intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Khảo sát và thiết kế đường sắt tập 1

Chia sẻ: 326159487 326159487 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:336

363
lượt xem
114
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo sách 'khảo sát và thiết kế đường sắt tập 1', kỹ thuật - công nghệ, kiến trúc - xây dựng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Khảo sát và thiết kế đường sắt tập 1

  1. TS. LÊ H I HÀ - PGS.TS. PH M VĂN KÝ KH O SÁT VÀ THI T K ðƯ NG S T T P1 HÀ N I 2005
  2. L I NÓI ð U Giáo trình "Kh o sát và thi t k ñư ng s t" t p 1 nh m ph c v sinh viên các chuyên ngành ñư ng s t, ñư ng s t-c u và các ngành khác liên quan ñ n giao thông v n t i. Trong cu n sách gi i thi u các v n ñ có liên quan t i tính s c kéo ñ u máy, nguyên t c thi t k bình ñ và tr c d c tuy n ñư ng s t, v ch tuy n, b trí công trình nhân t o, phương pháp so sánh kinh t k thu t các phương án. ð ph c v cho sinh viên các l p chuyên ngành ñư ng s t, khi biên so n các tác gi ñã c g ng bám sát n i dung ñ i m i c a chương trình môn h c ñ phù h p tình hình th c t . Sách tái b n l n này có b xung m t s n i dung cho phù h p v i chương trình ñào t o và các quy ñ nh v tiêu chu n m i c a ngành ñư ng s t. Sau các ph n lý thuy t có ñưa nh ng ví d c th ñ b n ñ c d hi u. N i dung giáo trình và các chương m c ñã ñư c t p th các th y giáo B môn ðư ng s t Trư ng ðH Giao thông v n t i góp ý. Trong quá trình biên so n có s phân công sau: T.S Lê H i Hà ch biên vi t các chương: 2, 3, 4. PGS.TS Ph m Văn Ký vi t các chương: 1, 5, 6, 7. Trong quá trình biên so n, ch c ch n không tránh kh i nh ng sai sót, chúng tôi mong nh n ñư c nh ng ý ki n ñóng góp c a b n ñ c ñ l n xu t b n sau ñư c hoàn thi n hơn. Hà N i, tháng 3/2005 Các tác gi 1
  3. CHƯƠNG 1 CƠ S THI T K ðƯ NG S T 1.1. L CH S PHÁT TRI N ðƯ NG S T 1.1.1. ði m qua l ch s phát tri n h th ng ñư ng s t th gi i. Kho ng th k th 16 các m vùng núi c a các nư c Châu Âu ñã dùng “ñư ng ray” g ñ ñ y các xe goòng ch ñ y than, qu ng. Năm 1809 con trai c a Vô-rô-l p ñã k t c và phát tri n s nghi p c a cha làm “ñư ng ray” b ng s t có hình ch L và dùng ng a kéo. Như v y cho th y ngu n s c kéo trong th i kỳ phôi thai c a ñư ng s t là s c ngư i, s c nư c và s c súc v t và ch ch y ñư c t c ñ 5 km/h. Theo s phát tri n c a ngu n ñ ng l c và yêu c u ñ i v i ñ u máy ngày càng cao nên “ñư ng ray" t b ng gang tr ng r i ñ n gang xám, t “ñư ng s t” ñ n “ñư ng thép”. M c dù các lo i ray hi n nay ñang dùng thư ng ñư c làm b ng thép nhưng do thói quen nên v n g i là "ñư ng s t" ñ ph n ánh tình hình th c t c a th i trư c ñó. M t khác, công ngh v t li u m i trong th i ñ i chúng ta ñang phát tri n v i t c ñ nhanh , có th có nh ng lo i v t li u m i phù h p hơn, r ti n hơn thay th cho lo i thép ray. Khi ñó, l nào tên g i c a ray c thay ñ i theo v t li u làm ray cho nên chúng ta c g i nó theo tên cũ cho ti n l i hơn. Trong th i kỳ t năm 1825 ñ n năm 1840 trên th gi i ñã xây d ng ñư c t t c g n 8 nghìn km ñư ng s t. Sau ñó 10 năm thì s km ñư ng s t tăng lên 5 l n. ð n cu i th k 19 m ng lư i ñư ng s t trên th gi i lên kho ng 790 nghìn km. Vào ñ u chi n tranh th gi i th nh t vư t quá 1 tri u 1 trăm ngàn km, m ng lư i ñư ng s t th gi i hi n nay g n 2 tri u km. Trong ñó các nư c có nhi u ñư ng s t nh t là M kho ng 336.500km, t l tuy n ñôi và tuy n nhi u ñư ng chi m 11 ñ n 14,8%, Liên Xô có kho ng 138.300km trong ñó có 35 ngàn km ñư ng ñôi. n ð có 60 ngàn km. Trong m ng lư i ñư ng s t th gi i hi n nay có r t nhi u kh ñư ng. - Kh 1676mm các nư c n ð , Tây Ban Nha, Ac-hen-ti-na. - Kh 1524mm Liên Xô - Kh 1435mm Châu Âu, Canada, M - Kh 1067mm Nh t B n, Indonexia - Kh 1000mm Vi t Nam, Châu Phi 2
  4. Hi n nay trên th gi i ñã ñi n khí hoá ñư c 12 v n km ñư ng s t, Liên Xô ñ ng ñ u trong lĩnh v c này là 37 ngàn km. Nói ñ n ñư ng s t chúng ta cũng ph i ñ c p ñ n ñ u máy b i vì m t ñoàn tàu dài ch y trên con ñư ng s t nhìn không th y ñích cho nên ñ u máy và ñư ng ray t a như hình v i bóng. Song n u như xem l i “gia ph ” c a ñư ng s t chúng ta th y tu i c a ñư ng ray cao hơn ñ u máy nhi u. Máy hơi nư c ra ñ i có tác d ng to l n thúc ñ y cách m ng v s c s n xu t và ñ c bi t t o ñi u ki n cơ gi i hoá cho ngành v n t i ñư ng s t. M t ñi u lý thú là ñ u máy hơi nư c ñ u tiên ch y trên ñư ng ñá vào năm 1769. Sau ñó ch y trên ñư ng ray vào năm 1801 và khi y có tên “ñ u máy hơi nư c”. Máy hơi nư c c a Pa-panh ra ñ i sau m t th i gian dài m i chính th c ñư c dùng trên m t ño n ñư ng s t c a nư c Anh, chi c máy ñó do Sti-phen-xơ ch t o ñư c chính th c dùng vào năm 1825. Công su t th c c a nó là 12 mã l c và t c ñ l n hơn 16km/h cũng t ñó ñ u máy hơi nư c m i chính th c “bư c lên vũ ñài l ch s ”. So v i các lo i ñ u máy khác, ñ u máy hơi nư c ra ñ i s m nh t và cũng ñư c c i ti n nhi u nh t. Có nh ng ñ u máy công su t l n, t c ñ cao. Ví d ñ u máy hơi nư c lo i 242 c a Pháp ch t o năm 1946 có công su t t i 4200 mã l c v i t c ñ t i 160km/h. Nhi u công ty M ñã ch t o ñ u máy hơi nư c r t hi n ñ i, công