Luận án Tiến sỹ Kinh tế: Năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Đỗ Hồng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:255

Thêm vào BST

Báo xấu

242
lượt xem 64
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án Tiến sỹ Kinh tế: Năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính thành phố Hồ Chí Minh dùng lý thuyết cạnh tranh để phân tích và xác định năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC tại TP. HCM theo các tiêu chí của ngành, đánh giá tổng hợp các điểm mạnh, điểm yếu trong năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC có trụ sở chính đóng trên địa bàn TP. HCM, từ đó đề xuất các giải pháp và các khuyến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC trên địa bàn TP. HCM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sỹ Kinh tế: Năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính thành phố Hồ Chí Minh

i BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH HOÀNG THỊ THANH HẰNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh - 2013
ii BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH HOÀNG THỊ THANH HẰNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - ngân hàng Mã số: 62.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Lê Thị Mận TP. Hồ Chí Minh - 2013
i LỜI CAM ĐOAN Tác giả luận án có lời cam đoan danh dự về công trình nghiên cứu khoa học này là của mình, cụ thể: - Tôi tên là: Hoàng Thị Thanh Hằng - Sinh ngày: 05/03/1982 - Quê quán: Tây Ninh - Hiện công tác tại: Khoa Quản trị kinh doanh – Trường Đại học Ngân hàng TP. HCM - Là nghiên cứu sinh khoá 15 Trường Đại học Ngân hàng TP. HCM - Đề tài: Năng lực cạnh tranh của công ty cho thuê tài chính ở thành phố Hồ Chí Minh - Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Lê Thị Mận Luận án này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu có tính độc lập, không sao chép bất cứ tài liệu nào và chưa được công bố toàn bộ nội dung này bất kỳ ở đâu, các nguồn trích dẫn trong Luận án được chú thích nguồn gốc rõ ràng, minh bạch. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 07 năm 2013 Tác giả Hoàng Thị Thanh Hằng
ii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Tiếng Việt Tiếng Anh CTTC Cho thuê tài chính ALC I Công ty cho thuê tài chính I Agribank no.1 Leasing Company Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam ALC II Công ty cho thuê tài chính II Agribank no.2 Leasing Company Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam ILC Công ty cho thuê tài chính Ngân Industrial and Commercial Bank of Vietnam Leasing Company hàng Công thương Việt Nam VLC Công ty cho thuê tài chính Ngân VCB Leasing Company hàng Ngoại thương Việt Nam BLC Công ty cho thuê tài chính Ngân BIDV Leasing Company hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam ALC Công ty cho thuê tài chính Ngân Asia Commercial Bank Leasing hàng Á châu Company Chailease Công ty cho thuê tài chính quốc Chailease International Leasing tế Chailease Company VILC Công ty cho thuê tài chính quốc Vietnam International Leasing
iii tế Việt Nam Company Kexim Công ty cho thuê tài chính Kexim Vietnam Leasing Kexim Company SLC Công ty cho thuê tài chính Ngân Sacombank Leasing Company hàng Sài gòn thương tín Vinasin leasing Công ty cho thuê tài chính công VINASHIN Finance Leasing nghiệp tàu thủy Company ANZ-V/Trac Công ty cho thuê tài chính NZ/V-TRAC Leasing Company ANZ-V/Trac TNHH Công ty trách nhiệm hữu hạn DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa DNNN Doanh nghiệp Nhà nước DCSX Dây chuyền sản xuất VILEA Hiệp hội cho thuê tài chính Vietnam Leasing Association AFTA Khu vực mậu dịch tự do Asean Free Trade Area ASEAN EU Khối liên minh Châu Âu The European Union MMTB Máy móc thiết bị NLCT Năng lực cạnh tranh NHTM Ngân hàng thương mại
iv NHNN Ngân hàng Nhà nước TTTC Thị trường tài chính TTCK Thị trường chứng khoán TCTD Tổ chức tín dụng WTO Tổ chức thương mại thế giới World Trade Organization OECD Tổ chức Hợp tác và Phát triển The Organisation for Economic kinh tế Co-operation and Development TP. HCM Thành phố Hồ Chí Minh VAT Thuế giá trị gia tăng Value Added Tax
v DANH MỤC BẢNG BIỂU Sơ đồ 1.1: Yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh của công ty cho thuê tài chính ..... 14 Sơ đồ 1.2: Mô hình kim cương của Michael Porter ................................................... 27 Biểu đồ 2.1: Số lượng các công ty cho thuê tài chính ở Việt Nam ............................ 58 Biểu đồ: 2.2: Dư nợ cho thuê tài chính của các công ty cho thuê tài chính trên địa bàn TP. HCM .................................................................................................................... 60 Biểu đồ 2.3: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố năng lực tài chính .......... 65 Biểu đồ 2.4: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố quản trị điều hành .......... 66 Biểu đồ 2.5: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố nguồn nhân lực .............. 68 Biểu đồ 2.6: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố phát triển sản phẩm ....... 