intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Lịch sử lớp 10 Bài 4

Chia sẻ: Đinh Thị Kiều Trang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:20

709
lượt xem
49
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hy Lạp và Rôma bao gồm nhiều đảo nhỏ, nằm trên bờ Bắc Địa Trung Hải. Địa Trung Hải giống như cái hồ lớn, tạo nên sự giao thông thuận lợi giữa các nước với nhau, do đó từ rất sớm đã có những hoạt động hàng hải, ngư nghiệp và thương nghiệp biển.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Lịch sử lớp 10 Bài 4

  1. Bài 4 CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI PHƯƠNG TÂY – HY LẠP VÀ RÔMA I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau khi học xong bài học, yêu cầu HS phải nắm được những vấn đề sau: 1. Kiến thức - Điều kiện tự nhiên của vùng Đại Trung Hải với sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp đường biển và với chế độ chiếm nô. - Từ cơ sở kinh tế – xã hội đã dẫn đến việc hình thành thể chế Nhà nước dân chủ – cộng hoà. 2. Tư tưởng Giáo dục cho HS thấy được mâu thuẫn giai cấp và đấu tranh giai cấp mà tiêu biểu là những cuộc đấu tranh của nô lệ và dân nghèo trong xã hội chiếm nô. Từ đó giúp các em thấy được vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử.
  2. 3. Kỹ năng - Rèn luyện cho HS kỹ năng sử dụng bản đồ để phân tích được những thuận lợi, khó khăn và vai trò của điều kiện địa lý đối với sự phát triển mọi mặt của các quốc gia cổ đại Địa Trung Hải. - Biết khai thác nội dung tranh ảnh. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Bản đồ các quốc gia cổ đại. - Tranh ảnh về một số công trình nghệ thuật thế giới cổ đại. - Phần mềm Encarta 2005- phần Lịch sử thế giới cổ đại. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC Bài này dạy trong 2 tiết: Tiết 1 giảng mục 1 mục 2; Tiết 2 giảng mục 3. 1. Kiểm tra bài cũ  Câu hỏi kiểm tra ở tiết 1:
  3. Câu hỏi 1: Cho HS làm nhanh câu hỏi trắc nghiệm: Hãy điền vào chỗ chấm: - Các quốc gia cổ đãi phương Đông hình thành ở........................................................... - Thời gian hình thành Nhà nước ở các quốc gia cổ đại phương Đông............................... - Đặc điểm kinh tế của các quốc gia cổ đại phương Đông................................................. - Giai cấp chính trong xã hội................... - Thể chế chính trị .................................. (Câu hỏi này có thể chuẩn bị ra khổ giấy A0 treo lên bảng cho HS điền vào hoặc in ra giấy A4 kiểm tra cùng một lúc được nhiều HS. Câu hỏi 2: Cư dân phương Đông thời cổ đại đã có những đóng góp gì về mặt văn hoá cho nhân loại?  Câu hỏi kiểm tra ở tiết 2
  4. Tại sao Hy Lạp, Rôma có một nền kinh tế phát triển? Bản chất của nền dân chủ cổ đại ở Hy Lạp, Rôma là gì? 2. Dẫn dắt bài mới GV khái quát nội dung phần kiểm tra bài cũ (phần kiểm tra ở tiết 1) dẫn dắt HS vào bài mới và nêu nhiệm vụ nhận thức về bài mới cho HS như sau: Hy Lạp và Rôma bao gồm nhiều đảo nhỏ, nằm trên bờ Bắc Địa Trung Hải. Địa Trung Hải giống như cái hồ lớn, tạo nên sự giao thông thuận lợi giữa các nước với nhau, do đó từ rất sớm đã có những hoạt động hàng hải, ngư nghiệp và thương nghiệp biển. Trên cơ sở đó, Hy Lạp và Rôma đã phát triển rất cao về kinh tế và xã hội làm cơ sở cho một nền văn hoá rất rực rỡ. Để hiểu được điều kiện tự nhiên đã chi phối sự phát triển kinh tế và xã hội của các quốc gia cổ đại Hy lạp, Rôma như thế nào? Thế nào là thị quốc? Sự hình thành thể chế Nhà nước dân chủ cộng hoà ra sao? Những thành tựu văn hoá tiêu biểu của cư dân cổ đại Hy
