Lý thuyết với thực hành sổ sách hạch toán tài sản tại các công ty về dịch vụ du lịch - 1

Chia sẻ: Le Nhu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST

Báo xấu

108
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'lý thuyết với thực hành sổ sách hạch toán tài sản tại các công ty về dịch vụ du lịch - 1', luận văn - báo cáo, tài chính - kế toán - ngân hàng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(1) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lý thuyết với thực hành sổ sách hạch toán tài sản tại các công ty về dịch vụ du lịch - 1

Lời mở đầu Trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước kế toán là một công việc quan trọng phục vụ cho việc hạch toán và qu ản lý kinh tế, nó còn có vai trò tích cực đối với việc quản lý các tài sản và điều h ành các ho ạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tài sản cố đ ịnh hữu hình (TSCĐHH) là một trong những bộ phận cơ b ản tạo nên cơ sở vật chất kỹ thuật cho nền kinh tế quốc dân, đồng thời là bộ phận quan trọng của quá trình sản xuất. TSCĐHH là điều kiện cần thiết để giảm được h ao phí sức lao động của con người , nâng cao n ăng suất lao động. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay thì TSCĐHH là yếu tố quan trọng để tạo nên sức mạnh cạnh tranh cho các doanh nghiệp. Đối với ngành du lịch và dịch vụ thì kế toán TSCĐHH là một khâu quan trọng trong bộ phận kế toán. Bởi vì nó cung cấp toàn bộ các nguồn thông tin, số liệu về tình h ình TSCĐHH của công ty. Chính vì vậy, hạch toán TSCĐHH luôn luôn là sự quan tâm của các doanh nghiệp cũng như các nhà quản lý kinh tế của Nhà nước. Với xu th ế ngày càng phát triển và hoàn thiện của nền kinh tế thị trường ở nước ta th ì các quan niệm về TSCĐHH và cách hạch toán trước đây không còn phù hợp nữa cần phải bổ sung, sửa đổi, cải tiến kịp thời để phục vụ yêu cầu hạch toán TSCĐHH trong doanh nghiệp hiện nay. Qua quá trình học tập và thực tập, tìm hiểu thực tế tại Công ty du lịch và dịch vụ Hà Nội Toserco, em thấy việc hạch toán TSCĐHH còn có những vấn đ ề chưa hợp lý cần phải ho àn thiện bộ máy kế toán của Công ty. Cùng với sự hướng dẫn của thầy giáo và các cán bộ nhân viên phòng kế toán em đ ã chọn đề tài: " Lý thuyết và thực h ành hạch toán TSCĐHH tại các công ty du lịch dịch vụ".
Ngoài phần mở đầu và ph ần kết luận, kết cấu của chuyên đề bao gồm những phần sau: Ph ần I: Những vấn đ ề lý luận cơ bản về hạch toán TSCĐHH trong các doanh n ghiệp Ph ần II: Thực trạng hạch toán TSCĐHH tại Công ty du lịch dịch vụ Hà Nội Toserco. Ph ần III: Hoàn thiện hạch toán TSCĐHH tại Công ty du lịch dịch vụ Hà Nội Toserco. Do thời gian cũng như trình độ còn hạn chế, bài viết của em không thể tránh khỏi những sai sót. Em rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô nhằm ho àn chỉnh b ài víêt của m ình hơn. Ph ần I Những vấn đề lý luận cơ bản về hạch toán TSCĐHH trong các doanh nghiệp I. Khái niệm, đ ặc điểm, phân loại và đánh giá TSCĐHH 1 . Khái niệm và đặc đ iểm của TSCĐHH Hiện nay có nhiều khái niệm về TSCĐHH nhưng theo quan điểm của nhiều nh à kinh tế học đều khẳng định tiêu thức nhận biết TSCĐHH trong mọi quá trình sản xuất và việc xếp loại tài sản n ào là TSCĐHH dựa vào 2 chỉ tiêu đó là: Tài sản có giá trị lớn và tài sản có thời gian sử dụng lâu d ài. Hai chỉ tiêu này do các cơ quan Nhà nước và các cơ quan có thẩm quyền qui định và nó phụ thuộc vào từng quốc gia khác nhau. Tuy nhiên sự qui định khác nhau đó thường chỉ về mặt giá trị, còn về mặt thời gian sử dụng thì tương đối giống nhau. Chu ẩn mực kế toán Mỹ qui định:" TSCĐHH là những tài sản vật chất được sử dụng trong quá trình sản xuất hoặc lưu thông hàng hoá hoặc dịch vụ và nó có thời gian sử
