zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Triết học

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 19 phần 10

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:37

Báo xấu

35
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 19 phần 10', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 19 phần 10

B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 738 739 M¸c-t−-nèp, A. (Pi-ke, A. X.) (1865 - 1935) ─ mét trong sè c¸c thñ lÜnh cña ®¹i häc tæng hîp ë Bruy-xen, Bre-xlau vµ BÐc-lanh, ng−êi xuÊt b¶n di s¶n tr−íc t¸c cña L¸t-xan, «ng lµ t¸c gi¶ tiÓu sö cña Ph. ¡ng-ghen "ph¸i kinh tÕ", mét phÇn tö men-sª-vÝch næi tiÕng; sau nµy, M¸c-t−- vµ mét sè t¸c phÈm vÒ lÞch sö chñ nghÜa x· héi vµ phong trµo c«ng nèp lµ ®¶ng viªn §¶ng céng s¶n. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 80 thÕ kû XIX, nh©n. ─ 324. tham gia c¸c nhãm d©n ý, n¨m 1886, bÞ b¾t vµ bÞ ®µy ®i miÒn §«ng Xi-bi-ri, trong thêi gian ®i ®µy, «ng trë thµnh ®¶ng viªn d©n chñ - M¸c (Marx), C¸c (1818 - 1883) ─ ng−êi s¸ng lËp ra chñ nghÜa céng s¶n khoa x· héi. N¨m 1900, bá ra n−íc ngoµi sèng l−u vong, lµ uû viªn trong häc, nhµ t− t−ëng thiªn tµi, l·nh tô vµ ng−êi thÇy cña giai cÊp v« s¶n ban biªn tËp t¹p chÝ "Sù nghiÖp c«ng nh©n" ─ mét c¬ quan ng«n quèc tÕ (xem bµi cña V. I. Lª-nin "C¸c M¸c (S¬ l−îc tiÓu sö, kÌm theo luËn cña "ph¸i kinh tÕ", ®· chèng l¹i tê "Tia löa" cña Lª-nin. T¹i §¹i sù tr×nh bµy chñ nghÜa M¸c)". - Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, lµ ®¹i biÓu cña thËt, Hµ-néi, 1963, t. 21, tr. 33 - 94). ─ 98, 324, 430, 466, 468, 476. "Héi liªn hiÖp nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Nga ë n−íc ngoµi", M¸c-tèp, L. (Txª-®Ðc-bau-m¬, I-u. ¤.) (1873 - 1923) ─ mét trong nh÷ng mét ng−êi chèng l¹i ph¸i "Tia löa"; sau ®¹i héi, gia nhËp ph¸i men- thñ lÜnh cña ph¸i men-sª-vÝch. M¸c-tèp tham gia phong trµo d©n sª-vÝch. M¸c-t−-nèp tham gia §¹i héi V (§¹i héi Lu©n-®«n) cña chñ - x· héi vµo nöa ®Çu nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX. N¨m 1895, tham ®¶ng víi t− c¸ch lµ ®¹i biÓu cña tæ chøc £-ca-tª-ri-n«-xl¸p. Trong gia tæ chøc ra "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ vµ cã cao trµo c¸ch m¹ng nh©n" ë Pª-tÐc-bua vµ trong vô ¸n vÒ tæ chøc nµy M¸c-tèp ®· bÞ b¾t míi, ®· theo ph¸i thñ tiªu. Trong thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn n¨m 1896 vµ bÞ ®µy ®i Tu-ru-khan-xc¬ 3 n¨m. N¨m 1900, sau khi ®i thø nhÊt, gi÷ lËp tr−êng ph¸i gi÷a, sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n ®µy vÒ, M¸c-tèp tham gia chuÈn bÞ xuÊt b¶n tê "Tia löa" vµ lµ uû th¸ng Hai 1917, lµ ®¶ng viªn men-sª-vÝch - quèc tÕ chñ nghÜa. Sau viªn trong ban biªn tËp cña tê b¸o nµy. T¹i §¹i héi II cña §¶ng c«ng C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, «ng tõ bá ph¸i men-sª- nh©n d©n chñ - x· héi Nga, lµ ®¹i biÓu cña tæ chøc "Tia löa", cÇm vÝch. Trong nh÷ng n¨m 1918 - 1920, «ng lµm gi¸o viªn ë U-cra-i-na. ®Çu c¸nh thiÓu sè c¬ héi chñ nghÜa t¹i ®¹i héi vµ tõ ®ã, lµ mét trong N¨m 1923, t¹i §¹i héi XII cña §¶ng céng s¶n (b) Nga, «ng ®−îc kÕt nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o c¸c c¬ quan trung −¬ng cña ph¸i men-sª-vÝch n¹p vµo ®¶ng, c«ng t¸c t¹i ViÖn C. M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen; tõ n¨m vµ lµ chñ biªn c¸c c¬ quan xuÊt b¶n men-sª-vÝch. §· tham gia §¹i 1924, «ng lµ uû viªn ban biªn tËp t¹p chÝ "Quèc tÕ céng s¶n". ─ 55, héi V (§¹i héi Lu©n-®«n) cña ®¶ng. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n 112, 132, 178 - 179, 261, 270- 271, 325, 349, 373, 378. ®éng thèng trÞ vµ cã cao trµo c¸ch m¹ng míi, M¸c-tèp lµ phÇn tö M¸c-xi-mèp, N. ─ xem B«-g®a-nèp, A. thñ tiªu, lµm chñ biªn tê b¸o "TiÕng nãi ng−êi d©n chñ - x· héi" cña Men-si-cèp, M. O. (1859 - 1919) ─ mét nhµ chÝnh luËn ph¶n ®éng, céng t¸c ph¸i thñ tiªu, ®· tham gia Héi nghÞ th¸ng T¸m chèng ®¶ng (1912). viªn cña tê b¸o Tr¨m ®en "Thêi míi"; b¾t ®Çu ho¹t ®éng v¨n häc vµo Trong thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, ®· gi÷ lËp tr−êng n¨m 1879. V. I. Lª-nin gäi Men-si-cèp lµ "con chã gi÷ nhµ trung thµnh ph¸i gi÷a; cã tham gia c¸c Héi nghÞ Xim-mÐc-van vµ Héi nghÞ Ki- cña ph¸i Tr¨m ®en Nga hoµng" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n en-tan. Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, ®· cÇm ®Çu Sù thËt, Hµ-néi, 1973, t. 17, tr. 117). Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa nhãm men-sª-vÝch - quèc tÕ chñ nghÜa. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ th¸ng M−êi, y r¸o riÕt ®Êu tranh chèng ChÝnh quyÒn x«-viÕt, bÞ xö nghÜa th¸ng M−êi, ®· ch¹y sang phÝa kÎ thï c«ng khai chèng l¹i b¾n n¨m 1919 v× ho¹t ®éng ph¶n c¸ch m¹ng. ─ 223. ChÝnh quyÒn x«-viÕt. N¨m 1920, sang §øc sèng l−u vong, xuÊt b¶n Mª-rinh (Mehring), Phran-tx¬ (1846 - 1919) ─ nhµ ho¹t ®éng xuÊt s¾c ë BÐc-lanh tê b¸o men-sª-vÝch ph¶n c¸ch m¹ng "TruyÒn tin x· héi cña phong trµo c«ng nh©n §øc, mét trong nh÷ng thñ lÜnh vµ nhµ chñ nghÜa". ─ 15, 18, 20, 55, 77, 78, 174, 176 - 178, 186, 188, 196, 261, lý luËn cña c¸nh t¶ trong §¶ng d©n chñ - x· héi §øc; nh÷ng n¨m 262, 263, 264, 265, 270 - 271, 299, 325, 330 - 331, 340, 347, 349 - 350, 1876 - 1882, «ng ®øng trªn lËp tr−êng cña chñ nghÜa tù do t− s¶n, 353, 372 - 373, 378, 383, 388, 389, 391, 400, 463 - 467, 469, 471, 474 - sau ®ã, «ng tiÕn dÇn sang phÝa t¶, «ng lµ chñ biªn cña tê b¸o d©n 475, 476 - 480, 486, 501, 511, 517, 521. chñ "Volkszeitung" ("B¸o nh©n d©n"), «ng lªn tiÕng chèng Bi-xm¸c
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 740 741 Mi-kha ─ xem Tx¬-kha-cai-a, M. G. b¶o vÖ §¶ng d©n chñ - x· héi. N¨m 1891, «ng gia nhËp §¶ng d©n chñ - x· héi §øc. ¤ng lµ céng t¸c viªn tÝch cùc vµ lµ mét trong Mi-kha-in ─ xem I-xóp, I. A. nh÷ng biªn tËp viªn cña c¬ quan lý luËn cña ®¶ng ─ t¹p chÝ "Die Mi-kha-in ─ xem Vi-l«-nèp, N. E. Neue Zeit" ("Thêi míi"); vÒ sau, «ng lµm chñ biªn tê "Leipziger Volkszeitung" ("B¸o nh©n d©n Lai-pxÝch"). N¨m 1893, t¸c phÈm cña Mi-khai-l«-va, N. ─ xem Gan-bÐc-st¸t, R. X. «ng "TruyÒn thuyÕt vÒ Lª-xinh" ®−îc in thµnh s¸ch riªng, n¨m 1897, Min-l¬-r¨ng (Millerand), A-lÕch-xan-®r¬ £-chiªn (1859 - 1943) ─ mét nhµ «ng cho xuÊt b¶n t¸c phÈm gåm 4 tËp - "LÞch sö §¶ng d©n chñ - x· ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p; trong nh÷ng n¨m 80 thÕ kû XIX, Min-l¬- héi §øc". Mª-rinh cã nhiÒu cèng hiÕn cho viÖc xuÊt b¶n di s¶n tr−íc r¨ng lµ mét phÇn tö cÊp tiÕn tiÓu t− s¶n; trong nh÷ng n¨m 90 thÕ kû t¸c cña M¸c, ¡ng-ghen vµ L¸t-xan; n¨m 1918, «ng cho xuÊt b¶n XIX, ®· gia nhËp ph¸i x· héi chñ nghÜa, cÇm ®Çu khuynh h−íng c¬ cuèn s¸ch nãi vÒ th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña C. M¸c. Mª-rinh tÝch cùc héi chñ nghÜa trong phong trµo x· héi chñ nghÜa Ph¸p. N¨m 1899, ®Êu tranh chèng chñ nghÜa c¬ héi vµ chñ nghÜa xÐt l¹i trong hµng tham gia chÝnh phñ t− s¶n ph¶n ®éng cña Van-®Ðc-Rót-x«, trong ®ã, ngò Quèc tÕ II, lªn ¸n chñ nghÜa Cau-xky, nh−ng bªn c¹nh ®ã l¹i y ®· hîp t¸c víi tªn ®ao phñ cña C«ng x· Pa-ri lµ t−íng Ga-lÝp-phª. còng m¾c ph¶i nh÷ng sai lÇm cña c¸nh t¶ ë §øc: sî ®o¹n tuyÖt vÒ V. I. Lª-nin ®· v¹ch trÇn chñ nghÜa Min-l¬-r¨ng, coi ®ã lµ sù ph¶n béi mÆt tæ chøc víi bän c¬ héi chñ nghÜa. ¤ng ®· triÖt ®Ó b¶o vÖ chñ quyÒn lîi cña giai cÊp v« s¶n, mét sù thÓ hiÖn thùc tiÔn cña chñ nghÜa nghÜa quèc tÕ, chµo mõng C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi. xÐt l¹i, vµ v¹ch ra nh÷ng cçi rÔ x· héi cña chñ nghÜa Min-l¬-r¨ng. ¤ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o "Liªn minh Xp¸c-ta-cót" c¸ch m¹ng, vµ gi÷ mét vai trß quan träng trong viÖc thµnh lËp §¶ng Sau khi bÞ khai trõ ra khái §¶ng x· héi chñ nghÜa vµo n¨m 1904, céng s¶n §øc. ─ 412, 468. Min-l¬-r¨ng ®· cïng víi nh÷ng phÇn tö tr−íc kia lµ x· héi chñ Mª-scèp-xki ─ xem G«n-®en-bÐc, I. P. nghÜa (nh− Bri-¨ng, Vi-vi-a-ni) lËp ra nhãm "nh÷ng ng−êi x· héi Mi-li-u-cèp, P. N. (1859 - 1943) ─ thñ lÜnh §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, mét t− chñ nghÜa ®éc lËp". Vµo nh÷ng n¨m 1909 - 1910, 1912 - 1913, 1914 - 1915, y gi÷ nhiÒu c−¬ng vÞ bé tr−ëng. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ t−ëng gia næi tiÕng cña giai cÊp t− s¶n ®Õ quèc chñ nghÜa Nga, mét nghÜa th¸ng M−êi, y lµ mét trong nh÷ng kÎ tæ chøc ra cuéc can nhµ sö häc vµ nhµ chÝnh luËn. Tõ n¨m 1886, y lµ phã gi¸o s− Tr−êng thiÖp chèng Liªn-x«; trong nh÷ng n¨m 1920 - 1924, Min-l¬-r¨ng lµ ®¹i häc tæng hîp M¸t-xc¬-va. B¾t ®Çu ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµo nöa tæng thèng n−íc Céng hoµ Ph¸p. Th¸ng S¸u 1924, sau th¾ng lîi t¹i ®Çu nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX; tõ n¨m 1902, y tÝch cùc céng t¸c víi cuéc bÇu cö cña c¸c ®¶ng t− s¶n c¸nh t¶ ─ c¸c ®¶ng nµy ®· kh«ng t¹p chÝ "Gi¶i phãng" cña ph¸i tù do t− s¶n, xuÊt b¶n ë n−íc ngoµi. chÞu hîp t¸c víi Min-l¬-r¨ng ─ nªn y ®· buéc ph¶i tõ chøc. Trong Th¸ng M−êi 1905, lµ mét trong nh÷ng nh©n vËt lËp ra §¶ng d©n chñ - nh÷ng n¨m 1925 - 1927, y ®−îc bÇu lµm th−îng nghÞ sÜ. ─ 375 - 376. lËp hiÕn, sau ®ã, lµ chñ tÞch Ban chÊp hµnh trung −¬ng cña ®¶ng nµy vµ lµ chñ biªn cña c¬ quan ng«n luËn trung −¬ng ─ b¸o "Ng«n luËn". Moãc-ga-ri (Morgari) ¤-®i-n« (1865 - 1929) ─ ®¶ng viªn x· héi chñ nghÜa Y lµ ®¹i biÓu cña §u-ma nhµ n−íc III vµ IV. Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - ý, mét nhµ b¸o. ¤ng tham gia vµo viÖc thµnh lËp vµ vµo ho¹t ®éng t− s¶n th¸ng Hai 1917, y lµ bé tr−ëng Bé ngo¹i giao trong ChÝnh phñ cña §¶ng x· héi chñ nghÜa ý, ®øng trªn lËp tr−êng ph¸i gi÷a, lµ l©m thêi t− s¶n ®Çu tiªn, y thi hµnh chÝnh s¸ch ®Õ quèc chñ nghÜa thµnh viªn cña nhãm gäi lµ ph¸i nhÊt thÓ. Tõ n¨m 1897, «ng lµ nghÞ nh»m tiÕp tôc chiÕn tranh "cho ®Õn th¾ng lîi cuèi cïng"; th¸ng T¸m sÜ. Trong nh÷ng n¨m 1906 - 1908, «ng l·nh ®¹o c¬ quan ng«n luËn 1917, y r¸o riÕt tham gia chuÈn bÞ cuéc næi lo¹n ph¶n c¸ch m¹ng cña trung −¬ng cña §¶ng x· héi chñ nghÜa ý ─ tê b¸o "Avanti!" ("TiÕn Coãc-ni-lèp. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, y trë lªn"). Trong thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, «ng ®· ñng hé thµnh mét trong nh÷ng kÎ tæ chøc cuéc can thiÖp vò trang cña n−íc viÖc kh«i phôc c¸c mèi liªn hÖ x· héi chñ nghÜa quèc tÕ. ¤ng tham ngoµi chèng n−íc Nga x«-viÕt. Y lµ mét phÇn tö ho¹t ®éng r¸o riÕt gia Héi nghÞ Xim-mÐc-van, t¹i ®ã, ®· gi÷ lËp tr−êng ph¸i gi÷a. trong hµng ngò bän b¹ch vÖ l−u vong. Tõ n¨m 1921, y xuÊt b¶n tê b¸o Trong nh÷ng n¨m 1919 - 1921, «ng lµ th− ký ®¶ng ®oµn x· héi chñ "Tin giê chãt" t¹i Pa-ri. ─ 67, 69, 88, 228 - 235, 295, 357, 362, 549. nghÜa t¹i nghÞ viÖn. ─ 65.
