Một số bệnh trên heo và cách điều trị

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

796
lượt xem 213
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong ngành chăn nuôi heo công nghiệp hiện nay, tình hình bệnh gây ra bởi các loài vi khuẩn ngày càng nhiều và khó phân biệt. Vi khuẩn có thể có thường xuyên trong trại hoặc truyền lây vào trong trại chăn nuôi qua nhiều con đường khác nhau. Chúng gây ra những thiệt hại về kinh tế rất lớn làm cho số đầu heo sản..

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số bệnh trên heo và cách điều trị

một số bệnh trên VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ …Tập 1 Lưu hành nội bộ hành
TRUNG TAÂM CHAÅN ÑOAÙN VAØ COÁ VAÁN THUÙ Y CTY TNHH CHAÊN NUOÂI CP VIEÄT NAM MOÄT SOÁ BEÄNH TREÂN HEO VAØ CAÙCH ÑIEÀU TRÒ LÖU HAØNH NỘI BOÄ Thaùng 12 naêm 2006
Lôøi môû ñaàu Trong ngaønh chaên nuoâi heo coâng nghieäp hieän nay, tình hình beänh gaây ra bôûi caùc loaøi vi khuaån ngaøy caøng nhieàu vaø khoù phaân bieät. Vi khuaån coù theå coù thöôøng xuyeân trong traïi hoaëc truyeàn laây vaøo trong traïi chaên nuoâi qua nhieàu con ñöôøng khaùc nhau. Chuùng gaây ra nhöõng thieät haïi veà kinh teá raát lôùn laøm cho soá ñaàu heo saûn xuaát giaûm vaø laøm cho heo phaùt trieån keùm, taêng troïng chaäm. Vaø ñaëc bieät khi ngöôøi chaên nuoâi söû duïng thuoác khoâng hôïp lyù seõ laøm taêng chi phí ñieàu trò daãn ñeán giaûm lôïi nhuaän trong chaên nuoâi. Do ñoù, ngöôøi chaên nuoâi heo neân hieåu roõ hôn veà moät soá beänh do vi khuaån gaây ra vaø söû duïng thuoác coù hieäu quaû ñeå taêng lôïi nhuaän trong chaên nuoâi. Vì vaäy, Trung Taâm Chaån Ñoaùn vaø Coá Vaán Thuù Y bieân soaïn ra cuoán soå tay“ Moät soá beänh treân heo vaø caùch ñieàu trò…taäp 1” vôùi muïc ñích hoã trôï caùc baùc só thuù y thuoäc Cty TNHH Chaên Nuoâi CP vaø ngöôøi chaên nuoâi trong heä thoáng khaùch haøng cuûa coâng ty hieåu roõ hôn veà vaán ñeà naøy. Ban bieân taäp Thaùng 12 naêm 2006
Những người thực hiện cuốn sổ tay “Một số bệnh trên heo và cách điều trị” Dr. Anan Lertwilai, D.V.M. Trung Tâm Chẩn Đoán và Cố Vấn Thú Y Cty TNHH Chăn Nuôi CP Việt Nam Bác sĩ Thú y Nguyễn Đức Nho Trung Tâm Chẩn Đoán và Cố Vấn Thú Y Cty TNHH Chăn Nuôi CP Việt Nam Bác sĩ Thú y Ngô Nhựt Toàn Trung Tâm Chẩn Đoán và Cố Vấn Thú Y Cty TNHH Chăn Nuôi CP Việt Nam Mr. Weera Thongaya Novartis (Thailand) Limited Dr. Sujin Sukchai, D.V.M. Novartis (Thailand) Limited