69 Biểu đồ 2.7: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố marketing ...................... 71 Biểu đồ 2.8: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố chất lượng dịch vụ ......... 72 Biểu đồ 2.9: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố lãi suất ........................... 74 Biểu đồ 2.10: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố uy tín thương hiệu ....... 75 Biểu đồ 2.11: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố công nghệ .................... 76 Biểu đồ 2.12: Tần suất đánh giá tầm quan trọng của yếu tố phát triển mạng lưới .... 77 Biểu đồ 2.13: Trình độ lao động của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM đến 31/12/2012 .................................................................................................................. 86 Biểu đồ 2.14: Tình hình vốn điều lệ của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM ..................................................................................................................................... 92 Bảng 1.1: Ma trận SWOT .......................................................................................... 26 Bảng 1.2: Mô tả ma trận hình ảnh cạnh tranh của công ty ........................................ 30 Bảng 1.3: Đánh giá các yếu tố bên trong của công ty ................................................ 33 Bảng 1.4: Thang đo nhóm các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của các công
vi ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ....................................................... 40 Bảng 1.5. Thang đo mức độ ảnh hưởng của yếu tố môi trường đến năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ................................. 45 Bảng 2.1: Các công ty cho thuê tài chính đang hoạt động tại Việt Nam ................... 57 Bảng 2.2: Tổng nguồn vốn hoạt động của các công ty cho thuê tài chính ................ 59 Bảng 2.3: Tình hình dư nợ cho thuê tài chính ở TP. HCM ........................................ 61 Bảng 2.4: Cơ cấu khách hàng của hoạt động cho thuê tài chính ............................... 62 Bảng 2.5: Loại tài sản cho thuê tại các công ty cho thuê tài chính ............................ 63 Bảng 2.6: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố năng lực tài chính ............... 64 Bảng 2.7: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố quản trị điều hành ................ 66 Bảng 2.8: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố nguồn nhân lực .................... 67 Bảng 2.9: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố phát triển sản phẩm ............ 68 Bảng 2.10: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố marketing .......................... 70 Bảng 2.11. Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố chất lượng dịch vụ ............ 71 Bảng 2.12: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố lãi suất ............................... 73 Bảng 2.13: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố uy tín, thương hiệu ............ 74 Bảng 2.14: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố công nghệ .......................... 75 Bảng 2.15: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của yếu tố phát triển mạng lưới .......... 77 Bảng 2.16: Kết quả khảo sát tầm quan trọng của các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh đối với ngành cho thuê tài chính tại TP. HCM ................................................. 78 Bảng 2.17: Trọng số của các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh ngành cho thuê tài chính tại TP. HCM ..................................................................................................... 79 Bảng 2.18: Kết quả khảo sát năng lực phát triển sản phẩm của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM ..................................................................................................... 81
vii Bảng 2.19: Kết quả khảo sát năng lực công nghệ của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM .................................................................................................................... 82 Bảng 2.20: Kết quả khảo sát năng lực quản trị của các công ty cho thuê tài chính tại TP.HCM ...................................................................................................................... 84 Bảng 2.21: Kết quả khảo sát nguồn nhân lực của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM ........................................................................................................................... 85 Bảng 2.22: Kết quả khảo sát năng lực uy tín, thương hiệu của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM ..................................................................................................... 87 Bảng 2.23: Kết quả khảo sát năng lực cạnh tranh về phí cho thuê của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM ........................................................................................ 