( m«n sinh líp 12 ) tiÕt 22 & 23 Ch¬ng v Di truyÒn häc ngêi Bµi : ph¬ng ph¸p

Chia sẻ: Abcdef_48 Abcdef_48 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

56
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

( m«n sinh líp 12 ) tiÕt 22 & 23 Ch¬ng v Di truyÒn häc ngêi Bµi : ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ë ngêi vµ øng dông trong y häc Ngêi so¹n : lª thÞ lÖ hµ GV Trêng thpt-bc nguyÔn trêng té môc tiªu : Qua bµi nµy: VÒ mÆt kiÕn thøc , HS n¾m ®îc:  C¬ thÓ con ngêi vÒ mÆt sinh häc còng tu©n theo nh÷ng quy luËt di truyÒn vµ biÕn dÞ chung cña sinh vËt .  C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ë ngêi ( mét sè ph¬ng ph¸p truyÒn thèng ), vµ c¸c kh¸m ph¸ do c¸c ph¬ng ph¸p...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ( m«n sinh líp 12 ) tiÕt 22 & 23 Ch¬ng v Di truyÒn häc ngêi Bµi : ph¬ng ph¸p

( m«n sinh líp 12 ) tiÕt 22 & 23 Di truyÒn häc ngêi Ch¬ng v Bµi : ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ë ngêi vµ øng dông trong y häc lª thÞ lÖ hµ Ngêi so¹n : GV Trêng thpt-bc nguyÔn trêng té
môc tiªu : Qua bµi nµy: VÒ mÆt kiÕn thøc , HS n¾m ®îc:  C¬ thÓ con ngêi vÒ mÆt sinh häc còng tu©n theo nh÷ng quy luËt di truyÒn vµ biÕn dÞ chung cña sinh vËt .  C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ë ngêi ( mét sè ph¬ng ph¸p truyÒn thèng ), vµ c¸c kh¸m ph¸ do c¸c ph¬ng ph¸p nÇy ®em l¹i .  Kh¶ n¨ng øng dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ di truyÒn ë ngêi vµo y häc vµ ®êi sèng. VÒ mÆt kü n¨ng: ph¸t triÓn kü n¨ng :  Quan s¸t , ph©n tÝch, tæng hîp.  So s¸nh .  Lµm viÖc ®éc lËp víi SGK cña häc sinh.  Hoat ®éng theo nhãm .  Gi¶i to¸n di truyÒn .  VËn dông c¸c tri thøc ®· häc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®êi sèng vµ s¶n xuÊt. Ph¬ng ph¸p :  øng dông CNTT, kÕt hîp ph¬ng ph¸p trùc quan, vÊn ®¸p gîi më, ho¹t ®éng nhãm, sö dông phiÕu häc tËp ( tê chiÕu ).
tiÕt 22 Di truyÒn häc ngêi Ch¬ng v Bµi : ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ë ngêi vµ øng dông trong y häc lª thÞ lÖ hµ Ngêi so¹n : GV Trêng thpt-bc nguyÔn trêng té
môc tiªu : Qua bµi nµy: VÒ mÆt kiÕn thøc : HS n¾m ®îc:  C¬ thÓ con ngêi vÒ mÆt sinh häc còng tu©n theo nh÷ng quy luËt di truyÒn vµ biÕn dÞ chung cña sinh vËt .  C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ë ngêi ( mét sè ph¬ng ph¸p truyÒn thèng ), vµ c¸c kh¸m ph¸ do c¸c ph¬ng ph¸p nÇy ®em l¹i .  C¸ch thiÕt lËp vµ nhËn biÕt c¸c néi dung hµm Èn trong mét s¬ ®å ph¶ hÖ . VÒ mÆt kü n¨ng: ph¸t triÓn kü n¨ng :  Quan s¸t , so s¸nh , ph©n tÝch, tæng hîp.  Lµm viÖc ®éc lËp víi SGK cña häc sinh.  