intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Phân tích khả năng ứng dụng của phương pháp Martuszewicz trong đánh giá độ ổn định các mốc đo lún công trình

Chia sẻ: Lê Trung Hiếu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:90

156
lượt xem
50
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài báo cáo tốt nghiệp nghiên cứu phương pháp phân tích khả năng ứng dụng của phương pháp Martuszewicz trong đánh giá độ ổn định các mốc đo lún công trình dành cho các bạn sinh viên chuyên ngành mỏ địa chất

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Phân tích khả năng ứng dụng của phương pháp Martuszewicz trong đánh giá độ ổn định các mốc đo lún công trình

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐẠI HỌC MỎ ĐỊA CHẤT ... BỘ MÔN TRẮC ĐỊA PHỔ THÔNG   ĐỀ TÀI: Phân tích khả năng ứng dụng của phương pháp Martuszewicz trong đánh giá độ ổn định các mốc đo lún công trình
  2. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng Phô lôc Trang Lêi nãi ®Çu .................................................................................................... Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ hiÖn t­îng lón vµ c«ng t¸c x©y dùng l­íi khèng chÕ ®o lón ............................................. 1.1.Tæng quan vÒ hiÖn t­îng lón c«ng tr×nh ........................................ 1.2. L­íi khèng chÕ ®o lón c«ng t r×nh ................................ ......... 1.3. Mèc khèng chÕ ............................................................................ 1.4. Mèc lón (Mèc quan tr¾c ............................................................... 1.5. C«ng t¸c ®o ®¹c ............................................................................ 1.6. B×nh sai l­íi khèng chÕ ®é cao ..................................................... Ch­¬ng II: x¸c ®Þnh ®é æn ®Þnh cña ®iÓm ®é cao trong l­íi ®o lón c«ng tr×nh ........................................................ 2.1. Tæng quan vÒ nghiªn cøu tÝnh æn ®Þnh cña ®é cao ®iÓm .............. 2.2. C¸c ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®é æn ®Þnh cña ®iÓm ®é cao .............. 2.3. Ph­¬ng ph¸p Martuszewicz .......................................................... 2.4. Tham sè lón vµ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tham sè lón ..................... Ch­¬ng III: TÝnh to¸n thùc nghiÖm ..................................................... 3.1. M« t¶ thùc nghiÖm ........................................................................ 3.2. TÝnh to¸n thùc nghiÖm 1 ............................................................... 3.3. Kh¶o s¸t tÝnh æn ®Þnh cña mèc ®é cao .......................................... 3.4. TÝnh to¸n thùc nghiÖm 2 ............................................................... 3.5. Kh¶o s¸t tÝnh æn ®Þnh cña mèc ®é cao .......................................... KÕt luËn ......................................................................................................... Tµi liÖu tham kh¶o ................................................................................... SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 1
  3. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng Lêi nãi ®Çu §Ó c¸c c«ng tr×nh trªn cã chÊt l­îng tèt ®¹t kÕt qu¶ cao th× c«ng t¸c tr¾c ®Þa cã vai trß hÕt søc quan träng kÓ tõ khi kh¶o s¸t thiÕt kÕ, thi c«ng ®Õn khi c«ng tr×nh ®i vµo vËn hµnh æn ®Þnh. Trong ®ã viÖc nghiªn cøu biÕn d¹ng th¼ng ®øng c«ng tr×nh lµ mét c«ng ®o¹n kh«ng thÓ thiÕu vµ ®ßi hái ®é chÝnh x¸c cao. Trong thùc tÕ cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ ®é æn ®Þnh cña c¸c mèc ®o lón c«ng tr×nh, nh­ng em thÊy ph­¬ng ph¸p Martuszewicz cã rÊt nhiÒu ­u ®iÓm vµ ®­îc øng dông rÊt réng r·i, do ®ã em nhËn ®Ò tµi: “ Ph©n tÝch kh¶ n¨ng øng dông cña ph­¬ng ph¸p Martuszewicz trong ®¸nh gi¸ ®é æn ®Þnh c¸c mèc ®o lón c«ng tr×nh” Néi dung cña ®Ò tµi ®­îc chia lµm ba ch­¬ng: Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng I: Tæng qu¸t vÒ hiÖn t­îng lón vµ c«ng t¸c x©y dùng l­íi khèng chÕ ®é lón. Ch­¬ng II: X¸c ®Þnh ®é æn ®Þnh cña ®iÓm ®é cao trong l­íi ®o lón c«ng tr×nh. Ch­¬ng IV: TÝnh to¸n thùc nghiÖm. KÕt luËn Víi sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o PGS.TS. Tr­¬ng Quang HiÕu, vµ sù cè g¾ng cña b¶n th©n, sau mét thêi gian em ®· hoµn thµnh ®å ¸n nµy. Do thêi gian vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn h¹n chÕ nªn b¶n ®å ¸n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vÒ néi dung còng nh­ c¸c thuËt ng÷ khoa häc. Em rÊt mong ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó b¶n ®å ¸n cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ néi, th¸ng 6 n¨m 2008 Sinh viªn thùc hiÖn: Th©n V¨n S©m SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 2