  5. lạp, Rôma để lại cho loài người? So sánh nó với các quốc gia cổ đại phương Đông? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay để trả lời cho những vấn đề trên. 3. Tổ chức các hoạt động trên lớp Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Hoạt động 1: Cả lớp  Thiên nhiên và và cá nhân đời sống của con GV gợi lại ở các quốc người. gia cổ đại phương Đông hình thành sớm nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi. Còn điều kiện tự nhiên ở các quốc gia Địa Trung Hải có những thuận lợi và khó khăn - Hy Lạp, Rôma gì? nằm ở ven biển Địa - HS đọc SGK trả lời Trung Hải, nhiều câu hỏi, HS khác có thể đảo, đất canh tác ít bổ sung cho bạn. cà cứng, đã tạo ra GV nhận xét, bổ sung
  6. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững và chốt ý: những thuận lợi và khó khăn: + Thuận lợi: Có biển, nhiều hải cảng, giao thông trên biển dễ dàng, nghề hàng hải sớm phát triển. + Khó khăn: Đất ít và xấu, nên chỉ thích GV phân tích cho HS hợp loại cây lâu thấy được: Với công cụ năm, do đó lương bằng đồng trong điều thực thiếu luôn phải kiện tự nhiên như vậy nhập. thì chưa thể hình thành xã hội có giai cấp và Nhà nước. - GV nêu câu hỏi: Ý nghĩa của công cụ bằng sắt đối với vùng Địa Trung Hải?
  7. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững HS đọc SGK và trả lời câu hỏi. - Việc công cụ bằng GV nhận xét và kết sắt ra đời có ý luận: nghĩa: Diện tích - Việc công cụ bằng trồng trọt tăng, sản sắt ra đời có ý nghĩa xuất thủ công và không chỉ có tác dụng kinh tế hàng hoá trong canh tác cày sâu, tiền tệ phát triển. cuốc bẫm, mở rộng Như vậy, cuộc sống diện tích trồng trọt mà ban đầu của cư dân còn mở ra một trình độ Địa Trung Hải là: kỹ thuật cao hơn và toàn sớm biết buôn bán, diện (sản xuất thủ công đi biển và trồng và kinh tế hàng hoá tiền trọt. tệ). Hoạt động 2: Làm việc  Thị quốc Địa theo nhóm Trung Hải - GV đặt câu hỏi: Nhóm 1: Nguyên nhân ra đới của thị quốc?
  8. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Nghề chính của thị quốc? Nhóm 2: Tổ chức của thị quốc? - Cho các nhóm đọc SGK và thảo luận với nhau sau đó gọi các Quốc: tình trạng đất nhóm lên trình bày và bổ đai phân tán nhỏ và sung cho nhau. đặc điểm của cư - Cuối cùng GV nhận dân sống bằng nghề xét và chốt ý: thủ công và thường Nhóm 1: Do địa hình nghiệp nên đã hình chia cắt, đất đai nhiều thành các thị quốc. vùng nhỏ, không có điều kiện tập trung dân cư ở một nơi. Hơn nữa nghề - Tổ chức của thị buôn bán và làm nghề quốc : Về đơn vị thủ công là chính nên hành chính là một mỗi bộ lạc sống ở từng nước, trong thành mỏm bán đảo, khi hình thị là chủ yếu. thành xã hội có giai cấp Thành thị có lâu đài,
  9. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững thì đây cũng hình thành phố xá, sân vận Nhà nước (Thị quốc). động và bến cảng. Nhóm 2: Tổ chức của thị quốc: Chủ yếu là thành thị với vùng đất đai trồng trọt bao quanh. Thành thị có phố xá, lâu đài, đền thờ, sân vẫn động, nhà hát và quan trọng là có bến cảng. GV cho HS tìm hiểu về thành thị Aten (SGK) để minh hoạ. Hoạt động 3: Hoạt động tập thể GV đặt câu hỏi cho cả lớp suy nghĩ và gọi một số HS trả lời: Thể chế dân chủ cổ đại biểu hiện ở điểm nào? So với phương - Tính chất dân chủ
