intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tài liệu tập huấn giáo dục môi trường cơ bản - Chủ đề 1: Biến đổi khí hậu

Chia sẻ: Kkkk Kkkk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

106
lượt xem
16
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong chủ đề này, các giảng viên/giáo viên sẽ làm quen và sau đó chuyển tải tới học sinh các khái niệm, thuật ngữ liên quan tới biến đổi khí hậu như thời tiết, biến đổi khí hậu; trái đất và hệ thống khí hậu Trái đất; khí nhà kính, hiệu ứng nhà kính; dấu vết sinh thái, dấu vết cácbon. Những điều này sẽ giúp người học hiểu được nguyên nhân của biến đổi khí hậu và các ảnh hưởng của nó tới thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Và cuối cùng, cuốn tài liệu giúp người đọc tìm hiểu, tiếp cận cách ứng phó với biến đổi khí hậu được áp dụng ở thế giới và Việt Nam.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tài liệu tập huấn giáo dục môi trường cơ bản - Chủ đề 1: Biến đổi khí hậu

  1. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn
  2. 2 Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn Muïc luïc Giôùi thieäu chung 5 Chuû ñeà 1 - Bieán ñoåi khí haäu 12 Hoaït ñoäng 1 – Caùc khaùi nieäm 14 Hoaït ñoäng 2 – Nguyeân nhaân vaø haäu quaû cuûa bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu 15 Hoaït ñoäng 3 – Bieán ñoåi khí haäu ôû Vieät Nam 16 Hoaït ñoäng 4 - Öùng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu Hoaït ñoäng 5 – Tích hôïp noäi dung trong chuû ñeà Bieán ñoåi khí haäu vaøo 17 chöông trình chính khoùa 18 Taøi lieäu nguoàn cho Chuû ñeà 1 ? Bieán ñoåi khí haäu 19 Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 1 Phuï luïc 1a: Caùc khaùi nieäm veà bieán ñoåi khí haäu Phuï luïc 1b: Phieáu traéc nghieäm cho Hoaït ñoäng 1 Phuï luïc 1c: Ñaùp aùn cho Phieáu traéc nghieäm Phuï luïc 1d: Troø chôi cho Hoaït ñoäng 1 Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 2 Phuï luïc 2a: Nguyeân nhaân vaø haäu quaû cuûa bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu Phuï luïc 2b: Phieáu traéc nghieäm cho Hoaït ñoäng 2 Phuï luïc 2c: Ñaùp aùn cho Phieáu traéc nghieäm Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 3 Phuï luïc 3a: Bieán ñoåi khí haäu ôû Vieät Nam Phuï luïc 3b: Troø chôi cho Hoaït ñoäng 3 Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 4 Phuï luïc 4a: ÖÙng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu Phuï luïc 4b: Troø chôi cho Hoaït ñoäng 4 Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 5 Taøi lieäu tham khaûo Chuû ñeà 2 – Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû Hoaït ñoäng 1 – Caùc khaùi nieäm Hoaït ñoäng 2 – Phaân bieät caùc loaïi naêng löôïng Hoaït ñoäng 3 – Haäu quaû cuûa vieäc söû duïng naêng löôïng khoâng hôïp lyù Hoaït ñoäng 4 – Laøm gì ñeå söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû Hoaït ñoäng 5 – Tích hôïp noäi dung trong chuû ñeà Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû vaøo chöông trình chính khoùa Taøi lieäu nguoàn cho Chuû ñeà 2 – Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 1 Phuï luïc 1a: Caùc khaùi nieäm veà naêng löôïng Phuï luïc 1b : Phieáu traéc nghieäm cho Hoaït ñoäng 1 Phuï luïc 1c: Ñaùp aùn cho Phieáu traéc nghieäm
  3. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn 3 Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 2 Phuï luïc 2a: Phaân bieät caùc loaïi naêng löôïng Phuï luïc 2b: Troø chôi cho Hoaït ñoäng 2 Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 3 Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 4 Phuï luïc 4a: Laøm gì ñeå söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû Phuï luïc 4b: Phieáu traéc nghieäm cho Hoaït ñoäng 4 Phuï luïc 4c: Ñaùp aùn cho Phieáu traéc nghieäm Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 5 Taøi lieäu tham khaûo Chuû ñeà 3 - Taùi cheá chaát thaûi Hoaït ñoäng 1 – Caùc khaùi nieäm Hoaït ñoäng 2 – Quaûn lyù chaát thaûi theo 3R Hoaït ñoäng 3 – Taùi cheá chaát thaûi Hoaït ñoäng 4 – Giaûm thieåu chaát thaûi cuûa baïn Hoaït ñoäng 5 – Tích hôïp noäi dung trong chuû ñeà Taùi cheá chaát thaûi vaøo chöông trình chính khoùa Taøi lieäu nguoàn cho Chuû ñeà 3 - Taùi cheá chaát thaûi Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 1 Phuï luïc 1a: Caùc khaùi nieäm veà chaát thaûi Phuï luïc 1b: Troø chôi cho Hoaït ñoäng 1 Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 2 Phuï luïc 2a: Quaûn lyù chaát thaûi theo 3R Phuï luïc 2b: Troø chôi cho Hoaït ñoäng 2 Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 3 Phuï luïc 3a: Taùi cheá chaát thaûi Phuï luïc 3b: Phieáu traéc nghieäm cho Hoaït ñoäng 3 Phuï luïc 3c: Ñaùp aùn cho Phieáu traéc nghieäm Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 4 Phuï luïc 4a: Giaûm thieåu chaát thaûi cuûa baïn Phuï luïc 4b: Phieáu traéc nghieäm cho Hoaït ñoäng 4 Phuï luïc 4c: Ñaùp aùn cho Phieáu traéc nghieäm Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 5 Taøi lieäu tham khaûo
  4. 4 Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn LÔØI CAÛM ÔN Chaân thaønh caûm ôn TS. Leâ Hoaøng Lan vaø TS. Phaïm Anh Tuaán töø Coâng ty Vaên hoùa Truyeàn thoâng Pi&CE ñaõ soaïn thaûo phaàn taøi lieäu tham khaûo cuõng nhö moät soá hoaït ñoäng cho cuoán taøi lieäu naøy. Baø Ñaëng Tuyeát Anh vaø oâng Hans Lambrecht töø toå chöùc VVOB Vieät Nam ñaõ thieát keá vaø chænh söûa laïi moät soá hoaït ñoäng, chuù troïng ñaëc bieät tôùi caùch tieáp caän daïy vaø hoïc tích cöïc cuûa cuoán taøi lieäu taäp huaán. Keøm theo cuoán taøi lieäu taäp huaán laø moät ñóa CD cuõng do baø Ñaëng Tuyeát Anh vaø oâng Hans Lambrecht bieân soaïn. Nhöõng nhaän xeùt vaø ñoùng goùp quyù baùu töø moät soá ñoái taùc cuûa toå chöùc VVOB taïi Vieät Nam veà baûn thaûo cuoán taøi lieäu ñaõ giuùp naâng cao chaát löôïng cuoán taøi lieäu, giuùp noäi dung vaø caùch tieáp caän trôû neân chính xaùc vaø phuø hôïp hôn. Chuùng toâi ñaëc bieät caûm ôn: Baø Ñoã Vaân Nguyeät, toå chöùc Live & Learn Vieät Nam; Baø Vuõ Thò Quyeân, Trung taâm Giaùo duïc Töï nhieân Vieät Nam (Education for Nature Vietnam) Baø Ashley Hennekam, Toå chöùc Hôïp taùc Kyõ thuaät Bæ (Belgian Development Agency (BTC) Phoù Giaùo sö Traàn Ñöùc Tuaán, Trung taâm Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån Giaùo duïc vì Söï phaùt trieån Beàn vöõng, Ñaïi hoïc Sö phaïm Haø Noäi. Chuùng toâi xin traân troïng caûm ôn Trung taâm Giaùo duïc Moâi tröôøng, AÁn Ñoä ñaõ coù nhöõng gôïi yù quyù baùu vaø cung caáp taøi lieäu tham khaûo, giuùp nhöõng chæ daãn böôùc ñaàu trong vieäc phaùt trieån boä taøi lieäu. Chuùng toâi cuõng khoâng theå bieân soaïn ñöôïc boä taøi lieäu naøy neáu thieáu söï ñoùng goùp nhieät tình töø phía caùc giaûng vieân caùc tröôøng Ñaïi hoïc Quaûng Nam, Ñaïi hoïc Phaïm Vaên Ñoàng, Quaûng Ngaõi, Cao ñaúng Sö phaïm Ngheä An, Cao ñaúng Sö phaïm Thaùi Nguyeân vaø Cao ñaúng Sö phaïm Quaûng Ninh. Ví duï ñieån hình töø nhöõng hoaït ñoäng trong giai ñoaïn 2008-2010 taïi caùc tröôøng noùi treân ñöôïc ñöa vaøo ñóa CD keøm theo boä taøi lieäu naøy.