su t c c l n, t c ñ cao. ð u máy T-1 công su t t i 6.100 mã l c, kéo ñoàn tàu 1.000 t n ch y v i t c ñ 160km/h. Song tăng công su t c a ñ u máy l n hơn 3000 mã l c nói chung là khó khăn b i nó b h n ch b i kích thư c và tr ng lư ng ñ u máy n m trong kh gi i h n quy ñ nh ñ ñ m b o an toàn khi ch y tàu. ð u máy hơi nư c ñư c c i ti n nhi u nhưng cũng không k p v i ti n b khoa h c k thu t. N u như chi c ñ u máy hơi nư c ñ u tiên c a k sư Nga Sê-nê- pa-n p ch t o năm 1833 có hi u su t 2% thì nh ng ñ u máy hơi nư c sau này có hi u su t trung bình kho ng 7% có nghĩa là trong 100 khu gian than thì ch có 7 khu gian s n sinh ra l c kéo. ðó là như c ñi m cơ b n c a s c kéo hơi nư c. B i v y, trong cu c cách m ng v ngu n ñ ng l c c a ñư ng s t, s c kéo hơi nư c ph i như ng ch cho các lo i s c kéo tiên ti n hơn như diezen và ñi n, cho nên chúng ta nói: th k 19 là tu i thanh xuân là bu i ñ u máy hơi nư c bư c lên vũ ñài l ch s thì 50 năm sau cu i th k 20 là tu i già y u và rút kh i vũ ñài l ch s . 3
  5. Nhi u nư c ñó n ñ nh th i h n ñào th i s c k o hơi nư c ra kh i ngành ñư ng s t như c ng hoà dõn ch ð c 1975, Hung-ga-ri 1980, Nh t 1975, Tõy ð c 1976 v.v… m t s nư c ñã không dùng ñ u máy hơi nư c n a: Liên Xô, Tri u Tiên, Mông C , M , Pháp v.v… Ch trong kho ng hơn 20 năm (1946 - 1967) ñã có t i 102 nư c, áp d ng s c kéo m i. Vi t Nam, t năm 1968 ngành ñư ng s t ñã b t ñ u s d ng s c kéo diezen. Hi u su t c a các lo i ñ u máy có th tính ñư c như sau: - ð u máy hơi nư c 4-10% - ð u máy diezen 17-35% - ð u máy ñi n 14-28% ð u máy diezenl do hi u su t cao nên ñã gi m ñư c m c tiêu th nhiên li u. ð ng v phương di n giao thông v n t i thì ch tiêu quan tr ng s m t ñánh giá lo i s c kéo là năng l c thông qua và năng l c v n chuy n, s c kéo diezenl và ñi n cho phép tăng tr ng lư ng và t c ñ c a ñoàn tàu nên năng l c v n chuy n tăng 2 ñ n 2,5 l n so v i khi dùng ñ u máy hơi nư c. Vào nh ng th p k ñ u c a th k XX h u h t các thành ph l n và v a châu Âu ñã xây d ng h th ng tàu ñi n n i ñô (Tramway - Light Rail) và ñw ng s t ngo i ô (Suburban - Heavy Rail). ð gi i quy t n n t c ngh n giao thông các thành ph l n châu Âu ñã xây d ng h th ng tàu ñi n ng m (Full metro). London ñã b t ñ u kh i công vào năm 1883 và hoàn thành năm 1890, Budapest hoàn thành năm 1896, Paris 1900, Beclin 1902 và Hamburg năm 1912. Các tuy n ñương tàu ñi n ng m kh tiêu chu n ñư c ti p t c xây d ng các th p k ñ u c a th k XX châu Âu. Trư c năm 1970 ch có s ít thành ph có h th ng ñư ng s t ñô th (ðSðT) thì năm 1991 ñã có kho ng 160 thành ph có h th ng ðSðT 60 nư c trên th gi i và kho ng 30 thành ph khác ñang xây d ng. Các thành ph l n như Tokyo, Newyork và Moscow lư ng khách chuyên ch b ng ðSðT vư t quá 50% t ng lư ng khách tham gia giao thông nên ñã không b t c ngh n giao thông. ðSðT Tokyo, Nagoya và Osaka trong vòng bán kính 50 km ñã có s lư ng 3900 km (1992). V ch ng lo i cũng có nh ng bư c phát tri n m nh. Trư c ñây ch có 3 lo i là tàu ñi n (Tramway), tàu ñi n ng m (Full metro), tàu cao t c (Mass Rapid Transit) thì ngày nay ñã có thêm nhi u lo i m i như: tàu hi n ñ i (Advanced Light Rail), tàu 4
  6. m t ray (Monorail), tàu t ñ ng kh ng ngư i l i (Automated Guided Train), tàu ñ ng cơ tuy n tính (Linear Motor Train), tàu ñi n t (Magnetically Levitated Train) và tàu không lưu (Aeromover). H u h t các nư c trên th gi i dùng lo i tàu ñi n nh (Light Rail Transit) ch y trên ñư ng kh 1000 mm và 1435 mm nhưng ch y u là ñư ng 1435 mm, có th ch y qua ñư ng cong bán kính nh ñ n 50 m, ñ d c 40‰ th m chí l n hơn, s d ng ñi n th m t chi u 750V. Các thành ph Manila, Hannover, Mexyco city, Hiroshima, Cairo ñang s d ng lo i này. Còn các thành ph Newyork, London, Maxcova, Paris, Tokyo Teito và Singapore l i dùng ðSðT có s c ch l n (Heavy Rail System). Thu c lo i này có tàu cao t c Express Sbanhn và Metro. Tuy n Express có th ñi trên m t ñ t, ñi trên cao (Elevated) hay ñi ng m dư i m t ñ t (Subway hay Under-ground). Lo i này có ñ d c t i ña 40‰, bán kính nh nh t ñư ng Tokyo là 91m. Tàu t ñ ng không ngư i lái AGT (Atomatic Guider hay Automatic Driverless hayN-Bahn). Năm 1975 Qu c h i M ñ nh nghĩa AGT là m t h th ng v n t i ñư c ñi u khi n không c n ngư i, ch y trên ñư ng d n hư ng riêng bi t. Nó ñư c khai thác l n ñ u tiên vào năm 1971 sân bay Tampa bang Florida nư c M , năm 1972 xu t hi n Nh t có 5 h th ng. ðài B c - ðài Loan có m t h th ng dài 13,5 km ch y lo i xe VAL 256, qua 13 ga. Tàu ñ ng cơ tuy n tính LIM (Linear Motor). Lo i này m i tr c xe ñư c g n m t ñ ng cơ tuy n tính (rotor) ch y trên ray kh 1435, còn stator là ray th 3 và ñi n ñư c c p t ñó. Ưu ñi m l n c a tàu ñông cơ tuy n tính là kh gi i h n ñư c thu nh , ch b ng 53% so v i tàu thư ng, cho nên khi ñi ng m dư i ñ t, ti t di n h m gi m g n 50%. Tiêu bi u cho lo i này là công trình Sky Train bang Vancowver, Canada, ñưa vào s d ng năm 1986, dài 22 km. trong ñó có 1,6 km ñi ng m, 13 km ñi trên cao, và tuy n tương t t i Tokyo dài 28 km, kh 1435, ñ d c t i ña 45‰, bán kính nh nh t 100m, kho ng cách gi a các tim ñư ng 3,1 m. Tàu ñ m t Maglev (Magnetic levitation), nó gi ng t u LIM là ñư c ñ y ñi b ng ñ ng cơ tuy n tính nhưng không ch y trên bánh xe mà trên m t ñ m không khí do l c ñ y t trư ng t o nên, trên các tuy n c a ð c (8-1989) ñ m này dày 10 mm, trên các tuy n c a Nh t (1990) d y t i 100 mm. Tuy n Maglev ñ u tiên Anh (8- 1984) ch dài 600 m, nhưng năm 1997 ñã ch y th tuy n Yamanashi Nh t dài 42,8 km, ñ d c 40‰, Rmin = 8000 m, t c ñ khai thác 500 km/h. Tàu không lưu (Aeromover). Nó ñư c ch t o d a trên nguyên lý c a tàu bu m. Toa xe ñư c g n 2 là kim lo i ñ t trong d m bê tông r ng, toa xe chuy n ñ ng 5
