Lai một cặp tính trạng

Chia sẻ: Phạm Xuân Đan Thanh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

206
lượt xem 30
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Định luật đồng tính: Khi lai hai cơ thể bố mẹ thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản thì các cơ thể lai ở thế hệ thứ nhất (F1) đều đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ (nghĩa là đồng loạt mang tính trạng giống bố hay giống mẹ

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lai một cặp tính trạng

LAI MéT CÆP TÝNH TR¹NG I/ Tãm t¾t kiÕn thøc c¬ b¶n 1. C¸c kÝ hiÖu thêng dïng: − P: thÕ hÖ bè, mÑ − F: thÕ hÖ con lai − FB: thÕ hÖ con lai ph©n tÝch − G: giao tö − DÊu x: phÐp lai 2. Néi dung ®Þnh luËt ®ång tÝnh vµ ph©n tÝnh cña Men®en: a/ §Þnh luËt ®ång tÝnh: Khi lai hai c¬ thÓ bè mÑ thuÇn chñng kh¸c nhau vÒ mét cÆp tÝnh tr¹ng t¬ng ph¶n th× c¸c c¬ thÓ lai ë thÕ hÖ thø nhÊt (F1) ®Òu ®ång tÝnh vÒ tÝnh tr¹ng cña bè hoÆc mÑ (nghÜa lµ ®ång lo¹t mang tÝnh tr¹ng gièng bè hay gièng mÑ) b/ §Þnh luËt ph©n tÝnh (®Þnh luËt ph©n ly): Khi lai hai c¬ thÓ bè mÑ thuÇn chñng kh¸c nhau vÒ mét cÆp tÝnh tr¹ng t¬ng ph¶n th× c¸c c¬ thÓ lai ë thÕ hÖ thø hai (F 2) cã sù ph©n li kiÓu h×nh víi tØ lÖ xÊp xØ 3 tréi: 1 lÆn. 3. §iÒu kiÖn nghiÖm ®óng cña ®Þnh luËt ®ång tÝnh vµ ®Þnh luËt ph©n tÝnh: a/ §iÒu kiÖn nghiÖm ®óng cña ®Þnh luËt ®ång tÝnh: − ThÕ hÖ xuÊt ph¸t (P) ph¶i thuÇn chñng vÒ cÆp tÝnh tr¹ng ®em lai − Mçi gen quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng − TÝnh tréi ph¶i lµ tréi hoµn toµn b/ §iÒu kiÖn nghiÖm ®óng cña ®Þnh luËt ph©n tÝnh: − ThÕ hÖ xuÊt ph¸t (P) ph¶i thuÇn chñng vÒ cÆp tÝnh tr¹ng ®em lai − Mçi gen quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng − TÝnh tréi ph¶i lµ tréi hoµn toµn − Sè lîng c¸ thÓ thu ®îc ë F2 ph¶i ®ñ lín th× tØ lÖ ph©n tÝnh míi gÇn ®óng víi 3 tréi: 1 lÆn 4. PhÐp lai ph©n tÝch: − Ph¬ng ph¸p lai ph©n tÝch nh»m ®Ó kiÓm tra kiÓu gencña mét c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi lµ thuÇn chñng hay kh«ng thuÇn chñng. − Cho c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cÇn kiÓm tra lai víi c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng lÆn. C¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng lÆn lu«n cã kiÓu gen thuÇn chñng, chØ t¹o mét lo¹i giao tö mang gen lÆn. Sau ®ã dùa vµo kiÓu h×nh cña con lai ®Ó kÕt luËn.