LỜI GIỚI THIỆU Nghề nuôi heo không ngừng phát triển kể từ sau ngày Việt Nam mở cửa cho nước ngoài vào đầu tư năm 1992, cả về lượng đầu con và quy mô của trại nuôi. Hiện tại số lượng đầu heo tại Việt Nam là trên 20 triệu con. Xét về lượng thịt thì Việt Nam đứng thứ 4 trên thế giới. Và theo ước đoán thì mức tăng trưởng hàng năm đạt 15%, đặc biệt sau sự kiện xảy ra dịch cúm gia cầm vào cuối năm 2003. Ông Sooksunt Jiumjaiswanglerg TGĐ Cty TNHH Chăn nuôi C.P. Việt Nam Yếu tố quan trọng giúp nghề nuôi heo thu được kết quả và có lãi, ngoài yếu tố chất lượng con giống và thức ăn chăn nuôi, còn phải chú trọng đến công tác thiết kế và xây dựng chuồng trại đúng tiêu chuẩn và sử dụng dụng cụ chăn nuôi thích hợp, áp dụng khoa học kỹ thuật và quản lý tiên tiến, tạo điều kiện thuận tiện cho việc phân phối và tiêu thụ sản phẩm của trang trại. Ngoài ra, sự hiểu biết về phòng chống và chữa trị dịch bệnh cho heo là rất quan trọng và cũng là yếu tố quyết định sự sống còn của người chăn nuôi. Nhân dịp Trung Tâm Chẩn Đoán và Cố Vấn Thú Y của Công ty TNHH Chăn Nuôi CP Việt Nam được thành lập Ông Jirawit Rachatanan trên 5 năm, chúng tôi xin được chuyển lời khen ngợi đến bác PTGĐ Cty TNHH Chăn nuôi C.P. Việt Nam sĩ thú y Anan Lertwilai, Giám Đốc kiêm người sáng lập cùng toàn thể nhân viên đã tranh thủ thời gian hoàn thành Tập 1 của cuốn sổ tay “Một số bệnh trên heo và cách điều trị”, dựa trên các kết quả xét nghiệm trong phòng thí nghiệm kết hợp với kinh nghiệm thực tế thu thập được qua các lần đến tìm hiểu về một số bệnh thường xảy ra cho heo tại các trại nuôi trên khắp cả nước Việt Nam. Chúng tôi hy vọng cuốn sổ tay này sẽ giúp cho những ai quan tâm và cho các nhà chăn nuôi thu được rất nhiều kiến Ông Suwes Wangrungarun thức bổ ích. PTGĐ Cty Charoen Pokphand Việt Nam Ngoài ra, cũng xin cảm ơn Ông Weera Thongaya và Bác sĩ thú y Sujin Sukchai của coâng ty Novartis đã góp ý và giúp đỡ để hoàn thành cuốn sổ tay này. Ban lãnh đạo Cty TNHH Chăn Nuôi C.P. Việt Nam
MỤC LỤC Beänh trang 1. Beänh vieâm hoài traøng (Ileitis) 1 2. Beänh hoàng lî (Swine dysentery) 2 3. Beänh phoù thöông haøn (Salmonellosis) 3 4. Beänh tieâu chaûy do E.coli 4 5. Tieâu chaûy treân heo thòt do Balantidium coli 5 6. Beänh vieâm ruoät do Clostridium 6 7. Beänh do caàu truøng (Coccidiosis) 7 8. Beänh do giun troøn (Ascarids) 9 9. Beänh gheû (Mange) 10 10. Beänh do Haemophilus parasuis (Glassers’ disease) 11 11. Beänh vieâm phoåi ñòa phöông Mycoplasma hyopneumoniae 12 12. Beänh vieâm phoåi vaø maøng phoåi do 13 Actinobacillus pleuropneumoniae 13. Beänh kyù sinh truøng ñöôøng maùu do Trypanosomes 15 14. Beänh kyù sinh truøng ñöôøng maùu do Eperythrozoon 16 15. Beänh ñoùng daáu son (Erysipelas) 17 16. Beänh do xoaén khuaån (Leptospirosis) 18 17. Beänh do Streptococcus 19 18. Beänh tuï huyeát truøng (Pasteurellosis) 20 19. Beänh vieâm da tieát dòch (Greasy pig disease) 21 20. Beänh vieâm teo muõi truyeàn nhieãm (Atrophic rhinitis) 22 21. Beänh vieâm vuù treân heo naùi 23 22. Beänh lôû moàm long moùng (FMD) 25 23. Beänh dòch taû heo (Swine Fever) 26
