Tài liệu Kinh doanh quốc tế - Chương 3

Chia sẻ: Tran Minh Nhut | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:62

Thêm vào BST

Báo xấu

314
lượt xem 122
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo về kinh doanh quốc tế

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu Kinh doanh quốc tế - Chương 3

Phaàn 2 MOÂI TRÖÔØNG THÖÔNG MAÏI VAØ ÑAÀU TÖ QUOÁC TEÁ Chöông 3 SÖÏ KHAÙC BIEÄT GIÖÕA CAÙC QUOÁC GIA 3 Noäi dung chöông I. MOÂI TRÖÔØNG TÖÏ NHIEÂN II. HEÄ THOÁNG CHÍNH TRÒ – KINH TEÁ – LUAÄT PHAÙP III.MOÂI TRÖÔØNG VAÊN HOÙA 3 1
3 I. MOÂI TRÖÔØNG TÖÏ NHIEÂN 1.1. Vò trí ñòa lyù 1.2. Ñòa hình 1.3. Khí haäu 1.4. Taøi nguyeân thieân nhieân 4 3 1.1. Vò trí ñòa lyù § Vò trí ñòa lyù goùp phaàn giaûi thích caùc moái quan heä thöông maïi vaø chính trò cuûa caùc quoác gia 5 2
3 1.2. Ñòa hình § Beà maët cuûa moät khu vöïc § Nuùi non, ñoàng baèng, sa maïc, röøng nguyeân sinh, soâng ngoøi § Phaân chia thò tröôøng § Taäp trung daân soá § Aûnh höôûng khí haäu 6 3 1.3. Khí haäu § Caùc ñieàu kieän khí töôïng nhö nhieät ñoä, löôïng möa, gioù cuûa moät khu vöïc § Coù moái lieân quan tôùi phaùt trieån kinh teá § Aûnh höôûng trong kinh doanh – Thieát keá saûn phaåm – Cheá taïo saûn phaåm – Phí toàn kho 7 3
3 1.4. Taøi nguyeân thieân nhieân § Löôïng cung caáp naêng löôïng cuûa quoác gia – Moû daàu – Than ñaù – Naêng löôïng nguyeân töû § Caùc moû khoaùng saûn § Khaû naêng taùi taïo nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân § Caàn löu yù theo doõi söï thay ñoåi trong taøi nguyeân naêng löôïng cuûa moät nöôùc 8 II. HEÄ THOÁNG CHÍNH TRÒ – KINH 3 TEÁ – LUAÄT PHAÙP 2.1. Khaùi nieäm kinh teá chính trò 2.2. Heä thoáng chính trò 2.3. Heä thoáng kinh teá 2.4. Heä thoáng luaät phaùp 2.5. Xu höôùng vaän haønh caùc heä thoáng kinh teá chính trò hieän nay 9 4
3 2.1. Khaùi nieäm § Heä thoáng Kinh teá chính trò laø söï toång hôïp caùc heä thoáng ñieàu haønh caùc hoaït ñoäng kinh teá cuûa moät quoác gia § Thuaät ngöõ Kinh teá Chính trò duøng ñeå nhaán maïnh caùc heä thoáng chính trò, kinh teá, vaø luaät phaùp cuûa moät quoác gia khoâng toàn taïi ñoäc laäp, taùch bieät vôùi nhau 10 3 2.2. Heä thoáng chính trò 2.1. Khaùi nieäm 2.2. Caùc heä thoáng chính trò 2.3. Ruûi ro chính trò 11 5
3 2.1. Khaùi nieäm § Heä thoáng chính trò laø heä thoáng quyeàn löïc ñieàu haønh moät ñaát nöôùc § Heä thoáng chính trò coù vai troø ñònh hình heä thoáng kinh teá vaø luaät phaùp moät quoác gia 12 3 2.1. Khaùi nieäm (tt) § Hai goùc ñoä xem xeùt moät heä thoáng chính trò – Chuû nghóa taäp theå hay chuû nghóa caù nhaân: Heä thoáng chính trò ñeà cao lôïi ích chung cho toaøn xaõ hoäi hay chuù troïng quyeàn lôïi caù nhaân – Daân chuû hay chuyeân cheá: Heä thoáng chính trò ñieàu haønh theo yù nguyeän cuûa daân hay ñieàu haønh bôûi theá löïc chuyeân quyeàn 13 6
3 2.2. Caùc heä thoáng chính trò § Chuû nghóa taäp theå hay chuû nghóa caù nhaân – Chuû nghóa xaõ hoäi (socialism) ·Heä thoáng coäng saûn (communism) ·Heä thoáng daân chuû xaõ hoäi (social democracy) – Chuû nghóa caù nhaân (individualism) ·Heä thoáng tö baûn (capitalism) § Daân chuû hay chuyeân cheá – Daân chuû (democracy) – Chuyeân cheá (totalitarianism) 14 3 2.2.1. Chuû nghóa taäp theå § Khôûi nguoàn töø Plato, sau naøy ñöôïc uûng hoä bôûi Karl Marx – Nhaán maïnh tôùi vieäc phuïc vuï lôïi ích coäng ñoàng hôn laø lôïi ích cuûa moät nhoùm nhoû. – Ñeà cao quaûn lyù nhaø nöôùc trong kinh teá 15 7
3 2.2.1. Chuû nghóa taäp theå (tt) § Heä thoáng coäng saûn: cho raèng chuû nghóa xaõ hoäi chæ ñaït ñöôïc bôûi baïo löïc caùch maïng vaø chæ ñaïo taäp trung cuûa nhaø nöôùc § Heä thoáng daân chuû xaõ hoäi: tin raèng chuû nghóa xaõ hoäi coù theå ñaït ñöôïc maø khoâng caàn baïo löïc vaø söï quaûn lyù taäp trung 16 3 2.2.2. Chuû nghóa caù nhaân § Chuû nghóa caù nhaân: khôûi nguoàn töø Aristotle – Caù nhaân caàn coù töï do trong caùc hoaït ñoäng kinh teá, chính trò. – Sôû höõu tö nhaân ñem laïi hieäu quaû hôn trong caùc hoaït ñoäng kinh teá so vôùi sôû höõu taäp theå; do ñoù, laø ñoäng löïc cho phaùt trieån 17 8
3 2.2.2. Chuû nghóa caù nhaân § Chuû nghóa caù nhaân: (tt): – Heä thoáng tö baûn: taát caû yeáu toá saûn xuaát neân thuoäc veà sôû höõu tö nhaân – Hoaït ñoäng cuûa nhaø nöôùc chæ neân giôùi haïn ôû nhöõng khu vöïc tö nhaân khoâng theå thöïc hieän: quan heä ngoaïi giao, an ninh quoác phoøng 18 3 2.2.3. Daân chuû § Chính phuû ñöôïc laäp ra bôûi daân chuùng vaø ñieàu haønh bôûi nhöõng ñaïi dieän do daân baàu ra. 19 9
3 2.2.4. Chuyeân cheá § Chính phuû do moät caù nhaân hoaëc moät ñaûng phaùi kieåm soaùt, ñieàu haønh moïi khía caïnh ñôøi soáng cuûa daân chuùng vaø caùc ñaûng phaùi ñoái laäp khoâng ñöôïc pheùp hình thaønh. 20 3 2.2.4. Chuyeân cheá (tt) Caùc loaïi hình chính trò chuyeân cheá Coäng saûn Chuû nghóa taäp theå ñöôïc xaây döïng vaø cuûng coá Communism bôûi quyeàn löïc chuyeân chính Thaàn quyeàn Söùc maïnh chính trò döïa treân nhöõng tín ñieàu Theocratic toân giaùo Boä laïc Ñaûng phaùi caàm quyeàn ñieàu haønh ñaát nöôùc ñeå Tribal phuïc vuï lôïi ích cuûa moät boä laïc Caùnh höõu Cho pheùp moät phaàn töï do kinh teá nhöng haïn Right-wing cheá töï do chính trò 21 10
3 2.3. Ruûi ro chính trò 2.3.1. Khaùi nieäm 2.3.2. Caùc loaïi ruûi ro chính trò 22 3 2.3.1. Khaùi nieäm § Moâi tröôøng chính trò ñöôïc xem laø oån ñònh khi caùc chính saùch veà ñöôøng loái chính trò cuõng nhö caùc chính saùch kinh teá, taøi chính, heä thoáng luaät phaùp laø khoâng coù söï thay ñoåi lôùn, baát ngôø vaø coù theå tieân ñoaùn ñöôïc. § Muïc ñích: an ninh, thònh vöôïng, uy tín § Ruûi ro chính trò: khaû naêng maát maùt taøi saûn vaø giaûm lôïi nhuaän do nhöõng thay ñoåi lôùn trong caùc chính saùch ñieàu haønh cuûa quoác gia 23 11
3 2.3.2. Caùc loaïi ruûi ro chính trò 1. Ruûi ro sôû höõu – maát maùt taøi saûn § Tòch bieân, töôùc ñoaït taøi saûn (confiscation): töôùc ñoaït taøi saûn nhö bieän phaùp tröøng phaït § Tröng duïng taøi saûn (expropriation) traû moät khoaûn tieàn boài thöôøng khi tröng duïng taøi saûn ñeå phuïc vuï cho hoaït ñoäng cuûa nhaø nöôùc trong nhöõng tröôøng hôïp caàn thieát vaø caáp baùch. Trong ña soá caùc tröôøng hôïp, khoâng thöông löôïng khoaûn boài thöôøng § Quoác höõu hoùa (nationalization): Nhaø nöôùc sung coâng taøi saûn vaø kieåm soaùt hoaït ñoäng coâng ty.24 3 2.3.2. Caùc loaïi ruûi ro chính trò (tt) 2. Ruûi ro hoaït ñoäng – ñeà caäp ñeán söï can thieäp vaøo hoaït ñoäng cuûa coâng ty § Yeâu caàu veà tyû leä noäi ñòa hoùa hoaëc tyû leä xuaát khaåu § YeÂu caàu mua ñòa phöông § Haøng raøo phi thueá quan § Leänh caám vaän § Kieåm soaùt ñoái vôùi giaù caû, saûn löôïng hay moät soá hoaït ñoäng nhaát ñònh 25 12
3 2.3.2. Caùc loaïi ruûi ro chính trò (tt) 3. Ruûi ro veà chuyeån giao – thöôøng gaëp khi chuyeån ñoåi quyõ giöõa caùc nöôùc. – Giôùi haïn tæ leä hoài chuyeån lôïi nhuaän veà chính quoác – Kieåm soaùt tæ giaù trao ñoåi ngoaïi teä 26 3 2.3. Heä thoáng kinh teá 2.3.1. Moái töông quan giöõa tö töôûng chính trò vaø heä thoáng kinh teá 2.3.2. Caùc loaïi hình heä thoáng kinh teá 2.3.3. Ño löôøng phaùt trieån kinh teá 36 13
2.3.1. Moái töông quan giöõa tö töôûng 3 chính trò vaø heä thoáng kinh teá § Chuû nghóa taäp theå vaø cheá ñoä chuyeân cheá thöôøng ñi cuøng vôùi heä thoáng kinh teá chòu söï can thieäp vaø ñieàu haønh cuûa nhaø nöôùc § Chuû nghóa caù nhaân vaø cheá ñoä daân chuû thöôøng gaén lieàn vôùi heä thoáng kinh teá thò tröôøng töï do 37 3 2.3.2. Caùc loaïi hình heä thoáng kinh teá § Kinh teá thò tröôøng (market economy): taát caû hoaït ñoäng saûn xuaát tuaân theo qui luaät thò tröôøng § Kinh teá meänh leänh (command economy): nhaø nöôùc leân keá hoaïch saûn xuaát vaø phaân phoái 38 14
3 2.3.2. Caùc loaïi hình heä thoáng kinh teá § Kinh teá hoãn hôïp (mixed economy): söï keát hôïp giöõa hai heä thoáng treân kinh teá thò tröôøng vaø kinh teá meänh leänh § Kinh teá nhaø nöôùc (state-directed economy): nhaø nöôùc can thieäp tröïc tieáp ñeán caùc hoaït ñoäng ñaàu tö cuûa khu vöïc tö nhaân thoâng qua “chính saùch coâng nghieäp” 39 3 2.3.3. Ño löôøng phaùt trieån kinh teá 2.3.3.1. Moät soá tieâu chí ño löôøng phaùt trieån kinh teá 2.3.3.2. Khaùi nieäm veà phaùt trieån cuûa Amartya Sen 2.3.3.3. 5 loaïi taêng tröôûng caàn traùnh 41 15
3 2.3.3.1. Moät soá tieâu chí ño löôøng phaùt trieån kinh teá § GNP (Gross National Product): toång giaù trò haøng hoaù vaø dòch vuï ñöôïc taïo ra töø tö lieäu saûn xuaát cuûa quoác gia. § GDP (Gross Domestic Product): toång saûn phaåm quoác noäi. – Khoâng xem xeùt tôùi söï khaùc bieät veà chi phí sinh hoaït – Ñieàu chænh ngang giaù söùc mua (purchasing power parity) § Toác ñoä taêng GDP 42 3 2.3.3.1. Moät soá tieâu chí ño löôøng phaùt trieån kinh teá (tt) § Ño löôøng möùc ñoä phaùt trieån kinh teá döïa treân GNI/capita – World Bank – Low Income $ 755 or less – Lower Middle Income 756 - $2,995 – Upper Middle Income 2,996 - 9,265 – Lower High Income 9,266 - 20,000 – Upper High Income 20,000 or more 43 16
3 GNI per capita, 2001 44 3 PPP, 2001 45 17
3 Toác ñoä taêng tröôûng GDP, 1991- 2001 46 3 2.3.3.2. Khaùi nieäm veà phaùt trieån cuûa Amartya Sen § Taêng tröôûng kinh teá ñöôïc ño löôøng baèng caùc chæ soá saûn löôïng nhö GNP/capita caàn ñöôïc söû duïng ít hôn; Amartya Sen Giaùo sö kinh teá goác Aán, thay vaøo ñoù laø caùc chæ ñoaït giaûi thöôûng Nobel soá ño löôøng nhöõng cô kinh teá naêm 1989. Hieän giaûng daïy taïi nhieàu tröôøng hoäi vaø khaû naêng ñem ñaïi hoïc noåi tieáng cuûa Myõ laïi phuùc lôïi cho daân nhö Cambridge, M.I.T, chuùng. Harvard, Stanford ...Oâng ñoùng goùp nhieàu cho lyù thuyeát veà “löïa choïn xaõ hoäi” (Social choice theory) 50 18
3 2.3.3.2. Khaùi nieäm veà phaùt trieån cuûa Amartya Sen § Giaûm ñoùi ngheøo § Loaïi boû chính quyeàn chuyeân cheá § Gia taêng cô hoäi laøm Amartya Sen vieäc, kieám theâm thu Giaùo sö kinh teá goác Aán, nhaäp ñoaït giaûi thöôûng Nobel kinh teá naêm 1989. Hieän § Taêng cöôøng xaây döïng giaûng daïy taïi nhieàu tröôøng ñaïi hoïc noåi tieáng cuûa Myõ cô sôû haï taàng coâng nhö Cambridge, M.I.T, coäng Harvard, Stanford ...Oâng ñoùng goùp nhieàu cho lyù thuyeát veà “löïa choïn xaõ hoäi” (Social choice theory) 51 3 2.3.3.3. 5 loaïi taêng tröôûng caàn traùnh 1. Taêng tröôûng khoâng vieäc laøm: taêng tröôûng kinh teá song khoâng môû roäng nhöõng cô hoäi taïo theâm vieäc laøm hoaëc phaûi laøm vieäc nhieàu giôø vaø coù thu nhaäp raát thaáp vôùi nhöõng coâng vieäc coù naêng suaát lao ñoäng thaáp vaø trong caùc khu vöïc khoâng chính thöùc. – VN: Tæ leä thaát nghieäp ôû thaønh thò töø 1998 ñeán 2000 giaûm töø 6,9% xuoáng 6,4% 55 19
3 2.3.3.3. 5 loaïi taêng tröôûng caàn traùnh 2. Taêng tröôûng khoâng löông taâm: thaønh quaû cuûa quaù trình taêng tröôûng chuû yeáu ñem laïi lôïi ích cho ngöôøi giaøu, ngöôøi ngheøo ñöôïc höôûng ít, thaäm chí soá ngöôøi ngheøo taêng, khoaûng caùch giaøu ngheøo taêng – VN: thaäp nieân 90s tæ leä hoä ngheøo löông thöïc : 55% - 16,5% tæ leä ngheøo phi löông thöïc: 57% - 37,4% Gia taêng cheânh leäch giaøu ngheøo töø 6,2 laàn leân 8,2 laàn 56 3 2.3.3.3. 5 loaïi taêng tröôûng caàn traùnh 3. Taêng tröôûng khoâng coù tieáng noùi: taêng tröôûng kinh teá khoâng keøm vieäc môû roäng neàn daân chuû hay trao theâm quyeàn löïc, chaën ñöùng tieáng noùi khaùc vaø daäp taét nhöõng ñoøi hoûi ñöôïc tham döï nhieàu hôn veà xaõ hoäi, kinh teá. 57 20