7 A ha! Khơi sáng tinh thần và giải toả stress - Mike George

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:61

Thêm vào BST

Báo xấu

112
lượt xem 40
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hàng tỷ ý tưởng, hàng triệu quyển sách, hàng ngàn đề tài nghiên cứu, và hàng trăm nhà lãnh đạo khai sáng tinh thần đã xuất hiện trên khắp thế giới từ hai thập kỷ qua để giúp chúng ta tìm lại sự hiểu biết, sự sáng suốt và điều diệu kỳ giữa cuộc sống bận rộn của thời hiện đại.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: 7 A ha! Khơi sáng tinh thần và giải toả stress - Mike George

7 A ha! Khơi sáng tinh th n và gi i to stress - Mike George L i gi i thi u Th i gian cho s chuy n hóa. Hàng t ý tư ng, hàng tri u quy n sách, hàng ngàn tài nghiên c u, và hàng trăm nhà lãnh o khai sáng tinh th n ã xu t hi n trên kh p th gi i t hai th p k qua giúp chúng ta tìm l i s hi u bi t, s sáng su t và i u di u kỳ gi a cu c s ng b n r n c a th i hi n i. M c ích c a nh ng n l c ó là hư ng d n chúng ta tr nên l ng d u và i m tĩnh tr l i, c g ng ch cho chúng ta cách th c n m quy n ki m soát cu c i mình và tr thành m t ngư i t t hơn trong m t th gi i chuy n ng không ng ng. Các nhà lãnh o tinh th n cho chúng ta bi t r ng chúng ta ã quên i mình là ai và t i sao ta l i hi n di n trên cõi i này. H ã ưa ra vô vàn cách th c nh c nh chúng ta r ng s ng m t cu c s ng toàn v n ã khó, nh n ư c v p th t s n ch a bên trong b n thân mình và ón l y cơ h i sáng t o mà m i cu c i có ư c l i càng khó hơn. Có th b n t ng ý n, nhưng không có khóa h c, bu i h i th o, quy n sách hay ngư i lãnh o tinh th n nào có th th t s thay i hay chuy n hóa cu c i b n. Vì sao? Vì ch có b n m i có th “ ánh th c” mình và gi mình “t nh táo”. Ch có b n m i có th thay i cách mà b n suy nghĩ, c m nh n và s ng. M i k thu t, công c , và phương pháp trên th gi i u h u ích trong m t gi i h n, ch có s nhi t tình và s n lòng c a b n m i có kh năng quy t nh ư c công vi c thu c v n i tâm này. Dù cho b n chưa nh n ra ư c, hay b n cho r ng nh ng ý nghĩ, ni m tin, hi u bi t c a mình t t s n r i thì m i
chúng ta u c n ph i làm công vi c thu c v n i tâm y ngay t c p y. M c ích c a quy n sách nh này là em n cho b n s hi u bi t cơ b n và các phương pháp c m nh n n i tâm t gi i thoát mình ra kh i nh ng o tư ng ang ph bi n hi n nay – nh ng i u khi n cho chúng ta b m c b y trong thói quen suy nghĩ tiêu c c và lư i bi ng. Giúp cho b n nh n ra th thách và thoát ra kh i nh ng ni m tin sai l m khi n b n b “m c k t” trong nh ng cách cư x y căng th ng m i ngày. Giúp cho b n bi t ư c làm th nào có th hi u rõ hơn và t o ra nh ng c m giác lành m nh, tích c c hơn. Và quan tr ng nh t là giúp b n ánh th c tr l i kh năng nh n th c v con ngư i th t s c a mình – so v i cái con ngư i mà b n h c ư c t ngư i khác – Khi b n th c hi n cu c hành trình n v i s khai sáng. Ngay bây gi , b n c m th y như th nào? B n cho r ng cu c i là m t tr i nghi m au n hay là m t cu c hành trình thú v ? N u ó là thú v , thì có ph i b n ang che gi u i s au n, c tình không ý n, ho c b n ã tìm ra ư c m t vài “mưu lư c” khôn khéo né tránh nó? Còn n u ó là m t s au n (có nghĩa là stress trên m i phương di n), thì quy n sách này ch c ch n là dành cho b n. N u b n không có m i lo âu nào v tinh th n hay c m xúc, n u b n chưa t ng bao gi xem mình là m t n n nhân, n u b n chưa t ng th a ngư i khác cho vi c mình c m th y như th nào, và n u b n nghĩ r ng cu c s ng này là thiên ư ng, thì cu n sách này không dành cho b n. V y b n hãy t nó l i ch cũ! Còn n u không, hãy ti p t c c nó vì có r t nhi u i u h c h i, làm, và quan tr ng nh t là th c hi n! Tuy nhiên, dù cu n sách này có ch a ng nh ng am hi m sâu s c, nh ng phương pháp tr giúp b n thân và s hi u bi t nào ó, thì không i u gì trong s y có giá tr th t s cho n khi nào b n nhìn ra ư c s th t, th y ư c s uyên thâm, cho chính mình, trong chính mình. Kho nh kh c “nhìn ra” hay nh n ra này ư c g i là kho nh kh c AHA! Kho nh kh c AHA!