Gi¶i to¸n di truyÒn . VÒ mÆt gi¸o dôc :  Gãp phÇn h×nh thµnh thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho häc sinh .  Gi¸o dôc n©ng cao ý thøc b¶o vÖ m«i trêng , b¶o vÖ t¬ng lai di truyÒn cña con ngêi . Ph¬ng ph¸p:  KÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p trùc quan, vÊn ®¸p gîi më, sö dông phiÕu häc tËp ( tê chiÕu ) trªn nÒn gi¸o ¸n ®iÖn tö . T/G Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS PhÇn tr×nh diÔn
Phót Slide 1, 2. 3, 4 tr×nh diÔn Slide 5 nhanh ®Çu giê KiÓm tra bµi cò : 7 GV nªu c©u hái kiÓm tra bµi cò qua side 5 , gäi HS lªn HS thùc hiÖn yªu cÇu cña H·y chøng minh con ngêi êi GV. b¶ng tr¶ lêi còng tu©n theo c¸c quy luËt còng quy di truyÒn vµ biÕn dÞ nãi chung di biÕn cña sinh giíi . cña 5 GV nhËn xÐt , cho ®iÓm. Slide 6 Tr×nh diÔn slide 6 , 7 ( c¸c t liÖu chøng minh con ngêi Con ngêi còng chÞu sù chi phèi cña c¸c quy quy  còng tu©n theo c¸c quy luËt luËt di truyÒn chung cña Sinh giíi . luËt HS theo dâi néi dung thÓ hiÖn di truyÒn vµ biÕn dÞ chung cho TÝnh tr¹ng mµu m¾t cña ngêi lµ b»ng chøng cho ng  qua c¸c slide . sinh giíi ) quy luËt tréi lÆn hoµn toµn. quy TÝnh tr¹ng nhãm m¸u ( A, B, AB, O ) lµ b»ng chøng ng  cho quy luËt ®ång tréi. cho Giíi tÝnh cña ngêi còng tu ©n theo quy luËt di theo  truyÒn giíi tÝnh . truyÒn BÖnh mï mµu ( do mét gen lÆn trªn X chi phèi )  tu©n theo quy luËt di truyÒn li ªn kÕt víi giíi tÝnh. Mµu da ®en tr¾ng cña ngêi cã thÓ liªn quan víi 3  cÆp gen alen t¬ng t¸c víi nhau theo kiÓu céng víi gép. gép Sai háng gen cña bÖnh thiÕu m¸u hång cÇu h×nh nh  liÒm ë ngêi còng g©y hµng lo¹t triÖu chøng kh¸c liÒm ¸c lµ b»ng chøng cho tÝnh ®a hiÖu cña gen. lµ 6
Slide 7 Con ngêi còng chÞu sù chi phèi cña c¸c qui luËt biÕn dÞ  C¸c lùc sÜ cö t¹ cã c¬ b¾p ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ lµ b»ng chøng cña hiªn tîng thêng biÕn. b»  Anh chÞ em trong mét gia ®×nh kh¸c nhau vÒ nhau nhiÒu chi tiÕt lµ b»ng chøng cña biÕn dÞ tæ hîp. nhiÒu  BÖnh m¸u kh«ng ®«ng do mét ®ét biÕn gen lÆn n»m trªn X lµ mét b»ng chøng cña ®ét biÕn gen.  BÖnh ung th m¸u do mÊt ®o¹n nhiÔm s¾c thÓ thÓ sè 21 lµ b»ng chøng cña ®ét biÕn cÊu tróc sè ét nhiÔm s¾c thÓ. nhiÔm  BÖnh §ao, héi chøng Claiphent¬ . . . lµ b»ng ng chøng cña ®ét biÕn sè lîng nhiÔm s¾c thÓ . chøng GV hái : 1 NÕu con ngêi còng chÞu sù 7 chi phèi cña c¸c quy luËt di Slide 8 truyÒn vµ biÕn dÞ chung cho sinh giíi , liÖu ngêi ta cã thÓ ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn trªn TiÕt 22 nh÷ng ®èi tîng sinh vËt kh¸c HS tr¶ lêi : Kh«ng ( cã thÓ CH¦¥NG V ®Ó nghiªn cøu di truyÒn ë cã em cho lµ cã ). DI TRUYÒN HäC NG¦êI ngêi ®îc kh«ng? GV : chèt l¹i : Kh«ng thÓ, ®Ó nghiªn cøu Ph¬ng ph¸p nghiªn di truyÒn ë ngêi ®ßi hái ph¶i cøu di truyÒn ë cã nh÷ng ph¬ng ph¸p thÝch hîp. T¹i sao nh thÕ ? ngêi vµ øng dông øng Tr×nh diÔn slide 8 vµo néi trong y häc trong dung bµi míi 8