Viªm håi trμng (Ileitis) Nguyeân nhaân do moät loại vi khuaån kyù sinh noäi baøo môùi ñöôïc xaùc ñònh gaàn ñaây laø Lawsonia intracellularis, soáng trong teá baøo nhung mao ruoät non (ñoaïn hoài traøng) vaø ruoät giaø cuûa heo. Trieäu chöùng laâm saøng Vi khuaån gaây beänh treân heo thòt vaø heo naùi, nhöng naùi beänh naëng hơn vaø coù theå cheát do xuất huyết ruột non. Heo con sau cai söõa vaø heo thòt maéc beänh bò tieâu chaûy nheï, ñi phaân soáng maøu ñen vaø tyû leä ñoàng ñeàu trong ñaøn thaáp. Ñieàu trò Duøng khaùng sinh chích: 1 c.c./ 20 kgP. 1. Dynamutilin 20% injection 1 c.c./ 5 kgP . Chích lieân tuïc trong 3 ngaøy 2. Tylan 50 injection 1 c.c./ 20 kgP . 3. Tylan 200 injection Duøng khaùng sinh troän caùm: Coù theå söû duïng khaùng sinh: 300 – 450 ppm 1. CTC 15% premix (2-3 kg/ 1 taán thöùc aên) 100 ppm Duøng lieân tuïc 2 tuaàn roài 2. Dynamutilin 10% premix (1 kg/ 1 taán thöùc aên) ngöøng 2 tuaàn, sau ñoù söû duïng tieáp. 110 ppm 3. Tylan 40 - sulfa G premix (1.25 kg/ 1 taán thöùc aên) Keát hôïp vôùi vieäc boå sung theâm saét vaø vitamin B12 cho heo bò tieâu chaûy phaân laãn maùu. Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 1
BÖnh hång lþ(Swine dysentery) Nguyªn nh©n do vi khuÈn cã tªn Brachyspira hyodysenteriae g©y ra. Vi khuÈn nμy tån t¹i trong ruét giμ cña heo. BÖnh th−êng xuÊt hiÖn trªn heo thÞt vμ heo n¸i. TriÖu chøng l©m sμng Vi khuÈn g©y bÖnh th−êng cã thêi gian ñ bÖnh tõ 2 - 14 ngμy hoÆc dμi h¬n. Heo bÞ nhiÔm vi khuÈn ®ang trong thêi gian ñ bÖnh, khi bÞ stress hoÆc thay ®æi thøc ¨n sÏ biÓu hiÖn triÖu chøng l©m sμng. TriÖu chøng ban ®Çu th−êng lμ tiªu ch¶y ph©n lo·ng, sau ñoù phaân chuyÓn sang mμu n©u cã lÉn m¸u t−¬i, khi ruét bÞ xuÊt huyÕt nhiÒu th× ph©n cã mμu ®oû. ThØnh tho¶ng cã thÊy heo chÕt ®ét ngét trong ®μn. KiÓm tra mæ kh¸m thÊy cã bÖnh tÝch trong ruét giμ. §iÒu trÞ Sö dông thuèc chÝch: 1. Dynamutilin 20% injection 1 c.c./ 20 kg theå troïng Thuèc chÝch ngμy 2 lÇn, liªn tôc 1 c.c./10 kg theå troïng 2. Lincospectin injection trong 3 - 5 ngμy 1 c.c./6 kg theå troïng 3. Tylan 50 injection 1 c.c./22 kg theå troïng 4. Tylan 200 injection Kh¸ng sinh trén c¸m: 150 ppm liªn tôc 5 ngμy. 1. Dynamutilin 10 % premix (1.5 kg/1 taán thöùc aên) 50 ppm liªn tôc 5 ngμy 2. Lincomix 50 premix (0.1 kg/1 taán thöùc aên) 100 ppm liªn tôc 7 - 10 ngμy. 3. Tylan 40 sulfa G premix (1.1 kg/1 taán thöùc aên) Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 2
bÖnh phã th−¬ng hμn(salmonellosis) Nguyªn nh©n bÖnh do 2 chñng Salmonella g©y bÖnh chñ yÕu trªn heo lμ Salmonella cholerasuis vμ Salmonella typhimurium g©y ra. BÖnh g©y ra cho heo ë mäi løa tuæi nh−ng phæ biÕn nhÊt lμ ë heo con sau cai s÷a töø 8-14 tuÇn tuæi. BÖnh th−êng kÕ ph¸t sau mét sè bÖnh kh¸c hoÆc khi heo gÆp c¸c yÕu tè stress lμm gi¶m søc ®Ò kh¸ng. TriÖu chøng l©m sμng Heo bÞ nhiÔm Salmonella sÏ cã triÖu chøng