Tác gi Mike George T t c chúng ta u có m t kho nh kh c AHA! Nào ó. AHA! Là ti ng nói t s vui m ng khi b n hi u ra ư c i u sâu s c n ch a bên trong nh ng v n mà mình ang v tl n gi i quy t, hay là m t ý tư ng lóe lên trong u có th giúp b n làm rõ ư c tình hu ng khó khăn mà mình ang ph i i m t. Trong kho nh kh c AHA!, b n b t ng tr nên h nh phúc khi nh n ra ư c i u gì là úng. Không ch có th , mà b n còn ch c ch n r ng ó là m t câu tr l i hoàn h o. B n không c n suy nghĩ v kho nh kh c y. Th t ra, n u b n nghĩ v nó, l p t c b n s khi n hi u nghi m c a nó gi m b t. Kho nh kh c AHA! – theo m t s ngư i ã mô t như là m t “tr i nghi m Eureka” – thư ng n khi b n thôi không ph i v t ki t tinh th n và trí óc tìm ra ư c gi i pháp hay câu tr l i cho m t v n , m t th thách nào ó. Tâm trí và trí tu c a b n ư c thư gi n, m mang và d lĩnh h i nh ng cách th c nhìn nh n m i. Su t hàng ngàn năm qua, thi n nh là m t phương pháp ư c công nh n là có th làm tan bi n nh ng h n lo n t bên trong, làm l ng d u “ti ng n” c a nh ng suy nghĩ và c m xúc, t o i u ki n cho kho nh kh c AHA! xu t hi n. Tuy nhiên, nh ng kho nh kh c bình l ng t nhìn l i mình và suy ng m cũng có th t o nên m t không gian tĩnh l ng hé l ra m t t m nhìn m i,
làm cho s c m nh c a b n tăng lên. H u h t các nhà sáng ch s ch ng th c r ng kho nh kh c AHA! như là m t s t phá bi t ư c m t cách chính xác sáng ch m i c a h s nh hình ra sao. Ph n ông các nhà khoa h c s nh c l i th i i m khi mà kho nh kh c AHA! chính là s thôi thúc u tiên còn chưa phai m ã giúp h hình thành nên công th c c a m t lý thuy t m i. Và nhi u ngư i kinh doanh thành công s k l i v i ni m h nh phúc v gã AHA! không ư c m i này ã báo trư c cho h m t quy t nh kinh doanh mang tính s ng còn, hay là m t ư ng hư ng hoàn toàn m i ã óng góp ph n quan tr ng cho s thành công c a h . Kho nh kh c AHA! có th thay i cu c i b n và cu c i ngư i khác n a. Mong r ng b n s tìm th y ư c m t ho c nhi u AHA! cho mình trong quy n sách này và hành ng theo nh ng i u mình ch n. Hành ng theo s c m nh AHA! s có nh hư ng thay i cu c i b n theo hư ng t t hơn. 7 quan ni m sai l m thư ng g p v stress: M t căn b nh c a th k 20 ư c g i là “stress” ã tr thành m t b nh d ch phát tri n m nh m trong th k 21 – và ó cũng là m t căn b nh có kh năng gi t ngư i! Ngày càng có nhi u ngư i quan tâm và b t u là m t i u gì ó trư c v n n n này. Ngành kinh doanh và công nghi p ang th c t nh m t cách ch m ch p trư c các s li u cho th y có n hàng t yên, ô-la, euro, và b ng Anh b m t i m i năm cho s v ng m t không lý do trong các công ty, vì làm vi c không hi u qu , vì mâu thu n trong m i quan h , và vì ch t lư ng công vi c quá th p… Dư ng như t t c b t ngu n t tình tr ng s d ng quá nhi u, s d ng sai cái ư c g i là stress. Trư c tiên ó là vì nh ng quan ni m sai l m. M t s l m tư ng th t nguy h i phát tri n trong su t ba th p k qua ã làm sai l ch ni m tin c a chúng ta và ang làm r i s chú ý
c a chúng ta, khi n stress ngày càng phát tri n và hi n di n kh p nơi trên th gi i. Sau ây là b y quan ni m sai l m thư ng g p v stress. Quan ni m sai l m th nh t: “Stress là m t i u t nhiên và tích c c trong cu c s ng hi n t i.” Hoàn toàn không ph i như th ! Ch ng có i u gì gi ng như là “stress tích c c” c . Thu t ng này là m t phép ngh ch h p – cách mà ngư i ta dùng trong di n thuy t! V khái ni m, stress là m t i u không bình thư ng và cũng ch ng lành m nh chút nào, vì th , nó luôn là m t tr ng thái tiêu c c. Sau ây là m t khái ni m v stress có th