Ho¹t ®éng I HS nªu nh÷ng khã kh¨n gÆp Slide 9 3 Tr×nh diÔn slide 9 ph¶i : I - Mét sè khã kh¨n khi nghiªn cøu di cøu  VÒ mÆt sinh häc . GV : Khi nghiªn cøu DT ë  VÒ mÆt x· héi . ngêi thêng gÆp ph¶i nh÷ng truyÒn ë ngêi truyÒn khã kh¨n g× ? VÒ mÆt sinh häc:  - Ngêi sinh s¶n chËm, Ýt con, thêi gian thÕ thêi hÖ dµi. hÖ - Bé NST cã sè lîng kh¸ nhiÒu, kÝch thícíc nhá, Ýt sai kh¸c vÒ h×nh d¹ng vµ kÝch thíc. nhá VÒ mÆt x· héi:  - Kh«ng thÓ tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm ( lai t¹o, g©y ®ét biÕn. . . ) trªn ngêi . 9 Ho¹t ®éng II GV : Tõ ®ã cho thÊy ®Ó Slide 10 nghiªn cøu di truyÒn ë ë ngêi ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng II Nh÷ng ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cøu ph¬ng ph¸p thÝch hîp . §ã lµ di truyÒn ë ngêi. nh÷ng ph¬ng ph¸p nµo? di Qua bµi nÇy chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu mét sè ph¬ng ph¸p 1 / Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ph¶ hÖ : (truyÒn thèng) nghiªn cøu di ph¸p nghi cøu truyÒn ë ngêi . Tr×nh diÔn slide 10 10
16 GV tr×nh diÔn slide 11 , vµ yªu Slide 11 cÇu HS t×m hiÓu ph¬ng ph¸p a / Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ph¶ hÖ : ph¸p nghi cøu ph¶ hÖ vÒ :  Néi dung .  Môc ®Ých . Nghiªn cøu sù di truyÒn cña mét  KÕt qu¶ ph¸t hiÖn HS lÇn lît nªu tõng phÇn. Néi Néi tÝnh tr¹ng nhÊt ®Þnh trªn nh÷ng ngêi ®îc. trong cling mét dßng hä qua nhiÒu thÕ dung dung hÖ . PhÇn nhòng ph¸t hiÖn do PP nÇy ®em l¹i xem SGK Nh»m x¸c ®Þnh : Môc Môc Gen quy ®Þnh tÝnh tr¹ng lµ tréi  ®Ých Ých hay lÆn .  Do mét hay nhiÒu gen chi phèi .  Cã di truyÒn liªn kÕt víi giíi tÝnh kh«ng ? GV cho HS t×m hiÓu qua c¸c 11 ký hiÖu ®Ó thiÕt lËp s¬ ®å ph¶ hÖ . Slide 12 Tæ chøc HS quan s¸t vµ th¶o b / S¬ ®å ph¶ hÖ luËn c¸c vÊn ®Ò lªn quan thÓ hiÖn trªn c¸c slide 12 , 13 , 14 Cã thÓ HS cßn lóng S¬ ®å ph¶ hÖ bÖnh m¸u khã ®«ng , 15 . tóng khi quan s¸t s¬ ®å ph¶ hÖ kh«ng biÕt ph¶i dùa vµo GV cã thÓ gîi ý cho c¸c em ®©u ®Ó nhËn biÕt biÕt bÖnh dÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt mét tËt m¸u khã ®«ng cã di truyÒn , bÖnh cã di truyÒn liªn kÕt giíi liªn kÕt giíi tÝnh hay lµ kh«ng tÝnh hay kh«ng qua mét s¬ ®å ? ph¶ hÖ ; ®ã lµ: tuyÖt ®¹i ®a sè ngêi m¾c bÖnh ®Òu lµ nam  BÖnh m¸u khã ®«ng cã di truyÒn liªn kÕt giíi kÕt giíi. tÝnh kh«ng ? tÝnh GV tr×nh diÔn side 12. HS lÇn lît gi¶i quyÕt tõng  Do gen tréi hay gen lÆn quy ®Þnh ? Do gen vÊn ®Ò .  Gen quy ®Þnh bÖnh n»m trªn X hay trªn Y ( di Gen quy di truyÒn chÐo hay di truyÒn th¼ng ) ? truyÒn 12 GV cho HS tæng kÕt l¹i 3 vÊn