h« hÊp, ho vμ sau 2 - 3 ngμy heo seõ bò tiªu ch¶y. Ph©n heo tiªu ch¶y th−êng mμu vμng, láng, cã khi lÉn mμng nhÇy cña niªm m¹c ruét. Khi heo bÞ bÖnh cÊp tÝnh g©y nhiÔm trïng huyÕt vμ h« hÊp dÉn ®Õn sèt, biÕng ¨n, thë khã vμ ñ rò. Trªn nh÷ng vïng da nh− tai, bÑn, mãng, mòi cã nh÷ng nèt hay m¶ng mμu tÝm xanh. NÕu kh«ng ®iÒu trÞ kÞp thêi th× tû lÖ chÕt cao. §iÒu trÞ CÇn ph¶i kiÓm tra kh¸ng sinh ®å ñoái vôùi vi khuaån naøy ®Ó sö dông kh¸ng sinh cã hiÖu qu¶ hôn. Nh÷ng kh¸ng sinh cã thÓ sö dông ®−îc lμ: Dïng kh¸ng sinh chÝch: 1 c.c./ 10 kg thể trọng Ampisure 1 c.c./ 10 kg thể trọng Kanamycin 1 c.c./ 20 kg thể trọng Floxidin 10% 3 - 5 ngμy liªn tôc 1 c.c./ 10 kg thể trọng Octacin - En 5% 1 c.c./ 10 kg thể trọng Proguard 5% 1 c.c./ 10 kg thể trọng Vetrimoxin LA Dïng kh¸ng sinh trén c¸m: Sö dông kh¸ng sinh Apralan 12.5 mg/1kgP hoÆc Neo-mix 20 - 40 mg/1kgP hoÆc Quixalud 60% premix vôùi lieàu 240 ppm (0.4 kg/1 taán thöùc aên) trén trong c¸m liªn tôc trong 5-7 ngμy. Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 3
bÖnh tiªu ch¶y do E. coli E. coli lμ vi khuÈn th−êng trùc trong ®−êng ruét cña heo vaø trong nöôùc bị nhiễm E.coli. Vi khuaån naøy thöôøng gaây tieâu chaûy treân heo con theo meï, heo con sau cai söõa vaø maát söõa treân heo naùi (do ñoäc toá cuûa E.coli). Heo thòt thöôøng nhieãm beänh khi thay ñoåi caùm vaø heo uoáng nước baån (nöôùc trong hoà veä sinh cuûa heo) do khoâng ñuû nöôùc uoáng hoaëc nöôùc uoáng coù pha thuoác coù vò ñaéng. TriÖu chøng l©m sμng Trong tr−êng hîp nÆng, khi heo chÕt coù triÖu chøng m¾t lâm vμ tÝm t¸i tø chi. TriÖu chøng tiªu ch¶y kh«ng phaûi laø ñaëc tröng cuûa beänh khi quan s¸t laâm saøng, ôû mét sè tr−êng hîp cÊp tÝnh triÖu chøng ®Çu tiªn th−êng lμ mÊt søc, mÊt n−íc vμ tiªu ch¶y n−íc. Tiªu ch¶y biÕn ®æi tõ d¹ng n−íc sang d¹ng láng vaø maøu ph©n lμ x¸m, vμng, traéng ñuïc. Tuy nhiªn mμu s¾c ph©n kh«ng cã ý nghÜa nhiÒu trong chÈn ®o¸n l©m sμng. Khi nhiÔm E.coli th−êng kh«ng cã tiªu ch¶y lÉn m¸u vμ mμng nhÇy. Ñieàu trò Caàn phaûi kieåm tra khaùng sinh ñoà ñoái vôùi vi khuaån ñeå söû duïng khaùng sinh coù hieäu quaû hôn. Khaùng sinh coù theå söû duïng töông töï nhö ñieàu trò beänh do Salmonella. Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 4
Tiªu ch¶y trªn heo thÞt do Balantidium coli C¨n bÖnh §©y lμ mét nguyªn sinh ®éng vËt ®¬n bμo, cã thÓ t×m thÊy trong ruét giμ cña c¶ heo coøi vμ heo bÖnh. Balantidium coli cã thÓ nhiÔm trong n−íc uèng, trong hå t¾m hoÆc nguån n−íc sö dông kh¸c nh− n−íc ao, hå, hå n−íc th¶i… ®Ó t¾m vμ cho heo uèng. Vi khuÈn g©y bÖnh trªn heo cai s÷a vμ heo thÞt, triÖu chøng tiªu ch¶y ph©n láng d¹ng n−íc th−êng gÆp ë heo tõ 4 - 12 tuÇn tuæi. Tû lÖ m¾c Nang bμo Balantidium Coli bÖnh cao nh−ng tû lÖ chÕt thÊp. 7 §iÒu trÞ - CÇn xö lý nguån n−íc baèng chlorine (5 ppm) tr−íc khi sö dông. - B¶o qu¶n vμ sö dông c¸m tèt ®Ó gi¶m ®éc tè nÊm mèc nhiÔm trong c¸m. - Sö dông Sulphonamide vôùi lieàu 200-240 ppm, lieân tuïc 10-14 ngaøy. - Quixalud 60% premix vôùi lieàu 180-240 ppm (0.3-0.4 kg/1 taán thöùc aên) liªn tôc 10-14 ngμy. Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 5
