zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y học thường thức

Một số giải pháp can thiệp chính để khắc phục hậu quả lâu dài của chất độc dioxin đối với sức khỏe con người trong chiến tranh ở Việt Nam

Chia sẻ: Bút Cam | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

111
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số giải pháp can thiệp chính để khắc phục hậu quả lâu dài của chất độc dioxin đối với sức khỏe con người trong chiến tranh ở Việt Nam Trong thời gian chiến tranh ở Việt Nam, quân đội Mỹ đã rải xuống miền Nam Việt Nam hơn 80 triệu lít chất hóa học có chứa Dioxin là chất độc hại nhất mà con người tìm ra được. Nó đã gây hậu quả nghiêm trọng cho môi trường sinh thái và cho sức khoẻ con người Việt Nam.Những giải pháp can thiệp...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số giải pháp can thiệp chính để khắc phục hậu quả lâu dài của chất độc dioxin đối với sức khỏe con người trong chiến tranh ở Việt Nam

| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Moät soá giaûi phaùp can thieäp chính ñeå khaéc phuïc haäu quaû laâu daøi cuûa chaát ñoäc dioxin ñoái vôùi söùc khoûe con ngöôøi trong chieán tranh ôû Vieät Nam PGS.TS. Nguyeãn Vaên Töôøng Trong thôøi gian chieán tranh ôû Vieät Nam, quaân ñoäi Myõ ñaõ raûi xuoáng mieàn Nam Vieät Nam hôn 80 trieäu lít chaát hoùa hoïc coù chöùa Dioxin laø chaát ñoäc haïi nhaát maø con ngöôøi tìm ra ñöôïc. Noù ñaõ gaây haäu quaû nghieâm troïng cho moâi tröôøng sinh thaùi vaø cho söùc khoeû con ngöôøi Vieät Nam.Nhöõng giaûi phaùp can thieäp caàn phaûi coù nhaèm khaéc phuïc haäu quaû laâu daøi cuûa chaát ñoäc Dioxin leân söùc khoeû con ngöôøi laø loàng gheùp caùc nhoùm giaûi phaùp veà moâi tröôøng nhaèm caét nguoàn phôi nhieãm Dioxin töø caùc vuøng noùng xaâm nhaäp vaøo con ngöôøi vaø caùc giaûi phaùp mang tính xaõ hoäi vaø coäng ñoàng nhaèm laøm giaûm nheï gaùnh naëng beänh taät cho ñoái töôïng bò phôi nhieãm vaø cho xaõ hoäi. Khaéc phuïc haäu quaû laâu daøi cuûa chaát ñoäc Dioxin trong chieán tranh leân söùc khoeû con ngöôøi vaø moâi tröôøng laø nhöõng coâng vieäc vöøa mang tính caáp baùch vöøa heát söùc naëng neà, ñoàng thôøi laïi laø nhöõng coâng vieäc heát söùc khoù khaên vaø keùo daøi, ñoøi hoûi söï quan taâm cuûa toaøn xaõ hoäi vaø söï hôïp taùc quoác teá maïnh meõ hôn nöõa. During the Vietnam War, the American Air Force have sprayed over 80 million liters of Agent Orange containing Dioxin - the most toxic substance ever found in human's history - in South Viet Nam. This has caused serious consequences for Vietnamese people's health and ecological environment. The intervention solutions for overcoming long-term consequences of Dioxin must be an integration of groups of solutions on environment in eliminating dioxin exposure sources from hot spots and groups of social and community-based solutions to mitigate the disease burden for dioxin-exposed individ- uals and the society as a whole. To overcome the long-term consequences of dioxin on human health and environment is an urgent and arduous task. It requires time and concerns of the whole society as well as a stronger international cooperation. 