dụng lâu d ài hơn một kỳ kế toán" ( kế toán tài chính theo hệ thống kế toán Mỹ - NXB Thống kê) Căn cứ vào thực tế của nền kinh tế nước ta. Bộ tài chính đã ra quyết đ ịnh số166/1999/QĐ - BTC ra ngày 30/12/1999 qui định:"TSCĐHH là nh ững tư liệu lao động có thời gian sử dụng 1 năm trở lên và có giá trị từ 5.000.000đồng trở lên." Đặc điểm quan trọng của TSCĐHH là khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh . TSCĐHH bị hao mòn d ần và giá trị của nó được chuyển dịch từng phần vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ. Khác với công cụ lao động nhỏ, TSCĐHH tham gia nhiều kỳ kinh doanh nhưng vẫn giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu cho đ ến lúc hỏng. Chỉ có những tài sản vật chất được sử dụng trong quá trình sản xuất hoặc lưu thông hàng hoá dịch vụ thoả m•n hai tiêu chuẩn trên thì mới được gọi là TSCĐHH. TSCĐHH ở doanh nghiệp có nhiều loại, có những loại có h ình thái vật chất cụ thể như nhà cửa, máy móc, thiết bị…. Mỗi loại đều có đặc đ iểm khác nhau, nhưng chúng đ ều giống nhau ở giá trị ban đầu lớn và thời gian thu hồi vốn trên 1 n ăm. TSCĐHH đư ợc phân biệt với hàng hoá. Ví dụ như nếu doanh nghiệp mua máy vi tính đ ể bán thì đó sẽ là hàng hoá, nhưng nếu doanh nghiệp mua để sử dụng cho hoạt động của doanh nghiệp th ì máy vi tính đó lại là TSCĐHH. 2 . Phân loại TSCĐHH TSCĐHH được phân theo nhiều tiêu thức khác nhau như theo hình thái biểu hiện, theo quyền sở hữu, theo tình hình sử dụng… mỗi 1 cách phân loại sẽ đ áp ứng những nhu cầu quản lý nhất đ ịnh và có nh ững tác dụng riêng của nó.
* Theo hình thái biểu hiện: TSCĐHH là những tư liệu lao động chủ yếu có h ình thái vật chất, có giá trị lớn và th ời gian sử dụng lâu dài, tham gia vào nhiều chu kỳ kinh doanh nhưng vẫn giữ n guyên hình thái vật chất ban đầu. Thuộc về loại này gồm có: - Nhà cửa vật kiến trúc: bao gồm các công trình xây dựng cơ bản như: nhà cửa, vật kiến trúc, h àng rào, các công trình cơ sở hạ tầng như đường sá, cầu cống, đường sắt… phục vụ cho hạch toán sản xuất kinh doanh - Máy móc thiết bị: bao gồm các loại máy móc thiết bị dùng trong sản xuất kinh doanh như m áy móc chuyên dùng, máy móc thiết bị công tác, dây chuyền thiết bị công nghệ - Thiết bị phương tiện vận tải truyền dẫn: là các phương tiện d ùng để vận chuyển như các loại đầu máy, đường ống và ph ương tiện khác( ô tô, máy kéo, xe tải, ống d ẫn…) - Thiết bị, dụng cụ dùng cho qu ản lý: bao gồm các thiết bị dụng cụ phục vụ cho quản lý như dụng cụ đo lường, máy tính, máy điều hoà… - Cây lâu n ăm, súc vật làm việc và cho sản phẩm: bao gồm các loại cây lâu năm( cà phê, chè, cao su…) súc vật nuôi để lấy sản phẩm( bò sữa, súc vật sinh sản…) - TSCĐHH khác: bao gồm những TSCĐHH mà chưa được qui định phản ánh vào các loai nói trên( tác ph ẩm nghệ thuật, sách chuyên môn kỹ thuật…) Ph ương thức phân loại theo hình thái biểu hiện có tác dụng giúp doanh nghiệp nắm được những tư liệu lao động hiện có với gía trị và thời gian sử dụng bao nhiệu, để từ đó có phương h ướng sử dụng TSCĐHH có hiệu quả * Theo quyền sở hữu:
Theo cách này toàn bộ TSCĐHH của doanh nghiệp được phân th ành TSCĐHH tự có và thuê ngoài - TSCĐHH tự có: là những TSCĐHH xây dựng, mua sắm hoặc chế tạo bằng nguồn vốn của doanh nghiệp do ngân sách cấp, do đi vay của ngân hàng, bằng nguồn vốn tự bổ sung, nguồn vố liên doanh… - TSCĐHH đ i thuê: là những TSCĐHH mà doanh nghiệp thuê ngoài để phục vụ cho yêu cầu sản xuất kinh doanh Với cách phân loại này giúp doanh nghiệp nắm được những TSCĐHH nào mà mình h iện có và những TSCĐHH nào mà mình phải đi thuê, để có h ướng sử dụng và mua sắm th êm TSCĐHH phục vụ cho sản xuất kinh doanh * Theo nguồn h ình thành: Theo cách phân loại n ày TSCĐHH đư ợc phân thành: - TSCĐHH mua sắm, xây dựng bằng nguồn vốn đ ược ngân sách cấp hay cấp trên cấp - TSCĐHH mua sắm, xây dựng bằng nguồn vốn tự bổ sung của doanh nghiệp( quĩ phát triển sản xuất , quĩ phúc lợi…) - TSCĐHH nhận vốn góp liên doanh. Phân loại TSCĐHH theo nguồn h ình thành, cung cấp được các thông tin về cơ cấu n guồn vốn h ình thành TSCĐHH. Từ đó có phương hướng sử dụng nguồn vốn khấu h ao TSCĐHH 1 cách hiệu quả và hợp lý * Theo tình hình sử dụng: TSCĐHH được phân thành các lo ại sau:
- TSCĐHH đang sử dụng: đó là những TSCĐHH đang trực tiếp tham gia vào qu á trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hay đ ang sử dụng với những mục đích khác nhau của những doanh nghiệp khác nhau. - TSCĐHH ch ờ sử lý: bao gồm các TSCĐHH không cần dùng, chư a cần dùng vì thừa so với nhu cầu sử dụng hoặc vì không còn phù hợp với việc sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hoặc TSCĐHH tranh ch ấp chờ giải quyết. Những TSCĐHH này cần sử lý nhanh chóng để thu hồi vốn sử dụng cho việc đầu tư đổi m ới TSCĐHH Phân loại TSCĐHH theo tình hình sử dụng giúp doanh nghiệp nắm đ ược những TSCĐHH nào đang sử dụng tốt, những TSCĐHH nào không sử dụng nữa để có phương hướng thanh lý thu hồi vốn cho doanh nghiệp Mặc dù TSCĐHH được phân th ành từng nhóm với đặc trưng khác nhau nhưng trong việc hạch toán thì TSCĐHH phải đ ược theo dõi chi tiết cho từng tài sản cụ thể và riêng biệt, gọi là đối tượng ghi TSCĐHH. Đối tượng ghi TSCĐHH là từng đơn vị tài sản có kết cấu độc lập hoặc là m ột hệ thống gồm nhiều bộ phận tài sản liên kết với nhau thực hiện một hay một số chức năng nh ất đ ịnh. 3 . Đánh giá TSCĐHH Đánh giá TSCĐHH là xác đ ịnh giá trị ghi sổ của tài sản. TSCĐHH được đánh giá lần đầu và có thể đánh giá lại trong quá trình sử dụng. Nó được đánh giá theo n guyên giá( giá trị ban đầu), giá trị đ ã hao mòn và giá trị còn lại. Nguyên giá TSCĐHH bao gồm to àn bộ chi phí liên quan đến việc xây dựng, mua sắm, kể cả chi phí vận chuyển, lắp đ ặt, chạy thử trư ớc khi dùng. Nguyên giá TSCĐHH trong từng trường hợp cụ thể được xác định như sau:
- Nguyên giá của TSCĐHH mua sắm( kể cả tài sản mới) và đã sử dụng gồm: giá mua, chi phí vận chuyển, bốc dỡ, chi phí lắp đặt chạy thử( nếu có) trừ đi số giảm giá được hưởng( nếu có) - Nguyên giá TSCĐHH xây dựng mới, tư chế gồm giá thành thực tế( giá trị quyết toán) của TSCĐHH tự xây dựng, tự chế và chi phí lắp đặt, chạy thử. - Nguyên giá TSCĐHH thuộc vốn tham gia liên doanh của đơn vị gồm: giá trị TSCĐHH do các bên tham gia đánh giá và các chi phí vận chuyển lắp đ ặt( nếu có). - Nguyên giá TSCĐHH được cấp, được điều chuyển đến: + Nếu là đơn vị hạch toán độc lập: nguyên giá bao gồm giá trị còn lại trên sổ ở đ ơn vị cấp( hoặc giá trị đánh giá thực tế của hội đồng giao nhận) và các chi phí tân trang, chi phí sửa chữa, vận chuyển bốc dỡ lắp đặt, chạy thử m à bên nhận tài sản phải chi trả trước khi đưa TSCĐHH vào sử dụng + Nếu đ iều chuyển giữa các đơn vị th ành viên hạch toán phụ thuộc: nguyên giá, giá trị còn lại là số khấu hao luỹ kế được ghi theo sổ của đơn vị cấp. Các phí tổn mới trước khi dùng được phản ánh trực tiếp vào chi phí kinh doanh mà không tính vào n guyên giá TSCĐHH. Trong thời gian sử dụng, nguyên giá TSCĐHH có th ể bị thay đổi, khi đó phải căn cứ vào thực trạng để ghi tăng hay giảm nguyên giá TSCĐHH và ch ỉ thay đ ổi trong các trường hợp sau: + Đánh giá lại giá trị TSCĐHH + Nâng cấp, cải tạo làm tăng năng lực và kéo dài thời gian hữu dụng của TSCĐHH + Tháo dỡ một hay một số bộ phận của TSCĐHH
Khi thay đổi nguyên giá TSCĐHH doanh nghiệp phải lập biên bản ghi rõ các căn cứ thay đổi và xác đ ịnh lại các chỉ tiêu nguyên giá, giá trị còn lại trên sổ kế toán số khấu hao luỹ kế của TSCĐHH và tiến hạch toán theo các qui định hiện h ành. Qua phân tích và đánh giá ở trên ta th ấy mỗi loại giá trị có tác dụng phản ánh nhất đ ịnh, nhưng vẫn còn có những hạn chế, vì vậy kế toán TSCĐHH theo dõi cả 3 loại: n guyên giá, giá trị đ ã h ao mòn và giá trị còn lại để phục vụ cho nhu cầu quản lý TSCĐHH II. Hạch toán chi tiết TSCĐHH 1 . Tại các bộ phận sử dụng TSCĐHH trong doanh nghiệp nói chung và trong các bộ phận sử dụng nói riêng là một trong những bộ phận quan trọng góp phần đáp ứng nhu cầu sản xuất của doanh n ghiệp. Trong hoạt động sản xuất kinh doanh TSCĐGHH thư ờng xuyên có những b iến động lúc tăng nhưng có lúc lại giảm TSCĐHH. Nhưng trong bất kỳ trường hợp n ào cũng phải có chứng từ hợp lý, hợp lệ để chứng minh cho nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại các bộ phận sử dụng. Từ những chứng từ của TSCĐHH, bộ phận sử dụng ghi vào sổ tài sản của đơn vị. Quyển sổ này theo dõi chi tiết từng tài sản của bộ phận sử dụng. Mỗi một loại TSCĐHH đ ược theo dõi trên một sổ hay một số trang sổ và ghi chi tiết đầy đủ các số liệu. Sổ này là căn cứ để bộ phận sử dụng xác định được giá trị những tài sản h iện có và đồng thời cũng là căn cứ để bộ phận kế toán tiến h ành hạch toán TSCĐHH của doanh nghiệp . 2 . Tại phòng kế toán
Để quản lý tốt TSCĐHH của doanh nghiệp thì kế toán phải phản ánh, theo dõi ch ặt chẽ đầy đủ mọi trư ờng hợp biến động. Kế toán phải lưu giữ đầy đủ các chứng từ, b iên bản.Tất cả các biên bản như: biên bản giao nhận TSCĐHH, biên b ản đánh giá lại TSCĐHH… đều có một bản lưu giữ tại phòng kế toán và có chữ ký xét duyệt Hạch toán chi tiết TSCĐHH được tiến h ành các bước nh ư sau: - Đánh giá số hiệu cho TSCĐHH - Lập thẻ TSCĐHH ho ặc vào sổ chi tiết TSCĐHH theo từng đối tượng tài sản. Th ẻ TSCĐHH được lập dựa trên cơ sở hồ sơ kế toán TSCĐHH. Thẻ này nh ằm mục đ ích theo dõi chi tiết từng tài sản của doanh nghiệp, tình