Lịch sử lớp 8 - TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX

BÀI 10:

TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX



I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

1. Kiến thức: HS nắm được:

- Những nguyên nhân đưa đến việc Trung Quốc bị biến thành

nước nửa thuộc địa ở cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX là do triều

đình phong kiến Mãn Thanh hèn nhát, tạo điều kiện cho các

nước đế quốc xâu xé Trung Quốc.

- Các phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc chống

phong kiến và đế quốc cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX. Tiêu

biểu là cuộc vận động Duy Tân, phong trào Nghĩa hòa đòan,

cách mạng Tân Hợi. Ý nghĩa lịch sử và tính chất của các phong

trào đó.

- Giải thích đúng khái niệm “nửa thuộc địa, nửa phong kiến”,

“Vận động Duy Tân”.

2. Tư tưởng:

- Tỏ rõ thái độ phê phán triều đình phong kiến Mãn Thanh

trong việc để Trung Quốc biến thành miếng mồi xâu xé của

các nước đế quốc.
 - Khâm phục cuộc đấu tranh của nhân dân Trung Quốc chống

đế quốc, phong kiến, đặc biệt là cuộc cách mạng Tân Hợi và

Tôn Trung Sơn.

3. Kĩ năng:

- Biết nhận xét, đánh giá trách nhiệm của triều đình phong kiến

Mãn Thanh trong việc để Trung Quốc rơi vào tay các nước đế

quốc.

- Biết sử dụng bản đồ Trung Quốc để trình bày các cuộc khởi

nghĩa Nghĩa hòa đòan, Cách mạng Tân Hợi.

II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:

- Bản đồ treo tường” Trung quốc trước sự xâm lược của các nước

đế quốc”, “Cách mạng Tân Hợi 1911 “.

- Bản đồ SGK” phong trào Nghĩa hòa đòan”.

III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

- Nêu các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc tiêu biểu của

An Độ?

- Vì sao các phong trào đó đều thất bại?
3. Giới thiệu bài mới:

Là một đất nước rộng lớn, đông dân, cuối thế kỉ XIX Trung Quốc đã bị

các nước phương Tây xâu xé, xâm lược. Tại sao như vậy? Phong trào đấu

tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Trung Quốc đã diễn ra như thế

nào? Chúng ta cùng giải đáp vấn đề này qua nội dung của bài.




Hoạt động dạy học Ghi bảng

GV sử dụng bản đồ Trung Quốc giới I. TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC

thiệu khái quát về Trung Quốc thời ĐẾ QUỐC CHIA XẺ.

cận đại. Cuối thế kỉ XIX, triều đình

Tư bản Anh, Đức, Pháp, Nhật, Nga phong kiến Mãn Thanh khủng

đã xâu xé Trung Quốc như thế nào? hỏang, suy yếu. Các nước đế

HS: Dựa vào SGK nêu. quốc Anh, Pháp, Đức, Nhật, Nga

GV cho HS xác định trên bản đồ các đã xâu xé chiếm nhiều vùng đất

khu vực xâm chiếm của các nước đế của Trung Quốc làm thuộc địa.

quốc?

HS: Lên xác định.

GV: Vì sao mà không phải một mà

nhiều nước cùng xâu xé Trung
Quốc? (thảo luận)

HS:Trả lời theo nhóm.

GV: Nhận xét và kết kuận

Chế độ nửa thuộc địa, nửa phong

kiến là như thế nào? Liên hệ với chế

độ nửa thuộc địa nửa phong kiến ở

Việt Nam? II. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH

HS: Thảo luận trả lời. CỦA NHÂN DÂN TRUNG QUỐC

GV nhận xét, chốt ý. CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ

Nguyên nhân nào dẫn đến phong trào XX.