1. Phôi nhieãm Dioxin trong chieán tranh ôû ñoäi Myõ ñaõ tieán haønh chieán dòch mang teân Vieät Nam "Operation Trail Dust" bao goàm nhieàu chöông trình khaùc nhau, trong ñoù chöông trình "Ranch Hand" laø Dioxin laø moät taïp chaát ñöôïc sinh ra trong quaù chuû yeáu chieám tôùi 95% caùc phi vuï cuûa chieán dòch, trình saûn xuaát chaát dieät coû chöùa 2,4,5 T (Trichloro ñaõ raûi xuoáng mieàn Nam Vieät Nam hôn 80 trieäu lít Phenoxy Acetic Acid), chaát dieät coû naøo coù 2,4,5T laø chaát hoùa hoïc. Trong caùc chaát ñoäc, chaát da cam laø coù Dioxin. Dioxin laø chaát ñoäc nhaát trong caùc chaát chuû yeáu vaø noù chöùa hoãn hôïp cuûa 2 chaát 2,4,5T vaø ñoäc do con ngöôøi tìm ra. Dioxin coù khoaûng 70 ñoàng 2,4 D vôùi tyû leä 1:1, ñoàng thôøi ñem theo moät löôïng phaân, trong ñoù ñoäc nhaát laø chaát 2,3,7,8 Tetra Chloro lôùn taïp chaát Dioxin ñöôïc taïo ra trong quaù trình saûn Dibenzo Dioxin (TCDD) vaø 1,2,3,7,8 Penta Chloro xuaát. Toång löôïng Dioxin ñaõ raûi xuoáng mieàn Nam Dibenzo Dioxin (PeCDD). Dioxin vôùi haøm löôïng Vieät Nam theo soá lieäu cuûa taùc giaû A.H.Westing moät phaàn tyû gam [nanogam (ng)] ñaõ coù theå gaây tai (Myõ) laø 170kg, theo J.Stellman laø 366kg, theo moät bieán sinh saûn, dò taät baåm sinh vaø ung thö treân caùc soá nhaø khoa hoïc Vieät Nam taïi Trung taâm nhieät ñôùi ñoäng vaät thöïc nghieäm. Vieät Nga öôùc tính khoaûng 1000kg. Beân caïnh chaát da Trong thôøi gian töø 10/8/1961 ñeán 7/1971 quaân cam, quaân ñoäi Myõ coøn söû duïng caùc chaát hoaù hoïc 4 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6)
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | khaùc chöùa 2,4,5T coù chöùa Dioxin raûi xuoáng chieán dieãn ñaït caùc con ñöôøng Dioxin xaâm nhaäp vaøo cô theå tröôøng ôû Vieät Nam. Vôùi ñoäc tính cuûa Dioxin ñaõ ñöôïc baèng sô ñoà ñôn giaûn sau ñaây: neâu treân, cuoäc chieán tranh hoùa hoïc cuûa Myõ ôû Vieät Nam ñaõ gaây ra haäu quaû nghieâm troïng cho moâi Chaát ñoäc hoùa hoïc/Dioxin tröôøng sinh thaùi vaø cho con ngöôøi Vieät Nam, nhöõng Phôi Phôi haäu quaû naøy ñeán nay sau hôn 30 naêm keát thuùc chieán - Thuûy saûn nhieãm nhieãm tranh vaãn tieáp tuïc taùc ñoäng tôùi moâi tröôøng vaø söùc - Ñoäng vaät nuoâi tröïc giaùn khoeû con ngöôøi, noù seõ coøn gaây aûnh höôûng cho nhieàu tieáp - Ñoäng vaät hoang daõ tieáp theá heä sau naøy cuûa ngöôøi Vieät Nam. Con ngöôøi bò phôi nhieãm Dioxin trong chieán tranh coù theå theo hai con ñöôøng chính laø phôi nhieãm Ngöôøi bò phôi nhieãm tröïc tieáp vaø phôi nhieãm giaùn tieáp. Phôi nhieãm tröïc tieáp coù theå do bò raûi tröïc tieáp vaøo ngöôøi vaø/hoaëc bò nhieãm tröïc tieáp töø moâi tröôøng theo con ñöôøng qua Hình 2. Sô ñoà ñöôøng phôi nhieãm Dioxin tröïc tieáp vaø da, qua hoâ haáp vaø qua aên uoáng. Phôi nhieãm giaùn tieáp giaùn tieáp coù theå do ñoäng vaät nuoâi vaø ñoäng vaät hoang daõ ñaõ bò Caùc giaûi phaùp can thieäp phaûi giaûi quyeát ñöôïc phôi nhieãm, con ngöôøi aên thöùc aên töø nguoàn ñoäng vaät caùc vaán ñeà sau ñaây: bò phôi nhieãm naøy vaø bò phôi nhieãm giaùn tieáp qua - Caét caùc nguoàn phôi nhieãm Dioxin töø hai con thöïc phaåm. ñöôøng tröïc tieáp vaø giaùn tieáp. Dioxin laø moät trong nhöõng hoùa chaát coù ñoäc tính - Taêng nhanh quaù trình phaân huûy vaø ñaøo thaûi cao nhaát ñöôïc bieát ñeán nay, khi vaøo cô theå noù taùc Dioxin ra khoûi cô theå laøm giaûm noàng ñoä Dioxin ñoäng leân nhieàu cô quan noäi taïng vaø gaây ra nhieàu trong cô theå. beänh hieåm ngheøo cho con ngöôøi. Nhöõng giaûi phaùp can thieäp nhaèm khaéc phuïc haäu quaû laâu daøi cuûa chaát - Taêng söùc ñeà khaùng cuûa cô theå, khaû naêng ñaùp ñoäc Dioxin leân söùc khoûe con ngöôøi phaûi laø nhöõng öùng mieãn dòch, khaû naêng thu doïn goác töï do cuûa cô giaûi phaùp loàng gheùp goàm caû caùc giaûi phaùp veà moâi theå ñeå choáng laïi caùc taùc ñoäng xaáu cuûa Dioxin ñoái vôùi tröôøng, nhöõng giaûi phaùp mang tính coäng ñoàng vaø cô theå. nhöõng giaûi phaùp ñi vaøo nhöõng caên beänh cuï theå. - Chaån ñoaùn vaø ñieàu