hình thay đ ổi nguyên giá và giá trị hao mòn đã trích hàng năm của từng tài sản. Ngoài ra kế toán cũng theo dõi TSCĐHH trên Sổ chi tiết TSCĐHH, mỗi một sổ hay một số trang sổ được mở, theo dõi một loại TSCĐHH. Sổ chi tiết này là căn cứ để lập bảng tổng hợp chi tiết và phải cung cấp được các thông tin cho người quản lý về tên, đặc điểm, tỷ lệ khấu hao một năm, số khấu hao TSCĐHH tính đến thời đ iểm ghi giảm TSCĐHH, lý do ghi giảm TSCĐHH. Song song với việc hạch toán chi tiết, kế toán tiến hành tổng hợp TSCĐHH để đảm bảo tính chặt chẽ, chính xác trong hoạt động quản lý TSCĐHH và tính thống nhất trong hạch toán. III. Hạch toán tổng hợp tình hình biến động tăng, giảm TSCĐHH 1 . Hạch toán các nhiệm vụ biến động tăng TSCĐHH của doanh nghiệp tăng do rất nhiều nguyên nhân như được cấp vốn, mua sắm, xây dựng…
a. TSCĐHH được cấp (cấp vốn bằng TSCĐHH) được điều chuyển từ đơn vị khác hoặc được biếu tặng ghi: Nợ TK 211: TSCĐHH Có TK 411: nguồn vốn kinh doanh b . Mua TSCĐHH dùng vào hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hoá dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng theo phương pháp kh ấu trừ. - Căn cứ vào chứng từ kế toán ghi tăng nguyên giá Nợ TK211: nguyên giá TSCĐHH Nợ TK 1332: thuế VAT đư ợc khấu trừ Có TK 331, 111, 112: giá thanh toán - Kết chuyển nguồn vốn đầu tư bằng nguồn vốn chủ sở hữu + Nếu đ ầu tư b ằng quĩ đ ầu tư phát triển, nguồn vốn xây dựng cơ bản Nợ TK 414: quĩ đầu tư phát triển Nợ TK 441: nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản Có TK 411: nguồn vốn kinh doanh + Nếu đ ầu tư b ằng nguồn vốn khấu hao cơ bản: Có TK 009 + Nếu đ ầu tư b ằng nguồn vốn kinh doanh th ì không ph ải kết chỉnh nguồn vốn c. Mua TSCĐHH cần thời gian lắp đặt trước khi đưa vào sử dụng: Bút toán1: giá trị tài sản mua Nợ TK 2411: chi phí thực tế Nợ TK1332: thuế VAT được khấu trừ Có TK 111, 112…: giá trị tài sản
- Bút toán 2: chi phí lắp đặt (nếu có) Nợ TK 2411 Nợ TK 133 Có TK 111, 112, 331… - Bút toán 3: hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng + Nợ TK 211 Có TK 2411 + Kết chuyển nguồn vốn Nợ TK 414, 441, 431 Có TK 411 d . Nh ận vốn góp liên doanh của các đơn vị khác bằng TSCĐHH: căn cứ giá trị tài sản được các b ên tham gia liên doanh đ ánh giá và các chi phí khác( n ếu có), kế toán tính toán nguyên giá của TSCĐHH và ghi sổ: Nợ TK 211: nguyên giá TSCĐHH Có TK 411: giá trị vốn góp e. Nhận lại TSCĐHH trước đây đ ã góp vốn liên doanh với đơn vị khác, căn cứ vào giá trị TSCĐHH do hai bên liên doanh đánh giá khi trao trả để ghi tăng TSCĐHH và ghi giảm giá trị góp vốn liên doanh Nợ TK 211: nguyên giá( theo giá trị còn lại) Có TK 222: vốn góp liên doanh g. TSCĐHH th ừa phát hiện trong kiểm kê - Nếu TSCĐHH thừa do nguyên nhân chưa ghi sổ, kế toán phải xác định nguyên nhân thừa. Nếu xác định được th ì tu ỳ từng trường hợp để ghi sổ