  7. do chênh l ch áp l c không khí hai bên t m kim lo i như s c gió th i căng cánh bu m làm tàu ch y. ñây chênh l ch áp l c khí ñư c t o b i các máy nén và hút không khí. Năm 1981 tuy n Aeromover ñ u tiên c ng Alegre thu c Brazin dài 600m. Tuy n th hai ñư c xây d ng Jakacta (Indonesia) có tên Tamamini dài 3,21 km, ñ d c 100‰, Rmin = 25m, ñoàn tàu2 toa m i toa 120 hành khách, ch y t c ñ l n nh t 70 km/h. 1.1.2. ði m qua vài nét s phát tri n ñư ng s t Vi t Nam. T l ch s phát tri n ñư ng s t th gi i chúng ta v v i l ch s ñư ng s t Vi t Nam ñ nhìn nh n s hình thành và phát tri n c a nó. Các tuy n ñư ng s t ñã ñư c xây d ng vào các th i kỳ như sau (theo tài li u kinh t c a th c dân Pháp thì l ch s xây d ng ñư ng s t ðông Dương chia làm ba th i kỳ): a. Th i kỳ trư c năm 1898 - 1884 xây d ng ño n ñư ng s t Sài Gòn - M theo dài 70km - 1896 xây d ng ño n ñư ng s t B c Giang - L ng Sơn kh 600mm - 1898 tuy n ñư ng s t Hà N i- Na S m ñư c n i li n dài 180km b. Th i kỳ t 1898 ñ n 1931 - Cu i năm 1898 b t ñ u xây d ng tuy n H i Phòng - Gia Lâm - Lào Cai dài 383km kh 1000mm và các ño n tuy n sau ñây ñư c ñưa vào khai thác các năm: + H i Phòng - Gia Lâm tháng 4 năm 1903 + Gia Lâm - Vi t Trì tháng 11 năm 1903 + Vi t Trì - Lào Cai tháng 1 năm 1906 Năm 1908 xây d ng ti p ño n ð ng ðăng ñ n H u Ngh quan dài 5km. Sau ñó xây d ng ño n gi a ð ng ðăng và Na - S m dài 17km ñưa vào khai thác tháng 11 năm 1921. - Th i kỳ này tuy n Hà N i - Hu - ðà N ng - Nha Trang - Sài Gòn ti p t c ñư c xây d ng. + ðo n th nh t: Hà N i - Vinh - B n Thu ñưa vào khai thác tháng 3 năm 1905 dài 326km. + ðo n th hai t ðà N ng ñ n ðông Hà (Qu ng Tr ) tháng 12 năm 1908 dài 175km. + ðo n th ba Sài Gòn - Nha Trang vào tháng 10/1913 dài 566km. + ðo n tuy n nhánh t Tháp - Chàm ñ n ðà L t xây d ng vào tháng 7 năm 1914 dài 84km. 6
  8. - Năm 1927 xây ti p ño n tuy n t Vinh ñ n ðông Hà dài 301km. c. Th i kỳ sau năm 1931 - ðo n tuy n B n ðây Xô - L c Ninh ñư c xây d ng xong và ñưa vào khai thác tháng 8 năm 1933 dài 69km. - ðo n tuy n nhánh t Tân p d ki n n i ñ n Thà Kh t trên sông Mê Công (Lào). Trong ño n ñó m i xây d ng 18km t Tân p ñ n xóm L c (Vi t Nam). ðo n này ñưa vào khai thác t tháng 12 năm 1933. - ðo n tuy n còn l i trong tuy n Hà N i - Sài Gòn là t ðà N ng ñ n Nha Trang dài hơn 700km xây d ng xong vào tháng 10 năm 1936. Như v y t ng chi u dài tuy n t Hà N i ñ n Sài Gòn là 1728km. Sau cu c kháng chi n ch ng Pháp th ng l i năm 1954, chúng ta ñã khôi ph c tuy n Hà N i - H u ngh quan, Hà N i - Vinh và xây d ng thêm các tuy n Hà N i - Quán Tri u, Kép - Lưu Xá, Kép - Bãi Cháy, C u Giát - Nghĩa ðàn v.v… ð n nay chi u dài ñư ng s t t ng c ng trên c nư c kho ng 2810km (chưa k các ñư ng trong m than). ðư ng s t Vi t Nam chúng ta hi n nay t n t i hai lo i kh 1435mm (Standard Gauge - SG) và 1000mm (Metre Gauge - MG). Còn ñư ng l ng 1000 mm v i ñư ng 1435 mm là s k t h p gi a SG và Mg. T ng chi u dài ñư ng 1000 mm là 2694 km, chi m 85%, kh 1453 6% và ñư ng l ng 9%. Vi c t n t i hai lo i kh ñư ng làm cho chúng ta g p nhi u khó khăn trong công tác qu n lý và khai thác. Hi n nay Nh t B n kh ñư ng 1067 mm v i chi u dài 28.600 km chi m 93%, còn kh tiêu chu n 1435 mm có chi u dài 2034 km ch chi m 7%. Trong khi ñó n ð , năm 1978 b d ch trương chuy n ñ i kh MG sang kh SG vì cho r ng l i nhu n thu ñư c c a ñư ng SG không tương x ng v i kinh phí chuy n ñ i. Vi t Nam theo m c tiêu quy ho ch phát tri n ñư ng s t ñ n năm 2020 thì t ñ ch y tàu khách năm 2005 là 90 km/h, năm 2010 là 100 km/h và năm 2020 là 120 km/h, tương ng t c ñ tàu hàng là 65 km/h, 70 km/h và 80 km/h ñ h i nh p v i các nư c trong khu v c. 1.2. CÁC GIAI ðO N THI T K VÀ N I DUNG ð ÁN 1.2.1. Các giai ño n thi t k . D án ñ u tư là m t t p h p nh ng ñ xu t có liên quan ñ n b v n ñ làm m i, m r ng, c i t o, nâng c p m t tuy n ñư ng s t nh m ñ t ñư c ho c nâng cao năng l c c a tuy n ñư ng. 7