trò ñaëc hieäu vôùi töøng loaïi Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán söùc khoeû vaø beänh taät beänh maø caùc ñoái töôïng bò phôi nhieãm Dioxin maéc cuûa con ngöôøi coù theå bieåu dieãn theo sô ñoà döôùi ñaây: phaûi. - Caùc giaûi phaùp mang tính xaõ hoäi vaø coäng ñoàng nhaèm laøm giaûm gaùnh naëng beänh taät cho caùc ñoái töôïng bò phôi nhieãm vaø cho xaõ hoäi. Caùc coâng trình nghieân cöùu cuûa caùc nhaø khoa hoïc Quoác teá vaø Vieät Nam taäp trung vaøo caùc nhoùm giaûi phaùp trình baøy treân ñaây vôùi nhöõng möùc ñoä khaùc nhau. Nhoùm giaûi phaùp veà moâi tröôøng (nhoùm ñaàu tieân) laø nhoùm ñöôïc quan taâm nghieân cöùu nhieàu vaø ñaõ ñöa ra ñöôïc nhieàu phöông phaùp vaø qui trình coâng ngheä xöû lyù moâi tröôøng. Tuy nhieân ñaây cuõng laø thaùch thöùc ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån do söï toán keùm cuûa phöông phaùp vaø phaûi coù nguoàn löïc taøi chính to Hình 1. Sô ñoà caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán söùc khoeû vaø lôùn môùi giaûi quyeát trieät ñeå ñöôïc. Boán nhoùm giaûi beänh taät phaùp coøn laïi taäp trung vaøo ñoái töôïng con ngöôøi, Khi baøn ñeán caùc giaûi phaùp can thieäp chuùng ta nhöng laø moät vaán ñeà heát söùc khoù khaên do tính phöùc phaûi quan taâm ñaày ñuû ñeán caùc yeáu toá taùc ñoäng leân taïp veà cô cheá taùc ñoäng cuûa Dioxin. Do ñoù caàn coù söùc khoûe vaø beänh taät cuûa con ngöôøi, maët khaùc chuùng nhieàu nghieân cöùu tieáp theo môùi hy voïng coù ñöôïc ta cuõng phaûi xem xeùt ñaày ñuû ñeán nhöõng con ñöôøng nhöõng giaûi phaùp coù hieäu quaû. Khi nhöõng naïn nhaân maø Dioxin xaâm nhaäp vaøo cô theå con ngöôøi. Coù theå bò phôi nhieãm chaát ñoäc Dioxin bò moät loaïi beänh cuï Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6) 5
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | theå naøo ñoù, chuùng ta môùi coù theå ñöa ra ñöôïc moät cuûa TCDD trong cô theå döïa vaøo moâ hình cuûa Kissel phaùc ñoà ñieàu trò ñaëc hieäu cho loaïi beänh ñoù. Ví duï: vaø Robarge. Caùc taùc giaû ñaõ öôùc tính noàng ñoä taïi moâ khi moät cöïu chieán binh coù phôi nhieãm vôùi Dioxin bò do phôi nhieãm möùc neàn vaø söï ñaøo thaûi 2,3,7,8 maéc beänh ñaùi ñöôøng, chuùng ta caàn aùp duïng caùc phaùc TCDD ôû cöïu chieán binh Ranch Hand. ñoà ñieàu trò ñaëc hieäu chöõa beänh ñaùi ñöôøng. Moät beänh Theo öôùc tính töø söï ñaøo thaûi 2,3,7,8 TCDD ôû nhaân nöõ coù phôi nhieãm vôùi chaát Dioxin bò ung thö nhöõng cöïu chieán binh Ranch Hand ñaõ phôi nhieãm laø vuù chuùng ta caàn coù phaùc ñoà ñieàu trò ung thö vuù baèng 50 pg/ngaøy. Vôùi nhöõng ñieàu kieän naøy caên cöù vaøo phaãu thuaät keát hôïp vôùi xaï trò vaø hoaù chaát v.v... Tuy noàng ñoä 2,3,7,8 TCDD trong moâ môõ caùc taùc giaû ñaõ nhieân neáu ñeå ñeán khi caùc naïn nhaân chaát ñoäc Dioxin thu ñöôïc keát quaû sau: bò moät beänh cuï theå naøo ñoù thì ñaây laø moät bieän phaùp heát söùc thuï ñoäng. Chuùng ta caàn coù caùc giaûi phaùp can Noàng ñoä trong moâ môõ Thôøi gian baùn huyû thieäp raát sôùm ngay töø khi môùi baét ñaàu bò phôi nhieãm 100 ppt 4,4 naêm nhöng ñoù laø bieän phaùp gì thì laø moät vaán ñeà maø caùc 50 ppt 5,2 naêm nhaø khoa hoïc theá giôùi vaøVieät Nam ñang caàn phaûi 30 ppt 5,9 naêm tìm caâu traû lôøi. 20 ppt 7,2 naêm Beân caïnh vieäc ñieàu trò giaûi ñoäc cho caù nhaân ngöôøi bò phôi nhieãm thì neân nhôù raèng chuùng ta 15 ppt 9.1 naêm khoâng ñöôïc bao giôø queân laõng ñi moät coâng vieäc cöïc 10 ppt 20 naêm kyø quan troïng ñoù laø choáng taùi nhieãm vaø nhieãm môùi chaát ñoäc Dioxin ôû caùc vuøng noùng nhö ôû saân bay Ñaø Baûng 