giúp chúng ta làm rõ ư c nhi u i u: Stress là m t hình thái c a s au n, nó n mách b o b n r ng có i u gì ó mà b n c n ph i thay i. Cơn au – b t kỳ cơn au nào – là m t thông i p nói lên r ng có i u gì ó c n ư c tìm hi u. Tuy m t s ngư i còn phân bi t s au n v m t th ch t và s gánh ch u v m t c m xúc/ tinh th n, tôi s s d ng t “cơn au”/” au n” cho c hai tr ng thái ó trong quy n sách này. N u như b n ưa tay mình vào trong l a, b n s tr i nghi m ư c i u gì? au. B n h c ư c i u gì ây? Không làm v y n a âu! Th là b n ã l ng nghe “ngư i ưa tin” này, b n ã h c, và b n ã thay i. Chúng ta có th tr i nghi m stress hay s au n qua 4 m c : tâm linh, tinh th n, c m xúc và th ch t. Khi thông i p này d ng l i m c tinh th n và c m xúc, bi u hi n b ng nh ng suy nghĩ au n và nh ng c m xúc tiêu c c ư c t o nên b i chính chúng ta, thì chúng ta có nghe th y ư c thông i p ó không? Không, chúng ta không h l ng nghe, ho c là b qua,ho c là c gi l y thông i p y. T i sao v y? B i vì chúng ta ư c d y cho tin r ng m t s lo i stress là c n thi t và t t. “H ”
b o v i chúng ta r ng ó là bình thư ng và chúng ta ã tin và “h ”. Vì v y, chúng ta c stress l n lên bên trong mà không nh n ra ư c r ng chúng ta ang t o ra cái ch t cho chính mình. B o r ng ch m t ít stress thôi cũng t t, thì chính chúng ta t châm vào m t ngòi n cháy ch m gi t mình. Có bao gi b n nghĩ t i sao các d ch v y t c a m t th gi i phát tri n l i ang trong giai o n khó khăn? ó là vì ngày càng có nhi u ngư i coi thư ng s kh e m nh v m t tinh th n và c m xúc c a chính mình. Không ai b o cho chúng ta bi t r ng ch m t suy nghĩ tiêu c c cũng có th d n n s phá h y c m t h th ng mi n d ch. Lý do th hai mà chúng ta không l ng nghe “ngư i ưa tin” y h c h i và thay i là do b n thích thú v i m t “phát b n” c a s s hãi, và m t “cú m nhanh” c a s gi n d . T i sao v y? B i vì nh ng c m xúc này kích thích vi c s n xu t ra nh ng h p ch t gây nghi n có thành ph n chính là adrenaline trong cơ th chúng ta. Nhi u ngư i không th ch u ư c khi su t c ngày không có th h p ch t tai h i y. Vì th , chúng ta i tìm nh ng tình hu ng t h i, nh ng con ngư i i u, ch vì mu n tr nên gi n d th a mãn “cơn nghi n” c a mình. Khi cho r ng stress là bình thư ng, r ng ch m t ít stress thôi thì cũng t t, nghĩa là chúng ta ang né tránh trách nhi m i v i b n thân và ó cũng là d u hi u c a vi c suy nghĩ lư i nhác. Tuy nhiên ngày nay, m t i u ch c ch n là ngày càng có nhi u ngư i t nh ng trư c s th t r ng stress không nên t n t i trong m t cu c s ng sung túc. Chúng ta ang c g ng c i thi n stress thông qua ý th c c a b n thân, b t ut c p u tiên là suy nghĩ và c m xúc c a chính mình. Nh ng cu c “thi ua” trong quán cà phê B n ã bao gi ch ng ki n nh ng cu c trò truy n tương t như tình hu ng tôi s p k sau ây chưa? Ngư i u tiên b t u b ng m t i u gì ó i lo i như là “Anh bi t không, tôi có quá nhi u vi c ph i làm, và th i h n chót (deadline) s p n r i. Bàn làm vi c c a
tôi thì ch t y h sơ, tài li u và m i ngư i u mu n tôi gi i quy t xong t ngày hôm trư c kìa, tôi căng th ng n ch t i ư c!”. Ch m t lúc sau, m t ngư i khác thêm vào “Ch c ch n anh b stress r i! Mà anh nên ch ng ki n nh ng gì tôi ph i làm kìa!”