88 Bảng 2.24: Kết quả khảo sát năng lực cạnh tranh dịch vụ của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM ..................................................................................................... 89 Bảng 2.25: Kết quả khảo sát năng lực marketing của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM .................................................................................................................... 90 Bảng 2.26: Kết quả khảo sát năng lực phát triển mạng lưới chi nhánh của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM ................................................................................. 91 Bảng 2.27: Số lượng chi nhánh của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM đến 31/12/2012 .................................................................................................................. 91 Bảng 2.28. Kết quả khảo sát năng lực tài chính của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM ................................................................................................................... 92 Bảng 2.29: Nguồn vốn hoạt động của công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM ........ 93 Bảng 2.30: Tỷ trọng vốn điều lệ của các công ty cho thuê tài chính so với các ngân hàng thương mại ......................................................................................................... 94 Bảng 2.31: Ma trận năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM .......................................................................................................................... 95 Bảng 2.32. Mức độ ảnh hưởng của yếu tố thị trường đến năng lực cạnh tranh của các
viii công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM .................................................................... 96 Bảng 2.33. Mức độ ảnh hưởng của yếu tố luật pháp và chính sách đến năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM .............................................. 99 Bảng 2.34. Mức độ ảnh hưởng của yếu tố kết cấu hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ đến năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM................................. 100
ix MỤC LỤC MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH ........................................................................................... 1 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH .......... 1 1.1.1. Công ty cho thuê tài chính ............................................................................... 1 1.1.2. Các sản phẩm dịch vụ của công ty cho thuê tài chính ..................................... 2 1.2. NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH ...... 7 1.2.1. Khái niệm ......................................................................................................... 7 1.2.2. Các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh của công ty cho thuê tài chính ..... 14 1.2.3. Yếu tố môi trường bên ngoài tác động đến năng lực cạnh tranh của công ty cho thuê tài chính .............................................................................................................. 21 1.3. MỘT SỐ MÔ HÌNH PHÂN TÍCH NĂNG LỰC CẠNH TRANH .................... 24 1.3.1. Ma trận SWOT ................................................................................................ 25 1.3.2. Mô hình kim cương của Michael Porter .......................................................... 26 1.3.3. Mô hình hình ảnh cạnh tranh ........................................................................... 29 1.3.4. Mô hình đánh giá các yếu tố nội bộ ................................................................. 31 1.4. THIẾT KẾ MÔ HÌNH ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............. 34 1.4.1. Khung phân tích ............................................................................................... 34 1.4.2. Lựa chọn phương pháp đánh giá năng lực cạnh tranh của công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ............................................................................. 34 1.4.3. Phương pháp xác định tầm quan trọng của các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh của ngành cho thuê tài chính ............................................................................. 36
x 1.4.4. Phương pháp đo lường năng lực cạnh tranh của công ty CTTC tại thành phố Hồ Chí Minh .................................................................................................................... 38 1.4.5. Phương pháp đo lường các yếu tố môi trường bên ngoài ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................................................................................... 43 1.4.6. Phương pháp chuyên gia nghiên cứu giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ................................. 46 1.5. BÀI HỌC KINH NGHIỆM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI MỘT SỐ QUỐC GIA .................. 47 1.5.1. Kinh ngiệm của một số quốc gia ..................................................................... 47 1.5.2. Bài học cho các công ty cho thuê tài chính tại Việt Nam ................................ 