1. Noàng ñoä 2,3,7,8 TCCD vaø thôøi gian baùn Naüng, saân bay Bieân Hoaø vaø Phuø Caùt. huûy Keát quaû naøy cuõng töông töï keát quaû thu ñöôïc töø 2. Moät soá giaûi phaùp can thieäp ñoái vôùi caùc cöïu chieán binh coù noàng ñoä 2,3,7,8 TCDD cuûa söùc khoeû cuûa naïn nhaân chaát ñoäc Dioxin lipid trong maùu > 10 ppt, coù thôøi gian baùn huyû laø 7,1 2.1. Taêng nhanh quaù trình phaân huyû vaø ñaøo thaûi naêm (Pirkle vaø coäng söï, 1989)(9). Caùc keát quaû ñaõ cho Dioxin ra khoûi cô theå, laøm giaûm noàng ñoä Dioxin thaáy raèng thôøi gian baùn huyû seõ taêng leân ñaùng keå khi trong cô theå vaø caét nguoàn phôi nhieãm. noàng ñoä trong caùc moâ ñaït ñeán möùc oån ñònh. [7] [8] [9] [15] Nhieàu coâng trình cuûa caùc nhaø khoa hoïc ñaõ cho Taïi Hoäi nghò khoa hoïc Quoác teá Vieät Nam - Hoa thaáy con ngöôøi coù theå haáp thuï 2,3,7,8 TCDD theo Kyø veà Dioxin (2002) moät soá taùc giaû Vieät Nam, Nhaät ñöôøng hoâ haáp , tieâu hoaù vaø theo ñöôøng da khi bò phôi Baûn, Haøn Quoác ñaõ coù caùc baùo caùo söû duïng nguoàn nhieãm Dioxin. Moät soá keát quaû nghieân cöùu cuõng cho döôïc lieäu ñeå taêng nhanh quaù trình ñaøo thaûi Dioxin thaáy 2,3,7,8 TCDD ñöôïc ñaøo thaûi moät phaàn theo ra khoûi cô theå [10]. Do ñaëc tính cuûa Dioxin laø coù aùi löïc phaân ôû döôùi daïng chaát chuyeån hoaù [13] [14]. Caùc nghieân vôùi lipid trong cô theå, noù tích tuï nhieàu ôû caùc moâ môõ, cöùu cuûa Pirkle vaø coäng söï 1989 [9] cuûa Michalek vaø moät soá taùc giaû ñaõ thöû nghieäm cho caùc ñoái töôïng bò coäng söï naêm 1996 [8], vaø cuûa nhieàu taùc giaû khaùc veà phôi nhieãm uoáng daàu thöïc phaåm theo moät lieàu löôïng söï ñaøo thaûi cuûa Dioxin ra khoûi cô theå ñaõ ñöa ra thôøi nhaát ñònh. Caùc taùc giaû hy voïng quaù trình ñoåi môùi caùc gian baùn huyû cuûa 2,3,7,8 TCDD vôùi nhöõng soá lieäu chaát lipid trong cô theå, moät löôïng lipid dö thöøa ñaøo khaùc nhau. Coù taùc giaû ñöa ra thôøi gian baùn huyû laø thaûi qua ñöôøng tieâu hoaù seõ keùo theo moät löôïng 7,1 naêm [9], Michalek vaø coäng söï 1996 laø 8,7 naêm [8]; Dioxin ñaùng keå ñöôïc ñaøo thaûi. Trong choáng ñoäc Wolfe vaø coäng söï 1994 laø 11,3 naêm [15]. Keát quaû ñieàu quan troïng laø giaûi quyeát ôû giai ñoaïn caáp tính nghieân cöùu cuûa Michalek vôùi thôøi gian baùn huyû laø khi môùi bò nhieãm ñoäc, tuy nhieân toaøn boä caùc caùc naïn 8,78 naêm laø keát quaû ñöôïc coâng nhaän nhieàu hôn caû. nhaân chaát ñoäc Dioxin ñeàu laø ôû tình traïng ñaõ qua giai Caùc coâng trình nghieân cöùu cuûa Schecter vaø ñoaïn nhieãm ban ñaàu, vì theá giaûi ñoäc ôû giai ñoaïn maïn Gasiewicz, 1987 cuõng cho thaáy 2,3,7,8 TCDD ñöôïc tính naøy laø moät vaán ñeà heát söùc khoù khaên, maët khaùc baøi tieát qua söõa meï vaø do ñoù cuõng coù taùc duïng laøm thôøi gian baùn thaûi cuûa Dioxin laïi raát daøi, Dioxin tích giaûm noàng ñoä Dioxin trong cô theå. [11] tuï ôû caùc moâ môõ laø chuû yeáu neân vieäc huy ñoäng ñöôïc - Kissel vaø Robarge (1988) [7] ñaõ söû duïng moâ Dioxin vaøo maùu ñeå ñaøo thaûi ra ngoaøi cuõng caàn phaûi hình PBPK (Physiologically based nghieân cöùu. Moät con ñöôøng ñeå thanh loïc chaát ñoäc Pharmacokinetic) ñeå nghieân cöùu khaû naêng ñaøo thaûi cuûa cô theå laø baøi tieát qua moà hoâi, vaän duïng cô cheá 6 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6)