. Th là sau ó, m i ngư i c tranh nhau ch ng minh r ng h b stress n ng hơn so v i ngư i khác. Chúng ta ang làm gì v y? Chúng ta ã t o ra cái th gi i nào ây, khi mà c tranh giành nhau như nh ng ngư i iên v m c b t n thương r i còn b căng th ng thêm n a? âu mà ngư i ta o lư ng s thành công b ng nh ng c p stress ây? Tôi hy v ng b n ch ng bao gi làm như th ! Quan ni m sai l m th hai: “B n ph i tr thành bác sĩ ch n oán và ch a tr stress”. Không c n thi t ph i như v y! Bác sĩ thì ch ch a tr cho nh ng tri u ch ng liên quan n th ch t. V tinh th n, ch có b n m i hi u bi t ư c nh ng suy nghĩ và c m xúc khơi ngu n cho s căng th ng c a mình, và ch có b n m i kh năng thay i nh ng suy nghĩ, c m xúc và c m giác ó. Không ai khác t o nên nh ng suy nghĩ và c m xúc c a b n (m c dù ôi khi chúng ta có c m giác như v y, nhưng không h n là th ). Khi b n bi t ư c cách xác nh ch t lư ng cho nh ng suy nghĩ và c m xúc c a mình b n có th b t u l a ch n nh ng gì mà b n cho là tích c c. B n ang nghĩ gì? B n c m th y như th nào? Và ch t lư ng m i suy nghĩ và c m xúc c a b n ra sao? Bao lâu thì b n t h i mình 3 câu h i này? Có th là rât ít khi, mà thư i thì ch ng bao gi . N u chúng ta không t h i nh ng câu h i i lo i như là “Tôi ang có c m giác gì ây? T i sao tôi l i ang c m th y và suy nghĩ như th này?”, có l chúng ta không bao gi bi t ư c v chính mình, ch ng bao gi nh n bi t th t s v b n thân, và cũng s không bao gi bi t ư c r ng là m th nào l a ch n m t cách có ý th c nh ng
suy nghĩ hay c m xúc c a riêng mình. M t s ngư i b o r ng nh ng lo i câu h i theo ki u t ki m tra n i tâm này ch là m t vi c làm gi t th i gian ho c là m t bi u hi n c a ch ng t yêu mình, xem mình là “cái r n c a vũ tr ”! Nhưng không ph i như th . V i vi c dành vài phút m i ngày khám phá n i tâm m t cách nh nhàng, b n có th h c ư c cách “b t m ch” c m xúc c a mình, nhanh chóng bi t rõ b n c n làm gì gi mình i m tĩnh và t p trung năng lư ng m t cách hi u qu nh t. Dĩ nhiên, n u b n c m th y khó ch u nghiêm tr ng v m t th ch t, b n c n ph i i g p bác sĩ. Nhưng s b t an v tinh th n s vĩnh vi n không bao gi bi n m t n u b n không thay i cách suy nghĩ và c m xúc c a mình. Thu c và bùa chú u không thích h p cho vi c ưa s c m nh tích c c vào nh ng gì b n suy nghĩ và c m nh n. Vì th , b n hãy t “b t m ch” cho mình, c m nh n nh ng c m xúc và ch n oán cho tr ng thái c a chính b n. Sau m t vài l n như th , b n s t nhiên thích thú v i cách i u tr này – cách i u tr “n i tâm”, nh ng phương pháp giúp b n thoát kh i cơn au mà chúng ta g i là stress. Nó s giúp b n tr l i v i i u ki n s c kh e tinh th n và c m xúc t t nh t. Vi c i u tr dành cho cái u và cho trái tim thì r t khác so v i cơ th . Khi b n nh n th c m t cách th t s và sâu s c r ng t t c nh ng căng th ng c a b n b t u t suy nghĩ và c m xúc c a mình, và r ng b n chính là ngư i ch u trách nhi m, thì vi c suy ng m, mư ng tư ng, và suy nghĩ tích c c s b t ng ánh th c tính ham h c h i, tìm tòi c a b n. 50.000 suy nghĩ m t ngày! H u h t chúng ta u suy nghĩa quá nhi u – ngư i ta ư c tính r ng trung bình có kho ng 50.000 suy nghĩ m t ngày! T i sao l i quá nhi u n th ch ? B i vì h u h t nh ng suy nghĩ c a chúng ta d a trên n i b t an và lo l ng v tương lai không ch c ch n. Th t ra h u h t nh ng suy nghĩ lo l ng u ư c ng y trang dư i hình th c là s th n tr ng, và