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 742 743 M«n-ken-bua (Molkenbuhr), HÐc-man (1851 - 1927) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng. ¤ng ®· nhiÒu lÇn bÞ chÝnh phñ x· héi §øc, vÒ nghÒ nghiÖp lµ c«ng nh©n s¶n xuÊt thuèc l¸. Trong Nga hoµng khñng bè. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, nh÷ng n¨m 60 thÕ kû XIX, ®· tham gia Tæng héi c«ng nh©n §øc do «ng ®· cã nh÷ng sù dao ®éng ®iÒu hoµ chñ nghÜa ®èi víi ph¸i thñ L¸t-xan s¸ng lËp. Do cã ®¹o luËt ®Æc biÖt chèng nh÷ng ng−êi x· héi tiªu. Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, «ng lµ phã chñ chñ nghÜa nªn n¨m 1881 «ng ®· bÞ trôc xuÊt ra n−íc ngoµi vµ sèng ë tÞch, sau ®ã, lµ chñ tÞch X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n M¸t-xc¬-va. T¹i Mü cho ®Õn n¨m 1884. Tõ n¨m 1890, lµ chñ biªn tê b¸o "Hamburger §¹i héi II c¸c X«-viÕt toµn Nga, «ng ®−îc bÇu lµm bé tr−ëng Bé d©n Echo" ("TiÕng vang H¨m-bua") cña §¶ng d©n chñ - x· héi; tõ n¨m uû c«ng th−¬ng nghiÖp. Th¸ng M−êi mét 1917, N«-ghin lµ ng−êi ñng 1904, lµ Tæng bÝ th− §¶ng d©n chñ - x· héi §øc; lµ uû viªn Côc quèc hé chñ tr−¬ng thµnh lËp chÝnh phñ liªn hiÖp cã sù tham gia cña ph¸i tÕ x· héi chñ nghÜa. Trong nh÷ng n¨m 1890 - 1906, 1907 - 1918 vµ men-sª-vÝch vµ ph¸i x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng, ®· t¸n thµnh b¶n 1920 - 1924, M«n-ken-bua lµ ®¹i biÓu Quèc héi §øc; tõ n¨m 1911 ®Õn tuyªn bè cña Ca-mª-nÐp, cña R−-cèp vµ cña nh÷ng phÇn tö c¬ héi n¨m 1924, lµ chñ tÞch ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong Quèc héi §øc. chñ nghÜa kh¸c vÒ viÖc hä rót ra khái Ban chÊp hµnh trung −¬ng vµ Trong thêi gian chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, lµ phÇn tö x· héi - Héi ®ång bé tr−ëng d©n uû. VÒ sau, «ng ®· thõa nhËn c¸c sai lÇm cña s«-vanh. Sau C¸ch m¹ng th¸ng M−êi mét 1918 ë §øc, ®−îc bÇu vµo m×nh. Tõ n¨m 1918, «ng ®¶m nhiÖm c¸c träng tr¸ch trong c«ng t¸c x«- Ban chÊp hµnh ®¹i biÓu c«ng nh©n vµ binh lÝnh BÐc-lanh, ë ®©y, M«n- viÕt vµ c«ng t¸c kinh tÕ. ─ 270. ken-bua ®· thi hµnh chÝnh s¸ch liªn minh víi chÝnh phñ t− s¶n ph¶n c¸ch m¹ng. ─ 240, 245. ¤ N ¤-d«-lin, M¸c-tin (sinh n¨m 1870) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi, c«ng nh©n. ¤ng lµ ®¹i biÓu §¹i héi III cña §¶ng d©n chñ - x· héi xø L¸t-vi-a Ni-c«-la-Ðp ─ xem Cra-xin, L. B. (1908), «ng ®−îc bÇu lµm uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng Ni-c«-lai I (R«-ma-nèp) (1796 - 1855) ─ hoµng ®Õ Nga (1825 - 1855). ─ 63. d©n chñ - x· héi xø L¸t-vi-a. ¤ng tham gia Héi nghÞ toµn thÓ th¸ng Giªng (1910) cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n Ni-c«-lai II (R«-ma-nèp) (1868 - 1918) ─ hoµng ®Õ Nga cuèi cïng, lµm vua chñ - x· héi Nga víi t− c¸ch lµ ®¹i biÓu cña §¶ng d©n chñ - x· héi xø tõ n¨m 1894 ®Õn C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917. Ngµy L¸t-vi-a. N¨m 1911, «ng l¹i ®−îc bÇu vµo Ban chÊp hµnh trung −¬ng 17 th¸ng B¶y 1918, bÞ xö b¾n ë £-ca-tª-rin-bua (XvÐc-®lèp-xc¬) theo §¶ng d©n chñ - x· héi xø L¸t-vi-a. ¤ng gia nhËp ph¸i men-sª-vÝch quyÕt ®Þnh cña X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n vµ binh sÜ vïng U-ran. ─ 64 - ñng hé ®¶ng. ¤ng ®· sèng l−u vong ë Mü. Tõ n−íc ngoµi trë vÒ n−íc 66, 69, 87, 88, 230, 282, 285, 292 - 293, 294, 296, 297, 298, 318. L¸t-vi-a t− s¶n, «ng gia nhËp ®¶ng men-sª-vÝch. N«-ghin, V. P. (1878 - 1924) ─ nhµ c¸ch m¹ng chuyªn nghiÖp, vÒ sau lµ N¨m 1941, khi bän §øc chiÕm ®ãng n−íc Céng hoµ x· héi chñ mét nhµ ho¹t ®éng xuÊt s¾c cña ®¶ng vµ nhµ n − íc Liªn-x«. ¤ng nghÜa x«-viÕt L¸t-vi-a, «ng bÞ b¾t vµ bÞ giam ë tr¹i tËp trung vµ cã lÏ gia nhËp §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga n¨m 1898, lµm ®· hy sinh ë ®ã. ─ 397. c«ng t¸c ®¶ng ë Nga vµ ë n − íc ngoµi, «ng lµ ®¹i diÖn cña b¸o "Tia löa". N¨m 1903, «ng lµ ®¹i diÖn cña Ban tæ chøc triÖu tËp P §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, sau ®¹i héi, «ng trë thµnh ®¶ng viªn b«n-sª-vÝch. ¤ng ®· tÝch cùc tham gia P. ─ xem §nÐp-ni-tx¬-ki, P. N. c¸ch m¹ng 1905 - 1907, lµ uû viªn Ban chÊp hµnh ®¶ng bé Pª-tÐc- P-i, I-a. ─ xem Pi-lª-tx¬-ki, I-a. A. bua, sau ®ã, lµ uû viªn Ban chÊp hµnh ®¶ng bé Ba-cu. ¤ng lµ ®¹i Pan-nª-cóc (Panneckoek), An-t«-ni (1873 - 1960) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· biÓu §¹i héi V (§¹i héi Lu©n-®«n) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, ®¹i diÖn cho tæ chøc M¸t-xc¬-va; «ng ® − îc bÇu lµm héi Hµ-lan, gi¸o s− thiªn v¨n häc Tr−êng ®¹i häc tæng hîp
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 744 745 Pª-sª-kh«-nèp, A. V. (1867 - 1933) ─ nhµ ho¹t ®éng x· héi t− s¶n vµ nhµ Am-xtÐc-®am. N¨m 1907, «ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp tê b¸o "De Tribune" ("DiÔn ®µn") ─ c¬ quan ng«n luËn cña c¸nh t¶ chÝnh luËn t− s¶n. Trong nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX, Pª-sª-kh«-nèp §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Hµ-lan. Tõ n¨m 1910, «ng liªn hÖ theo ph¸i d©n tuý tù do chñ nghÜa; lµ céng t¸c viªn vµ tõ n¨m chÆt chÏ víi nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi c¸nh t¶ §øc, tÝch cùc 1904, lµ uû viªn ban biªn tËp t¹p chÝ "Cña c¶i n −íc Nga"; céng t¸c céng t¸c víi c¸c c¬ quan ng«n luËn cña hä: b¸o "Bremer Bürger- víi t¹p chÝ "Gi¶i phãng" cã khuynh h −íng qu©n chñ - tù do chñ Zeitung" ("B¸o c«ng d©n Brª-m¬") vµ t¹p chÝ "Lichtstrahlen" ("Tia nghÜa vµ cña tê b¸o "N−íc Nga c¸ch m¹ng" cña ph¸i x· héi chñ s¸ng"). Trong thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, «ng lµ ng−êi nghÜa - c¸ch m¹ng. Trong nh÷ng n¨m 1903 - 1905, ®· gia nhËp theo chñ nghÜa quèc tÕ, tham gia xuÊt b¶n t¹p chÝ "Vorbote" ("Ng−êi "Héi liªn hiÖp gi¶i phãng", tõ n¨m 1906, Pª-sª-kh«-nèp lµ mét tiªn khu") ─ c¬ quan lý luËn cña ph¸i t¶ Xim-mÐc-van. Trong nh÷ng trong nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o ®¶ng cña "nh÷ng ng−êi lao ®éng x· n¨m 1918 - 1921, «ng gia nhËp §¶ng céng s¶n Hµ-lan vµ tham gia héi chñ nghÜa nh©n d©n", mét ®¶ng tiÓu t− s¶n. Sau C¸ch m¹ng ho¹t ®éng cña Quèc tÕ céng s¶n. Pan-nª-cóc gi÷ mét lËp tr−êng cùc d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, y lµ bé tr−ëng Bé l−¬ng thùc cña t¶, bÌ ph¸i, n¨m 1920, ®· luËn chøng cho b¶n c−¬ng lÜnh hµnh ®éng ChÝnh phñ l©m thêi t− s¶n. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng cña ph¸i c¬ héi chñ nghÜa "c¸nh t¶" §øc. V. I. Lª-nin trong t¸c phÈm M−êi, y ®Êu tranh chèng ChÝnh quyÒn x«-viÕt; tõ n¨m 1922, lµ "BÖnh Êu trÜ "t¶ khuynh" trong phong trµo céng s¶n" ®· kÞch liÖt phª mét tªn b¹ch vÖ l−u vong. ─ 377. ph¸n quan ®iÓm cña Pan-nª-cóc vµ "nh÷ng ng−êi cùc t¶" kh¸c. N¨m Pª-t¬-r«-va, V. ─ xem R¸t-tsen-c«, L. N. 1921, Pan-nª-cóc ra khái ®¶ng céng s¶n vµ ch¼ng bao l©u sau ®· tõ Phan-li-e (FalliÌres), Clª-m¨ng ¸c-m¨ng (1841 - 1931) ─ mét nhµ ho¹t ®éng bá ho¹t ®éng chÝnh trÞ tÝch cùc. ─ 241. chÝnh trÞ t− s¶n ng−êi Ph¸p, lµm nghÒ luËt s−. Trong nh÷ng n¨m P¸c-vu-x¬ (Ghen-phan-®¬, A. L.) (1869 - 1924) ─ ®¶ng viªn men-sª-vÝch, 1876 - 1890, Phan-li-e lµ ®¹i biÓu h¹ nghÞ viÖn Ph¸p, trong ®ã Phan-li- vµo cuèi nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX vµ nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX, e ®· gia nhËp ph¸i céng hoµ t− s¶n «n hoµ. §· gi÷ c¸c chøc vô bé P¸c-vu-x¬ ho¹t ®éng trong hµng ngò §¶ng d©n chñ - x· héi §øc, tr−ëng trong nhiÒu néi c¸c. Tõ n¨m 1890, lµ th−îng nghÞ sÜ, trong thuéc c¸nh t¶ cña ®¶ng nµy; lµ chñ biªn b¸o "Sächsische Arbeiter- nh÷ng n¨m 1899 - 1906, lµ chñ tÞch th−îng nghÞ viÖn. Tõ n¨m 1906 Zeitung" ("B¸o c«ng nh©n D¾c-dªn"); ®· viÕt mét sè t¸c phÈm vÒ c¸c ®Õn n¨m 1913, Phan-li-e lµ tæng thèng n−íc Céng hoµ Ph¸p. ─ 65. vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi. Sau §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, ®· gia nhËp ph¸i men-sª-vÝch. Trong thêi kú C¸ch Phran-c¬, X. L. (1877 - 1950) ─ nhµ triÕt häc duy t©m vµ nhµ kinh tÕ häc t− m¹ng Nga lÇn thø nhÊt 1905 - 1907, P¸c-vu-x¬ ë Nga, céng t¸c víi s¶n. §· phª ph¸n häc thuyÕt gi¸ trÞ cña C. M¸c. N¨m 1906, lµ chñ biªn b¸o "B−íc ®Çu" cña ph¸i men-sª-vÝch, ®· kªu gäi tham gia §u-ma t¹p chÝ "Tù do vµ v¨n ho¸" cña c¸nh h÷u trong §¶ng d©n chñ - lËp Bu-l−-ghin, kiªn tr× s¸ch l−îc thùc hiÖn nh÷ng tho¶ thuËn nhá víi hiÕn. N¨m 1909, ®· tham gia v¨n tËp ph¶n c¸ch m¹ng "Nh÷ng c¸i ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn, v.v.. P¸c-vu-x¬ ®−a ra "thuyÕt c¸ch m¹ng mèc". Phran-c¬ lµ phã gi¸o s− Tr−êng ®¹i häc tæng hîp Pª-tÐc-bua vµ th−êng trùc" ph¶n m¸c-xÝt, sau ®ã, T¬-rèt-xki biÕn thuyÕt nµy thµnh gi¶ng d¹y trong nh÷ng tr−êng cao ®¼ng kh¸c. vò khÝ ®Êu tranh chèng chñ nghÜa Lª-nin. VÒ sau nµy, P¸c-vu-x¬ tõ N¨m 1922, Phran-c¬ ®· bÞ trôc xuÊt ra n−íc ngoµi. ─ 215 - 216, bá §¶ng d©n chñ - x· héi, trong thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 221, 467. nhÊt, y theo chñ nghÜa s«-vanh, tay sai cña chñ nghÜa ®Õ quèc §øc, Pi-ke, A. X. ─ xem M¸c-t−-nèp, A. tiÕn hµnh nh÷ng vô ®Çu c¬ lín, lµm giµu nhê c¸c kho¶n cung cÊp qu©n sù. Tõ n¨m 1915, y cho xuÊt b¶n t¹p chÝ "Die Glocke" ("C¸i Pi-lª-tx¬-ki, I-a. A. (P-i, I-a.) (sinh n¨m 1876) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· chu«ng") mµ Lª-nin ®¸nh gi¸ lµ "c¬ quan cña bän ph¶n béi vµ bän héi. N¨m 1898, ®· tham gia vµo ho¹t ®éng cña "Héi liªn hiÖp ®Êu ®Çy tí ti tiÖn ë §øc" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n" M¸t-xc¬-va. §· tham gia Hµ-néi, 1963, t. 21, tr. 496). ─ 209. cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng Pª-scèp, A. M. ─ xem Goãc-ki, M¸c-xim. thèng trÞ vµ cã cao trµo c¸ch m¹ng míi, Pi-lª-tx¬-ki theo ph¸i
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 746 747 tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, «ng ®øng trªn lËp tr−êng cña chñ nghÜa thñ tiªu, céng t¸c víi c¸c t¹p chÝ cña ph¸i men-sª-vÝch - thñ tiªu: x· héi - s«-vanh, b¶o vÖ s¸ch l−îc vÖ quèc cña ph¸i men-sª-vÝch. "Phôc h−ng" vµ "B×nh minh cña chóng ta". N¨m 1917, ®· tham gia Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, «ng trë vÒ n−íc c«ng t¸c tuyªn truyÒn cæ ®éng nh©n cã cuéc bÇu cö Quèc héi lËp Nga, cÇm ®Çu nhãm cùc h÷u lµ nhãm men-sª-vÝch vÖ quèc, lÊy tªn hiÕn, ®øng vÒ phÝa ph¸i men-sª-vÝch. VÒ sau, ®· gia nhËp ph¸i b«n- lµ nhãm "Thèng nhÊt", r¸o riÕt chèng ph¸i b«n-sª-vÝch, chèng c¸ch sª-vÝch. ─ 269 - 272. m¹ng x· héi chñ nghÜa, cho r»ng n−íc Nga ch−a chÝn muåi ®Ó Plª-kha-nèp, G. V. (1856 - 1918) ─ nhµ ho¹t ®éng lçi l¹c cña phong trµo c«ng chuyÓn sang chñ nghÜa x· héi. §èi víi C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa nh©n Nga vµ quèc tÕ, lµ nhµ tuyªn truyÒn ®Çu tiªn chñ nghÜa M¸c ë th¸ng M−êi, «ng cã th¸i ®é tiªu cùc, nh−ng kh«ng tham gia ®Êu n−íc Nga. N¨m 1875, khi cßn lµ sinh viªn, «ng ®· b¾t ®Çu liªn l¹c víi tranh chèng ChÝnh quyÒn x«-viÕt. ph¸i d©n tuý, víi c«ng nh©n Pª-tÐc-bua vµ tham gia ho¹t ®éng c¸ch V. I. Lª-nin ®¸nh gi¸ cao c¸c t¸c phÈm triÕt häc cña Plª-kha-nèp m¹ng; n¨m 1877, «ng gia nhËp tæ chøc d©n tuý "Ruéng ®Êt vµ tù do", vµ vai trß cña «ng trong viÖc phæ biÕn chñ nghÜa M¸c ë n−íc Nga; ®Õn n¨m 1879, sau khi tæ chøc nµy bÞ ph©n liÖt, «ng l¹i ®øng ®Çu tæ ®ång thêi, Lª-nin còng kÞch liÖt phª ph¸n Plª-kha-nèp ®· ®i chÖch chøc võa míi ®−îc thµnh lËp cña nh÷ng ng−êi d©n tuý "Chia ®Òu chñ nghÜa M¸c vµ ®· ph¹m ph¶i nh÷ng sai lÇm lín trong ho¹t ®éng ruéng ®Êt". N¨m 1880, «ng sang Thuþ-sÜ sèng l−u vong, ®o¹n tuyÖt víi chÝnh trÞ. ─ 11, 18, 20, 25, 54 - 55, 57, 58, 72 - 81, 124, 125, 126, 132 - 134, ph¸i d©n tuý vµ n¨m 1883, «ng tæ chøc t¹i Gi¬-ne-v¬ mét tæ chøc m¸c- 183 - 184, 185 - 186, 189, 191, 196, 250, 262, 265, 267, 268, 270, 300, 305, xÝt Nga ®Çu tiªn lµ nhãm "Gi¶i phãng lao ®éng". Plª-kha-nèp ®Êu tranh 324 - 325, 340, 349 - 350, 367, 372, 384 - 386, 388, 389 - 391, 393, 394, chèng chñ nghÜa d©n tuý, lªn tiÕng chèng l¹i chñ nghÜa xÐt l¹i trong 395, 401, 460, 486, 533. phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ. Vµo nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX, «ng ®· Poãc-tu-g©y-x¬, X. I. (X«-l«-m«-nèp) (1880 - 1944) ─ ®¶ng viªn men-sª- cïng víi V. I. Lª-nin biªn tËp tê b¸o "Tia löa" vµ t¹p chÝ "B×nh minh". vÝch, mét nhµ chÝnh luËn. Lµ ®¹i biÓu §¹i héi V (§¹i héi Lu©n-®«n) Tõ n¨m 1883 ®Õn n¨m 1903, Plª-kha-nèp viÕt mét sè t¸c phÈm, cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, ®¹i diÖn cho tæ chøc ¤- nh÷ng t¸c phÈm nµy ®ãng vai trß to lín trong viÖc b¶o vÖ vµ tuyªn ®Ðt-xa. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ vµ cã cao trµo truyÒn thÕ giíi quan duy vËt: "Chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh chÝnh c¸ch m¹ng míi, ®· theo ph¸i thñ tiªu, céng t¸c víi tê b¸o "TiÕng nãi trÞ", "Nh÷ng sù bÊt ®ång trong chóng ta", "Bµn vÒ sù ph¸t triÓn cña ng−êi d©n chñ - x· héi", víi t¹p chÝ "B×nh minh cña chóng ta" vµ c¸c quan ®iÓm nhÊt nguyªn vÒ lÞch sö", "Kh¸i luËn vÒ lÞch sö cña chñ c¬ quan kh¸c cña ph¸i men-sª-vÝch - thñ tiªu. Trong thêi kú chiÕn nghÜa duy vËt", "Bµn vÒ vai trß cña c¸ nh©n trong lÞch sö" v.v.. tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, ®· theo ph¸i vÖ quèc. Sau C¸ch m¹ng x· Song còng ngay thêi kú ®ã, «ng m¾c ph¶i nhiÒu sai lÇm nghiªm héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, ®· ®Êu tranh chèng ChÝnh quyÒn x«-viÕt, träng, nh÷ng sai lÇm nµy lµ mÇm mèng cña nh÷ng quan ®iÓm men- céng t¸c víi c¸c b¸o chÝ b¹ch vÖ ë miÒn Nam cña ®Êt n−íc, vÒ sau, ra sª-vÝch sau nµy cña «ng. Sau §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - n−íc ngoµi sèng l−u vong; trong c¸c bµi viÕt vµ s¸ch vë cña m×nh, y x· héi Nga, Plª-kha-nèp ®øng trªn lËp tr−êng ®iÒu hoµ chñ nghÜa vu khèng Liªn-x« vµ §¶ng céng s¶n Liªn-x«. ─ 269 - 272. ®èi víi chñ nghÜa c¬ héi, råi sau ®ã gia nhËp ph¸i men-sª-vÝch. Trong thêi kú c¸ch m¹ng 1905 - 1907, «ng ®øng trªn lËp tr−êng P«-bª-®«-nèt-txÐp, C. P. (1827 - 1907) ─ nh©n vËt ho¹t ®éng nhµ n−íc men-sª-vÝch trªn tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n; «ng ®¸nh gi¸ kh«ng ph¶n ®éng cña n−íc Nga Nga hoµng, Tæng viÖn tr−ëng Th¸nh vô ®Çy ®ñ vai trß c¸ch m¹ng cña giai cÊp n«ng d©n, ®ßi liªn minh víi viÖn, ng−êi cÇm ®Çu thùc tÕ cña chÝnh phñ vµ lµ ng−êi cæ vò giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa; trªn lêi nãi, «ng thõa nhËn t− t−ëng chÝnh cña ph¸i ph¶n ®éng chñ n« d−íi triÒu ®¹i A-lÕch-xan-®r¬ b¸ quyÒn l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n, nh−ng trong hµnh ®éng, «ng III; vÉn tiÕp tôc ®ãng vai trß quan träng c¶ d−íi thêi Ni-c«-lai II; chèng l¹i thùc chÊt cña t− t−ëng ®ã. ¤ng lªn ¸n cuéc khëi nghÜa vò y ®Êu tranh kiªn tr× chèng phong trµo c¸ch m¹ng. Y kiªn quyÕt trang th¸ng Ch¹p 1905. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng chèng l¹i nh÷ng cuéc c¶i c¸ch t− s¶n nh÷ng n¨m 60 thÕ kû XIX, trÞ vµ cã cao trµo c¸ch m¹ng míi, «ng lªn tiÕng chèng l¹i viÖc xÐt l¹i ñng hé chÕ ®é chuyªn chÕ kh«ng bÞ h¹n chÕ, lµ kÎ thï cña khoa chñ nghÜa M¸c theo tinh thÇn Ma-kh¬ vµ chèng chñ nghÜa thñ tiªu, häc vµ gi¸o dôc. Th¸ng M−êi 1905, trong thêi kú cao trµo cÇm ®Çu ph¸i men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng. Trong thêi kú chiÕn
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 748 749 c¸ch m¹ng, y buéc ph¶i tõ chøc vµ tõ bá ho¹t ®éng chÝnh trÞ. ─ 221, ¤ng lµ t¸c gi¶ cña c¸c t¸c phÈm: "LÞch sö Nga tõ thêi cæ ®¹i", "L−îc kh¶o lÞch sö v¨n ho¸ Nga", "S¬ l−îc lÞch sö Nga" vµ v.v.. ─ 144, 226. 412. P«-crèp-xki, I. P. (1872 - 1963) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi, vÒ nghÒ P«-g«-giÐp, A. V. (1853 - 1913) ─ b¸c sÜ chuyªn khoa vÖ sinh, nhµ chÝnh nghiÖp lµ b¸c sÜ. Lµ ®¹i biÓu §u-ma nhµ n−íc III, ®¹i biÓu cho vïng Cu-ban vµ Te-rÕch vµ tØnh H¾c-h¶i, «ng gia nhËp bé phËn b«n-sª-vÝch luËn vÒ c¸c vÊn ®Ò sinh ho¹t c«ng nh©n vµ c¸c vÊn ®Ò luËt ph¸p cã trong ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi. N¨m 1910, víi t− c¸ch lµ ®¹i diÖn liªn quan ®Õn c«ng nh©n. ¤ng næi tiÕng víi rÊt nhiÒu t¸c phÈm cã gi¸ cña ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma III, «ng tham gia ban trÞ vÒ vÖ sinh c«ng x−ëng - nhµ m¸y vµ vÒ t×nh tr¹ng vÖ sinh cña c¸c biªn tËp tê b¸o b«n-sª-vÝch hîp ph¸p "Ng«i sao". ─ 290, 297. xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp. Tõ n¨m 1902, «ng lµ chñ biªn t¹p chÝ "C«ng P«-crèp-xki, M. N. (§«-mèp) (1868 - 1932) ─ ®¶ng viªn §¶ng c«ng nh©n nghiÖp vµ søc khoÎ", xuÊt b¶n ë Pª-tÐc-bua. ─ 497. d©n chñ - x· héi Nga tõ n¨m 1905, ®¶ng viªn b«n-sª-vÝch, nhµ sö häc P«-lª-ta-Ðp, N. G. (1872 - 1930) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi, ®¶ng viªn næi tiÕng. b«n-sª-vÝch, vÒ nghÒ nghiÖp lµ thî tiÖn. Vµo nh÷ng n¨m 90 thÕ kû ¤ng tham gia tÝch cùc vµo cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907, lµ uû viªn XIX, «ng tham gia c¸c nhãm c«ng nh©n. ¤ng nhiÒu lÇn bÞ kÕt ¸n tï. Ban chÊp hµnh ®¶ng bé M¸t-xc¬-va. T¹i §¹i héi V (§¹i héi Lu©n-®«n) N¨m 1905, «ng lµ uû viªn Ban chÊp hµnh X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, «ng ®−îc bÇu lµm uû viªn Pª-tÐc-bua. ¤ng lµ ®¹i biÓu §u-ma nhµ n−íc III, ®¹i biÓu cho tØnh Pª- dù khuyÕt Ban chÊp hµnh trung −¬ng. Tõ n¨m 1908 ®Õn n¨m 1917, tÐc-bua, lµ thµnh viªn trong nhãm b«n-sª-vÝch cña ®¶ng ®oµn d©n chñ «ng sèng l−u vong. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, - x· héi trong §u-ma. ¤ng trùc tiÕp tham gia vµo viÖc xuÊt b¶n nh÷ng P«-crèp-xki ®· gia nhËp ph¸i triÖu håi vµ ph¸i tèi hËu th−, råi sau ®ã tê b¸o "Ng«i sao" vµ "Sù thËt" cña ph¸i b«n-sª-vÝch. Sau C¸ch m¹ng tham gia nhãm chèng ®¶ng "TiÕn lªn", ®Õn n¨m 1911, ®· ®o¹n tuyÖt x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, «ng lµm c«ng t¸c kinh tÕ. ─ 25. víi nhãm nµy. N¨m 1917, «ng trë vÒ Nga, tham gia khëi nghÜa vò P«-t¬-rª-xèp, A. N. (1869 - 1934) ─ mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña ph¸i men- trang ë M¸t-xc¬-va, lµ uû viªn Bé t− lÖnh c¸ch m¹ng khu Da-m«-xc¬- sª-vÝch. Trong nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX, P«-t¬-rª-xèp gia nhËp ph¸i v«-rª-tsi-ª. Tõ th¸ng M−êi mét 1917 ®Õn th¸ng Ba 1918, «ng lµ chñ m¸c-xÝt; do tham gia "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp tÞch X«-viÕt M¸t-xc¬-va. Cã mét thêi gian, «ng gia nhËp nhãm "nh÷ng c«ng nh©n" ë Pª-tÐc-bua, ®· bÞ ®µy ®i tØnh Vi-¸t-ca. N¨m 1900, ra ng−êi céng s¶n c¸nh t¶", chèng l¹i viÖc ký kÕt hoµ −íc BrÐt. Tõ n¨m n−íc ngoµi, tham gia s¸ng lËp tê "Tia löa" vµ "B×nh minh". T¹i §¹i héi 1918, «ng lµ thø tr−ëng Bé d©n uû gi¸o dôc n−íc Céng hoµ x· héi chñ II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, lµ ®¹i biÓu kh«ng cã nghÜa x«-viÕt liªn bang Nga. Trong nh÷ng n¨m 1923 - 1927, «ng tÝch quyÒn biÓu quyÕt, ®¹i diÖn cho ban biªn tËp tê "Tia löa", lµ ng−êi cùc tham gia ®Êu tranh chèng chñ nghÜa T¬-rèt-xki. ¤ng ®· l·nh ®¹o thuéc ph¸i "Tia löa" phe thiÓu sè. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n trong nhiÒu n¨m ViÖn hµn l©m céng s¶n, ViÖn sö häc thuéc ViÖn hµn ®éng thèng trÞ vµ cã cao trµo c¸ch m¹ng míi, P«-t¬-rª-xèp lµ t− t−ëng l©m khoa häc Liªn-x«, ViÖn gi¸o s− ®á, v.v.. Tõ n¨m 1929, «ng lµ viÖn gia cña ph¸i thñ tiªu, ®ãng vai trß l·nh ®¹o trong c¸c t¹p chÝ "Phôc sÜ ViÖn hµn l©m. ¤ng ®· nhiÒu lÇn ®−îc bÇu lµm uû viªn Ban chÊp h−ng", "B×nh minh cña chóng ta" vµ c¸c c¬ quan ng«n luËn kh¸c cña hµnh trung −¬ng c¸c X«-viÕt toµn Nga vµ Ban chÊp hµnh trung −¬ng ph¸i men-sª-vÝch - thñ tiªu. Trong thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø c¸c X«-viÕt Liªn-x«. nhÊt, lµ phÇn tö x· héi - s«-vanh. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa P«-crèp-xki ®· viÕt nhiÒu t¸c phÈm khoa häc vÒ lÞch sö Liªn-x«, th¸ng M−êi, sèng l−u vong, ë n−íc ngoµi, ®· céng t¸c víi tuÇn san trong ®ã, «ng phª ph¸n lÞch sö sö häc t− s¶n. T¸c phÈm "S¬ l−îc lÞch "Thêi gian" cña Kª-ren-xki, y c«ng kÝch n−íc Nga x«-viÕt. ─ 18, 54, 55, sö Nga" cña «ng ®−îc V. I. Lª-nin ®¸nh gi¸ tèt. Song, tuy víi tÊt c¶ 57, 58, 76, 77 - 79, 126, 130, 131, 132, 134, 135, 174, 177, 186, 189, 196, gi¸ trÞ cña c¸c t¸c phÈm cña m×nh, P«-crèp-xki kh«ng ph¶i lµ ng−êi 325, 361, 365 - 366, 367, 369, 371, 373, 377, 378, 382, 383, 384, 388, 391, m¸c-xÝt triÖt ®Ó ®Õn cïng, «ng ®· ph¹m ph¶i nh÷ng sai lÇm nghiªm 392, 393, 400, 465, 483, 484. träng trong viÖc lµm s¸ng tá qu¸ tr×nh lÞch sö.
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 750 751 P«-xt«-lèp-xki, §. X. (Va-®im) (1876 - 1948) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi. gi¶ cña nh÷ng s¸ch viÕt vÒ vÊn ®Ò c«ng nh©n theo lËp tr−êng cña ph¸i ¤ng tham gia phong trµo d©n chñ - x· héi tõ n¨m 1895. ¤ng lµm BÐc-stanh - tù do chñ nghÜa. N¨m 1917, Pr«-c«-p«-vÝch lµ bé tr−ëng c«ng t¸c ®¶ng ë Pª-tÐc-bua, Vin-n« vµ Ti-phlÝt. Tõ mïa xu©n 1904, Bé l−¬ng thùc cña ChÝnh phñ l©m thêi t− s¶n. Sau C¸ch m¹ng x· héi «ng lµ ®¹i diÖn Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ nghÜa th¸ng M−êi, y bÞ trôc xuÊt khái Liªn-x« v× ho¹t ®éng chèng Liªn-x«. ─ 112, 132, 460. chñ - x· héi Nga, mét phÇn tö ®iÒu hoµ. Th¸ng Ba 1905, ®−îc cö lµm ®¹i diÖn Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga trong Héi ®ång ®¶ng. T¹i §¹i héi III cña ®¶ng, «ng lµ R ®¹i biÓu cña Ban chÊp hµnh ®¶ng bé miÒn T©y - B¾c cña §¶ng c«ng Ra-b«-tsi Ar. ─ xem Ca-li-nin, Ph. I. nh©n d©n chñ - x· héi Nga, ®−îc bÇu lµm uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng. ¤ng lµ ®¹i diÖn chÝnh thøc cña Ban chÊp hµnh trung R¸t-tsen-c«, L. N. (Pª-t¬-r«-va, V.) (1871 - 1962) ─ vµo cuèi nh÷ng n¨m 80 −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga trong Ban chÊp hµnh thÕ kû XIX, ®· tham gia c¸c nhãm d©n tuý ë T«m-xc¬, vµo ®Çu nh÷ng X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n Pª-tÐc-bua. n¨m 90 thÕ kû XIX, ®· tham gia c¸c nhãm d©n chñ - x· héi ë Pª-tÐc- Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, «ng lµm bua. Bµ lµ thµnh viªn cña "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng giai viÖc trong tiÓu ban ph¸p lý cña X«-viÕt Pª-t¬-r«-gr¸t. Sau C¸ch cÊp c«ng nh©n" ë Pª-tÐc-bua. N¨m 1896, bµ bÞ b¾t vµ n¨m 1898, bÞ trôc m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, «ng c«ng t¸c trong ñy ban xuÊt ®Õn P¬-xcèp trong vßng 2 n¨m d−íi sù gi¸m s¸t c«ng khai cña kiÕn nghÞ ph¸p chÕ nhµ n−íc trùc thuéc Héi ®ång bé tr−ëng d©n c¶nh s¸t. Bµ lµ ®¹i diÖn cña b¸o "Tia löa". Sau §¹i héi II cña §¶ng uû Liªn-x«. ─ 26, 269 - 272. c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, R¸t-tsen-c« gia nhËp ph¸i men-sª- Pèt-xª, V. A. (1864 - 1940) ─ nhµ chÝnh luËn vµ ho¹t ®éng x· héi. Lµ chñ biªn vÝch, ho¹t ®éng t¹i M¸t-xc¬-va, R«-xtèp trªn s«ng §«n vµ ¤-®Ðt-xa. c¸c t¹p chÝ cña "nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt hîp ph¸p": "Lêi nãi míi" (1897) T¹i §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· vµ "§êi sèng" (1898 - 1901). Sau khi chÝnh phñ Nga hoµng ®ãng cöa t¹p héi Nga, ®−îc bÇu lµm uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng, ®¹i diÖn chÝ "§êi sèng", Pèt-xª l¹i t¸i b¶n nã ë n−íc ngoµi vµo n¨m 1902. Trong cho ph¸i men-sª-vÝch. §· lµm viÖc trong ban th− ký cña §u-ma nhµ nh÷ng n¨m 1906 - 1907, ®· chñ tr−¬ng thµnh lËp c¸c tæ chøc hîp t¸c x· n−íc II, lµ th− ký ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma nhµ n−íc c«ng nh©n ë n−íc Nga, ®éc lËp ®èi víi §¶ng d©n chñ - x· héi. Trong III. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ vµ cã cao trµo c¸ch nh÷ng n¨m 1909 - 1917, ®· xuÊt b¶n vµ lµm chñ biªn t¹p chÝ "§êi sèng m¹ng míi, ®· theo ph¸i thñ tiªu, trong nh÷ng n¨m 1913 - 1914, phô cho mäi ng−êi". Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, Pèt-xª tr¸ch v¨n phßng tê b¸o "Tia s¸ng" cña ph¸i men-sª-vÝch - thñ tiªu. ho¹t ®éng v¨n häc. Tõ n¨m 1922, «ng lµ céng t¸c viªn tê "Tin tøc cña Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, lµ uû viªn Ban chÊp Ban chÊp hµnh trung −¬ng c¸c X«-viÕt toµn Nga". ¤ng lµ t¸c gi¶ cña hµnh M¸t-xc¬-va cña ph¸i men-sª-vÝch. Tõ n¨m 1918, bµ th«i ho¹t nhiÒu t¸c phÈm vÒ c¸c vÊn ®Ò lÞch sö, v¨n häc vµ v.v.. ─ 364. ®éng chÝnh trÞ lµm c«ng t¸c thèng kª trong nhiÒu c¬ quan. ─ 269 - 272. Pri-goãc-n−i, G. I. ─ xem Cra-m«n-ni-cèp, G. I. R«-da-nèp, V. V. (1856 - 1919) ─ mét nhµ triÕt häc ph¶n ®éng, nhµ chÝnh Pr«-c«-p«-vÝch, X. N. (1871 - 1955) ─ nhµ kinh tÕ häc t− s¶n vµ nhµ chÝnh luËn vµ nhµ phª b×nh; tuyªn truyÒn cho chñ nghÜa duy t©m vµ chñ luËn. Cuèi nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX, Pr«-c«-p«-vÝch lµ ®¹i biÓu nghÜa thÇn bÝ; trong nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX, lµ céng t¸c viªn cña næi tiÕng cña "chñ nghÜa kinh tÕ", lµ mét trong nh÷ng kÎ ®Çu tiªn b¸o "Tin tøc M¸t-xc¬-va", "Thêi míi" vµ t¹p chÝ "TruyÒn tin n−íc tuyªn truyÒn chñ nghÜa BÐc-stanh ë n−íc Nga. VÒ sau, lµ héi viªn Nga", trong c¸c xuÊt b¶n phÈm ®ã, R«-da-nèp ®· b¶o vÖ chÕ ®é tÝch cùc cña "Héi liªn hiÖp gi¶i phãng" qu©n chñ - tù do chñ nghÜa. chuyªn chÕ. ─ 223. N¨m 1906, lµ uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng d©n chñ - R«-l¨ng - H«n-xt¬ (Roland Holst), H¨ng-ri-Ðt-ta (1869 - 1952) ─ ®¶ng viªn lËp hiÕn. Lµ chñ biªn kiªm ng−êi xuÊt b¶n t¹p chÝ "V« ®Ò" lµ t¹p chÝ nöa d©n chñ - lËp hiÕn, nöa men-sª-vÝch; lµ céng t¸c viªn tÝch x· héi chñ nghÜa c¸nh t¶ Hµ-lan, n÷ v¨n sÜ. Bµ ho¹t ®éng trong cùc cña b¸o "§ång chÝ" cña ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn c¸nh t¶, t¸c lÜnh vùc tæ chøc c¸c hiÖp héi phô n÷, gia nhËp ph¸i d©n chñ -
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 752 753 x· héi c¸nh t¶ Hµ-lan, ph¸i nµy tËp hîp chung quanh tê b¸o "De San-txe lµm c«ng t¸c ®¶ng ë M¸t-xc¬-va. N¨m 1902, bÞ ®µy ®i Tribune" ("DiÔn ®µn") tõ n¨m 1907. Vµo ®Çu chiÕn tranh thÕ giíi lÇn Xi-bi-ri, n¨m 1904, trë vÒ M¸t-xc¬-va; lµ ®¹i diÖn Ban chÊp hµnh thø nhÊt, bµ gi÷ lËp tr−êng ph¸i gi÷a, sau ®ã, gia nhËp ph¸i quèc tÕ trung −¬ng, lµ chñ biªn tê b¸o phæ th«ng bÊt hîp ph¸p cña §¶ng chñ nghÜa, tham gia xuÊt b¶n t¹p chÝ "Vorbote" ("Ng−êi tiªn khu") ─ d©n chñ - x· héi lµ tê "Ng−êi c«ng nh©n" (do Ban chÊp hµnh trung c¬ quan lý luËn cña ph¸i t¶ Xim-mÐc-van. Trong nh÷ng n¨m 1918 - −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga xuÊt b¶n). San-txe lµ 1927, bµ lµ ®¶ng viªn §¶ng céng s¶n Hµ-lan vµ tham gia ho¹t ®éng mét trong nh÷ng ng−êi tÝch cùc tham gia chuÈn bÞ cuéc khëi nghÜa cña Quèc tÕ céng s¶n. N¨m 1927, R«-l¨ng - H«n-xt¬ ra khái §¶ng vò trang ë M¸t-xc¬-va. Ngµy 7 th¸ng Ch¹p 1905, bÞ b¾t vµ n¨m céng s¶n; vÒ sau, r¬i vµo lËp tr−êng cña chñ nghÜa x· héi thiªn chóa 1906, bÞ ®µy ®i tØnh £-ni-x©y-xc¬ 5 n¨m. San-txe ®· bá trèn, ho¹t gi¸o. ─ 162, 186, 193, 241, 242. ®éng bÝ mËt ë ¤m-xc¬ vµ Pª-tÐc-bua. Tr−íc ngµy ®i dù §¹i héi V R«-man ─ xem Ðc-m«-la-Ðp, C. M. (§¹i héi Lu©n-®«n) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, San- R«-mun ─ xem Kh©y-xin, M. L. txe l¹i bÞ b¾t vµ bÞ ®µy ®i Tu-ru-khan-xc¬, trªn ®−êng ®Õn n¬i bÞ ®i R−-cèp, A. I. (Vla-xèp) (1881 - 1938) ─ ®¶ng viªn §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - ®µy, ®· ch¹y trèn ra n−íc ngoµi. T¹i §¹i héi V, ®−îc bÇu vµo Ban x· héi Nga tõ n¨m 1899. R−-cèp lµ ®¹i biÓu t¹i §¹i héi III vµ §¹i héi chÊp hµnh trung −¬ng. §· tham gia Héi nghÞ V cña §¶ng c«ng IV (§¹i héi thèng nhÊt) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. nh©n d©n chñ - x· héi Nga (th¸ng Ch¹p 1908), lµ uû viªn ban biªn Trong thêi kú thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, R−-cèp gi÷ lËp tr−êng tËp cña tê b¸o b«n-sª-vÝch "Ng−êi v« s¶n". ë n−íc ngoµi, ®· gia ®iÒu hoµ chñ nghÜa ®èi víi ph¸i thñ tiªu, ph¸i triÖu håi vµ ph¸i T¬- nhËp ph¸i tèi hËu th−, tham gia nhãm chèng ®¶ng "TiÕn lªn". N¨m rèt-xki. Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, ®· lªn tiÕng 1910, do bÞ bÖnh, San-txe ®−îc chuyÓn vÒ M¸t-xc¬-va vµ chÕt ë ®ã. chèng l¹i ®−êng lèi cña ®¶ng chñ tr−¬ng tiÕn hµnh c¸ch m¹ng x· héi ─ 5, 9 - 10, 18, 20, 24, 35, 115 - 116, 144, 349. chñ nghÜa vµ chèng LuËn c−¬ng th¸ng T− cña V. I. Lª-nin. SÝp-pen (Schippel), M¸c-x¬ (1859 - 1928) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, lµ chñ tÞch Héi §øc, mét phÇn tö xÐt l¹i. Trong nh÷ng n¨m 1887 - 1890, SÝp-pen lµm ®ång kinh tÕ quèc d©n tèi cao, phã chñ tÞch Héi ®ång bé tr−ëng d©n chñ biªn tê b¸o "Berliner Volkstribüne" ("DiÔn ®µn nh©n d©n BÐc- uû vµ Héi ®ång lao ®éng vµ quèc phßng, chñ tÞch Héi ®ång bé lanh"); tõ n¨m 1897, tham gia l·nh ®¹o t¹p chÝ cña bän c¬ héi chñ tr−ëng d©n uû Liªn-x« vµ cña c¸c n−íc Céng hoµ liªn bang x· héi chñ nghÜa §øc "Sozialistische Monatshefte" ("NguyÖt san x· héi chñ nghÜa x«-viÕt Nga, lµ uû viªn Bé chÝnh trÞ Ban chÊp hµnh trung −¬ng. nghÜa"). Lµ ®¹i biÓu Quèc héi §øc (1890 - 1905), ®· b¶o vÖ chÝnh §· nhiÒu lÇn chèng l¹i ®−êng lèi lª-nin-nÝt cña ®¶ng; th¸ng M−êi mét s¸ch bµnh tr−íng cña chñ nghÜa ®Õ quèc §øc. Trong thêi kú chiÕn 1917, R−-cèp ñng hé viÖc thµnh lËp chÝnh phñ liªn hiÖp cã ph¸i men- tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, lµ mét trong nh÷ng phÇn tö x· héi - s«- sª-vÝch vµ ph¸i x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng tham gia; R−-cèp ®· vanh cùc ®oan nhÊt. Nh÷ng n¨m cuèi ®êi, SÝp-pen lµ gi¸o s− cïng víi c¸c phÇn tö c¬ héi chñ nghÜa kh¸c ký tªn vµo b¶n tuyªn bè Tr−êng ®¹i häc b¸ch khoa §rÐt-®en (1923 - 1928). §èi víi Liªn-x«, rót khái Ban chÊp hµnh trung −¬ng vµ rót khái Héi ®ång bé tr−ëng SÝp-pen cã th¸i ®é thï ®Þch. ─ 207. d©n uû; n¨m 1928, lµ mét trong c¸c thñ lÜnh cña khuynh h−íng c¬ héi Su-bin-xc«i, N. P. (sinh n¨m 1853) ─ mét ®Þa chñ, ®¶ng viªn §¶ng th¸ng h÷u khuynh trong ®¶ng. N¨m 1937, R−-cèp ®· bÞ khai trõ ra khái M−êi. Lµ tr¹ng s− trong ViÖn t− ph¸p M¸t-xc¬-va, uû viªn Héi ®ång ®¶ng v× ho¹t ®éng chèng ®¶ng. ─ 28, 29, 34. ®Þa ph−¬ng huyÖn Ca-li-a-din vµ Héi ®ång ®Þa ph−¬ng tØnh Tve, tõ n¨m 1900, y lµ ®¹i biÓu trong §u-ma thµnh phè M¸t-xc¬-va. Y lµ thñ S lÜnh cña giíi quý téc ë huyÖn Ca-li-a-din, ®¹i biÓu §u-ma nhµ n−íc San-txe, V. L. (Ma-r¸t) (1867 - 1911) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi, III vµ IV, ®¹i biÓu cho tØnh Tve. T¹i §u-ma, y ®· ®äc nhiÒu bµi diÔn v¨n ®Çy t− t−ëng Tr¨m ®en. ─ 294. ng−êi thuéc ph¸i b«n-sª-vÝch, lµm nghÒ luËt s−. Tõ n¨m 1900
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 754 755 T N¨m 1928, ®· cïng víi Bu-kha-rin vµ R−-cèp cÇm ®Çu khuynh h−íng c¬ héi h÷u khuynh trong §¶ng céng s¶n (b) toµn Liªn- T. ─ xem T−-sca, I-an. x«. ─ 9. Ta-l©y-r¨ng - Pª-ri-go (Talleyrand-PÐrigord), S¸c-l¬ Mo-ri-x¬ (1754 - 1838) T¬-ca-tsÐp. P. N. (1844 - 1885) ─ mét trong c¸c nhµ t− t−ëng cña chñ nghÜa ─ mét nhµ ngo¹i giao Ph¸p næi tiÕng. Trong nh÷ng n¨m 1788 - 1791, d©n tuý c¸ch m¹ng, nhµ chÝnh luËn vµ nhµ phª b×nh v¨n häc. Tõ n¨m lµ gi¸o chñ. Trong nh÷ng n¨m 1797 - 1799, d−íi thêi héi nghÞ chÊp 1861, ®· tham gia tÝch cùc vµo phong trµo sinh viªn, ®· céng t¸c víi chÝnh viÖn, trong nh÷ng n¨m 1799 - 1807 - thêi kú nhiÕp chÝnh vµ ®Õ nhiÒu t¹p chÝ tiÕn bé, bÞ chÝnh phñ Nga hoµng truy n·. Tõ n¨m 1873, quèc Na-p«-lª-«ng vµ trong nh÷ng n¨m 1814 - 1815, Ta-l©y-r¨ng ®Òu sèng l−u vong; cã mét thêi gian, T¬-ca-tsÐp céng t¸c víi t¹p chÝ cña P. lµm bé tr−ëng Bé ngo¹i giao. Trong nh÷ng n¨m 1830 - 1834, ®· lµm L. La-vrèp "TiÕn lªn"!, trong nh÷ng n¨m 1875 - 1881, cïng víi nhãm l−u ®¹i sø ë Lu©n-®«n. Lµ mét chÝnh kh¸ch v« nguyªn t¾c, mét kÎ m−u vong Ba-lan xuÊt b¶n t¹p chÝ "TiÕng chu«ng b¸o ®éng", n¨m 1880, céng t¸c víi tê b¸o cña ¤. Bl¨ng-ki "Ni Dieu, ni Maître" ("Ch¼ng ph¶i thiªn cÇu danh lîi kh«ng tõ mét thñ ®o¹n nµo, Ta-l©y-r¨ng ®ång thêi còng lµ mét nhµ ngo¹i giao lanh lîi vµ biÕt nh×n xa, mét trong nh÷ng ®¹i thÇn, ch¼ng ph¶i «ng chñ"). biÓu lín nhÊt cña nÒn ngo¹i giao t− s¶n. ─ 113. T¬-ca-tsÐp cÇm ®Çu mét khuynh h−íng gÇn víi chñ nghÜa Bl¨ng-ki Toãc-n¬ (Thorne), Vin-l¬ (1857 - 1946) ─ nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo trong c¸nh c¸ch m¹ng cña chñ nghÜa d©n tuý; «ng cho r»ng ®Êu tranh chÝnh trÞ lµ tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cña cuéc c¸ch m¹ng, nh−ng «ng l¹i kh«ng c«ng nh©n Anh. Tõ n¨m 1884, Toãc-n¬ tham gia vµo ho¹t ®éng cña ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ vai trß quyÕt ®Þnh cña quÇn chóng nh©n d©n. Theo ý Liªn ®oµn d©n chñ - x· héi Anh, tõ n¨m 1889, lµ tæng th− ký C«ng kiÕn cña T¬-ca-tsÐp, thiÓu sè c¸ch m¹ng cÇn ph¶i giµnh lÊy chÝnh ®oµn toµn quèc cña c«ng nh©n h¬i ®èt vµ lao c«ng. N¨m 1906, Toãc- quyÒn; thµnh lËp mét nhµ n−íc míi vµ tiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch c¸ch n¬ ®−îc bÇu vµo nghÞ viÖn vµ lµm nghÞ sÜ cho ®Õn n¨m 1945. Trong m¹ng v× lîi Ých cña nh©n d©n, cßn nh©n d©n chØ cã viÖc h−ëng nh÷ng thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, lµ ng−êi theo chñ nghÜa vÖ thµnh qu¶ cã s½n. ¤ng nghÜ mét c¸ch sai lÇm r»ng nhµ n−íc chuyªn chÕ quèc, sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, ®· ®Õn n−íc ë n−íc Nga kh«ng cã c¬ së x· héi vµ còng kh«ng ®¹i diÖn quyÒn lîi Nga, tuyªn truyÒn cho viÖc tiÕp tôc chiÕn tranh ®Õ quèc chñ nghÜa. cña mét giai cÊp nµo c¶. Ph. ¡ng-ghen, trong lo¹t bµi nhan ®Ò "S¸ch b¸o Sau nµy, Toãc-n¬ vÉn ë trong c¸nh h÷u cña phong trµo c«ng nh©n cña nh÷ng ng−êi l−u vong", ®· phª ph¸n nh÷ng quan ®iÓm tiÓu t− s¶n Anh. ─ 65. cña T¬-ca-tsÐp (xem C. M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt T«m-xki, M. P. (M. T.) (1880 - 1936) ─ vµo ®¶ng tõ n¨m 1904. Trong nh÷ng b¶n lÇn thø 2, t. 18, tr. 527 - 548). ─ 178. n¨m 1905 - 1906, T«m-xki ho¹t ®éng trong ®¶ng bé Rª-ven §¶ng c«ng "T¬-ca-ts¬ I-n" ─ xem X−-x«-Ðp, I. V. nh©n d©n chñ - x· héi Nga. N¨m 1907, lµ uû viªn Ban chÊp hµnh ®¶ng T¬-rª-pèp, §. Ph. (1855 - 1906) ─ trong nh÷ng n¨m 1896 - 1905, lµ c¶nh bé Pª-tÐc-bua §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, ®· tham gia ®¹i s¸t tr−ëng M¸t-xc¬-va; theo sù nhËn xÐt cña V. I. Lª-nin, T¬-rª-pèp héi V (§¹i héi Lu©n-®«n) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. lµ "mét trong nh÷ng tªn t«i tí bÞ toµn n−íc Nga o¸n ghÐt nhÊt cña Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, ®· cã th¸i ®é ®iÒu hßa chÕ ®é Nga hoµng, næi tiÕng ë M¸t-xc¬-va vÒ tÝnh hung b¹o, th« lç, chñ nghÜa víi ph¸i thñ tiªu, ph¸i triÖu håi vµ ph¸i T¬-rèt-xki. Sau C¸ch vµ v× ®· tham gia trong nh÷ng m−u toan cña bän Du-ba-tèp nh»m m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, lµ uû viªn ñy ban thùc hiÖn cña lµm ®åi truþ c«ng nh©n" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn Ban chÊp hµnh ®¶ng bé Pª-tÐc-bua §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi bé, M¸t-xc¬-va, t. 9, tr. 294). Tõ ngµy 11 th¸ng Giªng 1905, y lµm (b«n-sª-vÝch) Nga. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, lµ chñ tæng trÊn qu©n sù Pª-tÐc-bua, sau ®ã, lµ thø tr−ëng Bé néi vô; lµ kÎ tÞch §oµn chñ tÞch Héi ®ång trung −¬ng c¸c C«ng ®oµn toµn Nga, uû ®· ban hµnh c¸i lÖnh khÐt tiÕng håi th¸ng M−êi 1905: "kh«ng b¾n viªn §oµn chñ tÞch Héi ®ång kinh tÕ quèc d©n tèi cao, uû viªn Bé chÝnh chØ thiªn vµ kh«ng tiÕc ®¹n". Y lµ kÎ cæ vò nh÷ng cuéc tµn s¸t cña trÞ Ban chÊp hµnh trung −¬ng, chñ nhiÖm Tæng côc xuÊt b¶n quèc gia. bän Tr¨m ®en. ─ 275, 277. §· nhiÒu lÇn lªn tiÕng chèng l¹i ®−êng lèi lª-nin-nÝt cña ®¶ng.
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 756 757 T¬-rèt-xki, (Br«n-stanh) L. §. (1879 - 1940) ─ kÎ thï ®éc ¸c nhÊt cña chñ Y tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh chèng c¸nh t¶ trong §¶ng c«ng nh©n d©n nghÜa Lª-nin. T¹i §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, chñ - x· héi Hµ-lan, c¸nh t¶ nµy tËp hîp chung quanh tê b¸o "De y lµ ®¹i biÓu cña Liªn minh Xi-bi-ri, ng−êi thuéc ph¸i "Tia löa" thiÓu Tribune" ("DiÔn ®µn") tõ n¨m 1907. Trong thêi gian chiÕn tranh thÕ sè; sau ®¹i héi, y tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh chèng nh÷ng ng−êi b«n- giíi lÇn thø nhÊt, y lµ phÇn tö x· héi - s«-vanh theo khuynh h−íng sª-vÝch vÒ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn cña c¸ch m¹ng x· héi th©n §øc. V. I. Lª-nin ®· nhiÒu lÇn phª ph¸n gay g¾t chÝnh s¸ch c¬ chñ nghÜa. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ vµ cã cao héi chñ nghÜa cña T¬-run-xt¬-ra, gäi y lµ kiÓu mÉu vÒ mét "l·nh tô c¬ trµo c¸ch m¹ng míi, y nÊp d−íi chiªu bµi "kh«ng bÌ ph¸i", nh−ng héi chñ nghÜa b¸n m×nh, phôc vô cho giai cÊp t− s¶n vµ lõa bÞp c«ng thùc tÕ, y ®· ®øng trªn lËp tr−êng cña ph¸i thñ tiªu, n¨m 1912, y lµ nh©n" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 39, ng−êi tæ chøc ra khèi th¸ng T¸m chèng ®¶ng. Trong thêi kú chiÕn tr. 221). ─ 162, 241 - 242, 244. tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, y gi÷ lËp tr−êng ph¸i gi÷a, tiÕn hµnh ®Êu Tsa-a-®a-Ðp, P. I-a. (1794 - 1856) ─ mét nhµ triÕt häc duy t©m Nga. ¤ng lµ t¸c tranh chèng V. I. Lª-nin vÒ vÊn ®Ò chiÕn tranh, vÊn ®Ò hoµ b×nh vµ gi¶ cña "Nh÷ng bøc th− triÕt häc", gåm t¸m bøc, trong ®ã, «ng phª vÊn ®Ò c¸ch m¹ng. Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, y ph¸n gay g¾t chÕ ®é n«ng n« chuyªn chÕ. N¨m 1836, mét trong t¸m bøc ®· tõ n¬i sèng l−u vong trë vÒ n−íc, gia nhËp nhãm "liªn khu" vµ t¹i th− Êy ®−îc c«ng bè trªn t¹p chÝ "KÝnh viÔn väng", vµ v× thÕ mµ t¹p chÝ §¹i héi VI cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, y ®· cïng víi nµy bÞ ®ãng cöa, cßn Tsa-a-®a-Ðp bÞ loan tin lµ ®iªn. N¨m 1837, Tsa-a- nhãm nµy ®−îc kÕt n¹p vµo ®¶ng b«n-sª-vÝch. Sau C¸ch m¹ng x· héi ®a-Ðp viÕt bµi "T¸n d−¬ng kÎ ®iªn", trong ®ã, «ng ®· ph¸t triÓn c¸c chñ nghÜa th¸ng M−êi, lµ bé tr−ëng Bé d©n uû ngo¹i giao, bé tr−ëng quan ®iÓm cña m×nh. Nh÷ng bµi ph¸t biÓu cña Tsa-a-®a-Ðp chèng chÝnh Bé d©n uû qu©n sù vµ hµng h¶i, chñ tÞch Héi ®ång qu©n sù - c¸ch phñ Nga hoµng vµ chÕ ®é n«ng n« ®· ®ãng vai trß c¸ch m¹ng ho¸ m¹ng cña n−íc Céng hoµ; lµ uû viªn Bé chÝnh trÞ Ban chÊp hµnh trong viÖc h×nh thµnh t− t−ëng x· héi tiÕn bé nh÷ng n¨m 30 - 40 thÕ kû trung −¬ng. N¨m 1918, ®· ph¶n ®èi hoµ −íc BrÐt, trong nh÷ng n¨m XIX. Song, thÕ giíi quan cña Tsa-a-®a-Ðp l¹i v« cïng m©u thuÉn. 1920 - 1921, ®· cÇm ®Çu ph¸i ®èi lËp trong cuéc tranh luËn vÒ c«ng Nh÷ng t− t−ëng tiÕn bé cña Tsa-a-®a-Ðp xen kÏ víi thuyÕt thÇn bÝ vµ sù ®oµn, tõ n¨m 1923, y tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh bÌ ph¸i ®iªn t¸n d−¬ng ®¹o Thiªn chóa. Mét mÆt lªn ¸n nh÷ng quan ®iÓm thÇn bÝ - cuång chèng l¹i ®−êng lèi cña ®¶ng, chèng l¹i c−¬ng lÜnh x©y dùng duy t©m cña Tsa-a-®a-Ðp, song, A. I. GhÐc-txen, V. G. Bª-lin-xki, N. G. chñ nghÜa x· héi cña Lª-nin, tuyªn truyÒn thuyÕt chñ nghÜa x· héi TsÐc-n−-sÐp-xki ®ång thêi còng ®¸nh gi¸ cao cuéc ®Êu tranh cña «ng kh«ng thÓ th¾ng lîi ë Liªn-x«. §¶ng céng s¶n, sau khi ®· v¹ch trÇn chèng chÕ ®é chuyªn chÕ vµ chÕ ®é n«ng n«. ─ 217. chñ nghÜa T¬-rèt-xki nh− lµ mét khuynh h−íng tiÓu t− s¶n trong ®¶ng, ®· ®Ëp tan nã vÒ mÆt t− t−ëng vµ tæ chøc. N¨m 1927, T¬-rèt-xki TsÐc-n−-tsÐp-xki, N. G. (1828 - 1889) ─ mét nhµ d©n chñ c¸ch m¹ng Nga vÜ bÞ khai trõ ra khái ®¶ng, n¨m 1929, y bÞ trôc xuÊt ra khái Liªn-x« v× ®¹i vµ mét nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng t−ëng, mét häc gi¶, nhµ v¨n, ho¹t ®éng chèng Liªn-x« vµ n¨m 1932, bÞ t−íc quyÒn c«ng d©n nhµ phª b×nh v¨n häc; «ng lµ mét trong nh÷ng nhµ tiÒn bèi lçi l¹c cña Liªn-x«. Trong khi ë n−íc ngoµi, y vÉn tiÕp tôc ®Êu tranh chèng Nhµ phong trµo d©n chñ - x· héi Nga. TsÐc-n−-sÐp-xki lµ ng−êi cæ vò vÒ t− n−íc x«-viÕt vµ §¶ng céng s¶n Liªn-x«, chèng phong trµo céng s¶n t−ëng vµ lµ l·nh tô cña phong trµo d©n chñ - c¸ch m¹ng nh÷ng n¨m 60 quèc tÕ. ─ 130, 169, 171, 325, 326, 328, 330 - 331, 335, 337, 340, 341, 342, thÕ kû XIX ë n−íc Nga. T¹p chÝ "Ng−êi ®−¬ng thêi", do «ng lµm chñ 349 - 350, 351, 366, 368, 369, 370, 371 - 372, 382, 383 - 384, 385, 413, 460, biªn, lµ tiÕng nãi cña c¸c lùc l−îng c¸ch m¹ng Nga. Víi th¸i ®é phÉn 461, 462, 463, 464, 469, 471, 478, 479, 483 - 486, 529. né, TsÐc-n−-sÐp-xki ®· bãc trÇn tÝnh chÊt n«ng n« cña cuéc "c¶i c¸ch T¬-run-xt¬-ra (Troelstra), Pi-te I-en-lÐt, (1860 - 1930) ─ nhµ ho¹t ®éng n«ng d©n” n¨m 1861, kªu gäi n«ng d©n khëi nghÜa. N¨m 1862, «ng bÞ cña phong trµo c«ng nh©n Hµ-lan, mét phÇn tö c¬ héi chñ nghÜa; y chÝnh phñ Nga hoµng b¾t vµ bÞ giam trong ph¸o ®µi Pª-t¬-r«-pa-vlèp- lµ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp (1894) vµ thñ lÜnh §¶ng c«ng xcai-a, «ng bÞ giam ë ®ã gÇn hai n¨m, sau ®ã, «ng bÞ kÕt ¸n b¶y n¨m tï nh©n d©n chñ - x· héi Hµ-lan. §Çu thÕ kû XX, y tõ bá lËp tr−êng khæ sai vµ bÞ ®µy biÖt xø ë Xi-bi-ri. M·i ®Õn khi tuæi ®· cao, TsÐc-n−- quèc tÕ chñ nghÜa vµ r¬i vµo lËp tr−êng c¬ héi chñ nghÜa cùc ®oan. sÐp-xki míi ®−îc tha ra khái n¬i ®i ®µy. Cho ®Õn cuèi ®êi m×nh, «ng
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 758 759 T−-sca (Tyszka), I-an (I-«-ghi-khª-x¬, Lª-«, T.) (1867 - 1919) ─ nhµ ho¹t vÉn lµ chiÕn sÜ h¨ng h¸i ®Êu tranh chèng sù bÊt b×nh ®¼ng x· héi, chèng mäi biÓu hiÖn cña ¸ch ¸p bøc chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. ®éng næi tiÕng cña phong trµo c«ng nh©n §øc vµ Ba-lan. Lµ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp ra §¶ng d©n chñ - x· héi cña V−¬ng quèc Cèng hiÕn cña TsÐc-n−-sÐp-xki trong lÜnh vùc ph¸t triÓn nÒn triÕt Ba-lan (1893) vµ lµ uû viªn cña Ban l·nh ®¹o trung −¬ng cña ®¶ng ®ã. häc duy vËt cña n−íc Nga thËt vÜ ®¹i. Nh÷ng quan ®iÓm triÕt häc cña Tõ n¨m 1900, lµ uû viªn cña Ban l·nh ®¹o trung −¬ng cña §¶ng d©n «ng lµ ®Ønh cao cña toµn bé nÒn triÕt häc duy vËt tr−íc M¸c. Chñ chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va. ¤ng tiÕn hµnh ®Êu tranh nghÜa duy vËt cña TsÐc-n−-sÐp-xki mang tÝnh chÊt c¸ch m¹ng, hµnh chèng chñ nghÜa xÐt l¹i trong phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ, chèng ®éng. TsÐc-n−-sÐp-xki kÞch liÖt phª ph¸n c¸c lý luËn duy t©m kh¸c chñ nghÜa d©n téc, kiªn tr× nhÊn m¹nh sù cÇn thiÕt cña cuéc ®Êu tranh nhau vµ ra søc c¶i t¹o phÐp biÖn chøng cña Hª-ghen theo tinh thÇn chung gi÷a giai cÊp v« s¶n Nga vµ Ba-lan. ¤ng tham gia tÝch cùc vµo duy vËt. C. M¸c ®¸nh gi¸ rÊt cao c¸c t¸c phÈm cña TsÐc-n−-sÐp-xki vµ cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907, mïa xu©n 1906, «ng bÞ b¾t ë V¸c-sa-va, gäi «ng lµ mét häc gi¶ vÜ ®¹i cña n−íc Nga. Lª-nin ®· viÕt vÒ TsÐc-n−- sau ®ã, bÞ kÕt ¸n 8 n¨m khæ sai. Sau khi v−ît ngôc, «ng tiÕp tôc ho¹t sÐp-xki r»ng «ng "qu¶ thùc lµ mét nhµ ®¹i v¨n hµo Nga duy nhÊt... tõ ®éng c¸ch m¹ng ë n−íc ngoµi. ¤ng tham gia §¹i héi V (§¹i héi nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XIX cho ®Õn n¨m 1888, «ng vÉn ngang tÇm Lu©n-®«n) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, t¹i ®¹i héi nµy, chñ nghÜa duy vËt triÕt häc hoµn chØnh. Nh−ng do t×nh tr¹ng l¹c hËu «ng ®−îc bÇu vµo Ban chÊp hµnh trung −¬ng. Trong nh÷ng n¨m thÕ trong ®êi sèng cña n−íc Nga, TsÐc-n−-sÐp-xki ®· kh«ng biÕt v−¬n lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, T−-sca tuy lªn ¸n ph¸i thñ tiªu, nh−ng trong lªn, hay nãi cho ®óng h¬n, ®· kh«ng thÓ v−¬n lªn tíi chñ nghÜa duy nhiÒu tr−êng hîp l¹i gi÷ lËp tr−êng ®iÒu hoµ chñ nghÜa ®èi víi hä. vËt biÖn chøng cña M¸c vµ ¡ng-ghen" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt N¨m 1912, T−-sca ph¶n ®èi c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Pra-ha. V. I. b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 18, tr. 449). Lª-nin ®· kÞch liÖt phª ph¸n ho¹t ®éng cña T−-sca trong thêi gian ®ã. TsÐc-n−-sÐp-xki ®· viÕt nhiÒu t¸c phÈm xuÊt s¾c thuéc lÜnh vùc Trong thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, T−-sca ë §øc, tham kinh tÕ chÝnh trÞ häc, lÞch sö, ®¹o ®øc häc, thÈm mü häc. Nh÷ng t¸c gia ho¹t ®éng trong §¶ng d©n chñ - x· héi §øc, ®øng trªn lËp tr−êng phÈm phª b×nh v¨n häc cña «ng cã ¶nh h−ëng to lín ®Õn sù ph¸t quèc tÕ chñ nghÜa; «ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi tæ chøc ra "Liªn triÓn cña nÒn v¨n häc vµ nghÖ thuËt Nga. TiÓu thuyÕt "Lµm g×?" cña minh Sp¸c-ta-cót". Trong nh÷ng n¨m 1916 - 1918, «ng bÞ giam. Sau TsÐc-n−-sÐp-xki lµ tµi liÖu ®−îc dïng ®Ó gi¸o dôc nhiÒu thÕ hÖ nh÷ng khi ®−îc tù do nhê cuéc C¸ch m¹ng th¸ng M−êi mét 1918, «ng tham ng−êi c¸ch m¹ng ë n−íc Nga vµ ë n−íc ngoµi. ─ 217, 278, 549. gia thµnh lËp §¶ng céng s¶n §øc vµ ®−îc bÇu lµm bÝ th− Ban chÊp Tsª-rª-va-nin, N. (LÝp-kin, Ph. A) (1868 - 1938) ─ mét trong c¸c thñ lÜnh cña hµnh trung −¬ng cña ®¶ng ®ã. ¤ng bÞ b¾t vµo th¸ng Ba 1919, bÞ giÕt ph¸i men-sª-vÝch, mét phÇn tö thñ tiªu cùc ®oan. Tsª-rª-va-nin ®· tham h¹i trong nhµ tï BÐc-lanh. ─ 352, 372. gia §¹i héi IV (§¹i héi thèng nhÊt) vµ §¹i héi V (§¹i héi Lu©n-®«n) cña Tx©y-tlin, B. X. (Giª-oãc-gi) (1879 - 1920) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi, §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Lµ céng t¸c viªn cña c¸c c¬ quan mét phÇn tö men-sª-vÝch. Tham gia phong trµo c¸ch m¹ng vµo xuÊt b¶n cña ph¸i thñ tiªu; lµ mét trong sè 16 ®¶ng viªn men-sª-vÝch ký cuèi nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX, ho¹t ®éng ë Vi-tÐp-xc¬, Crª-men- vµo "Bøc th− ngá" nãi vÒ viÖc thñ tiªu ®¶ng (1910); sau Héi nghÞ th¸ng tsóc. N¨m 1903, bÞ ®µy ®i miÒn §«ng Xi-bi-ri; sau khi ®i ®µy vÒ, T¸m chèng ®¶ng håi n¨m 1912, Tsª-rª-va-nin lµ thµnh viªn trong trung Tx©y-tlin gia nhËp ph¸i men-sª-vÝch. §· tham gia §¹i héi IV (§¹i t©m men-sª-vÝch (Ban tæ chøc). Trong thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn héi thèng nhÊt) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Trong thø nhÊt, Tsª-rª-va-nin lµ phÇn tö x· héi - s«-vanh. N¨m 1917, lµ mét nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ vµ cã cao trµo c¸ch m¹ng trong nh÷ng biªn tËp viªn "B¸o c«ng nh©n" ─ c¬ quan ng«n luËn trung míi, Tx©y-tlin lµ phÇn tö thñ tiªu tÝch cùc, lµ uû viªn trong ban −¬ng cña ph¸i men-sª-vÝch vµ lµ uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng biªn tËp c¸c t¹p chÝ do ph¸i thñ tiªu xuÊt b¶n: "Phôc h−ng", "§êi men-sª-vÝch. §èi víi C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, Tsª-rª- sèng", "Sù nghiÖp cuéc sèng"; ®· tham gia vµo c¸c b¸o "TiÕng nãi va-nin cã th¸i ®é thï ®Þch. ─ 54, 55, 57, 173, 177, 186 - 187, 189, 194 - 196, Nª-va", "Tia s¸ng" vµ c¸c c¬ quan ng«n luËn kh¸c cña ph¸i men- 269 - 272, 372 - 373, 390, 461, 510, 517. sª-vÝch - thñ tiªu. Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917,
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 760 761 Tx©y-tlin tham gia ban biªn tËp cña c¬ quan ng«n luËn trung −¬ng "Ng−êi ®−a tin" cña ph¸i men-sª-vÝch. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc cña ph¸i men-sª-vÝch lµ tê "B¸o c«ng nh©n". ─ 269 - 272. ph¶n ®éng thèng trÞ vµ cã cao trµo c¸ch m¹ng míi, Txª-®Ðc-bau-m¬ TxÐt-kin (Zetkin), Cla-ra (1857 - 1933) ─ mét nhµ ho¹t ®éng xuÊt s¾c cña lµ phÇn tö thñ tiªu tÝch cùc, tham gia c¸c tê b¸o vµ t¹p chÝ cña ph¸i men-sª-vÝch thñ tiªu chñ nghÜa, lµ mét trong c¸c thñ lÜnh cña "nhãm phong trµo c«ng nh©n §øc vµ quèc tÕ, mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng chñ x−íng" cña ph¸i thñ tiªu ë Pª-tÐc-bua. Trong thêi kú chiÕn lËp ra §¶ng céng s¶n §øc, mét n÷ v¨n sÜ cã tµi, mét diÔn gi¶ cã tµi hïng biÖn vµ nång nhiÖt. Bµ tham gia phong trµo c¸ch m¹ng vµo cuèi tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, Txª-®Ðc-bau-m¬ lµ mét phÇn tö vÖ quèc. nh÷ng n¨m 70 thÕ kû XIX, n¨m 1881, bµ gia nhËp §¶ng d©n chñ - x· N¨m 1917, ®· céng t¸c víi b¸o "TiÕn lªn" cña ph¸i men-sª-vÝch. Sau héi §øc lóc ®ã cßn trong t×nh tr¹ng bÊt hîp ph¸p. N¨m 1882, bµ sang C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, ®· tõ bá ho¹t ®éng chÝnh Thuþ-sÜ sèng l−u vong, ngô t¹i Xuy-rÝch, ë ®Êy, bµ tÝch cùc céng t¸c trÞ. ─ 269 - 272, 373. víi c¬ quan ng«n luËn bÊt hîp ph¸p cña §¶ng d©n chñ - x· héi §øc Tx¬-kha-cai-a, M. G. (Mi-kha) (1865 - 1950) ─ mét nhµ c¸ch m¹ng chuyªn lµ tê "Der Sozialdemokrat" ("Ng−êi d©n chñ - x· héi") vµ gióp vµo nghiÖp, mét nhµ ho¹t ®éng l·o thµnh nhÊt vµ næi tiÕng cña ®¶ng b«n- viÖc phæ biÕn tê b¸o ®ã ë §øc. Lµ ng−êi thuéc c¸nh t¶ trong §¶ng sª-vÝch vµ cña phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ. ¤ng tham gia phong d©n chñ - x· héi §øc, TxÐt-kin ®· cïng víi R. Lóc-x¨m-bua, Ph. Mª- trµo c¸ch m¹ng vµo n¨m 1880. Tõ n¨m 1898, «ng lµ ®¶ng viªn §¶ng rinh vµ C. LiÕp-nÕch tÝch cùc tham gia cuéc ®Êu tranh chèng BÐc- c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. ¤ng lµm c«ng t¸c ®¶ng ë C¸p-ca-d¬, stanh vµ chèng nh÷ng phÇn tö c¬ héi chñ nghÜa kh¸c. N¨m 1907, bµ Kh¸c-cèp vµ £-ca-tª-ri-n«-xl¸p. ¤ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi l·nh tham gia §¹i héi VII (§¹i héi Stót-ga), nh÷ng lêi ph¸t biÓu cña bµ t¹i ®¹o Ban chÊp hµnh Liªn minh C¸p-ca-d¬ cña §¶ng c«ng nh©n d©n ®¹i héi nµy ®−îc V. I. Lª-nin ®¸nh gi¸ cao. Trong nh÷ng n¨m chiÕn chñ - x· héi Nga. ¤ng tham gia chuÈn bÞ §¹i héi II cña §¶ng c«ng tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, bµ ®øng trªn lËp tr−êng cña chñ nghÜa nh©n d©n chñ - x· héi Nga. ¤ng lµ ®¹i biÓu §¹i héi III cña ®¶ng, ®¹i quèc tÕ c¸ch m¹ng, lªn tiÕng chèng l¹i chñ nghÜa x· héi - s«-vanh. Bµ biÓu cho Liªn minh C¸p-ca-d¬ §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. tÝch cùc tham gia chuÈn bÞ héi nghÞ phô n÷ x· héi chñ nghÜa quèc tÕ ë ¤ng tham gia tÝch cùc vµo cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907. ¤ng lµ ®¹i BÐc-n¬ vµo th¸ng Ba 1915. N¨m 1916, bµ tham gia nhãm "Quèc tÕ", biÓu §¹i héi V (§¹i héi Lu©n-®«n) cña ®¶ng. ¤ng ®· nhiÒu lÇn bÞ sau ®ã, tham gia "Liªn minh Xp¸c-ta-cót". Tõ n¨m 1919, bµ lµ ®¶ng chÝnh phñ Nga hoµng khñng bè. Tõ n¨m 1907 ®Õn th¸ng Ba 1917, «ng viªn §¶ng céng s¶n §øc; bµ ®−îc bÇu vµo Ban chÊp hµnh trung −¬ng sèng l−u vong. Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, «ng cña ®¶ng. T¹i §¹i héi III cña Quèc tÕ céng s¶n, bµ ®−îc bÇu vµo Ban ®· cïng víi V. I. Lª-nin trë vÒ n−íc Nga. Trong nh÷ng n¨m 1917 - chÊp hµnh Quèc tÕ céng s¶n, bµ ®øng ®Çu Ban th− ký phô n÷ quèc tÕ 1920, «ng lµ uû viªn Ban chÊp hµnh ®¶ng bé Ti-phlÝt. Sau khi ChÝnh cña Ban chÊp hµnh Quèc tÕ céng s¶n. Tõ n¨m 1924, bµ lµ chñ tÞch quyÒn x«-viÕt th¾ng lîi ë Gru-di-a håi n¨m 1921, «ng gi÷ c−¬ng vÞ th−êng trùc cña Ban chÊp hµnh Tæ chøc quèc tÕ cøu trî c¸c chiÕn sÜ l·nh ®¹o trong c«ng t¸c x«-viÕt vµ c«ng t¸c ®¶ng nh−: chñ tÞch Ban c¸ch m¹ng. ─ 412. chÊp hµnh trung −¬ng c¸c X«-viÕt n−íc Céng hoµ liªn bang x· héi Txª-®Ðc-bau-m¬, Ph. ¤. ─ xem §nÐp-ni-tx¬-ki, P. N. chñ nghÜa x«-viÕt Da-c¸p-ca-d¬, uû viªn §oµn chñ tÞch Ban chÊp hµnh Txª-®Ðc-bau-m¬, V. ¤. ─ xem Lª-vi-tx¬-ki, V. ¤. trung −¬ng c¸c X«-viÕt Liªn-x«, chñ tÞch Ban chÊp hµnh trung −¬ng Txª-®Ðc-bau-m¬, X. ¤. (¸p-gu-xtèp-xki) (1879 - 1939) ─ ®¶ng viªn d©n c¸c X«-viÕt Gru-di-a, uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng céng s¶n (b«n-sª-vÝch) Gru-di-a. ─ 17, 18. chñ - x· héi, mét phÇn tö men-sª-vÝch. N¨m 1898, ®· tham gia nhãm "Ngän cê c«ng nh©n" ë Pª-tÐc-bua. VÒ sau lµm c«ng t¸c vËn V chuyÓn b¸o "Tia löa" vµo n−íc Nga. Mïa thu n¨m 1904, ®· ra n−íc ngoµi sèng l−u vong, ë ®©y, Txª-®Ðc-bau-m¬ gia nhËp ph¸i men-sª- V., Vxª-v«-lèt ─ xem §ª-ni-xèp, V. P. vÝch. Th¸ng T− 1905, ®· tham gia héi nghÞ men-sª-vÝch ë Gi¬-ne-v¬. Va-®im ─ xem I-cèp, V. C. Ch¼ng bao l©u sau, ®· quay vÒ n−íc Nga, ho¹t ®éng trong tæ chøc Va-®im ─ xem P«-xt«-lèp-xki, §. X. men-sª-vÝch ë Pª-tÐc-bua; n¨m 1906, lµm chñ biªn tê b¸o hîp ph¸p
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 762 763 Va-len-ti-nèp, N. (V«n-xki, N. V.) (1879 - 1964) ─ mét phÇn tö men-sª-vÝch, b¶n tê b¸o "Sprawa Robotnicza" ("Sù nghiÖp c«ng nh©n") ─ c¬ quan mét nhµ b¸o. Sau §¹i héi II, Va-len-ti-nèp gia nhËp ph¸i b«n-sª-vÝch, ng«n luËn ®Çu tiªn cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Ba-lan, vµ sau cuèi n¨m 1904 l¹i bá sang ph¸i men-sª-vÝch, lµm chñ biªn cña tê "B¸o ®ã lµ "Przeglad Socjaldemokratyczny" ("T¹p chÝ b×nh luËn d©n chñ - M¸t-xc¬-va" hîp ph¸p cña bän men-sª-vÝch, tham gia mét sè t¹p chÝ x· héi"). ¤ng lµ ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt t¹i §¹i héi IV men-sª-vÝch: "Sù thËt", "Sù nghiÖp cña chóng ta", "Sù nghiÖp cuéc (§¹i héi thèng nhÊt) cña ®¶ng, ®¹i biÓu cho ®¶ng d©n chñ - x· héi sèng" vµ nh÷ng t¹p chÝ kh¸c, ®· céng t¸c víi tê b¸o t− s¶n "Lêi nãi Ba-lan vµ LÝt-va. Sau ®¹i héi, «ng lµ uû viªn Ban chÊp hµnh trung n−íc Nga"; trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ vµ cã cao −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. T¹i §¹i héi V cña ®¶ng trµo c¸ch m¹ng míi, lµ ng−êi thuéc ph¸i thñ tiªu. VÒ vÊn ®Ò ruéng (§¹i héi Lu©n-®«n), «ng ®−îc bÇu lµm uû viªn Ban chÊp hµnh trung ®Êt, Va-len-ti-nèp b¶o vÖ chñ tr−¬ng ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u ho¸ ruéng −¬ng. Trong nh÷ng n¨m 1909 - 1910, «ng lµ mét trong nh÷ng biªn ®Êt. Trong c¸c vÊn ®Ò triÕt häc, ®· xÐt l¹i chñ nghÜa M¸c, b¶o vÖ c¸c tËp viªn cña C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n quan ®iÓm duy t©m chñ quan cña Ma-kh¬ vµ A-vª-na-ri-ót. Lª-nin ®· chñ - x· héi Nga lµ b¸o "Ng−êi d©n chñ - x· héi". Thêi kú nµy, V. I. phª ph¸n quan ®iÓm triÕt häc cña Va-len-ti-nèp trong t¸c phÈm cña Lª-nin ®¸nh gi¸ V¸c-xki lµ "mét nhµ chÝnh luËn cã kinh nghiÖm, Ng−êi "Chñ nghÜa duy vËt vµ chñ nghÜa kinh nghiÖm phª ph¸n". mét ng−êi m¸c-xÝt th«ng minh vµ mét ng−êi ®ång chÝ tuyÖt diÖu" Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, Va-len-ti-nèp lµm (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t. 47, tr. 242). Trong nh÷ng phã tæng biªn tËp "B¸o c«ng th−¬ng", sau ®ã, lµm viÖc ë c¬ quan ®¹i n¨m chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, «ng lµ mét ng−êi theo chñ diÖn th−¬ng m¹i cña Liªn-x« ë Pa-ri. N¨m 1930, bá ra n−íc ngoµi nghÜa quèc tÕ, ®· tham dù Héi nghÞ Xim-mÐc-van vµ Héi nghÞ Ki- sèng l−u vong. §· ho¹t ®éng chèng l¹i §¶ng céng s¶n Liªn-x« vµ en-tan. N¨m 1916, «ng trë vÒ Ba-lan vµ bÞ bän §øc b¾t v× téi tuyªn chèng Nhµ n−íc x«-viÕt. ─ 407, 420. truyÒn chèng chiÕn tranh; n¨m 1917, sau khi ®−îc th¶ ra, «ng ë Va-li-¨ng (Vay-¨ng) (Vaillant), E-®u-a Ma-ri (1840 - 1915) - nhµ x· héi trong ban l·nh ®¹o §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ chñ nghÜa Ph¸p, m«n ®å cña Bl¨ng-ki, mét trong nh÷ng ng−êi LÝt-va. ¤ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp vµ lµ uû viªn Ban l·nh ®¹o Quèc tÕ II. Lµ uû viªn Héi ®ång trung −¬ng cña Quèc tÕ chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n céng s¶n Ba-lan, «ng ®· I, lµ uû viªn trong ñy ban chÊp hµnh cña C«ng x· Pa-ri. Lµ mét tham dù nhiÒu ®¹i héi vµ héi nghÞ cña ®¶ng nµy. ¤ng ®−îc bÇu lµm trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp ra §¶ng x· héi chñ nghÜa ë Ph¸p ®¹i biÓu Quèc héi Ba-lan, lµ chñ tÞch cña ®¶ng ®oµn céng s¶n trong (1901). N¨m 1905, sau khi hîp nhÊt §¶ng x· héi chñ nghÜa víi quèc héi Ba-lan. N¨m 1929, «ng sèng l−u vong ë Liªn-x«; lµm viÖc §¶ng x· héi chñ nghÜa Ph¸p c¶i l−¬ng chñ nghÜa, Va-li-¨ng ®· gi÷ t¹i ViÖn M¸c - ¡ng-ghen - Lª-nin, chuyªn nghiªn cøu lÞch sö phong trµo c«ng nh©n Ba-lan. ─ 460, 486. lËp tr−êng c¬ héi chñ nghÜa vÒ c¸c vÊn ®Ò quan träng nhÊt. Trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, Va-li-¨ng lµ phÇn tö Van-C«n (Van Kol), Hen-rÝch (1851 - 1925) ─ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng x· héi - s«-vanh. ─ 240. lËp vµ thñ lÜnh cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Hµ-lan. Vµi n¨m V¸c-s¸p-xki, A. X. ─ xem V¸c-xki, A-®«n-ph¬. sau khi thµnh lËp ®¶ng, Van-C«n ®· r¬i vµo chñ nghÜa c¶i l−¬ng vµ chñ nghÜa c¬ héi. T¹i §¹i héi Am-xtÐc-®am (1904) vµ §¹i héi Stót-ga (1907) V¸c-xki (Warski) A-®«n-ph¬ (V¸c-s¸p-xki, A. X.) (1868 -1937) ─ mét cña Quèc tÕ II, Van-C«n ®· b¶o vÖ c¸c nghÞ quyÕt cã tÝnh chÊt c¬ héi trong nh÷ng nhµ ho¹t ®éng l·o thµnh nhÊt vµ næi tiÕng cña phong chñ nghÜa vÒ vÊn ®Ò thuéc ®Þa, c¸c nghÞ quyÕt Êy biÖn hé cho viÖc n« trµo c¸ch m¹ng Ba-lan. Vµo cuèi nh÷ng n¨m 80 thÕ kû XIX, V¸c-xki dÞch c¸c d©n téc thuéc ®Þa d−íi chiªu bµi thùc hiÖn c¸i gäi lµ "sø m¹ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi tæ chøc ra "Héi liªn hiÖp c«ng nh©n Ba- v¨n minh ho¸" cña chñ nghÜa ®Õ quèc. §èi víi C¸ch m¹ng x· héi chñ lan", tham gia tÝch cùc vµo viÖc thµnh lËp §¶ng d©n chñ - x· héi nghÜa th¸ng M−êi vµ Nhµ n−íc x«-viÕt, y cã th¸i ®é thï ®Þch. Trong c¸c V−¬ng quèc Ba-lan (tõ n¨m 1900, lµ §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng t¸c phÈm cña m×nh, V. I. Lª-nin ®· kÞch liÖt phª ph¸n thùc chÊt ®Õ quèc quèc Ba-lan vµ LÝt-va). N¨m 1893, «ng sèng l−u vong ë n−íc ngoµi, chñ nghÜa trong lËp tr−êng cña Van-C«n. ─ 242, 244. ë ®ã, «ng ®· cïng víi R. Lóc-x¨m-bua vµ mét sè ng−êi kh¸c xuÊt
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 764 765 Van-®Ðc-ven-®¬ (Vandervelde), £-mi-l¬ (1866 - 1938) ─ thñ lÜnh §¶ng c«ng ®Æc biÖt cña c¶nh s¸t, ë ®Êy, «ng lµ uû viªn trong ban chÊp hµnh cña nh©n BØ, chñ tÞch Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa thuéc Quèc tÕ II, ®· ph¸i "Tia löa" ë ®Þa ph−¬ng; «ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi tæ chøc gi÷ lËp tr−êng c¬ héi chñ nghÜa cùc ®oan. Trong thêi gian chiÕn tranh cuéc tæng b·i c«ng th¸ng T¸m 1903. ¤ng bÞ ®µy ®Õn tØnh £-ni-x©y-xc¬, thÕ giíi lÇn thø nhÊt, lµ phÇn tö x· héi - s«-vanh; ®· tham gia chÝnh tõ ®Êy, «ng ®· bá trèn håi th¸ng B¶y 1904. Theo nhiÖm vô cña Côc phñ t− s¶n, gi÷ nhiÒu chøc vô bé tr−ëng. Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− miÒn §«ng Ban chÊp hµnh trung −¬ng, «ng ho¹t ®éng ë Ca-dan ®Ó tæ s¶n th¸ng Hai 1917, Van-®Ðc-ven-®¬ ®Õn n−íc Nga ®Ó tuyªn truyÒn chøc ban chÊp hµnh ®Þa ph−¬ng cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi cho viÖc tiÕp tôc cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc chñ nghÜa. Van-®Ðc-ven-®¬ Nga, ®· thµnh lËp c¸c nhµ in bÝ mËt ë U-ran. ¤ng tham gia tÝch cùc cã th¸i ®é cùc kú thï ®Þch víi C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng vµo cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907 ë miÒn P«-v«n-gie vµ U-ran, «ng M−êi, y ®· tÝch cùc gióp vµo cuéc can thiÖp b»ng qu©n sù chèng n−íc ®−îc bÇu lµm chñ tÞch Ban chÊp hµnh X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n ë Nga x«-viÕt vµ ®· cè g¾ng nhiÒu trong viÖc kh«i phôc Quèc tÕ II. Xa-ma-ra, lµm c«ng t¸c ®¶ng ë U-pha, tæ chøc ë £-ca-tª-rin-bua cuéc Trong nh÷ng n¨m 1925 - 1927, lµ bé tr−ëng Bé ngo¹i giao cña BØ, bÇu cö ®¹i biÓu ®i dù §¹i héi IV cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi tham gia ký c¸c hiÖp −íc L«-c¸c-n« (1925) nh»m chèng l¹i Liªn-x«, Nga. Th¸ng Ba 1906, «ng bÞ b¾t, th¸ng B¶y, «ng trèn khái nhµ tï, lµm tÝch cùc ®Êu tranh chèng viÖc thµnh lËp mÆt trËn thèng nhÊt chèng c«ng t¸c tæ chøc cña ®¶ng ë khu Lª-phoãc-t«-v« cña thµnh phè M¸t- ph¸t-xÝt cña nh÷ng ng−êi céng s¶n vµ nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa. xc¬-va, lµ uû viªn trong Ban chÊp hµnh ®¶ng bé M¸t-xc¬-va §¶ng Van-®Ðc-ven-®¬ lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu cuèn s¸ch vµ tËp s¸ch nhá. Nh− c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Sau lÇn bÞ b¾t míi nµy, «ng bÞ ®µy ®i V. I. Lª-nin ®· chØ râ, trong c¸c t¸c phÈm cña Van-®Ðc-ven-®¬ "chñ tØnh A-xt¬-ra-khan mÊt 3 n¨m, tõ ®Êy, vµo cuèi n¨m 1908, «ng bá ra nghÜa chiÕt trung tiÓu thÞ d©n" chèng l¹i "chñ nghÜa M¸c, thuËt nguþ n−íc ngoµi. ¤ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi tæ chøc tr−êng ®¶ng ë Ca- biÖn chèng l¹i phÐp biÖn chøng, chñ nghÜa c¶i l−¬ng phi-li-xtanh pri. Khi Vi-l«-nèp biÕt râ tÝnh chÊt chèng ®¶ng cña tr−êng nµy, «ng chèng l¹i c¸ch m¹ng v« s¶n" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn ®· ®o¹n tuyÖt víi nhãm bÌ ph¸i vµ cÇm ®Çu c¸c häc viªn ®i Pa-ri theo bé, M¸t-xc¬-va, t. 37, tr. 416). ─ 452. lêi mêi cña V. I. Lª-nin. T¹i héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga n¨m 1910, «ng ®−îc Vi-b« (Wibaut), Phl«-ren-xi-ót Ma-ri-ót (1859 - 1936) ─ mét ®¶ng viªn d©n nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®Ò bæ tuyÓn vµo Ban chÊp hµnh trung −¬ng. chñ - x· héi Hµ-lan, mét nhµ b¸o. Lµ céng t¸c viªn cña t¹p chÝ "De Ngµy 1 th¸ng N¨m 1910, «ng ®· qua ®êi v× bÖnh lao khi «ng n»m Economist" ("Nhµ kinh tÕ"). Th¸ng Ba 1910, Vi-b« rót ra khái §¶ng ®iÒu trÞ t¹i §a-v«-x¬ (Thuþ-sÜ). ─ 154. c«ng nh©n d©n chñ - x· héi theo chñ nghÜa c¬ héi vµ gia nhËp §¶ng Vi-snÐp-xki ─ xem G«n-®en-bÐc, I. P. d©n chñ - x· héi m¸c-xÝt. Lµ ®¹i biÓu t¹i §¹i héi x· héi chñ nghÜa quèc tÕ ë C«-pen-ha-g¬ (1910), lµ uû viªn trong tiÓu ban hîp t¸c x· cña ®¹i Vi-vi-a-ni (Viviani), R¬-nª (1863 - 1925) ─ mét nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ héi, ®ång thêi lµ uû viªn trong mét ph©n ban cña tiÓu ban nµy. Trong vµ ho¹t ®éng nhµ n−íc cña Ph¸p; lµm nghÒ luËt s−. Tõ n¨m 1893, chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, Vi-b« lµ mét phÇn tö ph¸i gi÷a. VÒ Vi-vi-a-ni ®· nhiÒu lÇn ®−îc bÇu vµo nghÞ viÖn, t¹i nghÞ viÖn, ®· sau, ®· r¬i vµo chñ nghÜa c¶i l−¬ng c«ng khai. Vi-b« lµ mét th−¬ng gia nhËp ph¸i gäi lµ "nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa ®éc lËp" c«ng gia lín, ®¹i biÓu cho c¸c giíi tµi chÝnh ë trong c¬ quan tù qu¶n cña khai hîp t¸c víi c¸c ®¶ng t− s¶n; trong nh÷ng n¨m 1906 - 1910, lµ thµnh phè Am-xtÐc-®am. ─ 452, 457. bé tr−ëng Bé lao ®éng, lóc ®Çu, ë trong néi c¸c Clª-m¨ng-x«, Vi-l«-nèp, N. E. (Mi-kha-in) (1883 - 1910) ─ nhµ c¸ch m¹ng chuyªn vÒ sau, ë trong néi c¸c Bri-¨ng. N¨m 1906, tuyÖt giao víi §¶ng x· nghiÖp, ®¶ng viªn b«n-sª-vÝch. B¾t ®Çu ho¹t ®éng c¸ch m¹ng vµo héi chñ nghÜa, råi cïng víi Min-l¬-r¨ng vµ nh÷ng kÎ ph¶n béi n¨m 1901 khi cßn lµ c«ng nh©n t¹i mét c«ng x−ëng cña ngµnh kh¸c y ®· thµnh lËp vµo n¨m 1911 c¸i gäi lµ "§¶ng x· héi chñ ®−êng s¾t ë Ca-lu-ga. N¨m 1902, Vi-l«-nèp gia nhËp tæ chøc d©n nghÜa céng hoµ" t− s¶n. N¨m 1914, lµ thñ t−íng vµ lµ bé tr−ëng chñ - x· héi Ki-Ðp, trë thµnh ng−êi ñng hé ph¸i "Tia löa". N¨m Bé ngo¹i giao, sau lµ bé tr−ëng Bé t− ph¸p. Trong nh÷ng n¨m 1903, ®· bÞ b¾t vµ bÞ ®µy ®i £-ca-tª-ri-n«-xl¸p d−íi sù gi¸m s¸t 1920 - 1921, lµ ®¹i diÖn cña Ph¸p t¹i Héi quèc liªn, trong nh÷ng