+ NÕu kiÓu h×nh cña con lai ®ång lo¹t gièng nhau, nghÜa c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi chØ t¹o mét lo¹i giao tö duy nhÊt, tøc cã kiÓu gen thuÇn chñng (®ång hîp tö) + NÕu kiÓu h×nh cña con lai ph©n li, cã nghÜa c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi ®· t¹o ra nhiÒu lo¹i giao tö, tøc cã kiÓu gen kh«ng thuÇn chñng (di hîp tö) * ThÝ dô: P: AA (thuÇn chñng) x aa GP A , a FB KiÓu gen Aa KiÓu h×nh ®ång tÝnh P: Aa (kh«ng thuÇn chñng) x aa GP A: a , a FB KiÓu gen: 1Aa: 1aa KiÓu h×nh ph©n tÝnh 5. HiÖn tîng di truyÒn trung gian (tÝnh tréi kh«ng hoµn toµn) − Lµ hiÖn tîng di truyÒn mµ gen tréi lÊn ¸t kh«ng hoµn toµn gen lÆn, dÉn ®Õn thÓ dÞ hîp béc lé kiÓu h×nh trung gian gi÷a bè vµ mÑ. − ThÝ dô: Cho lai c©y hoa D¹ Lan thuÇn chñng cã hoa ®á víi c©y hoa thuÇn chñng cã hoa tr¾ng thu ®îc F1 ®ång lo¹t hoa mµu hång. NÕu tiÕp tôc co F1 lai víi nhau thu ®îc F2 cã tØ lÖ kiÓu h×nh xÊp xØ 1 hoa ®á: 2 hoa hång: 1 hoa tr¾ng. 6. C¸c s¬ ®å cã thÓ gÆp khi lai mét cÆp tÝnh tr¹ng: P: AA x P: AA x AA Aa GP: A , GP: A , A A: a F1: AA F1: AA: Aa §ång tÝnh tréi §ång tÝnh tréi (1 tréi: 1 trung gian) P: AA x P: Aa x aa Aa GP: A , GP: A: a , A: a a F1: Aa F1: 1 AA: 2 Aa: 1aa §ång tÝnh tréi 3 tréi: 1 lÆn (§ång tÝnh trung gian) (1 tréi: 2 trung gian: 1 lÆn) P: Aa x P: aa x aa aa GP: A: a , a GP: a , F1: 1 Aa: 1 aa a 1 tréi: 1 lÆn F1: aa
(1 trung gian: 1 lÆn) §ång tÝnh lÆn Ghi chó: C¸c tØ lÖ kiÓu h×nh trong dÊu ngoÆc dïng trong b¶ng nªu trªn nghiÖm ®óng khi tÝnh tréi kh«ng hoµn toµn. II. Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp: 1. D¹ng 1: Bµi to¸n thuËn: Lµ d¹ng bµi to¸n ®· biÕt tÝnh tréi, tÝnh lÆn, kiÓu h×nh cña P. tõ ®ã x¸c ®Þnh kiÓu gen, kiÓu h×nh cña P vµ lËp so ®å lai. a/ C¸ch gi¶i: cã 3 bíc: Bíc 1: Dùa vµo ®Ò bµi, quy íc gen tréi, gen lÆn (cã thÓ kh«ng cã bíc nµy nÕu nh ®Ò bµi ®· quy íc s½n. Bíc 2: Tõ kiÓu h×nh cña bè, mÑ biÖn luËn ®Ó x¸c ®Þnh kiÓu gen cña bè, mÑ Bíc 3: LËp s¬ ®å lai, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kiÓu gen, kiÓu h×nh ë con lai. b/ ThÝ dô: ë chuét tÝnh tr¹ng l«ng ®en lµ tréi hoµn toµn so víi l«ng tr¾ng. Khi cho chuét ®ùc l«ng ®en giao phèi víi chuét c¸i l«ng tr¾ng th× kÕt qu¶ sÏ nh thÕ nµo? Gi¶i Bíc 1: Quy íc gen: + Gen A quy ®Þnh l«ng ®en + Gen a quy ®Þnh l«ng tr¾ng Bíc 2: Chuét ®ùc l«ng ®en cã kiÓu gen AA hoÆc Aa Chuét c¸i l«ng tr¾ng cã kiÓu gen aa Bíc 3: Do chuét ®ùc l«ng ®en cã 2 kiÓu gen nªn cã 2 trêng hîp