intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Trồng và chăm sóc xoài - MĐ02: Trồng xoài, ổi, chôm chôm

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

322
lượt xem
98
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Trồng và chăm sóc xoài có 06 bài được sắp xếp theo trình tự liên quan bao gồm: trồng mới xoài, tưới và tiêu nước cho xoài, làm cỏ, bón phân cho xoài, tỉa càn, tạo tán, xử lý ra hoa trái vụ và phòng trừ dịch hại chính trên cây xoài.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Trồng và chăm sóc xoài - MĐ02: Trồng xoài, ổi, chôm chôm

  1. BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN TRỒNG VÀ CHĂM SÓC XOÀI Mã số mô đun: MĐ 02 Nghề: TRỒNG XOÀI, ỔI, CHÔM CHÔM Trình độ : Sơ cấp nghề Hà Nội, 2014
  2. 1 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về dạy và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. MÃ TÀI LIỆU: MĐ02
  3. 2 LỜI GIỚI THIỆU Để đáp ứng nhu cầu phát triển ngành trồng trọt theo hướng nền kinh tế thị trường hàng hóa nhiều thành phần của nước ta trong thời gian tới, những người tham gia vào hoạt động trồng trọt cần được đào tạo để họ có những kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết. Trường Cao Đẳng Nông nghiệp Nam Bộ được Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn giao nhiệm vụ xây dựng chương trình đào tạo sơ cấp nghề, nghề “Trồng xoài, ổi, chôm chôm”. Chương trình được xây dựng dựa trên cơ sở phân tích nghề theo phương pháp DACUM và cấu trúc mô đun. Kiến thức, kỹ năng và thái độ của nghề được tích hợp vào các mô đun. Kết cấu của chương trình gồm nhiều mô đun, mỗi mô đun gồm nhiều công việc và bước công việc tích hợp liên quan chặt chẽ với nhau, nhằm hướng tới hình thành những năng lực thực hiện của người học. Vì vậy những kiến thức lý thuyết được chọn lọc và tích hợp vào công việc, mỗi công việc được trình bày dưới dạng một bài học. Đây là chương trình chủ yếu dùng cho đào tạo sơ cấp nghề, đối tượng học là lao động nông thôn đủ sức khỏe có nhu cầu đào tạo nhưng không có điều kiện đến các cơ sở đào tạo chính quy để học tập ở bậc học cao, thời gian tập trung dài hạn, họ có trình độ học vấn thấp. Vì vậy việc đào tạo diễn ra với thời gian ngắn, tại cộng đồng, hình thức gọn nhẹ phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của học viên. Tài liệu này được viết theo từng mô đun của chương trình đào tạo sơ cấp nghề trồng xoài, ổi, chôm chôm và được dùng làm giáo trình cho các học viên trong khóa học sơ cấp nghề, các nhà quản lý và người sử dụng lao động tham khảo, hoàn chỉnh để trở thành giáo trình chính thức trong hệ thống dạy nghề Việt Nam. Giáo trình Trồng và chăm sóc xoài có 06 bài được sắp xếp theo trình tự liên quan bao gồm: Trồng mới xoài, tưới và tiêu nước cho xoài, làm cỏ, bón phân cho xoài, tỉa càn, tạo tán, xử lý ra hoa trái vụ và phòng trừ dịch hại chính trên cây xoài. Việc xây dựng một chương trình đào tạo sơ cấp nghề theo phương pháp DACUM dùng cho đào tạo nông dân ở nước ta nói chung còn mới. Vì vậy chương trình còn nhiều hạn chế và thiếu sót, tập thể các tác giả mong muốn sự đóng góp của các bạn đồng nghiệp để chương trình được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn. Tham gia biên soạn. 1. Nguyễn Tiến Huyền (chủ biên); 2. Nguyễn Thị Quyên; 3. Nguyễn Văn Dũng; 4. Trần Phạm Thanh Giang; 5. Nguyễn Hữu Luyến;