m i lo âu ư c che y b ng s quan tâm. Vi c suy nghĩ quá nhi u không cho ta s c m nh mà chúng ta c n s ng m t cu c i thanh th n hơn và toàn v n hơn. Nó rút c n năng lư ng c a chúng ta và “làm m ” kh năng x lý khôn ngoan, sáng su t trong ta. Suy nghĩ có th là m t âm thanh vang v ng c a ti ng nói t n i tâm. Khi chúng ta b o r ng “Tôi c n ph i suy nghĩ v i u ó”, th t s ta ng ý r ng “Tôi không ch c l m”, có nghĩa là có s ng v c – mà nghi ng là m t trong nh ng c m xúc thư ng chuy n sang tr ng thái bâng khoăn và lo l ng. T t c nh ng i u ó d n rút c n năng lư ng c a chúng ta m t cách tinh vi mà chúng ta không h hay bi t. Quan ni m sai l m th ba: “Stress là c n thi t t ư c thành công” Ch c ch n là không! Th t ra có m t ni m tin sai l m khi cho r ng stress, ho c vi c gây ra áp l c cho m i ngư i là c n thi t làm cho công vi c nào ó ư c hoàn thành. T i sao? B i vì khi ó, n i lo s ã ư c s d ng như m t ng l c thúc y và s nhanh chóng rút c n i năng lư ng c a b n, có khi còn kéo theo vi c gây b nh cho cơ th . Suy nghĩ ch t ch a stress là suy nghĩ s hãi và gi n d , và n u nó c ư c “nuôi dư ng”, thì b nh t t cho cơ th , nhân viên ngh vi c không có lý do, năng su t công vi c th p cũng như s v trong các m i quan h là i u không th nào tránh kh i. Hơn n a, ai cũng bi t nh ng tác ng tai h i n th n kinh c a stress. Nh ng suy nghĩ căng th ng, b n ch n gây ra cơn căng cơ và au u, nh ng suy nghĩ lo l ng làm r i lo n kh năng tiêu hóa và cu i cùng, có th gây ra ch ng viêm loét, ung bư u c; còn nh ng suy nghĩ s hãi thì làm cho tim p nhanh và k t qu là suy tim; r i còn c vi c s n sinh ra quá nhi u adrenaline khi t c gi n ư c xem như là m t trong nh ng y u t góp ph n vào b nh ung thư. Stress và s hãi, r i sau ó là adrenaline, có th làm cho vi c gì ó hoàn thành xong m t
cách nhanh chóng, nhưng nó ch em n hi u qu trong th i gian ng n, còn trong m t t ng th dài h n, i u ó s d n n h i ch ng “cháy s ch”. ây là lý do t i sao ch ng có lo i stress nào có th g i là stress tích c c c . Nh ng ai tin r ng stress là t nhiên, nh ng ai bi n h r ng stress là c n thi t t ư c thành công thì h cũng ang bi u hi n l i suy nghĩ lư i nhác, ho c tránh né vi c t thay i b n thân. Và có l ó là nh ng ngư i ã “nghi n” ch t adrenaline. Còn i v i nh ng ai tin r ng vi c ph n ng tiêu c c, gàn d v i m i ngư i trư c nh ng tình hu ng trái ý là m t ph n ng t nhiên, có s n bên trong như là m t b n năng ư c truy n l i t xa xưa thì ã n lúc c n ph i suy nghĩ l i! Ch ng có i u gì là có s n trong thái c a con ngư i trư c cu c s ng. M i th u ph i ư c h c h i và úc k t qua tr i nghi m. Vâng, khi b n b khiêu khích, b n có th ánh l i ho c b ch y, nhưng cũng có nhi u l a ch n khác. B n có th ng yên, b n có th ch m m cư i, có th l ng l quay i, có th hát, hay là nh y múa! M t lý do gi i thích cho vi c ôi khi chúng ta không th tìm ra ư c nh ng l a ch n khác khi ph i im t v i các tình hu ng th thách là b i vì s s hãi ã tr thành m t thói quen ăn quá sâu vào chúng ta, i u khi n ph n ng c a chúng ta. Chính n i s hãi ã h n ch kh năng t o ra s l a ch n; làm “tê li t” kh năng ánh giá i m m nh và i m y u c a m i l a ch n, khi n chúng ta không th tìm ra m t gi i pháp úng n nh t. S th t là n i s hãi ã làm tê li t kh năng t o nên nh ng ph n ng tích c c và hi u qu . S s t là thói quen do con ngư i h c ư c, và ngay khi có s hi n di n c a nó, chúng ta tr nên s hãi ngay c i v i nh ng e d a ch ng áng gì. Trái ngư c v i ni m tin, n i lo s không giúp ích ư c gì cho h nh phúc và s lành m nh c a chúng ta. Th m chí b n không c n s hãi có ư c m t ph n ng khôn ngoan khi ch m trán v i m t con h . B n c n có s ngu i l nh, i m tĩnh, s t p trung chú ý như các v n ng viên th d c và tính sáng t o như các ngh sĩ ph n ng m t cách có hi u qu . Không ph i con h ó e d a b n, mà ngay t trong tâm trí, nh ng gì b n cho r ng con h s làm v i mình m i sinh ra n i s hãi. Nh ng con h ó là ai ho c là cái gì trong cu c s ng c a b n? B n ang làm gì v i chúng trong tâm trí mình?