®Ò võa t×m hiÓu . Slide 13 GV tr×nh diÔn tiÕp side 13, vµ S¬ ®å ph¶ hÖ bÖnh m¸u khã ®«ng  Gäi ba HS lªn b¶ng viÕt nh÷ng kiÓu gen cã HS lªn b¶ng thùc hiÖn yªu 1 2 thÓ cã ë ngêi vÒ bÖnh cÇu . 3 4 m¸u khã ®«ng , nÕu cho h lµ gen quy ®Þnh m¸u khã ®«ng. 5  Gäi HS kh¸c nªu kh¶ n¨ng biÓu hiÖn bÖnh ë nh÷ng kiÓu gen nÇy BÖnh m¸u khã ®«ng do mét gen lÆn n»m trªn NST X quy ®Þnh Gäi H lµ gen quy ®Þnh m¸u ®«ng, h lµ gen quy ®Þnh TiÕp tôc tr×nh diÔn slide 13 . m¸u khã ®«ng, ë ngêi cã thÓ cã c¸c kiÓu gen sau:  Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh HS kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ c«ng XHXH: N÷, kh«ng bÖnh XHY: Nam, kh«ng bÖnh kiÓu gen cña nh÷ng c¸ viªc cña m×nh . XHXh: N÷, kh«ng bÖnh, mang gen XhY: Nam, m¸u khã ®«ng bÖnh thÓ ®îc ®¸nh sè trªn XhXh: N÷, bÖnh, hÇu nh kh«ng thÊy3 1 s¬ ®å ph¶ hÖ m¸u khã ®«ng . Slide 14 HS thùc hiÖn yªu cÇu . Qua slide 14 , ngoµi viÖc cho S¬ ®å ph¶ hÖ tËt dÝnh ngãn tay 2 vµ 3 HS gi¶i thÝch c¸c vÊn ®Ò ®îc nªu , cßn yªu cÇu c¸c em t×m hiÓu kh¶ n¨ng biÓu hiÖn cña c¸c gen ( tréi hoÆc lÆn ) n»m trªn Y vµ kh«ng cã gen t¬ng øng trªn X . HS thùc hiÖn yªu cÇu . TËt dÝnh ngãn tay 2 vµ 3 :  Cã di truyÒn liªn kÕt giíi tÝnh kh«ng ?  Di truyÒn th¼ng hay di truyÒn chÐo ? 14
Slide 15 S¬ ®å ph¶ hÖ bÖnh ®¸i th¸o ®êng di êng Tr×nh diÔn slide 15 HS tiÕp tôc gi¶i thÝch c¸c vÊn truyÒn do insulin mÊt ho¹t tÝnh truyÒn ®Ò ®îc nªu . BÖnh ®¸i th¸o ®êng di truyÒn do Insulin mÊt ho¹t tÝnh:  Cã di truyÒn liªn kÕt giíi tÝnh kh«ng?  Do gen tréi hay gen lÆn quy ®Þnh? 15 Slide 16 Ho¹t ®éng III 2/ Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu trÎ ph¸p nghiªn cøu 9 Tr×nh diÔn slide 16 GV HS yªu cÇu HS gi¶i thÝch ®ång sinh. v× sao dïng thuËt ng÷ trÎ ®ång sinh mµ kh«ng dïng tõ " trÎ sinh ®«i " nh c¸ch nãi th«ng thêng . 16
Slide 17 S¬ ®å minh häa sù h×nh thµnh trÎ ®ång sinh cïng trøng vµ ®ång sinh kh¸c trøng GV tr×nh diÔn slide 17 ,hái: HS quan s¸t tr¶ lêi : c¬ chÕ §ång sinh cïng trøng §ång sinh kh¸c trøng S¬ ®å nÇy m« t¶ ®iÒu g× ? h×nh thµnh trÎ ®ång sinh cïng trøng vµ kh¸c trøng . A b 17 Slide 18 a / Ph©n biÖt ®ång sinh cïng trøng vµ ®ång sinh kh¸c trøng GV yªu cÇu HS so s¸nh trÎ §ång sinh cïng trøng §ång sinh kh¸c trøng ®ång sinh cïng trøng vµ trÎ ®ång sinh kh¸c trøng vÒ : Nguån HS thùc hÖn yªu cÇu . - Do hai hoÆc nhiÒu  Nguån gèc ( c¬ - Tõ mét hîp tö . gèc hîp tö chÕ h×nh thµnh)  §Æc ®iÓm vÒ kiÓu gen vµ c¸c - KiÓu gen kh¸c nhau. - Cã cïng kiÓu gen tÝnh tr¹ng kh¸c §Æc ®iÓm - Gièng nhau vÒ nhiÒu - Thêng cã thÓ tÝnh tr¹ng: giíi tÝnh, nhãm gièng nhau vÒ mét vµi m¸u, v©n tay, dÓ m¾c cïng tÝnh tr¹ng. mét lo¹i bÖnh… 18