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | naøy nhieàu taùc giaû ñaõ söû duïng phöông phaùp xoâng hôi quaù trình chuyeån hoaù cuûa 2,3,7,8 TCDD. keát hôïp vôùi uoáng vitamin, uoáng daàu vaø luyeän taäp theå Trong hoäi nghò khoa hoïc Quoác teá Vieät Nam - duïc theå thao ñeå taêng ñaøo thaûi caùc chaát ñoäc qua Hoa Kyø veà Dioxin (2002) [10], Nguyeãn Thò Ngoïc ñöôøng moà hoâi. Dioxin cuõng coù theå ñöôïc ñaøo thaûi Dao vaø coäng söï ñaõ coâng boá keát quaû böôùc ñaàu duøng baèng phöông phaùp naøy (phöông phaùp thanh loïc chaát cheá phaåm Naturenz laø moät hoãn hôïp caùc enzym thöïc ñoäc cuûa Hubbard). vaät vaø caùc chaát choáng oxy hoaù töï nhieân, caùc axid Keát quaû nghieân cöùu cuûa chuùng toâi taïi vuøng noùng amin, caùc vitamin. Naturenz coù taùc duïng laøm taêng Bieân Hoøa vaø Ñaø Naüng cho thaáy haøm löôïng Dioxin haøm löôïng nhoùm -SH töï do, haøm löôïng Hem toaøn trong caùc maãu maùu troän vaø maãu maùu caù nhaân cuûa phaàn, hoaït tính anilin Hydroxylase trong maùu vaø ngöôøi lôùn vaø treû em soáng caïnh caùc vuøng noùng coøn ôû huyeát thanh cuûa beänh nhaân. Naturenz coù taùc duïng möùc raát cao. Maãu maùu caù nhaân cuûa treû em soáng caûi thieän chöùc naêng gan, naâng cao söùc khoeû ngöôøi caïnh vuøng noùng ôû Ñaø Naüng cao gaáp 20 laàn so vôùi beänh. Theo höôùng nghieân cöùu naøy, caùc taùc giaû Nhaät, cuûa treû em ôû vuøng chöùng cuûa Haûi Phoøng. Ñaëc bieät Haøn Quoác, Trung Quoác, Vieät Nam ñaõ ñöa ra raát ôû Ñaø Naüng coù tröôøng hôïp haøm löôïng Dioxin cuûa treû nhieàu loaïi thuoác coù nguoàn goác töø ñoäng thöïc vaät coù em leân tôùi möùc 352,99 pg/g lipid. Chuùng toâi cho taùc duïng laøm taêng khaû naêng ñaùp öùng mieãn dòch, taêng raèng coù hieän töôïng nhieãm môùi chaát Dioxin töø vuøng söùc ñeà khaùng vaø taêng khaû naêng choáng oxy hoaù. noùng laø kho chöùa caùc chaát da cam /Dioxin trong saân Nhoùm bieän phaùp naøy khoâng coù taùc duïng giaûi ñoäc bay Ñaø Naüng do Myõ söû duïng trong chieán tranh coøn tröïc tieáp ñaøo thaûi Dioxin ra khoûi cô theå nhöng noù coù ñeå laïi. Hieän töôïng nhieãm môùi naøy chuû yeáu laø nhieãm taùc duïng giaùn tieáp thoâng qua taùc duïng chung ñoái vôùi giaùn tieáp qua chuoãi thöùc aên maø cö daân soáng quanh cô theå naâng cao khaû naêng choáng laïi caùc taùc duïng ñoäc vuøng noùng ñaõ söû duïng caùc loaïi thöïc phaåm ñaùnh baét haïi vôùi teá baøo vaø vôùi cô theå noùi chung. tröïc tieáp töø caùc hoà quanh saân bay Ñaø Naüng. Beân 23. Chaån ñoaùn vaø ñieàu trò ñaëc hieäu vôùi töøng loaïi caïnh vieäc söû duïng caùc bieän phaùp can thieäp laøm saïch beänh maø caùc ñoái töôïng phôi nhieãm vôùi Dioxin maéc phaûi moâi tröôøng, caét caùc nguoàn phôi nhieãm, chuùng toâi Treân cô sôû khaûo saùt haøng traêm coâng trình cho raèng caàn coù moät chöông trình giaùo duïc cho nghieân cöùu veà Dioxin töø ñaàu nhöõng naêm 1970 ñeán ngöôøi daân soáng quanh saân bay Ñaø Naüng vaø Bieân nhöõng coâng trình nghieân cöùu vaøo cuoái naêm 1999. Hoøa veà caùc kieán thöùc phoøng choáng nhieãm môùi chaát Vieän haøn laâm y hoïc Myõ ñaõ coâng nhaän moät soá beänh da cam/Dioxin töø vuøng noùng. Bieän phaùp giaùo duïc coù lieân quan chaéc chaén vôùi Dioxin, moät soá beänh coù kieán thöùc phoøng choáng nhieãm môùi Dioxin cho ngöôøi lieân quan haïn cheá vaø moät soá beänh khaùc thì chöa ñuû daân cuõng seõ laø giaûi phaùp quan troïng nhaèm caét nguoàn chöùng cöù lieân quan. Haøng naêm, töø caùc keát quaû phôi nhieãm. nghieân cöùu Vieän haøn laâm y hoïc Myõ laïi coâng boá theâm 2.2. Taêng cöôøng söùc khoeû vaø söùc ñeà khaùng cuûa moät soá beänh lieân quan. Moät soá beänh coù baèng chöùng cô theå, khaû naêng ñaùp öùng mieãn dòch, khaû naêng thu lieân quan chaéc chaén vôùi Dioxin goàm: doïn goác töï do. - Ung thö phaàn meàm (Soft Tissue Sarcoma) Nhöõng nghieân cöùu ôû ngöôøi ñaõ ñöa ra ñöôïc - U-lympho nhoû Hodgkin nhöõng baèng