Vì v y, hãy xua tan ý nghĩ cho r ng stress là c n thi t. Hãy hi u r ng stress gi t ch t, làm suy y u, làm ki t qu , làm gi m s c m nh tinh th n c a m i chúng ta. G t b i thói quen s hãi và t n d ng nh ng tình hu ng t th c t cu c s ng th c hành vi c l a ch n. Hãy nh l i tình hu ng nào ó trong quá kh ã khi n b n s hãi và t ưa ra nhi u cách ph n ng tích c c khác, sau ó, b n hãy cho tình hu ng y di n l i m t l n n a trong u b n, nhưng l n này, b n ưa vào ó cách ph n ng tích c c mà b n v a nghĩ ra – như c nh i m t v i m t th i h n cu i cùng, v i ông ch , v i các nhi m v , v i ngư i khó tính nào ó trong cu c s ng c a b n, s ngăn c n k ch li t – t t c nh ng i u ã gây ra n i au n cho b n ngày hôm qua. Còn hôm nay, chúng là th y c a b n. ó là cơ h i kh ng nh s i m tĩnh và sáng t o c a b n. Chúng n ki m tra kh năng l a ch n cách ph n ng úng n và s c m nh th c hành cách ph n ng ó c a b n. N u b n không b t u sáng t o hơn và l a ch n nh ng ph n ng cho mình, b n s ph i ch u ng ch ng b nh thông thư ng nh t ư c bi t n hi n nay – ch ng “xem mình là n n nhân”! Nhưng b n không bao gi óng vai di n là n n nhân … ph i không? S c m nh siêu sáng t o Vũ tr ư c hình thành t d ng năng lư ng h u như không nhìn th y ư c. Năng lư ng h u hình v t ch t là d ng năng lư ng “y u” nh t. M t qu bom nguyên t có th r t m nh y, nhưng nó không có “s c m nh siêu sáng t o” bên trong. Còn b n thì có. B n là m t th c th sáng t o có ý th c, n ch a nhi u ti m năng, không ch m t ph m vi mà còn nh hư ng n c th gi i. i u ó có ý nghĩa n m c nào ó còn tùy thu c vào chính b n. ang ph i v t vã v i stress có nghĩa là b n không nh hư ng n ư c b t kỳ i u gì, nhưng b n l i ang cho phép c th gi i nh hư ng lên b n. tìm th y ư c s c m nh n i tâm, nuôi dư ng s c m nh cho b n thân b n hãy th c hành gi mình i u tĩnh. Khi hi u ư c r ng m t tâm trí bình an là m t tâm trí sáng t o, b n s nh n ra s bình an trong n i tâm cũng là s c m nh c a riêng mình. Quan ni m sai l m th tư: “Stress ch ơn gi n là m t hi n tư ng t nhiên, liên quan n
cơ th , ch c n ngh ngơi, thư gi n m t chút là s h t.” Th t là sai l m! Nguyên nhân g c r c a m i lo i stress có th ư c tìm th y trong suy nghĩ và c m xúc – khía c nh phi v t ch t. Nh ng cách th c i u tr v th ch t, li u pháp và “chi n thu t” thư giãn có th làm khuây kh a b t m t vài tri u ch ng, nhưng không th thay i cách mà b n suy nghĩ. Cách suy nghĩ c a b n m i chính là nguyên nhân. Và n ch a ng sau suy nghĩ ó, ni m tin c a b n l i là m t nguyên nhân sâu xa hơn. M t lý do khi n quan ni m sai l m này có s c nh hư ng l n m nh là do chúng ta nghĩ r ng mình ch là nh ng hình dáng v t ch t, n u cơ th thư gi n thì tâm trí s ư c thư gi n theo. Nhưng th t s , i u ó di n ra theo hư ng ngư c l i: b ng cách thư gi n tâm trí, cơ th s ư c ngh ngơi. Nói như v y không có nghĩa là chúng ta không c n chăm lo cho cơ th mình, mà ngư c l i, chúng ta ph i chăm sóc nó, vì cơ th chính là ngôi nhà tâm trí chúng ta trú ng và ư c b o v . Vì th , ngoài vi c chăm sóc cơ th , chúng ta c n chú ý nhi u hơn n nh ng suy nghĩ và c m xúc c a mình, h c cách ki m soát và qu n lý tâm trí b ng s bình an và i m tĩnh. Ti p theo, hãy quan sát tính cách c a b n s thay i theo chi u hư ng tích c c hơn khi b n ph c h i l i ư c tr ng thái tinh th n, sau ó cơ th cũng kh e m nh tr l i. M i ngư i có th nh n bi t ư c i u này b ng tr c giác c a riêng mình. Tuy nhiên, chúng ta v n còn ngây ngô khi nói nh ng i u như là “Hãy làm như th này, xài th cái kia, hãy i n ó, và anh s thoát kh i stress”. Th t vô lý! N u như i u ó là úng, thì stress s ph i gi m i ch sao l i c tăng lên? Hi n nay, chúng ta mua và tiêu th nhi u v t d ng hơn, du l ch n nhi u nơi hơn, và t o ra nhi u cách th c gi i trí phong phú và tinh vi hơn, t t c ư c t cho m t cái tên là “thư giãn”. Tuy nhiên, trong các s li u th ng kê m i ây cho th y m c stress, lo l ng và b t an, và áp l c nơi làm vi c c ngày m t gia tăng.