bÖnh viªm ruét do Clostridium Vi khuaån gaây beänh sèng trong ruét giμ cña heo ë mäi løa tuæi. Clostridium cã nhiÒu chuûng nh−ng quan träng nhÊt lμ Clostridium perfringens (th−êng g©y bÖnh trªn heo con), C. novyi, C. chauvoei, C. septicum (th−êng g©y bÖnh trªn n¸i). Nh÷ng chñng nμy g©y bÖnh chñ yÕu trªn heo víi triÖu chøng tiªu ch¶y nÆng vμ tû lÖ chÕt cao. TÊt c¶ nh÷ng chñng cña vi khuÈn nμy ®Òu s¶n xuÊt ®éc tè g©y chÕt nhanh trong thêi gian ng¾n. §éc tè lμ nguyªn nh©n chÝnh g©y bÖnh chø kh«ng ph¶i vi khuÈn, do ®ã viÖc ®iÒu trÞ lμ ph¶i phßng ngõa qu¸ tr×nh nh©n lªn cña vi khuÈn. Vi khuÈn nμy cã thÓ x©m nhËp vμo heo qua nh÷ng tæn th−¬ng trªn da vμ tæ chøc m« d−íi da vμ c¬, ®Æc biÖt trong giai ®o¹n nu«i con heo n¸i lμ nguån truyÒn bÖnh quan träng cho heo con. Heo con th−êng nhiÔm bÖnh d−íi 7 ngμy tuæi vμ ®Æc tr−ng nhÊt lμ trong vßng 24 - 72 giê ®Çu sau khi sinh. TriÖu chøng l©m sμng Trªn heo con, bÖnh thöôøng x¶y ra ®ét ngét, heo con cã tiÕn triÓn tiªu ch¶y rÊt nhanh, ph©n cã mïi thèi vμ th−êng lÉn m¸u. Heo con chÕt nhiÒu vμ khi heo tiªu ch¶y cã thÓ thÊy trong ph©n cã mμng nhÇy do niªm m¹c ruét bÞ hoaïi töû vaø bong ra, sau khi chÕt thÊy ch−íng h¬i nhanh do gas cã trong ®−êng ruét vμ trong m« bμo. Mæ kh¸m thÊy tæn th−¬ng gan, cã gas trong gan vμ gan chuyÓn mμu s«c«la. Bieåu hieän treân heo naùi thöôøng laø tieâu chaûy vaø laây beänh cho heo con theo meï. §iÒu trÞ - Sö dông BMD 10% vôùi lieàu 275 ppm hoaëc Penicillin víi liÒu 200 ppm hoaëc Quixalud 60% víi liÒu 240 ppm (0.4 kg/1 taán thöùc aên) trén cho heo n¸i 5 ngμy tr−íc khi ®Î vμ trong thôøi gian nu«i con. - Duøng Amoxicilin vôùi lieàu 25mg/ 1kgP cho uoáng hoaëc chích, ngay sau khi sinh. Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 6
bÖnh do cÇu trïng (coccidiosis) Nguyeân nhaân do mét lo¹i kÝ sinh trïng nhá cã tªn Isospora suis, kÝ sinh trïng nμy sèng vμ nh©n lªn trong tÕ bμo vËt chñ, chñ yÕu lμ tÕ bμo ®−êng ruét. BÖnh th−êng xaûy ra treân heo con ë ®é tuæi tõ 7 - 15 ngμy tuæi cã khi ®Õn cai s÷a. TriÖu chøng l©m sμng chÝnh lμ tiªu ch¶y phaân deûo maøu traéng. Vßng ®êi Tröùng caàu truøng ®−îc th¶i qua ph©n ra ngoμi m«i tr−êng vμ ph¸t triÓn (h×nh thμnh bμo tö). Thêi gian ph¸t triÓn thμnh bμo tö cã kh¶ n¨ng l©y nhiÔm trong vßng 12 - 24 giê ở nhiÖt ®é kho¶ng 25 - 350C (770F - 950C). Tröùng caàu truøng cã thÓ tån t¹i ngoμi m«i tr−êng nhiÒu th¸ng vμ rÊt khã diÖt. Chóng kh¸ng víi hÇu hÕt chÊt s¸t trïng. Tröùng ®−îc ¨n vμo vμ tr¶i qua 3 