x¶y ra * Trêng hîp 1: P: AA (l«ng ®en) x aa (l«ng tr¾ng) GP: A , a F1 Aa KiÓu gen 100% Aa KiÓu h×nh 100% l«ng ®en * Trêng hîp 2: P: Aa (l«ng ®en) x aa (l«ng tr¾ng) GP: A: a , a F1 Aa: aa KiÓu gen 50% Aa: 50% aa KiÓu h×nh 50% l«ng ®en: 50% l«ng tr¾ng 2. D¹ng 2: Bµi to¸n nghÞch: Lµ d¹ng bµi to¸n dùa vµo kÕt qu¶ lai ®Ó x¸c ®Þnh kiÓu gen, kiÓu h×nh cña bè, mÑ vµ lËp s¬ ®å lai. Thêng gÆp hai trêng hîp sau ®©y:
* Trêng hîp 1: NÕu ®Ò bµi ®· nªu tØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh cña con lai th× cã hai bíc gi¶i: • Bíc 1: C¨n cø vµo tØ lÖ kiÓu h×nh cña con lai (cã thÓ rót gän tØ lÖ ë con lai thµnh tØ lÖ quen thuéc ®Ó dÔ nhËn xÐt); tõ ®ã suy ra kiÓu gen cña bè mÑ • Bíc 2: LËp s¬ ®å lai vµ nhËn xÐt kÕt qu¶ ThÝ dô: Trong phÐp lai gi÷a hai c©y lóa th©n cao ngêi ta thu ®îc kÕt qu¶ nh sau: 3018 h¹t cho c©y th©n cao vµ 1004 h¹t cho c©y th©n thÊp. H·y biÖn luËn vµ lËp s¬ ®å cho phÐp lai trªn. Gi¶i Bíc 1: • XÐt tØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh cña con lai Cay than cao 3016 3 â â = ; Cay than thap 1004 1 â â á • TØ lÖ 3: 1 lµ tØ lÖ tu©n theo quy luËt ph©n tÝnh cña Men®en • Suy ra: TÝnh tr¹ng th©n cao lµ tré hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng th©n thÊp. • Quy íc gen: + Gen A quy ®Þnh th©n cao + Gen a quy ®Þnh th©n thÊp TØ lÖ con lai 3: 1 chøng tá bè, mÑ cã kiÓu gen dÞ hîp lµ: Aa Bíc 2: S¬ ®å lai: P: Aa (th©n cao) x Aa(th©n cao) GP: A: a , A: a F1: KiÓu gen: 1 AA: 2 Aa: 1aa KiÓu h×nh 3 th©n cao: 1 th©n thÊp VËy kÕt qu¶ phï hîp víi ®Ò bµi * Trêng hîp 2: NÕu ®Ò bµi kh«ng cho tØ lÖ kiÓu h×nh cña con lai • §Ó gi¶i bµi to¸n nµy, ta dùa vµo c¬ chÕ ph©n li vµ tæ hîp NST trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n vµ thô tinh. Cô thÓ lµ c¨nn cø vµo kiÓu gen cña con lai ®Ó suy ra lo¹i giao tö mµ con cã thÓ nhËn tõ bè vµ mÑ. Tõ ®ã x¸c ®Þnh kiÓu gen cña bè, mÑ • NÕu cÇn th× lËp s¬ ®å lai ®Ó kiÓm tra ThÝ dô: ë ngêi, mµu m¾t n©u lµ tréi so víi mµu m¾t xanh. Trong mét gia ®×nh bè vµ mÑ ®Òu cã m¾t n©u. Trong sè c¸c con sinh ra thÊy cã ®øa con g¸i m¾t xanh. H·y x¸c ®Þnh kiÓu gen cña bè, mÑ vµ lËp s¬ ®å minh ho¹. Gi¶i Quy íc: Gen A quy ®Þnh mµu m¾t n©u Gen a quy ®Þnh mµu m¾t xanh