Slide 19 GV tr×nh diÔn slide 19 , vµ yªu cÇu HS t×m hiÓu ph¬ng ph¸p b / Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu trÎ ®ång sinh : ph¸p nghi cøu ång nghiªn cøu trÎ ®ång sinh vÒ :  Néi dung .  Môc ®Ých . HS lÇn lît gi¶i quyÕt tõng Nu«i trÎ ®ång sinh trong hoµn Néi Néi  KÕt qu¶ ph¸t hiÖn vÊn ®Ò . c¶nh ®ång nhÊt hoÆc kh¸c biÖt , råi so s¸nh nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau dung dung ®îc. cña hä vÒ c¸c tÝnh tr¹ng, tÝnh t×nh . . . PhÇn nhòng ph¸t hiÖn xem SGK Nh»m ph¸t hiÖn : - TÝnh tr¹ng nµo do gen quyÕt Môc Môc ®Þnh lµ chñ yÕu . ®Ých - TÝnh tr¹ng nµo chÞu nhiÒu ¶nh hëng cïa m«i trêng . 19 Slide 20 Ho¹t ®éng IV GV tr×nh diÔn slide 20 , 4 3 / Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu tÕ bµo : ph¸p nghi vµ yªu cÇu HS t×m hiÓu ph¬ng ph¸p nghiªn cøu tÕ HS lÇn lît gi¶i quyÕt tõng bµo vÒ : vÊn ®Ò .  Néi dung . Nghiªn cøu cÊu tróc hiÓn vi cña  Môc ®Ých . bé NST trong tÕ bµo nh÷ng ngêi m¾c Néi Néi c¸c bÖnh, tËt di truyÒn bÈm sinh, råi ®èi  KÕt qu¶ ph¸t hiÖn dung dung chiÕu víi bé NST trong tÕ bµo nh÷ng ®îc. ngêi b×nh thêng. PhÇn nhòng ph¸t hiÖn do PP nÇy ®em l¹i xem SGK Nh»m ph¸t hiÖn mèi liªn quan gi÷a÷a Môc Môc c¸c dÞ tËt vµ bÖnh di truyÒn bÈm sinh c¸c bÖnh víi c¸c ®ét biÕn vÒ cÊu tróc vµ sè víi ®Ých lîng NST . 20
GV th«ng b¸o : Slide 21 Ngoµi nh÷ng ph¬ng ph¸p truyÒn thèng trªn ngµy nay M ét sè ph¬ n g ph¸p h iÖn ®¹i : Mét ph¬ ng ®¹i cßn cã nhiÒu PP hiÖn ®¹i nh ..., Tr×nh diÔn slide 21 Ph¬ ng p h¸p lai tÕ bµo s«ma . Ph¬ ng p h¸p lai p h©n t ö axit nuclª ic Ph¬ ng p h¸p x¸c ® Þnh tr ×nh tù c¸c a xit nucl ªiccña A DN ( GEN ) 22 Slide 22 PhÇn cñng cè 5 Cñng cè Tr×nh diÔn slide 22 .  Gäi häc sinh tr¶ lêi ba 1 HS thùc hÖn yªu cÇu . c©u hái ®îc nªu. TËt ( bÖnh ) nµy : nµy  Cã di truyÒn liªn kÕt kÕt 2 giíi tÝnh kh«ng ? giíi  Do gen tréi hay gen lÆn Do 3 quy ®Þnh ? Þnh Víi n¨m kiÓu gen ®·  cho, yªu cÇu HS t×m  Di truyÒn th¼ng hay di di truyÒn chÐo ? kiÓu gen øng víi c¸c c¸ truyÒn thÓ ®îc ®¸nh sè 1, 2, 3. 3 2 1 Xm Y 22 XMY XmXm XMX m XMXM
Slide 23 Tr×nh diÔn slide 23 Cñng cè Yªu cÇu HS nhËn xÐt møc HS nhËn xÐt tr¶ lêi . ®é chÝnh x¸c néi dung thÓ hiÖn trªn hai b¶ng A vµ B . Anh em sinh ®«i cã Anh em sinh ®«i cïng giíi tÝnh , cïng cïng trøng . nhãm m¸u b a Cïng giíi tÝnh , cïng Anh em sinh ®«i nhãm m¸u cïng trøng . 23 Slide 24 Tr×nh diÔn slide 24. HS suy nghÜ tr¶ lêi . Gäi HS tr¶ lêi . Nh ÷ ng ph¸t hiÖn sau ®©y liªn q uan ® Õn nh ÷ ng ph¬ ng ph¸p nghiªn cøu nµo ? Ph¬ng ph¸p BÖnh m ¸u khã ®« ng , b Önh mï mµu di truyÒn liªn k Õt nghiªn c øu trÎ g iíi tÝnh . ®ång sinh Héi chøng § ao , Claiphent¬ , b Önh ung th m¸u liªn quan Ph¬ng ph¸p ®Õn ® ét biÕn sè lîng h ay c Êu tróc NST . n ghiªn cøu ph¶ hÖ D¹ng tãc, nhãm m¸u . . c hñ yÕu do kiÓu gen quy ®Þnh ; Ph¬ng ph¸p t©m lý , tuæi thä . . . chÞu n hiÒu ¶nh h ëng cña m «i n ghiªn cøu tÕ bµo tr êng . 24