T i sao l i như v y? B n hãy t tìm hi u trong chính cu c s ng c a mình khi tr v nhà t i nay. Theo thói quen, b n bư c vào phòng khách, c m m t lon nư c ng t ho c m t tách trà hay cà phê trên tay và i th ng n chi c gh sofa, v i tay l y cái remote TV r i nhìn vào màn hình v i nh ng hình nh chuy n ng nh p nháy. B phim trên TV là Rambo III – 90 phút y stress, b o l c và s hãi, gi n d , th t v ng… Và chúng ta g i ó là s thư giãn! ã n lúc chúng ta th c t nh kh i cái o tư ng ang lan tràn kh p nơi này. L i s ng m i hay l i s ng cũ ng bao gi tin b t kỳ ngư i nào nói r ng b n không th thay i, ho c khuyên b n không nên làm xáo tr n tính cách c a mình. S th t, b n ang thay i m i ngày. Và không bao gi là quá tr suy ng m v m t s thay i t t hơn trong tính cách, vì ơn gi n ó ch là s thay i cách b n nhìn và ph n ng l i m i ngư i và th gi i xung quanh. i u ó tùy thu c vào b n. B n có th s ng cùng v i n i au ư c g i tên là stress, ho c b n ch p nh n phiêu lưu trong cu c hành trình khám phá b n thân c m nh n cu c s ng trong m t cái nhìn m i t t p hơn. M i khi thay i m t thói quen cũ, nó có th gây ra s khó ch u cho b n trong th i gian u. Nhưng ó ch là ph n ng i v i cu c s ng, giúp b n bư c ti p n s trư ng thành và chín ch n. N u b n mu n s ng lâu và kh e m nh, b ng s hi u bi t úng n, hãy tiêu di t stress trư c khi nó gi t ch t b n! Quan ni m sai l m th năm: “Thay i ch ăn u ng, ch y b , và m t kỳ ngh t t s xua u i ư c stress.” Ch ng úng âu, b n ! Cùng m t lý do như trong quan ni m sai l m trư c, ch ăn u ng, ch y b , và nh ng kỳ ngh có th làm d u i m t vài tri u ch ng t m th i, nhưng ó không ph i là phương pháp ch a tr tri t . M t ch ăn u ng lành m nh và th d c là t t, nhưng nó không gi i thoát b n kh i stress. Trong nh ng năm 80, m t s qu c gia n i lên phong trào
i b th thao. Khi y, m i công viên tr thành m t “xa l cao t c” cho r t nhi u v n ng viên nghi p dư v i nh ng gương m t nhăn nhó vì au n, m hôi tuôn ra nh nh i t nh ng thân xác không ra hơi. T t c u vì m c ích cân b ng và thư giãn. Nhưng thư giãn khó mà t ư c trong m t cơ th ang kh s vì h t hơi. Thư giãn không ph i là ki t s c hay m t m i, mà là kh năng th l ng tâm trí c a mình b t kỳ nơi âu, b t kỳ lúc nào. B i b n ã bi t r ng, tâm trí thư giãn thì cơ th s ư c ngh ngơi theo. Sang th k 21, vi c i ngh mát có th v n còn là m t chuy n i chơi h u ích, m t cách “ i gió” – thay i phong c nh, con ngư i, th c ăn và khí h u. Nhưng gi ây, b n bi t ư c r ng b n không c n i n b t kỳ âu ngh ngơi, thư gi n trí óc và nuôi dư ng tâm h n mình. B i vì dù có i n âu, b n v n s cùng v i chính mình. Và cách b n suy nghĩ, c m th y và ph n ng cũng có th gi ng y như b t kỳ nơi nào mà b n ang hi n di n. Có bao gi b n t câu h i là vì sao sau r t nhi u li u pháp ch a tr stress ư c nghĩ ra, ư c vi t ra, ư c s n xu t, ư c ti p th và ư c tiêu th , thì l i có nhi u stress hơn là trư c ó? ơn gi n vì ó ch là s tr n tránh. Chúng ta tr n tránh làm công vi c thu c v n i tâm là ch u trách nhi m cho nh ng suy nghĩ và c m xúc c a chính mình. M i i u trong cu c s ng c a chúng ta, k c s ph n n a, ub t u t trong u ta. Th t áng ti c khi nh c l i i u này, nhưng ó là m t v n mà tôi ph i m t m t th i gian dài th t s “ng ra”. Tôi ph i l ng nghe i u ó hàng trăm l n theo hàng trăm cách khác nhau. Tu dư ng tinh th n! Ngày ngh xu t phát t ý tư ng v m t ngày thiêng liêng – ư c dành riêng cho vi c ngh ngơi và ph c h i ch không ph i s d ng cho vi c chè chén say sưa hay than vãn, cũng không ph i ng và lư i bi ng! Ngày ngh là nh ng ngày ư c dành h t cho b n thân, chúng ta có th tìm th y và “n p” l i năng lư ng cho tinh th n c a mình t trong ra ngoài, ng th i nh c nh ta v m c ích s ng th t s . B n có quan tâm n bình an
n i tâm và b n có bi t m c ích s ng th t s c a mình không? R t ít ngư i làm ư c như th ! M t l i khuyên r t b ích: hãy b ra ít nh t là hai ngày ngh m i năm tu dư ng cho tinh th n. ây không ph i là tu theo ý nghĩa c a tôn giáo, mà là m t s tu dư ng cho tinh th n, giúp b n thanh th n và tho i mái hơn. Quan ni m sai l m th sáu: “B n ph i làm vi c 14 gi m t ngày nên liên t c ch u ng stress.” Không ph i v y! M t s ngư i ch làm vi c có vài ti ng ng h m t ngày – m t i u ki n xem ra r t nhàn h , khó mà b rơi vào tình c nh ph i i m t v i th i h n ho c nh ng áp l c khác – nhưng h còn b stress n ng n hơn c nh ng ngư i làm vi c trong nhi u gi hoàn t t công vi c theo th i gian ã nh. V n là b n c n nh n ra i u gì gây nên stress. Nó ph thu c vào c m nh n c a b n. B n ã bao gi quan sát hai ngư i cùng làm m t công vi c hay nh ng vi c tương t như nhau, và có cùng m t th i h n cu i cùng chưa? M t ngư i thì vò u b t tóc v i v lo l ng hi n rõ. Còn ngư i kia v n c vui v . T i sao l i có s khác bi t n như v y. u do nh n th c mà ra c . ó là cách mà m i ngư i c m nh n h làm gì, và k t qu như th nào. Nh n th c ư c d a trên ni m tin c a chính mình. N u b n tin r ng mình s iên lên khi b mu n th i h n ã nh, ho c b n s b ngư i có quy n l c tr ng ph t vì mình chưa hoàn thành công vi c, thì stress s là ngư i b n ng hành cùng b n b t c nơi nào mà b n n, v i b t c i u gì mà b n làm, trong su t c quãng i còn l i. Nhưng n u b n tin vào chính mình, tin r ng b n có th ki m soát ư c c m xúc, tin r ng không ai có th làm b n t n thương, tin r ng vi c tr m t th i h n cu i cùng không ph i là s k t thúc c a th gi i hay công vi c c a b n, thì b n s luôn có th thư giãn, dù cho b n âu, hay là cái h n chót ó nó có g n k n th nào i n a. Và khi y, kỳ l thay, b n s ít b tr th i h n hơn là ngư i c thư ng xuyên lo l ng.