51 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................... 52 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ................................ 54 2.1. TỔNG QUAN VỀ CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .......................................................................................................... 54 2.1.1. Khái quát sự hình thành và phát triển của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ....................................................................................................... 54 2.1.2. Thực trạng hoạt động của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ........................................................................................................................... 58 2.2. ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ..................................................... 64 2.2.1. Tầm quan trọng của các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh đối với ngành cho thuê tài chính .............................................................................................................. 64 2.2.2. Phân tích các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ............................................................................... 80
xi 2.2.3. Đánh giá tổng hợp năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh .............................................................................................. 94 2.3. ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ MÔI TRƯỜNG BÊN NGOÀI ĐẾN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............................................................. 96 2.3.1. Ảnh hưởng của của yếu tố thị trường đến năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ........................................................... 96 2.3.2. Ảnh hưởng của yếu tố luật pháp và chính sách đến năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh .......................................... 98 2.3.3. Ảnh hưởng của yếu tố kết cấu hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ đến năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính ............................................................................. 99 2.4. NHẬN XÉT VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .......................................... 101 2.4.1. Những kết quả đạt được ................................................................................... 101 2.4.2. Những hạn chế ................................................................................................. 103 2.4.3. Nguyên nhân tồn tại ......................................................................................... 107 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................... 110 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............. 112 3.1. CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP .......................................................................... 112 3.1.1. Cạnh tranh là tất yếu của quá trình hội nhập quốc tế của các công ty cho thuê tài chính ........................................................................................................................... 112 3.1.2. Tiềm năng phát triển hoạt động cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................................................................................... 114 3.1.3. Dự báo sự phát triển của thị trường cho thuê tài chính .................................... 116
xii 3.1.4. Quan điểm về nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh ......................................................................................... 117 3.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ................................ 119 3.2.1. Nâng cao năng lực tài chính ............................................................................. 119 3.2.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ............................................................... 126 3.2.3. Hoàn thiện tổ chức và phương thức quản trị điều hành ................................... 129 3.2.4. Phát triển sản phẩm và nâng cao chất lượng dịch vụ ....................................... 132 3.2.5. Hiện đại hoá công nghệ .................................................................................... 138 3.2.6. Phát triển thương hiệu ...................................................................................... 138 3.3. KHUYẾN NGHỊ ................................................................................................. 140 3.3.1 Đối với nhà nước ............................................................................................... 140 3.3.2. Đối với Ngân hàng Nhà nước .......................................................................... 143 3.3.3. Đối với Hiệp hội cho thuê tài chính ................................................................. 145 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................... 146 KẾT LUẬN ................................................................................................................ 148 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