  9. Theo tính ch t c a d án và quy mô ñ u tư, d án ñ u tư trong nư c ñư c phê thành 3 nhóm: A, B, C ñ phân c p qu n lý. ð c trưng c a m i nhóm ñư c quy ñ nh theo Ph l c c a 52/1999/Nð-CP ngày 8/7/1999 c a Chính ph . Các d án quan tr ng quócc gia là nh ng d án do Qu c h i thông qua và quy t ñ nh ch trương ñ u tư theo quy t ñ nh s 05/1997/QH 10 ngày 12/12/1997 c a Qu c h i nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam. Th tư ng chính ph quy t ñ nh ñ u tư ho c u quy n quy t ñ nh ñ u tư các d án thu c nhóm A. B trư ng B Giao thông v n t i quy t ñ nh ñ u tư các d án thu c nhóm B và C v xây d ng tuy n ñư ng s t m i. T ng giám ñ c T ng Công ty ðư ng s t Vi t Nam quy t ñ nh ñ u tư các d án thu c nhóm B và C v s a ch a ñ i tu tuy n ñư ng s t cũ. Vì T ng Công ty ñư ng s t không ch là t ng công ty nhà nư c mà còn là công ty nhà nư c do Th tư ng chính ph tr c ti p qu n lý. ð i v i các doanh nghi p h ch toán ñ c l p s d ng v n c a doanh nghi p (v n kh u hao tài s n c ñ nh, qu phúc l i, qu ñ u tư phát tri n cho doanh nghi p, v n huy ñ ng…) th c hi n theo thông tư 110/2000/TT-BTC ngày 14/1/2000 c a B Tài chính. V n s a ch a l n tài s n c ñ nh trong ngu n s nghi p kinh t do Ban QLCS h t ng làm ch ñ u tư ñ i v i tài s n nhóm I, các doanh nghi p công ích làm ch ñ u tư ñ i v i tài s n nhóm II. Trong chu n b ñ u tư xây d ng c a ngành ñư ng s t thư ng có các lo i sau ñây: - Quy ho ch m ng ho c quy ho ch chi ti t ñ i v i m i ngu n v n. - Báo cáo nghiên c u ti n kh thi (BCNCTKT) ñ i v i các d án nhóm A thu c t t c các ngu n v n. Nhóm A có quy mô l n, ph c t p nên trư c khi l p báo cáo nghiên c u ti n kh thi ph i l p báo cáo t ng quan. - Báo cáo nghiên c u kh thi (BCNCKT) ñ i v i d án nhóm A, B, C thu c các ngu n v n. (D án nhóm C có m c v n ñ u tư dư i 1 t ñ ng ch l p báo cáo ñ u tư). ð i v i các d án nhóm A ch ñ u tư (ngư i ñư c giao trách nhi m tr c ti p qu n lý và s d ng v n ñ th c hi n ñ u tư theo quy ñ nh c a pháp lu t) ph i t ch c l p báo cáo nghiên c u ti n kh thi và báo cáo nghiên c u kh thi. Trư ng h p d án ñã ñư c Qu c h i ho c Chính ph quy t ñ nh ch trương ñ u tư thì ch c n l p báo cáo NCKT. 8
  10. Nh ng d án nhóm A ñã ñư c Th tư ng chính ph thông qua báo cáo nghiên c u ti n kh thi và cho phép phân ra các d án thành ph n (ho c ti u d án) thì nh ng d án thành ph n (ho c ti u d án) ñó ñư c l p báo cáo nghiên c u kh thi như m t d án ñ u tư ñ c l p, vi c trình duy t và qu n lý d án ph i theo quy ñ nh c a d án nhóm A. ð i v i d án nhóm B ch ñ u tư t ch c l p báo cáo nghiên c u kh thi, n u xét th y c n thi t ph i l p báo cáo nghiên c u ti n kh thi thì ngư i có th m quy n quy t ñ nh b ng văn b n. ð i v i d án nhóm C có m c v n ñ u tư t 1 t ñ ng tr lên, ch ñ u tư t ch c l p báo cáo nghiên c u kh thi. 1.2.2. N i dung ñ án các giai ño n khác nhau. 1.2.2.1. N i dung ch y u c a báo cáo nghiên c u ti n kh thi. Nghiên c u v s c n thi t ph i ñ u tư, các ñi u ki n thu n l i và khó khăn. D ki n quy mô ñ u tư, hình th c ñ u tư. Khu v c, ñ a ñi m xây d ng và d ki n nhu c u di n tích s d ng ñ t và nh ng nh hư ng v môi trư ng, xã h i và tái ñ nh cư (có phân tích ñánh giá c th ). Phân tích, l a ch n sơ b v công ngh , k thu t và và các ñi u ki n cung c p v t tư, thi t b , nguyên li u, năng lư ng. Phân tích l a ch n sơ b các phương án xây d ng. Xác ñ nh sơ b t ng m c ñ u tư (toàn b chi phí ñ u tư và xây d ng và là gi i h n chi phí t i ña c a d án ñư c xác ñ nh trong quy t ñ nh ñ u tư), phương án huy ñ ng các ngu n v n, kh năng hoàn v n và tr n , thu lãi. Tính toán hi u qu ñ u tư v m t kinh t - xã h i c a d án. Xác ñ nh tính ñ c l p khi v n hành, khai thác c a d án thành ph n ho c ti u d án. Trong bư c nghiên c u kh thi nói chung là s d ng các tài li u thu th p, ñi u tra mà không t ch c ño ñ c. Ch trong trư ng h p r t ñ c bi t m i t ch c ño ñ c t i th c ñ a. ð b sung vào các b n ñ ñ a hình hi n có, các ñơn v tư v n thi t k ch c n ti n hành th sát hi n trư ng ñ ñi u ch nh tài li u cho phù h p v i tiình hình hi n t i. N i dung và yêu c u ñ i v i công tác ñi u tra, thu th p tài li u, kh o sát hi n trư ng ñư c th c hi n theo các quy ñ nh và hư ng d n c a quy trình kh o sát ñư ng s t hi n hành áp d ng trong bư c kh o sát nghiên c u ti n kh thi. Thành ph n và n i dung h sơ báo cáo NCTKT g m 3 tài li u chính sau ñây: - Báo cáo thuy t minh t ng h p. - H sơ b n v . 9
  11. - Ph l c. a. Các căn c , s c n thi t ph i ñ u tư, các thu n l i và khó khăn. - Các căn c kinh t - xã h i. - Các căn c v quy ho ch, k ho ch dài h n. - Các ch trương c a các c p chính quy n. - Các thu n l i khó khăn. - D báo nhu c u v n t i: D báo nhu c u v n t i khách và hàng các năm tính toán (năm th 10, th 20 k t khi l p báo cáo NCTKT). Có th d báo nhu c u v n t i khách và hàng ch do ñư ng s t ñ m nh n, ho c cho các phương th c v n t i trong ñó có ñư ng s t. T ch c ch y tàu khách và tàu hàng g m: các lo i ñoàn tàu khách, thành ph n các ñoàn tàu khách, s lư ng các lo i tàu khách ch y trong ngày các năm tính toán và sơ ñ th hi n m t ñ ñôi tàu trên các ño n tuy n d án. - Sơ b phân tích và l p lu n s c n thi t ph i ñ u tư. b. D ki n hình th c ñ u tư, quy mô xây d ng. - Các hình th c ñ u tư (khôi ph c, c i t o, làm m i ho c k t h p gi a các hình th c ñó - k rõ các ño n ñư ng, công trình, h ng m c ch y u ng v i các hình th c ñó). - Quy mô xây d ng các năm tính toán. Căn c vào m t ñ ñôi tàu các ño n ñ sơ b xác ñ nh quy mô các công trình ch y u: ñư ng ñơn hay ñư ng ñôi, giao c t cùng m c hay l p th các ñư ng giao thông khác, quy mô ga khu ño n … c. Gi i thi u v các công trình xây d ng (ñ a ñi m và các phương án). - Nh ng y u t k thu t ch y u: kh ñư ng, c p ñư ng, s lư ng ñư ng chính, lo i s c kéo, lo i ñ u máy, ñ d c h n ch cho các hư ng tuy n, tín hi u, thông tin, phương th c ñóng ñư ng. - ði u ki n t nhiên vùng tuy n d án: khí h u, khí tư ng, thu văn, ñ a hình, ñ a ch t, hi n tr ng môi trư ng. - Công trình xây d ng: Công trình tuy n: các phương án hư ng tuy n (mô t vi c ch n tuy n, ñi m n i ray, tránh các chư ng ng i v t, các di tích l ch s văn hoá, tôn giáo c a m i ño n tuy n, v ch t do hay v ch khó khăn…); n n ñư ng (m t c t ngang ñ i di n cho n n ñào, n n ñ p, d ñoán các ño n n n ñư ng ñ c bi t ph i x lý, các ño n c n có công trình phòng h …) và kh i lư ng công trình. 10
  12. Công trình ga: phân b ga d c tuy n cho các phương án hư ng tuy n; sơ ñ ñư ng ga cho các phương án hư ng tuy n và kh i lư ng công trình c a ga. Công trình c u: các phương án v trí c u l n , d ki n các lo i k t c u ph n trên, ph n dư i; th ng kê s lư ng các c u trên tuy n (lo i c u nh , c u trung, c u l n và chi u dài m i lo i tương ng). Công trình h m: các phương án v v trí h m l n, d ki n phân ño n chi u dày áo h m cho các h m; th ng kê s lư ng các h m trên tuy n (h m ng n, v a, h m dài và chi u dài m i lo i tương ng). Ki n trúc t ng trên: lo i ray dùng trên chính tuy n, lo i ray dùng trên ñư ng ga, lo i ghi dùng trên chính tuy n và lo i tà v t, s lư ng ñ t trên chính tuy n và trên các ñư ng ga; lo i ba lát và chi u dày ba lát trên tuy n chính và trên ñư ng ga; kh i lư ng c a m i lo i trên. Tín hi u - liên khoá - ñóng ñư ng: lo i hình d ki n và sơ ñ m u cho ga như ng tránh và ga trung gian. Thông tin: lo i hình d ki n v ñư ng dây truy n d n và t ng ñài; sơ ñ m ng thông tin liên l c (d ki n cho t ng phương án hư ng tuy n). Cơ s ñ u máy toa xe: ư c tính s lư ng xí nghi p ñ u máy toa xe, s lư ng các tr m ñ u máy toa xe và quy mô khái quát c a xí nghi p, tr m (có th x p h ng theo l n, v a, nh ). - Phân tích l a ch n sơ b các phương án: ư c tính chi phí xây d ng c a các phương án; tính toán thu chi trong th i gian khai thác c a các phương án, so sánh sơ b các phương án v m t kinh t - k thu t, xã h i, môi trư ng. - Phân tích ñánh giá v vi c s d ng ñ t ñai và nh hư ng v môi trư ng, xã h i, tái ñ nh cư. d. Phân tích l a ch n sơ b công ngh k thu t GTVT ñư ng s t (công ngh ph bi n nh t hi n dùng trong nư c hay ph i nh p ngo i, ưu như c ñi m, ñi u ki n cung c p, chuy n giao công ngh ). e. Sơ b phân tích các phương án t ch c thi công, ñánh giá tác ñ ng môi trư ng và sơ b v t ch c khai thác. f. Ư c tính t ng m c ñ u tư và phương án huy ñ ng v n. - Ư c tính t ng m c ñ u tư (ch n lo i ñ u tư cho k t c u h t ng thu c các ch ñ u tư khác nhau và ñ u tư cho phương ti n v n t i) c a các phương án. - Phương án huy ñ ng v n (v n vay ngân hàng qu c t , hay trái phi u chính ph …). g. Tính toán sơ b hi u qu ñ u tư v kinh t xã h i c a d án. 11
  13. - Phân tích d án v m t kinh t và tài chính. - Phân tích các l i ích và h u qu v m t xã h i. h. Xác ñ nh tính ñ c l p khi v n hành khai thác c a các d án thành ph n ho c ti u d án (n u có và n u k t lu n d án c n ti p t c l p NCKT). i. K t ku n và ki n ngh . K t lu n v có l p báo cáo NCKT hay b d án; các hư ng NCKT c n ph i lưu ý và các g i h n c a NCKT. Ki n ngh ñ tư v n trong nư c l p NCKT hay các hình th c ph i h p gi a tư v n trong nư c và nư c ngoài ho c thuê nư c ngoài l p NCKT. j. Các yêu c u k thu t c a d án NCTKT. - B n ñ giao thông trong khu v c nghiên c u c a d án. - Bình ñ t l 1:25.000 ho c 1:50.000. - M t c t d c các phương án tuy n. - B trí chung c a các c u. - B trí chung c a các h m dài. - Bình di n các ga khu ño n, ga l p tàu. 1.2.2.2. Nh ng n i dung ch y u c a báo cáo NCKT. a. Nh ng căn c ñ xác ñ nh s c n thi t ph i ñ u tư. - Tình hình kinh t xã h i (hi n t i và tương lai phát tri n). - Tính hình giao thông v n t i: Giao thông ñư ng b : các ñư ng ô tô, các b n xe, tr ng thái c a các ñư ng, lưu lư ng xe c a các ñư ng ñó, các ??? hàng và năng l c v n t i, d ki n v giao thông ñư ng b trong tương lai. Giao thông ñư ng thu : các tuy n v n t i thu , tr ng thái và lưu lư ng tàu thuy n trên các tuy n ñó; các c ng, tr ng thái và kh năng c a các c ng ñó; d ki n v giao thông v n t i thu trong tương lai. Giao thông ñư ng s t: các tuy n ñư ng s t, tr ng thái và năng l c thông qua hi n t i; các tr m hàng; các ga hi n có và các cơ s khác c a ñư ng s t. D báo v n t i khách và hàng: tuỳ theo các năm khai thác th 2, 5, 10 và t l tăng trong tương lai; các yêu c u v qu c phòng (n u có) và các yêu c u c a ñ a phương tuy n ñư ng s t ñi qua. ð c trưng lu ng hàng và lo i hàng; t l lu ng hàng tr thông, h s không cân b ng gi a hai chi u; các hàng ñ c bi t thích h p v i giao thông ñư ng s t (siêu trư ng, siêu tr ng, container…). 12
  14. Xác ñ nh s c n thi t làm tuy n ñư ng s t: xét các m t như lư ng v n t i yêu c u x ng ñáng làm ñư ng s t, s T-km; s khách-km; s ñôi tàu/ngày ñêm; chi u dài v n t i bình quân thu c vùng ưu vi t ñ i v i v n t i ñư ng s t; tính ưu vi t c a v n t i ñư ng s t so v i các phương th c v n t i khác. b. L a ch n hình th c ñ u tư. Hình th c ñ u tư ñ i v i công trình ñơn v là làm m i, khôi ph c, c i t o hay nâng c p. c. Các phương án ñ a ñi m. - Các ñ c tính t nhiên vùng d án: ñ a hình ñ a m o, khí h u, thu văn, ñ a ch n. - Ch n l a các y u t cơ b n: kh ñư ng, c p ñư ng, s ñư ng chính, lo i s c kéo, lo i ñ u máy kéo tàu khách, lo i ñ u máy kéo tàu hàng, ñ d c ch ñ o, tín hi u liên khoá - ñóng ñư ng. - Thi t k t ch c ch y tàu (cho t ng phương án hương tuy n và cho các năm tính toán). T ch c ch y tàu khách (lo i tàu khách, s lư ng các lo i toa trong t ng lo i ñoàn tàu khách, tính toán s lư ng các lo i tàu khách trên t ng hư ng ñi, v . T ch c ch y tàu hàng: các lo i tàu hàng, s lư ng các lo i toa xe trong t ng lo i ñoàn tàu hàng; tính toán s lư ng các lo i ñoàn tàu hàng trên t ng hư ng. d. Các phương án công trình. - Công trình tuy n ñư ng: Bình di n tuy n ñư ng: các nguyên t c ch n tuy n ñư ng, các phương án hư ng tuy n, so sánh l a ch n chúng; các phương án ñi m n i ray, so sánh l a ch n chúng; các phương án tr s Rmin và so sánh l a ch n chúng; các ch tiêu thi t k bình di n c a phương án l a ch n (chi u dài ñư ng chim bay, chi u dài tuy n, h s tri n tuy n, chi u dài ño n th ng, ño n cong). M t c t d c tuy n ñư ng: các kh năng v tr s ñ d c h n ch và sơ b ch n tr s h p lý cho tuy n thi t k ; các nguy n t c thi t k m t c t d c (tuỳ tình hình ñ a hình, ñ a ch t, thu văn mà thiên v ñào hay ñ p, ph i h p v i ñư ng ñ và ñ nh chi u dài c u c n, h m, giao c t …); phân ño n thi t k m t c t d c (ño n v ch t do, ño n v ch gò bó, các ch tiêu thi t k m t c t d c c a phương án l a ch n). N n ñư ng: m i phương án ñ u phân ño n n n ñư ng thông thư ng và n n ñư ng ñ c bi t; các m t c t ngang ñi n hình ng v i n n ñư ng thông thư ng; các gi i pháp thi t k x lý ng v i ño n n n ñ c bi t; các công trình thoát nư c d c 13
  15. tuy n, các m ñ t, ñư ng v n chuy n và c ly v n chuy n ñ t. Kh i lư ng công trình các lo i và gi i pháp thi công xây d ng ( khái quát). Các công trình c i d ch và giao c t: th ng kê các công trình hi n có ph i c i d ch, ñ ngh ñơn v nào l p thi t k c i d ch cho các công trình chuyên ngành; các công trình c th ph i d ch do ñơn v l p d án kh thi ñư ng s t th c hi n trong d án; các giao c t cùng m c và khác m c v i các ñư ng giao thông, kh i lư ng công trình các lo i và gi i pháp thi công (khái quát). - Công trình ñi m phân gi i: xác ñ nh các tiêu chu n k thu t và thi t k phân b ñi m phân gi i; d ki n ñ a ñi m, ch c năng, nhi m v , quy mô các ga ng v i các năm khai thác tính toán; thi t k các ga; tính kh i lư ng công trình ga và gi i pháp xây d ng m t cách khái quát cho m i phương án. - Công trình c u: xác ñ nh t i tr ng thi t k , kh gi i h n, tĩnh không thông thuy n, t n su t lũ tính toán (tĩnh không c u vư t, cao ñ ñư ng ph i vư t); d ki n v trí, lo i hình k t c u ph n trên, ph n dư i; tính toán kh u ñ , d ki n b trí các kh u ñ ; kh i lư ng công trình ch y u và d ki n gi i pháp xây d ng m t cách khái quát cho m i phương án. - Công trình h m: v i m i phương án xác ñ nh kh gi i h n thi t k cho h m th ng, h m cong; căn c vào lo i hình c th ñ d ki n v trí c a vào, c a ra, ñ phân ño n các lo i áo h m khác nhau; phương án thông gió (t nhiên hay nhân t o), phương án thoát nư c, phương án chi u sáng; tính kh i lư ng công trình h m và t ng phương án tuy n; d ki n gi i pháp thi công m t cách khái quát. - Công trình c ng: v i m i phương án tuy n c n th ng kê theo lo i hình và chi u dài tương ng. - Công trình nhà xư ng: căn c vào ch c năng nhi m v , ñ nh biên CB CNV cho yêu c u s n xu t ñ xác ñ nh ñ a ñi m, di n tích s d ng ñ t, di n tích các khu nhà, c p nhà; th ng kê nhà xư ng toàn tuy n c a phương án tuy n l a ch n (v trí, ch c năng nhà, c p nhà, di n tích xây d ng, di n tích sàn, các công trình ph t ng khu v c); thi t k sơ b các nhà ga t i các ga khu ño n (các ga như ng tránh dùng thi t k ñ nh hình). - Công trình ñ u máy: các tiêu chu n k thu t, kinh t ñ thi t k công trình ñ u máy; tính toán thi t k công trình ñ u máy, s km ch y/năm c a ñ u máy trên tuy n, s ñ u máy s d ng, s ñ u máy chi ph i, s ñ u máy ch a các c p (kỳ, c p I, c p II, gi a kỳ), s v trí s a ch a các c p. Xác ñ nh ñ a ñi m, ch c năng nhi m v , công su t c a các ño n (xí nghi p) và c a các tr m ñ u máy; d ki n các công trình, 14
