intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Phân tích bài thơ Tự tình II của Hồ Xuân Hương

Chia sẻ: Buoi Chieu Nang Dep | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

12.694
lượt xem
286
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn Trơ cái hồng nhan với nước non Chén rượu hương đưa say lại tỉnh Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Phân tích bài thơ Tự tình II của Hồ Xuân Hương

  1. KH I TÌNH C MÃI V I NON SÔNG T TÌNH (II) ðêm khuya văng v ng tr ng canh d n Trơ cái h ng nhan v i nư c non. Chén rư u hương ñưa say l i t nh V ng trăng bóng x khuy t chưa tròn, Xiên ngang m t ñ t, rêu t ng ñám ðâm to c chân mây, ñá m y hòn, Ngán n i xuân ñi, xuân l i l i M nh tình san s tí con con. H Xuân Hương “U ng rư u dư i trăng” - m t hình nh không xa l v i các nhà thơ c ñi n ñ i nhà ðư ng – Trung Qu c. ðó cũng là thi li u quen thu c trong các bài thơ ðư ng lu t c a văn h c Trung ñ i nư c ta. Nhưng c nh u ng rư u dư i trăng trong bài “T tình II” (trong chùm 3 bài thơ T tình, mà bài thơ T tình II là tiêu bi u nh t cho bút pháp tr tình cu H Xuân Hương) qu th t l lùng - l lùng ñ n m c ñáng kinh ng c! Chén rư u hương ñưa say l i t nh V ng trăng bóng x khuy t chưa tròn, Hình nh m t ngư i ph n xuân s c, tay cô ñơn nâng chén rư u ngang mày, l ng l ñ c m ñ quên s u, rũ t i… sao mà chua chát, u t ngh n ñ n nao lòng! N a ñêm trăn tr không ng ñư c, l ng l d y, v n l i mái tóc xanh xõa trên g i chi c, ng i câm l ng trong bóng t i vây b a chung quanh mà l ng nghe nh ng ti ng ñêm quen thu c ñ n ñơn ñi u. Trong ñêm v ng tĩnh m ch, càng rõ m n m t nh ng âm thanh văng v ng. Ti ng mõ th m, chuông s u (T tình I), gà gáy, tr ng canh d n (T tình II)… “nghe nh ng ti ng thêm r u rĩ”. ð c ñi ñ c l i câu thơ, ta ng ng hình như còn có ñi u gì g i g m, n gi u ñ ng sau nh ng câu ch . (Không c n s ñăng ñ i trong hai câu th c, vì n sĩ luôn có xu hư ng phá v tính quy ph m c a ðư ng thi). Xưa nay u ng rư u ch ng m y ai ch ñ thư ng th c “hương” như ngư i thư ng hoa c ! Chén rư u Xuân Hương ñưa, nâng lên ñ t xu ng, m i trăng, m i bóng, m i mình, càng u ng l i càng t nh ra, mà chua xót cho thân ph n m nh tình san s ch ng v n tròn như v ng trăng khuy t h tu n ñã x bên song c a. Ch m nh tình thôi l i ph i san s , ch còn tí con con mà cũng ch ng gi ñư c lâu b n. Ch p nh n s chia nhưng ñâu có d ñư c yên b chia s . Th m i bi t ư c mơ h nh phúc gi n ñơn, bình thư ng, dung d sao mà khó l m thay! Nh ng ngư i ph n trong thơ H Xuân Hương – cũng như chính b n thân tác gi - ñ u th t ñ p ñ . ð p ñ o ñ c, ñ p mình vàng vóc ng c và ñ p c tài năng (Thi u n , Tranh t n , Gi ng nư c, Bánh trôi nư c…). Nhưng tài s c c a h không ñư c xã h i ñương th i trân tr ng, và xã h i y ñã ñ y h rơi vào nh ng th m c nh éo le. ðó là nh ng ngư i ph n cam lòng làm l , ñó là nh ng ngư i ph n nh d , c tin ñ n “m nh tình m t kh i thi p xin mang”; ñó còn là nh ng ngư i ph n mà cu c ñ i trái ngang c a h không ch m t l n gi a ñư ng ñ t gánh… Nh ng ngư i ph n y, giàu s c s ng và r t ñ i tài hoa nhưng cu c ñ i l i g p nhi u b t h nh. 1