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 766 767 n¨m 1921 - 1922, lµ ®¹i diÖn cña Ph¸p t¹i Héi nghÞ Oa-sinh-t¬n. ─ chñ - lËp hiÕn, nh÷ng ng−êi "lao ®éng x· héi chñ nghÜa nh©n d©n" vµ 375. ph¸i men-sª-vÝch - thñ tiªu céng t¸c. N¨m 1917, lµ uû viªn trong ban biªn tËp t¹p chÝ "DÜ v·ng", céng t¸c víi tê b¸o cña giai cÊp t− s¶n tù Vin-hem II (H«-hen-x«n-lÐc) (1859 - 1941) ─ hoµng ®Õ n−íc §øc vµ vua do chñ nghÜa "Ban ngµy". §èi víi C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng n−íc Phæ (1888 - 1918). ─ 65. M−êi, V«-®«-v«-dèp cã th¸i ®é thï ®Þch. Tõ n¨m 1926, y sèng l−u VÝt-te, X. I-u. (1849 - 1915) ─ nhµ ho¹t ®éng nhµ n−íc, ®· ®¹i diÖn cho vong, cã tham gia vµo c¸c c¬ quan b¸o chÝ cña bän b¹ch vÖ. ─ 88 - 89. quyÒn lîi cña "chñ nghÜa ®Õ quèc phong kiÕn - qu©n phiÖt" cña V«-l«-xª-vÝch, V. ¤. (1882 - 1953) ─ mét ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi, mét n−íc Nga Nga hoµng, mét phÇn tö triÖt ®Ó ñng hé chÕ ®é chuyªn ng−êi b«n-sª-vÝch. ¤ng lµm c«ng t¸c ®¶ng ë Kh¸c-cèp, V«-r«-ne- chÕ, mong muèn duy tr× nÒn qu©n chñ b»ng c¸ch nh−îng bé mét Ýt gi¬, Tu-la vµ KhÐc-x«n. N¨m 1909, lµ c¸n bé tæ chøc chñ chèt cña cho giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa vµ b»ng nh÷ng cuéc khñng bè khu ®¶o Va-xi-li-Ðp-xki ë Pª-tÐc-bua, lµ uû viªn trong Ban chÊp tµn b¹o ®èi víi nh©n d©n; y lµ mét trong nh÷ng kÎ tæ chøc ®µn ¸p hµnh ®¶ng bé Pª-tÐc-bua. Mïa hÌ 1910, bÞ b¾t, sau ®ã, bÞ ®µy ®i tØnh cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907. Víi c−¬ng vÞ lµ bé tr−ëng Bé giao £-ni-x©y-xc¬. N¨m 1912, bá trèn khái n¬i ®i ®µy vµ sèng l−u vong ë th«ng (th¸ng Hai - th¸ng T¸m 1892), bé tr−ëng Bé tµi chÝnh (1892 - n−íc ngoµi. Tõ n¨m 1913, sèng ë Li-l¬ (t¹i Ph¸p). N¨m 1919, lµ uû 1903), chñ tÞch Héi dång bé tr−ëng (th¸ng M−êi 1905 - th¸ng T− viªn Ban chÊp hµnh ─ ®−îc tæ chøc ë Li-l¬ - cña Quèc tÕ III, vÒ sau, 1906), VÝt-te ®· ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p cña m×nh trong lÜnh vùc «ng lµ ®¶ng viªn §¶ng céng s¶n Ph¸p, lµm phãng viªn b¸o tµi chÝnh, chÝnh s¸ch thuÕ quan, x©y dùng ®−êng s¾t, ¸p dông c¸c "L'HumanitÐ" ("Nh©n ®¹o"). Mïa thu 1922, trë vÒ n−íc Nga x«-viÕt, ®¹o luËt c«ng x−ëng, khuyÕn khÝch b»ng mäi c¸ch viÖc ®Çu t− cña d¹y lÞch sö ®¶ng vµ c¸c m«n khoa häc x· héi kh¸c ë c¸c tr−êng ®¹i n−íc ngoµi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho chñ nghÜa t− b¶n ph¸t triÓn ë häc Lª-nin-gr¸t. §Çu nh÷ng n¨m 30 thÕ kû XIX, c¸c t¸c phÈm cña n−íc Nga vµ lµm cho n−íc Nga thªm phô thuéc vµo c¸c c−êng quèc V«-l«-xª-vÝch vÒ lÞch sö ®¶ng ®· bÞ phª ph¸n kÞch liÖt v× ph¹m ph¶i ®Õ quèc. "Bé tr−ëng mèi l¸i", "nh©n viªn së giao dÞch", - V. I. Lª-nin nh÷ng sai lÇm mang t− t−ëng t¬-rèt-kÝt. Tõ n¨m 1932, lµm gi¸o viªn ®· nhËn ®Þnh nh− thÕ vÒ VÝt-te. ─ 214. d¹y to¸n ë c¸c tr−êng ®¹i häc Lª-nin-gr¸t. ─ 151 - 152. Vla-xèp ─ xem R−-cèp, A. I. V«i-nèp ─ xem Lu-na-ts¸c-xki, A. V. V«-bl−i, C. G. (1876 - 1947) ─ nhµ kinh tÕ häc vµ nhµ thèng kª häc. Tõ n¨m V«n-xki, N. V. ─ xem Va-len-ti-nèp, N. 1906, lµ phã gi¸o s−, råi sau ®ã lµ gi¸o s− Tr−êng ®¹i häc tæng hîp Ki-Ðp vµ Tr−êng ®¹i häc th−¬ng m¹i. ¤ng lµ t¸c gi¶ mét sè c«ng tr×nh V«n-xki, X. (X«-c«-lèp, A. V., "E-r¬", Xt., Xtan., Xta-ni-xl¸p) (sinh n¨m nghiªn cøu vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ vµ thèng kª. Nh÷ng t¸c phÈm tr−íc 1880) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi. Sau §¹i héi II cña §¶ng c«ng c¸ch m¹ng cña V«-bl−i chÞu ¶nh h−ëng rÊt lín cña kinh tÕ chÝnh trÞ nh©n d©n chñ - x· héi Nga, gia nhËp ph¸i b«n-sª-vÝch. Trong häc t− s¶n. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, «ng lµ viÖn nh÷ng n¨m 1904 - 1905, lµm c«ng t¸c ®¶ng ë M¸t-xc¬-va, tham gia sÜ chÝnh thøc vµ lµ phã chñ tÞch ViÖn hµn l©m khoa häc n−íc Céng vµo cuéc khëi nghÜa vò trang th¸ng Ch¹p. ¤ng lµ ®¹i biÓu cña tæ hoµ x· héi chñ nghÜa x«-viÕt U-cra-i-na. ─ 420. chøc ®¶ng M¸t-xc¬-va t¹i §¹i héi V (§¹i héi Lu©n-®«n) cña §¶ng V«-®«-v«-dèp, V. V. (1864 - 1933) ─ nhµ kinh tÕ häc vµ chÝnh luËn thuéc c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n xu h−íng d©n tuý - tù do chñ nghÜa. Tõ n¨m 1904, lµ uû viªn ban ®éng thèng trÞ vµ cã cao trµo c¸ch m¹ng míi, lµ mét trong c¸c thñ biªn tËp b¸o "§êi sèng chóng ta"; n¨m 1906, ®· céng t¸c víi b¸o lÜnh ph¸i triÖu håi, tham gia vµo tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c tr−êng "§ång chÝ" cña ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn c¸nh t¶, trong thêi kú cã cã tÝnh chÊt phe ph¸i ë Ca-pri vµ B«-l«-nh¬ (n−íc ý), lµ thµnh viªn cuéc vËn ®éng bÇu cö vµo §u-ma nhµ n−íc II, V«-®«-v«-dèp gia cña nhãm chèng ®¶ng "TiÕn lªn". Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n nhËp ph¸i lao ®éng. N¨m 1912, cã ®¨ng c¸c t¸c phÈm cña m×nh th¸ng Hai 1917, c«ng t¸c trong ban qu©n sù cña X«-viÕt Pª-t¬-r«- trong t¹p chÝ "Nhu cÇu sinh ho¹t", mét t¹p chÝ ®· ®−îc ph¸i d©n gr¸t. §èi víi C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, ®· cã
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 768 769 X«-l«-vi-Ðp, V. X. (1853 - 1900) ─ nhµ triÕt häc duy t©m Nga. §· cã th¸i ®é th¸i ®é thï ®Þch, ®Êu tranh chèng ChÝnh quyÒn x«-viÕt. §· sèng l−u thï ®Þch víi chñ nghÜa M¸c, phñ nhËn vµ xuyªn t¹c nã, ®em ®ång vong mét thêi gian, nh−ng Ýt l©u sau l¹i trë vÒ n−íc Nga x«-viÕt. nhÊt chñ nghÜa M¸c víi chñ nghÜa duy vËt kinh tÕ; ®Ó ®èi lËp víi chñ V«n-xki c«ng t¸c trong c¬ quan hîp t¸c x· l©m nghiÖp, ñy ban kÕ ho¹ch nghÜa x· héi khoa häc, ®· ®−a ra t− t−ëng vÒ sù "canh t©n" nh©n lo¹i nhµ n−íc vµ Bé d©n uû th−¬ng nghiÖp. Tõ n¨m 1927, lµm c«ng t¸c v¨n theo tinh thÇn t«n gi¸o - thÇn bÝ vµ vÒ sù hoµn thiÖn nh©n lo¹i vÒ mÆt häc. ─ 4, 16, 107, 108, 112, 119, 120, 126 - 127, 132. thuÇn tuý ®¹o ®øc. Vuèc-m¬ (Wurm), Em-ma-nu-in (1857 - 1920) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi Nh÷ng t¸c phÈm chñ yÕu cña X«-l«-vi-Ðp lµ: "Sù khñng ho¶ng §øc, vÒ nghÒ nghiÖp lµ mét nhµ ho¸ häc. Tõ n¨m 1890, «ng lµ ®¹i cña triÕt häc ph−¬ng T©y", "Nh÷ng c¬ së triÕt häc cña tri thøc chØnh biÓu Quèc héi §øc. Trong nh÷ng n¨m 1902 - 1917, lµ mét trong c¸c thÓ", "Phª ph¸n nh÷ng nguyªn lý trõu t−îng" vµ nh÷ng t¸c phÈm chñ biªn cña t¹p chÝ "Die Neue Zeit" ("Thêi míi"). Vuèc-m¬ lµ ®¹i kh¸c. ─ 217. biÓu dù §¹i héi x· héi chñ nghÜa quèc tÕ ë C«-pen-ha-g¬ (1910). Xt., Xtan. ─ xem V«n-xki, X. Trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, «ng lµ ng−êi thuéc ph¸i gi÷a. Sau C¸ch m¹ng th¸ng M−êi mét 1918 ë §øc, lµ bé Xta-lin (§giu-ga-svi-li), I. V. (C. Xt.) (1879 - 1953) ─ mét trong nh÷ng nhµ tr−ëng Bé l−¬ng thùc. ─ 454, 455, 456. ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo c«ng nh©n c¸ch m¹ng Nga vµ quèc tÕ, cña §¶ng céng s¶n vµ Nhµ n−íc Liªn-x«. Gia nhËp §¶ng X c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga tõ n¨m 1898; sau §¹i héi II cña ®¶ng lµ ®¶ng viªn b«n-sª-vÝch. Lµm c«ng t¸c ®¶ng ë Ti-phlÝt, Ba-tum, Ba- X. ─ xem §gi-bl¸t-dª, X. V. cu, Pª-tÐc-bua. Th¸ng Giªng 1912 ®−îc cö vµo Ban chÊp hµnh trung −¬ng do Héi nghÞ VI (Héi nghÞ Pra-ha) §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· Xa-gin, L. (Xan-giua, I. A.) (1878 - 1910) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi. Xa- héi Nga bÇu ra; ®· tham gia biªn tËp tê b¸o b«n-sª-vÝch "Sù thËt". gin ho¹t ®éng ë £-ca-tª-ri-n«-xl¸p, Ni-gi¬-ni Nèp-g«-rèt, miÒn B¾c Trong thêi kú chuÈn bÞ vµ tiÕn hµnh C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa C¸p-ca-d¬. §· nhiÒu lÇn bÞ c¶nh s¸t truy n·. N¨m 1909, Xa-gin ra th¸ng M−êi, lµ uû viªn cña Trung t©m qu©n sù - c¸ch m¹ng chuÈn bÞ n−íc ngoµi, ë ®ã, ®· gia nhËp nhãm chèng ®¶ng "TiÕn lªn". ─ 405, khëi nghÜa do Ban chÊp hµnh trung −¬ng ®¶ng thµnh lËp. T¹i §¹i héi 407 - 408, 409. II c¸c X«-viÕt toµn Nga Xta-lin ®−îc bÇu vµo Héi ®ång bé tr−ëng d©n Xan-giua, I. A. ─ xem Xa-gin, L. uû, trong ®ã Xta-lin phô tr¸ch Bé d©n uû vÒ c¸c vÊn ®Ò d©n téc. Trong thêi kú cã cuéc can thiÖp vò trang cña n−íc ngoµi vµ néi chiÕn, Xta- X«-c«-lèp, A. V. ─ xem V«n-xki, X. lin lµ uû viªn Héi ®ång qu©n sù - c¸ch m¹ng cña n−íc Céng hoµ vµ X«-c«-lèp, N. §. (1870 - 1928) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi, tr¹ng s−, mét ®· cã mÆt t¹i nhiÒu mÆt trËn. N¨m 1922, Xta-lin ®−îc bÇu lµm Tæng bÝ luËt s− næi tiÕng vÒ c¸c vô ¸n chÝnh trÞ. §· céng t¸c víi c¸c t¹p chÝ th− Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng céng s¶n (b) Nga. Tõ n¨m 1941, "§êi sèng", "Häc vÊn" vµ c¸c t¹p chÝ kh¸c. N¨m 1909, trong cuéc bÇu Xta-lin lµ Chñ tÞch Héi ®ång bé tr−ëng d©n uû, vÒ sau lµ Chñ tÞch Héi cö bæ sung vµo §u-ma nhµ n−íc III ë Pª-tÐc-bua, «ng ®−îc ®Ò cö lµm ®ång bé tr−ëng Liªn-x«. Trong nh÷ng n¨m ChiÕn tranh vÖ quèc vÜ øng cö viªn ®¹i biÓu cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga; ®· cã ®¹i (1941 - 1945), Xta-lin lµ Chñ tÞch ñy ban phßng thñ nhµ n−íc, bé tr−ëng Bé d©n uû quèc phßng vµ lµ Tæng t− lÖnh tèi cao c¸c lùc l−îng c¶m t×nh víi nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch. Sau C¸ch m¹ng d©n chñ - t− vò trang Liªn-x«. ─ 356. s¶n th¸ng Hai 1917, X«-c«-lèp lµ uû viªn Ban chÊp hµnh X«-viÕt Pª- tÐc-bua, ng−êi ñng hé chñ tr−¬ng liªn hiÖp víi giai cÊp t− s¶n. Sau Xta-ni-xl¸p ─ xem V«n-xki, X. C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, lµm cè vÊn t− ph¸p trong Xtª-clèp, I-u. M. (C.) (1873 - 1941) ─ mét nhµ c¸ch m¹ng chuyªn nghiÖp, c¸c c¬ quan x«-viÕt. ─ 89, 140, 141, 142. «ng tham gia phong trµo d©n chñ - x· héi tõ n¨m 1893, «ng lµ mét X«-l«-m«-nèp ─ xem Poãc-tu-g©y-x¬, X. I. trong nh÷ng ng−êi tæ chøc ra c¸c nhãm d©n chñ - x· héi ®Çu tiªn