  4. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng Ch­¬ng I Tæng quan vÒ hiÖn t­îng lón vµ c«ng t¸c x©y dùng L­íi khèng chÕ ®o lón 1.1. tæng quan vÒ hiÖn t­îng lón c«ng tr×nh 1.1.1. Ph©n lo¹i chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh Do t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè tù nhiªn vµ nh©n t¹o nªn c¸c c«ng tr×nh x©y dùng ®Òu cã thÓ bÞ chuyÓn dÞch. BiÕn d¹ng ë c¸c giai ®o¹n thi c«ng còng nh­ trong thêi gian vËn hµnh sö dông. ChuyÓn dÞch c«ng tr×nh trong kh«ng gian lµ sù thay ®æi vÞ trÝ c«ng tr×nh theo thêi gian vµ ®­îc ph©n biÖt thµnh hai lo¹i lµ chuyÓn dÞch theo ph­¬ng th¼ng ®øng vµ chuyÓn dÞch theo mÆt ph¼ng ngang. ChuyÓn dÞch theo ph­¬ng th¼ng ®øng ®­îc gäi lµ ®é tråi, lón (nÕu chuyÓn dÞch cã h­íng xuèng d­íi th× gäi lµ lón, h­íng lªn lµ tråi). ChuyÓn dÞch c«ng tr×nh trong mÆt ph¼ng n»m ngang ®­îc gäi lµ chuyÓn dÞch ngang. BiÕn d¹ng c«ng tr×nh lµ sù thay ®æi mèi t­¬ng quan h×nh häc cña c«ng tr×nh ë quy m« tæng thÓ hoÆc ë c¸c kÕt cÊu thµnh phÇn. BiÕn d¹ng xÈy ra do chuyÓn dÞch kh«ng ®Òu gi÷a c¸c bé phËn c«ng tr×nh, c¸c biÕn d¹ng th­êng gÆp lµ hiÖn t­îng cong, vÆn xo¾n, r¹n nøt cña c«ng tr×nh. NÕu c«ng tr×nh bÞ chuyÓn dÞch, biÕn d¹ng v­ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp th× kh«ng nh÷ng g©y ra trë ng¹i cho qu¸ tr×nh khai th¸c sö dông mµ cã thÓ dÉn ®Õn c¸c sù cè h­ háng, ®æ vì vµ ph¸ huû mét phÇn hoÆc toµn bé c«ng tr×nh. 1.1.2. Nguyªn nh©n g©y ra chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh C«ng tr×nh bÞ chuyÓn dÞch do t¸c ®éng cña hai nhãm yÕu tè chñ yÕu, lµ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè nh©n t¹o, liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh x©y dùng, vËn hµnh khai th¸c c«ng tr×nh. C¸c nguyªn nh©n thuéc nhãm c¸c yÕu tè tù nhiªn gåm cã: kh¶ n¨ng lón, tr­ît cña líp ®Êt ®¸ d­íi nÒn mãng c«ng tr×nh vµ c¸c hiÖn t­îng ®Þa chÊt c«ng SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 3
  5. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng tr×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n, sù co gi·n cña ®Êt ®¸, thay ®æi cña c¸c ®iÒu kiÖn thuû v¨n theo nhiÖt ®é, ®é Èm vµ møc n­íc ngÇm. Nhãm c¸c yÕu tè nh©n t¹o bao gåm: ¶nh h­ëng cña träng l­îng b¶n th©n c«ng tr×nh, sù thay ®æi c¸c tÝnh chÊt c¬ lý ®Êt ®¸ do viÖc quy ho¹ch cÊp tho¸t n­íc, c¸c sai lÖch trong kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n, qu¸ tr×nh suy yÕu cña nÒn mãng do thi c«ng c¸c c«ng tr×nh ngÇm trong lßng ®Êt, ¶nh h­ëng cña viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh l©n cËn kh¸c, sù rung ®éng cña nÒn mãng do vËn hµnh m¸y mãc c¬ giíi vµ t¸c ®éng cña c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng. 1.1.3. Nghiªn cøu biÕn d¹ng th¼ng ®øng (®é lón) BiÕn d¹ng th¼ng ®øng lµ mét thµnh phÇn cña biÕn d¹ng vÞ trÝ c¸c ®iÓm trªn bÒ mÆt vá Tr¸i §Êt. Trong tr­êng hîp tæng qu¸t biÕn d¹ng vÞ trÝ ®iÓm trªn bÒ mÆt vá Tr¸i §Êt cã thÓ biÓu diÔn trªn kh«ng gian ba chiÒu . Khi cho trôc OZ trïng víi ph­¬ng d©y däi, Th× lóc ®ã biÕn d¹ng cña vÞ trÝ ®iÓm trªn trôc OZ ®­îc xem lµ biÕn d¹ng th¼ng ®øng. Nghiªn cøu biÕn d¹ng th¼ng ®øng ®Æc biÖt cã ý nghÜa khi kh¶o s¸t ®é lón côc bé cña c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, kinh tÕ vµ quèc phßng. T¸c nh©n cña biÕn d¹ng th¼ng ®øng lµ t¸c nh©n chñ yÕu t¹o nªn sù ph¸ huû cña c¸c c«ng tr×nh. Nh×n chung biÕn d¹ng th¼ng ®øng c¸c lo¹i c«ng tr×nh c«ng nghiÖp ®­îc t¹o nªn tõ kÕt cÊu cña nÒn mãng c«ng tr×nh (bao gåm kÕt cÊu cña c¸c tÇng ®Þa chÊt vµ kÕt cÊu c¬ häc cña c«ng tr×nh) vµ sù thay ®æi cña t¶i träng trong qu¸ tr×nh thi c«ng vµ hoµn c«ng c«ng tr×nh. BiÕn d¹ng th¼ng ®øng tù nhiªn cña mét sè c«ng tr×nh kinh tÕ nh­ sù thay ®æi cña hÖ thèng n­íc ngÇm, c¸c vÕt nøt cña vá Tr¸i §Êt (vÕt nøt ch©u thæ s«ng Hång) ®­îc t¹o nªn tõ sù dån nÐn cña c¸c m¶ng vá Tr¸i §Êt ( nÕu coi Tr¸i §Êt cã cÊu t¹o m¶ng) do sù thay ®æi cña ®Þa t©m Tr¸i §Êt vµ sù thay ®æi cña lùc hót ®Èy cña c¸c hµnh tinh trong hÖ MÆt Trêi. HiÖn nay khi nghiªn cøu biÕn d¹ng th¼ng ®øng cña c¸c ®iÓm trªn bÒ mÆt vá Tr¸i §Êt ng­êi ta th­êng dïng c¸c ph­¬ng ph¸p ®o ®¹c thùc ®Þa kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc vÒ ®Þa chÊt vµ ®Þa vËt lý. Chóng ta cã thÓ chia hiÖn t­îng biÕn d¹ng th¼ng ®øng thµnh hiÖn t­îng biÕn d¹ng toµn cÇu (t¹m gäi lµ biÕn d¹ng SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 4