tiÕt 23 Di truyÒn häc ngêi Ch¬ng v Bµi : ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ë ngêi vµ øng dông trong y häc lª thÞ lÖ hµ Ngêi so¹n : GV Trêng thpt-bc nguyÔn trêng té
môc tiªu : Qua bµi nµy: VÒ mÆt kiÕn thøc : HS n¾m ®îc:  C¬ thÓ con ngêi vÒ mÆt sinh häc còng tu©n theo nh÷ng quy luËt di truyÒn vµ biÕn dÞ chung cña sinh vËt .  Kh¶ n¨ng øng dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ di truyÒn ë ngêi vµo y häc vµ ®êi sèng. VÒ mÆt kü n¨ng: ph¸t triÓn kü n¨ng :  Kü n¨ng tù häc víi s¸ch giao khoa .  Quan s¸t , so s¸nh , ph©n tÝch, tæng hîp.  Gi¶i to¸n di truyÒn . VÒ mÆt gi¸o dôc :  N©ng cao ý thøc b¶o vÖ m«i trêng , b¶o vÖ t¬ng lai di truyÒn cña con ngêi . Ph¬ng ph¸p: KÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p trùc quan, vÊn ®¸p gîi më, sö dông c©u hái vµ bµi tËp , tæ chøc ho¹t ®éng trong häc tËp , trªn nÒn gi¸o ¸n ®iÖn tö . T/G Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS PhÇn tr×nh diÔn
Phót 6 Slide 1, 2 , 3 tr×nh diÔn nhanh Slide 4 ®Çu giê . III KiÓm tra bµi cò : III iÓm cò KiÓm tra bµi cò : Tr×nh diÔn Tr×nh bµy néi dung , môc ® Ých , kÕt qu¶ cña c¸c ph¬ ng bµy néi kÕt cña slide 4 . ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ë ng êi : ph¸p nghiªn cøu ng  Gäi mét häc sinh lªn b¶ng tr¶ lêi. Néi dung Môc ®Ých KÕt qu¶  Yªu cÇu nh÷ng HS Nghiªn kh¸c l¾ng nghe v× cã cøu thÓ ®îc gäi ®Ó bæ ph¶ h Ö sung kiÕn thøc . HS thùc hiÖn yªu cÇu Nghiªn cøu trÎ ®ång sinh Nghiªn cøu tÕ bµo 1 Tr×nh diÔn slide 5 28 GV ®Æt vÊn ®Ò :  Nh÷ng kiÕn thøc di Slide 5 truyÒn ®· ®îc øng dông nh thÕ nµo III Di truyÒn y häc : häc trong y häc vµ ®êi sèng ?  Víi nh÷ng kiÕn thøc di truyÒn ®· häc, c¸c em cã thÓ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn y häc vµ ®êi sèng ( ë gãc ®é hiÓu biÕt cña c¸c em ) nh thÕ nµo ? 5 Ho¹t ®éng I 22 Chia HS thµnh c¸c nhãm
häc tËp ( hai bµn lµm nªn mét Slide 6 nhãm ) . Tæ chøc thùc hiÖn :  Cã n¨m vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt .  C¸c nhãm sÏ tù nguyÖn nhËn t vÊn mét vÊn ®Ò ( tríc khi vÊn ®Ò ®îc nªu ). Tïy vÊn ®Ò khã hay dÔ vµ møc ®é chÝnh x¸c khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mµ GV sÏ ®Þnh sè ®iÓm tèt ®îc thëng  C¸c nhãm cßn l¹i còng sÏ tham gia gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nhËn xÐt vµ bæ sung khi cÇn thiÕt . 