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 770 771 ®· bÞ thÊt b¹i. N¨m 1911, Xt«-l−-pin bÞ B«-grèp, mét ®¶ng viªn x· héi ë ¤-®Ðt-xa. N¨m 1894, «ng bÞ b¾t vµ bÞ ®µy ®Õn vïng I-a-cu-ti-a 10 chñ nghÜa - c¸ch m¹ng giÕt chÕt ë Ki-Ðp. ─ 69, 86, 87, 141, 177, 180, 193, n¨m. N¨m 1899, «ng ch¹y trèn ra n−íc ngoµi. Xtª-clèp lµ mét trong 231, 235, 277, 282, 292, 294 - 298, 373, 379, 380, 392, 540, 543. nh÷ng ng−êi tæ chøc ra nhãm viÕt s¸ch "§Êu tranh", nhãm nµy m−u toan ®iÒu hoµ khuynh h−íng c¸ch m¹ng víi khuynh h−íng c¬ héi Xt¬-ren-txèp, R. E. (sinh n¨m 1875) ─ mét ng−êi lµm c«ng t¸c v¨n häc, mét chñ nghÜa trong §¶ng d©n chñ - x· héi Nga. Sau §¹i héi II cña §¶ng nhµ chÝnh luËn. Tõ n¨m 1900 ®Õn n¨m 1914, «ng sèng l−u vong, chñ c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, «ng gia nhËp ph¸i b«n-sª-vÝch. yÕu ë §øc, ®· céng t¸c víi nhiÒu c¬ quan xuÊt b¶n d©n chñ - x· héi ë Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ vµ cã cao trµo c¸ch n−íc ngoµi, còng nh− céng t¸c víi tê b¸o "§ång chÝ" cña ph¸i d©n m¹ng míi, «ng céng t¸c víi C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng cña §¶ng chñ - lËp hiÕn c¸nh t¶, xuÊt b¶n ë n−íc Nga. Sau khi trë vÒ n−íc Nga, c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ─ tê "Ng−êi d©n chñ - x· héi", víi c¸c «ng lµ uû viªn trong nhiÒu tiÓu ban trùc thuéc c¬ quan tù qu¶n cña tê b¸o b«n-sª-vÝch "Ng«i sao" vµ "Sù thËt". ¤ng tham gia vµo ho¹t thµnh phè Pª-t¬-r«-gr¸t. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng ®éng cña ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma nhµ n−íc III vµ IV. M−êi, «ng c«ng t¸c trong c¸c c¬ quan kinh tÕ ë M¸t-xc¬-va vµ I-a-r«- ¤ng lµ gi¶ng viªn tr−êng ®¶ng ë L«ng-giu-m« (Ph¸p). Sau C¸ch xl¸p. ─ 460, 461, 462. m¹ng d©n chñ - t− s¶n th¸ng Hai 1917, «ng ®øng trªn lËp tr−êng "vÖ Xt¬-ru-vª, P. B. (1870 - 1944) ─ mét nhµ kinh tÕ häc t− s¶n vµ nhµ chÝnh quèc c¸ch m¹ng", lµ uû viªn Ban chÊp hµnh X«-viÕt Pª-t¬-r«-gr¸t vµ lµ chñ biªn tê "Tin tøc cña X«-viÕt Pª-t¬-r«-gr¸t". VÒ sau, «ng chuyÓn luËn, mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn. Trong sang ph¸i b«n-sª-vÝch. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng M−êi, nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XIX, y lµ ®¹i biÓu næi tiÕng nhÊt cña "chñ «ng lµ uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng c¸c X«-viÕt toµn Nga vµ nghÜa M¸c hîp ph¸p", céng t¸c viªn vµ chñ biªn c¸c t¹p chÝ "Lêi nãi Ban chÊp hµnh trung −¬ng c¸c X«-viÕt, chñ biªn tê "Tin tøc cña Ban míi", "B−íc ®Çu" vµ "§êi sèng". Ngay trong t¸c phÈm ®Çu tiªn cña chÊp hµnh trung −¬ng c¸c X«-viÕt toµn Nga", t¹p chÝ "X©y dùng x«- m×nh "Nh÷ng ý kiÕn phª ph¸n vÒ vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ cña n−íc viÕt", tõ n¨m 1929, «ng lµ phã chñ tÞch ñy ban khoa häc trùc thuéc Nga", Xt¬-ru-vª, trong khi phª ph¸n chñ nghÜa d©n tuý, ®· "bæ Ban chÊp hµnh trung −¬ng c¸c X«-viÕt Liªn-x«. ¤ng lµ t¸c gi¶ cña mét sung" vµ "phª ph¸n" häc thuyÕt kinh tÕ vµ häc thuyÕt triÕt häc cña sè t¸c phÈm vÒ lÞch sö cña phong trµo c¸ch m¹ng. ─ 25, 380 - 381. C. M¸c, ®· ®ång t×nh víi c¸c ®¹i biÓu cña m«n kinh tÕ chÝnh trÞ häc t− s¶n tÇm th−êng, tuyªn truyÒn thuyÕt Man-tuýt; y t×m c¸ch lµm Xt«-l−-pin, A. A. (sinh n¨m 1863) ─ nhµ lý luËn Tr¨m ®en, céng t¸c viªn cho chñ nghÜa M¸c vµ phong trµo c«ng nh©n thÝch øng víi quyÒn cña tê b¸o ph¶n ®éng "Thêi míi", ®¶ng viªn §¶ng th¸ng M−êi, em lîi cña giai cÊp t− s¶n. Xt¬-ru-vª lµ mét trong nh÷ng nhµ lý luËn vµ trai cña P. A. Xt«-l−-pin, mét nh©n vËt ho¹t ®éng nhµ n−íc næi tiÕng tæ chøc cña "Héi liªn hiÖp gi¶i phãng" theo xu h−íng qu©n chñ - tù cña n−íc Nga Nga hoµng. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng do chñ nghÜa (1903 - 1905) vµ lµ chñ biªn c¬ quan ng«n luËn bÊt hîp M−êi, y ra n−íc ngoµi sèng l−u vong. ─ 223. ph¸p cña Héi liªn hiÖp lµ t¹p chÝ "Gi¶i phãng". Khi §¶ng d©n chñ - Xt«-l−-pin, P. A. (1862 - 1911) ─ nh©n vËt ho¹t ®éng nhµ n−íc cña n−íc lËp hiÕn ®−îc thµnh lËp, vµo n¨m 1905, y lµm uû viªn Ban chÊp Nga Nga hoµng, mét ®¹i ®Þa chñ. Trong nh÷ng n¨m 1906 - 1911, y hµnh trung −¬ng cña ®¶ng nµy, lµ mét trong nh÷ng nhµ t− t−ëng lµ chñ tÞch Héi ®ång bé tr−ëng vµ bé tr−ëng Bé néi vô cña n−íc cña chñ nghÜa ®Õ quèc Nga. Sau C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa th¸ng Nga. Tªn tuæi cña y g¾n liÒn víi thêi kú ngù trÞ cña thÕ lùc chÝnh M−êi, y lµ kÎ thï cña ChÝnh quyÒn x«-viÕt, lµ thµnh viªn cña chÝnh trÞ ph¶n ®éng tµn b¹o nhÊt trong ®ã ®· ¸p dông réng r·i h×nh phñ Vran-ghen ph¶n c¸ch m¹ng, mét tªn b¹ch vÖ l−u vong. ─ 67, 88, ph¹t tö h×nh nh»m môc ®Ých ®µn ¸p phong trµo c¸ch m¹ng ("thêi 215, 221, 233 - 234, 467. kú ph¶n ®éng Xt«-l−-pin" 1907 - 1910). Xt«-l−-pin tiÕn hµnh c¶i X−-x«-Ðp, I. V. ("T¬-ca-ts¬ I-n") (1888 - 1912) ─ ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi, c¸ch ruéng ®Êt víi môc ®Ých t¹o ra ─ qua tÇng líp cu-l¾c ─ mét chç dùa cho chÕ ®é chuyªn chÕ Nga hoµng ë n«ng th«n. Song ý ®å mét c«ng nh©n. ¤ng vµo §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga n¨m cña y muèn cñng cè chÕ ®é chuyªn chÕ b»ng con ®−êng tiÕn hµnh 1906, gia nhËp ph¸i b«n-sª-vÝch, lµ uû viªn Ban chÊp hµnh ®¶ng bé mét vµi c¶i c¸ch tõ bªn trªn, cã lîi cho giai cÊp t− s¶n vµ ®Þa chñ, khu ®¶o Va-xi-li-Ðp-xki, sau ®ã, lµ Ban chÊp hµnh ®¶ng bé Pª-
B¶n chØ dÉn tªn ng−êi 772 773 tÐc-bua. Trong thêi kú thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, X−-x«-Ðp lµ mét trong nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o ph¸i triÖu håi - tèi hËu th− ë Pª-tÐc-bua. N¨m 1909, ra n−íc ngoµi sèng l−u vong, ë ®Êy, ®· gia nhËp nhãm chèng ®¶ng "TiÕn lªn". N¨m 1911, bÞ b¾t khi v−ît biªn giíi Nga, ®· chÕt trong tï. ─ 407. th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin Schippel, M. ─ xem SÝp-pen, M¸c-x¬. (Th¸ng S¸u 1909 - th¸ng M−êi 1910) 1909 Th¸ng S¸u 1909 - th¸ng Lª-nin sèng ë Pa-ri. M−êi 1910. ChËm nhÊt lµ ngµy 7 (20) Lª-nin ®iÒu khiÓn mét cuéc héi nghÞ riªng cña th¸ng S¸u. c¸c uû viªn ban biªn tËp b¸o "Ng−êi v« s¶n" vµ ®¹i diÖn c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi ®Þa ph−¬ng, t¹i héi nghÞ nµy, Lª-nin ®· th«ng b¸o vÒ t×nh h×nh trong ®¶ng vµ t×nh h×nh trong ph¸i b«n-sª-vÝch. Nh÷ng luËn ®iÓm do Lª-nin ®−a ra lµ c¬ së cña c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ ban biªn tËp më réng cña b¸o "Ng−êi v« s¶n". Ngµy 8 - 17 (21 - 30) Lª-nin l·nh ®¹o Héi nghÞ ban biªn tËp më réng th¸ng S¸u. cña b¸o "Ng−êi v« s¶n", ph¸t biÓu trong c¸c cuéc th¶o luËn, ®−a ra nh÷ng ®iÓm söa ®æi c¸c nghÞ quyÕt, vÒ mét sè vÊn ®Ò, Lª-nin ®· ®−a ra c¸c dù th¶o nghÞ quyÕt. Ngµy 8 (21) th¸ng S¸u. T¹i phiªn häp ®Çu tiªn cña Héi nghÞ ban biªn tËp më réng cña b¸o "Ng−êi v« s¶n", Lª-nin ®−îc bÇu (cïng víi Vi-snÐp-xki - I. P. G«n-®en-bÐc) lµm chñ tÞch héi nghÞ, Ng−êi ph¸t biÓu trong cuéc th¶o luËn vÊn ®Ò tuyªn truyÒn cho mét ®¹i héi b«n-sª-vÝch hoÆc mét héi nghÞ b«n-sª-vÝch riªng biÖt kh«ng ph¶i cña ®¶ng. Ngµy 9 (22) th¸ng S¸u. Lª-nin chñ täa phiªn häp thø hai cña héi nghÞ, ph¸t biÓu trong cuéc th¶o luËn vÊn ®Ò
Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin 774 775 chñ nghÜa triÖu håi vµ chñ nghÜa tèi hËu th−; vÒ vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi ho¹t ®éng trong §u- trong lóc V. L. San-txe (Ma-r¸t) ph¸t biÓu, Lª- ma; ®−a ra dù th¶o nghÞ quyÕt vÒ viÖc xuÊt b¶n nin yªu cÇu ghi vµo biªn b¶n lêi ph¸t biÓu cña mét tê b¸o ®¹i chóng bªn c¹nh C¬ quan ng«n San-txe vÒ mèi liªn hÖ gi÷a chñ nghÜa triÖu håi luËn trung −¬ng. vµ chñ nghÜa v« chÝnh phñ. Ngµy 15 (28) th¸ng S¸u. T¹i phiªn häp thø m−êi cña héi nghÞ, Lª-nin Ngµy 10 (23) th¸ng S¸u. Trong phiªn häp thø ba (buæi s¸ng) cña héi ph¸t biÓu trong cuéc th¶o luËn vÊn ®Ò b¸o chÝ nghÞ, Lª-nin ph¸t biÓu trong cuéc th¶o luËn cña ®¶ng, trong c¸c cuéc th¶o luËn vÊn ®Ò ®iÒu vÊn ®Ò thuyÕt t¹o thÇn. hµnh C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng, vµ vÊn ®Ò kh¶ n¨ng ®¨ng trªn c¬ quan ng«n luËn ®ã c¸c Trong phiªn häp thø t− (buæi chiÒu) cña héi bµi triÕt häc; Lª-nin ®−îc bÇu vµo uû ban trî nghÞ, Lª-nin ph¸t biÓu trong cuéc th¶o luËn gióp ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma; nghÞ quyÕt vÒ tr−êng ®¶ng ë Ca-pri. Ng−êi còng ®· cã nhËn xÐt vÒ b¶n b¸o c¸o cña Ngµy 11 (24) th¸ng S¸u. Trong phiªn häp thø n¨m (buæi tr−a) cña héi tiÓu ban gi¶i quyÕt xung ®ét. nghÞ, Lª-nin ph¸t biÓu vÒ vÊn ®Ò nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch trong ®¶ng. Ngµy 16 (29) th¸ng S¸u. T¹i phiªn häp thø m−êi mét cña héi nghÞ Lª- nin ®Ò nghÞ gia h¹n thÈm quyÒn cña tiÓu ban Ngµy 12 (25) th¸ng S¸u. Trong phiªn häp thø s¸u cña héi nghÞ, Lª-nin gi¶i quyÕt xung ®ét, c¾t gi¶m ng©n s¸ch cña ph¸t biÓu trong cuéc th¶o luËn vÊn ®Ò sù thèng Trung t©m b«n-sª-vÝch; ®ßi chi tiÒn cho viÖc nhÊt cña ph¸i b«n-sª-vÝch, luËn chøng vÒ sù xuÊt b¶n tê b¸o cña ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi cÇn thiÕt ph¶i thõa nhËn kh«ng ph¶i sù ph©n trong §u-ma; Ng−êi ph¸t biÓu trong cuéc th¶o liÖt cña ph¸i, mµ lµ sù ly khai cña ph¸i thiÓu sè luËn nghÞ quyÕt vÒ viÖc c¶i tæ Trung t©m b«n- kh«ng ®¸ng kÓ t¸ch khái ph¸i ®ã. sª-vÝch, ®−a ra nh÷ng söa ®æi ®èi víi dù th¶o T¹i phiªn häp thø b¶y (buæi chiÒu) cña héi nghÞ quyÕt vÒ vÊn ®Ò nµy. nghÞ, Lª-nin ph¸t biÓu trong cuéc th¶o luËn b¸o Ngµy 17 (30) th¸ng S¸u. T¹i phiªn häp thø m−êi hai cña héi nghÞ, Lª- c¸o vÒ nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®èi víi ho¹t ®éng trong §u-ma. nin ph¸t biÓu trong cuéc th¶o luËn c¸c dù th¶o nghÞ quyÕt vÒ viÖc c¶i tæ Trung t©m b«n-sª- Ngµy 13 (26) th¸ng S¸u. T¹i phiªn häp thø t¸m (buæi s¸ng) cña héi nghÞ, vÝch; ®−a ra nh÷ng ®iÓm bæ sung vµ söa ®æi Lª-nin ®· ph¸t biÓu lÇn thø hai trong cuéc th¶o ®èi víi nghÞ quyÕt vÒ viÖc bÇu cö c¸c biªn tËp luËn vÊn ®Ò vÒ nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi b«n- viªn cho C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng lµ tê sª-vÝch ®èi víi ho¹t ®éng trong §u-ma; ®· ®−a "Ng−êi d©n chñ - x· héi" vµ cho c¸c c¬ quan ra c¸c dù th¶o nghÞ quyÕt vÒ vÊn ®Ò nµy, ®· ®Ò xuÊt b¶n hîp ph¸p cña ph¸i b«n-sª-vÝch; Lª- nghÞ c«ng bè nghÞ quyÕt vÒ nhiÖm vô cña nin ®Ò nghÞ c¶ vÒ thµnh phÇn sè l−îng Ban bÝ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®èi víi ho¹t ®éng th− ë n−íc ngoµi cña Trung t©m b«n-sª-vÝch; §u-ma; Lª-nin ®−îc bÇu vµo tiÓu ban so¹n Ng−êi l¹i ®−îc bÇu vµo ban biªn tËp cña b¸o th¶o nghÞ quyÕt nµy. "Ng−êi v« s¶n". Trong phiªn häp thø chÝn (buæi chiÒu) cña Ngµy 3 (16) th¸ng B¶y. "Th«ng b¸o vÒ Héi nghÞ ban biªn tËp më héi nghÞ, Lª-nin ®· ®Ò nghÞ quyÕt ®Þnh vÊn réng cña b¸o "Ng−êi v« s¶n" ─ do Lª-nin viÕt ─ ®Ò vÒ uû ban trî gióp ®¶ng ®oµn trong ®−îc ®¨ng trong Phô tr−¬ng cña b¸o "Ng−êi §u-ma; ®−a ra nh÷ng söa ®æi vµo nghÞ quyÕt
Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin Th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña V. I. Lª-nin 776 777 v« s¶n", sè 46, cïng víi c¸c nghÞ quyÕt cña héi Ngµy 11 (24) th¸ng T¸m. Trong bøc th − g öi th − k ý ban biªn tËp b¸o nghÞ. "Ng − êi d©n chñ - x· héi" Lª-nin b¸o tin ®· Ngµy 7 (20) th¸ng B¶y. Trong bøc th− göi th− ký Côc quèc tÕ x· héi nhËn ® − îc sè 7 - 8 cña b¸o nµy; Ng − êi v¹ch chñ nghÜa lµ C. Huy-xman, Lª-nin phª b×nh dµn bµi cho sè b¸o "Ng − êi v« s¶n" th − êng b¶n dÞch c−¬ng lÜnh vµ ®iÒu lÖ §¶ng c«ng nh©n kú (sè 47 - 48), cho biÕt Ng − êi ®ang chuÈn d©n chñ - x· héi Nga; Ng−êi b¸o tin lµ ®· göi bÞ viÕt nh÷ng bµi g× cho tê b¸o, bµy tá sù b¶n dÞch ®i ®Ó hoµn thiÖn. phÉn né ®èi víi hµnh ®éng h¸m danh bÌ ph¸i cña T¬-rèt-xki. Ngµy 11 (24) th¸ng B¶y. C¸c bµi viÕt cña Lª-nin "ChuyÕn ®i th¨m ch©u ¢u cña Nga hoµng vµ chuyÕn ®i th¨m n−íc Gi÷a ngµy 12 vµ 17 (25 Trong dù th¶o th− cña Trung t©m b«n-sª-vÝch Anh cña mét sè ®¹i biÓu §u-ma Tr¨m ®en" (x· vµ 30) th¸ng T¸m. göi Héi ®ång nhµ tr−êng ë Ca-pri, Lª-nin ®· luËn), "Thñ tiªu chñ nghÜa thñ tiªu" vµ lêi b¹t nªu râ lµ vÊn ®Ò thiÕt lËp "sù kiÓm tra t− t−ëng" cña ban biªn tËp b¸o "Ng−êi v« s¶n" "Nh©n bøc cña Trung t©m b«n-sª-vÝch ®èi víi nhµ tr−êng th− cña M. Li-a-®èp göi ban biªn tËp b¸o chØ cã thÓ ®−îc gi¶i quyÕt trong tr−êng hîp "Ng−êi v« s¶n"" ®Òu ®−îc ®¨ng trªn b¸o nÕu Héi ®ång nhµ tr−êng cho biÕt tØ mØ vµ "Ng−êi v« s¶n", sè 46. chÝnh x¸c vÒ tæ chøc cña nhµ tr−êng, vÒ thµnh Ngµy 15 (29) th¸ng B¶y. Lª-nin göi cho Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa phÇn häc viªn, vÒ ch−¬ng tr×nh häc tËp. b¶n danh s¸ch c¸c thµnh viªn cña ®¶ng ®oµn Gi÷a ngµy 14 vµ 20 Trong th− göi th− ký ban biªn tËp cña C¬ quan d©n chñ - x· héi trong §u-ma nhµ n−íc III. th¸ng T¸m (27 th¸ng ng«n luËn trung −¬ng, Lª-nin b¸o cho biÕt r»ng Th¸ng B¶y. Trong cuéc m¹n ®µm víi th− ký cña Bé phËn ë T¸m vµ 2 th¸ng ChÝn). Ng−êi sÏ göi th¼ng ®Õn chç xÕp ch÷ nh÷ng bµi trong n−íc cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng lµ A. ®· høa viÕt cho b¸o "Ng−êi v« s¶n"; r»ng P. G«-lóp-cèp, Lª-nin ®· chØ thÞ vÒ cuéc ®Êu Ng−êi sÏ tõ B«m-b«ng trë vÒ Pa-ri sím nhÊt lµ tranh chèng bän khiªu khÝch chui vµo c¸c tæ vµo ngµy 15 th¸ng ChÝn; Lª-nin ®Ò nghÞ dµnh chøc ®¶ng. mét trong nh÷ng sè b¸o "Ng−êi v« s¶n" ®Ó phª Lª-nin cïng víi gia ®×nh ─ N. C. Cróp-xcai-a, Cuèi th¸ng B¶y - ph¸n chÝnh s¸ch c¬ héi chñ nghÜa cña ph¸i Bun. th¸ng T¸m. mÑ cña bµ lµ £-li-da-ve-ta Va-xi-li-Ðp-na vµ M. Gi÷a th¸ng T¸m. Lª-nin göi cho Bé phËn ë n−íc ngoµi cña Ban I. U-li-a-n«-va ─ nghØ t¹i lµng B«m-b«ng (quËn chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n Xª-na vµ M¸c-na) gÇn Pa-ri. chñ - x· héi Nga th«ng tri mµ Ng−êi nhËn Ngµy 5 (18) th¸ng T¸m. Trong bøc th− göi nh÷ng ng−êi tæ chøc tr−êng ®−îc cña Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa vÒ viÖc ®¶ng ë Ca-pri, Lª-nin tõ chèi kh«ng nhËn tæ chøc nh÷ng cuéc mÝt-tinh vµ héi häp ph¶n gi¶ng bµi ë tr−êng nµy vµ mêi c¸c häc viªn cña ®èi chÝnh s¸ch ®Õ quèc chñ nghÜa x©m l−îc cña tr−êng ®Õn Pa-ri ®Ó nghe c¸c gi¶ng viªn b«n- chÝnh phñ T©y-ban-nha ë Ma-rèc. sª-vÝch lªn líp. Ngµy 17 (30) th¸ng T¸m. Trong bøc th− tr¶ lêi c¸c häc viªn tr−êng Lª-nin viÕt th− cho A. I. Li-u-bi-mèp, trong ®ã ®¶ng ë Ca-pri, Lª-nin gi¶i thÝch tÝnh chÊt bÌ kÞch liÖt ph¶n ®èi viÖc gióp T¬-rèt-xki in tê "Sù ph¸i, chèng ®¶ng cña tr−êng nµy, ®¸nh gi¸ thËt" cña y ë Viªn, cô thÓ lµ ph¶n ®èi viÖc in tê c¸c gi¶ng viªn cña tr−êng lµ nh÷ng ng−êi b¸o ®ã t¹i nhµ in cña b¸o "Ng−êi v« s¶n". theo chñ nghÜa triÖu håi vµ thuyÕt t¹o thÇn,

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.