  6. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng tæng thÓ) vµ hiÖn t­îng biÕn d¹ng côc bé (biÕn d¹ng trªn mét l·nh thæ, mét vïng cña mét l·nh thæ hay mét khu vùc). §Ó x¸c ®Þnh biÕn d¹ng tæng thÓ ng­êi ta bè trÝ hÖ thèng ®iÓm tr¾c ®Þa r¶i ®Òu trªn toµn bÒ mÆt cña vá Tr¸i §Êt (th­êng lµ nh÷ng ®iÓm GPS cã hÖ to¹ ®é ®­îc tÝnh theo mét hÖ to¹ ®é ®Þa t©m WGS_hÖ to¹ ®é toµn cÇu). TiÕn hµnh ®o ®¹c ®ång thêi cïng mét thêi ®iÓm ë c¸c ®iÓm to¹ ®é ®ã vµ ®o nhiÒu chu kú cho phÐp chóng ta x¸c ®Þnh ®­îc ®é biÕn d¹ng cña c¸c ®iÓm th«ng qua to¹ ®é t­¬ng øng cña chóng. Sö dông thµnh phÇn to¹ ®é t­¬ng øng chóng ta sÏ t×m ®­îc ®é biÕn d¹ng th¼ng ®øng cña to¹ ®é c¸c ®iÓm vµ tiÕp ®ã lµ ®é biÕn d¹ng th¼ng ®øng cña tõng vïng hay cña mét l·nh thæ (theo th«ng b¸o míi ®©y tõ sè liÖu quan tr¾c GPS ng­êi ta ®· x¸c ®Þnh ®­îc ®é lón cña n­íc Anh hµng n¨m lµ 5 mm). §Ó x¸c ®Þnh biÕn d¹ng th¼ng ®øng côc bé, th× phô thuéc vµo diÖn tÝch cña khu vùc vµ tÝnh chÊt cña c«ng tr×nh cÇn kh¶o s¸t chóng ta bè trÝ l­íi ®é cao c ã ®é tin cËy phô thuéc vµo yªu cÇu cña c¸c môc tiªu kh¶o s¸t biÕn d¹ng th¼ng ®øng vµ thùc hiÖn ®o nhiÒu chu kú sÏ x¸c ®Þnh ®­îc ®é biÕn d¹ng th¼ng ®øng cña tõng ®iÓm hay tõng vïng cña c«ng tr×nh. Phô thuéc vµo môc tiªu vµ diÖn tÝch cña khu vùc cÇn nghiªn cøu biÕn d¹ng th¼ng ®øng cña c¸c c«ng tr×nh chóng ta cã thÓ h×nh dung l­íi ®é cao ®­îc x©y dùng nh»m x¸c ®Þnh biÕn d¹ng th¼ng ®øng ë d¹ng ®a môc tiªu (th­êng x©y dùng trong nh÷ng vïng cã nhiÒu d¹ng c«ng tr×nh hay c¸c hiÖn t­îng tù nhiªn cÇn nghiªn cøu biÕn d¹ng th¼ng ®øng) vµ l­íi ®é cao x©y dùng nh»m nghiªn cøu biÕn d¹ng th¼ng ®øng cña mét sè d¹ng c«ng tr×nh trong khu vùc nhá. 1.1.4. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®é lón c«ng tr×nh ë ViÖt Nam Theo dâi qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn th¼ng ®øng bÒ mÆt, cïng c¸c c«ng tr×nh trªn ®ã b»ng ph­¬ng ph¸p Tr¾c §Þa ®­îc tiÕn hµnh nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi vµ lµ ph­¬ng ph¸p cho ta kÕt qu¶ ®Þnh l­îng ®¸ng tin cËy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch. ë ViÖt Nam quan s¸t ®é lón c«ng tr×nh nhµ cao tÇng ®­îc tiÕn hµnh tõ n¨m 1980 do phßng tr¾c ®Þa viÖn khoa häc c«ng nghÖ x©y dùng Hµ Néi kÕt hîp víi bé m«n Tr¾c §Þa c«ng tr×nh vµ mét sè gi¸o viªn tr­êng §¹i Häc Má_§Þa ChÊt. §Çu tiªn SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 5
  7. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng quan s¸t ®é lón mét sè c«ng tr×nh ë Hµ Néi víi nh÷ng c«ng tr×nh nhµ n­íc nh­ bÖnh viÖn Nhi Hµ Néi (n¨m 1985 - 1986), c¸c nhµ cao tÇng ë khu tËp thÓ Kim Liªn (n¨m 1988 - 1989). Trong nh÷ng n¨m 1990 ë Hµ Néi xuÊt hiÖn nhiÒu nhµ cao tÇng vµ c«ng t¸c ®o lón ®­îc tiÕn hµnh kh¸ nhiÒu, n¨m 1988 x©y dùng 32 mèc quan tr¾c lón t¹i Hµ Néi vµ c¸c ®iÓm ®iÓn h×nh, ®ång thêi dù b¸o lón mÆt ®Êt, n¨m 1996 sè mèc quan tr¾c lón lµ 45 ®iÓm, ®Õn nay lªn ®Õn 80 mèc trong ph¹m vi vµ l©n cËn thµnh phè Hµ Néi. N¨m 2003 c«ng t¸c ®o lón ®­îc hîp t¸c ho¸ b»ng viÖc ban hµnh tiªu chuÈn ®o lón do Bé X©y Dùng ban hµnh vµ trë thµnh c«ng viÖc b¾t buéc ë c¸c c«ng tr×nh lín nh­: c¸c nhµ cao tÇng ë Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh, ®Ëp thuû ®iÖn s«ng §µ, … vµ c¸c c«ng tr×nh cÇu lín. §Õn nay c«ng t¸c ®o lón ®· trë thµnh phæ biÕn vµ ®­îc kh¶o s¸t réng r·i. 1.2. l­íi khèng chÕ ®o lón c«ng tr×nh 1.2.1. CÊu tróc hÖ thèng l­íi ®é cao trong quan tr¾c lón c«ng tr×nh §¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ vµ ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt cho viÖc x¸c ®Þnh ®é cao, cÇn thµnh lËp mét m¹ng l­íi liªn kÕt c¸c mèc lón vµ mèc c¬ së trong mét hÖ thèng, thèng nhÊt. Nh­ vËy, m¹ng l­íi ®é cao trong ®o lón c«ng tr×nh cã cÊu tróc lµ hÖ thèng cã Ýt nhÊt gåm hai bËc l­íi