chöùng roõ raøng veà taùc haïi treân heä thoáng mieãn dòch cuûa Chlorinated dibenzop dioxin (CDD) - Hodgkin vaø nhöõng nghieân cöùu ôû ñoäng vaät cuõng ñaõ cho thaáy - Beänh tröùng caù do Clo (chloracne) raèng CDD laø caùc yeáu toá öùc cheá mieãn dòch, gaây suy Moät soá beänh ñöôïc coi laø coù baèng chöùng lieân giaûm vaø thay ñoåi troïng löôïng tuyeán öùc khi phôi quan vôùi Dioxin goàm: nhieãm theo ñöôøng uoáng[3] [4] [5] [6] [12] - Ung thö ñöôøng hoâ haáp (ung thö thanh quaûn, ung Vieäc söû duïng caùc thuoác y hoïc coå truyeàn vaø döôïc thö phoåi, ung thö khí pheá quaûn) lieäu coù taùc duïng kích thích heä mieãn dòch, taêng cöôøng - Ung thö tieàn lieät tuyeán khaû naêng ñaùp öùng mieãn dòch cuûa teá baøo coù theå laø - Beänh ña u tuyû xöông ( Multiple myeloma) nhöõng giaûi phaùp ñöôïc söû duïng ñeå giaûi ñoäc. Moät soá nhaø khoa hoïc Vieät Nam ñang thöû nghieäm treân suùc vaät thí - Beänh nöùt ñoát soáng (Spina Bifida) nghieäm theo höôùng söû duïng thuoác y hoïc coå truyeàn cuûa - Loaïn chuyeån hoùa porphyria bieåu hieän ôû da muoän Vieät Nam nhaèm kích thích heä mieãn dòch hoaëc taêng di truyeàn. cöôøng khaû naêng thu doïn goác töï do ñöôïc sinh ra trong - Roái loaïn thaàn kinh ngoaïi bieân Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6) 7
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | - Beänh ñaùi ñöôøng neâu treân tuy khoâng coù taùc duïng giaûi ñoäc, khoâng naâng Moät soá beänh khaùc thì chöa ñuû chöùng cöù ñeå noùi cao ñöôïc söùc ñeà khaùng cuûa cô theå nhöng laïi laø nhöõng coù lieân quan vôùi Dioxin hay khoâng. Taïi moät soá hoäi bieän phaùp hoã trôï veà maët taâm lyù raát coù hieäu quaû. Caùc nghò Dioxin caùc nhaø khoa hoïc vaø Hoäi cöïu chieán binh bieän phaùp neâu treân giuùp cho caùc naïn nhaân Dioxin Myõ cuõng ñaõ ñöa ra moät danh muïc beänh coù lieân quan vöõng vaøng veà maët taâm lyù, vöôït qua nhöõng gaùnh vôùi phôi nhieãm Dioxin. Caùc giaûi phaùp laøm giaûm nheï naëng beänh taät, gaùnh naëng veà gia ñình, veà con chaùu gaùnh naëng beänh taät ñoái vôùi nhöõng beänh coù lieân quan hoï, nhöõng ñöùa con, chaùu bò taät nguyeàn ñang haøng vôùi Dioxin hay khoâng lieân quan vôùi Dioxin laø vaán ngaøy taùc ñoäng ñeán taâm tö tình caûm cuûa hoï ñeà gaëp nhieàu khoù khaên vì tröôùc heát chuùng ta phaûi xaùc ñònh söï phôi nhieãm sau ñoù chuùng ta phaûi xaùc 3. Keát luaän ñònh caùc yeáu toá lieân quan vaø loaïi tröø yeáu toá nhieãm. Caùc beänh do chaát Dioxin cuûa Myõ raûi xuoáng Tuy nhieân, giaûi phaùp ñieàu trò theo beänh laø giaûi phaùp trong chieán tranh Vieät Nam laø nhöõng vaán ñeà söùc mang tính taát yeáu. Duø moät beänh coù lieân quan hay khoûe phöùc taïp, khoù khaên vaø laø nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi khoâng lieân quan vôùi phôi nhieãm dioxin thì thaùi ñoä roäng lôùn, laø gaùnh naëng cho Vieät Nam hieän nay vaø cuûa ngöôøi thaøy thuoác tröôùc ngöôøi beänh laø phaûi taän trong vaøi chuïc naêm tôùi cuûa theá kyû 21. Nghieân cöùu tình cöùu chöõa cho ngöôøi beänh ñoù. Caùc bieän phaùp caùc giaûi phaùp caét caùc nguoàn phôi nhieãm Dioxin vaøo ñieàu trò giaûi ñoäc khoâng ñaëc hieäu ñöôïc ñeà caäp ñeán con ngöôøi taïi moät soá vuøng noùng laø vaán ñeà caáp baùch, nhieàu hôn nhöng neáu khoâng ñeà caäp ñeán vaán ñeà ñieàu nhaèm choáng taùi nhieãm cho quaàn theå daân cö soáng trò theo beänh seõ laøm cho ngöôøi ñoïc hieåu thieân leäch xung quanh vuøng noùng. Nghieân cöùu caùc giaûi phaùp veà bieän phaùp chaêm soùc söùc khoeû ñoái vôùi caùc naïn taêng ñaøo thaûi Dioxin ra khoûi cô theå, khöû ñoäc, taêng nhaân chaát ñoäc