xiii MỞ ĐẦU 1.Tính thiết thực của đề tài: Xu thế toàn cầu hóa hiện nay đặt ra yêu cầu bức thiết trong việc nâng cao năng lực canh tranh quốc gia, ngành, công ty, thậm chí cả cá nhân. Đối với các công ty năng lực cạnh tranh phải thể hiện được khả năng vượt trội của công ty so với đối thủ cạnh tranh trong việc thỏa mãn tốt nhất những yêu cầu của khách hàng nhằm thu lợi ngày càng cao hơn. Các công ty CTTC tại TP. HCM cũng không phải là ngoại lệ. Trên thế giới, công ty CTTC được xếp vào nhóm định chế tài chính không nhận tiền gửi. Đặc trưng của loại công ty này là huy động vốn bằng cách phát hành các tài sản tài chính như: trái phiếu, cổ phiếu…, sau đó dùng nguồn vốn này để cho thuê. Trên thị trường tín dụng Mỹ, cuộc cạnh tranh gay gắt giữa các công ty CTTC với các NHTM, hiệp hội tiết kiệm... diễn ra từ những thập niên 50 của thế kỷ 20 [44] . Ở Việt Nam, công ty CTTC thuộc nhóm TCTD phi ngân hàng. Theo Luật các TCTD sửa đổi năm 2010, TCTD phi ngân hàng là loại hình TCTD được thực hiện một hoặc một số hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này, trừ các hoạt động nhận tiền gửi cá nhân và cung cấp dịch vụ thanh toán qua tài khoản[38]. Ở Việt Nam đến tháng 12 năm 2012 có 12 công ty CTTC và đã có những đóng góp tích cực trong việc cung cấp vốn cho các tổ chức trong nền kinh tế. Tuy nhiên, hoạt động của các công ty CTTC trong thời gian qua bộc lộ nhiều tồn tại như năng lực tài chính yếu, quản trị điều hành còn hạn chế, sản phẩm dịch vụ nghèo nàn [8]. Các nguyên nhân chính giải thích cho những vấn đề trên là do các công ty CTTC chưa chú trọng định hướng kinh doanh, năng lực marketing, năng lực sáng tạo, năng lực tổ chức dịch vụ. Tìm hiểu về mức độ tác động của những yếu tố này đến năng lực cạnh
xiv tranh của các công ty CTTC ở Việt Nam nói chung và tại TP. HCM nói riêng là điều bức thiết, góp phần xây dựng bộ chỉ tiêu giúp cho công ty CTTC tự đánh giá và có giải pháp phát triển phù hợp. 2. Mục tiêu nghiên cứu: Luận án dùng lý thuyết cạnh tranh để phân tích và xác định năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC tại TP. HCM theo các tiêu chí của ngành, đánh giá tổng hợp các điểm mạnh, điểm yếu trong năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC có trụ sở chính đóng trên địa bàn TP. HCM, từ đó đề xuất các giải pháp và các khuyến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC trên địa bàn TP. HCM. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài tập trung vào năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC có trụ sở chính đóng trên địa bàn TP. HCM với thời gian nghiên cứu từ năm 2008 đến 2012. 4. Phương pháp nghiên cứu: Để hoàn thành đề tài, luận án chủ yếu sử dụng phương pháp chuyên gia, phương pháp tư duy hệ thống và phương pháp thống kê mô tả. Phương pháp chuyên gia được sử dụng trong xây dựng thang đo năng lực cạnh tranh, xác định năng lực cạnh tranh cuả các công ty CTTC, xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài đến năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC. Các dữ liệu được xử lý trên phần mềm SPSS để thực hiện các kiểm định và tính toán giá trị trung bình.
xv Ngoài ra, luận án còn sử dụng các phương pháp thống kê, phân tích hệ thống; phân tích tổng hợp và quy nạp trong đánh giá tổng hợp năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC có trụ sở chính đóng trên địa bàn TP. HCM. 5. Một số các công trình nghiên cứu có liên quan trước luận án Việc nghiên cứu về hoạt động CTTC ở Việt Nam cho tới hiện nay đã có một số công trình nghiên cứu nhưng chỉ dừng ở mức độ áp dụng loại hình này vào Việt Nam và đẩy mạnh phát triển loại hình này. Sau đây là tổng lược các nghiên cứu trước đó. Theo nghiên cứu của Hồ Diệu (1995), Vận dụng tín dụng thuê mua trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam, Luận án Phó tiến sĩ kinh tế, TP. HCM, đã nghiên cứu bản chất của tín dụng thuê mua và tính tất yếu khách quan của việc vận dụng nghiệp vụ này vào Việt Nam [1]. Theo nghiên cứu của Đoàn Thanh Hà (2003), Một số giải pháp thúc đẩy hoạt động CTTC ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ, TP. HCM. Theo nghiên cứu này tác giả đã khái quát về lịch sử hình thành và phát triển loại hình CTTC ở trên thế giới và Việt Nam, qua đó phân tích thực trạng hoạt động CTTC ở Việt Nam để tìm ra những nguyên nhân của những thành công và thất bại trên cơ sở đó đề xuất giải pháp để thúc đẩy CTTC ở Việt Nam[6]. Theo nghiên cứu của Lê Thị Hồng (2008), Phát triển hoạt động CTTC tại công ty CTTC II Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam, Luận văn thạc sĩ kinh tế, TP. HCM, tác giả chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu hoạt động CTTC ở một đơn vị cụ thể mà chưa có cái nhìn tổng thể về hoạt động CTTC trên địa bàn TP. HCM[13]. Cùng với cách tiếp cập chỉ nhìn ở một giác độ là hoạt động CTTC còn có nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Diệu Hoà (2008), Phát triển hoạt động CTTC tại TP. HCM trong giai đoạn hội nhập, TP. HCM[14].