giai ®o¹n ph¸t triÓn trªn thμnh cña ruét non ®Ó hoμn thμnh vßng ®êi. §©y lμ giai ®o¹n mμ chóng g©y tæn th−¬ng cho hÖ ®−êng ruét. §Ó hoμn thμnh vßng ®êi ph¶i mÊt 5 - 10 ngμy do ®ã bÖnh sÏ kh«ng biÓu hiÖn triÖu chøng tr−íc 5 ngμy tuæi. Neáu heo naùi bò nhieãm coù khaû naêng taïo khaùng theå vaø khoâng laây beänh cho heo con neáu coâng taùc veä sinh chuoàng traïi toát. TriÖu chøng l©m sμng CÇu trïng g©y tiªu ch¶y trªn heo do nh÷ng tæn th−¬ng g©y trªn thμnh ruét non. Theo ®ã, nh÷ng vi khuÈn kÕ ph¸t t¸c ®éng. Ph©n heo con bÞ cÇu trïng d¹ng sÖt nh− kem vμ cã mμu vμng Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 7
råi chuyÓn sang x¸m. Tû lÖ chÕt do cÇu trïng lμ rÊt thÊp nh−ng nÕu cã sù l©y nhiÔm kÕ ph¸t cña vi khuÈn vμ virus th× tû lÖ chÕt sÏ t¨ng cao. Khi ®μn heo bÞ nhiÔm cÇu trïng sÏ ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña heo con dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn kh«ng ®Òu, heo con cßi cäc, chËm lín. §iÒu trÞ Kh¸ng sinh trén c¸m cho n¸i: Amprolium hydrochloride víi liÒu 100ppm. Trén liªn tôc trong thêi gian n¸i trªn chuång ®Î. Kh¸ng sinh uèng: Sö dông ë 5 ngμy tuæi ñeå phoøng beänh. Amprolium hydrochloride 25 - 65mg/kg theå troïng. Söû duïng 3 ngaøy lieân tuïc ñeå ñieàu trò. Toltrazuril 20mg/kg theå troïng. Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 8
bÖnh do giun trßn (ASCARIDS) Heo bÞ bÖnh lμ do loμi giun trßn cã tªn lμ Ascaris suum g©y ra. BÖnh x¶y ra trªn heo thÞt tõ 30kg ñeán xuÊt chuång. Vßng ®êi cña giun trßn Heo ¨n trøng giun tõ ngoμi m«i tr−êng vμo ruét, trøng sÏ në thμnh Êu trïng. AÁu trïng nμy sÏ ®i qua thμnh ruét ®Õn gan, töø gan (ôû ñaây aáu truøng seõ gaây beänh tích treân gan) seõ di chuyeån ñeán phoåi vaø khÝ qu¶n. Sau ñoù aáu truøng theo dÞch ®−êng h« hÊp ®i ra ngoμi mieäng vμ ®−îc nuèt ng−îc l¹i ruét. T¹i ®ã, aáu truøng seõ ph¸t triÓn thμnh giun tr−ëng thμnh. TriÖu chøng l©m sμng Quaù tr×nh di tró cña Êu trïng giun trong c¸c giai ®o¹n l©y nhiÔm sÏ g©y ra c¸c triÖu chøng kh¸c nhau. Khi heo bÞ nhiÔm giun trßn sÏ cã c¸c triÖu chøng l©m sμng lμ tiªu ch¶y, ho vμ heo thÞt chËm lín. Cã thÓ gÆp heo ®i ph©n cã lÉn giun ë trong ph©n. Khi mæ kh¸m cã thÓ gÆp nh÷ng tæn th−¬ng trªn gan lμ nh÷ng nèt mμu tr¾ng. Trong lßng ruét cã giun tr−ëng thμnh. Phßng vμ ñiÒu trÞ Ph¶i phßng tr−íc tõ trªn chuång n¸i ®Î do giun trßn cã thÓ truyÒn tõ heo mÑ sang heo con trong giai ®o¹n nu«i con. ChÝch thuèc trÞ néi ngo¹i kÝ sinh trïng cho n¸i khi n¸i chuyÓn lªn chuång ®Î: Cevamec 1% chÝch víi liÒu 1ml/ 33 kg thÓ träng. 30 ppm 1. Flubennol 5% premix (0.6 kg/ 1 taán thöùc aên) 7-10 ngμy liªn tôc, 3 thaùng 1 30 ppm 2. Panacur 4% premix laàn (0.75 kg/ 1 taán thöùc aên) 275 - 440 mg/ 1 kg thÓ träng hoμ n−íc cho uèng 1 lieàu. 3. Piperazine HCL Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 9
