intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tài nguyên thiên nhiên vũng vịnh trọng điểm Bái Tử Long và Chân Mây

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:112

77
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên là một chủ đề trọng tâm của phát triển bền vững. Vũng - vịnh là một bộ phận của vùng biển ven bờ, nên việc sử dụng hợp lý tài nguyên vũng - vịnh cũng nằm trong khuôn khổ của sử dụng hợp lý tài nguyên dải ven bờ. Tuy nhiên, ở dải ven bờ biển tồn tại các thực thể tự nhiên khác nhau nh-cửa sông, đầm phá, vũng - vịnh và vùng biển hở. Mỗi thực thể có chủng loại và cấu trúc tài nguyên khác nhau, đồng thời, đặc...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tài nguyên thiên nhiên vũng vịnh trọng điểm Bái Tử Long và Chân Mây

  1. ViÖn Khoa häc vµ c«ng nghÖ ViÖt Nam ViÖn Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng biÓn _____________________________________________ §Ò tµi cÊp Nhµ n−íc KC. 09 - 22 §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng, dù b¸o biÕn ®éng vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p sö dông hîp lý tµi nguyªn mét sè vòng - vÞnh chñ yÕu ven bê biÓn ViÖt Nam Chñ nhiÖm: TS. TrÇn §øc Th¹nh Phã chñ nhiÖm: TS. Mai Träng Th«ng TS. §ç C«ng Thung Th− ký: TS. NguyÔn H÷u Cö b¸o c¸o tæng kÕt chuyªn ®Ò tµi nguyªn thiªn nhiªn vòng, vÞnh träng ®iÓm b¸i tö long vµ ch©n m©y Thùc hiÖn: ®ç c«ng thung, ®µm ®øc tiÕn, nguyÔn ®¨ng ng¶i, lª thÞ thóy, nguyÔn thÞ thu, nguyÔn thÞ minh huyÒn, trÇn m¹nh hµ 6125-4 26/9/2006 H¶i Phßng, 2005
  2. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y Môc lôc 1. Më ®Çu 3 2. VÞnh B¸i Tö Long 3 2.1. HiÖn tr¹ng tµi nguyªn 3 2.1.1. Tµi nguyªn vÞ thÕ 3 2.1.2. Tµi nguyªn phi sinh vËt 3 2.1. 3. Tµi nguyªn sinh vËt 8 2.1.4 . KÕt qu¶ nghiªn cøu mét sè nhãm sinh vËt ®iÓn h×nh 11 2.1.5. Tµi nguyªn sinh vËt trªn c¹n 27 2.2. Gi¸ trÞ tµi nguyªn 28 2. 2.1. Nu«i trång thñy s¶n 28 2.2.2. X©y dùng cÇu c¶ng, luång l¹ch phôc vô giao th«ng 29 ®−êng thuû 2.2.3. Gi¸ trÞ du lÞch 29 2.2.4. Gi¸ trÞ an ninh quèc phßng 32 2.2.5. C¸c gi¸ trÞ b¶o tån 33 2.3. C¸c kh¶ n¨ng khai th¸c sö dông tµi nguyªn 34 3. VÞnh Ch©n m©y 35 3.1. Tµi nguyªn phi sinh vËt 35 3.1.1. Tµi nguyªn vÞ thÕ 35 3.1.2. KhÝ hËu 36 3.1.3. Gi¸ trÞ tµi nguyªn ®Êt vµ c¶nh quan tù nhiªn 38 3.2. Tµi nguyªn sinh vËt 39 3.2.1. C¸c hÖ sinh th¸i 39 3.2.2. Nguån lîi sinh vËt biÓn 42 3.3. Kh¶ n¨ng sö dông Tµi nguyªn t¹i Ch©n M©y vµ phô cËn 58 3.3.1. Ph¸t triÓn c¶ng biÓn 58 3.3.2. Ph¸t triÓn du lÞch 59 3.3.3. Ph¸t triÓn nghÒ c¸ 60 4. KÕt luËn 60 5. Tµi liÖu tham kh¶o 61 6. Phô lôc 65 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 2 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  3. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh träng ®iÓm 1. Më ®Çu C¸c vòng vÞnh chñ yÕu cña ViÖt Nam gåm vÞnh §Çm Hµ- Hµ Cèi víi diÖn tÝch 37800 ha, §ång Rui (6000 ha), C« T« (2250 ha), Qu¸n L¹n (10500 ha), B¸i Tö Long (56000), H¹ Long (8000 ha), Cöa Lôc (2700 ha), Lan H¹ (3300 ha), DiÔn Ch©u (237 ha), Ch©n M©y (700 ha), §µ N½ng (11600 ha), Dung QuÊt (6070 ha), V¨n Phong (45270 ha), Nha Trang (2250 ha), Phan RÝ (13500 ha), Phan ThiÕt (28710 ha), vông Mòi Cµ Mau (12380 ha). C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy mÆc dï diÖn tÝch vòng vÞnh chØ b»ng 1,4 % diÖn tÝch ®Êt liÒn vµ 0,44 % diÖn tÝch vïng biÓn nh−ng l¹i ®ãng vai trß träng ®iÓm trong ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh miÒn Duyªn H¶i. Vòng vÞnh chÝnh lµ cöa th«ng ra biÓn, lµ n¬i tËp trung cña nhiÒu ®« thÞ lín v× vËy ngoµi ý nghÜa kinh tÕ vòng vÞnh cßn ®ãng vai trß quan träng vÒ an ninh vµ quèc phßng. §Ó sö dông hîp lý vòng vÞnh th× cÇn ph¶i hiÓu râ b¶n chÊt cña tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ khu hÖ sinh vËt còng nh− kh¶ n¨ng diÔn thÕ cña chóng lµ hÕt søc quan träng. VÞnh B¸i Tö Long vµ VÞnh Ch©n M©y lµ hai vÞnh ®iÓn h×nh cho vïng phÝa B¾c vµ miÒn Trung ViÖt Nam , cã ý nghÜa rÊt lín cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña khu vùc. Trong hai n¨m 2004 - 2005, ®Ò tµi KC09-22 ®· tæ chøc nhiÒu cuéc kh¶o s¸t vÒ tµi nguyªn cña hai VÞnh nµy. B¸o c¸o ®−îc tr×nh bµy d−íi ®©y lµ tËp hîp c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi trong hai n¨m qua vµ sö dông sè liÖu nghiªn cøu trong nhiÒu n¨m cña nhiÒu thÕ hÖ c¸c nhµ khoa häc; Hy väng sÏ gãp phÇn lµm s¸ng tá b¶n chÊt cña vòng vÞnh ven bê ViÖt Nam. §Æc biÖt lµ b¶n chÊt tµi nguyªn cña hai VÞnh nµy. 2. VÞnh B¸i Tö Long 2.1. HiÖn tr¹ng tµi nguyªn 2.1.1. Tµi nguyªn vÞ thÕ N»m ë vïng biÓn §«ng B¾c ViÖt Nam víi trªn 2000 hßn ®¶o, cïng víi hÖ thèng c¸c ®¶o vïng §«ng B¾c, C¸t Bµ, H¹ Long ®· t¹o thµnh vßng cung che ch¾n s−ên phÝa §«ng B¾c ViÖt Nam. C¸c c¬n b·o nhiÖt ®íi qua ®©y, ®· bÞ chÆn lai lµm suy yÕu rÊt nhiÒu nhê cã hÖ thèng ®¶o nµy. C¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, an ninh quèc phßng còng ®−îc hÖ thèng ®¶o che ch¾n b¶o vÖ, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn an toµn nhÊt. ChÝnh v× vËy vÞ thÕ quan träng trong an ninh quèc phßng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ giao th«ng vËn t¶i biÓn cña vÞnh B¸i Tö Long lµ ®iÒu rÊt hiÓn nhiªn vµ còng lµ thÕ m¹nh cña vÞnh B¸i Tö Long. 2.1.2. Tµi nguyªn phi sinh vËt VÞnh B¸i Tö Long cã diÖn tÝch mÆt n−íc 560km2 c¸ch thÞ x· CÈm Ph¶ 1km tr¶i dµi tõ 107o07’ ®Õn 107o42’ ®é kinh §«ng vµ 20o52’ ®Õn 21o17’ ®é vÜ B¾c. Cã 4 trªn tæng sè 15 s«ng cã chiÒu dµi lín h¬n 10km thuéc ®Þa phËn Qu¶ng Ninh ®æ ra vÞnh B¸i Tö Long lµ s«ng Tiªn Yªn, s«ng Ba ChÏ, s«ng M«ng D−¬ng vµ s«ng §ång Má. VÞnh B¸i Tö Long thuéc ranh giíi qu¶n lý hµnh chÝnh cña hai huyÖn lµ CÈm Ph¶ vµ huyÖn ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 3 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  4. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y V©n §ån vµ bÞ chia c¾t bëi c¸c d·y nói thuéc c¸nh cung §«ng TriÒu vµ phÇn ®¶o nhá thuéc vÞnh B¸i Tö Long. Do ®Æc thï ®Þa h×nh chñ yÕu lµ ®åi nói vµ phÇn biÓn cña VÞnh B¸i Tö Long, nªn ®Æcc ®iÓm næi bËt cña tµi nguyªn phi sinh vËt lµ c¸c c¶nh quan thiªn nhiªn hïng vÜ víi nhiÒu hang ®éng ®Ñp rÊt lîi thÕ cho ph¸t triÓn du lÞch, nu«i trång thuû s¶n vµ b¶o tån thiªn nhiªn. • KhÝ hËu KhÝ hËu ®−îc coi kµ d¹ng tµi nguyªn ®Æc biÖt cña VÞnh B¸i Tö Long. Theo ph©n vïng khÝ hËu, vÞnh B¸i Tö Long n»m trong miÒn khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa cã mïa ®«ng l¹nh thuéc vïng khÝ hËu duyªn h¶i vïng nói §«ng b¾c n−íc ta. §Æc tr−ng c¬ b¶n lµ cã chÕ ®é bøc x¹ dåi dµo, vµ mét sù ph©n ho¸ theo mïa râ rÖt phô thuéc vµo sù thay ®æi theo mïa cña hÖ thèng hoµn l−u quy m« lín. KhÝ hËu võa mang tÝnh chÊt cña miÒn «n ®íi, võa mang tÝnh chÊt cña miÒn nhiÖt ®íi ®ång thêi mang tÝnh chÊt cña biÓn vµ lôc ®Þa. Mïa ®«ng chÞu sù khèng chÕ cña giã mïa ®«ng b¾c vµ mïa h¹ lµ giã mïa T©y Nam cã tÝnh chÊt xÝch ®¹o hay nhiÖt ®íi. - Bøc x¹ tæng céng trung b×nh n¨m lµ 106,5 Kcal/cm2. Tõ th¸ng I ®Õn th¸ng IV lµ thêi kú cùc tiÓu cña bøc x¹ tæng céng, víi tæng l−îng bøc x¹ th¸ng trong kho¶ng 5- 6,6 Kcal/cm2/th¸ng. Tõ th¸ng V ®Õn th¸ng IX lµ thêi kú cã bøc x¹ tæng céng lín nhÊt trong n¨m, víi tæng l−îng bøc x¹ ®¹t trªn 10 Kcal/cm2. L−îng m©y tæng quan trung b×nh n¨m chiÕm kho¶ng7/10 bÇu trêi. M©y nhiÒu trong nh÷ng th¸ng vµo cuèi mïa ®«ng, th¸ng II, III, IV, l−îng m©y trong c¸c th¸ng nµy th−êng tõ 8-9/10 bÇu trêi. Ng−îc l¹i víi biÕn ®æi cña m©y lµ sè giê n¾ng. So víi c¸c vòng vÞnh kh¸c th× ®©y lµ khu vùc cã Ýt n¾ng. Tæng sè giê n¾ng n¨m dao ®éng trong kho¶ng 1534-1812 giê. Trong ®ã hai th¸ng Ýt n¾ng nhÊt lµ th¸ng II, III (còng lµ c¸c th¸ng cã nhiÒu m©y nhÊt), trung b×nh cã 43-58 giê n¾ng/th¸ng. Trong suèt mïa h¹ tõ th¸ng V ®Õn th¸ng IX, X ®Òu cã nhiÒu n¾ng, th−êng cã trªn 150 giê n¾ng/th¸ng. - Hoµn l−u giã mïa vµ chÕ ®é giã: VÞnh B¸i Tö Long n»m trong hÖ thèng giã mïa ch©u ¸, vµ ®ång thêi còng chÞu t¸c ®éng cña ®íi tÝn phong, thø giã ®Æc tr−ng cho vïng néi chÝ tuyÕn. Giã mïa mïa ®«ng bÞ chi phèi bëi t¸c ®éng giao tranh gi÷a hai hÖ thèng giã mïa tõ ¸p cao Xibia vµ giã mïa tÝn phong tõ ¸p cao phô biÓn §«ng Trung Hoa. Hai hÖ thèng nµy khi th× t¸c ®éng lu©n phiªn xen kÏ, khi th× ®ång thêi t¸c ®éng ®· g©y nªn t×nh tr¹ng biÕn ®éng kh¸ m¹nh mÏ cña thêi tiÕt trong mïa. HÖ thèng giã mïa tõ ¸p cao cùc ®íi chiÕm −u thÕ vµo c¸c th¸ng gi÷a mïa ®«ng, lÊn ¸t h¼n hÖ thèng tÝn phong. Tr¸i l¹i vµo nh÷ng th¸ng ®Çu vµ cuèi mïa ®«ng hÖ thèng tÝn phong l¹i v−ît lÊn ¸t hÖ thèng cùc ®íi. Do ®ã trong thêi kú mïa ®«ng thêi tiÕt th−êng cã nh÷ng giai ®o¹n l¹nh (kh« hay Èm) ®Æc tr−ng cho giã mïa cùc ®íi xen kÏ víi nh÷ng ngµy nãng Êm ®Æc tr−ng cña thêi tiÕt tÝn phong. Mïa ®«ng tÇn suÊt giã §«ng b¾c chiÕm trªn 50%. Vµo thêi kú mïa hÌ Vµo mïa hÌ thÞnh hµnh giã Nam víi tÇn suÊt 32,2% (th¸ng VII). TiÕp ®Õn lµ giã cã h−íng T©y nam vµ §«ng nam. Trong nh÷ng th¸ng chuyÓn mïa (th¸ng IV vµ th¸ng X) chñ yÕu thÞnh hµnh giã §«ng b¾c vµ giã §«ng. Nh×n chung ë hÖ thèng vòng vÞnh vïng §«ng b¾c cã tèc ®é giã kh«ng lín. Tuú thuéc vµo ®Þa h×nh khu vùc vµ kho¶ng c¸ch so víi bê mµ tèc ®é giã cã nh÷ng gi¸ trÞ rÊt kh¸c nhau. ë nh÷ng khu vùc tho¸ng vµ cµng c¸ch xa bê tèc ®é giã cµng lín. Tèc ®é giã hÇu nh− kh«ng thay ®æi quanh n¨m, trung b×nh 3-4,3m/s vµ Ýt cã giã m¹nh trõ giã b·o. Tèc ®é giã m¹nh nhÊt trong b·o cã thÓ ®¹t 40-47m/s. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 4 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  5. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y - NhiÖt ®é: NhiÖt ®é kh«ng khÝ trung b×nh n¨m kho¶ng tõ 22,8oC. Mïa ®«ng (tõ th¸ng XII ®Õn th¸ng III n¨m sau) nhiÖt ®é trung b×nh xuèng d−íi 20oC. Th¸ng l¹nh nhÊt trong n¨m lµ th¸ng I víi nhiÖt ®é trung b×nh th¸ng dao ®éng tõ 15,2-15,5oC. NhiÖt ®é thÊp nhÊt cã thÓ xuèng tíi 4,4oC. Mïa nãng kÐo dµi 5 th¸ng, tõ th¸ng V ®Õn th¸ng IX, víi nhiÖt ®é kh«ng khÝ trung b×nh trong dao ®éng trong kho¶ng tõ 26,2-28,6oC. Trong mïa nãng chØ gÆp 1 hoÆc 2 ngµy cã nhiÖt ®é cao v−ît qu¸ 35oC. Biªn ®é dao ®éng ngµy ®ªm cña nhiÖt ®é t−¬ng ®èi nhá do ¶nh h−ëng ®iÒu hoµ cña biÓn. Trung b×nh n¨m dao ®éng trong kho¶ng 4,5-6oC. Nh×n chung biªn ®é dao ®éng ngµy ®ªm cña nhiÖt ®é Ýt thay ®æi trong n¨m, nh−ng còng cã mét thêi kú nhiÖt ®é dao ®éng Ýt nhÊt ®ã lµ vµo c¸c th¸ng Èm −ít cuèi mïa ®«ng (I-III), biªn ®é ngµy chØ vµo kho¶ng 4-4,8oC. - §é Èm kh«ng khÝ: §é Èm kh«ng khÝ t−¬ng ®èi trung b×nh n¨m vµo kho¶ng 83-84%. Thêi kú ®Çu mïa ®«ng lµ thêi kú kh« nhÊt trong n¨m do thêi gian nµy thÞnh hµnh giã mïa mïa ®«ng víi nh÷ng khèi khÝ cã nguån gèc lôc ®Þa l¹nh vµ kh«, ®é Èm th−êng xuèng d−íi 80%. Th¸ng cùc tiÓu lµ th¸ng XI, ®é Èm chØ vµo kho¶ng 76%. - M−a: M−a trong khu vùc phong phó c¶ vÒ l−îng m−a vµ sè ngµy m−a. L−îng m−a trung b×nh n¨m dao ®éng trong kho¶ng 1696 - 2200mm víi 130-140 ngµy m−a/n¨m. Mïa m−a b¾t ®Çu vµo th¸ng V vµ kÕt thóc vµo th¸ng X, kÐo dµi 6 th¸ng. Cùc ®¹i cña l−îng m−a r¬i vµo th¸ng VIII víi l−îng m−a trung b×nh kho¶ng 400-500mm/th¸ng. Nh÷ng trËn m−a lín ë ®©y th−êng gÆp khi cã b·o. L−îng m−a ngµy lín nhÊt cã thÓ ®¹t tíi trªn 300-400mm. L−îng m−a mïa m−a chiÕm 86-91% tæng l−îng m−a n¨m. Thêi kú mïa ®«ng th−êng Ýt m−a, trong ®ã th¸ng XII vµ th¸ng I lµ hai th¸ng cã l−îng m−a thÊp nhÊt, l−îng m−a trung b×nh th¸ng kho¶ng 20mm/th¸ng víi tõ 5-10 ngµy m−a. C¸c th¸ng tiÕp theo trong mïa Ýt m−a (II, III, IV) tuy l−îng m−a kh«ng t¨ng ®¸ng kÓ nh−ng sè ngµy m−a t¨ng gÇn gÊp ®«i, trung b×nh tõ 10-17 ngµy m−a/th¸ng do m−a trong thêi gian nµy chñ yÕu lµ m−a phïn, l−îng m−a kh«ng lín nh−ng nã g©y nªn mét t×nh tr¹ng thêi tiÕt Èm −ít kÐo dµi trong nhiÒu ngµy. - C¸c hiÖn t−îng thêi tiÕt ®Æc biÖt: VÞnh B¸i Tö Long n»m trong khu vùc cã tÇn suÊt b·o xuÊt hiÖn nhiÒu nhÊt so víi c¸c vïng kh¸c, chiÕm 26,7%. Trong kho¶ng 51 n¨m (1954-2004) cã 84 c¬n b·o hoÆc ¸p thÊp nhiÖt ®íi ®æ bé trùc tiÕp hoÆc tiÕp cËn vïng bê biÓn nµy, trung b×nh mçi n¨m cã 1,6 c¬n. D«ng còng lµ mét hiÖn t−îng thêi tiÕt kh¸ nguy hiÓm cho c¸c ho¹t ®éng trªn biÓn. D«ng th−êng kÕt hîp víi m−a to vµ giã lín. Nh÷ng c¬n d«ng m¹nh x¶y ra th−êng ®i kÌm víi hiÖn t−îng lèc, tè vµ giã dËt g©y nguy hiÓm cho tµu thuyÒn trªn biÓn. Mïa d«ng th−êng trïng víi mïa giã mïa mïa h¹, b¾t ®Çu tõ th¸ng IV vµ kÕt thóc vµo th¸ng X. Hµng n¨m trung b×nh cã kho¶ng 66-68 ngµy d«ng. Nh÷ng th¸ng ®Çu vµ cuèi mïa d«ng trung b×nh cã 3-5 ngµy d«ng/th¸ng. Vµo nh÷ng th¸ng ®Çu mïa d«ng th−êng cã tÝnh hÖ thèng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña front. S−¬ng mï trung b×nh hµng n¨m cã 24-31 ngµy s−¬ng mï. S−¬ng mï xuÊt hiÖn tõ th¸ng XI ®Õn th¸ng V n¨m sau, nh−ng suÊt hiÖn nhiÒu tõ th¸ng I ®Õn th¸ng IV, trung b×nh mçi th¸ng cã 4-10 ngµy s−¬ng mï vµ xuÊt hiÖn nhiÒu nhÊt vµo th¸ng III. S−¬ng mï th−êng ®Ëm ®Æc h¬n trong buæi s¸ng. Trong nh÷ng ngµy cã s−¬ng mï tÇm nh×n bÞ h¹n chÕ ®¸ng kÓ, g©y khã kh¨n cho giao th«ng vËn t¶i trªn biÓn. M−a phïn lµ hiÖn t−îng phæ biÕn xuÊt hiÖn trong c¸c th¸ng cuèi mïa ®«ng ë khu vùc nµy. Hµng n¨m quan s¸t ®−îc 12-18 ngµy m−a phïn, ®©y lµ lo¹i m−a phïn cã hÖ thèng kÌm theo front cùc ®íi sau mçi ®ît giã mïa §«ng b¾c trµn vÒ hoÆc khi kÕt thóc nh÷ng ®ît giã mïa. Th¸ng II vµ III lµ c¸c th¸ng cã nhiÒu m−a phïn nhÊt, trung b×nh mçi th¸ng cã 4-6 ngµy m−a phïn. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 5 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  6. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y • Tµi nguyªn ®Êt XÐt vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt thæ nh−ìng cho thÊy ®Êt ®ai phæ biÕn lµ lo¹i ®Êt feralit mµu x¸m, x¸m ®en hoÆc vµng ph¸t triÓn trªn ®¸ mÑ sa phiÕn th¹ch, cuéi kÕt th¹ch anh vµ ®¸ granit. Nh×n chung ®Êt n«ng nghiÖp lµ ®Êt thÞt nhÑ, pha c¸t, tÇng ®Êt máng, ®é ph× thÊp chñ yÕu h¹ng ®Êt 5 - 6 - 7. §Êt ®ai khu vùc B¸i Tö Long n»m trong ranh giíi hµnh chÝnh thuéc hai huyÖn CÈm Ph¶ vµ V©n §ån. Theo thèng kª n¨m 2003, tæng diÖn tÝch ®Êt ®ai cña hai huyÖn nµy vµo kho¶ng 87553 ha, trong ®ã, huyÖn CÈm Ph¶ cã 33574 ha vµ V©n §ån lµ 53973 ha . Ph©n tÝch tû mØ c¬ cÊu sö dông ®Êt cho thÊy kh¶ n¨ng ®Êt ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp chØ chiÕm 1,6 %, diÖn tÝch ®Êt cã rõng bao phñ chiÕm tíi 44,4 %, cßn l¹i kho¶ng 49 % lµ diÖn tÝch mÆt n−íc vµ s«ng suèi. Víi c¬ cÊu ®Êt ®ai nh− vËy, râ rµng vÊn ®Ò n«ng nghiÖp ë B¸i Tö Long ®−îc coi lµ thø yÕu, l©m nghiÖp, thuû s¶n vµ du lÞch sÏ lµ thÕ m¹nh cña khu vùc (b¶ng 1) • C¶nh quan thiªn nhiªn Khu vùc vÞnh B¸i Tö Long vèn lµ mét ®ång b»ng thung lòng s«ng cæ bÞ ngËp ch×m víi nhiÒu luång l¹ch, c¸c d¹ng ®¸y cøng, ®¸y mÒm, r¹n san h« ven bê. HÇu hÕt c¸c ®¶o ®−îc cÊu t¹o bëi ®¸ lôc nguyªn xen mét phÇn nhá ®¸ cacbonat, bê ®¶o cã nhiÒu b·i c¸t ®Ñp, nhiÒu thÒm ®¸ tr¶i réng tíi 1 - 2 c©y sè. Trªn nhiÒu ®¶o, cã nhiÒu má n−íc ngÇm (n−íc ngät) t¹o nªn nh÷ng lo¹i h×nh c¶nh quan nh− miÖng mã n−íc, m¹ch n−íc sñi ngÇm, n−íc ch¶y ngÇm trong c¸c hang ®éng ®¸ v«i, n−íc ch¶y trªn bÒ mÆt h×nh thµnh c¸c dßng suèi (nhiÒu suèi cã n−íc ch¶y quanh n¨m). Nh÷ng vÞnh, vòng, l¹ch ë vïng B¸i Tö Long lÆng sãng, hoµn l−u n−íc biÓn ®Òu ®Æn, m¹nh do nhËt triÒu biªn ®é cao, ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng du lÞch sinh th¸i. B¶ng 1. B¶ng thèng kª t×nh h×nh sö dông ®Êt (vÞnh B¸i Tö Long n¨m 2003) §¬n vÞ tÝnh: ha Lo¹i ®Êt CÈm Ph¶ V©n §ån Tæng diÖn tÝch Tû lÖ §Êt n«ng nghiÖp 1235 128 1363 1,6 §Êt l©m nghiÖp cã rõng 10209 28700 38909 44,4 §Êt chuyªn dïng 1954 1285 3239 3,7 §Êt ë 719 205 924 1,1 §Êt ch−a sö dông vµ 19457 23661 43118 49,2 s«ng, suèi Tæng diÖn tÝch 33574 53973 87553 100 (B¶ng ®−îc x©y dùng trªn c¬ së thèng kª cña hai huyÖn CÈm Ph¶ vµ V©n §ån n¨m 2003) VÞnh B¸i Tö Long n»m phÝa trong quÇn ®¶o C« T«, ®−îc h×nh thµnh bëi hÖ thèng ®¶o ch¾n ngoµi vµ gåm nhiÒu kiÓu c¶nh quan ®Æc tr−ng cho vïng ®¶o ®¸ v«i ven bê lµ: - C¸c ®¶o ®¸ gèc d¹ng ch¹y song song víi ®−êng bê lôc ®Þa vµ cã nhiÒu l¹ch biÓn xen kÏ. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 6 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  7. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y - Bê tÝch tô do thuû triÒu víi chÕ ®é nhËt triÒu biªn ®é lín ®iÓn h×nh cña thÕ giíi. - C¸c cï lao, ®¶o ®¸ v«i víi c¸c ng¨n v¸ch, cöa th«ng, hang luån v« vµn d¸ng h×nh ®éc ®¸o ngo¹n môc h×nh thµnh do ¨n mßn ho¸ häc, t¸c ®éng biÓn tiÕn vµ sôt lë - Hang ®éng kast¬. Theo thèng kª cña dù ¸n x©y dùng v−ên Quèc Gia B¸i Tö Long, cã tíi 17 d¹ng c¶nh quan thiªn nhiªn cã mÆt t¹i VÞnh B¸i Tö Long (b¶ng 2). Trong ®ã cã thÓ chia ra thµnh hai nhãm c¶nh quan sinh häc vµ c¶nh quan phi sinh häc. C¸c c¶nh quan phi sinh häc chÝnh bao gåm: - C¸c b·i c¸t: th−êng lµ b·i c¸t nhá, ph©n bè ë c¸c cung lâm cña c¸c ®¶o nhá n»m r¶i r¸c trªn vÞnh hoÆc c¸ b·i c¸t ch¹y dµi hµng km ph©n bè ë c¸c ®¶o Lín nh− khu vùc C¸i Rång, Minh Ch©u- Qu¸n L¹n, Ngäc Võng v.v.. - C¸c b·i ®¸ thÒm ®¸, thÒm ®¸ mµi mßn: Ph©n bè xung quanh c¸c ®¶o ®¸ v«i - C¸c b·i ®¸ ngÇm: Ph©n bè r¶i r¸c trªn vÞnh - C¸c luång l¹ch biÓn: rÊt cã gi¸ trÞ cho giao th«ng vËn t¶i B¶ng 2. Ph©n lo¹i c¶nh quan vïng vÞnh B¸i Tö Long TT C¶nh quan næi TT C¶nh quan ch×m 1 B·i c¸t kh«ng ngËp triÒu 10 R¹n san h«, sinh c¶nh san h« 2 B·i ®¸, thÒm ®¸ kh«ng ngËp triÒu 11 Th¶m cá biÓn 3 B·i lÇy ngËp triÒu kh«ng cã c©y 12 B·i rong, t¶o 4 B·i lÇy ngËp triÒu cã c©y (c©y nhá, 13 B·i ®¸ ngÇm rõng mangrove) 5 ThÒm ®¸ mµi mßn, ngËp triÒu 14 §ång b»ng tÝch tô ngÇm 6 Th¶m cá biÓn b¸n ngËp triÒu 15 §ång b»ng mµi mßn ngÇm ®¸y biÓn 7 §¶o cï lao, hßn næi 16 Luång l¹ch biÓn 8 §¶o ®Êt, ®¸ lôc nguyªn (Ba Mïn, 17 Vùc, tròng, m¸ng x©m thùc SËu Nam, Trµ Ngä Nhá) 9 §¶o ®Êt xen ®¸ v«i (Trµ Ngä Lín) Nguån: Dù ¸n ®Çu t− x©y dùng V−ên quèc gia B¸i Tö Long, 2000. • Tµi nguyªn kho¸ng s¶n Tµi nguyªn kho¸ng s¶n lín nhÊt cña CÈm Ph¶ lµ than ®¸. HiÖn nay CÈm Ph¶ ®ang lµ khu vùc c«ng nghiÖp khai th¸c than lín nhÊt c¶ n−íc, chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trong tæng gi¸ trÞ s¶n l−îng c«ng nghiÖp cña thÞ x· CÈm Ph¶ nãi riªng vµ cña tØnh Qu¶ng Ninh nãi chung. Khu vùc CÈm Ph¶ cã nhiÒu má lé thiªn lín (Cao S¬n, Cäc 6, ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 7 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  8. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y §Ìo Nai) vµ nhiÒu má lé thiªn võa vµ c«ng tr−êng lé thiªn (M«ng D−¬ng, Khe Chµm, XÝ nghiÖp tuyÓn than Cöa ¤ng: Cöa ¤ng 1, Cöa ¤ng 2). Khai th¸c hÇm lß khu vùc CÈm Ph¶ cã c¸c má M«ng D−¬ng, Thèng NhÊt, Khe Chµm, Khe Tam. ViÖc sµng tuyÓn than ®−îc thùc hiÖn t¹i nhµ m¸y sµng tuyÓn than Cöa ¤ng. N¨m 2000 than s¹ch míi ®¹t 7.488 ngh×n tÊn th× n¨m 2004 ®· t¨ng gÊp h¬n hai lÇn, ®¹t 16.055 ngh×n tÊn. HiÖn t¹i, gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp hµng n¨m cña ngµnh than chiÕm tû träng trªn 50% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña toµn tØnh. 2.1. 3. Tµi nguyªn sinh vËt 2.1.3.1. C¸c hÖ sinh th¸i nhiÖt ®íi ®iÓn h×nh VÞnh B¸i Tö Long gåm hµng tr¨m ®¶o ®¸ v«i, cã phÇn ®¶o næi vµ phÇn ®Êt ngËp n−íc réng lín bao quanh ch©n ®¶o tõ vïng triÒu dÕn vïng d−íi triÒu. PhÇn ®¶o næi cã th¶m thùc vËt rõng che phñ cßn phÇn ®Êt ngËp n−íc bao gåm mét tæ hîp c¸c hÖ sinh th¸i (HST) kh¸c nhau. C¸c hÖ sinh th¸i trªn c¹n vµ d−íi n−íc gãp phÇn lµm t¨ng tÝnh ®a d¹ng cho vïng biÓn ®¶o nµy . 1- HÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi: Rõng th−êng xanh che phñ tõ 98% ®Õn 100% diÖn tÝch ®¶o næi cña hÇu hÕt c¸c ®¶o trong khu vùc. Cêu tróc cña c¸c quÇn x· ®éng vËt, thùc vËt trong rõng kh¸ phøc t¹p cã sè l−îng loµi phong phó (th−êng tõ trªn 100 loµi c©y ®Õn gÇn 400 loµi vµ kÌm theo kho¶ng gÇn 200 loµi ®éng vËt). Rõng th−êng ph©n tÇng, tÇng thÊp nhÊt lµ c¸c tr¶ng cá, tiÕp theo lµ c©y bôi, tÇng cao nhÊt lµ c¸c c©y th©n gç. 2- HÖ sinh th¸i thùc vËt ngËp mÆn (TVNM): Th−êng kÐm ph¸t triÓn, quÇn x· TVNM chØ lµ c¸c c©y bôi th©n gç nh− m¾m, vÑt dï, trang, ®−íc, gi¸, só, na…, hoÆc c©y th©n cá nh− n¸ng, døa d¹i, v¹ng h«i, cá gµ, cãi, cá lµo, tæng céng cã 13 loµi. 3- HÖ sinh th¸i vïng triÒu: Bao quanh c¸c ®¶o víi diÖn tÝch rÊt kh¸c nhau, chia thµnh hai tiÓu hÖ - hÖ sinh th¸i b·i triÒu ®¸ vµ hÖ sinh th¸i b·i c¸t. B∙i triÒu ®¸: H×nh thµnh trªn c¸c b·i ®¸ víi kÝch th−íc t¶ng 1000 – 2000 mm vµ lín h¬n, xen kÏ gi÷a c¸c b·i t¶ng lµ c¸c b·i cuéi-sái-s¹n (Md = 1-1000 mm) ph©n bè chñ yÕu ë trong c¸c cung lâm hoÆc trong c¸c m¸ng tròng s©u. C¸c b·i triÒu ®¸ lµ n¬i ph©n bè cña cña hÖ sinh vËt vïng triÒu r¹n ®¸. §¸ng chó ý nh÷ng loµi ®Æc s¶n quÝ hiÕm nh− èc nãn, vó nµng, èc nh¶y, èc m¾t, èc h−¬ng… ®Òu ph©n bè chñ yÕu ë c¸c b·i ®¸ kiÓu nµy ë n¬i h−íng sãng. B∙i triÒu c¸t bïn: ChÊt ®¸y chñ yÕu lµ c¸t nhá vµ bïn bét, ph©n bè chñ yÕu ë khu triÒu cao vµ cã kÝch th−íc h¹t t−¬ng ®èi lín (Md = 0,062-0,098 mm). ë khu b·i cao, bét cã mµu n©u x¸m, x¸m ®en do n»m trong vïng cã thùc vËt ngËp mÆn vµ cã ®é chän läc kÐm, gi¶m dÇn tõ b·i triÒu thÊp lªn b·i triÒu cao. C¸t h¹t nhá, ph©n bè chñ yÕu ë khu triÒu thÊp, (Md = 0,12 mm), ®é chän läc kÐm (So = 4,08), hµm l−îng bét – sÐt chiÕm kho¶ng 45%. B·i triÒu cã lo¹i chÊt ®¸y nµy rÊt phï hîp cho sù ph©n bè cña quÇn x· ®¸y mÒm. Cã thÓ t×m thÊy c¸c loµi thuéc hä cua b¬i (Portunidae), hä t«m he (Peneidae), t«m gâ mâ (Alpheidae) hoÆc c¸c loµi vïng triÒu vïi m×nh trong nÒn ®¸y nh− ngao, ng¸n, väp, phi .v.v. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 8 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  9. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y 4- HÖ sinh th¸i r¹n san h«: R¹n san h« lµ mét d¹ng ®Æc thï cña vïng biÓn nhiÖt ®íi vµ còng rÊt ®iÓn h×nh cho c¸c ®¶o vïng ®«ng b¾c ViÖt Nam. khu vùc B¸i Tö Long ®¶o ®Òu cã c¸c r¹n san h« ph©n bè nh−: Ba Mïn, H¹ Mai. Sù ph©n bè vµ ph¸t triÓn cña chóng bÞ h¹n chÕ rÊt lín bëi ®é trong thÊp vµ chÞu ¶nh h−ëng cña khèi n−íc tõ lôc ®Þa ®æ ra (nhÊt lµ vµo mïa m−a) vµ do vïng biÓn th−êng xuyªn cã sãng giã m¹nh. V× vËy trong cÊu tróc thµnh phÇn loµi, san h« d¹ng khèi vµ b¸n khèi chiÕm sè l−îng chñ yÕu cßn san h« cµnh chØ cã rÊt Ýt, chóng Ýt khi ph©n bè thµnh c¸c r¹n ®iÓn h×nh mµ chñ yÕu ph©n bè r¶i r¸c thµnh c¸c m¶ng “®èm da b¸o” vµ ®é phñ chØ ®¹t tõ 20-60% (n¬i gÇn bê) ®Õn 80% (n¬i xa bê) nh− ë ®¶o Ba Mïn. Sinh vËt sèng kÌm theo vïng r¹n kh¸ phong phó bao gåm ®¹i diÖn cña c¸c nhãm rong biÓn, trai, èc, cÇu gai vµ h¶i s©m. §¸ng chó ý hÇu hÕt c¸c loµi ®éng vËt vïng r¹n ®Òu lµ c¸c ®èi t−îng kinh tÕ chñ yÕu nh− cÇu gai gai ng¾n, h¶i s©m ®en, h¶i s©m tr¾ng, èc nãn, vv… 5- HÖ sinh th¸i cá biÓn: Cá biÓn th−êng ph¸t triÓn trªn nÒn ®¸y c¸t Ýt bïn, ph©n bè tõ vïng triÒu ®Õn ch©n r¹n san h«. Gièng nh− san h«, cá biÓn còng ph©n bè theo kiÓu da b¸o. Thµnh phÇn loµi chñ yÕu cã Halophylla ovalis vµ Syringodium isoctofolium víi ®é phñ 10-30% vµ sinh khèi ®¹t 30- 50 g/m2. Loµi §V§ ®iÓn h×nh cña c¸c th¶m cá biÓn lµ Cerithidea cingulata, Cliothona owalaniensis . Ngoµi ra th¶m cá biÓn cßn lµ n¬i ph©n bè cña nguån gièng h¶i s¶n thuéc t«m, cua, c¸. Cïng víi r¹n san h«, th¶m TVNM, c¸c th¶m cá biÓn gãp phÇn b¶o tån vµ ph¸t t¸n nguån gièng ë vïng biÓn ®¶o . 2.1.3.2. §a d¹ng loµi, gièng sinh vËt biÓn • Thµnh phÇn loµi Trong sè 1459 loµi sinh vËt ®· biÕt t¹i VÞnh B¸i Tö Long, th× cã kho¶ng 795 loµi sinh vËt biÓn. XÐt theo tõng nhãm sinh vËt biÓn cho thÊy: Sè loµi rong 45 loµi (chiÕm 5,7 %); Cá biÓn 5 loµi vµ thùc vËt ngËp mÆn 15 loµi, thÊp nhÊt, c¶ hai nhãm chØ chiÕm 2,5 %; Thùc vËt phï du 217 loµi (27,3 %); §éng vËt phï du 103 loµi (chiÕm 13 %); San h« 106 loµi (13,3 %); §éng vËt ®¸y 185 loµi (23,3 %); c¸ biÓn 119 loµi (chØ tÝnh H¹ Mai) chiÕm 15 % (xem b¶ng danh môc). Theo c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu tr−íc ®©y, hai ®¶o H¹ Mai (756 loµi) vµ Ba Mïn (561 loµi) lµ khu vùc cã sè loµi cao cña B¸i Tö Long. • ChØ sè ®a d¹ng KÕt qu¶ kh¶o s¸t 3 ®ît ®¹i diÖn cho c¸c mïa kh« vµ m−a ë khu vùc nµy cho thÊy chØ sè ®a d¹ng khu vùc c¸c ®¶o t−¬ng ®èi cao, ®éng vËt ®¸y trung b×nh biÕn ®æi tõ 2,4 - 2,8, ®éng vËt phï du trung b×nh ®¹t 2,4 - 3,1, thùc vËt phï du ®¹t trÞ sè trung b×nh cao nhÊt 3,1 - 3,7 (b¶ng 4) ®©y lµ chØ sè kh¸ cao, biÓu hiÖn mét m«i tr−êng thuËn lîi ®Ó x©y dùng c¸c khu b¶o tån ®a d¹ng sinh häc vµ ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 9 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  10. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y B¶ng 3. Thèng kª nguån gen mét sè ®¶o thuéc B¸i Tö Long Nhãm Sè l−îng Tû lÖ % 1. Sinh vËt trªn c¹n Thùc vËt trªn c¹n 494 74,4 §éng vËt trªn c¹n 170 25,6 Tæng sè sinh vËt c¹n 664 100 2. Sinh vËt biÓn TVNM, Cá biÓn 20 2,5 Rong biÓn 45 5,7 Thùc vËt phï du 217 27,3 §éng vËt phï du 103 13,0 §éng vËt ®¸y 185 23,3 San h« 106 13,3 C¸ biÓn 119 15,0 Tæng sè sinh vËt biÓn 795 100 Tæng sè toµn khu vùc 1459 B¶ng 4. ChØ sè ®a d¹ng (H') cña c¸c nhãm sinh vËt h¶i d−¬ng t¹i vïng n−íc quanh mét sè ®¶o thuéc B¸i Tö Long Nhãm sinh vËt ChØ sè Th¸ng Th¸ng Th¸ng Trung 7/2000 7/2001 12/2001 b×nh TVPD TB 3.143579 3.222839 3.79441 3.386943 Lín nhÊt 3.89435 4.37686 4.71298 4.328063 Nhá nhÊt 1.6252 2.05116 2.80578 2.160713 §VPD TB 3.119801 2.8032 2.4956 2.8062 Lín nhÊt 3.895133 3.65710 4.06561 3.872614 Nhá nhÊt 0.902500 1.293270 1.93939 1.378387 §V§ TB 2.490000 2.808659 2.845600 2.714753 Lín nhÊt 3.89951 3.888925 4.039770 3.942735 Nhá nhÊt 0.50000 1.580747 1.76903 1.283259 (Nguån §ç C«ng Thung, 2001) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 10 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  11. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y 2.1.4 . KÕt qu¶ nghiªn cøu mét sè nhãm sinh vËt ®iÓn h×nh 2.1.4.1. Rong cá, biÓn VÞnh B¸i Tö Long cã 45 loµi thuéc 4 ngµnh. Trong sè nµy, bao gåm 1 loµi rong Lam (0,04%), 16 loµi rong §á (35,5%), 16 loµi rong N©u (35,5%) vµ 12 loµi rong Lôc (26,6%). Dïng chØ sè Cheny ®Ó tÝnh cho ®Æc tr−ng khu hÖ, ta thÊy: tyr sè gi÷a tæng sè loµi rong §á vµ rong Lôc chia cho rong N©u lµ 16 + 12 /16 = 1,75