xvi Nhìn chung các nghiên cứu trước đây mới chỉ đề cập đến hoạt động CTTC mà chưa có cái nhìn toàn diện về hoạt động của công ty CTTC. Đặc biệt trong xu thế phát triển của các ĐCTC, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các ĐCTC trong nước với nước ngoài cũng như sự cạnh tranh giữa ĐCTC phi ngân hàng và NHTM. Do đó, việc nghiên cứu năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC là hướng tiếp cận mới hoàn toàn thiết thực để trên cơ sở đó có chiến lược thích hợp cho việc hoạch định và nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC ở Việt Nam nói chung và tại TP. HCM nói riêng. 6. Đóng góp của luận án: Luận án đã hệ thống hoá khung lý luận về năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC, nhất là đã tổng hợp các phương pháp đo lường năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC có trụ sở chính đóng trên địa bàn TP. HCM. Luận án cũng đã phác hoạ bức tranh toàn cảnh hoạt động của các công ty CTTC có trụ sở chính đóng trên địa bàn TP. HCM từ năm 2008 đến năm 2012 trên các khía cạnh quy mô vốn hoạt động, dư nợ, chất lượng khoản tài trợ cho thuê,vv… Luận án đã vận dụng các phương pháp nghiên cứu đo lường năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC có trụ sở chính đóng trên địa bàn TP. HCM, góp phần trả lời các câu hỏi sau: Một là, các công ty CTTC có trụ sở chính trên địa bàn TP. HCM mạnh hay yếu? Hai là, các công ty CTTC có trụ sở chính trên địa bàn TP. HCM mạnh, yếu ở yếu tố nào? Ba là, mức độ ảnh hưởng của các yếu tố môi trường bên ngoài đến năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC có trụ sở chính trên địa bàn TP. HCM như thế nào?
xvii Trên cơ sở trả lời các câu hỏi đó, luận án đã đề xuất hệ thống 6 nhóm giải pháp tập trung tác động vào 10 nhân tố cấu thành năng lực cạnh tranh nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty CTTC có trụ sở chính đóng trên địa bàn TP. HCM. Ngoài ra, luận án cũng đưa ra một số khuyến nghị đối với Chính phủ, NHNN và Hiệp hội CTTC để góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho các công ty CTTC tại TP. HCM. Luận án là tài liệu dùng cho nghiên cứu và là những gợi ý để các công ty CTTC căn cứ vào tình hình cụ thể của mình có thể vận dụng để đưa ra chiến lược cạnh tranh cho công ty mình. 7. Kết cấu luận án: Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận án kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh của công ty cho thuê tài chính. Chương 2: Thực trạng năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh. Chương 3: Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính tại thành phố Hồ Chí Minh.
1 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH 1.1.1. Công ty cho thuê tài chính Công ty CTTC là một định chế tài chính phi ngân hàng thực hiện việc tài trợ tín dụng trung và dài hạn dưới hình thức máy móc, thiết bị và các động sản theo yêu cầu của bên thuê[6]. Công ty CTTC là một TCTD phi ngân hàng với chức năng sử dụng vốn tự có, huy động và các nguồn vốn khác để tài trợ cho thuê dưới dạng máy móc thiết bị và các động sản, cung ứng các dịch vụ về tài chính và thực hiện một số dịch vụ khác theo quy định của pháp luật, nhưng không được làm dịch vụ thanh toán, không nhận tiền gửi dưới một năm[8]. Ở Việt Nam, công ty CTTC chủ yếu do các NHTM thành lập nhằm hỗ trợ vốn cho các DNNVV muốn đổi mới công nghệ nhưng không có khả năng tiếp cận vốn của các NHTM[10]. Theo Nghị định số 95/2008/NĐ-CP, công ty CTTC là một TCTD phi ngân hàng, là pháp nhân Việt Nam; được thành lập và hoạt động tại Việt Nam dưới 3 hình thức: công ty CTTC trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên; công ty CTTC trách nhiệm hữu hạn một thành viên và công ty CTTC cổ phần. Công ty CTTC liên doanh là công ty CTTC được thành lập tại Việt Nam, bằng vốn góp của bên Việt Nam và bên nước ngoài trên cơ sở hợp đồng liên doanh. Công ty CTTC liên doanh được thành lập dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên.