Thử nghiệm vật liệu và công trình xây dựng part 3

Chia sẻ: Ajdka Ajsdkj | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

165
lượt xem 63
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'thử nghiệm vật liệu và công trình xây dựng part 3', kỹ thuật - công nghệ, kiến trúc - xây dựng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thử nghiệm vật liệu và công trình xây dựng part 3

M u ñư c l y 10 v trí r i rác toàn lô v i vôi c c và l y ng u nhiên 10 bao r i rác toàn lô v i vôi b t, sao cho các m u l y ra ñ i di n cho toàn lô. Các m u vôi sau khi l y ñư c ñ ng trong bao có l p cách m ho c h p kín và b o qu n nơi khô ráo. V i vôi c c, m u ñư c ñ p nh qua sàng có ñư ng kính l 20mm. Tr n ñ u r i rút g n b ng phương pháp chia tư l y ra 5 kg ñ xác ñ nh các ch tiêu ñ nhuy n, hàm lư ng không ñ i, kh i lư ng th tích vôi tôi. L y ti p 500g vôi ñã qua sàng có kích thư c l 20 mm và nghi n l t qua sàng có kích thư c l 0,09 mm. Tr n ñ u r i b ng phương pháp chia tư l y ra 100g ñem nghi n ti p l t qua sàng có kích thư c l 0,08 mm. M u ñã chu n b ñư c b o qu n trong bình thu tinh kín. V i vôi b t, tr n ñ u và rút g n b ng phương pháp chia tư l y ra 300g cho bào bình thu tinh kín. Mãu còn l i ñ ng trong bao cách m ñ thí nghi m ñ nhuy n vôi tôi và hàm lư ng h t không tôi. D ng c hoá ch t. C n có ñ chính xác 0,11g và 0,01g; T s y (150 ± 100 C); B p ñi n; Lò ñi n 10000 C; Chén Platin; Bình hút m; C i s , s i mã não; Bình tam giác: 500ml, 250 ml, 150 ml; C c thu tinh; Ph u thu tinh; Thùng tôi vôi; D ng c xác ñ nh t c ñ tôi; Pipep; ð ng h b m giây; Nhi t k thu ngân; Sàng có kích thư c l 0,063, 0,009, 0,008, 20 mm; A xít clohyñríc; Ch th phê- nol; 1.2.1. Xác ñ nh nhi t ñ và t c ñ tôi Cân 10g m u ñã ñư c chu n b cho vào bình tam giác ñ ti p 20 ml nư c nhi t ñ 200C r i ñ y ngay nút bình có g n nhi t k , sau 30 giây l c nh bình m u, ph i thư ng xuyên theo dõi nhi t ñ trên nhi t k . C 1 phút ñ c nhi t ñ m t l n cho ñ n khi trong 3 phút nhi t ñ không tăng quá 100C thì d ng thí nghi m. Nhi t ñ tôi là nhi t ñ n ñ t ñư c khi d ng thí nghi m. T c ñ tôi là th i gian tính b ng b ng phút k t khi ñ nư c ñ n lúc nhi t ñ ñ t cao nh t . 1.2.2. Xác ñ nh hàm lư ng MgO+CaO Xác ñ nh hàm lư ng (CaO + MgO) ho t tính khi hàm lư ng MgO trong vôi không l n hơn 5%. Ti n hành thí nghi m L y kho ng 4-5 g m u ñã ñư c chu n b . Dùng c i s ho c c i mã não nghi n m n. Cân 1g m u nghi n (v i hyñrat c n 1 - 1,2 g) Cho vào bình tam giác dung tích 250 ml, cho ti p 150 ml nư c c t và 15-20 h t cư m thu tinh vào bình r i ñ y b ng ph u thu tinh và ñun nóng trong 5 phút (không ñư c ñun sôi). R a thành bình và ph u b ng nư c c t nóng r i nh 2-3 gi t phenolphtalein 1% vào dung d ch, chu n b dung d ch b ng axít clohyñríc 1N t i khi m t m u h ng. Sau 5 phút, dung d ch không xu t hi n màu h ng t thí nghi m k t thúc. Tính k t qu . 59
T ng hàm lư ng (CaO+ MgO) ho t tính trong vôi c c, vôi b t nghi n , tính b ng ph n trăm, theo công th c. A X= x100% 650 T ng hàm lư ng (CaO+ MgO) ho t tính (X) trong vôi hyñrat, tính b ng ph n trăm theo công th c: V0 x 2,804 K X= 100 m(100 − w) Trong ñó: V0 - Là th tích a xít clohyñric 1N tiêu t n, ml. K- Là h s ñi u ch nh cho ñ chu n c a dung d ch axit clohyñric 1N m- Là kh i lư ng m u thí nghi m, tính b ng g. 2,084- là lư ng can xi xít tương ng v i 11 ml dung d ch HCL 1N nhân v i 100. w- Là ñ m c a vôi hydrat, tính b ng %. 1.2.3. Xác ñ nh lư ng nư c c n thi t ñ tôi và ñ nhuy n c a vôi tôi. D ng c ñ tôi vôi là m t h p g trong ñó có lót tôn tráng k m, ñáy h p tròn có di n 1.000cm2, chi u cao h p 40cm. H p có n p ñ y và hai quai c m. Ti n hành th và tính k t qu . Cân 5 kg m u ñã ñư c chu n b r i r i ñ u vào ñáy h p tôi vôi. ð t 8-12 lít nư c vào h p, dùng thanh g khu y ñ u và san b ng m t m u. Sau khi vôi h t vôi, n u thi u nư c ph i ñ thêm ñ m c nư c cao hơn m t m u không ít hơn 2cm. ð y n p h p l i và ñ yên 24 gi , sau ñó hút h t nư c th a trên m t h vôi. L y t ng lư ng nư c ñ vào tr lư ng nư c hút ra, ta ñư c lư ng nư c c n thi t ñ tôi. ðo chi u cao h vôi theo phương pháp th ng ñ ng b ng nư c có v ch s n. M i cm chi u cao ño ñư c tương ng v i 1 lít vôi tôi. Chi u cao ño ñư c tính bàng cm chia cho 5 thì ñư c ñ nhuy n c a vôi tôi. ð nhuy n c a vôi tôi thu ñư c 1kg vôi c c. 1.2.4. Xác ñ nh kh i lư ng th tích c a vôi tôi Khu y ñ u 1-2 phút vôi ñã tôi. Sau ñó cho vào bình có th tích 1 lít ñã ñư c cân s n. Vôi tôi cho vào bình làm 3 l n sau m i l n l c nh bình ñ vôi tôi ñư c phân b ñ u. Khi ñ 1 lít thì ñem cân c bình l n vôi. 1.2.5. Xác ñ nh hàm lư ng h t không tôi Khu y ñ u 1-2 phút vôi ñã tôi, r i cân m t lư ng vôi tương ng vơí 1kg vôi chưa tôi, cho nư c vào làm loãng và khu y ñ u. Ti p ñó dùng nư c r a vôi tôi trên 60
sàng có kích thư c l 0,063 mm ñ n khi nư c qua sàng h t ñ c. S y ph n còn l i trên sàng nhi t ñ 105 ± 50C ñ n kh i lư ng không ñ i. Hàm lư ng h t không tôi (Kt), tính b ng ph n trăm (%) , theo công th c. G K ty = .100 1000 Trong ñó: G- Là kh i lư ng ph n còn l i trên sàng, tính b ng g. 1000- Là 1kg vôi chưa tôi, tính b ng g. 1.2.6. Xác ñ nh ñ m n c a vôi b t C n 50g vôi b t ñã ñư c chu n b theo ñi u 3.4 ñã ñư c s y 105 ± 50 C ñ n kh i lư ng không ñ i. Dùng sàng có kích thư l 0,063mm và 0,008 mm sàng m u ñ khi l t qua sàng không l n hơn 0,1g trong m t phút. Cân ph n còn l i trên m i sàng. ð m n c a vôi b t, tính b ng % theo công th c. Gx100 M= G1 Trong ñó: G- là kh i lư ng ph n còn l i trên m i sàng, tính b ng g. G1- là kh i lư ng m u ñem sàng, tính b ng g. 2. Thí nghi m xác ñ nh các ch tiêu c a xi măng poóc lăng theo TCVN Xi măng là nh ng ch t k t dính vô cơ r n trong nư c, ñư c s d ng r ng rãi trong xây d ng. Trên th gi i hi n nay có r t nhi u lo i xi măng, ph bi n nh t v n xi măng poóc lăng. Xi măng poóc lăng có ưu ñi m là cư ng ñ cao, r n ch c trong nư c, ch u l a t t… T ñó, ngư i ta ch t o ra v a, bê tông xi măng có kh năng ñáp ng các yêu c u xây d ng ña d ng. Vì v y, xi măng poóc lăng ñư c coi là m t v t li u ch y u c a xây d ng cơ b n. Xi măng poóc lăng ph i ñ t ñư c m i qui ñ nh c a tiêu chu n v ch t lư ng. Dù ch m t trong các yêu c u dư i ñây không ñ m b o, nó s b coi là không ñ t qui cách 2.1. Các ch tiêu k thu t c a xi măng poóc lăng theo TCVN 2682-1992 Ximăng poóclăng g m các mác sau: PC30; PC40, PC50 Trong ñó: PC- ký hi u cho xi măng poóc lăng (portland cement). Các tr s 30, 40, 50 là gi i h n b n nén sau 28 ngày, tính b ng N/mm2, xác ñ nh theo TCVN 4032-95. 61
Ch t lư ng c a ximăng poóclăng ñ i v i t ng mác ñư c qui ñ nh theo b ng sau. B ng 2.2 M¸c Tên ch tiêu PC30 PC40 PC50 (2) (1) 1. Gi i h n b n nén, N/mm2, không nh hơn: 16 21 31 - Sau 3 ngày 30 40 50 - Sau 28 ngày 2. ð nghi n m n 15 15 12 - Ph n còn l i trên sàng 0,08mm, % không l n hơn - B m t riêng xác ñ nh theo phương pháp Blaine, cm2/g 2500 1500 1800 không nh hơn. 3. Th i gian ninh k t 45 - B t ñ u, phút, không nh hơn 10 - K t thúc, gi , không l n hơn 4. ð n ñ nh th tích, xác ñ nh theo phương pháp Lơ 10 Satơliê, mm, không l n hơn. 3,0 5. Hàm lư ng anhydric sunfuric (SO3), % không l n hơn. 5,0 6. Hàm lư ng m t khi nung (MKN), %, không l n hơn. 2.2. Quy t c l y m u thí nghi m và chu n b theo TCVN 4787-89 và 4029-85 2.2.1. Quy t c l y m u ð thí nghi m, xi măng c n ph i l y m u t ng lô. Lô xi măng là s lư ng c a cùng m t lo i xi măng v i cùng m t lo i bao gói ho c không bao gói ñư c giao nh n cùng m t lúc. M u xi măng ñ th là m u trung bình ñ m b o ñ i di n cho lô hàng, ñ ng nh t và ñư c l y ra t các m u ban ñ u. Các m u ban ñ u ñư c g p thành m u chung, tr n ñ u và rút g n theo phương pháp chia tư ñ có m u trung bình. Kh i lư ng m u trung bình thí nghi m ph i ñ m b o không ít hơn 15kg ñ ki m tra các ch tiêu cơ lý; 200g ñ phân tích hóa h c. Cách l y m u ban ñ u: 62
L y m u xi măng t bao. L y ra m t s bao n m r i rác trên hai m t c t d ng vuông góc phân lô xi măng thành 4 ph n. S lư ng bao l y ra t 5 – 10 bao tùy theo c lô t i ñ a ñi m l y m u. M i bao l y m t m u ban ñ u kh i lư ng b ng kh i lư ng m u trung bình thí nghi m. L y m u xi măng r i. T máy tháo, trên thi t b chuy n t i xi măng l y không ít hơn 10 m u ban ñ u. T các phương ti n v n chuy n xi măng r i n ñ nh s lư ng phương ti n l y m u t 3 – 6 m u tùy theo s phương ti n v n chuy n. M i dơn v phương ti n v n chuy n l y m t m u ban ñ u v i kh i lư ng b ng kh i lư ng m u trung bình thí nghi m. T i các kho ch a xi măng r i, s lư ng m u ban ñ u ñư c l y không nh hơn 10 tương ng v i 10 v trí n m r i rác trong lô xi măng M u th ph i ñư c ti n hành thí nghi m ngay không ch m hơn m t tháng k t ngày l y m u và không ch m hơn hai tháng k t ngày s n xu t. Trong khi ch thí nghi m, m u ph i ñư c b o qu n nơi khô ráo và ñ cách n n ñ t không th p hơn 50cm. Trên d ng c b o qu n ph i ghi rõ tên xi măng, nơi l y m u, c và s hi u lô, ngày s n xu t, ngày l y m u, s m u và ngư i l y m u. 2.2.2. Chu n b m u th Trư c khi th m u xi măng ph i sàng qua sàng có kích thư c l 1,0 x 1,0mm, ph n còn trên sàng cân l i r i m i ñ ñi. Kh i lư ng ph n còn l i trên sàng tính b ng % so v i kh i lư ng m u toàn b và ghi vào s theo dõi thí nghi m. Nhi t ñ trong phòng b o dư ng m u th , phòng thí nghi m và nư c trong b ngâm m u ph i ñ m b o 27 ± 2 0C và ph i ghi vào s theo dõi thí nghi m. Trư c khi th , xi măng, nư c khuôn m u, c n ñư c ñ m b o ñúng nhi t ñ trong phòng thí nghi m. Nư c dùng ñ th và b o dư ng m u ph i là nư c máy thông thư ng, không dùng nư c gi ng. Cát dùng cho thí nghi m xác ñ nh cư ng ñ xi măng ph i là cát tiêu chu n, tho mãn các yêu c u k thu t c a TCVN 6227-96. Không cho phép dùng d ng c : khuôn, bay, ch o, thìa b ng các v t li u có ph n ng v i xi măng. 2.3. Xác ñ nh kh i lư ng riêng c a xi măng theo TCVN 4030-85 2.3.1. Thi t b th Ch u nư c; Bình xác ñ nh kh i lư ng riêng c a xi măng (hình 2.1); Cân phân tích; T s y có b ph n ñi u ch nh nhi t ñ . 2.3.2. Ti n hành th ð t bình xác ñ nh kh i lư ng riêng vào ch u nư c cho ph n chia ñ c a nó chìm dư i nư c r i k p ch t không cho n i lên. Nư c nhi t ñ 27 ± 20C. ð d u h a vào bình ñ n trong ch u ph i gi v ch s 0, sau ñó l y bông ho c gi y th m h t d u bám vào c bình Hình 2.1 trên ph n ch a d u. 63