  5. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn 5 GIÔÙI THIEÄU 1. Muïc tieâu cuûa cuoán taøi lieäu Cuoán “Taøi lieäu taäp huaán khoùa Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn” laø coâng cuï cuï theå ñeå caùc giaûng vieân coù theå toå chöùc moät khoùa taäp huaán veà Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn cho caùc thaày coâ giaùo khaùc, duø ñoù laø caùc thaày coâ giaùo töông lai hay caùc thaày coâ giaùo ôû tröôøng Trung hoïc Cô sôû. Khoùa taäp huaán höôùng tôùi muïc ñích giuùp caùc thaày coâ giaùo tích hôïp, loàng gheùp vaø/hay lieân heä ñeán caùc vaán ñeà moâi tröôøng vaø baûo veä moâi tröôøng trong caùc baøi giaûng cuûa mình, khoâng chæ trong nhöõng moân hoïc coù moái lieân heä roõ reät nhöng Sinh hoïc hay Ñòa lyù. Nhöõng hoaït ñoäng ñöôïc ñeà xuaát trong taøi lieäu naøy ñöa ra gôïi yù veà noäi dung vaø quy trình cho khoùa taäp huaán ñaày ñuû keùo daøi 2.5 ngaøy. Tuy nhieân, ngöôøi taäp huaán cuõng coù theå löïa choïn giôùi thieäu caùc chuû ñeà moät caùch rieâng bieät. 2. Nguyeân taéc vaø quaù trình phaùt trieån taøi lieäu Cuoán taøi lieäu giôùi thieäu veà 3 chuû ñeà thoâng qua moät loaït caùc hoaït ñoäng vaø döïa vaøo nhieàu nguoàn taøi lieäu tham khaûo ñöa ra trong taøi lieäu. Moãi hoaït ñoäng ñöôïc thieát keá ñeå giôùi thieäu veà moät noäi dung cuï theå moät caùch ngaén goïn, chính xaùc vaø deã hieåu trong phaàn Taøi lieäu nguoàn. Nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng phöùc taïp, ví duï nhö bieán ñoåi khí haäu, hieäu öùng nhaø kính, söï aám leân toaøn caàu, nöôùc bieån daâng... ñöôïc theå hieän baèng moät ngoân ngöõ ñôn giaûn, deã hieåu. Cuoán taøi lieäu seõ giuùp ngöôøi taäp huaán giôùi thieäu ñeán ngöôøi hoïc noäi dung caàn thieát baèng caùch aùp duïng caùch tieáp caän tích cöïc vaø cuøng tham gia vôùi nguyeân taéc döïa treân nhöõng kieán thöùc ñaõ coù cuûa ngöôøi hoïc vaø quan ñieåm kieán taïo trong hoïc taäp. Trong khi cuoán taøi lieäu ñeà xuaát moät quy trình cuï theå vaø deã aùp duïng, ngöôøi taäp huaán/giaùo vieân hoaøn toaøn coù theå thay ñoåi quy trình ñoù sao cho phuø hôïp vôùi nhöõng nhu caàu vaø moái quan taâm cuï theå cuûa ngöôøi tham gia trong khoùa taäp huaán cuï theå. Vì lyù do ñoù, keøm theo cuoán taøi lieäu taäp huaán laø moät ñóa CD vôùi moät soá taøi lieäu tham khaûo, bao goàm caùc troø chôi vaø hoaït ñoäng giaùo duïc moâi tröôøng vaø moät loaït nhöõng ví duï veà baøi hoïc maãu loàng gheùp noäi dung giaùo duïc moâi tröôøng. Taát caû nhöõng taøi lieäu naøy ñeàu coù theå söû duïng laøm taøi lieäu nguoàn trong vaø sau khoùa taäp huaán. Trong quaù trình laäp ñeà cöông vaø löïa choïn chuû ñeà cho cuoán taøi lieäu naøy, VVOB ñaõ tham khaûo yù kieán moät loaït caùc ñoái taùc ôû Vieät Nam. Cuï theå, VVOB ñaõ tham khaûo yù kieán cuûa nhöõng toå chöùc sau: Live & Learn Vieät Nam, Trung taâm Giaùo duïc Thieân nhieân Vieät Nam (ENV), UNDP, UNESCO, Toå chöùc Phaùt trieån Bæ (BTC), Vieän Khoa hoïc Giaùo duïc Vieät Nam, WWF vaø Ñaïi hoïc Sö phaïm Haø Noäi. Moät loaït caùc caù nhaân töø nhöõng toå chöùc naøy ñaõ ñöa ra nhöõng nhaän xeùt ñaày ñuû vaø saâu saéc veà baûn thaûo cuoán taøi lieäu. Giaùo duïc moâi tröôøng laø moät chuû ñeà lôùn, laø neàn taûng vaø ñieåm khôûi ñaàu ñeå tieáp caän nhöõng khaùi nieäm tröøu töôïng hôn cuûa Giaùo duïc vì Söï phaùt trieån Beàn vöõng. Cuoán taøi lieäu naøy seõ ñöôïc söû duïng nhö moät taøi lieäu nguoàn vaø ñöôïc tích hôïp cuøng moät soá taøi lieäu khaùc seõ ñöôïc quaûng baù trong Thaäp kyû Giaùo duïc vì Söï phaùt trieån Beàn vöõng cuûa Lieân hôïp quoác (2005-2014). Ñoù laø caùc taøi lieäu tröïc tuyeán “Daïy vaø Hoïc vì moät töông lai beàn vöõng”, caùc taøi lieäu taäp huaán veà giaùo duïc moâi tröôøng vaø bieán ñoåi khí haäu, do UNESCO phaùt trieån vaø giôùi thieäu taïi Vieät Nam vôùi söï hôïp taùc cuûa VVOB. Beân caïnh chöùc naêng laøm boä taøi lieäu taäp huaán ñôn leû, söï tích hôïp naøy seõ cho pheùp vaø khuyeán khích caùc tröôøng ÑH/CÑSP vaø giaûng vieân/giaùo vieân lieân heä nhöõng vaán ñeà trong cuoán taøi lieäu naøy vôùi thöïc teá kinh teá-xaõ hoäi vaø moâi tröôøng sinh thaùi roäng vaø phöùc taïp hôn trong vaø ngoaøi Vieät Nam.
  6. 6 Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn 3. Chuû ñeà löïa choïn 3 chuû ñeà ñöôïc löïa choïn laø caùc chuû ñeà moâi tröôøng quan troïng, nhaän ñöôïc nhieàu söï qua n taâm ôû Vieät Nam, caû ôû caáp ñoä quaûn lyù vaø coâng chuùng noùi chung. Ngoaøi ra, ñaây coøn laø nhöõng vaán ñeà lieân quan chaët cheõ ñeán chuû ñeà toång theå laø baûo veä moâi tröôøng. Chuû ñeà 1 – Bieán ñoåi khí haäu Bieán ñoåi khí haäu laø vaán ñeà ñang ñöôïc toaøn theá giôùi noùi chung vaø Vieät Nam noùi rieâng raát quan taâm. Naèm ôû gaàn vuøng xích ñaïo, coù bôø bieån keùo daøi hôn 3000 km, Vieät Nam seõ laø nöôùc bò aûnh höôûng nghieâm troïng khi traùi ñaát noùng leân, baêng tan vaø nöôùc bieån daâng. Duø Vieät Nam khoâng phaûi laø nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån, khoâng phaùt thaûi nhieàu khí nhaø kính nhö caùc nöôùc khaùc, nhöng vieäc xem xeùt nguoàn goác vaø taùc ñoäng xaáu cuûa bieán ñoåi khí haäu, cuõng nhö caùc bieän phaùp giaûm thieåu taùc haïi cuûa noù laø vieäc ích nöôùc lôïi nhaø, giuùp söû duïng taøi nguyeân thieân nhieân hôïp lyù ñeå phaùt trieån beàn vöõng. Trong chuû ñeà naøy, caùc giaûng vieân/giaùo vieân seõ laøm quen vaø sau ñoù chuyeån taûi tôùi hoïc sinh caùc khaùi nieäm, thuaät ngöõ lieân quan tôùi bieán ñoåi khí haäu nhö thôøi tieát, bieán ñoåi khí haäu; Traùi ñaát vaø heä thoáng khí haäu Traùi ñaát; Khí nhaø kính, hieäu öùng nhaø kính; Daáu veát sinh thaùi, daáu veát caùcbon. Nhöõng ñieàu naøy seõ giuùp ngöôøi hoïc hieåu ñöôïc nguyeân nhaân cuûa bieán ñoåi khí haäu vaø caùc aûnh höôûng cuûa noù tôùi theá giôùi noùi chung vaø Vieät Nam noùi rieâng. Vaø cuoái cuøng, cuoán taøi lieäu giuùp ngöôøi ñoïc tìm hieåu, tieáp caän caùch öùng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu ñöôïc aùp duïng ôû theá giôùi vaø Vieät Nam. Chuû ñeà 2 – Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû Saûn xuaát vaø tieâu thuï naêng löôïng laø vaán ñeà raát quan troïng trong phaùt trieån ñaát nöôùc. Tuy nhieân, neáu saûn xuaát vaø tieâu thuï naêng löôïng khoâng hôïp lyù, khoâng hieäu quaû, seõ vöøa laøm caïn kieän taøi nguyeân thieân nhieân, vöøa laøm taêng phaùt thaûi khí nhaø kính daãn ñeán hieåm hoïa moâi tröôøng nhö taêng nhieät ñoä traùi ñaát, nöôùc bieån daâng... ñe doïa cuoäc soáng cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi. Do vaäy, vaán ñeà söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû khoâng chæ laø moái quan taâm cuûa nhaø nöôùc, cuûa toå chöùc, doanh nghieäp lôùn, maø coøn laø vaán ñeà cuûa töøng ngöôøi, töøng gia ñình. Chuû ñeà “Söû dun ï g nan ê g löôn ï g tietá kiem ä vaø hieu ä qua”û seõ giup ù cac ù gian û g vien â /giao ù vien â nam é baté vaø chuyen å taiû tôiù hoc ï sinh nhön õ g khaiù niem ä veà nan ê g löôn ï g vaø nguon à goc á cua û nan ê g löôn ï g; giup ù phan â bietä cac ù dan ï g nan ê g löôn ï g nhö hoaù thac ï h, taiù tao ï ...; giup ù hieu å roõ hau ä quaû cua û viec ä söû dun ï g nan ê g löôn ï g khon â g hôp ï lyù vaø cac ù cac ù h tietá kiem ä vaø söû dun ï g nan ê g löôn ï g hieu ä qua.û Chuû ñeà nay ø con ø hoã trô,ï boå sung ratá totá cho chuû ñeà “Bien á ñoiå khí hau ä ”. Chuû ñeà 3 – Taùi cheá chaát thaûi Chaát thaûi laø nguoàn taøi nguyeân quyù giaù bôûi nhieàu loaïi chaát thaûi coù theå taùi söû duïng hoaëc taùi cheá, cho pheùp tieát kieäm taøi nguyeân thieân nhieân, tieát kieäm chi phí saûn xuaát, giaûm thieåu phaùt thaûi, giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng. Chuû ñeà “Taùi cheá chaát thaûi” seõ giuùp giaûng vieân/giaùo vieân naém baét vaø chuyeån taûi tôùi hoïc sinh caùc khaùi nieäm veà raùc thaûi, nguoàn goác cuûa raùc thaûi, caùch quaûn lyù chaát thaûi theo 3R vaø lôïi ích cuûa caùch quaûn lyù naøy. Chuû ñeà naøy cuõng giuùp nhaän bieát raùc thaûi naøo laø loaïi coù theå taùi cheá, taùi söû duïng, caùch söû duïng caùc saûn phaåm taùi cheá, vaø laøm theá naøo ñeå giaûm thieåu chaát thaûi trong cuoäc soáng haøng ngaøy.
  7. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn 7 HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG CUOÁN TAØI LIEÄU Vaâng, baïn ñang laø thaày coâ giaùo. Cuoán taøi lieäu taäp huaán naøy khoâng coù tham voïng bieán baïn thaønh thaày coâ giaùo. Tuy theá, cuoán taøi lieäu coù tham voïng khuyeán khích baïn taäp huaán veà noäi dung kyõ thuaät trong cuoán taøi lieäu theo caùch tích cöïc vaø cuøng tham gia. Lyù do? Bôûi vì caùc taùc giaû, vaø beân caïnh hoï laø caùc chuyeân gia khaùc, tin raèng caùc hoïc vieân trong khoùa taäp huaán cuûa caùc baïn seõ thu ñöôïc nhieàu töø khoaûng thôøi gian hoï vaø baïn cuøng daønh cho khoùa taäp huaán. Vaø ñieàu hoï thu ñöôïc khoâng chæ bao goàm tri thöùc maø coøn coù caû kyõ naêng, ñoäng cô vaø loøng nhieät tình. Thay vaøo vieäc caàn moät chuyeân gia naøo ñoù chia seû tri thöùc cuûa mình vôùi ngöôøi hoïc, baïn seõ laø ngöôøi taäp huaán, cuøng hoï tham gia vaøo chuyeán du haønh ñeán vôùi tri thöùc. Coù theå baïn ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm trong vieäc giaûng daïy veà caùc chuû ñeà moâi tröôøng. Cuõng coù theå baïn chöa heà coù kinh nghieäm. Baïn khoâng caàn phaûi lo laéng, baát kyø thaày coâ giaùo naøo cuõng coù theå söû duïng cuoán taøi lieäu naøy. Baïn coù theå quyeát ñònh söû duïng cuoán taøi lieäu naøy laøm taøi lieäu höôùng daãn hoaëc laøm taøi lieäu nguoàn ñeå toå chöùc khoùa taäp huaán cuûa mình. Ñaëc bieät khi baïn ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm vaø töï tin trong vieäc aùp duïng phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc, raát nhieàu khaû naêng laø baïn seõ thích cuoán taøi lieäu naøy. Baïn coù theå quyeát ñònh söû duïng cuoán taøi lieäu naøy theo caùch ñöôïc ñeà xuaát ôû ñaây. Tuy nhieân, baïn vaãn coù raát nhieàu cô hoäi ñeå thay ñoåi, bieân taäp hay boå sung caùc hoaït ñoäng khaùc ngoaøi nhöõng hoaït ñoäng ñöôïc ñeà ra trong cuoán naøy. Duø baïn choïn caùch söû duïng cuoán taøi lieäu taäp huaán nhö theá naøo, haõy daønh thôøi gian ñoïc kyõ nhöõng ñieåm sau tröôùc khi baét ñaàu khoùa taäp huaán. a) Bieát roõ noäi dung Maëc duø vai troø cuûa baïn laø ngöôøi taäp huaán chöù khoâng phaûi moät chuyeân gia daøy daïn kinh nghieäm, baïn vaãn caàn phaûi giôùi thieäu veà noäi dung naèm trong phaàn taøi lieäu nguoàn lieân quan tôùi moãi hoaït ñoäng. Vai troø cuûa baïn khoâng phaûi laø giaûng baøi maø ñöa ra nhöõng nhaän xeùt goùp yù vaø boå sung, hoaøn thieän thoâng tin töø phía ngöôøi tham gia taäp huaán. Ñeå laøm ñöôïc nhö vaäy, baïn caàn phaûi naém roõ nhöõng thoâng tin ñöôïc cung caáp trong cuoán taøi lieäu naøy. Hieån nhieân, vieäc hoïc thuoäc caùc con soá laø khoâng caàn thieát nhöng coù theå baïn seõ phaûi chuaån bò tröôùc moät soá theû trôï giuùp. b) Hieåu veà hoïc vieân cuûa mình Caùc nhoùm hoïc vieân khaùc nhau coù nhöõng mong ñôïi khaùc nhau. Thaäm chí trong moät nhoùm vaãn coù theå coù nhieàu ñieåm khaùc bieät. Ñieàu naøy coù theå aûnh höôûng tôùi thôøi gian baïn caàn ñeå giôùi thieäu nhöõng hoaït ñoäng nhaát ñònh hay aûnh höôûng ñeán loøng nhieät tình vaø moái quan taâm maø baïn mong chôø töø lôùp hoïc ñoù. Nhieàu hoaït ñoäng ñoøi hoûi hoïc vieân laøm vieäc theo nhoùm, vaø do ñoù, caàn phaûi caân nhaéc moät soá yeáu toá nhaát ñònh khi chia hoïc vieân theo nhoùm. Baïn haõy töï hoûi baûn thaân mình nhöõng caâu hoûi sau: Nhöõng hoïc vieân naøy ñaõ/ñang/seõ daïy moân gì? · Hoï bieát veà caùc chuû ñeà moâi tröôøng ôû möùc ñoä naøo? · Tröôùc ñoù hoï ñaõ tham gia caùc khoùa taäp huaán naøo veà moâi tröôøng? · Hoï coù quen thuoäc vôùi caùc phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc? · Hoï tham gia taäp huaán vì hoï muoán ñöôïc tham gia, hay vì ñoù laø khoùa taäp huaán baét buoäc? · Caùc hoïc vieân coù bieát roõ nhau khoâng? · Ñaëc ñieåm cuûa nhoùm hoïc vieân theá naøo (ñoä tuoåi, giôùi tính)? · Nôi caùc hoïc vieân sinh soáng coù nhöõng vaán ñeà maø khoùa taäp huaán ñeà caäp ñeán? ÔÛ khu vöïc hoï soáng coù nhaø · maùy ñieän? Coù vaán ñeà vôùi raùc thaûi?...
  8. 8 Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn c) Chuaån bò taøi lieäu vaø giaùo cuï Baïn haõy chuaån bò thaät caån thaän tröôùc khi baét ñaàu khoùa taäp huaán. Vieäc nhaän thaáy trong khoùa taäp huaán raèng baïn ñaõ queân photo moät soá taøi lieäu maø baïn muoán phaân phaùt, queân moät soá slide maø baïn muoán söû duïng hay baát kyø taøi lieäu naøo khaùc seõ ñaët baïn vaøo hoaøn caûnh khoù xöû vaø laøm baïn giaûm töï tin. Cuoán taøi lieäu naøy khoâng phaûi ñöôïc thieát keá ñeå phaùt cho ngöôøi tham gia tröôùc khoùa taäp huaán. Haún nhieân, baïn coù theå laøm nhö vaäy, nhöng haõy löu yù raèng ñieàu ñoù coù theå khieán ngöôøi tham gia sao laõng khoûi nhöõng hoaït ñoäng maø baïn ñang daãn daét hoï. Tuy nhieân, baïn ñöôïc khuyeân neân chuaån bò phaàn taøi lieäu tham khaûo ñeå coù theå phaân phaùt sau moãi hoaït ñoäng hoaëc caû chuû ñeà. Baïn seõ laø ngöôøi quyeát ñònh caùch naøo laø phuø hôïp nhaát trong hoaøn caûnh cuûa baïn. Haõy chuù yù chuaån bò phaàn trình chieáu maø baïn muoán söû duïng cuõng nhö troø chôi vaø ví duï baøi hoïc maãu. Moät trong soá caùc hoaït ñoäng ñeà xuaát söû duïng maùy quay phim ñeå sau ñoù coù theå tua laïi ñeå xem tröïc tieáp treân maøn chieáu. Trong tröôøng hôïp baïn muoán laøm nhö vaäy, haõy kieåm tra kyõ caøng xem maùy quay coù laøm vieäc, baïn coù thöïc söï thaønh thaïo trong vieäc quay phim hay lieäu baïn coù theå yeâu caàu ngöôøi khaùc hoã trôï…. Trong nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán maùy tính, maùy chieáu vaø nhöõng thieát bò ñieän töû khaùc, ñöøng tin ai ngoaøi baûn thaân! Moät soá hoaït ñoäng caàn ñeán caùc baûn caâu hoûi traéc nghieäm. Coâng cuï daïy hoïc naøy hoã trôï ngöôøi hoïc tham gia tích cöïc hôn vaøo quaù trình hoïc taäp, giuùp hoï hieåu vaø nhôù noäi dung toát hôn. Hoaøn toaøn coù theå xaây döïng caùc baûn caâu hoûi traéc nghieäm khaùc cho moãi chuû ñeà vaø hoaït ñoäng. Caâu hoûi cuõng nhö caâu traû lôøi caàn ñôn giaûn, deã hieåu, ngaén goïn vaø traùnh nhöõng khaùi nieäm phöùc taïp, mô hoà. Trong cuoán taøi lieäu coù moät soá caâu hoûi maãu vaø baïn coù theå tham khaûo nhöõng caâu hoûi ñoù ñeå soaïn nhöõng boä caâu hoûi khaùc cuûa chính mình. Taøi lieäu veà bieán ñoåi khí haäu, söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû vaø xöû lyù chaát thaûi hieän coù raát nhieàu. Ñoù coù theå laø baùo chí, saùch vôû, taøi lieäu noäi boä, baøi giaûng trong saùch giaùo khoa, thoâng tin töø thö vieän hay treân maïng Internet vaø phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng. Trong moãi chuû ñeà cuûa cuoán taøi lieäu coù nhaéc ñeán moät soá taøi lieäu. Caùc thaày coâ giaùo quen thuoäc vôùi vieäc söû duïng coâng cuï tìm kieám treân maïng seõ coù nhieàu lôïi theá trong vieäc thieát keá vaø giaûng daïy baøi hoïc cuûa mình. d) Choïn thôøi ñieåm thích hôïp Sinh vieân sö phaïm vaø caùc thaày coâ giaùo ñeàu laø nhöõng ngöôøi coù lòch laøm vieäc khaù baän roän. Chaéc haún baïn muoán traùnh tình huoáng phaûi laøm vieäc trong moät nhoùm maø moïi ngöôøi ñeàu muoán ñöôïc daønh thôøi gian cho vieäc khaùc hôn. Vì vaäy, baïn