  4. 3 MỤC LỤC ĐỀ MỤC TRANG Lời giới thiệu………………………………………………………. 2 Mục Lục …………………………………………………………… 3 Bài 1: Trồng mới xoài……………………………………………… 8 1. Đặc điểm của cây xoài………………………………………….. 8 1.1. Nguồn gốc và phân bố……………………………………….. 8 1.2. Yêu cầu sinh thái đối với cây xoài……………………………. 9 1.3. Giá trị kinh tế và dinh dưỡng của cây xoài…………………… 11 1.4. Tình hình sản xuất xoài……………………………………..... . 13 1.5. Giới thiệu một số giống xoài trồng phổ biến…………………. 13 1.5.1. Xoài cát Hòa Lộc……………………………………………... 13 1.5.2. Xoài cát chu………………………………………………… 14 1.5.3. Xoài bưởi…………………………………………………… 15 1.5.4. Xoài Khiêu sa vơi…………………………………………… 16 1.5.5. Xoài tượng…………………………………………………… 17 1.5.6. Một số giống xoài khác……………………………………… 17 2. Đặc tính thực vật của cây xoài…………………………………… 20 2.1. Rễ cây xoài……………………………………………………. 20 2.2. Thân cây xoài…………………………………………………… 21 2.3. Lá, tán lá cây xoài……………………………………………… 21 2.4. Hoa và quả xoài………………………………………………. 22 3. Thực hiện trồng xoài……………………………………………… 23 3.1. Xử lý hố trồng………………………………………………….. 23
  5. 4 3.2. Đảo phân trong hố trước khi trồng............................................... 23 3.3. Kiểm tra cây giống trước khi đặt................................................. 24 3.4. Đặt cây vào hố………………………………………………… 25 3.5. Lấp đất………………………………………………………… 25 4. Cắm cọc giữ cho cây đứng vững………………………………… 26 5. Tưới nước giữ ẩm cho cây sau trồng…………………………….. 27 6. Che nắng cho cây sau trồng……………………………………… 28 7. Phủ (tủ) gốc cho cây mới trồng………………………………….. 29 Bài 2: Tưới và tiêu nước cho xoài………………………………… 31 1. Xác định nhu cầu nước của cây....................................................... 31 2. Tưới nước cho xoài......................................................................... 32 2.1. Các phương pháp tưới cho xoài.................................................... 32 2.1.1. Tưới bằng những dụng cụ đơn giản........................................... 32 2.1.2. Tưới bằng dây mềm................................................................... 33 2.1.3. Tưới nhỏ giọt............................................................................. 33 2.1.4. Tưới phun................................................................................... 39 2.1.5. Tưới rãnh.................................................................................. 46 2.1.6. Tưới ngập................................................................................... 48 2.2. Xác định thời điểm tưới nước cho cây.......................................... 50 2.3. Thực hiện tưới nước cho xoài..................................................... 50 3. Tiêu nước cho vườn cây xoài......................................................... 51 3.1. Tác hại của sự ngập úng đối với cây xoài..................................... 51 3.2. Các phương pháp tiêu nước cho xoài........................................... 54
  6. 5 3.3. Thực hiện tiêu nước cho vườn xoài.............................................. 56 Bài 3: Làm cỏ, bón phân cho xoài....................................................... 58 1. Tác hại của cỏ dại………………………………………………. 58 2. Phòng trừ cỏ dại trong vườn xoài……………………………….. 58 2.1. Biện pháp phòng cỏ dại………………………………………. 58 2.2. Biện pháp trừ cỏ dại trong vườn xoài…………………………... 59 2.2.1. Dọn cỏ dại và tàn dư thực vật………………………………… 59 2.1.2. Trừ cỏ dại bằng phương pháp thủ công..................................... 60 2.1.3. Trừ cỏ dại bằng máy.................................................................. 60 2.1.4. Trừ cỏ dại bằng phương pháp hóa học...................................... 60 3. Xác định nhu cầu dinh dưỡng của cây xoài..................................... 62 4. Xác định loại và lượng phân bón.................................................... 62 4.1. Xác định các loại phân bón cho xoài........................................... 62 4.2. Tính lượng phân bón.................................................................... 63 5. Chuẩn bị trước khi bón.................................................................... 63 6. Bón phân cho xoài.......................................................................... 69 6.1. Bón phân giai đoạn kiến thiết cơ bản.......................................... 69 6.2. Bón phân giai đoạn kinh doanh.................................................... 69 Bài 4: Tỉa cành, tạo tán....................................................................... 72 1. Mục đích tỉa cành, tạo tán............................................................... 72 2. Định hình tán cây xoài.................................................................... 73 3. Tỉa cành.......................................................................................... 74 3.1. Xác định cành cần tỉa.................................................................... 74