Dùng cân phân tích cân 65g xi măng ñã ñư c s y khô nhi t ñ 105 – 1100C trong 2 gi và ñ ngu i trong bình hút m ñ n nhi t ñ phòng thí nghi m. L y thìa con xúc xi măng ñ t t ít m t qua ph u vào bình cho ñ n khi m c ch t l ng trong bình lên t i m t v ch c a ph n chia ñ phía trên. L y bình ñó ra kh i ch u nư c xoay ñ ng qua l i 10 phút cho không khí trong xi măng thoát ra. L i ñ t bình vào ch u nư c ñ 10 phút cho nhi t ñ c a bình b ng nhi t ñ c a nư c r i ghi m c ch t l ng trung bình (V). 2.3.3. Tính k t qu Kh i lư ng riêng c a xi măng tính b ng g/cm3 theo công th c: m ρx = V Trong ñó: m- Kh i lư ng xi măng dùng ñ th , g; V- Th tích ch t l ng thay th th tích xi măng, cm3. Kh i lư ng riêng c a xi măng tính b ng tr s trung bình c ng c a k t qu hai l n th . 2.4. Xác ñ nh ñ m n c a b t xi măng theo TCVN 4030-85 2.4.1. Thi t b th Sàng có kích thư c l sàng 0,08mm; Cân kĩ thu t có ñ chính xác ñ n 0,01g; T s y có b ph n ñi u ch nh nhi t ñ . 2.4.2. Ti n hành th Cân 50g xi măng ñã ñư c s y nhi t ñ 105 – 1100C trong 2 gi r i ñ ngu i trong bình hút m ñ n nhi t ñ phòng thí nghi m. ð xi măng vào sàng ñã ñư c lau s ch, ñ y n p l i, ñ t vào máy và cho máy ch y. Quá trình sàng ñư c xem như k t thúc n u m i phút lư ng xi măng l t qua sàng không quá 0,05g. ðem cân ph n còn l i trên sàng. ð m n c a xi măng tính b ng ph n trăm theo t s gi a kh i lư ng còn l i trên sàng và kh i lư ng m u ban ñ u, v i ñ chính xác t i 0,1%. Trong trư ng h p sàng b ng tay thì m i phút sàng 25 cái và c 25 cái l i xoay sàng ñi m t góc 600, th nh tho ng dùng ch i quét m t sàng. Chú ý: ñ m n c a xi măng có th xác ñ nh theo phương pháp ño b m t riêng 2.5. Xác ñ nh ñ d o tiêu chu n (lư ng nư c tiêu chu n) theo TCVN 6017-95 H xi măng có ñ d o tiêu chu n khi nó ñ t kh năng c n thi t c n l i s lún c a m t kim chu n. Lư ng nư c c n thi t cho m t lo i h như v y g i là lư ng nư c tiêu chu n. 2.5.1. Thi t b th 64
D ng c Vica ñư c g n kim to. Kim to ñư c làm b ng kim lo i không g và có d ng m t tr th ng, có chi u dài h u ích là 50 ± 1mm và ñư ng kính là 10 ± 0,05mm. Kh i lư ng toàn ph n c a ph n chuy n ñ ng là 300 ± 1g. Chuy n ñ ng c a nó ph i th t th ng ñ ng và không ch u ma sát ñáng k nào, và tr c c a chúng ph i trung v i tr c kim to; Vành khâu Vica ñ ch a h ñư c làm b ng cao su r n, ch t d o ho c thép không g . Vành khâu có d ng hình nón c t, sâu 40 ± 0,2 mm, ñư ng kính trong phía trên là 70 ± 5mm và ñáy là 80 ± 5mm. Vành khâu ph i ñ c ng và ph i có m t t m ñ ph ng b ng thu tinh có kích thư c l n hơn vành khâu và dày ít nh t là 2,5mm; Cân có ñ chính xác ñ n 0,1g; è ng ñong có v ch chia, có kh năng ño th tích chính xác ñ n 1%; Máy tr n phù h p v i yêu c u c a ISO 679 ho c các d ng c ñ tr n như bay, ch o b ng thép không g ho c b ng ñ ng; ð ng h b m giây. 2.5.2. Ti n hành th a) Tr n h xi măng Cân 500g xi măng, chính xác ñ n 1g. Cân m t lư ng H×nh 2.2. Dông cô Vica nư c 125g r i ñ vào trong c i tr n ho c dùng ng ñong có v ch chia ñ ño lư ng nư c ñ vào c i tr n. ð xi măng vào nư c m t cách c n th n ñ tránh th t thoát nư c ho c xi măng. Th i gian ñ không ít hơn 5 giây và không nhi u hơn 10 giây. L y th i ñi m k t thúc ñ xi măng là th i ñi m “không”, t ñó tính th i gian làm ti p theo. Kh i ñ ng ngay máy tr n và cho ch y v i t c ñ th p trong 90 giây. Sau 90 giây, d ng máy tr n kho ng 5 giây ñ vét g n h xung quanh c i vào vùng tr n thêm c a máy b ng m t d ng c vét thích h p. Kh i ñ ng l i máy và cho ch y t c ñ th p thêm 90 giây n a. T ng th i gian ch y máy tr n là 3 phút. ð ngay h vào khâu ñã ñư c ñ t trên t m ñ ph ng b ng th y tinh có bôi m t l p d u. ð ñ y hơn khâu mà không nén hay rung quá m nh. Dùng d ng c có c nh th ng g t h th a theo ki u chuy n ñ ng cưa nh nhàng, sao cho h ñ y ngang khâu và b m t ph i ph ng trơn. b) Th ñ lún G n kim to vào d ng c Vica, h kim to cho ch m t m ñ và ch nh kim ch v s “không” trên thang chia v ch Nh c kim to lên v trí chu n v v n hành. Ngay sau khi g t ph ng m t h , chuy n khâu và t m ñ sang d ng c Vica t i v trí ñúng tâm dư i kim to. H kim to t t cho ñ n khi nó ti p xúc v i m t h . Gi v trí này t 1 giây ñ n 2 giây ñ tránh t c ñ ban ñ u ho c gia t c c a b ph n chuy n ñ ng. Sau ñó th nhanh b ph n chuy n ñ ng ñ kim to lún th ng ñ ng vào 65
