp trắc trở, thiên tai làm đổ nghiêng nhưng cây vẫn sống và vươn lên. Về mặt thẩm mỹ các cây có dáng xiêu thường trông rất mềm mại, duyên dáng nhã nhặn, thường thể hiện hình tượng của người phụ nữ. Hình 3.1.18: Cây quất (tắc) dáng xiêu 6.3. Dáng hoành - Là dáng cây mà trục của thân cây nằm ngang so với mặt chậu. Dáng hoành ở ngoài tự nhiên thường là những cây có điều kiện sống khó khăn
  19. 19 nhưng cây vẫn sống và nảy lộc đâm chồi (cây nằm ngang trên mặt đất α = 70 ≤ 900 * Về thẩm mỹ : Dáng cây này khá khác thường, ngoạn mục biểu hiện sự mềm mại dịu dàng, duyên dáng... Hình 3.1.19: Cây quất (tắc) có dáng hoành 6.4. Dáng huyền - Cây có gốc trong chậu nhưng thân cây trườn qua mép chậu đổ xuống phía dưới như dòng thác đổ. Ngọn cây dài hơn đáy chậu và có xu hướng ngóc lên. Cây mọc vách đá α > 900 * Ý nghĩa : Ngoài thiên nhiên những cây này thường sống trong điều kiện khí hậu nghiệt ngã nhất (cây ở sườn núi, vách đá...) nhưng cây vẫn có thể sống, gốc cây bám chắc vào đá, treo leo giữa trời mây, ngọn cây vươn lên tạo hình ảnh của sự kiên trì nhẫn nại vượt qua phong ba bão táp hướng tới tương lai phát triển. Về mặt thẩm mỹ : Dáng cây thể hiện sự mềm mại, dịu dàng, sự tươi trẻ... song tiềm ẩn một sức Hình 3.1.20: Cây quất (tắc) cảnh có sống mãnh liệt. dáng huyền - Từ các dáng cơ bản trên người ta tạo ra thành rất nhiều kiểu dáng thế khác nhau (nội dung này sẽ được trình bày cụ thể trong bài sau) 6.5. Các bước thực hiện tạo dáng Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ
  20. 20 - Dụng cụ gồm: cưa, kéo tỉa tán, đục, kìm, keo liền sẹo, dây thép… Hình 3.1.21: Các loại dụng cụ dùng để tạo dáng, thế cho cây quất cảnh Bước 2: Lựa chọn cây quất (tắc) để tạo dáng, thế - Tùy thuộc vào hình dáng của cây quất (tắc) cụ thể mà chúng ta có thể đưa ra quyết định. Cụ thể như sau: + Tìm ý tưởng + Tìm cây quất phù hợp với ý tưởng: Cây sinh trưởng phát tri ển t ốt, không bị sâu, bệnh hại, có dáng phù hợp với ý tưởng. + Cây có độ tuổi 1 – 2 năm, có khả năng ra hoa tạo quả vào năm sau. Bước 3: Thực hiện tạo dáng, thế * Uốn thân chính: + Chúng ta nên xác định thân chính của cây m ột cách chính xác đ ể đ ưa ý tưởng của mình vào cây. Ví dụ: - Cây có thân chính thẳng đứng ta uốn cây này vào dáng Trực - Cây có thân chính xiêu về bên trái hoặc bên ph ải ta uốn cây vào dáng Xiêu - Cây có thân chính nằm ngang ta uốn cây vào dáng Hoành - Cây có thân chính nằm thấp hẳn xuống phía dưới ta uốn cây vào dáng Huyền + Dùng kéo cắt cành để cắt các cành thừa đi để hướng thân chính đi theo ý tưởng của mình ban đầu. + Dùng dây buộc để gò, ghì thân * Uốn cành tán:
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2