haõy tính toaùn ñeán khaû naêng lieäu khoùa taäp huaán coù theå ñöôïc toå chöùc hoaøn toaøn hay moät phaàn trong thôøi gian laøm vieäc, hay nhaø tröôøng coù quy cheá tính toaùn hôïp lyù ñoái vôùi thôøi gian giaûng vieân/giaùo vieân tham gia vaøo khoùa taäp huaán. Maëc duø baïn khoâng phaûi laø ngöôøi coù theå thöïc söï thu xeáp thôøi gian bieåu cho khoùa taäp huaán, coá gaéng kieåm tra vôùi ngöôøi toå chöùc veà thôøi gian thích hôïp nhaát. Vieäc toå chöùc taäp huaán veà caû ba chuû ñeà trong khoùa taäp huaán keùo daøi 2.5 ngaøy toû ra laø hôïp lyù nhaát. Tuy nhieân, baïn cuõng coù theå toå chöùc caùc buoåi taäp huaán ngaén hôn theo töøng chuû ñeà. Duø vaäy, baïn neân löu yù raèng vieäc toå chöùc caû khoùa taäp huaán coù ñieåm lôïi laø baïn coù theå deã daøng taïo döïng moät baàu khoâng khí thaân thieän vaø lieân heä caùc chuû ñeà vôùi nhau. e) Soá löôïng ngöôøi tham gia vöøa phaûi Ñeå khoùa taäp huaán ñaït hieäu quaû cao nhaát, soá löôïng thaønh vieân lôùp taäp huaán khoâng neân quaù 25 ngöôøi ñeå ñaûm baûo raèng taát caû ñeàu coù theå tích cöïc tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng nhoùm cuõng nhö rieâng leû. Neáu soá löôïng ngöôøi muoán tham gia vaøo khoùa taäp huaán ñoâng hôn,
  9. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn 9 baïn coù theå thuyeát phuïc ngöôøi toå chöùc chia lôùp thaønh caùc lôùp vôùi soá löôïng ngöôøi tham gia vöøa phaûi. f) AÙp duïng caùch tieáp caän tích cöïc vaø cuøng tham gia Haõy ñaûm baûo raèng ngöôøi hoïc tham gia tích cöïc vaøo quaù trình vaø giöõ ñöôïc söï nhieät tình trong suoát khoùa hoïc. Löu yù raèng moät soá ngöôøi hoïc coù theå ñaõ bieát veà moät soá vaán ñeà trong cuoán taäp huaán ôû möùc saâu hôn nhöõng gì nhaéc ñeán trong cuoán naøy khaù nhieàu. Baïn haõy mang laïi cho ngöôøi tham gia moät dieãn ñaøn, taän duïng tri thöùc cuûa hoï vaø ñaûm baûo raèng hoï ñöôïc toân troïng vaø ñaùnh giaù cao. Trong tröôøng hôïp thoâng tin ngöôøi hoïc ñöa ra trong caùc hoaït ñoäng nhoùm chöa ñöôïc ñaày ñuû hoaëc gaây tranh caõi, vai troø cuûa baïn laø nhaän xeùt, giaûi thích vaø boå sung khi caàn thieát. Tuy vaäy, phaûi ñaûm baûo laø thoâng tin baïn ñöa ra luoân chính xaùc vaø ñaày ñuû. g) Toå chöùc caùc hoaït ñoäng sau khoùa hoïc Ngöôøi hoïc chæ coù theå tieáp thu ñaày ñuû kieán thöùc vaø kyõ naêng môùi neáu nhö coù ñuû thôøi gian ñeå hoï “tieâu thuï” vaø coù cô hoäi cho hoï thöïc haønh. Tuøy vaøo vò trí vaø moái quan heä cuûa baïn vôùi ngöôøi hoïc, baïn coù theå coù cô hoäi tröïc tieáp laøm vieäc vôùi caùc hoïc vieân sau khoùa hoïc. Ñieàu ñôn giaûn nhaát baïn coù theå laøm laø khuyeán khích ngöôøi hoïc soaïn keá hoaïch baøi giaûng coù tích hôïp caùc noäi dung trong khoùa taäp huaán vaø cuøng thaûo luaän veà keá hoaïch baøi giaûng ñoù. i) Nghó laïi veà khoùa taäp huaán cuûa baïn Nhieàu khaû naêng baïn seõ thöïc hieän khoùa taäp huaán nhö theá naøy khoâng chæ moät laàn. Moãi laàn keát thuùc khoùa taäp huaán, baïn haõy thöû ñaùnh giaù ñeå bieát khoùa taäp huaán ñaõ dieãn ra nhö theá naøo vaø coù theå caûi tieán nhöõng ñieåm naøo ñeå giuùp khoùa taäp huaán thaønh coâng hôn. Baïn coù theå töï hoûi mình nhöõng caâu hoûi sau: • Toâi ñaõ laøm ñieàu gì raát toát vaø ñieàu gì chöa thöïc söï toát laém? • Ñieàu gì khieán toâi thích nhaát trong khoùa taäp huaán? • Ngöôøi hoïc coù tích cöïc nhö toâi mong ñôïi? • Hoaït ñoäng naøo khieán caû lôùp thaáy vui thích hôn caû? • Toâi muoán laøm ñieàu gì theo moät caùch khaùc? • ... Vieäc naém ñöôïc phaûn hoài cuûa ngöôøi hoïc cuõng laø moät ñieàu höõu ích. Baïn coù theå bieát ñöôïc phaûn hoài cuûa ngöôøi hoïc thoâng qua phieáu ñaùnh giaù, thaûo luaän nhoùm hay troø chuyeän tröïc tieáp. Neáu baïn muoán söû duïng phieáu ñaùnh giaù, haõy ñaûm baûo laø baïn soaïn phieáu ñoù tröôùc khi khoùa taäp huaán baét ñaàu. Chuùc baïn thaønh coâng!
  10. 10 Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn Gôïi yù chöông trình taäp huaán Thôøi gian Noäi dung Ngaøy 1 8.00-8.20 Khôûi ñoäng, ñöa ra quy ñònh cho khoùa taäp huaán Chuû ñeà 1: Bieán ñoåi khí haäu 8.20-8.30 Giôùi thieäu 8.30-10.30 Hoaït ñoäng 1: Caùc khaùi nieäm 10.30-10.45 Giaûi lao 10.45-11.15 Hoaït ñoäng 2: Nguyeân nhaân vaø taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu 11.15-13.00 Nghæ tröa 13.00-13.30 Hoaït ñoäng 2: Nguyeân nhaân vaø taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu (tieáp) 13.30-14.30 Hoaït ñoäng 3: Bieán ñoåi khí haäu ôû Vieät Nam 14.30-15.30 Hoaït ñoäng 4: ÖÙng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu 15.30-15.45 Giaûi lao 15.45-16.45 Hoaït ñoäng 5: Tích hôïp noäi dung bieán ñoåi khí haäu vaøo chöông trình chính khoùa Ngaøy 2 Chuû ñeà 2: Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû 8.00-8.10 Giôùi thieäu 8.10-9.10 Hoaït ñoäng 1: Caùc khaùi nieäm 9.10-10.10 Hoaït ñoäng 2: Phaân bieät caùc nguoàn naêng löôïng 10.10-10.25 Giaûi lao 10.25-11.25 Hoaït ñoäng 3: Haäu quaû cuûa vieäc söû duïng naêng löôïng khoâng hôïp lyù 11.25-13.00 Nghæ tröa 13.00-14.00 Hoaït ñoäng 4: Laøm caùch naøo ñeå tieát kieäm vaø söû duïng naêng löôïng hieäu quaû 14.00-15.00 Hoaït ñoäng 5: Tích hôïp noäi dung söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû vaøo chöông trình chính khoùa 15.00-15.15 Giaûi lao
  11. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn 11 Chuû ñeà 3: Xöû lyù chaát thaûi 15.15-15.25 Giôùi thieäu 15.25-16.25 Hoaït ñoäng 1: Caùc khaùi nieäm 16.25-17.25 Hoaït ñoäng 2: Quaûn lyù chaát thaûi theo 3R Hoaït ñoäng 1: Caùc khaùi nieäm Ngaøy 3 8.00-9.00 Hoaït ñoäng 3: Taùi cheá chaát thaûi 9.00-10.00 Hoaït ñoäng 4: Giaûm thieåu chaát thaûi cuûa baïn 10.00-10.15 Giaûi lao 10.15-11.15 Hoaït ñoäng 5: Tích hôïp noäi dung xöû lyù chaát thaûi vaøo chöông trình chính khoùa 11.15-11.30 Thaûo luaän veà keá hoaïch hoaït ñoäng tieáp theo 11.30-11.40 Ñaùnh giaù 11.40-11.45 Toång keát khoùa taäp huaán
  12. Chuû ñeà 1 Bieán ñoåi khí haäu
  13. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn - Chuû ñeà 1- Bieán ñoåi khí haäu 13 Bieán ñoåi khí haäu Giôùi thieäu chung Bieán ñoåi khí haäu hieän ñaõ vaø ñang laø vaán ñeà soáng coøn cuûa nhaân loaïi. Rieâng Vieät Nam seõ phaûi ñoái maët vôùi nhöõng vaán ñeà nghieâm troïng, khi nhieät ñoä Traùi ñaát taêng vaø nöôùc bieån daâng. Theo ñaùnh giaù cuûa Chöông trình Phaùt trieån Lieân Hieäp Quoác (UNDP), Vieät Nam naèm trong danh saùch 5 nöôùc ñöùng ñaàu theá giôùi deã bò toån thöông nhaát ñoái vôùi bieán ñoåi khí haäu vaø khi möïc nöôùc bieån taêng 1m, Vieät Nam seõ maát ñi 5% dieän tích ñaát ñai, 11% ngöôøi daân maát nhaø cöûa, saûn löôïng noâng nghieäp giaûm 7% (töông ñöông 5 trieäu taán thoùc) vaø 10% thu nhaäp quoác noäi GDP. Baùo caùo Phaùt trieån Con ngöôøi 2009 do UNDP taïi Vieät Nam vaø Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng coâng boá cuõng cho thaáy, bieán ñoåi khí haäu gaây ñe doïa Vieät Nam ôû nhieàu caáp. Löôïng möa döï kieán seõ gia taêng vaø Vieät Nam seõ ñoái maët vôùi nhöõng traän baõo nhieät ñôùi maïnh hôn. Möïc nöôùc bieån döï kieán seõ daâng cao 33 cm vaøo naêm 2050 vaø 1 m vaøo naêm 2100. Ñoù laø moät döï baùo aûm ñaïm ñoái vôùi Ñoàng baèng soâng Cöûu Long thaáp truõng. Neáu möïc nöôùc bieån daâng cao 1m, phaàn lôùn Ñoàng baèng soâng Cöûu Long seõ hoaøn toaøn ngaäp traéng moät thôøi gian daøi trong naêm. Khi nöôùc bieån daâng, nhieàu vuøng nhö Haûi Phoøng, Thaùi Bình, Nam Ñònh, Ninh Bình, An Giang, Ñoàng Thaùp, Tieàn Giang, Vónh Long, Caø Mau ... seõ ngaäp chìm töø 2-4m trong voøng 100 naêm tôùi. Nöôùc bieån daâng seõ khieán 22 trieäu ngöôøi Vieät Nam maát nhaø cöûa vôùi thieät haïi leân tôùi 10% GDP. Luõ luït vaø baõo toá maïnh hôn seõ laøm chaäm söï phaùt trieån con ngöôøi ôû nhöõng vuøng daân cö chính yeáu. Taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu ñoái vôùi Vieät Nam laø nghieâm troïng tôùi moïi lónh vöïc nhö noâng nghieäp, coâng nghieäp, kinh teá - xaõ hoäi, moâi tröôøng, söùc khoeû, vaên hoaù du lòch… Bôûi vaäy, moãi ngöôøi daân, töø giaø tôùi treû caàn nhaän thöùc vaø hieåu roõ nguyeân nhaân, taùc haïi cuûa bieán ñoåi khí haäu, cuõng nhö caùch thöùc haïn cheá taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa noù tôùi coäng ñoàng xaõ hoäi. Muïc tieâu Muïc tieâu chính cuûa “Chuû ñeà 1 - Bieán ñoåi khí haäu” laø cung caáp cho caùc giaûng vieân/giaùo vieân nhöõng kieán thöùc cô baûn veà bieán ñoåi khí haäu, taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa noù tôùi moâi tröôøng kinh teá - xaõ hoäi cuûa theá giôùi noùi chung vaø cuûa Vieät Nam noùi rieâng, ñoàng thôøi chæ roõ nguyeân nhaân gaây bieán ñoåi khí haäu vaø caùc bieän phaùp maø caùc em hoïc sinh cuõng nhö moïi ngöôøi coù theå tham gia ñeå giaûm thieåu taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa bieán ñoåi khí haäu. “ Chuû ñeà 1 - Bieán ñoåi khí haäu” cuõng giuùp caùc giaûng vieân/giaùo vieân bieát caùch phaân boå thôøi löôïng, loàng gheùp, tích hôïp noäi dung veà bieán ñoåi khí haäu vaøo caùc moân hoïc (chính khoaù, ngoaïi khoaù) theo chöông trình cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo. Ngoaøi ra, “Chuû ñeà 1 - Bieán ñoåi khí haäu” cuõng höôùng daãn giaûng vieân/giaùo vieân caùch toå chöùc troø chôi giuùp hoïc sinh naém vöõng nhöõng noäi dung cô baûn cuûa Chuû ñeà; giuùp giaûng vieân/giaùo vieân bieát caùch söû duïng taøi lieäu in coù saün, hoaëc caùc thoâng tin taøi lieäu treân internet.
  14. 14 Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn - Chuû ñeà 1- Bieán ñoåi khí haäu Bieán ñoåi khí haäu Hoaït ñoäng 1 Caùc khaùi nieäm Thôøi gian: 120 phuùt Muïc tieâu: Sau hoaït ñoäng naøy, hoïc vieân coù theå lieät keâ vaø moâ taû nhöõng khaùi nieäm cô baûn, thoâng duïng, hay ñöôïc duøng tôùi khi noùi veà bieán ñoåi khí haäu. Hoïc lieäu: Laptop, projector, baøi giaûng döôùi daïng PowerPoint; Baûng ghim, theû maøu, giaáy khoå A0, ñeà can ñaùnh daáu (nhaõn dính coù hình); Troø chôi: Xem Phuï luïc 1d; Boä caâu hoûi traéc nghieäm Tieán trình: 1. Toå chöùc lôùp hoïc theo nhoùm 2. Caùc nhoùm thaûo luaän ñöa ra caùc ñònh nghóa trong muïc “Thôøi tieát vaø bieán ñoåi khí haäu” 3. So saùnh vôùi taøi lieäu nguoàn (Phuï luïc 1a) 4. Ngöôøi taäp huaán toùm taét, toång keát. 5. Caùc nhoùm töï nghieân cöùu veà “Traùi ñaát vaø heä thoáng khí haäu traùi ñaát” (Phuï luïc 1a), thaûo luaän caùch trình baøy veà chuû ñeà naøy 6. Ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy 7. Giaûng lyù thuyeát veà “Khí nhaø kính vaø hieäu öùng nhaø kính” vaø “Daáu veát sinh thaùi vaø daáu veát cacbon” 8. Caùc nhoùm nghieân cöùu caâu hoûi traéc nghieäm (Phuï luïc 1b), daùn nhaõn vaøo caâu traû lôøi, löïa choïn vaø cöû ngöôøi ñaïi dieän trình baøy 9. Chia nhoùm chôi troø chôi (Phuï luïc 1d) 10.Toùm taét toång keát toaøn boä noäi dung Ñaùnh giaù: Keát quaû laøm vieäc nhoùm Baøi taäp nhoùm vaø troø chôi boå trôï thu huùt ñöôïc taát caû hoïc vieân tham gia Löu yù: Tuøy theo thôøi gian, ngöôøi taäp huaán coù theå choïn chôi caû hai troø chôi hay moät. Coù theå tích hôïp noäi dung cuûa Hoaït ñoäng 1 vaøo baøi giaûng cuûa caùc moân Ñòa lyù, Vaät lyù, Moâi tröôøng, Lòch söû...