trung tâm h . Th i ñi m th kim to t th i ñi m s “không” là 4 phút. ð c s trên thang v ch khi kim to ng ng lún, ho c ñ c t i th i ñi m 30 giây sau khi th kim to, tuỳ theo vi c nào x y ra s m hơn. Ghi l i s ñ c, tr s ñó bi u th kho ng cách gi a ñ u kim to v i t m ñ . ð ng th i ghi l i lư ng nư c c a h tính theo ph n trăm kh i lư ng xi măng. Lau s ch kim to ngay sau m i l n th lún. L p l i phép th v i h có kh i lư ng nư c khác nhau cho t i khi ñ t ñư c m t kho ng cách gi a kim to v i t m ñ là 6mm ± 1mm. Ghi l i lư ng nư c c a h này, tính b ng ph n trăm so v i kh i lư ng m u xi măng, l y chính xác ñ n 0,5% và coi ñó là lư ng nư c cho ñ d o chu n. 2.6. Xác ñ nh th i gian ninh k t c a xi măng theo TCVN 6017-95 Th i gian ninh k t ñư c xác ñ nh b ng cách ño ñ lún sâu c a kim Vica vào h xi măng có ñ d o tiêu chu n, cho ñ n khi nó ñ t ñư c giá tr quy ñ nh. 2.6.1. Thi t b th D ng c Vica ñư c g n kim nh . Kim nh làm b ng thép và có hình tr th ng v i chi u dài h u ích 50 ± 1mm và ñư ng kính 1,13 ± 0,05mm. T ng kh i lư ng c a b ph n chuy n ñ ng là 300 ± 1g; Các thi t b khác như thí nghi m xác ñ nh ñ d o tiêu chu n. 2.6.2. Ti n hành th a) Xác ñ nh th i gian b t ñ u ninh k t Trư c khi th c n hi u ch nh d ng c Vica ñã ñư c g n kim nh , b ng cách h th p kim nh cho ch m t m ñ và ch nh kim ch v s “không” trên thang v ch. Nâng kim lên v trí s n sàng v n hành. ð h có ñ d o chu n vào ñ y khâu Vica và g t b ng m t khâu. ð t khâu ñã có h và t m ñ vào phòng dư ng h m. Sau th i gian thích h p chuy n khâu sang d ng c Vica, v trí dư i kim . H kim t t cho t i khi ch m vào h . Gi nguyên v trí này trong vòng 1 giây ñ n 2 giây ñ tránh v n t c ban ñ u ho c gia t c cư ng b c c a b ph n chuy n ñ ng. Sau ñó th nhanh b ph n chuy n ñ ng và ñ nó lún sâu vào trong h . ð c thang s khi kim không còn xuyên n a, ho c ñ c vào lúc sau 30 giây th kim, tuỳ theo cách nào x y ra s m hơn. Ghi l i các tr s trên thang s , tr s này bi u th kho ng cách gi a ñ u kim và t m ñ ñ ng th i ghi l i th i gian tính t ñi m “không”. L p l i phép th trên cùng m t m u l i nh ng v trí cách nhau thích h p, nghĩ là không nh hơn 10mm k t rìa khâu ho c t l n trư c ñ n l n sau. Thí nghi m ñư c l p l i sau nh ng kho ng th i gian thích h p, thí d cách nhau 10 phút. Gi a các l n th kim gi m u trong phòng m. Lau s ch kim Vica ngay sau m i l n th kim. Ghi l i th i gian ño t ñ u ñ n khi kho ng cách gi a kim và ñ ñ t 4mm ± mm và l y ñó làm th i gian b t ñ u ninh k t, l y chính xác ñ n 5 phút. ð chính xác có th ñư c ñ m b o b ng cách 66
gi m kho ng th i gian gi a các l n th kim g n t i ñi m cu i và quan sát các k t qu liên ti p th y không bi n ñ ng quá nhi u. b) Xác ñ nh th i gian k t thúc ninh k t L t úp khâu ñã s d ng ñ xác ñ nh th i gian b t ñ u ninh k t lên trên t m ñ c a nó sao cho vi c th k t thúc ninh k t ñư c ti n hành ngay trên m t c a m u mà lúc ñ u ñã ti p xúc t m ñ . L p kim có g n s n vòng nh ñ d quan sát ñ sâu nh khi kim c m xu ng. ¸ p d ng quá trình mô t như trong ph n a). Kho ng th i gian gi a các l n th kim có th ñư c tăng lên, thí d là 30 phút. N u dùng máy ño t ñ ng thì không c n l t úp m u. Ghi l i th i gian ño, chính xác ñ n 15 phút, t ñ u ñ n lúc kim ch lún 0,5mm vào m u và coi ñó là th i gian k t thúc ninh k t c a xi măng. ðó chính là th i gian mà vòng g n trên kim, l n ñ u tiên không còn ghi d u trên m u. Th i gian này có th xác ñ nh chính xác b ng cách gi m th i gian gi a các l n th g n ñ n ñi m cu i và quan sát th y các k t qu k ti p không bi n ñ ng quá nhi u. 2.7. Xác ñ nh ñ n ñ nh th tích c a h xi măng theo TCVN 6017-95 ð n ñ nh th tích, theo phương pháp Lơ Satơliê, ñư c xác ñ nh b i s n th tích c a h xi măng có ñ d o chu n, thông qua d ch chuy n tương ñ i c a hai càng khuôn. 2.7.1. Thi t b th D ng c Lơ Satơliê có khuôn b ng ñ ng ñàn h i có càng ño. Khuôn ph i có ñ ñàn h i sao cho dư i tác ñ ng c a m t kh i lư ng n ng 300g thì kho ng cách gi a hai ñ u càng khuôn tăng lên 17,5 ± 2,5 mm mà không bi n d ng c ñ nh. M i khuôn ñ u có m t c p ñ ph ng b ng kính và ñĩa ñ y. M i t m ñĩa ñó ph i l n hơn khuôn. ðĩa ñ y ph i n ng ít nh t 75g, v i ñĩa m ng có th ñ t thêm v t nh lên trên ñ ñáp ng yêu c u này. Dùng thùng nư c có d ng c ñun nóng, và có kh năng ch a ng p ñư c các m u Lơ Satơliê và nâng ñư c nhi t ñ c a nư c t 27 ± 20C ñ n sôi trong th i gian 30 ± 5 phút. 2.7.2. Ti n hành th Ti n hành th trên hai m u c a cùng m t m h xi măng. Ch t o h xi măng có ñ d o tiêu chu n. ð t m t khuôn Lơ Satơliê ñã bôi m t l p d u m ng lên t m ñ cũng ñã quét l p d u và ñ ñ y ngay mà không l c ho c rung, ch dùng tay và m t d ng c c nh th ng ñ g t b ng m t v a n u c n. Trong lúc ñ ñ y khuôn tránh làm khuôn b m tình c , ch ng h n do b n nh c a ngón tay, do bu c ho c khi c n dùng m t dây cao su thích h p. ð y khuôn l i b ng ñĩa ñã quét d u, n u c n thì thêm kh i lư ng ñi u ch nh, ngay sau ñó ñ t toàn b d ng c vào bu ng m. Gi trong 24 ± 0,5 gi nhi t ñ 27 ± 10C v i ñ m tương ñ i không nh hơn 98%. Vào cu i th i gian 24 ± 0,5 gi , ño kho ng cách A gi a ñi m chóp c a càng khuôn, chính xác ñ n 0,5mm. Gi khuôn ng p trong nư c, ñun nư c d n d n ñ n 67
