intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Phố cổ Hà Nội

Chia sẻ: Pham Minh Tân | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:75

319
lượt xem
150
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những con phố mang tên "Hàng". Theo tổng tập nghìn năn văn hiến Thăng Long, con số "Ba sáu" phố phường có lẽ chỉ là số lượng tượng trưng như điệu hát cửa đình 36 giọng, trong Binh thư 36 chước , đánh cờ 36 nước, chứ thực ra Hà Nội có gần 80 chữ Hàng tên phố, sang thế kỷ mới mất đi gần 20 chữ.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Phố cổ Hà Nội

  1. www.100hanoi.com Ban D án Hà N i Tôi Yêu Phoá coå Haø Noäi ® HDINVESTMENT.JSC Đ i L 1000 năm Thăng Long Ch u trách nhi m: Đinh Ti n Hoàng | Biên t p: Tr n Th Hư ng | Hi u ñính: Nguy n Vũ Hoàng Linh 2010 Haø Noäi Toâi Yeâu 1 www.100hanoi.com
  2. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Hà N i luôn là m t ñ a danh văn hóa, kinh t , chính tr c a c nư c. Tìm hi u các thông tin v kinh t , văn hóa, gi i trí….c a Hà N i luôn là m t nhu c u thi t y u c a nhi u t ng l p nhân dân. Bên c nh ñó, năm 2010 là năm quan tr ng, v i r t nhi u nh ng d p l k ni m l n, ñ c bi t là ñ i l 1000 năm Thăng Long. Đây là m t c t m c văn hóa, l ch s ñư c quan tâm c a c trong và ngoài nư c. Đó chính là lí do chúng tôi l a ch n ch ñ v Hà N i ñ ñ nh hư ng n i dung cho d án chu i website Hà N i. D án chu i website v Hà N i mang tên Hà N i Tôi Yêu ñư c công ty CP ĐT Hoàng Đ t tri n khai th c hi n t tháng 2 năm 2010. V i nh ng n l c, tâm huy t và tình yêu dành cho Hà N i, các thành viên ban d án ñã cho ra nh ng s n ph m văn hóa gây ñư c n tư ng v i ñ c gi yêu Hà N i. Đ i L 1000 năm Thăng Long ñang ñ n r t g n, d án cũng ñang ñi vào giai ño n g p rút hoàn thành ñ hòa chung không khí c a ngày Đ i L . D án là m t b c tranh t ng th , ñi t nh ng s ki n g n v i Đ i L , cũng như nh ng góc sâu trong tâm h n Hà N i, nh ng n p s ng, nh ng c m xúc c a ngư i Hà N i. Bên c nh vi c xây d ng và hoàn thi n chu i website v Hà N i, Ban d án còn cho ra m t nh ng n ph m v Hà N i. Chúng tôi ñã dành nhi u tâm huy t ñ xây d ng T sách Hà N i v i nh ng n ph m ñi n t ñư c t ng mi n phí cho quý b n ñ c. Chúng tôi hi v ng nh ng tâm huy t này s mang l i cho quý b n ñ c yêu Hà N i nh ng ñi u thú v . Tư li u chúng tôi s d ng ñ th c hi n nh ng n ph m này hoàn toàn ñư c sưu t m và biên t p t các ngu n trên Internet nên không tránh ñư c nh ng thi u sót. M t s tư li u do l y các ngu n th c p, nên chúng tôi không th trích d n ngu n ñ y ñ . Chúng tôi mong nh n ñư c s thông c m t các tác gi . Xin chân thành c m ơn và mong nh n ñư c nh ng góp ý t phía b n ñ c! Ban d án Haø Noäi Toâi Yeâu 2 www.100hanoi.com
  3. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi M cL c Nh ng con ph mang tên “Hàng”................................................................................. 4 Ph Hàng B c............................................................................................................... 7 Ph Hàng Bu m ......................................................................................................... 10 Ph Hàng Hài ............................................................................................................. 13 Ph Hàng Cót ............................................................................................................. 17 Ph Mã Mây................................................................................................................ 18 Ph Hàng Nón ............................................................................................................ 20 Ph Hàng B .............................................................................................................. 22 Ph Hàng Gai ............................................................................................................. 24 Ph Hàng Thi c .......................................................................................................... 26 Ph Hàng Khay........................................................................................................... 28 Ph Hàng Đi u ........................................................................................................... 30 Ph Hàng Da .............................................................................................................. 32 Ph Hàng Gà .............................................................................................................. 34 Ph hàng chi u........................................................................................................... 36 Ph Hàng Gi y ........................................................................................................... 39 Ph Hàng Tre ............................................................................................................. 41 Ph Hàng Thùng......................................................................................................... 43 Ph Hàng Bè .............................................................................................................. 45 Ph Hàng Bông .......................................................................................................... 47 Ph Hàng Đ u ............................................................................................................ 50 Ph hàng Hòm............................................................................................................ 51 Ph C u Đông ............................................................................................................ 53 Ph Hàng Mu i ........................................................................................................... 55 Ph Hàng Đ ng .......................................................................................................... 56 Ph Hàng Ngang ........................................................................................................ 58 Ph Hàng M m........................................................................................................... 61 Ph Hàng Mã.............................................................................................................. 63 Ph Phúc Ki n ............................................................................................................ 65 Ph hàng Gi y ............................................................................................................ 67 Ph Hàng Than........................................................................................................... 69 Ph Hàng Hài, Hàng L xưa ...................................................................................... 72 Haø Noäi Toâi Yeâu 3 www.100hanoi.com
  4. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Nh ng con ph mang tên “Hàng” Theo T ng t p nghìn năm văn hi n Thăng Long, con s “Ba sáu” ph phư ng có l ch là s tư ng trưng như ñi u hát c a ñình 36 gi ng, trong Binh thư 36 chư c, ñánh c 36 nư c, ch th c ra Hà N i có g n 80 ch Hàng tên ph , sang th k m i m t ñi g n 20 ch . M t d c ph Hàng Gai (bán lư i ñánh cá làm b ng s i gai vì g n H Thái C c), Hàng Bông có Hàng Bông Đ m, Hàng Bông L , Hàng Bông C a Quy n, hai bên có Hàng Mành, Hàng Hòm, Hàng Nón, Hàng Tr ng (còn g i là Hàng Thêu). Khu ph c nhi u Hàng nh t: Hàng Thi c, Hàng Đi u, Hàng Đ ng, Hàng Bát S , Hàng Bát Đàn, Hàng V i Thâm, Hàng S t, Hàng B a (nay là Lò Rèn), Hàng Rươi, Hàng Lư c, Hàng Chai (chính ra là ngõ Chè Chai m i chính xác), Hàng Cân, Hàng Sơn (món ngon Ch Cá ñã chi m l y tên này, thành ra ph Ch Cá). Nhi u ph khác n a như Hàng Qu t n m trên ph Hàng Đàn cũ, còn Lương Văn Can l i n m ñè lên ph Hàng Qu t. Hàng Bún n m tít phía Quán Thánh, trong khi Hàng Cháo d t sang g n sân v n ñ ng Hàng Đ y. Ph Hàng Đũa là ñâu, là ph Ngô S Liên. Còn Hàng Khay l i n m k bên H Gươm, trong khi Hàng Giò là ñ u ph Bà Tri u. Và bách hóa Tràng Ti n chính là ñ t ph Hàng Bài. Có hai ph Hàng Vôi nay m t v n là Hàng Vôi, m t là Lý Thái T . Hai ph Hàng Mã, m t là Hàng Mã hi n nay, hai là Hàng Mã Vĩ g p v i Hàng Mây thành Mã Mây. Hai ph Hàng Gà, m t n i vào Hàng Cót và m t chính là ñ u Ph Hu , t ng là cái ch chi u h p ch p nhoáng, có rau c , con cá, con gà, bán mua v i vã. L i còn Hàng Tre n i v i Hàng Sũ, ăn ngang là Hàng D u, buôn bán d u ăn d u th p, nay có hàng cây hoa Sưa r t ñ p n tr ng mu t v mùa Xuân (không ph i hoa S a có d u ngã). Haø Noäi Toâi Yeâu 4 www.100hanoi.com
  5. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Cũng quãng này còn có Hàng M m, Hàng Mu i, Hàng Tr ng, Hàng Chĩnh, toàn nh ng ph ng n và nhà nh bé, v a th p v a nông. Ph Hàng Giày có món bánh trôi nóng c a ngh s Ph m B ng bán vào bu i t i, ñi m t ño n là ph Hài Tư ng, t c nơi c a nh ng ngư i th làm giày dép, hài, hán. Hàng C không còn ai buôn c mà ñã có nhà ga xe l a, ñó là ph Tr n Hưng Đ o. Đ u Hàng Bu m có ngõ Hàng Th t. Hàng Đ y thành ph Nguy n Thái H c xe ñi m t chi u. Hàng B a không làm răng b a n a mà s n xu t ñ s t như c a cu n. Hàng L ng không còn nhà nào làm ô, làm tán, làm tàn, làm l ng, nó là khúc ñ u tiên c a con ñư ng thiên lý xuôi Nam. Hàng Kèn là ñ u ph Quang Trung. Hàng Chè là ñ u ph C u G giáp v i Hàng Đào, còn Hàng Cau là ñ u ph Hàng Bè, giáp v i Hàng M m. Riêng ph Hàng Sơn t ng bán sơn t Phú Th chuy n v , ñ ng vào nh ng cái “n i” b ng tre ñan, có sơn nên nó thành thùng kín. Đ u th k XIX, có nhà h Đoàn nghĩ ra món ăn ngon: Ch cá, và t ñó chính quy n cũng ch u thua gia ñình này, ñành ch p nh n ph này mang tên Ch Cá, mà Hàng Sơn không còn n a. Hàng Tr ng nay cũng không còn ai làm ngh bưng tr ng, ti n tang tr ng cho tr hay làm th tr ng ch b t b ng da dê… nó t ng có tên Hàng Thêu vì ngoài ngh v tranh, ngư i dân ñây còn có ngh thêu n i ti ng. Ph Hàng Bún m t th i có tên là Hàng M n, không ph i m n trên cơ th mà là m n b ng v i cũ ñ vá qu n áo. Nh c ñ n dòng tên này ta có ph n ng m ngùi v m t th i Thăng Long nghèo khó, qu n áo rách ph i vá ch ng vá ñ p nên m i có h n m t ph bán các th m n ñ màu như th . Tr i Hàng Hoa nay cũng ñã l n chìm vào lòng ñ t. Nó là ñ u d c Ng c Hà, c nh vư n Bách Th o, mà t ch này Khái Hưng và Nh t Linh ñã sáng tác ti u thuy t “Gánh hàng hoa” n i ti ng m t th i, ñư c d ng thành phim v i ch ñ trong sáng c a ngư i con gái Hà N i bán hoa nuôi ch ng ăn h c… Haø Noäi Toâi Yeâu 5 www.100hanoi.com
  6. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Ph Hàng Chai như trên ñã nói, th c ra ñây là m t ngõ nh , c c nh , ch có b r ng chưa ñ y 2m, t ng là nơi chi u chi u các bà ñi rong buôn bán các lo i ph ph m. Là lông gà lông v t, chai l cũ, s t v n ñ ng nát, v bao ñ ng chè t u b ng thi c, b ng th y tinh, g i chung là các bà “ñ ng nát, chè chai lông v t” vì th mà ngõ này mang tên ngõ Chè Chai. Không hi u sao sau này chính quy n thành ph l i g t l ch s ra ngoài, g i nó là ph Hàng Chai, cũng như b cái tên ph Hàng Đũa, m t nét ñ c bi t c a ngư i Vi t Nam, ăn cơm b ng ñũa mà không ăn b ng thìa, b ng dĩa ho c ăn b c. Cũng không hi u còn nh ng ai Hà N i nh v cái ph nho nh y t ng mang tên như th , nó khu t mình phía sau ga Hàng C , nay là ga Tr n Quý Cáp. Còn Hàng Bút v n là ño n cu i c a ph Thu c B c. Hàng B a và Hàng Cu c (nay g p l i là ph Lò Rèn), Hàng Tàn t c Hàng L ng (nay là ño n ñ u ph Lê Du n), Hàng B t (nay là ph Tôn Đ c Th ng), Hàng Đàn (nay là ph Hàng Qu t), ph Hàng Màn (nay là ño n ñ u ph Hàng Giày), ph Hàng Lam (ño n ñ u ph Hàng Ngang), ph Hàng L (cu i Hàng Bông), ph Hàng Nâu (nay là Tr n Nh t Du t), ph Hàng Ti n (nay là ño n ñ u Hàng Gai), ph Hàng Tr ng (ño n cu i ph Hàng M m), ph Hàng G o (ph Đ ng Xuân), ph Hàng S t (nay là ño n ñ u ph Thu c B c). Haø Noäi Toâi Yeâu 6 www.100hanoi.com
  7. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Ph Hàng B c Trư c ñây, ph Hàng B c có ba ngh khác nhau: ngh ñúc b c nén, ngh kim hoàn và ngh ñ i ti n. H xu t thân t ba làng ngh làm ñ vàng b c n i ti ng mi n B c Vi t Nam: làng Châu Khê (t nh Hưng Yên), làng Ð ng Xâm (t nh Thái Bình) và làng Đ nh Công. Vào th k 15, quan thư ng thư b l i Lưu Xuân Tín - v n ngư i làng Châu Khê ñư c tri u ñình nhà Lê giao cho vi c l p xư ng ñúc b c nén t i kinh thành Thăng Long (t c Hà N i ngày nay) b i lúc b y gi b c nén ñư c dùng làm ñơn v ti n t ñ trao ñ i. Ông ñã ñưa th Châu Khê t i kinh thành l p xư ng ñúc b c. D n d n, cùng v i ngh ñúc b c, th Châu Khê làm c ngh th trang trí vàng b c. Ð n ñ u th k 19, dư i tri u Nguy n, xư ng ñúc b c nén chuy n vào Hu (mi n Trung Vi t Nam). Ph n l n th Châu Khê v n t i Thăng Long làm ngh kim hoàn, h l p thành phư ng th t i ph Hàng B c ngày nay. Lúc này ph Hàng B c còn có c th vàng b c Ð nh Công và Ð ng Xâm t i l p nghi p. Ngư i ta s n xu t, buôn bán, k c ñ i b c nén l y b c v n. Vì v y, vào th i Pháp thu c, ph này còn có tên ti ng Pháp là Rue de changeurs (ph Ð i B c). V i ñ ngh th công, ngư i th kim hoàn ph Hàng B c ñã làm ra nhi u s n ph m vàng b c tinh x o, nh t là ñ trang s c. Ngư i th kim hoàn Hàng B c thư ng ch m kh c trên các ñ vàng b c theo các m u trang trí nh t ñ nh. T linh (long, ly- còn g i là lân, quy, phư ng) là lo i m u ph bi n nh t. Riêng hình tư ng long (con r ng) ñã ñư c bàn tay khéo léo c a ngh nhân th hi n v i nhi u ch ñ khác nhau: (hai con r ng tranh viên ng c), Lư ng long ch u nguy t (hai con r ng cùng ch u m t trăng)... các m u trang trí khác nhau như Bát v t (Tám con v t), Bát b o (Tám v t quý), Bát qu (Tám lo i trái cây)v.v... cũng ñư c ch m kh c tinh x o trên ñĩa, mâm b ng vàng, b c. Haø Noäi Toâi Yeâu 7 www.100hanoi.com
  8. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Trên các ñ vàng, b c, ta còn th y ngư i th kim hoàn ch m tr hình nh con ngư i, ho c hình nh các lo i cây mà theo quan ni m phương ñông thì ñó là tư ng trưng cho nh ng ph m ch t cao quý c a ngư i quân t : trúc, mai, lan, cúc, v.v... Nói chung b t kỳ ñ vàng b c tr m kh c ho c ñ n trang nào ngư i ta ñ u d nh n th y hai ñ c ñi m n i b t: t o dáng ngh thu t và t o văn (nét chìm, n i) tinh x o, sinh ñ ng. Trên các ñ vàng, b c, ta còn th y ngư i th kim hoàn ch m tr hình nh con ngư i, ho c hình nh các lo i cây mà theo quan ni m phương ñông thì ñó là tư ng trưng cho nh ng ph m ch t cao quý c a ngư i quân t : trúc, mai, lan, cúc, v.v... Đ u ñ i Nguy n, trư ng ñúc b c b gi i th , vi c ñúc b c nén tri u ñình giao cho trư ng ñúc Hu ; Hàng B c v n còn gi ngh ñ i b c. Đ n khi ngư i Pháp chi m Hà N i, theo ngh nghi p t ng phư ng, ñã g i ph này là Rue des Changeurs (Ph nh ng ngư i ñ i b c). Haø Noäi Toâi Yeâu 8 www.100hanoi.com
  9. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Đo n cu i ph phía tây, t ngã tư T Hi n - Đinh Li t ñ n ngã tư Hàng Đào - Hàng B là nơi t p trung c a ngư i làng Đ nh Công di cư ra Thăng Long cũng làm ngh vàng b c. H là nh ng ngư i th kim hoàn, t c là nh n ñ t làm nh ng ñ n trang như khuyên vàng, xã tích b c, vòng xuy n, hoa, h t b ng vàng, khánh, vòng b c cho tr con. Nh ng ngư i nhi u v n v a làm hàng, v a mua v a bán ra các ñ vàng b c; ngư i không có v n nh n làm thuê l y ti n công. Th i Pháp thu c, ph có tên là Boulevard Đ ng Khánh. Gi a 1460 và 1497, ñây là nơi sinh s ng và buôn bán ch y u c a các th kim hoàn. Vào th k 19, dù vi c buôn bán ñây không còn phát tri n như trư c do kinh thành ñã chuy n v Hu , ngư i ta v n có th tìm th y ñây nhi u c a hàng bán ñ n trang b ng b c. T ngày ñ t nư c ñ i m i, ngh th công truy n th ng trong ñó có ngh vàng b c kim hoàn ñã có ñ y ñ ñi u ki n phát tri n, v a b o t n ngh nghi p v a nâng cao cu c s ng, ñ n nay ph hàng B c l i s m u t v i nhi u c a hàng kinh doanh, s n xu t m ngh kim hoàn, làm ñ trang s c v i k năng cao, v i truy n th ng khéo tay hay ngh cha truy n con n i. Ngày nay, ngh buôn bán trao ñ i vàng b c không ch còn t p trung ph Hàng B c. nhi u ph khác cũng ñã r i rác có các c a hi u buôn bán vàng. Nhưng ph Hàng B c v n là nơi t p trung c a nh ng ngư i th kim hoàn tinh x o, dù nay ñã ít ñi so v i truy n th ng ch tác ñ vàng b c lâu ñ i. Là m t trong nh ng ph tr ng tâm c a khu ph c Hà N i, ph Hàng B c tuy có nhi u thay ñ i nhưng cơ b n v n chưa b bi n d ng nhi u, vi c b o t n m t không gian ph ngh có nhi u thu n l i do ph Hàng B c nay ñã tr l i buôn bán kinh doanh và s n xu t m ngh kim hoàn, ñ n trang và m t s ngành ngh khác ph c v du l ch. Haø Noäi Toâi Yeâu 9 www.100hanoi.com
  10. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Ph Hàng Bu m Th i Pháp thu c, ph có tên ti ng Pháp là “Rue des Voiles”, d ch ra ti ng Vi t là ph Hàng Bu m. Sau 1954, ph chính th c ñư c g i tên là ph Hàng Bu m. Ph Hàng Bu m xưa chuyên bán các lo i bu m. Đó là bu m ñư c may b ng v i hay ñan b ng cói dùng cho thuy n bè. S n ph m xưa kia c a ph là các lo i b , túi, v bu m, chi u bu m... ñan b ng mây, cói. Nguyên li u ñư c các thuy n ch vào t n sát ph , và cũng các thuy n y ch s n ph m ñi các khu v c khác. Sau ngư i Hoa chi m lĩnh ph thì các m t hàng này d n bi n m t. Hoa Ki u m nhi u hi u ăn ph này. Theo các tài li u còn lưu l i thì s có m t c a Hoa thương Hàng Bu m b t ñ u t r t s m và có l t th k th 19 ph này ñã tr thành m t ph Tàu. T khi ngư i Pháp ñ t chân ñ n Hà N i năm 1872 thì Hàng Bu m ñã r t ñông Hoa Ki u và có nhà H i Qu n. Th i kì này, nhi u lái buôn ngư i Hoa cũng ñã b t ch p lu t pháp c a tri u ñình, lén buôn bán v i các lái buôn Pháp và có ngư i còn làm n i gián. Vì th , nh ng năm bi n ñ ng t 1873 - 1882, Hà N i x y ra nhi u cu c chi n, thành trì 2 l n b h , các ph ñ u b ñ t phá, cư p bóc, riêng khu ngư i Hoa ph Hàng Ngang, Hàng Bu m thì v n gi ñư c c nh n ào, ñông vui c a m t ph ch . ph Hàng Bu m th i kì này còn có c ng d ng ch c ch n ñ u ph , có ngư i canh gác ban ñêm. Trong th i kì ñ u này, Pháp v n chưa xây d ng ñư c công trình ki n trúc nào nên ñã s d ng H i Qu n Hàng Bu m làm ch h i h p, ti p tân khi có ñ i l . Giai ño n này, các thương nhân Hoa Ki u làm giàu nhanh chóng và t p trung ngày càng ñông các ph này, ngư i Vi t ph ñã d n d n nhà sang các ph khác, bi n Hàng Bu m thành m t "ph khách" v i nh ng c a hàng buôn bán c a ngư i Hoa giàu có, phát ñ t. Haø Noäi Toâi Yeâu 10 www.100hanoi.com
  11. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Ngày nay trên ph có nhi u c a hàng bán bánh k o, h t dưa h t bí các lo i, phong phú ña d ng. Cùng v i ñó là các lo i rư u bia, nư c gi i khát. Các d p T t và Trung thu, nơi ñây r t t p n p. Và trên ph Hàng Bu m v n còn nhi u di tích tôn giáo cũng như di tích cách m ng: Ngôi ñ n B ch Mã n i ti ng n m s nhà 76, Đ n th th n Long Đ , là tr n phương Đông c a kinh thành Thăng Long xưa, Đ n B ch Mã là công trình ki n trúc khá l n, quy ho ch theo chi u sâu, b t ñ u t ph Hàng Bu m ñ n ph Ngõ G ch, xây d ng theo hư ng Đông Nam, sát hè ph Hàng Bu m. Ngoài ra, trên ph Hàng Bu m còn có ngôi ñình T Dương n m nhà s 8, dân gian v n g i là ñình Hàng Th t vì do phư ng Hàng Th t g c làng Kim Ngưu, huy n Văn Giang, t nh Hưng Yên ra Thăng Long hành ngh l p nên. Trong th i kỳ kháng chi n ch ng Pháp, ñ c bi t là nh ng ngày ñ u Toàn qu c kháng chi n, Hàng Bu m n m trung tâm Liên khu I. Do y ban Kháng chi n Liên khu cho phép các c a hàng buôn bán c a Hoa Ki u ñư c t do m c a nên ph này là nơi duy nh t Hà N i có các ho t ñ ng d ch v nh n nh p. M t trong hai tr m quân y c a Liên khu I cũng ñư c ñ t s 26 Hàng Bu m. Hàng Bu m là con ph gi ñư c v s m u t lâu b n nh t qua nh ng th thách l ch s . Ngay trong th i kỳ 60 ngày ñêm m ñ u kháng chi n ch ng Pháp ñây là khu v c ñư c c hai bên lâm tr n ñ u ch a ra làm nơi"phi chi n ñ a". Haø Noäi Toâi Yeâu 11 www.100hanoi.com
  12. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Haø Noäi Toâi Yeâu 12 www.100hanoi.com
  13. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Ph Hàng Hài Ph Hàng Hài (Sandals) mà dân gan thư ng g i là Hàng Bông Hài nay ñ i thành ph Ph Hàng Bông(Cotton). Ph dài kho ng 1km n i ph Hàng Gai v i ph C a Nam. Ph có tên g i như v y vì trong th i Pháp thu c có nh ng c a hàng chuyên làm và bán hài, ñ m i ki u lo i t hài th t ñ b ng g vông nh x p, mũi b ng l a thêu kim tuy n, dùng cho các gia ñình quý phái ñ n hài gi làm b ng gi y ngũ s c và ñính trang kim ñ treo th các c a ñi n h u bóng h u ñ ng. Bây gi con ph này là nơi h i t c a nhi u c a hàng th i trang danh ti ng như nhà may Phú Hưng chuyên may comple, veston n i ti ng Hà N i và vài hàng quà như nem chua ngõ T m Thương - Hàng Bông ñư c x p vào lo i ngon nh t Hà N i. Tên g i ph Hàng Bông m i có cách ñây 80 năm. Xưa kia ph này g m b n ph . T ph Hàng Hòm ñ n ngã tư Hàng Mành, có hơn 30 s nhà tên g i là ph Hàng Hài. Các c a hàng ñây bán các lo i gi y (hài) ñ b ng g vuông, mũi b ng l a thêu kim tuy n. T Hàng Mành ñ n Hàng Da có tên g i là ph Bông Đ m. Nhi u nhà ñây bán chăn ñ m kiêm ngh b t bông làm l i chăn cũ. Ti p ñ n là ph Hàng Bông L , chuyên bán l , ñó, d ng c ñánh b t cá. Là m t ñư ng ph dài không ñ n m t cây s (chính xác là 932 mét), m t ñ u ti p giáp v i ph Hàng Gai, ñ u t t cùng thông sang ô C aNam. Con ñư ng ñó ñi qua ñ t c a nh ng thôn cũ, k t ñông sang tây, là Kim Bát Thư ng (ph Hàng Hài, Hàng Hòm), Kim Bát H (Ph Hàng Bông Cây Đa C a Quy n - Hàng Da) và Yên Trung H (Hàng Bông L ). Haø Noäi Toâi Yeâu 13 www.100hanoi.com
  14. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi T nh ng năm 30 c a th k trư c, t i ñây m t s nhà in tư s n Vi tNaml p nh ng xư ng in: Trung B c, M c Đình Tư, Nghiêm Hàm n quán. nhà báo Vũ Đình Long có nhà in Tân Dân. Nhà tư s n Lê Văn Tân m Xư ng in Lê Văn Tân s nhà 136 v i công ngh in tiên ti n và ti m l c kinh doanh l n, còn t u thêm 1 kho nh ñ t r ng gi a ph Lý Qu c Sư d ng m t nhà in b th . Sau này vào công ty h p doanh c hai ñ a ñi m trên có tên nhà in Th ng Nh t. Th i Pháp thu c ph Hàng Bông là dãy ph thương m i ña d ng. C a hàng Xuân Dung chuyên bán xe ñ p c a hãng Peugoet sterling, Meteor. C a hàng Đa Phúc bán máy hát. C a hàng Kim Đi p bán kem ñ u tiên c a Hà N i. Nhà hàng tr ng răng sinh sinh. Hi u c t tóc Ph m Ng c Phúc t p h p nh ng ngư i th gi i c a làng ngh Kim Liên kiêm c u n tóc.... Hi u giò ch Qu c Hương c a ngư i làng Ư c L có hàng trăm năm tu i. Hàng lo t hi u bán ñ ng h , kính bút, v t li u ñi n r i rác trên ph . Hàng Bông có chi u dài th t ngo n m c, lòng ñư ng, v a hè r ng rãi. M t th i t sáng s m khi tr i còn m sương, xa xa ñã th y nh p nháy tia l a lóe xanh trên c n tàu ñi n và ti ng chuông leng keng r n rã reo vui báo hi u m t ngày m i b t ñ u. T ng ñoàn tàu sơn ñ băng băng ch hành khách, hàng hóa cùng nh ng quang gánh v t toa là hình nh thân quen g n gũi và r t Hà N i trong th i chi n. Gi ñây là ph Hàng Bông s m u t t p n p và buôn bán phong phú ña d ng. Đ u ph là c a hàng vàng b c ñá quý kim Quy g m các s nhà 11, 13, 15, ti p ñó là ti m vàng Thanh Bình, kim Lai cùng nhi u c a hàng vàng b c khác trên ph như B o Tín, Hoàng Long, Tuy t Mai... T o nên s giàu có sang tr ng c a khu ph thương m i. Haø Noäi Toâi Yeâu 14 www.100hanoi.com
  15. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Gi a ph có t i g n 20 c a hàng bi n hi u ñ r c: chuyên in, thêu, may: c , kh u hi u, qu n áo th thao... Vào ngày l h i hay nh ng gi i bóng ñá l n, v a hè Hàng Bông bày bán ñ các lo i c các c , băng rôn, qu n ñ u, qu n mũ ph c v cho các c ñ ng viên n ng nhi t. R i rác trên ph là các c a hàng ñi n l nh, nhi t ñi n, v t li u ñi n, d ch v s a ch a ñi n c a qu c doanh và tư nhân như B Đi n, Lioa, Kasaki, như Đi n... Ph Hàng Bông bư c vào th i kỳ h i nh p ñã d n dày v i th thách thương trư ng, ch ng t m t ti m năng l n, ñang ngày càng phát tri n m nh m , ñáp ng nhu c u kinh t c a thành ph trong tương lai. Trư c ñó n a, vào th k 17 - 18, ch c h n ñư ng Hàng Bông ñã là m t ph tương ñ i s m u t, nên khi chúa Tr nh và vua Tây Sơn m y l n ti p s th n nhà Thanh ñ n Thăng Long, ta ñã s p x p ñ s ñoàn b n B Đ qua sông sang b n Kiên Nghĩa r i theo l i Hàng Bu m sang Hàng Ngang (Hàng áo), Hàng Đào qua Hàng Gai (Hàng Túi), Hàng Hài (ngã ba Hàng Gương), Hàng Bông Đ m ( Ch Huy n), ñ n Hàng Bông L (C m Ch ), Haø Noäi Toâi Yeâu 15 www.100hanoi.com