  2. Bao nhiêu thân ph n ngang trái ñó như d n h t lên ñôi vai còm cõi c a H Xuân Hương, nh ng n i ni m chua xót y như k t tinh, như ñ ng l i thành nh ng gi t nư c m t - nh ng gi t nư c m t ngh n ngào ch y ngư c vào trong theo nh ng gi t ñ ng, gi t cay, dù r ng c ba bài T tình không h có m t ti ng khóc! Qua di c o thơ ñ l i, ta b t g p m t H Xuân Hương tha thi t yêu ñ i “l ng then t o hóa, m toang ra cho thi u n ñón xuân vào” (câu ñ i). M t Xuân Hương tài hoa, ña tình trong nh ng l i thơ tình t nh thương g i cho Nguy n Du, ngày C n Chánh ði n h c sĩ Nguy n h u làm chánh s ñi tu c ng Trung Hoa “L u nguy t năm canh chi c bóng chong”. Và m t H n sĩ chung th y, ư c ao h n th cùng T n Phong: ðư c l a tài tình cho x ng ñáng Nghìn non muôn nư c cũng tìm theo. Con ngư i tài hoa, ña tình ñ n v y mà b t h nh thay - h ng nhan ña truân – trong ñ i hai l n có ch ng, thì c hai l n ñ u làm l và r i l n lư t hai l n chít khăn sô tr ng ti n ñưa b n ñ i v ch n su i vàng! H Xuân Hương như tr thành m t con nhím b t h nh, xù b lông gai tua tu s c nh n lên ñ t b o v b n thân trư c xã h i b t công không dung n p mình. Nh ng bài thơ ph n kháng quy t li t - nh ng cây gai s c nh n y ñâm th ng vào b m t ñ o ñ c gi c a ch ñ phong ki n ñương th i. N sĩ nén xu ng t n ñáy lòng n i ñau nhân th , g ng gư ng c ng c i khuyên nh ng ch em ñ ng c nh ng lau nư c m t “nín ñi k o th n v i non sông”. Nhà thơ qu c m t ch i văng m ng “chém cha cái ki p l y ch ng chung”, ng o ngh ñ ng c m v i các ch em “không có, nhưng mà có m i ngoan”. Và hơn th n a, Xuân Hương ng ng cao ñ u t nh n mình là l ng lơ, khinh b c “Thèo ñ nh khen ai khéo ñ t tên”… Con ngư i c ng c i như ng y, quy t li t như ng y, trong ñêm thâu canh v ng – không ch m t l n - t m lòng như tr i r ng ra cùng không gian bao la, tâm h n l ng ñ ng bao nhiêu tr ng thái tình c m, tâm lí: oán h n, r u rĩ, gi n (T tình I), bu n, ngao ngán (T tình III), tr v v i b n ngã y u m m v n dĩ cu ngư i ph n ñ r i cu i cùng xót xa thú nh n ngán n i xuân ñi, xuân l i l i… Bao nhiêu n i ni m n ng n ch t ch a trong hai t l i l i! Th i gian như trêu ngươi con ngư i, con t o v n xoay cho mùa xuân c vô tình l ng l ng ñi qua r i ñ n ñà quay tr l i. Mùa xuân c a ñ t tr i thì c vô tư, d ng dưng như th ; còn cái xuân thì c a ñ i ngư i ph n c mãi xa trôi, m t ñi không tr l i. D u b n tính gai góc c a phong cách Xuân Hương không gi u che ñi ñâu ñư c, có lúc l i hi n hi n “ñâm to c”, “xiên ngang”, nhưng rõ ràng T tình là l i than th ñ y chua chát, oán h n cu ngư i ph n nư c ta ñ u th k XIX v thân ph n c a chính mình. M t h n thơ ñ y n tính, ñài các, quý phái như Bà huy n Thanh Quan th t lên “M t m nh tình riêng ta v i ta” thì không có gì l . Nhưng m t nhà thơ quy t li t ph n kháng ch ñ phong ki n b t công, ñ kích sâu cay m i t ng l p th ng tr c a xã h i ñương th i; m t h n thơ ñ y cá tính và b n lĩnh c ng c i như H Xuân Hương l i cũng có lúc tr v v i b n ngã y u m m, hi n d u c a ph n , t thú n i ni m b t l c, y u ñu i c a mình, không che gi u, quanh co, thì qu th t là dũng c m. T tình là m t l i t thú th ng th n, chân th t r t ñáng c m thông, trân tr ng. Và trư c sau, n sĩ Xuân Hương v n là m t h n thơ xù xì, góc c nh – góc c nh c nh ng lúc “quay nhìn vào n i tâm c a mình, ñ i tho i v i lòng mình”. 2
  3. “H Xuân Hương sáng tác ch y u là ñ tâm s , ñ giãi bày”; nhưng T tình không còn là m nh tình riêng c a n sĩ, mà ñã tr thành kh i tình chung c a các t ng l p ph n b t h nh ñ u th k XIX g i l i cho h u th . Và muôn ñ i v n còn ñó, l i t tình c a H Xuân Hương - m t “Kh i tình c mãi v i non sông”. Nha Trang, 2001 - 2009 duongsuoidau@yahoo.com 3
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2