lµ l­íi khèng chÕ c¬ së vµ l­íi quan tr¾c. L­íi khèng chÕ ®é cao c¬ së cã t¸c dông lµ c¬ së ®é cao ®Ó thùc hiÖn ®o nèi ®é cao ®Õn c¸c ®iÓm quan tr¾c g¾n trªn th©n c«ng tr×nh trong suèt thêi gian theo dâi ®é lón. Yªu cÇu ®èi víi l­íi khèng chÕ c¬ së lµ c¸c ®iÓm mèc c¬ së ph¶i æn ®Þnh, cã ®é cao ®­îc x¸c ®Þnh víi ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt. C¸c mèc ®é cao ®­îc ®o nèi liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh mét m¹ng l­íi chÆt chÏ víi ®é chÝnh x¸c cao vµ ®­îc kiÓm tra th­êng xuyªn trong mçi chu kú quan tr¾c. L­íi quan tr¾c ®­îc thµnh lËp b»ng c¸ch ®o nèi liªn kÕt c¸c ®iÓm quan tr¾c (mèc lón) g¾n trªn c«ng tr×nh, l­íi nµy ®­îc ®o nèi víi c¸c mèc cña l­íi quan tr¾c c¬ së. Khi thiÕt kÕ l­íi quan tr¾c nªn t¹o thµnh nhiÒu vßng khÐp kÝn ®Ó ®¶m b¶o ®é v÷ng ch¾c cña ®å h×nh l­íi vµ cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra sai sè khÐp tuyÕn trong qu¸ tr×nh ®o ®¹c ë thùc ®Þa. SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 6
  8. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng 1. L­íi khèng chÕ c¬ së L­íi khèng chÕ ®é cao c¬ së bao gåm c¸c tuyÕn ®o chªnh cao liªn kÕt toµn bé ®iÓm mèc ®é cao c¬ së. M¹ng l­íi nµy ®­îc thµnh lËp vµ ®o trong tõng chu kú quan tr¾c nh»m hai môc ®Ých: *. KiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®é æn ®Þnh c¸c mèc. *. X¸c ®Þnh hÖ thèng ®é cao c¬ së thèng nhÊt trong tÊt c¶ c¸c chu kú ®o. Th«ng th­êng s¬ ®å l­íi ®­îc thiÕt kÕ trªn b¶n vÏ mÆt b»ng c«ng tr×nh sau khi ®· kh¶o s¸t, chän vÞ trÝ ®Æt mèc khèng chÕ ë thùc ®Þa. VÞ trÝ ®Æt vµ kÕt cÊu mèc khèng chÕ ph¶i lùa chän cÈn thËn sao cho mèc ®­îc b¶o toµn l©u dµi, thuËn lîi cho viÖc ®o nèi ®Õn c«ng tr×nh, ®Æc biÖt cÇn chó ý b¶o ®¶m sù æn ®Þnh cña mèc trong suèt qu¸ tr×nh quan tr¾c. Trªn s¬ ®å thiÕt kÕ ghi râ tªn mèc, v¹ch c¸c tuyÕn ®o vµ ghi râ sè l­îng tr¹m ®o hoÆc chiÒu dµi (dù kiÕn) trong mçi tuyÕn, trong ®iÒu kiÖn cho phÐp cÇn cè g¾ng t¹o c¸c vßng ®o khÐp kÝn ®Ó cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra chÊt l­îng ®o chªnh cao, ®ång thêi b¶o ®¶m tÝnh chÆt chÏ cña toµn bé m¹ng l­íi. §Ó x¸c ®Þnh cÊp h¹ng ®o vµ chØ tiªu h¹n sai, cÇn thùc hiÖn ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c cña l­íi ®Ó x¸c ®Þnh sai sè ®o chªnh cao trªn mét tr¹m hoÆc 1 km chiÒu dµi tuyÕn ®o. So s¸nh sè liÖu nµy víi chØ tiªu ®­a ra trong quy ph¹m ®Ó x¸c ®Þnh cÊp h¹ng ®o cÇn thiÕt. Thùc tÕ, quan tr¾c lón t¹i nhiÒu d¹ng c«ng tr×nh ë ViÖt Nam vµ c¸c n­íc kh¸c cho thÊy, l­íi khèng chÕ c¬ së th­êng cã ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng thuû chuÈn h¹ng I hoÆc h¹ng II nhµ n­íc. L­íi khèng chÕ ®é cao c¬ së ®­îc x©y dùng d­íi d¹ng l­íi ®é cao gåm ba ®iÓm, tõng côm ba ®iÓm hoÆc lµ mét l­íi ®é cao dµy ®Æc cã cÊu tróc cña h×nh d¹ng c¬ b¶n gåm ba ®iÓm. C¸c d¹ng l­íi nµy ®­îc thÓ hiÖn trªn c¸c h×nh (1- 1), (1 - 2), (1 - 3) vµ (1 - 4). SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 7
  9. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng -Hình (1-2)- -Hình (1-1)- -Hình (1-3)- -Hình (1-4)- NÕu chÊp nhËn mét ®iÓm khèng chÕ ®é cao c¬ së, khèng chÕ mét diÖn tÝch tõ (100  150 km2), th× h×nh (1 - 1) lµ l­íi ®é cao c¬ së ®­îc x©y dùng ®Ó nghiªn cøu biÕn d¹ng th¼ng ®øng cho khu vùc cì mét ph­êng hoÆc mét huyÖn cña ViÖt Nam. D¹ng l­íi h×nh (1 - 2) ®­îc x©y dùng trªn khu vùc kÐo dµi ë hai phÝa më réng, h×nh (1 - 3) ®­îc x©y dùng ë khu vùc cã h×nh d¹ng gÇn vu«ng, h×nh (1 - 4) x©y dùng cho nh÷ng khu vùc kÐo dµi ®Òu. Nh×n chung l­íi ®é cao cÊp c¬ së cã cÊu t¹o gåm c¸c thµnh phÇn lµ l­íi ®é cao ba ®iÓm. CÊu t¹o nµy cho phÐp bè trÝ ®Òu c¸c ®iÓm khèng chÕ c¬ së trªn toµn bé khu vùc vµ khi cÇn nghiªn cøu nh÷ng c«ng tr×nh n»m trªn khu vùc nµo chóng ta chØ sö dông tõng côm ba ®iÓm cña khu vùc ®ã ®Ó ph¸t triÓn xuèng l­íi kiÓm tra vµ l­íi quan tr¾c lón. CÊu tróc l­íi nh­ c¸c d¹ng trªn ngoµi tÝnh ­u viÖt vÒ mËt ®é ®iÓm, c¸c ®iÓm r¶ ®Òu trªn khu vùc vµ dÔ ph¸t trÓn xuèng l­íi kiÓm tra, th× m« h×nh l­íi thµnh phÇn ba ®iÓm cßn cho phÐp kh¶o s¸t øng dông cña c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu tÝnh æn ®Þnh rÊt thuËn lîi. 2. L­íi quan tr¾c L­íi quan tr¾c lµ m¹ng l­íi ®é cao liªn kÕt gi÷a c¸c ®iÓm lón g¾n trªn c«ng tr×nh vµ ®o nèi víi c¸c mèc cña l­íi khèng chÕ c¬ së. C¸c tuyÕn ®o cÇn ®­îc lùa chän cÈn thËn, ®¶m b¶o sù th«ng h­íng tèt, t¹o nhiÒu vßng khÐp, c¸c tuyÕn SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 8