đấu tranh của nhân dân Trung Quốc - Nguyên nhân:

cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX?  Sự xâu xé, xâm lược của các

HS: Sự xâu xé xâm lược của các nước đế quốc.

nước đế quốc, sự hèn nhát của triều  Sự hèn nhát khuất phục của

đình phong kiến Mãn Thanh… triều đình Mãn Thanh trứớc

GV phân tích hai nguyên nhân trên quân xâm lược.

và dẫn tới mâu thuẫn làm chiến tranh - Cuối thế kỉ XIX – XX nhiều

bùng nổ. phong trào đấu tranh chống đế

Trình bày vài nét về cuộc vận động quốc, phong kiến đã nổ ra ở

Duy Tân 1898? Trung Quốc.
HS: Dựa vào SGK trình bày. - Cuộc vận động Duy Tân:

GV: Phân tích thêm.  Người khởi xướng: sĩ phu

Dùng bản đồ giới thiệu phong trào tiến bộ: Khang Hữu Vi,

Nghiã hòa đòan (nơi xuất phát, sự Lương Khải Siêu được vua

phát triển phong trào). Quang Tự ủng hộ.

 Mục đích: cải cách chính trị,

đổi mới canh tân đất nước.

 Kết quả: thất bại.

Vì sao phong trào Nghĩa hòa đòan bị - Phong trào nông dân Nghĩa

thất bại? hòa đòan cuối thế kỉ XIX- XX

HS: Do bị liên quân 8 nước đàn áp. bùng nổ ở Sơn Đông rồi lan rộng

GV: Bổ sung. Tuy thất bại nhưng là nhiều nơi trong tòan quốc. Kết

phong trào mang tính dân tộc thúc quả: thất bại.

đẩy nhân dân tiếp tục đấu tranh  Là những phong trào mang

chống đế quốc. tính dân tộc, thúc đẩy nhân dân

tiếp tục đấu tranh chống đế

quốc.

GV giới tiệu sự ra đời và sự lớn III. CÁCH MẠNG TÂN HỢI

mạnh của giai cấp tư sản Trung Quốc 1911:

cuối thế kỉ XIX - XX đòi hỏi phải có
một chính đảng lãnh đạo bảo vệ

quyền lợi giai cấp tư sản Trung

Quốc.

Tôn Trung Sơn là ai và ông có vai

trò gì đối với sự ra đời của Trung - Tôn Trung Sơn (1866-1925)

Quốc Đồng Minh hội? quyết định thành lập Trung Quốc

HS: Trả lời SGK. Đông Minh hội- chính đảng đại

GV bổ sung thêm. diện cho giai cấp tư sản Trung

Cách mạng Trung Quốc đã bùng nổ Quốc.

như thế nào?

HS: Trả lời SGK. - 10/10/1910 khởi nghĩa ở Vũ

Xương thắng lợi

- 29/12/1911 nước Trung Quốc

GV: Vì sao cách mạng Tân Hợi độc lập được thành lập.2/1912

chấm dứt? cách mạng Tân Hợi thất bại.

HS: Tư sản thương lượng với triều - Nguyên nhân thất bại:

đình Mãn Thanh, thỏa hiệp với các  Giai cấp tư sản thương

nước đế quốc. lượng với triều đình Mãn

GV: Nêu tính chất, ý nghĩa cách Thanh.

mạng Tân Hợi?  Thỏa hiệp với các nước đế
HS: Trả lời SGK. quốc.

GV: Nhận xét tính chất, quy mô của  Là cuộc cách mạng tư sản dân

các phong trào đấu tranh của nhân chủ không triệt để.

dân Trung Quốc? - Ý nghĩa:

HS: Tính chất : chống đế quốc chống Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản

phong kiến. phát triển, ảnh hưởng phong trào

Quy mô rộng khắp, liên tục từ cuối giải phóng dân tộc ở châu Á.

thế kỉ XIX - XX.



4. Củng cố bài học:

Cho HS làm bài tập:

Bài 1: Đánh dấu vào những nguyên nhân đưa đến sự thất bại của phong trào

đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX - XX:

a. Sự cấu kết giữa triều đình Mãn Thanh với các nước đế quốc.

b. Các phong trào chưa có sự liên kết.

c. Thiếu một giai cấp lãnh đạo tiên tiến, một đường lối cách mạng đúng

đắn.

d. Cả ba nguyên nhân trên.

Bài 2: Lập bảng niên biểu tóm tắt phong trào đấu tranh của nhân dân Trung

quốc ( thời gian, diễn biến, mục đích, kết quả) từ 1840-1911.
5. Dặn dò:

- Học bài , làm bài tập thực hành.Trả lời câu hỏi SGK.

- Chuẩn bị bài mới.