- Nếu không xác định được nguyên nhân, kế toán ước tính giá trị hao mòn, nguyên giá sau đó ghi vào tài sản thừa chờ xử lý số liệu Nợ TK 211: nguyên giá Có TK 2141: giá trị hao mòn Có TK 3381: giá trị còn lại h . Khi có quyết định của Nhà nước hoặc của cơ quan có thẩm quyền về đánh giá tài sản và phản ánh số ch ênh lệch do đánh giá lại vào sổ kế toán ghi: Nợ TK 211: TSCĐH Có TK 412: chênh lệch đánh giá lại tài sản( số chênh lệch tăng nguyên giá) Sơ đồ hạch toán tăng TSCĐHH 2 . Hạch toán các nghiệp vụ biến động giảm: TSCĐHH của doanh nghiệp giảm do nhiều nguyên nhân khác nhau như: nhượng b án, thanh lý, đem góp vốn liên doanh…Tu ỳ theo từng trường hợp cụ thể kế toán sẽ phản ánh vào sổ sách cho phù hợp a. Nhượng bán TSCĐHH: TSCĐHH nhượng bán thường là những TSCĐHH không cần dùng hoặc xét thấy sử dụng không có hiệu quả. Khi nh ượng bán TSCĐHH phải làm đầy đ ủ các thủ tục. Căn cứ vào tình hình cụ thể, kế toán phản ánh các bút toán sau: - Bút toán 1: ghi giảm TSCĐHH( xoá sổ) Nợ TK 2141: giá trị hao mòn lu ỹ kế Nợ TK 811: giá trị còn lại Có TK 211: nguyên giá - Bút toán 2: chi phí nhượng bán
Nợ TK 811: tập hợp chi phí nhượng bán Nợ TK 133: thuế VAT đầu vào( nếu có) Có TK 111, 112, 331.. - Bút toán 3: thu về nhượng bán Nợ TK 111, 112 , 131: tổng giá thanh toán Có TK 711: doanh thu nhượng bán Có TK 3331: thuế VAT phải nộp b . Thanh lý TSCĐHH TSCĐHH thanh lý là những TSCĐHH h ư hỏng, không thể tiếp tục sử dụng được, lạc hậu về mặt kỹ thuật hoặc không phù hợp với nhu cầu sản xuất kinh doanh m à không th ể nhượng bán đ ược - Trường hợp TSCĐHH thanh lý dùng vào ho ạt động sản xuất kinh doanh ghi: + Bút toán 1: xoá sổ TSCĐHH Nợ TK 214: phần giá trị hao mòn Nợ TK 811: giá trị còn lại Có TK 211: nguyên giá + Bút toán 2: số thu hồi về thanh lý Nợ TK 111, 112: thu hồi bằng tiền Nợ TK 152: thu hồi bằng vật liệu nhập kho Nợ TK 131, 138: phải thu ở người mua Có TK 3331: thuế VAT phải nộp Có TK 771: thu nh ập về thanh lý + Bút toán 3: tập hợp chi phí thanh lý
Nợ TK 881: chi phí thanh lý Nợ TK 133: thuế VAT đầu vào Có TK 111, 112, 331, 334… - Trường hợp thanh lý TSCĐHH dùng vào ho ạt động phúc lợi, ghi: Nợ TK 4313: giá trị còn lại Nợ TK 214: giá trị hao mòn lu ỹ kế Có TK 211: nguyên giá c. Mang TSCĐHH đi góp vốn liên doanh Những tài sản gửi đi góp vốn liên doanh với đơn vị khác không còn thuộc quyền quản lý và sử dụng của đơn vị. Giá trị vốn góp được xác định bởi giá trị thoả thuận giữa doanh nghiệp và đối tác hoặc giá trị do hội đồng đ ịnh giá TSCĐHH. Khi đó phát sinh chênh lệch giữa giá trị vốn góp và giá trị còn lại( nguyên giá) của TSCĐHH Nợ TK 222(128): giá trị vốn góp Nợ TK 2141: giá trị hao mòn Nợ (có) TK 412: chênh lệch dođánh giá lại Có TK 211: nguyên giá TSCĐHH d . Chuyển TSCĐHH thành công cụ dụng cụ. Những TSCĐHH có nguyên giá dưới 5.000.000đồng không đủ tiêu chuẩn là TSCĐHH, theo qui định phải chuyển sang theo dõi, qu ản lý và h ạch toán như công cụ dụng cụ đang dùng, ghi: - Nếu giá trị còn lại của TSCĐHH nhỏ, kế toán tính hết một lần vào chi phí kinh doanh căn cứ vào bộ phận sử dụng TSCĐHH
Nợ TK 627, 641, 642: giá trị còn lại Nợ TK 2141: giá trị hao mòn Có TK 211: nguyên giá - Nếu TSCĐHH còn mới, chưa sử dụng, kế toán ghi: Nợ TK 1531: nếu nhập kho Nợ TK 1421: nếu đ em sử dụng Có TK211: nguyên giá TSCĐHH e. TSCĐHH thiếu phát hiện trong kiểm kê: Căn cứ vào biên bản kiểm kê TSCĐHH và kết luận của hội đồng kiểm kê đ ể hạch toán chính xác lập thời theo từng nguyên nhân cụ thể: - Trường hợp chờ quyết đ ịnh sử lý Nợ TK 2141: hao mòn TSCĐHH Nợ TK 1381: tài sản thiếu chờ sử lý Có TK 211: nguyên giá - Trường hợp có quyết định sử lý ngay Nợ TK 214: giá trị hao mòn Nợ TK 1381: giá trị thiếu chờ sử lý Nợ TK 411: ghi giảm vốn Nợ TK 811: chi phí Có TK 211: nguyên giá g. Đem TSCĐHH đi cầm cố: Nợ TK 144: ký cược, ký quỹ Nợ TK 214: hao mòn