  16. thi t k ch y u cho các ño n, tr m ñ u máy; xác ñ nh quan h h p tác v i các ño n, tr m thu c các tuy n liên quan và thi t k các xí nghi p, tr m ñ u máy. - Công trình toa xe: các tiêu chu n k thu t, kinh t ñ thi t k công trình toa xe; tính toán s toa xe v n d ng, s toa xe c n thi t, s toa xe s a ch a các c p. Xác ñ nh ñ a ñi m, ch c năng nhi m v , công su t c a các ño n (xí nghi p) và c a các tr m toa xe; xác ñ nh quan h h p tác v i các ño n, tr m thu c các tuy n liên quan; d ki n các công trình, thi t b ch y u cho các ño n, tr m toa xe; thi t k các xí nghi p, tr m toa xe. - Công trình tín hi u, liên khoá, ñóng ñư ng: nguyên t c thi t k ; lo i hình thi t b ñ i v i các ga, các khu gian, các ñư ng ngang; kh i lư ng công trình xây l p và th ng kê các thi t b ch y u; yêu c u nhà xư ng cho tín hi u, liên khoá và ñóng ñư ng. - Công trình thông tin: nguyên t c thi t k , ph m vi thi t k các công trình thông tin, các phương án thi t k m ng thông tin [các h thông tin, các tr m thông tin (t ng ñài, các thi t b ñ u cu i, các thi t b ghép kênh), ñư ng dây truy n d n]; yêu c u nhà xư ng cho thông tin; kh i lư ng công trình xây l p và thi t b . - Công trình c p ñi n, c p nư c: xác ñ nh ngu n ñi n, ngu n nư c; ph m vi thi t k và m c ñ thi t k ; d ki n kh i lư ng công trình thi t b ch y u. e. Phân tích l a ch n các phương án: Tính toán chi phí xây d ng c a các phương án, tính thu chi trong th i gian khai thác c a các phương án, so sánh l a chon các phương án v m t kinh t , k thu t, xã h i, môi trư ng. f. Phân tích l a ch n phương án k thu t công ngh GTVT ñư ng s t. g. Phân tích l a ch n các phương án t ch c thi công. h. Phương án gi i phóng m t b ng, tái ñ nh cư. i. ðánh giá tác ñ ng môi trư ng ñ i v i các phương án. - Hi n tr ng môi trư ng khu v c d án; tác ñ ng c a tuy n ñư ng t i môi trư ng (ñư c xem xét trong giai ño n nghiên c u ch n tuy n, trong b trí các công trình, trong giai ño n xây d ng, khi ñưa ñư ng vào khai thác); các bi n pháp và chi phí ñ gi m thi u các tác ñ ng b t l i ñ i v i môi trư ng các giai ño n; b ng kê các thông s môi trư ng (các ho t ñ ng nh hư ng t i môi trư ng, ngu n và giá tr , m i h i môi trư ng), khuy n ngh các bi n pháp b o v , ñánh giá tác ñ ng môi trư ng. j. Phương án qu n lý khai thác, s d ng lao ñ ng. 15
  17. - D ki n phân chia khu v c qu n lý khái thác ch y tàu và duy tu b o dư ng c u, ñương, thông tin - tín hi u, ño n, tr m ñ u máy - toa xe; d ki n ñ nh biên CB CNV t i các cơ s ñư ng s t trong d án; xác ñ nh yêu c u ñào t o CB CNV (khi ñã s d ng lo i thi t b m i, công ngh khai thác m i) và d ki n chi phí th c hi n. k. T ng m c ñ u tư, ngu n v n. - Xác ñ nh t ng m c ñ u tư c a các phương án, ngu n v n chia ra v n ñ u tư vào k t c u h t ng và trang thi t b khai thác thu c các ch ñ u tư khác nhau. Phương án huy ñ ng v n; phân kỳ ñ u tư. l. Phân tích hi u qu ñ u tư. - Phân tích ñánh giá d án v m t kinh t , tài chính, phân tích ñánh giá d án v m t xã h i và môi trư ng. m. Các m c th i gian chính th c hi n d án. n. Ki n ngh hình th c qu n lý th c hi n d án. o. Xác ñ nh ch ñ u tư. p. M i quan h và trách nhi m c a các cơ quan liên quan ñ n d án. q. Các k t ku n: V tính kh thi kinh t , k thu t c a d án; yêu c u và th i gian ñ u tư vào công trình thu c d án và cho các tuy n liên quan; các lưu ý cho bư c thi t k k thu t. 1.3. NĂNG L C TÍNH TOÁN C A ðƯ NG THI T K 1.3.1. Các s ño. Nh ng s ño v kh năng c a m t con ñư ng xác ñ nh rõ kh năng c a ñư ng ñó theo nh ng thông s k thu t c a toàn b nh ng công trình trên ñư ng, phương pháp t ch c v n t i và ch y tàu. Kh năng thông qua c a m t tuy n ñư ng ñơn ño b ng s ñôi tàu tính toán cho c hai chi u, còn ñ i v i tuy n ñôi thì ño b ng s ñoàn tàu cho t ng chi u ch y qua m t khu gian khó nh t (trong 1 ngày ñêm). Kh năng thông qua c a tàu N không ch ph thu c vào kh năng thông qua c a các khu gian mà còn c c a ga, các c u trúc c a nghi p v ñ u máy, thi t b cung c p năng lư ng. Khi thi t k ph i làm sao cho kh năng thông xe c a các công trình ga ph i b o ñ m kh năng thông xe c a các khu gian. Kh năng chuyên ch G là s t n hàng mà con ñư ng có th chuyên ch trong ñơn v th i gian (thư ng l y 1 năm) cho m i chi u, thông thư ng khi thi t k ñư ng s t kh năng chuyên ch tính cho chi u nhi u hàng. 16
  18. ð i v i vi c ch hàng thì tương quan gi a kh năng thông qua và kh năng chuyên ch tính theo công th c: G = 365QH. nh (t n/năm) Trong ñó: nh: s ñôi tàu hàng trong 1 ngày ñêm QH: kh i lư ng hàng c a tàu Kh năng ch y tàu ph thu c vào lo i s c kéo và lo i ñ u máy, hình d ng tr c d c và vi c phân b ñi m phân gi i, vào phương pháp t ch c ch y tàu, vào th i gian tàu ñ ga kh năng chuyên ch ph thu c vào kh năng thông qua c a tàu hàng và tr ng lư ng c a t ng ñoàn tàu kh năng chuyên ch không ñư c tính nh hơn ñ i lư ng chuyên ch c n thi t (yêu c u) c a con ñư ng (Ncó th Nc n thi t). Nhưng ñ i lư ng chuyên ch c n thi t không c ñ nh mà thông thư ng luôn luôn tăng. Vì v y mà kh năng chuyên ch có th cũng c n ph i tăng lên. Khi thi t k ñư ng s t ngư i ta n ñ nh kh năng lúc ñ u c a con ñư ng và ñ ra bi n pháp tăng cư ng kh năng ñó khi lư ng hàng ch tăng lên. Kh năng d tr c a tuy n ñư ng ñư c ño các k t c u trên ñư ng mà có th chia ra thành hai lo i: vĩnh c u và bán vĩnh c u (c ñ nh và thay ñ i). Lo i k t c u vĩnh c u g m có toàn b nh ng y u t có tính ch t lâu dài và không c n ph i s a ñ i khi tăng cư ng năng l c cho con ñư ng như bình ñ , tr c d c, n n ñư ng, s phân b ñi m phân gi i và chi u dài sân ga, các công trình nhân t o trên ñư ng và sơ ñ c p ñi n n u là ñư ng ñi n khí hoá. V căn b n nh ng k t c u vĩnh c u xác ñ nh kh năng thông qua ñ i v i t ng lo i ñ u máy và t ng phương pháp t ch c ch y tàu. Nh ng k t c u bán vĩnh c u là ki n trúc t ng trên, thông tin tín hi u, các ñư ng phát tri n trong ga, ch ñ ng trong ñ pô, phương ti n ñi u khi n ch y tàu v.v… Có th tăng cư ng kh năng c a ñư ng b ng cách gia c nh ng k t c u bán vĩnh c u. Còn k t c u vĩnh c u ph i thi t k sao cho có kh năng d tr lâu dài. Vi c ch n lo i và kh năng c a các k t c u vĩnh c u và bán vĩnh c u là m t trong nh ng nhi m v ñ u tiên c a vi c thi t k ñư ng. 1.3.2. Năng l c d tính c a ñư ng s t. Năng l c d tính c a ñư ng s t là kh năng lúc ñ u mà con ñư ng ph i có khi nó b t ñ u vào khai thác. 17