  15. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn - Chuû ñeà 1- Bieán ñoåi khí haäu 15 Bieán ñoåi khí haäu Hoaït ñoäng 2 Nguyeân nhaân vaø haäu quaû cuûa bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu Thôøi gian: 60 phuùt Muïc tieâu: Sau hoaït ñoäng naøy hoïc vieân coù theå lieät keâ vaø moâ taû caùc nguyeân nhaân vaø haäu quaû cuûa bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu. Hoïc lieäu: Laptop, projector, baøi giaûng döôùi daïng PowerPoint; Baûng ghim, theû maøu, giaáy khoå A0, ñeà can ñaùnh daáu (nhaõn dính coù hình); Boä caâu hoûi traéc nghieäm Tieán trình: 1. Toå chöùc lôùp hoïc theo nhoùm 2. Caùc nhoùm thaûo luaän veà nguyeân nhaân gaây ra bieán ñoåi khí haäu 3. Ngöôøi taäp huaán toùm taét, toång keát vaø so saùnh vôùi taøi lieäu nguoàn (Phuï luïc 2a) 4. Caùc nhoùm thaûo luaän veà “Taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu” 5. Ngöôøi taäp huaán toùm taét, toång keát so saùnh vôùi taøi lieäu nguoàn (Phuï luïc 2a) 6. Caùc nhoùm nghieân cöùu caâu hoûi traéc nghieäm (tham khaûo Phuï luïc 2b), daùn nhaõn vaøo caâu traû lôøi löïa choïn vaø cöû ngöôøi ñaïi dieän trình baøy 7. Toùm taét toång keát toaøn boä noäi dung Ñaùnh giaù: Xem xeùt möùc ñoä ñaày ñuû thoâng tin sau hoaït ñoäng nhoùm so vôùi thoâng tin trong taøi lieäu nguoàn; Döïa treân keát quaû baûn traéc nghieäm Löu yù: Sau khi caùc nhoùm thaûo luaän, coù theå toå chöùc thi xem nhoùm naøo ñöa ra ñaày ñuû caùc nguyeân nhaân, taùc ñoäng hôn; Coù theå tích hôïp caùc noäi dung trong Hoaït ñoäng 2 vaøo baøi giaûng cuûa caùc moân Ñòa lyù, Vaät lyù, Hoùa hoïc, Sinh vaät, Lòch Söû, Moâi tröôøng...
  16. 16 Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn - Chuû ñeà 1- Bieán ñoåi khí haäu Bieán ñoåi khí haäu Hoaït ñoäng 3 Bieán ñoåi khí haäu ôû Vieät Nam Thôøi gian: 60 phuùt Muïc tieâu: Hoïc vieân lieät keâ vaø moâ taû ñöôïc taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu tôùi Vieät Nam cuõng nhö ñòa phöông nôi mình sinh soáng Hoïc lieäu: Laptop, projector Baûng ghim, theû maøu, giaáy khoå A0 Duïng cuï, troø chôi: Xem Phuï luïc 3b Tieán trình: 1. Toå chöùc lôùp hoïc theo nhoùm; 2. Caùc nhoùm thieát keá moät trang bìa baùo noùi veà söï bieán ñoåi cuûa caùc yeáu toá khí haäu, hieän töôïng thôøi tieát tieâu bieåu ôû tænh mình; 3. Caùc nhoùm tham khaûo vaø ñaùnh giaù laãn nhau; 4. Ngöôøi taäp huaán nhaän xeùt vaø toång keát veà söï bieán ñoåi cuûa caùc yeáu toá khí haäu, hieän töôïng thôøi tieát tieâu bieåu ôû Vieät Nam noùi chung (Phuï luïc 3a); 5. Moãi nhoùm lieät keâ ít nhaát 3 ví duï veà taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu ñoái vôùi Vieät Nam; 6. Ngöôøi taäp huaán nhaän xeùt, boå sung vaø toång keát veà “Taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu ñoái vôùi Vieät Nam” (Phuï luïc 3a) 7. Chia nhoùm chôi troø chôi (Phuï luïc 3b) 8. Toùm taét toång keát toaøn boä noäi dung Ñaùnh giaù: Döïa treân keát quaû laøm vieäc nhoùm; Troø chôi boå trôï thu huùt ñöôïc taát caû hoïc vieân tham gi Löu yù: Coù theå toå chöùc cuoäc thi nhoû lieät keâ taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu ñoái vôùi Vieät Nam hoaëc ñòa phöông cuûa ngöôøi hoïc; Coù theå tích hôïp caùc noäi dung cuûa Hoaït ñoäng 3 vaøo caùc baøi giaûng cuûa moân Ñòa lyù, Sinh vaät, Moâi tröôøng…
  17. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn - Chuû ñeà 1- Bieán ñoåi khí haäu 17 Bieán ñoåi khí haäu Hoaït ñoäng 4 ÖÙng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu Thôøi gian: 60 phuùt Muïc tieâu: Hoïc vieân coù theå keå ra caùc chöông trình öùng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu cuûa theá giôùi vaø Vieät Nam vaø lieät keâ, moâ taû ñöôïc caùc hoaït ñoäng giaûm thieåu bieán ñoåi khí haäu. Hoïc lieäu: Laptop, projector (neáu caàn) Baûng ghim, theû maøu, giaáy khoå A0 Duïng cuï, troø chôi Tieán trình: Chia lôùp hoïc thaønh nhoùm; 1. Caùc nhoùm thöïc haønh baøi taäp gheùp noäi dung ñeå tìm hieåu veà caùc noäi dung “Coâng öôùc khung cuûa Lieân Hôïp quoác veà bieán ñoåi khí haäu”, “Nghò ñònh thö Kyoto” vaø “Chöông trình muïc tieâu quoác gia öùng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu” (Phuï luïc 4b); 2. Caùc nhoùm kieåm tra cheùo; 3. Ngöôøi taäp huaán nhaän xeùt, toång keát vaø boå sung thoâng tin veà “Coâng öôùc khung cuûa Lieân Hôïp quoác veà bieán ñoåi khí haäu”, “Nghò ñònh thö Kyoto” vaø “Chöông trình muïc tieâu quoác gia öùng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu”; 4. Caùc nhoùm thaûo luaän veà vieäc caàn laøm ñeå giaûm nheï bieán ñoåi khí haäu; 5. Thi theo nhoùm (moãi nhoùm ñöa ra moät ví duï roài ñeán nhoùm tieáp theo, nhoùm naøo khoâng ñöa ñöôïc theâm ví duï laø nhoùm thua); 6. Ngöôøi taäp huaán nhaän xeùt vaø toång keát; 7. Chia nhoùm chôi troø chôi (Phuï luïc 4c); 8. Toùm taét toång keát toaøn boä noäi dung. Ñaùnh giaù: Döïa treân keát quaû cuûa hoaït ñoäng nhoùm Cuoäc thi vaø troø chôi thu huùt ñöôïc taát caû hoïc vieân tham gia Löu yù: Ngöôøi taäp huaán coù theå löïa choïn troø chôi khaùc cho phuø hôïp. Coù theå tích hôïp caùc noäi dung cuûa Hoaït ñoäng 4 vaøo caùc baøi giaûng cuûa moân Giaùo duïc coâng daân, Moâi tröôøng, Ñòa lyù...
  18. 18 Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn - Chuû ñeà 1- Bieán ñoåi khí haäu Bieán ñoåi khí haäu Tích hôïp noäi dung trong chuû ñeà bieán ñoåi khí haäu Hoaït ñoäng 5 vaøo chöông trình chính khoùa Thôøi gian: 60 phuùt Muïc tieâu: Hoïc vieân naém ñöôïc caùch tích hôïp moät phaàn noäi dung cuï theå trong chuû ñeà Bieán ñoåi khí haäu vaøo baøi hoïc cuï theå vaø lieät keâ ñöôïc caùc baøi hoïc coù theå tích hôïp trong moân mình phuï traùch Hoïc lieäu: Laptop, projector Baûng ghim, theû maøu, giaáy khoå A0 Keá hoaïch baøi giaûng maãu coù tích hôïp noäi dung giaùo duïc moâi tröôøng. Saùch giaùo khoa cho moät soá moân hoïc (phuï thuoäc vaøo ngöôøi tham gia taäp huaán) Tieán trình: 1. Toå chöùc lôùp hoïc thaønh caùc nhoùm theo moân hoïc; 2. Yeâu caàu hoïc vieân nghieân cöùu ví duï veà Keá hoaïch baøi giaûng tích hôïp noäi dung Bieán ñoåi khí haäu; 3. Hoïc vieân baøn luaän veà caùch tích hôïp noäi dung Bieán ñoåi khí haäu trong baøi hoïc cuï theå; 4. Hoïc vieân laøm vieäc theo caùc nhoùm moân hoïc, hoaøn thaønh baûng khai thaùc noäi dung giaùo duïc Bieán ñoåi khí haäu (Phuï luïc 5a); 5. Hoïc vieân chia seû veà keát quaû laøm vieäc nhoùm. Ñaùnh giaù: Hoïc vieân tích cöïc tham gia baøn luaän; Caùc ñòa chæ baøi hoïc cuï theå ñeå tích hôïp noäi dung Bieán ñoåi khí haäu Löu yù: Coù caùc moân hoïc coù theå deã daøng tích hôïp, coù nhöõng moân khoù hôn, do ñoù, moãi nhoùm theo moân hoïc coù theå ñöa ra soá caùc ví duï raát khaùc nhau Coù theå toå chöùc cuoäc thi nhoû ñeå ngöôøi tham gia thieát keá caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa giaùo duïc veà chuû ñeà Bieán ñoåi khí haäu.