Ngêi con g¸i m¾t xanh mang kiÓu h×nh lÆn, tøc cã kiÓu gen aa. KiÓu gen nµy ®îc tæ hîp tõ 1 giao tö a cña bè vµ 1 giao tö a cña mÑ. Tøc bè vµ mÑ ®Òu t¹o ®îc giao tö a. Theo ®Ò bµi bè vµ mÑ ®Òu cã m¾t n©u l¹i t¹o ®îc giao tö a. Suy ra, bè vµ mÑ ®Òu cã kiÓu gen dÞ hîp tö Aa. S¬ ®å lai minh ho¹: P: Aa (m¾t n©u) x Aa(m¾t n©u) GP: A: a , A: a F1: KiÓu gen: 1 AA: 2 Aa: 1aa KiÓu h×nh 3 m¾t n©u: 1 m¾t xanh III. Bµi tËp vµ híng dÉn gi¶i Bµi 1: ë ®Ëu Hµ Lan, th©n cao lµ tÝnh tr¹ng tréi so víi th©n thÊp. Khi cho ®Ëu Hµ Lan th©n cao giao phÊn víi nhau thu ®îc F1 toµn ®Ëu th©n cao. a/ X¸c ®Þnh kiÓu gen cña bè, mÑ vµ lËp s¬ ®å lai. b/ NÕu cho F1 trong phÐp lai trªn lai ph©n tÝch th× kÕt qu¶ nh thÕ nµo? Gi¶i a/ Quy íc gen: A quy ®Þnh th©n cao; a quy ®Þnh th©n thÊp C©y ®Ëu th©n cao cã kiÓu gen: A_ C©y ®Ëu th©n cao giao phÊn víi nhau thu ®îc F1 toµn th©n cao cã kiÓu gen A_, chøng tá ph¶i cã Ýt nhÊt 1 c©y P lu«n cho giao tö A tøc lµ cã kiÓu gen AA. C©y th©n cao cßn l¹i cã kiÓu gen lµ AA hoÆc Aa. S¬ ®å lai: Trêng hîp 1: P: AA (th©n cao) x AA(th©n cao) GP: A , A F1: KiÓu gen: 100% AA: KiÓu h×nh 100% th©n cao Trêng hîp 2: P: AA (th©n cao) x Aa (th©n cao) GP: A , A: a F1: KiÓu gen: 1 AA: 1Aa KiÓu h×nh 100% th©n cao b/ F1 trong phÐp lai trªn cã kiÓu gen lµ AA hoÆc Aa. Cho F 1 lai phan tÝch tøc cho lai víi c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng lÆn th× ta cã: Trêng hîp 1: P: AA x aa GP: A , a F1: KiÓu gen 100% Aa KiÓu h×nh 100% th©n cao
Trêng hîp 2: P: Aa x aa GP: A: a , a F1: KiÓu gen 1 Aa: 1 aa KiÓu h×nh 50% th©n cao: 50% th©n thÊp Bµi 2: ë lóa, tÝnh tr¹ng h¹t chÝn sím lµ tréi hoµn toµn so víi h¹t chÝn muén. a/ X¸c ®Þnh kiÓu gen vµ kiÓu h×nh cña con lai F 1 khi cho c©y lóa chÝn sím lai víi c©y lóa chÝn muén. b/ NÕu cho c©y lóa chÝn sím F 1 t¹o ra ë trªn tiÕp tôc lai víi nhau th× kÕt qu¶ thu ®îc ë F2 nh thÕ nµo? c/ Trong sè c¸c c©y lóa chÝn sím ë F 2 lµm c¸ch nµo ®Ó chän ®îc c©y thuÇn chñng? §¸p sè: a/ Cã 2 trêng hîp: AA x aa hoÆc Aa x aa b/ TØ lÖ kiÓu gen: 1AA: 2Aa: 1aa; tØ lÖ kiÓu h×nh: 3 s¬m: 1 muén c/ Lai ph©n tÝch. Bµi 3: ë ruåi giÊm gen tréi V quy ®Þnh c¸nh dµi vµ gen lÆn v quy ®Þnh c¸nh ng¾n. Trong mét phÐp lai gi÷a mét cÆp ruåi giÊm, ng- êi ta thu ®îc ë con lai cã 84 con c¸nh dµi vµ 27 con c¸nh ng¾n. X¸c ®Þnh kiÓu gen vµ kiÓu h×nh cña cÆp bè, mÑ ®em lai vµ lËp s¬ ®å lai minh ho¹. Gi¶i a/ XÐt tØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh cña con lai ta cã: canh dai 84 3 ù ø − ; canh ngan 27 1 ù é §©y lµ kÕt qu¶ cña phÐp lai tu©n theo quy luËt ph©n tÝnh cña Men®en, chøng tá cÆp bè, mÑ ®em lai ®Òu cã kiÓu gen dÞ hîp tö lµ Vv vµ cã kÓi h×nh lµ c¸nh dµi. S¬ ®å lai P: Vv (C¸nh dµi) x Vv (C¸nh dµi) GP: V: v , V: v F1: KiÓu gen: 1 VV: 2 Vv: 1 vv KiÓu h×nh 3 c¸nh dµi: 1 c¸nh ng¾n Bµi 4: Cho c©y cµ chua qu¶ ®á giao phÊn víi c©y cµ chua qu¶ vµng thu ®îc F1 ®ång lo¹t cã qu¶ ®á. TiÕp tôc cho F1 tù thô phÊn víi nhau thu ®îc F2. a/ Cã thÓ dùa vµo mét quy luËt di truyÒn nµo ®ã ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh tr¹ng tréi vµ tÝnh tr¹ng lÆn ®îc kh«ng? Gi¶i thÝch. b/ Quy íc gen vµ lËp s¬ ®å lai cho phÐp lai nãi trªn. Bµi 5: Sau ®©y lµ kÕt qu¶ gi tõ 3 phÐp lai kh¸c nhau:
- PhÐp lai 1: Bè? x mÑ? F1 thu ®îc 280 h¹t trßn vµ 92 h¹t dµi - PhÐp lai 2: Bè h¹t trßn? x mÑ? F1 thu ®îc 175 h¹t trßn vµ 172 h¹t dµi - PhÐp lai 3: Bè? x mÑ h¹t dµi? F1 thu ®îc toµn h¹t trßn a/ Cã nhËn xÐt g× vÒ ®Æc ®iÓm di truyÒn cña cÆp tÝnh tr¹ng vÒ d¹ng h¹t nªu trªn. b/ X¸c ®Þnh kiÓu gen, kiÓu h×nh cña bè, mÑ vµ lËp s¬ ®å cho mçi phÐp lai trªn. Bµi 6: Ngêi ta thùc hiÖn 2 phÐp lai sau: - PhÐp lai 1: gµ ch©n cao x gµ ch©n cao. Trong sè gµ con thu ®îc ë F1 cã con ch©n thÊp. - PhÐp lai 2: Cho gµ trèng ch©n thÊp giao phèi mét con gµ m¸i ch- a biÕt kiÓu gen. Gi¶ sö r»ng ë F1 xuÊt hiÖn mét trong hai kÕt qu¶ sau ®©y: • F1 cã 100% gµ ch©n cao • F1 võa cã gµ ch©n cao, võa cã gµ ch©n thÊp a/ H·y x¸c ®Þnh tÝnh tr¹ng tréi, tÝnh tr¹ng lÆn vµ quy íc gen quy ®Þnh chiÒu cao ch©n gµ nãi trªn b/ X¸c ®Þnh kiÓu gen cña c¸c con gµ P vµ lËp s¬ ®å minh ho¹ cho mçi phÐp lai trªn. Bµi 7: ë ngêi, tÝnh tr¹ng tãc xo¨n lµ tréi so víi tãc th¼ng. a/ Trong mét gia ®×nh, mÑ cã tãc th¼ng sinh ®îc mét con g¸i tãc xo¨n. X¸c ®Þnh kiÓu gen, kiÓu h×nh cña bè vµ lËp s¬ ®å minh ho¹. b/ Ngêi con g¸i tãc xo¨n nãi trªn lín lªn lÊy chång cã tãc xo¨n th× x¸c suÊt ®Ó sinh ®îc con cã tãc th¼ng lµ bao nhiªu phÇn tr¨m? Bµi 8: Mét con bµo c¸i kh«ng sõng giao phèi víi bß ®ùc cã sõng, n¨m ®Çu ®Î ®îc mét bª cã sõng vµ n¨m sau ®Î ®îc mét bª kh«ng sõng. Con bª kh«ng sõng nãi trªn lín lªn giao phèi víi mét bß ®ùc kh«ng sõng ®Î ®îc mét con bª cã sõng. a/ X¸c ®Þnh tÝnh tr¹ng tréi, tÝnh tr¹ng lÆn. b/ X¸c ®Þnh kiÓu gen cña mçi c¸ thÓ nªu trªn. c/ LËp s¬ ®å lai minh ho¹. Bµi 9: ë ngêi, tÝnh tr¹ng tãc xo¨n lµ tréi so víi tãc th¼ng. a/ Vî chång «ng B ®Òu cã tãc xo¨n sinh ®îc ®øa con trai cã tãc th¼ng. Hä th¾c m¾c v× sao ®øa con kh«ng gièng hä. Em h·y gi¶i thÝch hé vµ x¸c ®Þnh kiÓu gen cña nh÷ng ngêi trong gia ®×nh cña «ng B. b/ ¤ng D cã tãc th¼ng vµ cã ®øa con g¸i tãc xo¨n. H·y x¸c ®Þnh kiÓu gen cña vî chång «ng D vµ ®øa con g¸i cña «ng D. LËp s¬ ®å lai minh ho¹.