Dioxin. cöôøng söùc khoeû cho caùc ñoái töôïng bò phôi nhieãm, 2.4. Caùc giaûi phaùp mang tính xaõ hoäi vaø coäng giaûm nheï gaùnh naëng beänh taät laø nhöõng vaán ñeà khoù ñoàng nhaèm laøm giaûm nheï gaùnh naëng beänh taät cho khaên nhöng caàn ñöôïc ñaàu tö nghieân cöùu vaø caàn coù caùc ñoái töôïng bò phôi nhieãm vaø cho xaõ hoäi. söï hôïp taùc roäng raõi cuûa caùc nhaø khoa hoïc Vieät Nam Phöông phaùp söû duïng caùc keânh truyeàn thoâng vaø Quoác teá ñeå giaûi quyeát kòp thôøi. giuùp cho söï hieåu bieát cuûa ngöôøi daân ñöôïc naâng leân. Nhöõng bieän phaùp giaûi ñoäc khoâng ñaëc hieäu ñöôïc Hoï seõ töï bieát baûo veä mình thoâng qua vieäc coù yù thöùc ñeà caäp trong baøi vieát naøy coù nhieàu bieän phaùp khoâng giöõ gìn khi tieáp xuùc vôùi moâi tröôøng, khi aên uoáng... phaûi chæ aùp duïng rieâng cho nhöõng naïn nhaân Dioxin Phuïc hoài chöùc naêng döïa vaøo coäng ñoàng ñaõ giuùp maø aùp duïng cho nhieàu ñoái töôïng khaùc. Cô cheá taùc cho caùc treû em bò dò taät baåm sinh ñöôïc chaêm soùc chu ñoäng cuûa Dioxin ñoái vôùi cô theå laø moät cô cheá heát söùc ñaùo hôn. Hoaøng Ñình Caàu vaø coäng söï thuoäc Uyû ban phöùc taïp vaø taùc ñoäng ôû möùc phaân töû, caùc haäu quaû do 10-80 ñaõ xaây döïng heä thoáng laøng Hoaø Bình ñeå chaêm söï taùc ñoäng cuûa noù ñoái vôùi cô theå laø khoâng mang tính soùc caùc treû em bò dò taät baåm sinh coù boá, meï bò phôi ñaëc hieäu, do vaäy khoâng theå chæ ñích danh maø chæ coù nhieãm Dioxin trong chieán tranh. Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa theå noùi moät soá beänh coù lieân quan chaéc chaén hay caùc toå chöùc quoác teá, caùc toå chöùc nhaân ñaïo töø naêm khoâng chaéc chaén vôùi söï phôi nhieãm Dioxin. 1971 - 1999, Vieät Nam ñaõ ñaàu tö xaây döïng 113 traïm Cuõng chính vì lyù do neâu treân maø caùch nhìn nhaän y teá xaõ, phöôøng cho 53 tænh thaønh vaø seõ tieáp tuïc xaây veà caùc giaûi phaùp can thieäp ñeå khaéc phuïc haäu quaû laâu döïng tuyeán y teá cô sôû phuïc vuï cho vieäc chaêm soùc daøi cuûa chaát ñoäc Dioxin phaûi laø moät caùch nhìn toaøn khaùm chöõa beänh cho caùc ñoái töôïng bò phôi nhieãm dieän, keát hôïp nhieàu giaûi phaùp can thieäp caû treân söùc trong chieán tranh vaø chaêm soùc söùc khoeû cho caùc khoeû con ngöôøi vaø caû treân moâi tröôøng. vuøng daân cö ôû cô sôû. [1] [2] Trong thôøi gian qua Vieät Nam ñaõ laøm ñöôïc raát Chính phuû ñaõ coù chính saùch hoã trôï cho caùc naïn nhieàu vieäc cho caùc naïn nhaân chaát ñoäc Dioxin, tuy nhaân Dioxin baèng caùc khoaûn tieàn trôï caáp haøng nhieân do haïn cheá veà nguoàn löïc, do thieáu kinh thaùng, baèng vieäc caáp theû baûo hieåm y teá vaø baèng raát nghieäm veà vaán ñeà naøy, cho neân caùc coâng vieäc khaéc nhieàu chöông trình khaùc nhö chöông trình xoaù ñoùi phuïc haäu quaû laâu daøi leân söùc khoeû cuûa caùc naïn nhaân giaûm ngheøo, chöông trình laøm dòu noãi ñau da cam, chaát ñoäc Dioxin vaãn laø nhöõng coâng vieäc vöøa caáp quó hoã trôï naïn nhaân chaát ñoäc hoaù hoïc/Dioxin….. baùch vöøa naëng neà vaø laïi heát söùc khoù khaên ñoøi hoûi Nhöõng giaûi phaùp mang tính xaõ hoäi vaø coäng ñoàng phaûi coù söï ñaàu tö vaø söï hôïp taùc quoác teá veà khoa hoïc 8 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6)