Có TK 211: nguyên giá IV.Hạch toán sửa chữa TSCĐHH TSCĐHH đ ược sử dụng lâu d ài và đ ược cấu thành b ởi nhiều bộ phận, chi tiết khác nhau. Khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh, các bộ phận chi tiết cấu thành TSCĐHH bị hao mòn hư hỏng không đều nhau. Do vậy, để khôi phục năng lực hoạt động b ình thường của TSCĐHH và để đ ảm bảo an to àn trong lao động sản xuất, cần thiết phải tiến hành sửa chữa, thay thế những chi tiết, bộ phận của TSCĐHH b ị hao mòn, hư hỏng ảnh hưởng đ ến hoạt động của TSCĐHH. Công việc sửa chữa có thể do doanh nghiệp tự làm hoặc thuê ngoài với phương thức sửa chữa thường xuyên, sửa chữa lớn hay sửa chữa nâng cấp TSCĐHH 1 . Hạch toán sửa chữa thường xuyên TSCĐHH trong các doanh nghiệp được cấu tạo bởi nhiều bộ phận khác nhau. Trong quá trình sử dụng TSCĐHH, các bộ phận n ày hư hỏng hao mòn không đ ồng đều. Để duy trì năng lực hoạt động của các TSCĐHH đ ảm bảo cho các tài sản này ho ạt động b ình thường, an to àn, doanh nghiệp cần phải thư ờng xuyên tiến hành bảo dưỡng sửa chữa tài sản khi bị hư hỏng. Hoạt động sửa chữa th ường xuyên với kỹ thuật sửa chữa đ ơn giản, thời gian sửa chữa diễn ra ngắn và chi phí phát sinh ít nên được tập hợp trực tiếp vào chi phí kinh doanh của bộ phận sử dụng TSCĐHH đó Nợ TK 627, 641, 642… Nợ TK 133( nếu có) Có TK 111, 112, 152, 153… Trường hợp thu ê ngoài: Nợ TK 627, 641, 642
Nợ TK 133: thuế VAT được khấu trừ Có TK 111, 112, 331: tổng số tiền phải trả 2 . Hạch toán sửa chữa lớn: công việc sửa chữa lớn TSCĐHH cũng có thể tiến hành theo phương thức tự làm hoặc giao thầu - Nếu doanh nghiệp tự làm, kế toán ghi: Nợ TK 241(2413) Có TK 111, 112, 152, 214… - Nếu doanh nghiệp thu ê ngoài, kế toán ghi: Nợ TK 241: chi phí sửa chữa Nợ TK 133: thuế VAT được khấu trừ Có TK 331: tổng số tiền phải trả - Khi công việc sửa chữa hoàn thành, kế toán phải tính toán giá thành th ực tế của từng công trình sửa chữa để quyết toán số chi phí n ày theo từng trường hợp. - Ghi thẳng vào chi phí Nợ TK 627 Nợ TK 641 Nợ TK 642 Có TK 2413 - Hoặc kết chuyển vào tài khoản chi phí trả trước hoặc chi phí phải trả Nợ TK 142 Nợ TK 335 Có TK 2413 3 . Hạch toán sửa chữa nâng cấp:
- Tập hợp chi phí nâng cấp + Nếu doanh nghiệp tự làm: Nợ TK 2413 Có TK 152, 153, 334, 338… + Nếu doanh nghiệp thu ê ngoài Nợ TK 2413 Nợ TK 133( nếu có) Có TK331 - Khi công việc hoàn thành + Ghi tăng nguyên giá TSCĐHH theo chi phí nâng cấp thực tế Nợ TK 221 Có TK 2413 + Kết chuyển nguồn đầu tư + Lư u ý: trư ờng hợp nâng cấp TSCĐHH hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, kế toán phải tiến hành tính lại mức khấu hao phải trích TSCĐHH đó , vì nguyên giá tăng thời gian sử dụng có thể bị thay đổi, tăng năng su ất kéo dài th ời gian sử dụng V. Hạch toán khấu hao TSCĐHH: 1 . Khái niệm và tài kho ản sử dụng Khấu hao TSCĐHH chính là sự biểu hiện bằng tiền của phần giá trị TSCĐHH đ• h ao mòn. Hao mòn TSCĐHH là hiện tượng khách quan làm giảm giá trị và giá trị sử dụng của TSCĐHH. Còn mục đích của trích khấu hao TSCĐHH là biện pháp chủ quan nhằm thu hồi vốn đầu tư để tái tạo lại TSCĐHH khi nó b ị hư hỏng.