  7. 6 3.2. Chuẩn bị dụng cụ tỉa cành............................................................ 75 3.3. Thực hiện tỉa cành......................................................................... 76 4. Vệ sinh và chăm sóc sau tỉa cành.................................................... 77 5. Tạo tán cho xoài............................................................................... 78 Bài 5. Xử lý ra hoa trái vụ.................................................................. 80 1. Xác định thời điểm xử lý……………………………………… 80 2. Các phương pháp xử lý.................................................................... 80 3. Quy trình xử lý xoài ra hoa trái vụ…………………………… 81 4. Tăng đậu quả……………………………………………………… 84 5. Chăm sóc sau xử lý.......................................................................... 84 5.1. Chăm sóc hoa và quả non............................................................ 84 5.2. Bao quả......................................................................................... 85 Bài 6: Phòng trừ dịch hại chính trên cây xoài...................................... 87 1. Phòng trừ sâu, nhện hại xoài........................................................... 87 1.1. Sâu đục thân xoài.......................................................................... 87 1.2. Sâu đục ngọn xoài........................................................................ 89 1.3. Vòi voi đục ngọn......................................................................... 91 1.4. Bọ cắt lá....................................................................................... 92 1.5. Ruồi đục quả xoài........................................................................ 93 1.6. Sâu đục quả (hột) xoài.................................................................. 94 1.7. Rầy bông xoài.............................................................................. 96 1.8. Sâu ăn bông xoài.......................................................................... 97 1.9. Rệp sáp......................................................................................... 98
  8. 7 1.10. Bọ trĩ hại xoài............................................................................. 99 1.11. Nhện đỏ hại xoài......................................................................... 100 2. Phòng trừ bệnh hại xoài................................................................. 101 2.1. Bệnh thán thư............................................................................... 101 2.2. Bệnh phấn trắng........................................................................... 103 2.3. Bệnh cháy lá................................................................................. 104 2.4. Bệnh đốm đen vi khuẩn................................................................ 105
  9. 8 MÔ ĐUN: TRỒNG VÀ CHĂM SÓC XOÀI Mã mô đun: MĐ02 Giới thiệu mô đun Mô đun Trồng và chăm sóc xoài là mô đun chuyên môn nghề, mang tính tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành trồng xoài; nội dung mô đun trình bày các đặc điểm thực vật học của cây xoài cách xác định thời vụ, cách tiến hành chuẩn bị đất, dụng cụ và cách tiến hành trồng xoài, cách chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh trên cây xoài. Đồng thời mô đun cũng trình bày hệ thống các bài tập, bài thực hành cho từng bài dạy và bài thực hành khi kết thúc mô đun. Học xong mô đun này, học viên có được những kiến thức cơ bản về các bước công việc trồng xoài và có kỹ năng thực hiện việc trồng xoài theo đúng trình tự, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, an toàn; phát hiện và xử lý được các hiện tượng sâu bệnh hại của xoài đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm.
  10. 9 Bài 1: Trồng mới xoài Thời gian: 20 giờ Mục tiêu: - Xác định được các đặc tính cơ bản của cây xoài và tình hình sản xuất và tiêu thụ xoài tại thời điểm trồng. - Thực hiện được các thao tác kỹ thuật trồng xoài như: đặt cây, lấp đất, giữ cho cây đứng vững sau trồng, tưới nước, che nắng và phủ gốc cho cây xoài mới trồng. A. Nội dung 1. Đặc điểm của cây xoài 1.1. Nguồn gốc và phân bố Xoài là cây ăn quả nhiệt đới, phần lớn các tác giả đều cho rằng nguồn gốc cây xoài ở miền Đông Ấn Độ và các vùng giáp ranh như Miến Điện, Việt Nam, Malaysia. Cá tài liệu khác cũng cho rằng xoài xuất xứ từ Đông Nam Á khoảng 4.000 năm lại đây. Hình 2.1.1. Xoài có nguồn gốc từ Châu Á Trên thế giới hiện nay có 87 nước trồng xoài với diện tích khoảng 1,8 – 2,2 triệu ha. Vùng Châu Á chiếm 2/3 diện tích trồng xoài trên thế giới, trong đó đứng đầu là Ấn Độ (chiếm gần 70% sản lượng xoài thế giới với 9,3 triệu tấn), Thái Lan, Pakistan, Philippin, và Miền Nam Trung Quốc, Zimbabuê, Ghinê, Cônggô, Nam
  11. 10 Phi, Keynia, Modămbích, Mali, Ai Cập, Brazin, Mêxicô, Hoa kỳ. Ngoài ra, xoài còn được trồng ở vùng ven biển nước Úc. Đây là loại quả nhiệt đới rất thơm ngon, có hương vị tổng hợp của đu đủ, dứa, cam. Từ thế kỷ 16, người Bồ Đào Nha đã giới thiệu xoài đến Nam Phi và Brazil và ngày nay xoài đã có mặt rộng rãi trên khắp thế giới. Mặc dù vẫn còn tập trung ở Châu Á, nhưng nó đã mở rộng ở một số quốc gia. Trong tất cả các lục địa, nó đã trở nên phổ biến ở Châu Phi, Châu Mỹ và có mặt ít hơn ở Châu Âu. Ấn Độ được mệnh danh là "vương quốc xoài" có trên 1.100 loại giống, diện tích trồng xoài với quy mô lớn trên 1 triệu hécta và sản lượng chiếm 70% của toàn thế giới. Việt Nam hiện có khoảng gần 70.000ha xoài, ngoài ĐBSCL, Khánh Hòa là vựa xoài thứ hai của cả nước. Ở các tỉnh miền núi phía Bắc thì Sơn La có 829 ha chiếm 3,6% diện tích xoài cả nước. Mấy năm gần đây nhiều tỉnh như Quảng Trị, Bình Định, An Giang, Hà Giang v.v... cũng đang đẩy mạnh việc trồng xoài và diện tích xoài có xu hướng ngày càng tăng. 1.2. Yêu cầu sinh thái đối với cây xoài Vùng xoài trên thế giới nằm trong vùng nhiệt đới và một phần trong vùng á nhiệt đới nóng ẩm. Giới hạn thấp là nhiệt độ bình quân năm 150C và tối thấp tuyệt đối không quá - 2 đến -40C. Nhiệt độ thớch hợp nhất là 24 - 160C. Xoài có thể chịu đựng được với nhiệt độ cao 44 -450C miễn là được cung cấp nước đầy đủ. Xoài có thể sinh trưởng tốt không cần tưới ở những vùng có lượng mưa 500 - 4.000mm, tốt nhất là 1200 - 2.500mm. Nếu mưa phân bố đều chỉ cần 900 - 1.000 mm/1 năm cũng có thể trồng xoài có hiệu quả kinh tế. Trồng xoài đòi hỏi có một mùa khô để giúp cho cây phân hoá mầm hoa được thuận lợi. Các nhà khoa học cho rằng để cây thường xuyên cho quả cần có mùa khô kéo dài không lớn hơn 3 tháng. Ở miền Bắc nước ta mùa ra hoa của xoài vào tháng 2 vừa lạnh, vừa ẩm hay có mưa phùn, ong bướm thụ phấn khó khăn nên tuy xoài ra hoa nhiều nhưng không đậu quả, hoặc có đậu quả cũng được rất ít. Xoài trồng ở Yên Châu (Sơn La) vào mùa đông lạnh, trời nắng ráo, độ ẩm không khí thấp thuận lợi cho việc thụ phấn thụ tinh nên đậu quả bình thường, chất lượng tốt không kém xoài trồng ở miền Nam. Xoài không kén đất, có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau miễn là có tầng đất sâu vì rễ xoài thuộc loại rễ cọc đâm sâu; chính nhờ có bộ rễ khoẻ ăn sâu nên xoài chống hạn tốt. Đất lẫn nhiều sỏi đá, đất cát xoài vẫn mọc và cho quả tốt nếu chăm bón đầy đủ, xoài phát triển tốt trên đất phù sa ven sông như ở đồng bằng sông Cửu Long. Độ pH tốt nhất là 5,5 -6,5, trên dưới những chỉ tiêu này một ít không ảnh hưởng. Xoài có thể chịu nước ngập trong một thời gian ngắn, nhưng nếu đất úng không thoát nước thì không thể đạt sản lượng cao. Mực nước ngầm thích hợp nên ở độ sâu 2,5m. Nếu mực nước ngầm ổn định, không dao động nhiều thì bộ rễ phát
  12. 11 triển tốt, ngược lại thì bộ rễ yếu ảnh hưởng xấu đến sinh trưởng, ra hoa và kết quả của cây. - Nhiệt độ Thích hợp cho xòai sinh trưởng từ 25-270 C. Xoài có thể chịu đựng được nhiệt độ từ 4-100 C .Nhiệt độ trung bình từ 15-360 C xòai có thể sống và phát triển, vì vậy xòai thường trồng từ bình nguyên tới cao độ 600m, từ độ cao 1000 - 1200m xòai vẫn phát triển tốt nhưng không nên làm các vườn thương mại. Trên 420C xòai không phát triển được. Xòai thích hợp ở vùng có 2 mùa mưa nắng rõ rệt, trong đó mùa mưa kéo dài không quá 7 tháng, mùa khô ít nhất phải kéo dài 3 tháng . - Lượng mưa Vũ lượng trung bình 1000-1200mm/năm, ẩm độ không khí 55-70%. Nếu mưa nhiều hoặc có sương vào lúc trổ bông thì sự thụ phấn sẽ khó khăn. Gió nhiều cũng làm hoa rụng nhiều. - Đất đai Xoài mọc được trên nhiều lọai đất khác nhau. Nhưng nên tránh những lọai đất có nhiều đá. Mực thủy cấp sâu 3-4m là tốt (tuổi thọ của cây). Tuy thế nhiều giống xòai chịu úng rất kha (xoài bưởi). Độ pH từ 5,5-7,5, trên 7,5 sẽ có hiện tượng thiếu Zn và Fe. Trên đất phèn (pH 3,5-4,5) cây vẫn phát triển được. Như vậy xòai là cây nhiệt đới thích ứng khá rộng. Tóm lại đất trồng xoài phải thoả mãn các điều kiện sau: độ dầy tầng canh tác ít nhất 1m có cơ cấu đất thịt pha cát hay thịt nhẹ tỉ lệ sét không quá 50%, tơi xốp, mực nước ngầm thấp hơn 80 cm. 1.3. Giá trị kinh tế và dinh dưỡng của cây xoài Quả xoài chín có màu vàng hấp dẫn, có vị chua ngọt, mùi thơm ngon được nhiều người ưa thích và được xem là một loại quả quí. Giá trị dinh dưỡng của xoài theo phân tích của các tác giả ấn Độ: tỷ lệ thịt quả 70% so với trọng lượng quả hạt 13%, tổng số chất tan (đo bằng chiết quang kế cầm tay) 16%, độ chua 0,2% tính ra axít xitric, đường tổng số 11 - 12%, giá trị nhiệt lượng100g là 70 Calo. Xoài giàu vitamin A, B2 và C. Đặc biệt là Vitamin A, trong 100g ăn được có đến 4,8mg. Ngoài ra còn có các loại muối khoáng K, Ca, P, S, Cl. Trái được sử dụng rộng rãi cả trái chín và trái già còn xanh dưới nhiều hình thức: ăn tươi, nước giải khát, lên men làm rượu, làm giấm ..., nhân hạt xoài làm thuốc sát trùng, cũng có thể chế tinh bột. Hoa dùng làmthuốc và là nguồn mật rất tốt. Lá non có thể cho trâu bò ăn và làm thuốc nhuộm màu vàng. Từ nước giải của trâu bò ăn lá xoài có thể chiết xuất ra loại thuốc nhuộm màu vàng có giá trị... tiềm năng thương mại của trái xoài rất lớn. Các sản phẩm từ xoài rất đa dạng.
  13. 12 Hình 2.1.2. Xoài làm thực phẩm bổ Hình 2.1.3. Xoài để chưng các ngày dưỡng lễ tết Hình 2.1.4. Nước ép xoài Hình 2.1.5. Thơm dầu xoài Hình 2.1.6. Sinh tố xoài Hình 2.1.7. Xoài sấy khô Hình 2.1.8. Kẹo xoài Hình 2.1.9. Mứt xoài (http://www.fruitsinfo.com/mango-products.php#top)
  14. 13 Xoài chín được ăn tươi, đóng hộp, làm nước trái cây, mứt kẹo, kem, sấy khô để tiêu thụ nội địa hay xuất khẩu. 1.4. Tình hình sản xuất xoài Ở Việt Nam xoài có thể được trồng ở cả nước, nhưng vùng trồng xoài tập trung là từ Bình Định trở vào nhiều nhất là các tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long. Riêng diện tích trồng xòai vùng ĐBSCL là 42.067 ha (2008) và miền Đông Nam bộ là 20.395 ha (2008). Một số tỉnh trồng xoài có diện tích lớn như: Tiền Giang (trên 6.000 ha, trong đó đang cho trái 4.000 ha), Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ ... Quả xoài ở Nam Bộ có kích thước to, màu sắc, hương vị hấp dẫn từ bằng đến