  16. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi r i do vư n Qu ng Văn Đình (C a Nam) mà vào c a Vò Vò (Đoan Môn) ñ ñ n n i ñi n. Qua ñó ta th y v th H u Lê, con ñư ng Hàng Bông g m nhi u ph , nhân dân ñây làm ngh th công (khâu túi, giày, nhu m, làm gương soi...) có c a hàng buôn bán, trong ph có ch (Ch Huy n) Trên tr c ñư ng Hàng Bông còn nhi u di tích nhi u ñình chùa mi u m o c a nh ng phư ng thôn cũ. Không k b n Hàng Gai có ñình Đông Hà (nhà s 46), ñình C Vũ (s nhà 85) và ñình T T ch (s 1 T T ch), bên Hàng Bông và m y ph ngang li n c nh có nh ng di tích như sau: Hàng Hài: ñình Kim C (còn có tên là ñ n Phúc H u) th ông t ngh làm gương soi (nhà s 2). - Hàng Hài có m t trư ng h c ñ i t p (cu i ñ i Nguy n) c a c nhân Ngô Văn D ng (1835 - 1885) ngư i thôn Kim C . Ông ñã t ng t ch c các sĩ phu quanh vùng thành ñ i nghĩa quân ñánh Pháp năm 1873. - Hàng Bông Đ m, ngõ Yên Thái, ngõ T m Thương, ph Đư ng Thành có: ñình Yên Thái th bà phi Lan; ñ n bà Chúa (Li u H nh) và Chư v trong ngõ T m Thương; - Chùa Kim C , trong cũng th bà phi Lan, s 73 Đư ng Thành; Đình Lương Ng c, nơi th v ng thành hoàng làng c a ngư i Lương Ng c t nh Hưng Yên; - Đình Kim H i do các nhà buôn bông d n lên ngõ 95 Hàng Bông th Tr n Hưng Đ o; ñình này còn có tên là ñình Quy Long. - Hàng Bông Cây Đa C a Quy n có: ñ n Thiên Tiên và quán V ng Tiên s nhà 120 và 120b. Trong ñ n Thiên Tiên có bài v th Lý Thư ng Ki t và m t t m bia ñá. Bên ngoài ñ n Thiên Tiên có m t b ph n là ñ n c a tư nhân, g i là Đ n Tàu, ñ t tư c a m t ngư i ñàn bà v khách, th Chư v . Đình Đông M nhà s 127, do m t nhóm lái buôn l n l p ra ñ h i h p t l ; ch th ñ t trên gác, nhà dư i cho thuê m c a hàng l y hoa l i. - Hàng Da có ñ n Tam Thánh (s 42), ph H i Vũ có ñình H i Vũ (s 2). Sinh ho t kinh t và xã h i c a ñư ng ph Hàng Bông ñư c ñánh ñ u b ng nhi u c a hàng buôn bán xen l n v i nhà c a tư nhân thu c thành ph n l p trên và l p gi a c a xã h i. Và m t ñ c ñi m n a là nơi ñây s m t p trung nh ng ngành ho t ñ ng có tính ch t văn hoá, ñó là s xu t hi n ngay t ñ u th i thu c Pháp và ti p t c mãi v sau nh ng trư ng h c, nhà in, hi u sách, tr s m t s báo chi qu c văn, nhà xu t b n Haø Noäi Toâi Yeâu 16 www.100hanoi.com
  17. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Ph Hàng Cót Tên m t ph dài 404m ñi t ph Phan Đình Phùng ch vư n hoa Hàng Đ u, ngã ba Hàng Lư c, c t Hàng Mã, nơi r c a ph Hàng Chai, n i ti p v i ph Hàng Gà, thu c qu n Hoàn Ki m. Ph này ñư c xây d ng trên n n ñ t xưa v n thu c thôn Tân L p - Tân Khai, t ng Ti n Túc (sau ñ i là t ng Thu n M ). Theo bia ñ t chùa Thái Cam, s nhà 76A ph Hàng Gà, thì thôn này l p t năm 1822. Ph Hàng Cót có nhi u nhà làm ngh ñan cót bán; ngư i ñan cót làm vi c ngoài v a hè. Th i Pháp thu c g i là ph Tacu (Rue Takou). T sau 1945, tên ph ñư c chính th c g i là Hàng Cót cho ñ n nay, vì nơi ñây vào cu i th k XIX ñ u th k XX có nhi u nhà dân ñan cót, buôn bán cót. Ph Hàng Cót ñư c m mang t th p niên ba mươi, b n mươi; nhi u nhà ki u m i to ñ p b t ñ u ñư c xây d ng ñây. Đư ng xe ñi n Kim Liên - Yên Ph ñ t năm 1935 ñi qua Hàng Gà - Hàng Cót lên Hàng Than. Ngày nay ph này không còn bán m t hàng này n a... Các c a hàng trong ph ch là nh ng c a hàng xén l t v t ph c v nh ng cái c n thi t hàng ngày cho ngư i trong ph , khách mua hàng ch m y bư c chân là vào ñ n ch ñ mua s m có ñ y ñ hơn. Ngư i thuê nhà Hàng Cót ña s cũng ch là công ch c, nhân viên s tư. Haø Noäi Toâi Yeâu 17 www.100hanoi.com