Hao mòn hữu hình là sự giảm dần về giá trị sử dụng và giá trị do chúng được sử dụng trong sản xuất hoặc do tác động của các yếu tố tự nhiên gây ra, b ỉểu hiện ở chỗ hiệu suất của TSCĐHH giảm dần, cuối cùng bị hư hỏng thanh lý. Như vậy, hao mòn là một yếu tố rất khách quan nhất thiết phải thu hồi vốn đầu tư vào TSCĐHH tương ứng với giá trị hao mòn của nó đ ể tạo ra nguồn vốn đầu tư TSCĐHH. Trong quản lý doanh nghiệp phải thực hiện cơ chế thu hồi vốn đầu tư. Khấu hao TSCĐHH được biểu hiện bằng tiền phần giá trị hao mòn TSCĐHH Để theo dõi tình hình hiện có, biến động tăng giảm khấu hao, kế toán sử dụng tài khoản 214 TK 214: hao mòn TSCĐ TK 2141: hao mòn TSCĐHH Tài khoản này dùng để phản ánh giá trị hao mòn của TSCĐHH trong quá trình sử dụng do trích khấu hao và nh ững khoản tăng giảm hao mòn khác của các loại TSCĐHH của doanh nghiệp. Kết cấu của tài khoản: + Bên nợ: giá trị hao mòn TSCĐHH giảm do các lý do giảm TSCĐHH + Bên có: giá trị hao mòn của TSCĐHH tăng do trích khấu hao TSCĐHH, do đánh giá lại TSCĐHH + Số dư có: giá trị hao mòn của TSCĐHH hiện có ở đơn vị Bên cạnh TK 214- hao mòn TSCĐ còn có TK 009- n guồn vốn khấu hao cơ bản. Tài khoản được sử dụng để theo dõi việc hình thành tình hình sử dụng và còn lại của n guồn vốn khấu hao cơ bản Kết cấu:
+ Số dư nợ: nguồn vốn khấu hao cơ bản hiện có + Bên nợ: nguồn vốn khấu hao cơ bản tăng do trích khấu hao hoặc do đơn vị cấp dưới nộp vốn khấu hao + Bên có: sử dụng vốn khấu hao cơ bản, nộp cho cấp trên sử dụng tái đầu tư TSCĐ, trả nợ tiền vay để đầu tư TSCĐ 2 . Phương pháp hạch toán: Định kỳ( tháng, quí…) tính trích khấu hao TSCĐHH vào chi phí sản xuất kinh doanh, đồng thời phản ánh hao mòn TSCĐHH, ghi: Nợ TK 627: khấu hao TSCĐHH dùng cho sản xuất chung Nợ TK 641: khấu hao TSCĐHH dùng cho b án hàng Nợ TK 642: khấu hao TSCĐHH dùng cho quản lý doanh nghiệp Có TK 214: tổng số khấu hao phải trích Đồng thời ghi nhận số khấu hao cơ b ản đã trích vào tài kho ản ngo ài b ảng cân đối kế toán Nợ TK 009 Nộp vốn khấu hao cho cấp trên + Nếu được ho àn lại: Nợ TK 1368 Có TK 111, 112 Đồng thời ghi giảm khấu hao Có TK 009 + Nếu không được ho àn lại kế toán ghi giảm nguồn vốn khấu hao Nợ TK 411