hơn nhiều giống xoài của các nước khác. Nhưng qui mô sản xuất của ta còn nhỏ, với nhiều giống xoài tạp nên quả không đồng đều và để có thể chiếm lĩnh thị trường cần phải cải tạo lại. Trong vài năm gần đây xoài đã được bán ra Miền Bắc và xuất sang Trung Quốc, gần đây thị trường xoài đầy triển vọng vì một số nước đang phát triển nhập xoài tương đối nhiều. Các nhà nghiên cứu thị trường cho là nguồn xoài của các nước ACP (Africa,Caribbean, Pacific) sẽ gặp khó khăn: vì quả xuất vào mùa xuân lúc đó dân châu Âu có khuynh hướng tiêu thụ quả của địa phương, các nước này còn gặp khó khăn về vận chuyển hàng hải đặc biệt là về giống xòai không mấy hợp khẩu vị với họ mà lại có màu xanh trong khi tiêu chuẩn xòai phải là màu vàng. Vì vậy Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất xoài. 1.5. Giới thiệu một số giống xoài trồng phổ biến 1.5.1. Xoài cát Hòa Lộc - Tên thường gọi: Xoài Cát Hòa Lộc - Tên khoa học: Mangifera indica L - Tên tiếng Anh: “ Cat Hoa Loc” mango
  15. 14 Hình 2.1.10. Xoài Cát Hòa Lộc Là một trong những giống xoài nổi tiếng nhất ở các tỉnh ĐBSCL, được trồng nhiều ở Huyện Cái bè -Tiền Giang. Cây sinh trưởng mức độ trung bình, cành mọc xiên, tán cây dạng hình dù. Lá thuôn dài, đuôi lá nhọn, bìa lá gơn sóng. Quả có dạng thuôn dài, to màu vàng tươi khi chín, thịt quả màu vàng, mịn chắc, ít xơ, vị ngọt thanh, thơm ngon, nặng trung bình 400 - 600g. Chăm sóc tốt nặng 700g, độ brix 20-22%. Tỉ lệ thịt ăn được 78-80% so với trọng lượng quả. Thời gian ra hoa đến thu hoạch 105- 120 ngày. Giống Hoà Lộc cho năng suất trung bình (đạt từ 80-100k/cây 10 tuổi/ năm và khá ổn định). 1.5.2. Xoài cát chu - Tên thường gọi: Xoài Cát Chu - Tên khoa học: Mangifera indica L - Tên tiếng Anh: “ Cat Chu” mango
  16. 15 Hình 2.1.11. Xoài Cát Chu Cây sinh trưởng mạnh, cành mọc hơi ngang, tán cây dạng tròn. Lá có dạng thuôn phiến lá dầy, đuôi lá cụt, bìa lá hơi gợn sóng. Quả có dạng thuôn, trọng lượng trái bình quân 300-350g, đầu quả tròn ngay vị trí cuống quả có vòng tròn màu đen và nhô cao, vỏ quả màu vàng đậm khi chín, bề mặt quả có nhiều chấm nhỏ bất dạng màu nâu đen, độ brix 18-20%, tỷ lệ ăn được 76-78%. Thịt quả màu vàng đậm, mịn chắc, ít xơ vị ngọt hơi chua. Giống dễ đậu trái cho năng suất cao (200-250kg trái/cây/ năm, cây 10 năm tuổi). Thời gian ra hoa đến thu hoạch 95-105 ngày. 1.5.3. Xoài bưởi - Tên thường gọi: Xoài ba mùa hay xoài bưởi - Tên khoa học: Mangifera spp - Tên tiếng Anh: “ Ba mua mua” mango Hình 2.1.12. Xoài Bưởi
  17. 16 Giống dễ trồng cho trái sớm, trồng bằng hạt sau 2,5- 3 năm đã cho trái, từ khi ra hoa đến thu hoạch trái khoảng 105- 110 ngày. Cây 8 năm tuổi có thể cho thu hoạch 80-100kg/ cây/ năm.Trái nặng trung bình 300- 350g/quả. Vỏ quả khi chín có màu vàng xanh, thịt quả màu vàng, xơ dài và ít, thịt quả mền và thô, vị ngọt nhạt (độ brix 16-18%), lúc chưa chín hẳn sẽ có mùi hăng nhưng lúc chín hẳn thì phẩm chất tuy thua xoài cát nhưng cũng khá ngon, có đặc điểm là dễ ra hoa, có vỏ dầy nên chuyên chở xa dễ dàng. Xòai bưởi có ưu điểm hơn xòai cát Hòa Lộc hay cát chu là rất dễ đậu trái. 1.5.4. Xoài Khiêu sa vơi - Tên thường gọi: Xoài khiêu sa vơi - Tên khoa học: Mangifera indica L - Tên tiếng Anh: “ khieu sa voi” mango Xoài Khiêu sa vơi được nhập từ Thái Lan năm 1996. Cây sinh trưởng mạnh, cành mọc ngang, tán cây dạng tròn. Lá dài và hẹp, phiến lá dầy, đuôi lá nhọn, bìa lá hơi gợn sóng. Quả có dạng dài, hơi uốn cong phần lưng, đuôi quả tròn, trọng lượng từ 300-350g, vỏ quả màu xanh đậm, thịt quả màu trắng ngà, ít xơ, mịn, giòn, vị ngọt, độ brix ( 8-10%). Quả dùng ăn xanh, phẩm chất càng ngon khi đủ già. Hình 2.1.13. Xoài khiêu sa vơi Cây cho quả sau trồng 3,0-3,5 năm, mùa vụ thu hoạch quả chính vụ từ tháng 4-5, từ khi ra hoa đến thu hoạch từ 100-110 ngày. Cây 10 năm tuổi có thể cho thu từ 80-100 kg/ cây/ năm.