  12. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y Cyanophiacea 1% Dictyochophycaea 1% Dinophycaea 41% Bacillariophycaea 56% Chlorophyceae 1% H×nh 1. Thµnh phÇn loµi thùc vËt phï du ( kh¶o s¸t n¨m 2004 - 2005 - MËt ®é: Vµo mïa m−a th¸ng 7/2004, mËt ®é trung b×nh 66720 tb/L, cao h¬n so víi toµn vïng tõ Trµ Cæ ®Õn Hßn Gai ( n¨m 2000, 2001 lµ 31265 tÕ bµo/lÝt ). C¸c tr¹m cã mËt ®é cao gåm tr¹m sè 1 , tr¹m sè 5 , tr¹m 10 (127480 tb/L - cao nhÊt), tr¹m 18. ThÊp nhÊt ë tr¹m sè 9 chØ ®¹t 3960 tb/L (h×nh 2, b¶ng 5) - ChØ sè ®a d¹ng TVPD: Khu vùc gåm Minh Ch©u - Qu¸n L¹n, V¹n c¶nh - Ngäc Võng ®Òu cã gi¸ trÞ tæng ®a d¹ng lín h¬n 3,000. XÕp lÇn l−ît tõ cao tíi thÊp nh− sau: V¹n C¶nh - Ngäc Võng (3,707), Minh Ch©u - Qu¸n L¹n (3,439). B¶ng 5. C¸c chØ sè c¬ b¶n TVPD vµo mïa m−a th¸ng 7 n¨m 2004 Tr¹m Sè loµi MËt ®é tb/l 1 69 105760 2 66 88520 4 58 86320 5 58 126720 6 71 61160 9 63 3960 10 74 127480 11 60 41640 13 50 29000 16 50 16040 18 66 10320 19 57 108920 25 57 53360 28 47 74880 TB 60,4 66720 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 12 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  13. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y • Mïa kh« - Sè loµi: Tæng sè loµi thu ®−îc vµo mïa kh« lµ 140 loµi (th¸ng 3/2005). Trung b×nh toµn khu vùc ®¹t 40,4 loµi/tr¹m. So s¸nh víi kÕt qu¶ nghiªn cøu vµo mïa kh« n¨m 2001 th× gÇn t−¬ng tù nhau (41,6 loµi/tr¹m); Cao nhÊt tr¹m 28 ®¹t 60 loµi/tr¹m, thÊp nhÊt tr¹m sè 6 chØ cã 14 loµi/tr¹m ( B¶ng 6, h×nh 3) - MËt ®é: Mïa kh« n¨m 2005, mËt ®é thùc vËt phï du thu ®−îc rÊt thÊp, chØ ®¹t trung b×nh 1762 tb/L. MËt ®é nµy thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu tr−íc ®©y (b×nh qu©n toµn khu vùc ®¹t 31265 tb/L, n¨m 2001. Tr¹m 15 cã mËt ®é cao nhÊt còng chØ ®¹t 4190 tb/L, tr¹m thÊp nhÊt lµ tr¹m sè 10, chØ cã 240 tb/L (h×nh 3, b¶ng 6). 80 140000 70 120000 60 100000 50 MËt ®é tb/l 80000 Sè loµi 40 60000 30 40000 20 10 20000 0 0 1 2 4 5 6 9 10 11 13 15 16 18 19 25 28 Tr¹m thu mÉu Sè loµI MËt ®é tb/l H×nh 2. MËt ®é vµ sè loµi TVPD c¸c tr¹m kh¶o s¸t th¸ng 7/2004 B¶ng 6. C¸c chØ sè c¬ b¶n TVPD vµo mïa kh« th¸ng 3 n¨m 2005 Tr¹m Sè loµi MËt ®é 1 37 840 2 31 670 4 35 1520 5 25 790 6 14 1270 9 33 3680 10 44 280 11 47 1150 13 51 3940 15 56 4190 16 25 1090 18 50 1530 25 58 1050 28 60 2680 Trung b×nh 40.4 1762 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 13 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  14. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y 70 4500 4000 60 3500 50 3000 MËt ®é tb/l 40 Sè loµi 2500 30 2000 1500 20 1000 10 500 0 0 1 2 4 5 6 9 10 11 13 15 16 18 19 25 28 Tr¹m thu mÉu Sè loµI MËt ®é tb/l H×nh 3. MËt ®é vµ sè loµi TVPD c¸c tr¹m kh¶o s¸t th¸ng 3/2005 - ChØ sè ®a d¹ng: ë hÇu hÕt c¸c khu vùc nghiªn cøu, thùc vËt phï du ®Òu cã gi¸ trÞ tæng ®a d¹ng lín h¬n 3,000, chØ cã C¸i Chiªn - VÜnh Thùc trÞ sè nµy nhá h¬n ®«i chót (2,997). XÕp theo gi¸ trÞ tæng ®a d¹ng tõ cao tíi thÊp nh− sau: V¹n C¶nh - Ngäc Võng (3,479), Minh Ch©u - Qu¸n L¹n (3,053), Ba Mïn (3,049) vµ C¸i Chiªn - VÜnh Thùc (2,997). 2.1.4.4. §éng vËt phï du - Sè l−îng loµi: Vïng VÞnh B¸i Tö Long gåm 103 loµi. Sè loµi mïa kh« vµ mïa m−a kh«ng thay ®æi, ®Òu ë kho¶ng 84-85 loµi. Sè loµi §VPD ph©n bè kh«ng ®Òu, tËp trung chñ yÕu vµo c¸c gièng Eucalanus, Oithona, Labiocera, Acartia víi sè loµi tõ 6 - 8 loµi/ gièng; 4 gièng : Paracalanus, Sagitta, Corycaeus, Centropages mçi gièng cã 4 loµi; 48 gièng cßn l¹i, phÇn lín chØ cã 1 loµi /gièng. C¸c loµi −u thÕ bao gåm c¶ loµi ®Æc tr−ng cho khèi n−íc ven bê, cã kh¶ n¨ng thÝch nghi réng nhiÖt, réng muèi nh− Paracalanus aculeatus, Paracalanus parvus vµ ®Æc tr−ng cho khèi n−íc biÓn kh¬i nh− Undinula vulgaris vµ Eucalanus subcrasus (xem danh môc). Mïa m−a sè loµi thu ®−îc lµ 85 loµi, trung b×nh 16,6 loµi/tr¹m. C¸c tr¹m cã sè l−îng loµi cao lµ c¸c tr¹m 1, tr¹m 5, tr¹m 9, tr¹m 16 vµ 28 ®Òu cã trªn 20 loµi/tr¹m; C¸c tr¹m 2, tr¹m 6, tr¹m 10, tr¹m 11, tr¹m 13 , tr¹m 19, tr¹m 25 cã sè l−îng loµi thÊp d−íi 16 loµi/tr¹m (B¶ng 7). Vµo mïa kh« (th¸ng 3/2005) sè l−îng loµi §VPD gÇn nh− kh«ng thay ®æi (84 loµi), nh−ng b×nh qu©n sè loµi thu ®−îc ë mçi tram ®¹t 18,4 loµi/tr¹m, cao h¬n so víi mïa m−a. C¸c tr¹m sè 1, 9,10,13,15, 18,28 cã sè loµi cao tõ 20 - 26 loµi/tr¹m. Tr¹m sè 2 vµ sè 5 cã sè loµi thÊp nhÊt (11 vµ 12 loµi) (b¶ng 7) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 14 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  15. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y B¶ng 7. Ph©n bè sè l−îng §VPD theo mïa t¹i VÞnh B¸i Tö Long Tr¹m Th¸ng 7/04 Th¸ng 3/05 Sè loµi Sè l−îng Sè loµi Sè l−îng T1 21 16250 20 13000 T2 15 15000 12 30750 T4 17 8750 17 14250 T5 21 9750 11 2500 T6 12 5700 12 28500 T9 21 3300 20 31750 T10 15 5800 24 9500 T11 10 5250 17 20250 T13 15 8500 26 2850 T15 22 12750 T16 21 6000 18 40750 T18 18 2750 22 24000 T19 11 5250 T25 14 9500 13 8750 T28 22 2000 23 32000 Mïa m−a mËt ®é trung b×nh ®¹t 7414 con/m3; c¸c tr¹m cã sè l−îng cao lµ c¸c tr¹m 1, tr¹m 2 ®Òu cã mËt ®é trªn 15000 con/m3; C¸c tr¹m 9, tr¹m 18, tr¹m 28 mËt ®é thÊp d−íi 3000 con/m3 (B¶ng 7, h×nh 4). Sè loµi MËt ®é (con/m3) 25 18000 16000 20 14000 12000 15 10000 8000 10 6000 4000 5 2000 0 0 Tr¹m T1 T2 T4 T5 T6 T9 T10 T11 T13 T16 T18 T19 T25 Sè loµi Sè l−îng (con/m3) H×nh 4. BiÕn ®éng mËt ®é vµ sè loµi §VPD th¸ng 7/2004 t¹i c¸c tr¹m VÞnh B¸i Tö Long Mïa kh« (th¸ng 3/2005) mËt ®é §VPD thu ®−îc cao h¬n h¼n so v¬Ýa mïa m−a, ®¹t trung b×nh 19400 con/m3. c¸c tr¹m cã sè l−îng cao lµ c¸c tr¹m 2, tr¹m 6, 11, 16, ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 15 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  16. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y 18, 28 ®Òu cã mËt ®é trªn 20.000 con/m3; C¸c tr¹m 5,13 mËt ®é thÊp d−íi 3000 con/m3 (B¶ng 7, h×nh 5). Sè loµi MËt ®é 30 45000 40000 25 35000 20 30000 25000 15 20000 10 15000 10000 5 5000 0 0 Tr¹m T1 T2 T4 T5 T6 T9 T10 T11 T13 T15 T16 T18 T25 T28 Sè loµi Sè l−îng (con/m3) H×nh 5. BiÕn ®éng mËt ®é vµ sè loµi §VPD th¸ng 3/2005 t¹i c¸c tr¹m VÞnh B¸i Tö Long - ChØ sè ®a d¹ng: Vµo mïa m−a, ë c¸c tr¹m ven bê, tæng ®a d¹ng thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c tr¹m xa bê. Mïa m−a n¨m 2001 chØ sè ®a d¹ng cña §VPD trung b×nh 2,803 , cao nhÊt 3,657 (tr¹m 214 - C¸i Chiªn VÜnh Thùc) vµ nhá nhÊt 1,293 (tr¹m 163 - Minh Ch©u - Qu¸n L¹n). Mïa kh«, tæng ®a d¹ng §VPD còng thÊp h¬n mïa m−a, gi¸ trÞ trung b×nh 2,495, cao nhÊt 4,065 vµ thÊp nhÊt 1,939 . 2.1.4.5. §éng vËt ®¸y vïng n−íc ven ®¶o §éng vËt ®¸y lµ nguån thøc ¨n chÝnh cña c¸c loµi c¸ sèng ë tÇng ®¸y vµ còng lµ nguån thøc ¨n cña c¸c loµi ®Æc s¶n nh− t«m, cua sèng ®¸y. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®· x¸c ®Þnh ®−îc 230 loµi §V§ t¹i B¸i Tö Long. KÕt qu¶ nghiªn cøu còng ®· chøng minh nhãm th©n mÒm th−êng cã sè loµi cao nhÊt víi 128 loµi, chiÕm tû lÖ 55 %; Giun nhiÒu t¬ 47 loµi- 20 % , Gi¸p x¸c 36 loµi - 16 %: Da gai 19 loµi - 9 % (xem phô lôc vµ h×nh 6). Da gai Giun 9% 20% Gi¸p x¸c 16% Th©n mÒm 55% H×nh 6. Tû lÖ % sè loµi §éng vËt ®¸y t¹i B¸i Tö Long ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 16 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  17. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y • Mïa m−a - BiÕn ®æi sè l−îng loµi: KÕt qu¶ kh¶o s¸t khu vùc cã ®é s©u tõ 10 m n−íc ®Õn s¸t bê ®¶o vµo th¸ng 7/2004, cho thÊy sè loµi trung b×nh toµn khu vùc kh¶o s¸t ®¹t 5,4 loµi/ tr¹m, thÊp h¬n kh¸ nhiÒu so víi c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t n¨m 2001 (9,77 loµi/tr¹m). C¸c tr¹m 3,6,9,6, 21, 24, 25 cã sè loµi cao h¬n gi¸ trÞ trung b×nh. Tr¹m 14 vµ tr¹m 28 cã sè loµi thÊp nhÊt (3 loµi/tr¹m). B¶ng 8. C¸c chØ sè c¬ b¶n §V§ mïa m−a th¸ng 7/2004 TT Tªn tr¹m Sè loµi Con/m2 mg/m2 H' 1 Tr¹m sè 02 5 100 1000 2.32 2 Tr¹m sè 03 6 160 22000 2.41 3 Tr¹m sè 06 7 160 12400 2.50 4 Tr¹m sè 09 7 160 31000 2.75 5 Tr¹m sè 10 4 80 17200 2.00 6 Tr¹m sè 11 5 100 41900 2.32 7 Tr¹m sè 14 3 100 20000 1.37 8 Tr¹m sè 17 4 2380 70500 0.26 9 Tr¹m sè 19 6 140 36800 2.52 10 Tr¹m sè 20 4 80 10400 2.00 11 Tr¹m sè 21 6 180 27200 2.54 12 Tr¹m sè 24 8 180 115600 2.73 13 Tr¹m sè 25 7 200 22800 2.72 14 Tr¹m sè 28 3 60 4400 1.58 Trung b×nh 5.4 291,4 30942,8 2.14 - Sinh vËt l−îng MËt ®é thu ®−îc mïa m−a 2004 thuéc vµo lo¹i thÊp, trung b×nh ®¹t 291,4 con/m2 (n¨m 2001, 402 con/m2). NÕu lo¹i bá tr¹m 17 lµ tr¹m cã sè l−îng cao bÊt th−êng (2380 con/m2) th× mËt ®é trung b×nh chØ cßn kho¶ng trªn 100 con/m2. Ba tr¹m sè 10/ 20, 28 cã sè l−îng thÊp nhÊt 60 - 80 con/m2. Khèi l−îng trung b×nh ®¹t 30,9 gam/m2, thÊp h¬n ®«i chót so víi c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t tr−íc ®©y (39,9 g/m2). Tr¹m 24 lµ tr¹m cã khèi l−îng cao nhÊt (115,6 g/m2) vµ thÊp nhÊt thuéc vÒ tr¹m sè 2 (1g/m2) vµ tr¹m 28 (4,4 g/m2). ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 17 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  18. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y - ChØ sè ®a d¹ng sinh häc mïa m−a: trung b×nh n¨m 2004 ®¹t 2,14 so víi n¨m 2000 thÊp h¬n ®«i chót ( 2,49). Cao nhÊt trong mïa m−a n¨m 2004 còng chØ ®¹t 2,73 (tr¹m 24) vµ thÊp nhÊt lµ tr¹m 17 chØ ®¹t gi¸ trÞ H' = 0,26 (b¶ng 8) Sè loµi MËt ®é 9 2500 8 7 2000 6 1500 5 4 1000 3 2 500 1 0 0 Tªn 2 3 6 9 10 11 14 17 19 20 21 24 25 28 tr¹m Sè loµi MËt ®é (con/m2) H×nh 7. BiÕn ®éng sã loµi, mËt ®é (con/m2) §V§ t¹i c¸c tr¹m ®¸y mÒm vÞnh B¸i Tö Long th¸ng 7/2004 • Mïa kh« n¨m 2005 (b¶ng 9, h×nh 8) - Sè l−îng loµi: kÕt qu¶ kh¶o s¸t mïa kh« n¨m n¨m 2005 ë mét sè tr¹m ®iÓn h×nh ®· ph¸t hiÖn sè l−îng loµi trung b×nh toµn khu vùc nghiªn cøu ®¹t 5,9 loµi/tr¹m, thÊp h¬n so víi n¨m 2000 (9,6 loµi/ tr¹m). Cao nhÊt thuéc vÒ - MËt ®é ®éng vËt ®¸y vµo mïa kh«: MËt ®é ®éng vËt ®¸y trung b×nh toµn khu vùc thÊp, chØ ®¹t 185,3 con/m2, cao nhÊt 320 con/m2 (tr¹m 14 vµ 20) vµ thÊp nhÊt 80 con/m2 (tr¹m 12). - Khèi l−îng: KÕt qu¶ kh¶o s¸t vµo mïa kh« n¨m 2005 cho thÊy sinh khèi trung b×nh cao ®¹t thÊp 23,7 g/m2, thÊp h¬n nhiÒu so víi mïa m−a. Khèi l−îng cao nhÊt thuéc vÒ tr¹m 25 (51,7 g/m2) vµ thÊp nhÊt lµ tr¹m 2 (2,9 g/m2) - Tæng ®a d¹ng ®éng vËt ®¸y vµo mïa kh«: Tæng ®a d¹ng §V§ còng gÇn t−¬ng tù nh− c¸c gi¸ trÞ thu ®−îc vµo mïa m−a, gi¸ trÞ trung b×nh 2,22, cao nhÊt 3,00 (tr¹m 25) vµ thÊp nhÊt 1,49 (tr¹m 20). B¶ng 9. C¸c chØ sè c¬ b¶n §V§ mïa kh« th¸ng 3/2005 TT Tªn tr¹m Sè loµi Con/m2 mg/m2 H' 1 Tr¹m sè 02 5 100 2900 2.32 2 Tr¹m sè 03 7 200 19880 2.77 3 Tr¹m sè 07 8 140 15640 2.63` ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 18 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  19. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y 4 Tr¹m sè 09 6 200 15200 2.32 5 Tr¹m sè 11 5 140 49600 2.13 6 Tr¹m sè 12 3 80 12400 1.5 7 Tr¹m sè 13 5 160 30400 2 8 Tr¹m sè 14 6 320 32200 2.41 9 Tr¹m sè 17 6 140 27800 2.68 10 Tr¹m sè 19 6 160 16400 2.5 11 Tr¹m sè 20 4 320 25600 1.49 12 Tr¹m sè 21 7 240 24000 2.45 13 Tr¹m sè 24 8 260 8200 2.88 14 Tr¹m sè 25 7 160 51720 3.00 15 Tr¹m sè 28 6 160 23000 2.92 Trung b×nh tr¹m 5.9 185.3 23662.7 2.22 Sè loµi MËt ®é 9 350 8 300 7 250 6 5 200 4 150 3 100 2 50 1 0 0 Tªn 2 3 7 9 11 12 13 14 17 19 20 21 24 25 28 tr¹m Sè loµi MËt ®é (con/m2) H×nh 8. BiÕn ®éng sè loµi, mËt ®é (con/m2) §V§ t¹i c¸c tr¹m ®¸y mÒm vÞnh B¸i Tö Long th¸ng 3/2005 - Mïa kh« • TiÒm n¨ng nguån lîi ®éng vËt ®¸y + Nguån lîi th©n mÒm: Th©n mÒm lµ nhãm quan träng trong cÊu tróc nguån lîi ®éng vËt ®¸y ë c¸c ®¶o, cho ®Õn nay chóng t«i ®· thèng kª ®−îc 59 loµi th©n mÒm cã gi¸ trÞ kinh tÕ vµ quý hiÕm. Trong ®ã nhãm èc (Líp mét m¶nh vá) chiÕm 13 loµi, líp hai m¶nh vá 37 loµi (b¶ng 10), líp ch©n ®Çu 18 loµi ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 19 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
  20. §Ò tµi KC 09-22 Chuyªn ®Ò: Tµi nguyªn thiªn nhiªn hai vòng vÞnh B¸i Tö Long vµ Ch©n M©y - Líp mét m¶nh vá (Gastropoda): Gåm 13 loµi cã ý nghÜa kinh tÕ, chia thµnh 3 nhãm chÝnh: Nhãm quý hiÕm, nhãm cã gi¸ trÞ thùc phÈm xuÊt khÈu, nhãm dïng lµm ®å mü nghÖ Nhãm quý hiÕm: Gåm 3 loµi thuéc gièng Trochus, Tectus, Epitonium. Trong sè nµy hai loµi thuéc nhãm èc nãn (Tectus pyramis, Trochus maculatus) ®Òu lµ loµi cã kÝch th−íc lín, thÞt th¬m ngon, vá cã ¸nh xµ cõ dïng ®Ó kh¶m xµ cõ rÊt ®Ñp. Chóng ph©n bè chñ yÕu ë r¹n san h«, hoÆc c¸c khe ®¸ d−íi triÒu. Hai loµi nµy ®Òu ®ang bÞ khai th¸c rÊt m¹nh, nªn cã nguy c¬ bÞ c¹n kiÖt nguån gen. C¶ hai loµi còng ®· ®−îc ®−a vµo S¸ch §á ViÖt Nam, ®Ò nghÞ ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ nghiªm ngÆt. Loµi èc xo¾n v¸ch Epitonium scalare thuéc nhãm hiÕm Ýt t×m thÊy ë ViÖt Nam. - Nhãm loµi lµm thùc phÈm: C¶ 13 loµi èc ®−îc thèng kª ë b¶ng 2 ®Òu cã gi¸ trÞ dinh d−ìng cao. Gièng Monodonta vµ Nerita (èc h−¬ng), Lunella (èc m¾t) ph©n bè tËp trung ë c¸c b·i triÒu r¹n ®¸. Chóng cã mËt ®é ph©n bè cao t¹o thµnh nh÷ng b·i h¶i s¶n cã gi¸ trÞ khai th¸c. Ng− d©n ®¸nh c¸ ë c¸c n¬i th−êng tËp trung vÒ ®©y b¾t c¸c loµi èc nµy b¸n cho tÇu thuyÒn Trung Quèc. èc m¾t (Turbo), èc nh¶y (Strombus) ph©n bè tõ vïng triÒu thÊp tíi vïng d−íi triÒu. èc nµy cã kÝch cì lín, thÞt ngon vµ sèng tËp trung trªn c¸c b·i triÒu cã nÒn ®¸y cøng dÔ khai th¸c. §Æc biÖt sù h×nh thµnh c¸c b·i bµo ng− (Haliotis diversicolor) ë C« T« lµ nh÷ng nguån lîi ®Æc biÖt cã gi¸ trÞ cao vÒ dinh d−ìng vµ xuÊt khÈu. - Nhãm loµi lµm ®å mü nghÖ: Lµ c¸c loµi èc cã h×nh thï kú dÞ, mµu s¾c ®Ñp. C¸c loµi èc nµy ®−îc d©n khai th¸c lÊy thÞt ¨n, cßn vá mang ®¸nh bãng lµm c¸c ®å mü nghÖ rÊt ®Ñp. Nhãm èc nµy tËp trung ë 4 nhãm: Cypraeidae, Muricidae vµ Architectonicidae, Haliotidae. - Líp hai m¶nh vá (Bivalvia): Cã tíi 37 loµi chóng lµ nh÷ng loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ, chñ yÕu tËp trung ë c¸c hä Sß (Arcidae), Ngao (Vereridae), Phi (Psammobiidae).v.v. - Hä sß (Arcidae): §· ph¸t hiÖn thÊy 5 loµi sß ph©n bè ë c¸c r¹n ®¸ vµ trong r¹n san h«. C¸c loµi th−êng hay gÆp lµ Anadara granosa, Anadara antiquata, Arca ventricosa vµ Arca (Barbatia) decussata. - Hä trai ngäc (Pteridae): KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®· t×m thÊy 2 loµi trai ®Òu cã kh¶ n¨ng t¹o ngäc gåm loµi Pteria (Pinctada) martensii vµ Pinctada margaritiferra. C¸c loµi nµy sèng chñ yÕu trong r¹n san h«, thÞt cña trai ngäc ngon, vá cã ¸nh xµ cõ, ngäc trai do chóng tiÕt ra rÊt ®−îc −a chuéng trªn thÞ tr−êng thÕ giíi. V× lÏ ®ã mµ c¸c loµi nµy bÞ s¨n b¾t ®Õn møc c¹n kiÖt, chóng ®ang lµ nh÷ng ®èi t−îng ®−îc ghi vµo S¸ch §á ViÖt Nam, ®ßi hái ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ nghiªm ngÆt. - Hä Ngao (Vereridae): Lµ hä cã sè loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ nhiÒu nhÊt so víi c¸c hä kh¸c cña líp hai m¶nh vá. §Æc biÖt lµ c¸c loµi: Dosinia laminata, Venus puerpera, Gafrarium divaricatum, Meretrix meretrix, Meretrix lusoria, Calista sinensis, Venus calophilla, Anomalocardia flexuosa lµ nh÷ng loµi cã c¸ thÓ lín, thÞt ngon cã gi¸ trÞ sö dông cao.- Hä vÑm (Mytilidae): Loµi Modiolus phillipinarum th−êng ph©n bè trong c¸c r¹n san h«, thÞt th¬m ngon lµ loµi ®Æc s¶n rÊt d−îc −a chuéng trong khu vùc nµy. - Hä bµn mai (Pinnidae): Cã 3 loµi, gåm: Pinna attenuata, P. vexilium, P. pectinatum, ®Òu lµ nh÷ng loµi cã kÝch th−íc phÇn vá còng nh− phÇn ruét lín, sèng ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 20 ViÖn tµi nguyªn vµ m«i tr−êngbiÓn (ViÖn Khoa häc ViÖt Nam)
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2