  18. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Ph Mã Mây Ph Mã Mây là m t ph trong khu ph c hà n i, ch y theo hư ng nam lên phía b c r i l i quay sang phía tây. Đ u phía nam c a ph c t c t ph hàng b c, ñ u quay sang phía tây n i vào ph Hàng Bu m. Tên Mã Mây ghép t hai tên ph Hàng Mã (ño n phía nam) và Hàng Mây (ño n phía b c). Th i xưa ñ u ph phía nam chuyên làm hàng mã, là các lo i ñ cúng b ng gi y cho các ñám tang, ñám rư c, gi y vàng. Đo n ñ u phía b c chuyên làm các ñ dùng ch bi n t mây và c s i mây nguyên li u. Hàng Mây là ñ t c a Giáp Hương Tư ng thu c phư ng Hà Kh u cũ, t c là ph n ñ t giáp Hàng Bu m; ñình Hương Tư ng s 64 ph Mã Mây th Nguy n Trung Ng n, còn có tên là T ý ñ i vương. G i là Hàng Mây vì g n b n sông, nơi thuy n bè ñ u ch t mi n ngư c v các th lâm s n: song mây tre n a bán cho Hàng Mây và Hàng Mã; g ñem lên Bè Thư ng; v gió c nâu ñưa lên ph Thanh Hà. Hàng Mã giáp v i Hàng B c là ñ t thôn cũ Dũng Th , dân trong ph có ngh làm ñ Mã dùng cho các ñám tang và cúng mã, cúng c u mát, cùng v i ngh làm vàng g p dùng trong ngày gi ngày T t và các ñám cúng ( khác v i Hàng Mã g n Hàng Đ ng là nơi làm ñ mã nh và hoa gi y bày bàn th , Hàng Gai bán ñ chơi b ng gi y T t Trung thu). Th i thu c Pháp, hai ph Hàng Mây - Hàng Mã nơi trên ñư c g i chung là Rue Des Pavillons Noirs (ph quân C Đen). Có tên ñó là vì năm 1882, Mã Mây nh ng tháng ti p theo qu n C u Gi y, quân Pháp b bao vây Đ n Thu và trong Thành thì quân C Đen hoành hành kh p các ph Hà N i, m t ñơn v c a chúng ñ n ñóng ph Mã Mây. Tuy nhiên ngư i Vi t Nam v n c tên cũ mà g i hai ph này là ph Mã Mây Haø Noäi Toâi Yeâu 18 www.100hanoi.com
  19. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Giai ño n ñ u sau khi chi m Hà N i (th p niên cu i th k 19) ngư i Pháp ñã có ý ñ nh m mang khu v c này thành nơi kinh doanh c a chúng. Chính quy n Pháp ñ t nhi u công s trong khu v c b n sông : S Thu quan b sông ngoài c a Ô Quan Chư ng (sau nhà ñó dùng làm trư ng h c Trư ng Ke); S Xen ñ m Hàng Bè (s 55); Toà án Hàng Tre. T i ph Mã Mây có nhi u di tích c a s m mang ñó: là nhà ng c(m t dãy nhi u gian t s 19 ñ n s 33 thuê c a tư nhân; nhà ch ng c ngư i Pháp bên kia ñư ng nhà s (20 -21), tr s H i Tam Đi m B c Kỳ (nhà s 37, sau dùng làm trư ng h c trư ng Hàng Mã). B n con buôn Pháp cũng có ñôi ba c a hàng Mã Mây. Ngư i Pháp có ý ñ nh m mang khu v c này vì ti n có b n sông, l i g n ph ngư i Tàu có nhi u c a hi u l n. Th i kỳ ñ u th k 20, nh ng th p niên trư c và sau chi n tranh th gi i 1914 - 1918, quang c nh ph Mã Mây v n gi các hình nh m t ph c c a Hà N i. Đo n ph Hàng Mây có nh ng c a hàng nh bán th ñ gia d ng b ng song mây tre như quang th ng; h bán nh ng s i mây s i song làm nguyên li u. Sau 1920 có m t s ít nhà làm ñ hàng như gh mây bàn mây, gh xích ñu theo ki u ñ t hàng c a khách nư c ngoài, th là ngư i làng Sơn Đ ng h c l i ñư c ngh làm gh mây theo ki u hàng Nh t có bày bán B o tàng khu Maurice Long khu Đ u X o. Haø Noäi Toâi Yeâu 19 www.100hanoi.com
  20. www.100hanoi.com Phoá coå Haø Noäi Ph Hàng Nón Th i Pháp thu c ph có tên là Rue des Chapeaux, d ch t ch Hàng Nón. T năm 1945, ph này chính th c ñ ơc g i là ph Hàng Nón. Vào nh ng năm 50 c a th k trư c, Hàng Nón bán nh ng chi c nón Chuông, nón Hu , v a g n, nh , l i duyên dáng. Lúc ñó còn có c m t hàng dành cho nam gi i g m các lo i mũ. Hàng Nón v a làm, v a bán buôn, bán l các lo i mũ ñ t ti n, lo i r ti n làm b ng b c. Th i kỳ chi n tranh ch ng M , ngư i Hàng Nón mua nh ng c t mũ do làng H ép b ng b t gi y, r i dùng v i ka ki xanh l p lên thành nh ng chi c "mũ c i", r t ñư c ưa chu ng, bán kh p các t nh, thành mi n B c lúc y. Trong nh ng năm 1928 - 1929 do ho t ñ ng c a Thanh niên Cách m ng Đ ng chí H i, có t ch c ra nh ng Công h i; Nguy n Đ c C nh năm 1929 ñã tri u t p ñư c m t cu c h p có nhi u ñ i bi u tham d trong m t nhà có c a hàng thu c lào nh (s 15 Hàng Nón). Qua cơn kh ng ho ng kinh t nh ng năm 1930 - 1931 và nh t là ñ i s ng khó khăn th i kỳ ñ u Chi n tranh th gi i (1939 - 1940) nhi u nhà buôn Hàng Nón b sa sút ph i bán c a hàng d n ñi ñ n ph khác; nhưng cũng có nhi u công ch c l i chuy n sang kinh doanh hàng tơ s i Nh t, tơ Bình Đ nh, Quy Nhơn, tranh khách hàng tơ l a Lyon c a Pháp (như nhà Tô Châu). Haø Noäi Toâi Yeâu 20 www.100hanoi.com
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2