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Taùc giaû: 6. Kerkvliet NI.1995 Immunological effects of Chlorinated dibenzo - p - dioxins. Enviorn Health Perspect 103: 47-53 PGS.TS. Nguyeãn Vaên Töôøng - Giaûng vieân Tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi, Uyû vieân Hoäi ñoàng tö vaán Ban chæ ñaïo 33 - Ban chæ 7. Kissel JC, Robarge GM. 1988, Assessing the elimination ñaïo quoác gia khaéc phuïc haäu quaû chaát ñoäc hoùa hoïc do Myõ söû of 2,3,7,8 TCDD from Humans with a physislogically based duïng trong chieán tranh ôû Vieät Nam. Ñòa chæ lieân laïc: Phoøng pharmacokinetic model. Chemosphere 17: 2017 - 2027 nghieân cöùu khoa hoïc - Tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi, Soá 1 Toân 8. Michalek JE, Pirkle JL, Caudill SP, et al. 1996. Thaát Tuøng, Haø Noäi. Ñieän thoaïi: 0903290057. E.mai: Pharmacokinetics of TCDD in veterans of Operation Ranch nguyenvantuong@hmu.edu.vn Hand: 10 - year follow - up. J.Toxicol Environ Health 47:209 - 220 9. Pirkle J, Wolfe W, Patterson D, et al. 1989. Estimates of Taøi lieäu tham khaûo the half - life of 2,3,7,8 tetrachlorodibenzo - p - dioxin in Vietnam veterans of Operation Ranch Hand. J.Toxicol 1. Hoaøng Ñình Caàu, Traàn Maïnh Huøng, Leâ Thaùi Haèng vaø Environ Health 27:165-171 coäng söï, Chieán löôïc toång theå giaûi quyeát caùc haäu quaû cuûa vieäc duøng caùc chaát hoaù hoïc ôû Vieät Nam trong chieán tranh Ñoâng 10. United States Scientific Conference on Human Health döông laàn thöù hai. Uyû ban quoác gia ñieàu tra haäu quaû caùc chaát and Enviromental effects of Agen Orange Dioxin, hoaù hoïc duøng trong chieán tranh Vieät Nam (UB 10-80). Kyû Proceeding of the Vietnam. yeáu coâng trình quyeån V phaàn thöù nhaát (2000): 95-118 Part 2: Human Health Effect, 3-6 march 2002. Nhaø xuaát baûn 2. Hoaøng Ñình Caàu, Traàn Maïnh Huøng, Phuøng Chí Duõng vaø GTVT Giaáy pheùp soá 105/XB - QLXB Page 23 - 790. coäng söï (UB 10-80). Chirstoppher T. Hatfiel; Wayne 11. Schecter A, Gasiewicz TA, 1987a. Health hazard assess- Swernychurk; Dave Levy Thomas G.Boivin vaø coäng söï ment of chlorinated dioxins and dibenzofurans contained in (Hatfiel Consultant, Co-Ltd, West Vanconver, Canada), A Human milk chemosphere 16:2147-2154. löôùi - Thöøa Thieân Hueá - Moät vuøng nghieân cöùu vaø giaûi quyeát caùc haäu quaû chaát dieät coû, phaùt quang söû duïng trong chieán 12. U.S. Department of Health and Human Services. tranh Ñoâng Döông laàn thöù hai. Kyû yeáu coâng trình quyeån V Agency for Toxic Substances and disease registry - phaàn thöù hai Uyû ban 10-80 (2000): 31-200 December 1998. Toxicological profile for Chlorinated Dibenzo - P - Dioxins. 3. Jansing P-J, Korff R.1994 Blood levels of 2,3,7,8- Tetrachlorodibenzo - p - dioxin and Globulins in a follow - 13. Van den Berg M, De Jongh J, Poiger H et al 1994, The up investigation of employees with chloracne I Dermatol Sci Toxicokinetics and metabolism of polychlorinated dibenzo 8: 91-95 - p - Dioxin (PCDDS) and dibenzofurans (PCDFs) and their relevance to toxicity. Crit Rev. Toxicol 24: 1-74. 4. Jung D, Berg FA, Edler L, et al. 1998. Immunologic find- ings in workers formerly exposed to 2,3,7,8 - tectra- 14. Wendling JM, Orth RG, Poiger H.1990.Determination of chlorodibenzo - p - dioxin and its congeners. Environ Helth [3H] - 2,3,7,8 Tetrachlorodibenzo - p - dioxin in Human perspect 106 (supp.12): 689-695 feces to ascertain its relative metabolism in man. Anal chem 62: 796 - 800 5. Jennings AM, Wild G, Ward ID, et al 1988, Immunological abnonmalities 17 years after accidental 15. Wolfe WH, Michalek JE, Miner JC, et al. 1994. exposure to 2, 3, 7, 8 - Tetrachloro - dibenzo-p-dioxin. Br.J. Derterminants of TCDD half - life in veterans of operation Ind Med 45: 701 - 704. Ranch Hand. J Toxicol Environ Health 41: 481 -488 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6) 9

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.