intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Lịch sử lớp 10 Bài 25

Chia sẻ: Đinh Thị Kiều Trang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:20

633
lượt xem
65
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau khi đánh bại các vương triều tây Sơn, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, thành lập nhà Nguyễn. Trong 50 năm đầu thống trị, nửa đầu thế kỷ XIX tình hình đất nước ta đã thay đổi như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu bài 25.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Lịch sử lớp 10 Bài 25

  1. CHƯƠNG IV VIỆT NAM Ở NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX Bài 25 TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HOÁ DƯỚI TRIỀU NGUYỄN (Nửa đầu thế kỷ XIX) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau khi học xong yêu cầu HS nắm được. 1. Kiến thức - Tình hình chung về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá ở nước ta nửa đầu thế kỷ XIX dưới vương triều nguyễn trước khi diễn ra cuộc kháng chiến chống xâm lược của thực dân Pháp. - Thống trị nước ta vào lúc chế độ phong kiến đã bước vào giai đoạn suy vong lại là những người thừa kế của giai cấp thống trị cũ, vương triều Nguyễn không tạo được điều kiện đưa đất nước bước sang một giai
  2. đoạn phát triển mới phù hợp với hoàn cảnh của thế giới. 2. Tư tưởng - Bồi dưỡng ý thức vươn lên, đổi mới trong học tập. - Giáo dục ý thức quan tâm đến đời sống của nhân dân đất nước mà trước hết là những người xung quanh. 3. Kỹ năng - Rèn kỹ năng phân tích, so sánh gắn sự kiện thực tế cụ thể. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Bản đồ Việt Nam thời (minh Mạng, sau cải cách hành chính). - Một số tranh ảnh về kinh thành Huế, tranh dân gian … III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ
  3. - Kể tên các loại hình nghệ thuật tiêu biểu của nước ta trong các thế kỷ XVI – XVIII. Qua đó nhận xét về đời sống tinh thần của nhân dân ta thời đó. 2. Mở bài Sau khi đánh bại các vương triều tây Sơn, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, thành lập nhà Nguyễn. Trong 50 năm đầu thống trị, nửa đầu thế kỷ XIX tình hình đất nước ta đã thay đổi như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu bài 25. 3. Tổ chức dạy học bài mới Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Hoạt động 1: Cả lớp – I. Xây dựng và Cá nhân củng cố bộ máy - GV gợi lại cho Hs Nhà nước, chính nhớ lại sự kiện 1792 sách ngoại giao. vua Quang trung mất,
  4. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Triều đình rơi vào tình trạng lục đục, suy yếu, nhân cơ hội đó, Nguyễn Ánh đã tổ chức tấn công các vương triều Tây - Năm 1802 Nguyễn Sơn. 1802 các vương Anh lên ngôi (Gia triều Tây Sơn lần lượt Long). Nhà Nguyễn sụp đổ. Nguyễn Anh lên thành lập, đóng đô ngôi vua. ở Phú Xuân (Huế). - GV giảng giải thêm về hoàn cảnh Lịch sử đất nước và thế giới khi nhà Nguyễn thành lập. Lần đầu tiên trong Lịch sử, một triều đại phong kiến cai quản một lãnh thổ rộng lớn thống nhất như ngày nay. + Nhà Nguyễn thành
  5. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững lập vào lúc chế độ phong kiến Việt Nam bước vào giai đoạn suy vong. * Tổ chức bộ máy + Trên thế giới chủ Nhà nước. nghĩa tư bản đang phát - Chính quyền triển, đẩy mạnh nhòm Trung ương tổ chức ngó, xâm lược thuộc địa, theo mô hình thời một số nước đã bị xâm Lê. lược. - Thời Gia Long - HS nghe, ghi nhớ. chia nước ta làm 3 - GV tiếp tục trình bày: vùng: Bắc Thành, trong bối cảnh Lịch sử Gia Định Thành và mới yêu cầu phải củng các trực doanh cố ngay quyền thống trị (trung Bộ) do triều của nhà Nguyễn. Vì vậy đình trực tiếp cai sau khi lên ngôi Gia quản. Long đã bắt tay vào việc tổ chức bộ máy Nhà nước.
  6. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững - GV có thể dùng bản - Năm 1831 – 1832 đồ Việt Nam thời Minh Minh Mạng thực Mạng để chỉ các vùng hiện một cuộc cải từ Ninh Bình trở ra Bắc cách hành chính chia là Chấn Bắc Thành, từ cả nước là 30 tỉnh Bình Thuận trở vào Nam và một Phủ Thừa là Chấn Gia Định Thành. Thiên. Đứng đầu là Chính quyền trung ương tổng đốc tuần phủ chỉ quản lý trực tiếp từ hoạt động theo sự Thanh Hoá đến Bình điều hành của triều Thuận. Còn lại hai khu đình. tự trị Tổng chấn có toàn quyền. Đó giải pháp tình thế của vua Gia Long trong bối cảnh lúc đầu mới lên ngôi. - HS nghe, ghi nhớ. - GV tiếp tục trình bày kết hợp dùng bản đồ - Tuyển chọn quan Việt Nam thời Minh lại: ;thông qua giáo
  7. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Mạng, yêu cầu HS quan dục, khoa cử. sát và nhận xét. - Luật pháp ban - HS quan sát lược đồ hành Hoàng triều và nhận xét sự phân chia luật lệ với 400 điều tình thời Minh Mạng. hà khắc. - GV bổ sung chốt ý: - Quân đội: được tổ Sự phân chia các tỉnh chức quy củ trang bị của Minh Mạng được đầy đủ song lạc dựa trên cơ sở khoa học, hậu, thô sơ. phù hợp về mặt địa lý, dân cư, phong tục tập quán địa phương phù hợp với phạm vi quản lý của 1 tỉnh. Là cơ sở để phân chia các tỉnh như ngày nay. Vì vậy cải cách của Minh mạng được đánh giá rất cao. - HS nghe, ghi nhớ. - GV trình bày tiếp về
  8. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững tổ chức Nhà nước thời Nguyễn. - HS nghe, ghi chép. - Phát vấn: so sánh bộ máy Nhà nước thời Nguyễn với thời Lê sơ, em có nhận xét gì? - HS suy nghĩ trả lời. - GV bổ sung kết luận: Nhìn chung bộ máy Nhà nước thời Nguyễn giống thời Lê sơ, có cải cách chút ít. Song những cải cách của nhà Nguyễn nhằm tập trung quyền hành vào tay vua. Vì vậy Nhà nước thời
  9. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Nguyễn cũng chuyên chế như thời Lê sơ. - HS lắng nghe, ghi nhớ. Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhân * Ngoại giao: - GV trình bày khái - Thần phục nhà quát chính sách ngoại Thanh (Trung Quốc) giao của nhà Nguyễn. - Bắt Lào, - HS nghe, ghi chép. Campuchia thần phục. - Với phương Tây “đóng cửa, không - Phát vấn: Em có chấp nhận việc đặt nhận xét gì về chính quan hệ ngoại giao sách ngoại giao của nhà của họ”. Nguyễn, mặt tích cực và hạn chế? - HS suy nghĩ trả lời. - GV bổ sung, kết
  10. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững luận: + Tích cực: Giữ được quan hệ thân thiện với các nước láng giềng nhất là Trung Quốc. + Hạn chế: Đóng cửa không đặt quan hệ với các nước Phương Tây, không tạo điều kiện giao lưu với các nước tiên tiến đương thời. Vì vậy không tiếp cận được với nền công nghiệp cơ khí, dẫn đến tình trạng lạc hậu và bị cô lập. - HS nghe, ghi nhớ. Hoạt động 3: II. Tình hình kinh - GV yêu cầu HS đọc tế và chính sách SGK để thấy được của nhà Nguyễn.
  11. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững những chính sách của nhà Nguyễn với nông * Nông nghiệp: nghiệp và tình hình nông + Nhà Nguyễn thực nghiệp thời Nguyễn. hiện chính sách - HS theo dõi SGK phát quân điền, song do biểu. diện tích đất công - GV bổ sung, kết ít (20% tổng diện luận: tích đất), đối tượng GV có thể so sánh với được hưởng nhiều, chính sách quân điền vì vậy tác dụng thời kỳ trước để thấy không lớn). được ở những thời kỳ này do ruộng đất công còn nhiều cho nên quân điền có tác dụng rất lớn - Khuyến khích khai còn ở thời Nguyễn do hoang bằng nhiều ruộng đất công còn ít hình thức, Nhà nên tác dụng của chính nước và nhân dân sách quân điền không cùng khai hoang. lớn.