  18. 17 Ngoài ra, còn có các giống khác như xoài Thơm, xoài Thanh ca là các giống địa phương, cho năng suất khá cao và phẩm chất cũng khá ngon. 1.5.5. Xoài tượng Quả to nhất trong các giống xoài ở Việt Nam. Có quả nặng 700 - 800g. Cây ra hoa sớm nêntháng 3 đã có quả bán ở các chợ. Quả chín màu vàng nhạt ửng xanh, trơn bóng, thịt quả màuvàng nhạt, ít xơ, ít nước, ăn không ngọt bằng xoài cát và Thanh Ca, vị nhạt, hơi chua, thoảng có mùi nhựa thông. Tập quán của nhân dân thường dùng quả già chín tới để ăn sống, quả lúcnày có vị chua ngọt, giòn, nhiều bột hơn là để chín. Hình 2.1.14. Xoài Tượng 1.5.6. Một số giống xoài khác - Xoài voi: Quả tròn, trọng lượng trung bình 190 - 250g. Thịt quả và vỏ quả màu vàng tươi; nhiều nước rất ngọt, thơm. Thịt quả mịn, không có mùi nhựa thông. Phẩm chất quả khá song vì vỏ mỏng khó cất giữ và vận chuyển nên chỉ để tiêu thụ tại chỗ. - Xoài gòn: Quả tròn, nhỏ, chỉ khoảng 180 - 200g. Xoài này cũng như xoài tượng dùng để ăn sống khi quả vừa chín tới. Quả già nhiều bột, ăn không chua, thịt giòn như thịt quả đu đủ xanh nên còn được gọi là ''xoài đu đủ''. Quả chín vỏ màu xanh có đốm vàng, rất bóng. Thịt quả màu vàng tươi, ngọt vừa, có mùi nhựa thông. - Xoài Thanh Ca: Được trồng ở Bình Định, Cam Ranh (Khánh Hoà), Bình Chánh (thành phố Hồ Chí Minh) và trồng xen trong vườn cây ăn quả và vườn xoài ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Là mộttrong những giống ngon được người tiêu dùng ưa thích. Đặc biệt cây có nhiều đợt quả trái vụtrong năm nên càng có giá trị kinh tế. Quả hình trứng dài, nặng trung bình 350 - 580g, vỏ quả màu vàng tươi
  19. 18 rất bóng nên hấp dẫn. Thịt quả màu vàng tươi từ ngoài vào trong, ít xơ, nhiều nước, nhiều bột, ăn ngon và thơm ngon. Từ giống Thanh Ca ở miền Tây Nam Bộ có một dòng tách ra có tên là Thanh Ca chùm (MỹTho, Rạch Giá, Cần Thơ) vì thường trên chùm có nhiều quả (có chùm 10 quả) nặng trung bìnhmỗi quả 200 - 300g. Lúc chín thịt quả có màu vàng tươi ửng đỏ không đều. Quả mọng nước, ngọt, ít bột, hơi có mùi nhựa thông nên người tiêu dùng không thích bằng xoài cát, Thanh Ca. Hình 2.1.15. Xoài Thanh Ca Ở phía Bắc vùng Yên Châu - Sơn La thường trồng những giống sau: - Xoài trứng (xoài tròn) Yên Châu Là sản phẩm đặc biệt của vùng Tây Bắc ở 2 huyện Yên Châu, Mai Sơn (tỉnh Sơn La). Quả tròn, bé, trọng lượng trung bình 150 - 220g. Chín vào cuối tháng 5 đầu tháng 6, vỏ quả chínmàu xanh vàng, vỏ dày (thuận lợi cho vận chuyển đi xa), trơn bóng, thịt quả vàng đậm, nhiềunước, ngọt đậm và thơm ngon. Nhược điểm là hạt to nên phần ăn được chưa cao. Xoài hôi (Yên Châu) Là một trong 2 giống trồng nhiều ở 2 huyện dọc đường 6 - Yên Châu, Mai Sơn. Quả to hơn xoài tròn, hơi dẹt. Vỏ dày quả chín màu xanh vàng, thịt quả vàng, ăn ngọt như xoài tròn nhưng có mùi hôi của nhựa thông nên có tên là xoài hôi. Quả chín muộn hơn xoài tròn Yên Châu khoảng nửa tháng. Cây mọc khoẻ, hàng năm cho quả đều hơn xoài tròn. Cây gieo hạt 8tuổi nếu chăm sóc và thâm canh tốt đạt 150 - 200kg/cây.Ngoài các giống xoài kể trên, một số giống khác cũng được trồng nhưng không tập trung vàphát triển rộng vì năng suất và phẩm chất quả không cao như : xoài cơm, xoài mật, xoài hòn,xoài mủ, xoài phổi, xoài cóc, xoài Battambang v.v:..Mấy năm gần đây, ở một số tỉnh miền Bắc chúng ta có nhập và trồng thử một số giống xoàicủa Trung Quốc như Quế Hương, xoài hoa tím, xoài răng voi.Tại Viện nghiên cứu rau quả (Gia Lâm - Hà Nội) đã có một tập đoàn xoài, ngoài các giống xoài địa phương còn có một số nhập nội từ Trung Quốc, Ôxtrâylia, Mianma, Thái Lan...Công tác nghiên cứu và tuyển chọn giống