BÖnh ghÎ (MANGE) Nguyeân nhaân do mét loμi ngo¹i kÝ sinh trïng cã tªn lμ Sarcoptes scabiei. KÝ sinh trïng nμy l−u tró vμ ph¸t triÓn trªn da. Neáu heo naùi bò nhieãm gheû seõ laây sang heo con, sau khi ñeán giai ñoaïn heo thòt seõ aûnh höôûng ñeán söùc khoûe cuûa heo thòt (chaäm lôùn, coøi coïc, giaûm söùc ñeà khaùng neân deã nhieãm moät soá beänh khaùc) TriÖu chøng l©m sμng Nh÷ng triÖu chøng l©m sμng th−êng thÊy râ trªn nh÷ng vïng da nh− tai, l−ng, bÑn, n¸ch... da bò dμy lªn vμ sÇn sïi. Phßng vμ ñiÒu trÞ Ñoái vôùi beänh naøy caàn phaûi phoøng beänh cho heo naùi ñeå traùnh laây nhieãm cho heo con theo meï. Coù theå söû duïng caùc loaïi thuoác sau: Taktic hoμ n−íc víi liÒu 40cc/10 lÝt n−íc. Phun −ít ®Òu trªn m×nh heo vμ sμn chuång. Phun ®Þnh kú 2 tuaàn 1 lÇn. Cevamec 1% chÝch d−íi da gèc tai cho heo víi liÒu 1ml/33 kg theå troïng. Ñònh kyø 3 thaùng 1 laàn. Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 10
BÖnh do Haemophilus parasuis (glassers’ disease) BÖnh nμy cã liªn quan tíi nh÷ng yÕu tè stress nh− mét ®iÒu kiÖn dÉn ®−êng. Vi khuÈn g©y bÖnh ë heo mäi løa tuæi nh−ng phæ biÕn nhÊt trªn heo con tõ 4 - 8 tuÇn tuæi. Vi khuÈn Haemophilus parasuis cã mÆt th−êng xuyªn trong ®−êng h« hÊp cña heo khoÎ m¹nh. D−íi ¶nh h−ëng cña stress, sù x©m nhiÔm cña vi khuÈn hoÆc virus kh¸c, Haemophilus parasuis cã kh¶ n¨ng g©y nhiÔm trïng toμn bé c¬ thÓ. TriÖu chøng l©m sμng CÊp tÝnh: Heo bÞ m¾c bÖnh Glasser trë nªn èm yÕu rÊt nhanh, th©n nhiÖt t¨ng 40 - 410C, bá ¨n, thë nhanh, vμ mét biÓu hiÖn ®Æc tr−ng lμ ho ng¾n 2 - 3 c¸i, tÝm bèn ch©n, vieâm khôùp vaø ®i l¹i khã kh¨n. H. parasuis tÊn c«ng vμo mμng bao khíp, mμng thanh dÞch cña ruét, phæi, tim vμ n·o g©y viªm mñ sîi th−êng kÕt hîp víi h« hÊp, viªm bao tim, viªm phóc m¹c vμ viªm mμng phæi coù theå gaây cheát ñoät ngoät. M¹n tÝnh: Heo beänh th−êng nhît nh¹t vμ ph¸t triÓn chËm. Tû lÖ nhiÔm bÖnh kho¶ng 10 - 15%. Khi viªm mμng bao tim kÐo dμi cã thÓ g©y chÕt. Caàn phaûi loaïi nhöõng heo bò beänh maïn tính vì ñieàu trò seõ khoâng coù hieäu quaû. §iÒu trÞ Sö dông kh¸ng sinh chÝch: 1ml/10 kg theå troïng. Ampisure 1ml/15 kg theå troïng. Liªn tôc 3 - 5 ngμy Dynamutilin 20% injection 1ml/10 kg theå troïng. Vetrimoxin LA Sö dông kh¸ng sinh trén c¸m: 400 ppm (2-3 kg/ 1 taán thöùc aên) CTC 15% premix Trén liªn tôc 7 ngμy. 200 ppm (1 kg/ 1 taán thöùc aên) Dynamutilin 10%premix Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 11
