Tiết 1 – 2 :TỔNG QUAN NỀN VĂN HỌC VIỆT NAM

Chia sẻ: Cuncon2211 Cuncon2211 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

133
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giúp HS nắm được những kiến thức tổng quát về 2 bộ phận của VHVN, nắm quá trình phát triển của văn học viết. Nắm vững những thể loại của VHVN và những nội dung thể hiện con người VN trong VH. Bồi dưỡng niềm tự hào với truyền thống văn học dân tộc qua VH.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiết 1 – 2 :TỔNG QUAN NỀN VĂN HỌC VIỆT NAM

TUẦN I TỔNG QUAN NỀN VĂN HỌC VIỆT NAM Tiết 1 – 2 : A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp HS nắm được những kiến thức tổng quát về 2 bộ phận của VHVN, nắm quá trình phát triển của văn học viết. Nắm vững những thể loại của VHVN và những nội dung thể hiện con người VN trong VH. Bồi dưỡng niềm tự hào với truyền thống văn học dân tộc qua VH. B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN: SGK + SGV cùng một số tài liệu tham khảo Thiết kế giáo án C. CÁCH THÚC TIẾN HÀNH: Tiến hành theo cách trả lời câu hỏ i, trao đổi thảo luận. D. TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY- HỌC: I. KIỂM TRA BÀI CŨ : II. GIỚI THIỆU VÀ DẠY BÀI MỚI Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nhân dân VN đã sáng tạo nên nhiều giá trị vật chất và tinh thần to lớn. Trong đó, lịch sử VH DT với một di sản quý giá đã trở thành linh hồn của một dân tộc. Để giúp cho các em có cái nhìn t ổng quát về lịch sử nền VH ấy chúng ta cùng tìm hiểu bài học đầu tiên: “Tổng quan nền VHVN”. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS YÊU CẦU CẦN ĐẠT HĐ1: GV hdẫn HS tìm hiểu chung về 2 bộ phận của nền VHVN. Gọi HS đọc văn bản phần I (sgk) ? Trước hết, em hiểu thế nào là tổng quan I/. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VHVN? VHVN: ?Hãy cho biết VHVN gồm mấy bộ phận? VHVN chia làm hai bộ phận VH lớn: VH dân gian và VH viết. HĐ2: GV gợi ý cho HS nêu được những nét
chính về khái niệm, thể loại và đặc trưng 1/. Văn học dân gian: a). Khái niệm: VHDG là những sáng tác tập VHDG. ? VHDG là gì? Đó là những tác phẩm của lực thể của nhân dân lao động, được truyền lượng sáng tác nào? miệng từ đời này sang đời khác. Những tác phẩm VHDG là tiếng nói, tình cảm chung  HS trả lời và ghi nhanh k/niệm. của toàn thể cộng đồng nhân dân. b). Thể loại: Gồm hai thể loại VHDG ? VHDG có những thể loại nào? Hãy kể tên _ Truyện cổ dân gian các thể loại chủ yếu của truyện cổ và thơ ca _ Thơ ca dân gian dân gian?  HS xem SGK và kể những thể loại VHDG c). Đặc trưng: ? Nét đặc trưng tiêu biểu của VHDG là gì? VHDG mang tính truyền miệng, tính tập  GV lắng nghe HS trả lời, củng cố và thể và sự gắn bó với các sinh hoạt đời sống kết luận cho HS ghi bài. hàng ngày của cộng đồng. HĐ3: GV gợi ý HS trả lời k/niệm VH viết và 2/. Văn học viết : các văn tự dùng để sáng tác VH. a). Khái niệm: VHV là những sáng tác của ? Lực lượng sáng tác của VH viết có gì khác trí thức, được ghi lại bằng chữ viết. VHV là với VHDG? Nêu k/niệm VH viết. những sáng tác của cá nhân nên tác phẩm VH mang dấu ấn riêng của tác giả. b). Chữ viết của VHVN: ? VH viết VN đã được sử dụng những loại chữ viết nào? VHVN được ghi lại bằng 3 loại chữ viết: ? Các loại văn tự này được xuất phát từ chữ Hán, chữ Nôm, chữ quốc ngữ ( có một đâu?thời gian cụ thể? Nó có ý nghĩa gì đối với phần nhỏ được ghi lại bằng tiếng Pháp- mỗi giai đoạn lịch sử VHDT? TKXX). + Chữ Hán là văn tự của người Hán, gọi là Hán – Việt- (TK X) + Chữ Nôm dựa vào chữ Hán mà đặt ra của người Việt cổ (TK XIII) + Chữ Quốc ngữ sử dụng chữ cái La tinh để
ghi âm TV. ? VHVN từ thế kỷ X được sáng tác với những c). Thể loại của văn học viết: thể loại chủ yếu nào? _Từ thế kỷ X – XIX có 3 nhóm sau: + Thơ ( chữ Hán, Nôm) *GV gợi ý giúp HS trả lời + Văn xuôi (chữ Hán) + Văn biền ngẫu (chữ Hán, chữ Nôm) _ Từ TK XX đến nay loại hình và loại thể ? Nêu một số tác phẩm thuộc những thể loại VH rõ ràng hơn, có 3 loại: khác nhau mà em đã được biết? + Loại tự sự +Loại trữ tình +Loại kịch HĐ4: GV lần lượt yêu cầu HS đọc từng phần trong sgk. Sau đó gợi ý để HS tìm hiểu tiến II/. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN VĂN trình lịch sử của VH viết VN. HỌC VIẾT: ? VHVN nhìn một cách tổng quát thì trải qua mấy thời kỳ? Nền VHVN được chia làm hai thời kỳ lớn : + Từ đầu TK X đến hết TK XIV (gọi là VH trung đại). + Từ đầu TK XX đến hết TK XX ( gọi là  GV gọi HS đọc mục 1( VH trung đại) VH hiện đại). 1/.VH trung đại (từ TKX đến hết TK XIX): _ Chữ viết: VHHĐVN viết bằng chữ Hán + ?Chữ viết dùng để sáng tác của VH trung đại là Nôm gì _ VHHĐVN chịu ảnh hưởng của nền VH ?Tại sao VH trung đại VN lại chịu ảnh hưởng Trung Quốc nhiều của VH TQ ? _ Tác giả, tác phẩm tiêu biểu: ?Hãy kể tên một số tp VH trung đại được viết + Văn xuôi chữ Hán bằng chữ Hán có giá trị hiện thực và nhân đạo
lớn ?Với sự tiếp thu chủ động và sáng tạo thể thơ Đường luật của TQ ,VHVN đã đạt những thành tựu to lớn nào ? + Thơ Nôm ?Hãy kể tên một số tác giả ,tác phẩm thơ Nôm tiêu biểu *GV:Tuy văn xuôi ,chữ Nôm hiếm thấy ,nhưng nhờ chữ Nôm mà các thể thơ dân tộc (lục bát ,song thất lục bát ) có vai trò quan trọng trong sự hình thành các thể thơ VH dân tộc(truyện thơ Nôm ,ngâm khúc ,hát nói ) ? Sự phát triển của thơ Nôm gắn liền với sự ?Em có NX gì về sự ptriển của VH chữ Nôm ? trưởng thành những nét truiyền thống của VH trung đại như lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo, tính hiện thực, đồng thời thể hiện ý thức dân tộc, dân chủ đã phát triển cao. ? Nội dung chủ yếu bao trùm toàn bộ VH trung _ Nội dung lớn: YÊU NƯỚC VÀ NHÂN đại là gì ? ĐẠO. HĐ5:GV gọi Hs đọc mục 2( VHHĐ) 2/. VH hiện đại (từ đầu TK XX đến hết TK XX): ? Khác với VH trung đại, VH HĐ sử dụng chữ _ Chữ viết: Viết bằng chữ Quốc ngữ viết nào để sáng tác ? Vì sao Vh từ đầu TK 20 đến nay lại gọi là VHHĐ ? Vậy VHHĐ chịu ảnh hưởng bởi VH nào mà có _ VHHĐVN chịu ảnh hưởng của văn học sự thay đổi như thế ? phương Tây( đặc biệt VH Pháp) _ VHHĐ thay đổi về đội ngũ sáng tác, đời  Gợi ý : Nhờ sự kế thừa Vh truyền sống văn học, thể loại và cả hệ thống thi thống, tiếp thu VH thế giới, VHHđ đổi mới có pháp. sự khác biệt gì so với VHTĐ? ? Vh thời kỳ này được chia làm mấy giai đoạn?