  10. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng ®o nèi víi l­íi khèng chÕ c¬ së ®­îc bè trÝ ®Òu quanh c«ng tr×nh. §Æc biÖt cè g¾ng ®¹t ®­îc sù æn ®Þnh cña s¬ ®å l­íi trong tÊt c¶ c¸c chu kú quan tr¾c. H×nh (1 - 5) nªu vÝ dô vÒ mét d¹ng l­íi quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh d©n dông víi 18 mèc lón g¾n trªn c«ng tr×nh vµ 4 mèc khèng chÕ c¬ së (ký hiÖu tõ Rp1 ®Õn Rp4) ®­îc thiÕt kÕ ®Æt xung quanh ®èi t­îng quan tr¾c. Rp3 Rp2 Rp4 Rp1 -Hình (1-5)- 1.2.2. X¸c ®Þnh yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cña c¸c cÊp l­íi khèng chÕ ®o lón Sai sè tæng hîp c¸c bËc l­íi ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c lón. NÕu yªu cÇu ®­a ra lµ sai sè tuyÖt ®èi ®é lón th× viÖc x¸c ®Þnh sai sè ®é cao tæng hîp ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Do ®é lón cña mét ®iÓm ®­îc tÝnh lµ hiÖu ®é cao cña hai ®iÓm ®ã trong 2 chu kú quan tr¾c: S = H(j) - H(i) (1.1) Nªn sai sè trung ph­¬ng ®é lón (ms) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: ms2 = m2Hj + m2Hi (1.2) C¸c chu kú quan tr¾c th­êng ®­îc thiÕt kÕ víi ®å h×nh vµ ®é chÝnh x¸c ®o t­¬ng ®­¬ng nhau, nªn cã thÓ coi mHi= mHj = mHo. Nh­ vËy c«ng thøc tÝnh sai sè tæng hîp ®é cao lµ: SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 9
  11. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng mS mH0  (1.3) 2 NÕu trong nhiÖm vô quan tr¾c cã yªu cÇu b¶o ®¶m ®é chÝnh x¸c, x¸c ®Þnh ®é lón lÖch, th× sÏ xuÊt ph¸t tõ c«ng thøc:    S  Sm  Sn  Hm  Hm  Hn  Hnj i j i (1.4) Coi sai sè x¸c ®Þnh ®é cao cña ®iÓm (m) vµ (n) trong c¸c chu kú (i) vµ (j) lµ nh­ nhau, sÏ thu ®­îc c«ng thøc ­íc tÝnh gÇn ®óng: mS mH 0  (1.5) 2 Gi¸ trÞ sai sè ®é cao tæng hîp mHo tÝnh ®­îc tõ c¸c c«ng thøc (1.3) vµ (1.5) lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh sai sè ®o cña c¸c cÊp l­íi. Th«ng th­êng, hÖ thèng l­íi ®é cao trong quan tr¾c lón cã cÊu tróc lµ l­íi hai bËc (bËc l­íi khèng chÕ c¬ së vµ bËc l­íi quan tr¾c). V× vËy sai sè ®é cao tæng hîp sÏ bao gåm sai sè cña hai bËc l­íi vµ thÓ hiÖn b»ng c«ng thøc: mHo  mKC  mQT 2 2 2 (1.6) Trong ®ã mHo, mKC, mQT lµ sai sè tæng hîp, sai sè ®é cao ®iÓm khèng chÕ c¬ së vµ sai sè ®é cao ®iÓm quan tr¾c. §èi víi l­íi x©y dùng tõ hai bËc thi sai sè cña bËc thø (i) ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: k i 1 .m H mi  (1.7) 1 k 2 Trªn c¬ së ®ã, sai sè cña c¸c cÊp l­íi trong quan tr¾c lón ®­îc tÝnh nh­ sau: mH 0 *. §èi víi l­íi khèng chÕ c¬ së: m KC  (1.8) 1 k 2 k .m H 0 mQT  *. §èi víi l­íi quan tr¾c: (1.9) 1 k 2 SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 10
  12. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng Dùa vµo c«ng thøc (1.8) vµ (1.9) vµ sè liÖu vÒ yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®Ó x¸c ®Þnh sai sè trung ph­¬ng ®é cao ®iÓm mèc yÕu nhÊt ®èi víi tõng bËc l­íi dùa vµo c¸c c«ng thøc: m Hi  m0 Q HiHi (1.10) vµ sÏ x¸c ®Þnh ®­îc sai sè chªnh cao ®o cÇn ph¶i cã theo yªu cÇu lµ: m Hi m0  (1.11) Q HiHi 1.3. mèc khèng chÕ 1.3.1. KÕt cÊu mèc Trong quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh, cã hai lo¹i mèc chñ yÕu lµ mèc khèng chÕ (mèc c¬ së) vµ mèc quan tr¾c (mèc lón, mèc quan tr¾c). §èi víi c¸c c«ng tr×nh lín, phøc t¹p cã thÓ ®Æt c¸c mèc chuyÓn tiÕp gÇn ®èi t­îng quan tr¾c. Mèc khèng chÕ c¬ së ®­îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh hÖ ®é cao c¬ së trong suèt qu¸ tr×nh quan tr¾c, do ®ã yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi c¸c mèc c¬ së lµ ph¶i cã sù æn ®Þnh, kh«ng bÞ tråi lón hoÆc chuyÓn dÞch. V× vËy, mèc khèng chÕ c¬ së ph¶i cã kÕt cÊu thÝch hîp, ®­îc ®Æt ë ngoµi ph¹m vi ¶nh h­ëng cña ®é lón c«ng tr×nh hoÆc ®Æt ë tÇng ®Êt cøng. Mèc quan tr¾c ®­îc g¾n cè ®Þnh vµo c«ng tr×nh t¹i c¸c vÞ trÝ ®Æc tr­ng cho qu¸ tr×nh tråi lón c«ng tr×nh. Tuú thuéc vµo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón vµ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt nÒn mãng xung quang khu vùc ®èi t­îng quan tr¾c, mèc c¬ së dïng trong ®o lón cã thÓ ®­îc thiÕt kÕ theo mét trong ba lo¹i lµ mèc ch«n s©u, mèc ch«n n«ng vµ mèc g¾n t­êng hoÆc g¾n nÒn. X©y dùng hÖ thèng mèc c¬ së cã ®ñ ®é æn ®Þnh cÇn thiÕt trong quan tr¾c ®é lón còng nh­ chuyÓn dÞch ngang c«ng tr×nh lµ c«ng viÖc phøc t¹p, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng vµ ®é tin cËy cña kÕt qu¶ cuèi cïng. Mèc ch«n s©u cã thÓ ®­îc ®Æt gÇn ®èi t­îng quan tr¾c, nh­ng ®¸y mèc ph¶i ®¹t ®­îc ®é s©u ë d­íi giíi h¹n lón cña líp ®Êt nÒn c«ng tr×nh, tèt nhÊt lµ ®Õn tÇng ®¸ gèc, tuy vËy trong nhiÒu tr­êng hîp thùc tÕ cã thÓ ®Æt mèc ®Õn tÇng ®Êt cøng lµ ®¹t yªu cÇu. §iÒu kiÖn b¾t buéc ®èi víi mèc ch«n s©u lµ ph¶i SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 11