  12. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Một hình thức khẩn hoang phổ biến ở thời Nguyễn đó là hình thức: khẩn hoang doanh điền: Nhà nước cấp vốn ban đầu cho nhân dân → mua sắm nông cụ, trâu bò để - Nhà nước còn bỏ nông dân khai hoang, ba tiền huy động nhân năm sau mới thu thuế dân sửa, đắp đê theo ruộng tư. Chính điều. sách này đưa lại kết quả - Trong nhân dân, lớn: có những nơi một kinh tế tiểu nông cá năm sau đã có những thể vẫn duy trì như huyện mới ra đời như cũ. Kim Sơn (Ninh Bình), → Nhà Nguyễn đã Tiền Hải (Thái Bình). có những biện pháp - HS nghe, ghi chép. phát triển nông - GV phát vấn: Em có nghiệp, song đó chỉ nhận xét gỉ về cuộc là những biện pháp sống nông nghiệp và truyền thống, lúc
  13. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững tình hình nông nghiệp này không có hiệu thời Nguyễn? quả cao. - HS suy nghĩ, trả lời. + Nông nghiệp Việt - GV nhận xét, kết Nam vẫn là một luận: nền nông nghiệp thuần phong kiến, rất lạc hậu. Hoạt động 4: * Thủ công - GV yêu cầu HS theo nghiệp: dõi SGK tình hình thủ - Thủ công nghiệp: công nghiệp nước ta Nhà nước được tổ dưới thời Nguyễn. chức với quy mô - HS theo dõi SGK phát lớn, các quan xưởng biểu. được xây, sản xuất - GV bổ sung kết luận. tiền, vũ khí, đóng thuyền, làm đồ trang sức, làm gạch ngòi (nghề cũ). + Thợ quan xưởng đã đóng tàu thuỷ –
  14. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững được tiấp cận với kỹ thuật chạy bằng - HS ghi chép: máy hơi nước. - GV phát vấn : Em có - Trong nhân dân: nhận xét gỉ về tình hình Nghề thủ công thủ công nghiệp thời truyền thống được Nguyễn? Có biến đổi so duy trì nhưng không với trước không? Mức phát triển như độ tiếp cận với khoa trước. học kỹ thuật từ bên ngoài như thế nào? - HS suy nghĩ, so sánh với thủ công nghiệp giai đoạn trước, so sánh với công nghiệp của Phương Tây để trả lời: + Nhìn chung thủ công nghiệp vẫn duy trì phát triển nghề truyền thống (cũ).
  15. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững + Đã tiếp cận chút ít với kỹ thuật phương Tây như đóng thuyền máy chạy bằng hơi nước. Nhưng do chế độ công thương hà khắc nên chỉ dừng lại ở đó. + Thủ công nghiệp nhìn chung không có điều kiện tiếp cận kỹ thuật của các nước tiên tiến, vì vậy so với nền công nghiệp phương Tây, thủ công nghiệp nước ta lạc hậu hơn nhiều. Hoạt động 5: * Thương nghiệp - GV yêu cầu HS theo + Nội dung phát dõi tiếp SGK để thấy triển chậm chạp do được tình hình thương chính sách thuế
  16. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững nghiệp nước ta thời khoá phức tạp của Nguyễn. Nhà nước. - HS đọc SGK phát biểu. - GV bổ sung, kết luận. + Ngoại thương: - HS nghe, ghi chép. Nhà nước nắm độc - GV phát vấn: Rm có quyền, buôn bán với nhận xét gì về chính các nước láng sách ngoại thương của giềng: Hoa, Xiêm, nhà Nguyễn? MaLai… - Suy nghĩ trả lời. Dè dặt với phương + Chính sách hạn chế, Tây, tàu thuyền các Ngoại thương của Nhà nước phương Tây Nguyễn (nhất là hạn chỉ được ra vào chế giao thương với cảng Đà Nẵng. phương Tây) không tạo điều kiện cho sự phát triển giao lưu và mở Đô thị tàn lụi dần. rộng sản xuất. Không
  17. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững xuất phát từ nhu cầu tự cường dân tộc mà xuất phát từ mua bán của Triều đình. Hoạt động 6: Cả lớp III. Tình hình văn - GV: yêu cầu HS lập hoá – giáo dục - bảng thống kê các thành Tiếp tựu văn hoá tiêu biểu tục của thời Nguyễn ở nửa phát đầu thế kỷ XIX theo triển. mẫu:
  18. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Các lĩnh vực Thành tựu - Giáo dục - Tôn giáo - Văn học - Sử học - Kiến trúc - Nghệ thuật dân gian - HS theo dõi SGK tự lập bảng thống kê. - GV: sau khi HS lập
  19. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững bảng thống kê GV có thể treo lên một bảng thông tin phản hồi đã được chuẩn bị sẵn ở nhà. - HS đối chiếu phần của mình tự làm với bảng thông tin phản hồi của Gv để chỉnh sửa cho chuẩn xác. - GV phát vấn: Em có nhận xét gì về Văn hoá – Giáo dục thời Nguyễn? - Trả lời: Văn hoá giáo dục thủ cựu nhưng đã đạt nhiều thành tựu mới. Có thể nói nhà Nguyễn có những cống hiến, đóng góp. Giá trị
  20. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững về lĩnh vực văn hoá, giáo dục: đại thi hào Nguyễn Du, di sản văn hoá thế giới: Cố đô Huế, sử sách đến giờ vẫn chưa khai thác hết… để lại một khối lượng văn hoá vật thể và phi vật thể rất lớn. 4. Củng cố - Ưu điểm và hạn chế của kinh tế thời Nguyễn. - Đánh giá chung về nhà Nguyễn. 5. Dặn dò - HS học bài, sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về thời Nguyễn.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2