sôi, su t trong 30 gi ± 5 phút và duy trì b nư c nhi t ñ sôi trong 3 gi ± 5 phút. Vào th i ñi m k t thúc vi c ñun sôi, ño kho ng cách B gi a hai ñi m chóp c a càng khuôn, chính xác ñ n 0,5mm. ð khuôn ngu i ñ n 27 ± 20C. ðo kho ng cách C gi a các ñ u chóp c a càng khuôn, chính xác ñ n 0,5mm. m i m u, ghi l i các giá tr ño A và C và tính toán hi u C - A. Tính giá tr trung bình c a hai hi u C - A, chính xác ñ n 0,5 mm. Hình 2.3. D ng c Lơ Satơliê 2.8. Xác ñ nh cư ng ñ ch u u n và nén c a xi măng theo TCVN 6016-95 Phương pháp xác ñ nh cư ng ñ nén và u n trên các mãu th hình lăng tr có kích thư c 40 x 40 x 160mm. Các m u này ñư c ñúc t m t m v a d o, ch a m t ph n xi măng và ba ph n cát tiêu chu n theo kh i lư ng v i t l nư c/ ximăng là 0,5. Cát tiêu chu n ph i phù h p v i ISO. V a ñư c tr n b ng máy và lèn ch t trong m t khuôn nh s d ng máy d n. Các m u trong khuôn ñư c b o dư ng nơi không khí m gi và sau ñó các m u ñư c tháo khuôn r i ngâm ng p trong nư c cho ñ n khi ñem ra th cư ng ñ . ð n ñ tu i yêu c u, m u ñư c v t ra kh i nơi b o dư ng sau khi th u n m u b b g y ñư c dùng ñ th cư ng ñ nén và u n. 2.8.1. Thi t b th a) Sàng th nghi m Là lo i sàng có lư i ñan b ng dây kim lo i, phù h p v i yêu c u c a ISO 2591 và ISO 3310-1. Kích thư c danh nghĩa c a l sàng theo ISO 565 quy ñ nh là lo i R20 có kích thư c danh nghĩa c a l sàng 2; 1,6: 1; 0,5; 0,16; 0,08 (mm); b) Máy tr n C u t o c a máy tr n g m c i tr n, cánh tr n và ñư c ch y v i t c ñ quy ñ nh. C i tr n b ng thép không g , có dung tích kho ng 5l. C i ñư c g n vào khung máy tr n sao cho trong su t th i gian tr n ñ an toàn ñư c ñ m b o, chi u cao c a 68
c i tương x ng v i cánh tr n và kho ng cách gi a cánh quay và c i có th vi ch nh và c ñ nh ñư c. Cánh tr n b ng thép không g , quay xung quanh tr c quay c a nó và chuy n ñ ng ki u hành tinh quanh tr c c i do m t ñ ng cơ ñi n có t n s quay ki m soát ñư c. Hay chi u quay s ngư c chi u nhau và t s hai t n s s ph i là m t s nguyên. Máy tr n v n hành v i t c ñ quy ñ nh trên b ng sau B ng 2.2. T c ñ c a cánh tr n trong máy tr n c) Chuy n ñ ng Chuy n Tc quay quanh tr c ñ ng hành tinh ñ (vòng/phút) (vòng/phút) 140 ± 5 62 ± 5 Th p Hình 2.4. Máy tr n h xi măng 285 ± 10 125 ± 10 Cao Khuôn Khi l p ráp l i khuôn ph i khít ch t và c ñ nh vào t m ñ . Vi c l p ráp không ñư c gây ra vênh ho c khe h . T m ñ ph i ti p giáp hoàn toàn và ch c ch n v i m t bàn c a máy d n ñ không gây dao ñ ng ph . M i b ph n c a khuôn ph i ñư c ñánh s ñ ti n vi c l p ráp và ñ ñ m b o ñ phù h p v i các dung sai ñã qui ñ nh. Các b ph n gi ng nhau c a các b ph n khuôn khác nhau không ñư c ñ i l n cho nhau. Kích thư c bên trong c a m i ngăn khuôn theo b n s ño ñ i x ng ph i b o ñ m các tr s sau: chi u dài = 160 ± 0,8mm; chi u r ng = 40 ± 0,2mm; chi u sâu = 40 ± 0,1mm. Khi l p ráp khuôn ñã làm s ch ñ chu n b dùng, c n dùng m t lo i matit thích h p ñ trám kín các m i n i phía ngoài khuôn. M t trong c a khuôn c n ñư c bôi m t l p m ng d u khuôn. Hình 2.5 Khuôn ñúc m u Hình 2.6. Máy d n ð ñ khuôn ñư c d dàng c n có m t ph u rót b ng kim lo i có thành cao t 20 - 40mm. 69
d) Máy d n Máy d n chu n ñư c s n xu t theo TCVN 6061-95. e) Máy th cư ng ñ ch u u n Máy th ñ xác ñ nh cư ng ñ ch u u n ph i ch u ñư c t i tr ng ñ n 10kN v i ñ chính xác 1% c a t i tr ng, v i t c ñ tăng t i 50 ± 10 N/s. Máy có hai g i t a d ng con lăn làm b ng thép ch u l c ñư ng kính 10 ± 0,5mm, ñ t cách nhau 100 ± 0,5 mm và m t con lăn ch u t i th ba b ng thép có ñư ng kính cũng như trên và ñư c ñ t chính gi a hai con lăn kia. Chi u dài c a các con lăn kho ng t 45 - 50mm. Ba m t ph ng ñ ng xuyên qua tr c c a ba con lăn ph i có v trí song song v i nhau và ph i duy trì ñư c tính song song, cách ñ u nhau và cùng vuông góc v i chi u n m c a m u trong lúc th . M t trong các con lăn g i t a và con lăn t i tr ng ph i có ñ côn chút ít ñ ñ m b o s phân b ñ ng ñ u c a t i trên c chi u r ng c a m u mà không gây ra ng su t xo n. H×nh 2.7. ThiÕt bÞ thö c−êng ®é uèn H×nh 2.8. ThiÕt bÞ thö c−êng ®é nÐn f) Máy th cư ng ñ ch u nén Máy dùng ñ xác ñ nh cư ng ñ ch u nén ph i có ñ chính xác 15% t i tr ng ñư c ghi n m kho ng b n ph n năm phía trên c a dãy t i ñang dùng và ph i ñ m b o ñư c t c ñ tăng t i là 2400 ± 200N/s. Máy ph i ñư c n i v i m t b ph n ch k , b ph n này ñư c ch t o sao cho s báo khi m u b phá hu v n ñư c ghi l i trên m t s sau khi máy ñã ñư c d t i. Vi c này có th th c hi n b ng cách dùng d ng c ghi t i ña d a trên cách ño áp su t ho c m t b nh trên màn hi n s . Các thi t b th thao tác b ng tay ph i ñư c l p m t d ng c ño t c ñ ñ d dàng ki m tra m c tăng t i. Tr c th ng ñ ng c a b ph n nén ph i trùng v i tr c th ng ñ ng c a b ph n máy và trong th i gian nén t i, chi u di chuy n c a b ph n nén ph i theo phương 70