BÖnh viªm phæi ®Þa ph−¬ng do mycoplasma hyopneumoniae Nguyeân nhaân do Mycoplasma hyopneumoniae g©y ra. §é tuæi nhiÔm bÖnh lμ heo con ë giai ®o¹n sau cai s÷a vμ heo choai. TriÖu chøng l©m sμng CÊp tÝnh: BÖnh cÊp tÝnh th−êng gÆp trong ®μn lÇn ®Çu bÞ nhiÔm M. hyo. ë giai ®o¹n 7 - 8 tuÇn tuæi sau khi bÞ nhiÔm mÇm bÖnh cã thÓ thÊy nh÷ng triÖu chøng cÊp tÝnh nghiªm träng nh− viªm phæi nÆng, ho, thë khã, sèt vμ tû lÖ chÕt cao. Tuy nhiªn nh÷ng triÖu chøng nμy thay ®æi vμ mÊt khi bÖnh nhÑ ®i. M¹n tÝnh: BÖnh th−êng gÆp ë trong ®μn cã mÇm bÖnh xuÊt hiÖn nhiÒu lÇn. TriÖu chøng l©m sμng th−êng gÆp ë ®é tuæi tõ 7-18 tuÇn nh− ho kÐo dμi vμ nhiÒu lÇn (heo ho ngoài kieåu choù). Mét sè con bÞ h« hÊp nÆng vμ biÓu hiÖn triÖu chøng viªm phæi. SÏ cã kho¶ng 30 - 70% sè heo cã bÖnh tÝch tæn th−¬ng phæi khi mæ kh¸m. §iÒu trÞ Kh¸ng sinh chÝch: 1ml/6kgP hoÆc 1ml/22kg theå troïng. Tylan 50 hoÆc Tylan 200 liªn tôc trong 3 - 5 1ml/15kg theå troïng. Dynamutilin 20% injection ngμy 1 kg thÓ träng Lincomycin Kh¸ng sinh trén c¸m: 100ppm (1.25 kg/ 1 taán thöùc aên) Tylan 40 sulfa G premix Liªn tôc 10 - 14 200ppm (2 kg/ 1 taán thöùc aên) Dynamutilin 10% premix ngμy 100 ppm (0.2 kg/ 1 taán thöùc aên) Lincomix 50 premix Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 12
BÖnh viªm phæi vμ mμng phæi do actinobacillus pleuropneumoniae Nguyeân nhaân do mét loaïi vi khuÈn cã tªn Actinobacillus pleuropneumoniae. MÇm bÖnh th−êng l−u tró trong h¹ch amidan vμ c¬ quan h« hÊp. Giai ®o¹n ñ bÖnh khi l©y nhiÔm lμ rÊt ng¾n tõ 12 giê ñeán 3 ngμy. MÇm bÖnh truyÒn l©y gi÷a heo bÖnh vôùi heo khoÎ vμ cã thÓ truyÒn qua kh«ng khÝ trong kho¶ng c¸ch tõ 5 - 10 mÐt. Vi khuÈn ë ngoμi moâi tröôøng chØ sèng ®−îc vμi ngμy. Khi vi khuÈn tÊn c«ng vμo phæi, ®éc tè ®−îc s¶n xuÊt ra g©y tæn th−¬ng nÆng cho tæ chøc m« phæi vμ t¹o ra nh÷ng vïng ho¹i tö mμu xanh thÉm hoÆc ®en cïng víi sù viªm mμng phæi. Xoang ngùc chøa ®Çy dÞch. TriÖu chøng l©m sμng CÊp tÝnh: Vi khuÈn cã thÓ t¸c ®éng trªn heo tõ khi cai s÷a ®Õn khi xuÊt chuång nh−ng chñ yÕu lμ ë ®é tuæi tõ 15-22 tuÇn tuæi. ThÊy heo chÕt ®ét ngét mμ chØ thÊy dÞch mòi cã lÉn m¸u ch¶y ra tõ lç mòi. Trªn heo sèng thÊy triÖu chøng ho ng¾n, thë khã vμ nÆng, tÝm tai. Heo bÞ nÆng th−êng yÕu vμ sèt cao. ¸ cÊp tÝnh: BÖnh xuÊt hiÖn cïng ®é tuæi víi tr−êng hîp bÖnh cÊp tÝnh nhöng coù biÓu hiÖn thë bông do viªm mμng phæi g©y ®au. TriÖu chøng thë bông vμ ho ng¾n ®Ó ph©n biÖt víi Mycoplasma hyopneumoniae Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 13
§iÒu trÞ Kh¸ng sinh chÝch: 1 c.c. /10 kg theå troïng. 1 Ampisure injection 1 c.c. /15 kg theå troïng. 2. Dynamutilin 20% injection ChÝch l¹i mòi kÕ tiÕp sau 12 - 1 c.c. /17 kg theå troïng. 3. Exenel injection 24 giê liªn tôc trong 3 - 5 1 c.c. /10 kg theå troïng. ngμy ®Õn khi heo khoÎ. 4. Octacin - EN 5% injection 1 c.c. /10 kg theå troïng. 5. Vetrimoxin LA injection Kh¸ng sinh trén c¸m: 300ppm (0.6 kg/ 1 taán thöùc aên) Amoxicillin 50 % premix 200ppm (2 kg/ 1 taán thöùc aên) Dynamutilin 10% premix Liªn tôc trong 2 - 4 tuÇn. 200ppm (1 kg/ 1 taán thöùc aên) Pulmotil 20% premix Mét sè bÖnh trªn heo vμ c¸ch ®iÒu trÞ 14