  10. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Đông? của thị quốc: Quyền HS đọc SGK và trả lực không nằm lời, các cá nhân bổ sung trong tay quý tộc mà cho nhau. nằm trong tay Đại - Không chấp nhận có hội công dân, Hội vua, có Đạiiôị công dân, đồng 500,… mọi Hội đồng 500 như ở công dân đều được Aten, tiến bộ hơn ở phát biểu và biểu phương Đông (quyền quyết những công lực nằm trong tay quý việc lớn của quốc tộc mà cao nhất là vua). gia. GV bổ sung cho HS và phân tích thêm, lấy ví dụ ở Aten, GV đặt câu hỏi để HS suy nghĩ tiếp: Có phải ai cũng có quyền công dân - Bản chất của nền hay không? Vậy bản dân chủ cổ đại ở chất của nền dân chủ ở Hy Lạp, Rôma: Đó đây là gì? là nền dân chủ chủ HS suy nghĩ trả lời, nô, dựa vào sự bóc
  11. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững GV bổ sung phân tích và lột thậm tệ của chủ chốt ý: nô đối với nô lệ. Bản chất của nền dân chủ cổ đại ở Hy Lạp, Rôma: Đó là nền dân chủ chủ nô (phụ nữ và nô lệ không có quyền công dân), vai trò của chủ nô rất lớn trong xã hội vừa có quyền lực chính trị vừa giàu có dựa trên sự bóc lột nô lệ (là các ông chủ, sở hữu nô lệ). - GV có thể cho HS tự đọc thêm SGK để hiểu thêm về kinh tế của các thị quốc, mối quan hệ giữa các thị quốc. Ngoài ra gợi ý cho HS xem tượng Pêriclet: Ông là
  12. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững ai? Là người thế ào? Tại sao người ta lại tạc tượng ông? (Ông là người anh hùng chỉ huy đánh thắng Ba Tư, có công xây dựng Aten thịnh vượng đẹp đẽ. Trong xã hội dân chủ cổ đại, hình tượng cao quý nhất là người chiến sĩ bình thường, gần gũi thân mật, được đặt ở quảng trường để tỏ lòng tôn kính, ngưỡng mộ). GV khai thác kênh hình 6 trong SGK và đặt câu hỏi cho Hs suy nghĩ: Tại sao nô lệ lại đấu tranh? Hậu quả của các cuộc đấu tranh đó? (Câu hỏi này nếu có thời gian thì
  13. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững cho HS thảo luận trên lớp, nếu không còn thời gian , GV cho HS về nhà suy nghĩ). Tiết 2. (Dành cho mục  Văn hoá cổ đại văn hoá cổ đại hy lạp và Hy Lạp và Rôma Rôma) - Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi ở mục trên. GV dẫn dắt HS vào bài mới: Một chế độ dựa trên sự bóc lột của chủ nô đối với nô lệ người ta gọi đó là chế độ chiếm hữu nô lệ, nô lệ bị bóc lột và đã đấu tranh làm cho thời cổ đại và chế độ chiếm hữu nô lệ chấm dứt. Nhưng cũng ở thời kỳ đó, dựa vào trình độ phát
  14. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững triển cao về kinh tế công thương và thể chế dân chủ, cư dân cổ đại Địa Trung Hải đã để lại cho nhân loại một nền a. Lịch và chữ viết văn hoá rực rỡ. Những - Lịch: cư dân cổ thành tựu đó là gì, tiết đại Địa Trung Hải học này sẽ giúp các em đã tính được một thấy được những giá trị năm có 365 ngày và văn hoá đó. 1/4 nên họ định ra Hoạt động 4: Hoạt một tháng lần lượt động theo nhóm có 30 và 31 ngày, GV cho HS bài tập sưu riêng tháng hai có 28 tầm về văn hoá cổ đại ngày. Dù chưa thật Hy Lạp, Rôma từ ở nhà chính xác nhưng trước, tiết này HS trình cũng rất gần với bày theo nhóm theo yêu hiểu biết ngày nay. cầu đặt ra của GV. - Chữ viết: Páht GV đặt câu hỏi: minh ra hệ thống Những hiểu biết của cư chữ cái A, B, C, … dân Địa Trung hải về lúc đầu có 20 chữ