c a tr c máy. M t khác h p l c ph i ñi qua tâm c a m u. B m t c a t m ép dư i c a máy ph i vuông góc v i tr c máy và gi nguyên v trí vuông góc trong su t th i gian ch t t i. Tâm g i c u c a t m ép trên ph i n m giao ñi m c a tr c th ng ñ ng c a máy v i b m t dư i c a t m ép trên c a máy v i dung sai 1mm. T m ép trên có th ñ t do và th ng tuỳ theo s ti p xúc v i m u, nhưng trong th i gian ch t t i, v trí c a t m ép trên và dư i c a máy ph i ñư c gi c ñ nh. Các t m ép c a máy ph i ñư c làm b ng thép c ng v i ñ c ng Vicker (xem ISO 409-1) ít nh t là HV 600, hay t t nh t là vonfam cacbit. Các t m ép này ph i dày ít nh t 10mm và r ng 40 ± 01mm và dài ít nh t 40 mm. Dung sai ñ ph ng cho toàn b di n tích ti p xúc v i m u là 0,01mm (xem ISO1101). 2.8.2. Chu n b m u th a) Thành ph n v a ximăng làm m u th Cát m u c a ISO là cát thiên nhiên giàu silic, g m t t nh t là các h t tròn c nh và có hàm lư ng sillic dioxit không ít hơn 98%. C p ph i h t n m trong các gi i h n các gi i h n quy ñ nh b ng sau B ng 2.3 Ph n còn l i trên Kích thư c l vuông, mm sàng, % 2 0 7±5 1,6 33 ± 5 1 67 ± 5 0,5 87 ± 5 0,16 99 ± 1 0,08 Xi măng ñ th nghi m n u ph i ñ lâu hơn 24 gi k t lúc l y m u ñ n lúc ti n hành th , thì ph i ñư c lưu gi toàn b trong thùng kín, lo i thùng không gây ph n ng xi măng. Nư c c t ñư c s d ng cho phép th công nh n. Còn ñ i v i các th nghi m khác, s d ng nư c u ng. b) Ch t o v a xi măng T l kh i lư ng bao g m m t ph n xi măng, ba ph n cát tiêu chu n và m t n a ph n là nư c (t l X/C = 1/3, N/X = 0,5). 71
M i m cho ba m u th s g m: 450 ± 2g xi măng, 1350 ± 5g cát và 225 ± 1g nư c. Xi măng, cát, nư c và thi t b có cùng nhi t ñ phòng thí nghi m. Xi măng và cát ñư c cân b ng cân có ñ chính xác ñ n 1g. Khi thêm nư c, dùng ng ñong t ñ ng 225ml, có ñ chính xác 1ml. Dùng máy tr n ñ tr n m i m v a. ð nư c vào c i và thêm xi măng. Kh i ñ ng máy tr n ngay và cho ch y t c ñ th p, sau 30 giây thêm cát t t trong su t 30 giây. Khi dùng các nhóm h t cát riêng bi t, cho thêm s lư ng c n thi t c a t ng nhóm h t b ng cách b t ñ u tu n t t nhóm h t l n nh t. B t máy tr n và cho ch y t c ñ cao, ti p t c tr n thêm 30 giây. Dùng máy tr n 90 giây. Trong vòng 15 giây ñ u dùng bay cao su cào v a bám thành c i, ñáy c i và vun vào gi a c i. Ti p t c tr n t c ñ cao trong 60 giây n a. Th i gian c a m i giai ño n tr n khác nhau có th ñư c tính chính xác ñ n 1 giây. c) Ch t o m u th M u th hình lăng tr có kích thư c 40 x 40 x 160mm. Ti n hành ñúc m u ngay sau khi chu n b xong v a. Khuôn và ph u ñư c k p ch t vào bàn d n. Dùng m t x ng nh thích h p, xúc m t ho c hai l n ñ r i l p v a ñ u tiên cho m i ngăn khuôn sao cho m i ngăn tr i thành hai l p thì ñ y (m i l n xúc kho ng 300g) và l y tr c ti p t máy tr n, dùng bay l n ñ r i ñ ng ñ u, bay ñư c gi th ng ñ ng so v i vai c a nó và ti p xúc v i ñ nh ph u và ñư c ñ y lên phía trư c, phía sau d c theo m i ngăn khuôn. Sau ñó lèn l p v a ñ u b ng cách d n 60 cái. ð thêm l p v a th hai, dùng bay nh dàn ñ u m t v a r i lèn lên v a này b ng cách d n thêm 60 cái. Nh nhàng nh c khuôn kh i bàn d n và tháo ph u ra. G t b v a th a b ng m t thanh g t kim lo i, thanh này ñư c gi th ng ñ ng và chuy n ñ ng t t theo ki u cưa ngang m i chi u m t l n. Cũng dùng thanh g t trên g t b ng m t v a. Ghi nhãn ho c ñánh d u các khuôn ñ nh n bi t m u và v trí tương ñ i c a chúng so v i bàn d n. d) B o dư ng m u th G t b v a th a trên rìa khuôn coi như m t ph n c a vi c tháo d . ð t m t t m kính kích thư c 210 x 185mm và dày 6mm lên khuôn. Cũng có th dùng m t t m thép ho c v t li u không th m khác có cùng kích thư c. ð ñ m b o an toàn c n dùng t m kính có c nh ñã ñư c vu t tròn. ð t ngay các khuôn ñã ñánh d u lên giá n m ngang trong phòng không khí m ho c trong t . Hơi m ph i ti p xúc ñư c v i các m t bên c a khuôn. Khuôn không ñư c ch ng ch t lên nhau. M i khuôn s ñư c l y kh i nơi c t gi vào th i ñi m thích h p cho vi c tháo khuôn. ð i v i các phép th 24 gi , vi c tháo d khuôn không ñư c quá 20 phút trư c khi m u ñư c th . ð i v i các phép th có tu i m u l n hơn 24 gi , vi c tháo d khuôn ti n hành t 20 gi ñ n 24 gi sau khi ñ khuôn. M u ñã tháo kh i khuôn và ñư c ch n ñ th vào 24 gi (ho c vào 48 gi n u d khuôn mu n), ñư c ph b ng khăn m cho t i lúc th . 72
ðánh d u các m u ñã ch n ñ ngâm trong nư c và ti n phân bi t m u sau này, ñánh d u m c ch u nư c ho c b ng bút chì. B o dư ng trong nư c. Các m u ñã ñư c ñánh d u nh n chìm ngay trong nư c (ñ n m ngang ho c ñ th ng ñ ng, tuỳ theo cách nào thu n ti n) nhiêt ñ 27 ± 20C trong các b ch a thích h p. N u ngâm m u n m ngang thì ñ các m t th ng ñ ng theo ñúng hư ng th ng ñ ng và m t g t v a lên trên. ð t m u lên trên lư i không b ăn mòn và cách xa nhau sao cho nư c có th vào ñư c c sáu m t m u. Trong su t th i gian ngâm m u, không lúc nào kho ng cách gi a các m u hay ñ sâu c a nư c trên b m t m u l i nh hơn 5mm. ë m i b ch a, ch ngâm nh ng m u có xi măng cùng thành ph n hoá h c. Dùng nư c máy ñ ñ ñ y b l n ñ u và th nh tho ng thêm nư c ñ gi cho m c nư c không thay ñ i. Trong th i gian ngâm m u không ñư c phép thay h t nư c. L y m u c n th b t kỳ tu i nào (ngoài 24 gi ho c 48 gi khi tháo khuôn mu n) ra kh i nư c không ñư c quá 15 phút trư c khi ti n hành th . Dùng v i m ph lên m u cho t i lúc th . Tính tu i c a m u th t lúc b t ñ u tr n xi măng và nư c. Khi th ñ b n theo yêu c u các tu i khác nhau, c n ñ m b o gi i h n sau: 24 gi ± 15 phút. 48 gi ± 30 phút 72 gi ± 45 phút 7 ngày ± 2 gi B ng và l n hơn 28 ngày ± 8 gi . 2.8.3. Ti n hành th Dùng phương pháp t i tr ng t p trung ñ xác ñ nh cư ng ñ ch u u n b ng thi t b quy ñ nh trong ñi u 1.8.1e. N a lăng tr g y sau khi th u n ñư c ñem th nén lên m t bên phía ti p xúc v i thành khuôn v i di n tích 40 x 40mm. Khi không yêu c u giá tr cư ng ñ ch u u n thì phép th này có th hu b , nhưng các th nghi m chính xác cư ng ñ ch u nén v n ñư c ti n hành trên hai n a lăng tr b gãy nh bi n pháp thích h p mà không gây ng su t có h i cho các n a lăng tr . a) Xác ñ nh cư ng ñ ch u u n. ð t m u lăng tr vào máy th v i m t m t bên t a trên các con lăn g i t a và tr c d c c a m u vuông góc v i các g i t a. ð t t i tr ng theo chi u th ng ñ ng b ng con lăn t i tr ng vào m t ñ i di n c a lăng tr và tăng t i tr ng d n d n v i t c ñ 50 ± 10N/s cho ñ n khi m u gãy. C n gi m cho các n a lăng tr cho ñ n khi ñem th cư ng ñ ch u nén. b) Xác ñ nh cư ng ñ ch u nén 73
Th cư ng ñ ch u nén c a các n a lăng tr trên các b m t bên ti p xúc v i thành khuôn. ð t m t bên các n a lăng tr vào chính gi a các t m ép v i sai l ch không quá 0,5mm và ñ t n m ngang sao cho m t cu i c a lăng tr nhô ra ngoài t m ép ho c má ép kho ng 10 mm. Tăng t i tr ng t t v i t c ñ 2400 ± 20N/s trong su t quá trình cho ñ n khi m u b phá ho i. N u tăng t i tr ng b ng tay thì c n ñi u ch nh ñ ch ng l i khuynh hư ng gi m t c ñ tăng t i khi g n t i t i tr ng phá hu . 2.8.4. Tính k t qu Tính cư ng ñ ch u u n, Ru, b ng N/mm2, theo công th c sau: 1,5 Pu .l Ru = b3 Trong ñó: Pu- T i tr ng ñ t lên gi a lăng tr khi m u b g y, N; l- Kho ng cách gi a các g i t a, mm; b- C nh c a ti t di n vuông c a lăng tr , mm. Tính cư ng ñ ch u nén, Rn , b ng N/mm2, theo công th c sau: Pn Rn = A Trong ñó: Pn- T i tr ng t i ña lúc m u b phá ho i, N; A- Di n tích t m ép ho c má ép, mm2 (40mm x 40 mm = 1600 mm2). K t qu th là giá tr trung bình s h c c a sáu l n xác ñ nh cư ng ñ ch u nén trên m t b ba m u lăng tr . N u m t k t qu trong s sáu l n xác ñ nh vư t ± 10% so v i giá tr trung bình thì lo i b k t qu ñó và ch tính giá tr c a năm k t qu còn l i. N u m t trong s năm k t qu này vư t quá ± 10% giá tr trung bình c a chúng thì lo i b toàn b k t qu . T các k t qu ñ b n riêng bi t thu ñư c qua các lăng tr , l y chính xác ñ n 0,1N/mm2, tính giá tr trung bình và l y chính xác ñ n 0,1 N/mm2. 3. Thí nghi m xác ñ nh các ch tiêu c a xi măng poóc lăng theo AASHTO (ASTM) 3.1. Các ch tiêu k thu t c a xi măng poóc lăng theo AASHTO M85 (ASTM C150) Theo tiêu chu n M , xi măng poóc lăng ñư c phân lo i như sau: Lo i I – xi măng thư ng Lo i IA – s d ng như lo i I, nhưng có thêm tác d ng cu n khí 74
Lo i II – s d ng thông thư ng, nhưng có thêm tác d ng ch ng sunfat v a và to nhi t v a Lo i IIA – s d ng như lo i II, nhưng có thêm tác d ng cu n khí Lo i III – s d ng trong trư ng h p yêu c u cư ng ñ ban ñ u cao Lo i IIIA – s d ng như lo i III, nhưng có thêm tác d ng cu n khí Lo i IV – s d ng trong trư ng h p yêu c u to nhi t th p Lo i V – s d ng trong trư ng h p yêu c u ch ng sunfat cao Yêu c u v thành ph n hóa h c và khoáng v t c a các lo i xi măng nêu trên ñư c qui ñ nh trong b ng sau. B ng 2.4 Iv II III IV V Lo i xi măng IA v IIA v IIIA (2) (3) (4) (5) (6) (1) - 20,0 - - - SiO2 không nh hơn, % - 6,0 - - - Al2O3 không l n hơn, - 6,0 - 6,5 - % 6,0 6,0 6,0 6,0 6,0 Fe2O3 không l n hơn, % 3,0 3,0 3,5 2,3 2,3 MgO không l n hơn, 3,5 (K) 4,5 (K) (K) % 3,0 3,0 3,0 2,5 3,0 SO3 không l n hơn, % - khi C3A nh hơn ho c b ng 8% - khi C3A l n hơn 8% Lư ng m t khi nung, không l n hơn, % 0,75 0,75 0,75 0,75 0,75 Cn không tan, không l n hơn, % - 55 - 35 - - - - 40 - 3CaO.SiO2 (C3S), - 8 15 7 5 không l n hơn, % 2CaO.SiO2 (C2S), - - - - 25 không nh hơn, % 3CaO.Al2O3 (C3A), 75
không l n hơn, % (C4AF + 2C3A) ho c dung ñ c (C4AF + C2F) n u có, không l n hơn, % Chú thích: (K) – không áp d ng Các yêu c u v t lý c a xi măng poóc lăng ñư c qui ñ nh trong b ng sau. B ng 2.5 I IA II IIA III IIIA IV V Lo i xi măng ð m n, m2/kg - phép th b ng máy ño ñ v n ñ c, 160 160 160 - - - 160 160 không nh hơn 280 280 280 280 - - 280 280 - phép th th m khí, không nh hơn 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 ð n trong octocla, không l n hơn, % Cư ng ñ ch u nén, MPa, không nh hơn các giá tr ñư c nêu dư i ñây - - - - 12 10 - - sau 1 ngày 12,0 10,0 10,0 8,0 24,0 19,0 - 8,0 sau 3 ngày 19,0 16,0 17,0 14,0 - - 7,0 15,0 sau 7 ngày 17,0 21,0 sau 28 ngày Th i gian ninh k t dùng kim Vica 45 45 45 45 45 45 45 45 - b t ñ u ninh k t, phút, không nh hơn 375 