6 Tr×nh diÔn slide 7 :  Nªu vÊn ®Ò thø nhÊt . Slide 7 12 – NTT ¬i ! M×nh lµ con g¸i ót, n¨m nay m×nh häc líp 11, 12 lµ ót cßn chÞ m×nh s¾p tèt nghiÖp §¹i häc , c¶ hai chÞ em m×nh hai m×nh  Nªu híng gi¶i quyÕt HS tham gia gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lu«n lµ niÒm tù hµo cña bè mÑ. ThÕ mµ b©y giê bè mÑ lu m×nh ®ét nhiªn muèn cã thªm mét cËu con trai n÷a . NghÜ con trai n÷a NghÜ ®óng . . ®Õn viÖc mÑ m×nh lín tuæi råi (46 råi ®ã ) mµ l¹i mang (46 r åi mang C¸c em cã thÓ nªu thªm thai em bÐ, m×nh thÊy quª quª lµm sao ! M×nh muèn lµm thai lµm sao bè mÑ ®æi ý, song kh«ng biÕt ph¶i nãi sao cho thuyÕt phôc, ph¶i nãi  GV nhËn xÐt , cho cho nh÷ng ý kiÕn riªng cña m×nh b¹n h·y gióp m×nh víi ! b¹n ®iÓm tèt . ngoµi nh÷ng ý ghi trªn c¸c slide , nÕu chÝnh x¸c còng sÏ H·y nãi víi bè mÑ b¹n r»ng : H·y b¹n ®îc chÊp nhËn . Hy väng sinh con trai kh«ng ch¾c sÏ thùc hiÖn ®îc îc  (chØ 50% ) Khi tuæi ngêi mÑ cao sinh lý tÕ bµo bÞ rèi lo¹n, v× vËy vËy  trong gi¶m ph©n h×nh thµnh giao tö dÔ sinh c¸c g iao tö trong giao cã nh÷ng cÆp NST bÊt thêng , qua thô tinh t¹o ra d¹ng cã dÞ béi ë mét sè cÆp NST , g©y ra c¸c tËt bÖnh di truyÒn tËt nh thÓ 3 NST 21 lµm trÎ bÞ héi chøng § ao . . . ®ã sÏ lµ nh ao sÏ lµ ®iÒu bÊt h¹nh c ho em bÐ vµ c¶ gia ®×nh . cho vµ Cã thÓ b¹n sÏ thuyÕt phôc ®îc bè mÑ b¹n ®Êy . Cã b¹n ® 7 Tr×nh diÔn slide 8 Slide 8
 Nªu vÊn ®Ò thø hai . Vî chång t«i ®Òu cã thÞ lùc b×nh thêng nhng con trai t«i l¹i HS tham gia gi¶i quyÕt vÊn ®Ò m¾c bÖnh mï mµu. T«i cø suy nghÜ m·i t¹i sao l¹i thÕ? Vµ nÕu chóng . t«i sinh ®øa con thø hai, liÖu ch¸u cã thÓ vÉn m¾c bÖnh nµy kh«ng? Tû lÖ sinh ch¸u thø hai cã bÖnh lµ bao nhiªu? Chóng t«i muèn ®øa con thø hai kh«ng ph¶i chÞu sè phËn hÈm hiu nh anh nã, chóng t«i ph¶i lµm g× ®©y? ! H·y cho chóng t«i c©u tr¶ lêi ®i , b¹n 12 - NTT ¬i !  Nªu híng gi¶i quyÕt C¬ së lý luËn ®Ó gi¶i thÝch : ®óng . - BÖnh mï mµu do mét gen lÆn n»m trªn NST X quy ®Þnh. Trêng hîp nµy do ngêi vî cã kiÓu gen XM Xm vµ chÞ ®· truyÒn bÖnh cho con trai. - Cã thÓ suy ra tû lÖ m¾c bÖnh ë ®êi con nh sau: XM Xm  GV nhËn xÐt cho ®iÓm XM XM XM XMXm tèt . XMY XmY Y 25% - NÕu muèn ch¾c ch¾n ngêi con thø 2 kh«ng bÖnh th× chØ cã thÓ lµ con g¸i . 8 Slide 9 Tr×nh diÔn slide 9 B¹n t«i thËt khèn khæ ! Anh Êy bÞ bÖnh ®¸i th¸o B¹n thËt ®¸i th¸o  Nªu vÊn ®Ò thø ba . ®êng do di truyÒn, cã c¸ch g× gióp ®ì anh Êy kh«ng? HS tham gia gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ® Lµm thÕ nµo ®Ó ch÷a tËn gèc c¨n bÖnh quû qu¸i Êy ?! Lµm ¸i Êy ?! . Anh Êy hoµn toµn bi quan , nhê b¹n ®Êy, b¹n 12 - NTT, Anh hoµn quan nhê b¹n NTT, b¹n h·y chØ cho t«i c¸ch khuyªn gi¶i anh Êy ®i . chØ ªn gi¶i anh  Nªu híng gi¶i quyÕt ®óng . B¹n cã khuyªn anh Êy thÕ nµy kh«ng ?  