  19. Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn - Chuû ñeà 1- Bieán ñoåi khí haäu 19 Taøi lieäu nguoàn cho Chuû ñeà 1 Bieán ñoåi khí haäu Taøi lieäu nguoàn cho Hoaït ñoäng 1 Phuï luïc 1a: Caùc khaùi nieäm veà bieán ñoåi khí haäu 1. Thôøi tieát vaø bieán ñoåi khí haäu Thôøi tieát: Laø caùc dieãn bieán nhieät ñoä, ñoä aåm, löôïng möa, aùp suaát khí quyeån, gioù, naéng, caùc hieän töôïng xaûy ra trong khí quyeån vaø nhieàu yeáu toá khí töôïng khaùc trong hieän taïi hoaëc töông lai gaàn. Khí haäu: Khí haäu laø söï dieãn bieãn cuûa caùc thoâng soá treân trong khoaûng thôøi gian daøi ôû moät vuøng, mieàn xaùc ñònh. Khí haäu chính laø söï laëp ñi laëp laïi cuûa tình hình thôøi tieát, ôû moät ñòa phöông, trong nhieàu naêm, trôû thaønh quy luaät. Cuõng coù theå ñònh nghóa, khí haäu laø möùc ñoä trung bình cuûa thôøi tieát trong moät khoaûng thôøi gian (thöôøng laø 30 naêm) vaø khoâng gian nhaát ñònh. Söï khaùc nhau “Thôøi tieát” coù tính ñòa phöông vaø ngaén haïn, coøn “Khí haäu” coù tính khu giöõa “Thôøi tieát” vöïc vaø daøi haïn. vaø “Khí haäu: Bieán ñoåi khí haäu: Laø söï thay ñoåi cuûa heä thoáng khí haäu Traùi ñaát goàm: Khí quyeån, Ñaïi döông, Baêng quyeån, Sinh quyeån vaø Thaïch quyeån hieän taïi vaø trong töông lai bôûi caùc nguyeân nhaân töï nhieân vaø nhaân taïo. Söï noùng leân Laø söï gia taêng nhieät ñoä trung bình ôû gaàn beà maët Traùi ñaát vaø trong lôùp toaøn caàu: thaáp nhaát cuûa baàu khí quyeån. Söï gia taêng nhieät ñoä trong khí quyeån Traùi ñaát coù theå goùp phaàn thay ñoåi trong moâ hình khí haäu toaøn caàu. Thuaät ngöõ “Bieán ñoåi khí haäu Traùi ñaát” cuõng ñöôïc hieåu laø “Söï noùng leân toaøn caàu”. Vaø khi noùi tôùi “Söï noùng leân toaøn caàu” cuõng töùc laø “Bieán ñoåi khí haäu Traùi ñaát”. Nguyeân nhaân Nguyeân nhaân chính laøm Bieán ñoåi khí haäu traùi ñaát laø do söï gia taêng caùc cuûa bieán ñoåi hoaït ñoäng taïo ra phaùt thaûi khí nhaø kính, caùc hoaït ñoäng khai thaùc quaù möùc caùc beå haáp thuï vaø beå chöùa khí nhaø kính nhö sinh khoái, röøng, caùc khí haäu: heä sinh thaùi bieån, ven bôø vaø ñaát lieàn khaùc. 2. Traùi ñaát vaø heä thoáng khí haäu Traùi ñaát Sô löôïc: Traùi ñaát ra ñôøi caùch ñaây khoaûng 4,6 tyû naêm. Töø raát laâu, ngöôøi ta bieát, giöõa con ngöôøi vaø thieân nhieân, bao goàm caû heä thoáng khí haäu coù moái töông taùc qua laïi raát chaët cheõ. Muoán soáng thanh bình, hoaø thuaän vôùi thieân nhieân, caàn nghieâm ngaët tuaân theo caùc quy luaät cuûa ñaát trôøi, cuûa heä thoáng khí haäu. Heä thoáng khí haäu Traùi ñaát goàm 5 thaønh phaàn: Khí quyeån, Ñaïi döông, Baêng quyeån, Ñaát lieàn vaø Sinh quyeån.
  20. 20 Taøi lieäu Taäp huaán Giaùo duïc Moâi tröôøng Cô baûn - Chuû ñeà 1- Bieán ñoåi khí haäu Khí quyeån: Laø lôùp khoâng khí bao quanh Traùt ñaát, bao phuû moïi thöù, moïi nôi. Nhôø coù Bieán ñoåi khí haäu lôùp khí quyeån naøy maø Traùi ñaát coù söï soáng. Neáu khoâng coù khí quyeån, Maët trôøi seõ thieâu chaùy Traùi ñaát, seõ khoâng coù nöôùc, khoâng coù möa. Thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa khí quyeån goàm 78% laø khí nitô (N2), 21% laø oâxi (O2), 1% coøn laïi laø caùc khí khaùc nhö cacbon ñioxit (CO2), hôi nöôùc, nitô oxit (N2O), meâtan (CH4), oâzoân (O3)... Nhöõng khí chieám tyû leä nhoû naøy laïi ñoùng moät vai troø raát quan troïng, nhaát laø caùc khí nhaø kính nhö cacbon ñioxit (CO2), meâtan (CH4), hôi nöôùc, nitô oxit (N2O), oâzoân (O3)... coù taùc duïng caân baèng, tuaàn hoaøn naêng löôïng, ñoä aåm, maây, gioù möa giöõa caùc vuøng mieàn khaùc nhau cuûa Traùi ñaát, taïo ñieàu kieän cho vaïn vaät toàn taïi vaø phaùt trieån. nitõ 78% ôxi 21% Nh? ng khí khác bao g?m argon, ðioxit cácbon và m?t vài khí khác Hình 1: Caùc khí trong baàu khí quyeån Nguoàn: http://vi.wikipedia.org/wiki/Khí_quyeån_Traùi_Ñaát Ñaïi döông: Ñaïi döông chieám 71% beà maët Traùi ñaát, chöùa khoaûng 1 tyû 340 trieäu km3 nöôùc. Ngoaøi vieäc cung caáp haûi saûn, cung caáp daàu khí, ñaïi döông coøn laø bình giöõ nhieät khoång loà, ñieàu tieát khí haäu cho Traùi ñaát. Chæ caàn bình ñaïi döông noùng leân hay nguoäi ñi moät chuùt, khí haäu Traùi ñaát cuõng bò aûnh höôûng raát nhieàu. Baêng quyeån: Laø taát caû caùc vuøng coù baêng tuyeát bao phuû quanh naêm treân Traùi ñaát vaø treân bieån. Ñoù laø Baéc cöïc, Nam cöïc, ñaûo Greenland, mieàn baéc Canada, mieàn baéc Siberia vaø caùc vuøng nuùi cao quanh naêm coù nhieät ñoä döôùi khoâng ñoä. Do coù ñoä phan û xaï lônù nenâ banê g, tuyetá ñaõ phan û xaï phan à lôn ù böcù xaï cuaû Matë trôiø. Motä soá nôi ôû Nam cöc ï , banê g tuyetá phan û xaï khoan û g 90% löôn ï g böc ù xaï cua û Matë trôiø, trong khi möc ù ñoä phan û xaï trung bình toan ø cauà chæ laø 30%. Neu á banê g quyen å tan chay û , Traiù ñatá seõ non ù g len â , khí hauä seõ thay ñoiå.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2