  13. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng cã ®é cao æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh quan tr¾c. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu trªn cÇn cã biÖn ph¸p tÝnh sè hiÖu chØnh d·n në lâi mèc do thay ®æi nhiÖt ®é, nÕu lâi mèc ®­îc c¨ng b»ng lùc kÐo th× ph¶i tÝnh ®Õn c¶ sè hiÖu chØnh do viÖc ®µn håi cña mèc. Trong thùc tÕ s¶n xuÊt th­êng sö dông hai kiÓu mèc ch«n s©u ®iÓn h×nh lµ mèc ch«n sau lâi ®¬n vµ mèc ch«n s©u lâi kÐp. *. Mèc ch«n s©u lâi ®¬n. 7 6 1-èng b¶o vÖ d = 0.01-0.03m 2-TÇng ®Êt cøng 5 d = 0.1-0.3m 3-Lâi mèc kim lo¹i A MÆt C¾t A-A A 1 3 4-§Öm xèp L 5-DÊu mèc h×nh chám cÇu 4 6-N¾p b¶o vÖ ®Çu mèc 2 7-Hè b¶o vÖ MÆt C¾t ®øng Nh­îc ®iÓm chñ yÕu cña mèc ch«n s©u lâi ®¬n lµ ë viÖc ®o nhiÖt ®é trong th©n mèc, vÊn ®Ò x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhiÖt ®é trung b×nh trong th©n mèc lµ phøc t¹p vµ ®ßi hái ph¶i cã lo¹i nhiÖt kÕ chuyªn dông. Nh­îc ®iÓm nªu trªn cã thÓ kh¾c phôc ®­îc b»ng c¸ch sö dông mèc ch«n s©u cã hai lâi (mèc ch«n s©u lâi kÐp). *. Mèc ch«n s©u lâi kÐp. VÒ c¸ch thøc cÊu t¹o, mèc ch«n s©u lâi kÐp cã cÊu t¹o gÇn gièng víi mèc ch«n s©u lâi ®¬n, ®iÓm kh¸c biÖt duy nhÊt lµ mèc ch«n s©u cã hai lâi. Mét lâi chÝnh vµ mét lâi phô víi hÖ sè gi·n në nhiÖt kh¸c nhau lµ  C và  P . KÕt cÊu mèc hai lâi cho phÐp x¸c ®Þnh sè hiÖu chØnh vµo chiÒu dµi mèc mµ kh«ng cÇn ph¶i ®o nhiÖt ®é trong èng th©n mèc. SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 12
  14. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng 7 6 1- èng b¶o vÖ d=0.01-0.03m 2- TÇng ®Êt cøng 5 d=0.1-0.3m A A 1 3- Lâi chÝnh 3 MÆt C¾t A-A 4- §Öm xèp L 4 5- DÊu mèc h×nh chám cÇu 2 6- N¾p b¶o vÖ ®Çu mèc 8 7- Hép b¶o vÖ MÆt ®øng 8- Lâi phô Trong tr­êng hîp ®o lón víi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng víi ®o cao h¹ng II, III cã thÓ sö dông lo¹i mèc ch«n n«ng hoÆc mèc g¾n t­êng, g¾ng nÒn lµm mèc c¬ së. C¸c mèc ch«n n«ng ®­îc ®Æt ë ngoµi ph¹m vi lón cña ®èi t­¬ng quan tr¾c (c¸ch Ýt nhÊt 1.5 lÇn chiÒu cao c«ng tr×nh), mèc g¾n t­êng ®­îc ®Æt ë ch© n cét hoÆc ch©n t­êng, mèc g¾n nÒn ®­îc ®Æt ë nÒn cña nh÷ng c«ng tr×nh ®· æn ®Þnh, kh«ng bÞ lón. Trong kh¶ n¨ng cho phÐp cè g¾ng bè trÝ mèc c¬ së c¸ch ®èi t­¬ng quan tr¾c kh«ng qu¸ xa ®Ó h¹n chÕ ¶nh h­ëng sai sè truyÒn ®é cao ®Õn c¸c mèc lón g¾n trªn c«ng tr×nh. Do kh¶ n¨ng æn ®Þnh cña mèc ch«n n«ng lµ kh«ng cao nªn c¸c mèc d¹ng nµy th­êng ®­îc ®Æt thµnh tõng côm, mçi côm kh«ng d­íi ba mèc. Trong tõng chu kú quan tr¾c thùc hiÖn ®o kiÓm tra gi÷a c¸c mèc trong côm vµ gi÷a c¸c côm mèc nh»m môc ®Ých ph©n tÝch, x¸c ®Þnh c¸c mèc æn ®Þnh nhÊt lµm c¬ së ®é cao cho toµn c«ng tr×nh. Trªn h×nh (1.6) nªu s¬ ®å kÕt cÊu cña mét lo¹i mèc ch«n n«ng ®­îc sö dông réng r·i trong s¶n xuÊt. SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 13
  15. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng 1- § Çu m èc 7 6 2 -L â i m è c 3- èng b¶o vÖ 1 4 - B ª t« n g 2 5- § Õ m èc 3 8 6- N ¾p b¶o vÖ ®Çu m èc 4 7- H è b¶o vÖ m èc 5 8 - L í p b ª t« n g lã t - H ×n h ( 1 - 6 ) - : M èc ch«n n«ng d¹ng èng 1.3.2. Ph©n bè mèc C¸c mèc c¬ së ®­îc ®Æt t¹i nh÷ng vÞ trÝ bªn ngoµi ph¹m vi ¶nh h­ëng lón cña c«ng tr×nh (c¸ch kh«ng d­íi 1.5 lÇn chiÒu cao c«ng tr×nh quan tr¾c), tuy nhiªn còng kh«ng nªn ®Æt mèc ë qu¸ xa ®èi t­îng quan tr¾c nh»m h¹n chÕ ¶nh h­ëng tÝch luü cña sai sè ®o nèi ®é cao. §Ó cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra, n©ng cao ®é tin cËy cña l­íi khèng chÕ th× ®èi víi mçi c«ng tr×nh quan tr¾c cÇn x©y dùng kh«ng d­íi ba mèc khèng chÕ ®é cao c¬ së. HÖ thèng mèc c¬ së cã thÓ ®­îc ph©n bè thµnh tõng côm (h×nh 1.7), c¸c mèc trong côm c¸ch nhau kho¶ng (15  50m) ®Ó cã thÓ ®o nèi ®­îc tõ mét tr¹m ®o. C¸ch ph©n bè thø hai lµ ®Æt mèc r¶i ®Òu xung quanh c«ng tr×nh (h×nh 1.8). Trong tr­êng hîp nµy, t¹i mçi chu kú quan tr¾c c¸c mèc ®­îc ®o nèi t¹o thµnh mét m¹ng l­íi ®é cao víi môc ®Ých kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®é æn ®Þnh cña c¸c mèc trong l­íi. Rp3 n2 n7 n1 Rp2 Rp1 n3 Rp4 n6 n4 Rp5 n8 Rp6 n5 -H×nh (1-7)- SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 14