Anh Êy kh«ng nªn qu¸ bi quan. §Ó ch÷a tËn bi quan §Ó ch tËn gèc bÖnh nµy lµ ®iÒu khã thÓ , tuy nhiªn anh gèc iÒu tuy anh Êy cã thÓ ch÷a bÖnh b»ng c¸ch : Êy ch  GV nhËn xÐt , cho ®iÓm  ¸p dông chÕ ®é ¨n kiªng .ng tèt .  Tiªm Insulin vµ c¸c lo¹i thuèc hç trî kh¸c Tiªm thuèc theo chØ dÉn cña B¸c sÜ . sÜ  Gi÷ g×n vµ t¨ng cêng søc kháe b»ng ng cêng b»ng c¸ch tËp thÓ dôc nhÑ . c¸ch NÕu cã, b¹n ®· khuyªn ®óng ®Êy.  9
Tr×nh diÔn slide 10 HS tham gia gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Slide 10  Nªu vÊn ®Ò thø t . . M×nh vµ anh hä m×nh yªu nhau ( chóng m×nh lµ anh em c« cËu ruét ), ), nhng gia ®×nh ng¨n cÊm d÷ l¾m . MÑ m×nh lo r»ng chóng m×n h råi sÏ nh nh bÞ Thîng ®Õ trõng ph¹t , sÏ l¹i sinh ra nh ÷ng ®øa con c©m ®i Õc bÈm bÞ l¹i sinh iÕc sinh nh nh÷ng cuéc h«n nh©n t¬ng tù chóng m×nh trong dßng hä sinh nh  Nªu híng gi¶i quyÕt nh÷ng ®êi tríc. Nh ng m×nh kh«ng sî, m×nh kh«ng tin vµo ®iÒu nh iÒu ®óng . huyÔn hoÆc Êy. B¹n cã cho r»ng chóng m×nh quyÕt ®Þnh ® óng kh«ng ? huyÔn H·y cho chóng m×nh biÕt ý kiÕn cña b¹n ®i, b¹n 12- NTT th©n mÕn! H·y NTT th  Theo b¹n c« Êy sai ph¶i kh«ng? V× r»ng: ph¶i kh  Cuéc h«n nh©n Êy vi ph¹m LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh.  GV nhËn xÐt , cho  Kh ¶ n¨ng lµ dßng hä c« Êy cã gen ® ét biÕn lÆn quy ®Þnh tËt c©m ® iÕc bÈm sinh , kÕt h«n gÇn sÏ t¹o ®i Òu iÒu ®iÓm tèt . kiÖn cho thÓ ®ång hîp vÒ gen lÆn Êy ®îc xuÊt hiÖn , kiÖn vµ nh÷ng ®øa con bÊt h¹nh kia sÏ cã thÓ chµo ®êi . vµ h¹nh kia Thî ng ® Õ kh «n g trõng ph¹t c« Êy , mµ c« Êy ®· tù Th îng kh ng trõng ph¹t v× sù thiÕu hiÓu biÕt cña chÝnh m× nh . trõng sù m×nh  B ¹n khuyªn c« Êy h·y tõ bá ý ®Þnh sai lÇm nghiªm träng B¹n khuyªn tõ ªm träng ®ã ®i nhÐ ! ®ã nhÐ 10 Tr×nh diÔn slide 11 HS tham gia gi¶i quyÕt vÊn ®Ò  Nªu vÊn ®Ò thø n¨m . . Slide 11 B¹n 12 - NTT ¬i ! Gia ®×nh m×nh b×nh thêng ,  Nªu híng gi¶i quyÕt nhng em g¸i m×nh bÞ bÖnh B¹ch t¹ng , vËy em g¸i ®óng . m×nh ®· thõa hëng yÕu tè di truyÒn nµy tõ ai ? NÕu em m×nh lËp gia ®×nh, liÖu nh÷ng ®øa con cña c« Êy cã m¾c bÖnh kh«ng? C¬ së gi¶i thÝch:   GV nhËn xÐt , cho BÖnh B¹ch t¹ng do mét gen lÆn (a) n»m trªn NST thêng  ®iÓm tèt . qui ®Þnh. Trêng hîp c« g¸i bÞ bÖnh B¹ch t¹ng (cã kiÓu gen aa) nghÜa  lµ bè mÑ ®Òu ë tr¹ng th¸i dÞ hîp mang gen lÆn (Aa). Khi c« Êy lËp gia ®×nh:   NÕu chång c« Êy ®ång hîp gen tréi ( AA) con c« Êy sÏ kh«ng bÖnh B¹ch t¹ng mÆc dï vÉn cã mang gen bÖnh .  NÕu chång c« Êy kh«ng bÖnh nhng kiÓu gen lµ Aa th× tû lÖ cña con c« Êy m¾c bÖnh lµ 50%.  NÕu chång c« Êy còng bÞ bÖnh B¹ch t¹ng nh c« Êy ( aa) th× 100% con c« Êy sÏ bÞ B¹ch t¹ng 11