VHHĐ có 4 giai đoạn: ? Hãy chỉ ra những thành tựu của sự phát triển VH giai đoạn từ TK XX đến 1930? a). Giai đoạn từ TK XX đến 1930:  GV gợi ý HS trả lời những câu hỏi sau. _ Có sự tiếp xúc với VH Châu Aâu, chủ yếu Sau đó giảng giải. viết bằng chữ Quốc ngữ, công chúng tiếp nhận đông đảo hơn. _ Đội ngũ sáng tác đạt qui mô chưa từng có: Tản Đà, HNPhách, HBChánh, PDTốn, . . . ? Em hiểu thế nào là hiện đại hoá VH? b). Giai đoạn VH từ 1930 – 1945: ? VH gđ này có sự phân chia nhiều bộ phận, xu _Có sự kế thừa VH trung đại và tiếp thu sự hướng VH ntn? Kể một số tg, tp tiêu biểu cho hiện đại hoá của VH thế giới. Vì thế xuất mỗi xu hướng VH mà em đã được biết ? hiện nhiều thể loại VH mới ( thơ mới, tiểu thuyết, kịch nói, …) _ Có sự phân hoá phức tạp thành nhiều bộ phận ( công khai, hợp pháp và bất hợp pháp), xu hướng VH: + CN lãng mạn: Đề cao cái Tôi, đấu tranh cho quyền sống và hạnh phúc ( Xuân Diệu, Huy Cận, Hàn Mặc Tử,. . .) + CN hiện thực: Ghi lại không khí ngột ngạt của đời sống XH thực dân PK ( NTTố, NCHoan, NCao, …) ? Em biết VH giai đoạn này gắn liền với những c). Giai đoạn VH từ 1945 – 1975: sự kiện lịch sử nào to lớn của DTVN? _ VH đặt dưới sự lãnh đạo đúng đắn của ?VH từ sau CMTT. 1945 có sự phát triển toàn ĐCS VN gắn liền với những thành tựu to lớn diện là nhờ vào đường lối gì của DT? của đường lối văn nghệ và sự nghiệp lao ? VH sau CMTT thuộc trào lưu VH gì? VH động, chiến đấu của nhân dân ta. giai đoạn này phản ánh vấn đề gì? _ VH hiện thực XHCN đi sâu vào phản ánh sự nghiệp đấu tranh CM( hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ) và xây dựng cuộc
sống mới. _ Đạt thành tựu NT cao, gắn với HCMinh, Tố ? Sau giải phóng miền Nam1975với công cuộc Hữu và nhiều lớp nhà văn quân đội. đổi mới từ 1986, VHVN đã bước vào một giai d). Giai đoạn VH từ 1975 đến nay: đoạn ptriển như thế nào? _VH đi vào phản ánh công cuộc xây dựng ? Các nhà văn lúc này đi sâu vào phản ánh vấn CNXH, sự nghiệp CN hoá, HĐ hoá đất nước đề gì của thời đại? và những vấn đề mới của thời mở cửa, hội ? Nhìn một cách khái quát, em thấy VH từ TK nhập quốc tế. XX đến nay có những đóng góp gì đáng kể?  Gợi Ý: Về đề tài, thể loại, giới nhà văn được công nhận là danh nhân văn hoá thế giới…? *GV chuyển ý HĐ6: GV gọi HS đọc muc III, gợi ý, phát vấn HS trả lời. III/. CON NGƯỜI VN QUA VĂN HỌC: ? Mối quan hệ giữa con người với thế giới tự nhiên được thể hiện như thế nào trong VH? Với con người VN, thnhiên tươi đẹp và đáng 1/. Con người VN trong quan hệ với thế yêu có đóng góp gì trong đời sống ? giới tự nhiên: ? Trong VHTĐ, thnhiên được biểu hiện bằng những hình ảnh ước lệ nào đối với con người VN? ? Còn VHHĐ, thnhiên gắn với vẻ đẹp gì của con người?  GV chuyển ý: ? Mối quan hệ giữa con người VN với qgia, dtộc được biểu hiện như thế nào? 2/. Con người VN trong quan hệ quốc gia, dân tộc: ? Trong quan hệ xã hội, VHVN đã phản ánh điều gì?
? Em hãy kể tên một số tg, tp tiêu biểu cho thực tế đen tối của giai cấp thống trị PK và 3/. Con người VN trong quan hệ xã hội: TD? ? Có phải hầu hết những nhân vật trong tác phẩm đều là nạn nhân đau khổ của giai cấp thống trị? * GV gọi HS đọc mục 4 ? Ý thức về bản thân được phản ánh trong VH ntn? 4/. Con người VN và ý thức về bản thân: ? Em hiểu thế nào là ý thức cá nhân? ? Xu hướng chung của VHVN là gì khi xây * Xu hướng chung của VHVN là xây dựng dựng mẫu người lý tưởng? một đạo lý làm người với những phẩm chất tốt đẹp: nhân ái, thuỷ chung, t ình nghĩa vị tha, đức hy sinh, đấu tranh chống CN khắc kỉ của tôn giáo, đề cao quyền sống con người cá nhân nhưng không chấp nhận con người cá nhân. * GV gọi HS đọc phần ghi nhớ và chép vào  GHI NHỚ: tập. _ Hai bộ phận hợp thành của VHVN _ Tiến trình lịch sử của VHVN phát triển qua 3 thời kỳ, thể hiện sâu sắc, chân thực đời sống tư tưởng, tình cảm của con người VN. _ Một số nội dung chủ yếu của VHVN: Con người VN trong VH với các mối quan hệ. III/. CỦNG CỐ: ? Học xong bài “Tổng quan . . .”, em nắm được những điều cơ bản nào qua các thời kỳ, giai đoạn VH?  GV nhấn những vấn đề cơ bản cuả bài. IV/. DẶN DÒ: Học bài và soạn bài : “ Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ”/ trang 14
Làm bài tập 1, 2 , 3 trong sách bài tập/ trang 5 ………………………………………………………………………..*************……… …………………………………………………………………………..