  15. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững lịch và chữ viết? So với cái, sau thêm 6 chữ cư dân cổ đại phương nữa để trở thành hệ Đông có gì tiến bộ hơn? thống chữ cái hoàn Ý nghĩa của việc phát chỉnh như ngày nay. minh ra chữ viết? - Ý nghĩa của việc Đại diện nhóm 1 lên phát minh ra chữ trình bày các nhóm khác viết: đây là cống bổ sung, sau đó GV chốt hiến lớn lao của cư lại và cho điểm (điều dân địa Trung hải này sẽ động viên được cho nền văn minh HS). GV nên có các câu nhân loại. hỏi gợi mở cho các nhóm thảo luận và trả lời như: Quan niệm của cư dân Địa Trung Hải về trái đất, mặt trời? Cách tính lịch so với cư dân cổ đại phương Đông? Chữ viết của cư dân Địa Trung hải có dễ đọc, dễ viết hơn b. Sự ra đời của
  16. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững phương Đông không? khoa học Những chữ trên Khải Chủ yếu các lĩnh hoàn môn Trai-an có gì vực: toán, lý, sử, giống với chữ viết địa. chúng ta đang sử dụng - Khoa học đến thời bây giờ? Hy lạp, Rôma mới thực sự trở thành khoa học vì có độ chính xác của khoa học, đạt tới trình độ GV đặt câu hỏi: Hãy khái quát thành địa trình bày những hiểu lý, lý thuyết và nó biết của nhóm em về được thực hiện bởi các lĩnh vực khoa học các nhà khoa học có của cư dân cổ đại Địa tên tuổi, đặt nền Trung hải? Tại sao nói: móng cho ngành "Khoa học đã có từ lâu khoa học đó. nhưng đến Hy Lạp, Rôma khoa học mới c. Văn học thực sự trở thành khoa - Chủ yếu là kịch học"? (kịch kèm theo hát).
  17. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững Cho đại diện nhóm 2 - Một số nhà viết lên trình bày về các lĩnh kịch tiêu biểu như vực toán, lý, sử , địa về Sô phốc, Ê-sin, … các định lý Ta-lét, Pitagio - Giá trị của các vở hay Acsimet (câu chuyện kịch: Ca ngợi cái về nhà bác học đẹp, cái thiện và có Acsimet), có thể ghi lên tính nhân đạo sâu bảng giới thiệu cho cả sắc. lớp một định lý. Các nhóm khác bổ sung cho nhóm bạn. GV nhận xét, chốt ý và cho điểm nhóm trình bày. - GV đặt câu hỏi: Những thành tựu về văn hoá, nghệ thuật của cư d. Nghệ thuật dân cổ đại Địa Trung Hải? Nhóm 3 lên trình bày và các nhóm khác bổ - Nghệ thuật tạc
  18. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững sung. tượng thần và xây - Văn học: Có các anh đền thờ thần đạt hùng ca nổi tiếng của đến đỉnh cao. Hômerơ là Iliat và Ôđixê; Kịch có nhà viết kịch Xôphốclơ vở Ơđíp làm vua, Ê-sin viết ở Ô- re-xti, … - GV có thể kể cho HS nghe cụ thể một câu chuyện và cho HS nhận xét về nội dung? (mang tính nhân đạo, đề cao cái thiện, cái đẹp, phản ánh các quan hệ trong xã hội, …) - Nghệ thuật: Cho các em giới thiệu về các tác phẩm nghệ thuật mà các em sưu tầm được, miêu tả đền Pác-tê-nông, Đấu
  19. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững trường ở Rô-ma trong SGK, ngoài ra cho HS quan sát tranh: tượng lực sĩ ném đĩa, tranh tượng nữ thần Athêna, … - GV đặt câu hỏi: Hãy nhận xét về nghệ thuật của Hy Lạp, Rôma? - GV gọi HS trả lời và các nhóm bổ sung cho nhau, sau đó GV chốt ý: Chủ yếu là nghệ thuật tạc tượng thần và nghệ thuật xây dựng các đền thờ thần. Tượng mà rất "người", rất sinh động, thanh khiết. Các công trình nghệ thuật chủ yếu làm bằng đá cẩm thạch trắng: "Thanh
  20. Các hoạt động của Những kiến thức thầy và trò HS cần nắm vững thoát… làm say mê lòng người là kiệt tác của muôn đời". 4. Sơ kết bài học GV kiểm tra hoạt động nhận thức của HS, yêu cầu HS nhắc lại đặc trưng về điều kiện tự nhiên, kinh tế, thể chế chính trị, xã hội và những thành tựu văn hoá tiêu biểu của các quốc gia cổ đại Địa Trung Hải. 5. Dặn dò, ra bài tập về nhà - Học bài cũ, làm bài tập trong SGK và lập bảng so sánh hai mô hình xã hội cổ đại (về điều kiện tự nhiên, kinh tế, chính trị, xã hội).
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2