375 375 375 375 375 375 375 - k t thúc ninh k t, phút, không l n hơn 3.2. Quy t c l y m u và chu n b theo AASHTO T127 (ASTM C183) 3.2.1. Quy t c l y m u M u xi măng l y t băng t i, kho hay tàu d ng r i ñư c g i là “m u r i”. M u nh n ñư c trong 10 phút khi s d ng m t thi t b l y m u t ñ ng và liên t c t m t dòng xi măng cũng có th g i là m u r i. M u r i ñư c l y v i kho ng cách nh t ñ nh trong m t chu kì th i gian có th g p thành m t “m u h n h p” ñ i di n cho xi măng ñư c s n xu t trong m t chu kì th i gian. M u r i hay h n h p ñ u ph i có kh i lư ng ít nh t 5 kg. Có th l y m u b ng m t trong các phương pháp sau: L y m u t băng t i chuy n xi măng t i kho ch a. M u có kh i lư ng ít nh t 5kg và l y trong kho ng th i gian 6 gi . 76
L y m u trong kho ch a khi xi măng ñư c chuy n t thùng ch a này sang thùng ch a khác. L y m t m u r i v i m i 400 t n xi măng ho c m t ph n c a s lư ng ñó (không ít hơn hai m u r i) và g p chúng thành m t m u h n h p. L y m u t kho ch a lúc x ra c a x . Ư c tính kh i lư ng xi măng ñư c rút ra t m i l n b ng công th c 0,055d3 x 0,2 v i d là chi u sâu tính b ng mét c a xi măng trên c a x . N u l y t xilô hình tr l n, l y t t c các m u t m t c a. N u kh i lư ng xi măng trong thùng vư t quá 1200 t n khi l y m u t thùng d ng kh i ch nh t th p, các c a x s d ng ñ l y m u ph i ñ m b o không có c a nào có s lư ng m u l n hơn m t n a kh i lư ng trong thùng ch a ho c l n hơn 2000 t n. ë c a x trong thùng ch a m u, khi xi măng ñang ch y qua c a, l y m u v i kho ng cách ñ m b o ít nh t hai m u r i cho m i 400 t n trong thùng ho c xilô ch a. L y m u t kho ch a xi măng r i ho c tàu v n chuy n b ng ng có khe th ng. N u chi u sâu c a xi măng quá 2m thì dùng ng 1,5 – 1,8m, ñư ng kính ngoài kho ng 35mm và có mũi nh n ñ d ch c sâu vào xi măng. Phân b các ñi m l y m u và các ñ sâu khác nhau ñ ñư c m u có tính ch t ñ i di n. L y m u trong bao b ng cách ch c nghiêng ng l y m u có ñ u vát có l thoát khí vào c a rót xi măng c a bao. L y m t m u t m t bao v i m i 5 t n ho c m t ph n c a s lư ng ñó. L y m u t m t xe v n chuy n xi măng. N u ch dùng 1 xe ch xi măng t cùng m t ngu n và ch t t i liên t c thì l y kho ng 5kg. N u ch t t i không liên t c ho c không bi t rõ thì g p 5 ph n m u ho c hơn l y t các ñi m khác nhau c a xe ñ thành m u th . L y m u t nhi u xe ch xi măng t cùng m t ngu n và cùng m t ngày, l y m u v i t l 1 m u cho 100 t n xi măng ho c m t ph n c a s lư ng ñó nhưng không ít hơn 2 m u. 3.2.2. Chu n b m u th Trư c khi th ph i sàng m u qua sàng 0,85µm (N0.20) ho c m t sàng khác có m t tương t ñ tr n m u, phá v c c vón và lo i b các t p ch t. Lo i b các t p ch t và c c c ng không b phá v khi sàng và ch i. ð ng m u trong thùng cách m, kín ñ tránh cho xi măng ti p xúc v i không khí và hút m trư c khi th . Kh i lư ng m u cho các phép th ñư c qui ñ nh trong t ng phép th . 3.3. Xác ñ nh kh i lư ng riêng c a xi măng theo AASHTO T133 (ASTM C188) 3.3.1. Thi t b th Bình xác ñ nh kh i lư ng riêng b ng th y tinh c dài có v ch chia ñ n 0,1ml; Cân chính xác ñ n 0,05g; nhi t ñ 23 ± 20C. D u h a không ng m nư c có t tr ng l n hơn 0,739g/ml 3.3.2. Ti n hành th ð d u h a vào bình xác ñ nh kh i lư ng riêng ñ n m c n m trong kho ng v ch t 0 ñ n 1ml. Dùng gi y th m lau khô c bình trên m c d u h a. ð t bình vào thùng n ñ nh nhi t và ñ c m c d u h a ban ñ u. 77
ð d n d n m u xi măng có kh i lư ng kho ng 64g vào bình, sao cho xi măng không bám dính vào c bình. Sau ñó, ñ y nút bình, lăn nghiêng bình trên m t bàn có lót mi ng ñ m cao su ñ b t khí trong bình thoát ra h t. Ngâm bình trong thùng n ñ nh nhi t, r i ñ c m c d u h a l n th hai. 3.3.3. Tính k t qu Hi u s k t qu hai l n ñ c là th tích tuy t ñ i c a m u xi măng ñã ñ vào bình. Kh i lư ng riêng c a xi măng ñư c tính theo công th c: m ρx = V Trong ñó: m- Kh i lư ng m u xi măng, g; V- Th tích tuy t ñ i c a m u xi măng, cm3. 3.4. Xác ñ nh ñ m n c a b t xi măng theo AASHTO T128 (ASTM C184) 3.4.1. Thi t b th Sàng có kích thư c m t sàng 150 và 75 µm, có nắp và hắp ắáy; Cân phân tích; Bàn ch i m m. 3.4.2. Ti n hành th Cân 50g xi măng, ñ lên sàng 150 ho c 75 µm hoàn toàn khô, ñ y n p và l p h p ñáy dư i sàng. Sàng nh nhàng b ng tay v i ñ ng tác xoay nh , nghiêng sàng và ñưa sàng lên phía trư c r i v phía sau, k t h p v i vi c v nh vào thành sàng, ñ h u h t các h t nh l t qua sàng. ð ki m tra xem ñã sàng ñ y ñ chưa thì làm như sau: b h p ñáy ra, sàng ti p xi măng trên m t t gi y tr ng trong m t phút. N u th y lư ng l t sàng không quá 0,05g thì coi như ñã sàng ñ và ng ng sàng. ð ph n sót sàng ra, úp ngư c sàng, dùng bàn ch i m m ch i ñáy sàng ñ l y ñư c các h t m c vào m t sàng. Cân toàn b ph n sót sàng. 3.4.3. Tính k t qu Tính ñ m n c a xi măng theo công th c: R s x100 F = 100 – M Trong ñó: F- ð m n c a xi măng, tính b ng % l t sàng 150 mm (N0.100) ho c 70 mm (N0.200); Rs- Lư ng sót sàng 150 mm ho c 70 mm, g; 78