  19. Khi thi t k ñư ng m i và gia c ñư ng cũ do k t qu kh o sát kinh t ta có th n ñ nh ñư c kh năng c n thi t cho con ñư ng c th là ph i xác ñ nh ñư c lư ng hàng hoá và hành khách tính toán cho lúc giao ñư ng vào khai thác và n ñ nh ñư c nh p ñi u tăng ti n c a lư ng hàng chuyên ch trong tương lai. 1.3.3. Nh ng thông s k thu t cơ b n khi thi t k tuy n ñư ng s t. Thông s k thu t thi t k tuy n ñư ng là nh ng tiêu chu n có tính ch t nguyên t c. Nh ng tiêu chu n này xác ñ nh kích thư c, lo i sơ ñ (như sơ ñ ñi m phân gi i) kh năng d tr bình, tr c di n, tiêu chu n phân b ñi m phân gi i, phân b m t s lo i công trình quan tr ng nh t. Trong nh ng thông s k thu t có th k ra nh ng thông s cơ b n. ðó là kh ñư ng, c p ñư ng, s ñư ng chính, lo i s c kéo, ñ i lư ng ñ d c gi i h n, chi u dài s d ng c a ñư ng ñón - g i tàu trong ga. Có khi l i phân ra nh ng thông s quan tr ng nh t trong các thông s cơ b n, c n l p lu n v m t thông s tiêu quan tr ng nh t như s ñư ng chính, lo i s c kéo v.v… n u không xác ñ nh trư c s g p khó khăn khi ch n các thông s k thu t khác. Khi thi t k n u thay ñ i các thông s cơ b n thì s c n có nh ng gi i pháp khác nhau, trong quá trình khai thác mà thay ñ i chúng t c là ta ph i s a l i ñư ng. Khi xét ñ n tương quan gi a chúng v i nhau, có nh ng thông s ta ph i thay ñ i d n d n m i l i. Ví d lúc ñ u t ki n trúc t ng trên ñ t cho kh h p, tương lai ñ t ñư ng kh tiêu chu n d n cho t ng ño n, hay lúc ñ u dùng s c kéo hơi nư c sau chuy n sang s c kéo ñi n. 1.3.4. Kh năng d tính c a t ng công trình và k t c u c a nó. Vi c phân b , ch n lo i và thi t k nh ng công trình vĩnh c u và k t c u thay ñ i nh m m c ñích ñ m b o cho chúng làm vi c vĩnh c u (như n n ñư ng, công trình nhân t o, ga), hay là trong m t s năm lâu dài (kh ñư ng, s ñư ng chính, lo i ñ u máy v.v…). Kh năng d tính t ng công trình và k t c u bán vĩnh c u riêng bi t không ñư c h n ch kh năng d tính c a toàn tuy n nói chung. N u kh năng c a chúng ch ñáp ng cho vi c chuyên ch trong th i kỳ ñ u khai thác thì ph i ñ t thành v n ñ thay ñ i hay gia c chúng t ng giai ño n sau này. 1.4. NH NG YÊU C U CHU N T C KHI THI T K ðƯ NG S T 1.4.1. Nhi m v thi t k tuy n ñư ng s t. 18
  20. Vi c thi t k ph i ti n hành theo nhi m v ñư c giao. Do công trình ñư ng s t có ý nghĩa qu c gia to l n nên nhi m v thi t k ph i do các cơ quan ñư c u nhi m c a h i ñ ng B trư ng xét duy t. Nhi m v giao cho thi t k g m có: Cơ s thi t k và nh ng hư ng gi i quy t chính: Ý nghĩa c a ñư ng, ñi m ñ u và ñi m cu i, nh ng ñi m gi a mà ñư ng ph i qua, th i h n xây d ng và trình t ñưa vào khai thác, s giai ño n thi t k . Nói chung nhi m v c a ngư i thi t k là ph i phân tích t m nh ng th c m c có th phát sinh, c n th hi n sáng ki n c a mình r i ñ ñ t lên ñ xét. Khi nhi m v giao cho r i ta có th có nhi u phương án ñ gi i quy t, cho nên ph i bi t nguyên t c cân nh c ñ tìm ra nh ng gi i pháp t t nh t. 1.4.2. Nh ng tài li u cơ b n v chu n t c. V ý nghĩa con ñư ng s t này có th khác con ñư ng s t kia r t xa, có th là con ñư ng nhánh ho c có th là con ñư ng có ý nghĩa qu c gia làm vi c r t b n r n v.v… cho nên khi thi t k ñư ng s t m i c n ph i bi t ch n nh ng thông s k thu t và tính ñư c m t s kh năng d tr . T t c nh ng yêu c u v phân lo i ñư ng s t và yêu c u v toàn b các k t c u ñư c nêu trong tài li u chu n t c ch y u chúng xác ñ nh tương quan gi a t t c các tuy n ñư ng s t, các tài li u ñó là: B n phân lo i ñư ng, chu n t c và quy ph m thi t k ñư ng s t, quy ph m khai thác - k thu t ñư ng s t (quy ph m qu n lý ñư ng s t). B n phân lo i ñư ng s t xác ñ nh nh ng thông s k thu t và ñ c ñi m tuỳ theo ý nghĩa c a tuy n ñư ng c th ph i n ñ nh. a. Nguyên t c phân chia ñư ng s t dân d ng ra t ng c p. b. ð i lư ng thông s k thu t c a nh ng k t c u vĩnh c u c a ñư ng s t t ng c p. c. Nh ng ñ c tính nên có c a các k t c u b n vĩnh c u và các phương ti n trang b k thu t cho ñư ng s t t ng c p ñ có th th ng nh t hoá nh ng ñi u ki n khai thác cho hàng lo t tuy n ñư ng l i v i nhau. 1.4.3. Chu n t c v quy ph m thi t k ñư ng s t. Do ñư ng s t là công trình có ý nghĩa qu c gia, do vi c thi t k r t ph c t p và ph i hoàn toàn ñ m b o cho ñư ng s t làm vi c an toàn, liên t c và êm thu n nên khi thi t k chúng ta c n ph i có nh ng tài li u chu n ñ xác ñ nh nh ng yêu c u cơ b n v chu n t c. Trong chu n t c và quy trình có nêu: 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2