  16. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng Rp3 n2 n5 n3 n1 Rp1 Rp4 n4 -H×nh (1-8)- 1.4. mèc lón (mèc quan tr¾c) 1.4.1. KÕt cÊu mèc Mèc lón th­êng cã hai lo¹i lµ mèc g¾n t­êng, ®­îc sö dông ®Ó l¾p vµo t­êng hoÆc cét c«ng tr×nh vµ mèc g¾n nÒn. KÕt cÊu ®¬n gi¶n cña mèc lón d¹ng g¾n t­êng lµ mét ®o¹n thÐp dµi kho¶ng 15cm hoÆc (5  6 cm) tuú thuéc vµo chiÒu dµy cña t­êng (hoÆc cét) mµ mèc ®­îc g¾n trªn ®ã. §Ó t¨ng tÝnh thÈm mü, lo¹i mèc nµy th­êng ®­îc gia c«ng tõ ®o¹n thÐp trßn, mét phÇn g¾n vµo t­êng, phÇn nh« ra ®­îc gia c«ng h×nh chám cÇu ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ®Æt mia khi thùc hiÖn quan tr¾c (h×nh 1.9). Mèc g¾n t­êng lo¹i ch×m cã kÕt cÊu gåm hai phÇn lµ mét èng trô rçng ch«n cè ®Þnh ch×m trong t­êng vµ bé phËn ®Çu ®o rêi cã thÓ th¸o l¾p ®­îc. Trªn h×nh (1.10) ®­a ra s¬ ®å kÕt cÊu mét lo¹i mèc ch×m do GS. Pisconov (Nga) ®Ò xuÊt thiÕt kÕ. -Hình (1-10)- -Hình (1-9)- SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 15
  17. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng C¸c mèc lón ®Æt ë nÒn mãng c«ng tr×nh gåm hai phÇn chÝnh lµ mét thanh kim lo¹i dµi kho¶ng (60  100 mm), phÝa trªn cã chám cÇu b»ng kim lo¹i kh«ng rØ, ®­êng kÝnh (20  30 mm). Mèc cã thÓ ®­îc ®Æt trong èng b¶o vÖ (  =100mm), trªn cã n¾p ®Ëy. - H ìn h ( 1 - 1 1 ) - : M èc g¾n nÒn 1.4.2. Ph©n bè mèc C¸c mèc lón ®­îc ®Æt ë nh÷ng vÞ trÝ ®Æc tr­ng cho qu¸ tr×nh lón cña c«ng tr×nh vµ ph©n bè ®Òu kh¾p mÆt b»ng c«ng tr×nh. Mèc ®­îc ®Æt ë vÞ trÝ tiÕp gi¸p cña c¸c khèi kÕt cÊu, bªn c¹nh khe lón, t¹i nh÷ng n¬i cã ¸p lùc ®éng lín, nh÷ng khu vùc cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh kÐm æn ®Þnh. C¸c mèc lón nªn bè trÝ ë gÇn cïng ®é cao ®Ó thuËn lîi cho viÖc ®o ng¾m vµ h¹n chÕ ¶nh h­ëng cña mét sè nguån sai sè trong qu¸ tr×nh ®o ®¹c, thi c«ng l­íi. Sè l­îng vµ s¬ ®å ph©n bè mèc lón ®­îc thiÕt kÕ cho tõng c«ng tr×nh cô thÓ, mËt ®é ®iÓm mèc ph¶i ®ñ ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc c¸c tham sè ®Æc tr­ng cho qu¸ tr×nh lón cña c«ng tr×nh. §èi víi c¸c toµ nhµ cã kÕt cÊu mãng b»ng, t­êng chÞu lùc th× mèc ®­îc ®Æt theo chu vi nhµ, t¹i vÞ trÝ giao cña c¸c t­êng ngang vµ däc, kho¶ng (10  15m) ®Æt mét mèc. §èi víi nhµ d©n dông c«ng nghiÖp kÕt cÊu cét, mèc lón ®Æt t¹i c¸c cét chÞu lùc víi mËt ®é kh«ng d­íi ba mèc trªn mçi h­íng trôc nhµ. §èi víi nhµ l¾p ghÐp, mèc lón ®­îc ®Æt theo chu vi t¹i c¸c vÞ trÝ trôc nhµ víi mËt ®é kho¶ng (6  8 m) mét mèc. Víi c«ng tr×nh cã kÕt cÊu mãng cäc, mèc ®­îc ®Æt däc theo trôc c«ng tr×nh víi mËt ®é kh«ng qu¸ 15 m. Trªn h×nh (1.12) ®­a ra s¬ ®å ph©n bè mèc lón ®Ó quan tr¾c nhµ d©n dông. SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 16
  18. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng §èi víi c«ng tr×nh d¹ng th¸p (sil«, th¸p ph¸t thanh truyÒn h×nh, èng khãi …), mèc ®­îc bè trÝ ®Òu quanh ch©n ®Õ c«ng tr×nh, sè l­îng mèc tèi thiÓu lµ bèn mèc nh­ vÝ dô ë h×nh (1.13). T¹i c«ng tr×nh cÇu, mèc quan tr¾c ®­îc bè trÝ trªn hai mè vµ c¸c trô cÇu, t¹i c«ng tr×nh ®­êng hÇm, bè trÝ mèc ë nÒn vµ hai bªn v¸ch hÇm. A B C D E 1 2 5 3 6 4 - H×nh (1-12)- B è trÝ m«c quan tr¾c - H ×nh (1-13)- t¹i c«ng tr×nh d©n dông Bè trÝ m«c quan tr¾c t¹i c«ng tr×nh th¸p T¹i c«ng tr×nh thuû lîi, thuû ®iÖn th× ®èi víi ®Ëp d©ng, mèc ®­îc ®Æt däc theo ®Ønh ®Ëp vµ c¸c tuyÕn ë phÝa h¹ l­u, th­êng bè trÝ mèc trªn mét sè mÆt c¾t ngang nhÊt ®Þnh. T¹i ®Ëp trµn, mèc lón ®Æt trªn c¸c khèi bª t«ng, mçi khèi kh«ng Ýt h¬n (3  4) mèc. T¹i tuyÕn ®­êng èng ¸p lùc, mèc ®Æp trªn c¸c mè, trô neo. Mçi trô ®Æt (1  2) mèc. Trªn h×nh (1.14) ®­a ra s¬ ®å bè trÝ mèc lón quan tr¾c tuyÕn ®Ëp thuû ®iÖn. R p1 R p2 - H ×nh (1-14)- B è trÝ m èc lón quan tr¾c ®Ëp thñy ®iÖn SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 17