  20. 19 xoài đang được tiến hành có kết quả. Ba dòng xoài mới GL1, GL2, GL6 được Bộ Nông nghiệp và PTNT cho khu vực hoá, có những đặc điểm chính sau đây: - Dòng GL1: Cây sinh trưởng và phát triển khoẻ, tán tròn đều, phân cành mạnh, có trung bình 4 đợt lộc trong năm, chủ yếu tập trung từ tháng 4 đến tháng 6, cành tạo với thân chính một góc từ 45 -600 và phân bố đều xung quanh tán, diện tích bề mặt tán lớn. Sau 4 năm trồng cây có chiều cao trung bình 4m, đường kính tán 4 - 4,5m. Lá màu xanh thẫm thuôn dài, phiến lá phẳng dài trung bình 24cm, rộng 5,5cm, có từ 18 - 21 đôi gân lá, cây thường có hai đợt hoa, đợt đầu hoanở vào cuối tháng 1 đầu tháng 2 với số lượng ít, đợt 2 hoa tập trung nở rộ xung quanh trung tuần tháng 4. Tỷ lệ hoa lưỡng tính của giống này khá cao từ 21 - 24% và khả năng đậu quả trung bình đạt 6%, sau đậu quả quá trình rụng quả sinh lý xảy ra mạnh tập trung chủ yếu vàotuần thứ nhất đến tuần thứ 3 và còn lại 2 - 4 quả trên chùm vào thời điểm thu hoạch. Thờigian từ nở hoa đến thu quả của GL1, từ 120 - 130 ngày, sau trồng 3 năm năng suất trung bình đạt 5 - 8kg/cây, khi chín vỏ quả màu vàng sáng, thơm hấp dẫn. Quả có hình thuôn dài, trọng lượng quả trung bình đạt 220g/quả, tỷ lệ phần ăn được đạt 69%, thịt quả vàng đậm, vị ngọt. - Dòng GL2: Cây sinh trưởng khoẻ, cành vươn ngang tạo thành tán thấp và rộng, bề mặt tán thưa thoáng,hàng năm trung bình có 5 đợt lộc. Cây sau trồng 4 năm có chiều cao trung bình 3, 4m, đườngkính lá dài 24 - 25cm, rộng 6 - 6,5cm, có từ 17 - 20 đôi gân lá. Ngoài đợt hoa chính nở rộtrung tuần tháng 4 còn có các đợt hoa phụ vào đầu tháng 1, đầu tháng 2 và đầu tháng 7; tỷ lệhoa lưỡng tính trên chùm trung bình là 19%, tỷ lệ đậu quả đạt 4%. Mỗi chùm khi thu hoạchcó từ 2 - 5 quả. Thời gian từ nở hoa đến thu hoạch quả từ 120 - 140 ngày, quả chín không tậptrung, thời gian thu quả từ trung tuần tháng 8 đến đầu tháng 9. Quả to, vỏ dày, khi chín vỏquả màu xanh vàng, trọng lượng quả trung bình đạt 390g, thịt quả vàng nhạt, ngọt đậm, tỷ lệphần ăn đạt 73%, năng suất trung bình sau trồng 3 năm đạt 15 - 20kg/cây. - Dòng GL6: Có khả năng tăng trưởng trung bình về chiều cao và đường kính tán, phân cành ít, cành có thể vươn thẳng tạo thành tán thưa và thoáng, lá to rất dày và xanh thẫm. Bề mặt lá gồ ghề, mép lá gợn sóng, phiến lá dài trung bình 21cm rộng 6.5 - 7cm có từ 15 - 16 đôi gân lá. Mỗi năm câycho 4 đợt lộc. Hoa nở tập trung vào nửa cuối tháng 4 cho thu quả vào trung tuần tháng 9, trên mỗi chùm chỉ có 1 quả có hình tròn dẹt, khi chín vỏ quả xanh vàng, phớt hồng, kích thước quả lớn trọng lượngtrung bình từ 800 - 900g/quả, cá biệt có quả nặng tới 1,5kg, thịt quả màu vàng mùi thơm, vị ngọt đậm, tỷ lệ phần thịt quả cao đạt 75%. Sau trồng 3 năm năng suất trung bình từ 12 -15kg/cây. Kết quả phân tích thành phần dinh dưỡng quả xoài của 3 dòng đạt được trong bảng dưới đây
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2