c/ Hai ®øa con cña hai gia ®×nh trªn lín lªn kÕt h«n víi nhau. H·y x¸c ®Þnh x¸c suÊt ®Ó thÕ hÖ tiÕp theo cã ®øa trÎ tãc xo¨n hoÆc tãc th¼ng lµ bao nhiªu phÇn tr¨m? Bµi 10: ë bÝ, qu¶ trßn lµ tÝnh tr¹ng tréi so víi qu¶ dµi a/ Cho hai c©y cã d¹ng qu¶ kh¸c nhau giao phÊn v¬i nhau, thu ®îc F1 ®ång lo¹t gièng nhau. TiÕp tôc cho F 1 tù thô phÊn thu ®îc F2 cã kÕt qu¶ nh sau: 68 c©y qu¶ trßn: 136 c©y qu¶ bÇu dôc: 70 c©y qu¶ dµi. * Nªu ®Æc ®iÓm di truyÒn cña phÐp lai. X¸c ®Þnh kiÓu gen, kiÓu h×nh cña P vµ F1 * LËp s¬ ®å lai tõ P ®Õn F2. b/ Cã cÇn kiÓm tra ®é thuÇn chñng cña c©y bÝ qu¶ trßn b»ng phÐp lai ph©n tÝch kh«ng? V× sao? Bµi 11: ë bß, tÝnh tr¹ng l«ng ®en lµ tréi kh«ng hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng l«ng vµng. KiÓu gen dÞ hîp quy ®Þnh bß cã mµu l«ng víi nh÷ng ®èm ®en, vµng xen kÎ. a/ H·y cho biÕt bß ®èm ®en, vµng ®îc t¹o thµnh tõ nh÷ng phÐp lai nµo? Gi¶i thÝch vµ minh ho¹. b/ Cã hai con bß F1 lµ A vµ B cã kiÓu h×nh kh¸c nhau, ®Òu ®îc sinh ra tõ mét cÆp bè, mÑ. Cho bß A giao phèi víi bß C vµ B giao phèi víi bß D. Hai bß C vµ D cã cïng kiÓu h×nh. CÆp bß (A x C) tiÕp tôc sinh ra 2 con bµo lµ E cã l«ng mµu vµng vµ bß F cã l«ng mµu ®en. CÆp bß (B x D) sinh ra con bß G cã l«ng mµu ®en. H·y biÖn luËn ®Ó x¸c ®Þnh kiÓu gen, kiÓu h×nh cho tÊt c¶ c¸c con bß nªu trªn vµ cña cÆp bß P ®· mang lai. Bµi 12: ë ngêi, nhãm m¸u ®îc quy ®Þnh bëi c¸c kiÓu gen t¬ng øng nh sau: Nhãm m¸u A cã kiÓu gen: IAIA hoÆc IAIO Nhãm m¸u B cã kiÓu gen: IBIB hoÆc IBIO Nhãm m¸u AB cã kiÓu gen: IAIB Nhãm m¸u O cã kiÓu gen: IOIO a/ LËp s¬ ®å lai vµ x¸c ®Þnh kiÓu gen vµ kiÓu h×nh cña c¸c con lai trong c¸c trêng hîp sau: * Bè nhãm m¸u A vµ mÑ nhãm m¸u O * Bè nhãm m¸u AB vµ mÑ nhãm m¸u B dÞ hîp b/ Ngêi cã nhãm m¸u AB cã thÓ sinh con cã nhãm m¸u O ®îc kh«ng? V× sao? c/ Bè cã nhãm m¸u A (hoÆc B)cã thÓ sinh con cã nhãm O ®îc kh«ng? Gi¶i thÝch vµ cho biÕt nÕu ®îc th× kiÓu gen, kiÓu h×nh cña mÑ ph¶i nh thÕ nµo? Bµi 13: Cho biÕt ë chuét, ®u«i cong lµ tÝnh tr¹ng tréi so víi ®u«i th¼ng.