  19. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng 1.5. c«ng t¸c ®o ®¹c 1.5.1. Lùa chän ph­¬ng ph¸p ®o Chóng ta ®· biÕt r»ng cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®o ®Ó x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm nh­ ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c, ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc, ph­¬ng ph¸p thuû tÜnh …. V× vËy, tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ ta ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®o cho phï hîp. Do ®Æc thï cña hÖ thèng c¸c ®iÓm cña c¸c cÊp l­íi khèng chÕ ®é cao trong kh¶o s¸t biÕn d¹ng th¼ng ®øng (th­êng ®­îc bè trÝ trªn mÆt ®Êt) nªn ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc chÝnh x¸c (cô thÓ lµ ph­¬ng ph¸p ®o cao tõ gi÷a) ®­îc sö dông réng r·i nhÊt. Nguyªn lý cña ph­¬ng ph¸p ®o cao nµy lµ dùa vµo tia ng¾m ngang cña m¸y thuû chuÈn chÝnh x¸c vµ mia chÝnh x¸c (mia invar) ®Ó x¸c ®Þnh chªnh cao gi÷a c¸c ®iÓm trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt. ChÝnh v× dùa trªn nguyªn lý ®¬n gi¶n ®ã mµ ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc chÝnh x¸c chØ ®ßi hái thiÕt bÞ ®¬n gi¶n, ch­¬ng tr×nh ®o còng ®¬n gi¶n, xö lý kÕt qu¶ ®o dÓ dµng vµ cã thÓ kiÓm tra s¬ bé kÕt qu¶ ®o ngay ngoµi thùc ®Þa. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p ®o cao nµy còng nh­ hÇu hÕt c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa ngo¹i nghiÖp kh¸c ®iÒu bÞ ¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh nh­ ®Þa h×nh chËt hÑp, tia ng¾m kh«ng th«ng h­íng, thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi … V× vËy, khi tiÕn hµnh ®o ®¹c cÇn l­u ý chän n¬i ®Æt m¸y cã nÒn ®Êt cøng, chän thêi gian ®o sao cho cã thÓ gi¶n tèi ®a ¶nh h­ëng cña chiÕt quang ®Õn kÕt qu¶ ®o. 1.5.2. C¸c chØ tiªu kû thuËt khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn chÝnh x¸c Sau ®©y chóng t«i hÖ thèng mét sè yªu cÇu c¬ b¶n vÒ c¸c chØ tiªu kû thuËt cña l­íi ®é cao h¹ng I, II Nhµ n­íc trong c«ng t¸c ®o ®¹c l­íi khèng chÕ quan tr¾c th¼ng ®øng b»ng ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc chÝnh x¸c. 1.5.2.1. Ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc h¹ng I M¸y ®o ®­îc sö dông lµ c¸c m¸y thuû chuÈn chÝnh x¸c lo¹i H1, H-05, m¸y c©n b»ng tù ®éng lo¹i Ni-002, (céng hoµ d©n chñ §øc), m¸y Ni004, m¸y NA3003 (Thuû Sü)…, trong c¸c lo¹i m¸y nµy th× ®é phãng ®¹i èng kÝnh yªu cÇu tõ 400X trë lªn, gi¸ trÞ kho¶ng chia trªn mÆt èng thuû dµi kh«ng v­ît qu¸ 12’’/2 mm vµ gi¸ trÞ v¹ch chia vµnh ®äc sè cña bé ®o cùc nhá lµ 0.05 mm. SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 18
  20. Tr­êng §¹i Häc Má _ §Þa ChÊt Bé m«n: Tr¾c §Þa Phæ Th«ng C¸c chØ tiªu kü thuËt trong ph­¬ng ph¸p nµy bao gåm chiÒu dµi tia ng¾m ®­îc quy ®Þnh tõ (5  50 m); ChiÒu cao tia ng¾m lín h¬n 0.8m vµ nhá h¬n 2.5m; Chªnh lÖch kho¶ng ng¾m tr­íc vµ kho¶ng ng¾m sau tèi ®a 0.4m; TÝch luü chªnh lÖch kho¶ng ng¾m tr­íc vµ kho¶ng ng¾m sau cña mét tuyÕn ®o tèi ®a lµ 2m vµ giíi h¹n sai sè khÐp vßng lµ f(I)h =  0.3 n (mm) víi n lµ sè tr¹m m¸y trong tuyÕn ®o cao. 1.5.2.2. Ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc h¹ng II Ngoµi nh÷ng m¸y dïng cho l­íi h¹ng I kÓ trªn cßn cã thÓ sö dông lo¹i m¸y H2, NAK2, hoÆc m¸y c©n b»ng tù ®éng KONi-007 … víi ®é phãng ®¹i èng kÝnh yªu cÇu tõ (30X  40X), gi¸ trÞ kho¶ng chia trªn èng thuû dµi kh«ng v­ît qu¸ 12”/2 mm vµ gi¸ trÞ v¹ch chia vµnh ®äc sè cña bé ®o cùc nhá lµ (0.05  0.1mm). §ång thêi c¸c chØ tiªu kû thuËt trong ph­¬ng ph¸p nµy còng bao gåm chiÒu dµi tia ng¾m ®­îc quy ®Þnh tõ (5  50m); chiÒu cao tia ng¾m lµ (0.5  2.5m); chªnh lÖch kho¶ng ng¾m tr­íc vµ kho¶ng ng¾m sau cña mét tuyÕn ®o tèi ®a (3-4m) vµ sai sè khÐp vßng lµ f  II h  0.5 n mm  víi n lµ sè tr¹m m¸y trong tuyÕn ®o. Nh­ vËy ®Ó ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu kû thuËt cña ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng I, II Nhµ n­íc cÇn tiÕn hµnh ®o ®i, ®o vÒ trªn mét tuyÕn ®o. M¸y ®o lµ m¸y ph¶i cã ®é phãng ®¹i cña èng kÝnh lín, bät thuû nhËy, chÝnh x¸c. Mia ®­îc dïng lµ mia invar cã gi¸ trÞ kho¶ng chia v¹ch lµ (0.5 - 1.0cm), trªn mia cã g¾n bät thuû trßn ®Ó gióp cho viÖc dùng mia ®­îc th¼ng ®øng. Tr­íc khi ®o ph¶i kiÓm nghiÖm m¸y vµ dông cô ®o, b¶o qu¶n m¸y trong thêi gian ®o. Mét ®iÒu cÇn l­u ý lµ ph¶i tu©n thñ quy tr×nh ®o vµ ghi kÕt qu¶ ®o vµo sæ mÉu ®óng theo quy ®Þnh. SV: Th©n V¨n S©m_Tr¾c §Þa A_K48 §å ¸n tèt nghiÖp 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2