a/ Cho chuét thuÇn chñng ®u«i cong giao phèi víi chuét ®u«i th¼ng thu ®îc F1. TiÕp tôc cho F1 lai víi nhau thu ®îc F2. X¸c ®Þnh tØ lÖ kiÓu gen vµ kiÓu h×nh cña F2. b/ Cã thÓ chän ®îc chuét thuÇn chñng ®u«i cong ë F2 ®îc hay kh«ng? Gi¶i thÝch vµ minh ho¹. Bµi 14: ë ngêi, thuËn tay ph¶i lµ tÝnh tr¹ng tréi hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng thuËn tay tr¸i a/ NÕu bè vµ mÑ ®Òu thuËn tay ph¶i th× con sinh ra sÏ nh thÕ nµo? b/ NÕu bè thuËn tay tr¸i muèn ch¾c ch¾n cã con thuËn tay ph¶i th× ngêi mÑ ph¶i cã kiÓu gen vµ kiÓu h×nh nh thÕ nµo? c/ Bè vµ mÑ ®Òu thuËn tay tr¸i th× cã thÓ cã con thuËn tay ph¶i kh«ng? Gi¶i thÝch? Bµi 15: Ngêi ta thùc hiÖn 3 phÐp lai sau: PhÐp lai 1: §Ëu th©n cao lai ®Ëu th©n cao thu ®îc F1 PhÐp lai 2: §Ëu th©n cao lai víi ®Ëu th©n thÊp F 1 thu ®îc 120 c©y ®Òu th©n cao PhÐp lai 3: ®Ëu th©n cao lai víi ®Ëu th©n thÊp F 1 thu ®îc 120 c©y trong ®ã cã 61 c©y th©n cao vµ 51 c©y th©n thÊp. Cho biÕt tÝnh tr¹ng th©n cao lµ tréi so víi tÝnh tr¹ng th©n thÊp. H·y biÖn luËn vµ lËp s¬ ®å lai cho mçi trêng hîp nªu trªn. Bµi 16: ë hoa D¹ Lan, mµu hoa ®á lµ tÝnh tr¹ng tréi kh«ng hoµn toµn so víi mµu hoa tr¾ng. a/Cho hai c©y giao phÊn víi nhau thu ®îc F1 cã 40 c©y hoa ®á, 83 c©y hoa hång, 42 c©y hoa tr¾ng. X¸c ®Þnh kiÓu gen, kiÓu h×nh cña bè mÑ vµ lËp s¬ ®å lai. b/ C©y hoa hång cã thÓ t¹o ra tõ nh÷ng phÐp lai nµo? c/ Muèn F1 cã tØ lÖ 50% hoa hång: 50% hoa tr¾ng th× kiÓu gen, kiÓu h×nh cña P ph¶i nh thÕ nµo? LËp s¬ ®å lai. Bµi 17: ë ngêi, thuËn tay ph¶i lµ tÝnh tr¹ng tréi hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng thuËn tay tr¸i a/ ¤ng B thuËn tay ph¶i, vî «ng B thuËn tay tr¸i. Hä cã mét ®øa con trai thuËn tay ph¶i vµ mét ®øa con g¸i thuËn tay tr¸i. X¸c ®Þnh kiÓu gen cña vî chång «ng B vµ cña hai ®øa con nãi trªn. b/ ¤ng D thuËn tay tr¸i cã mét ®øa con g¸i thuËn tay tr¸i. X¸c ®Þnh kiÓu gen cña vî chång «ng D vµ ®øa con g¸i cña «ng D. c/ Con trai «ng B lín lªn kÕt h«n víi con g¸i «ng D. X¸c ®Þnh: + X¸c suÊt ®Ó «ng B vµ «ng Dcã ®øa ch¸u thuËn tay ph¶i. + X¸c suÊt ®Ó «ng B vµ «ng Dcã ®øa ch¸u thuËn tay tr¸i. Bµi 18: ë chuét, gen X quy ®Þnh l«ng xï, gen x quy ®Þnh l«ng th¼ng. Chuét c¸i (1) cã l«ng th¼ng giao phèi víi chuét ®ùc (2) ®Î ®îc 1 chuét l«ng th¼ng (3) vµ 1 chuét l«ng xï (4). Lín lªn chuét (3)
giao phèi víi chuét l«ng xï (5) ®Î ®îc 1 chuét l«ng xï (6). BiÖn luËn vµ x¸c ®Þnh kiÓu gen cña 6 con chuét nãi trªn.