Ni m tin không ư c xây d ng s n trong gen di truy n ADN c a b n. T t c m i ni m tin u do h c h i, tr i nghi m mà có. Chúng ta h c h i và ưa chúng vào ti m th c c a mình, r i n lúc chúng b t ng tr i d y, tuôn ra thông qua suy nghĩ, c m xúc và l i nói c a chúng ta. Th i gian là cu c s ng Cái ng h trên tư ng không ph i là th i gian, nó ch ơn gi n là m t d ng c th hi n s trôi qua c a th i gian theo kinh nghi m c a con ngư i. Nó không ph i là ch nhân c a ta, nó ch là v t do ta t o ra. B n không th ti t ki m th i gian, ánh m t th i gian hay rút ng n th i gian. Nhưng theo m t cách nào ó, b n có th làm như th ư c, b i vì b n LÀ th i gian, th i gian là cu c s ng và b n là cu c s ng. Khi b n phí th i gian, thì b n lãng phí chính mình. Vì v y, hãy c n th n v i cách b n “tiêu phí” b n thân. ng cho b t kỳ ai tiêu phí cu c i c a b n. Hãy quan sát, tìm hi u cách mà ngư i khác làm phí i cu c i c a h . B n không th ánh m t th i gian nhưng b n có th lãng phí nó. B n không th ti t ki m th i gian nhưng b n có th ti t ki m cu c i. Hãy b t u t chính mình. ơn gi n là b t u t s nh n th c v b n thân. S thông tu s xu t hi n theo m t cách t nhiên. Quan ni m sai l m th b y: “Nh ng ngư i khác, các s ki n, tình hu ng trong cu c s ng ph i ch u trách nhi m v tình tr ng stress c a b n.” Vô lý! S th t thì cách chúng ta ph n ng v i ngư i khác và nh ng s ki n trong cu c s ng m i là nguyên nhân g c r gây ra stress. Vi c ki m soát stress ng nghĩa v i vi c ki m soát b n thân. Khi k t t i ai ó hay m t vi c gì ó khi n mình b stress, b n ã nuôi o tư ng r ng mình không ch u trách nhi m cho nh ng c m nh n, suy nghĩ và hành ng c a
mình. Nói cách khác, b n ang cho r ng ngư i khác có th s ng thay cho b n! ây là quan ni m sai l m, o tư ng thư ng g p nh t, nó như m t th “b nh d ch” toàn c u – ch ng “xem mình là n n nhân”. Th m chí r t nhi u ngư i v trí lãnh o cũng l i cho nh ng ngư i khác vì nh ng gì h c m th y, và vi c làm y ã nói lên r ng h t làm suy y u i s c m nh c a chính mình khi t bi n mình thành n n nhân. Hãy l ng nghe cu c i tho i c a b n v i nh ng ngư i khác và ý xem có bao nhiêu l n và bao nhiêu cách khác nhau mà b n c m th y mình nói “Tôi là m t n n nhân”, hay là “Tôi c m th y như th này là do … (ai ó).” S ki m soát stress th t s hay là s ki m soát b n thân t trên nguyên t c hoàn toàn t ch u trách nhi m cho b t kỳ c m giác không tho i mát nào v m t c m xúc, tinh th n. ây là s ch ng l a ch n cách ph n ng iv ib tc i u gì ang di n ra bên ngoài chúng ta. Không ph i chuy n tàu tr hay chi c xe b tr y xư c làm cho b n au kh , mà do cách b n ph n ng trư c nh ng tình hu ng như th . N u cách ph n ng c a b n gây ra stress, ây là d u hi u cho th y b n ph thu c vào chi c xe thay vì d a trên giá tr c a b n thân, hay là ch p thu n ngư i khác thay vì ánh giá cao giá tr c a chính mình. Nh ng l i l m cơ b n này có th “nh t” chúng ta mãi mãi trong s au n n u chúng ta c ti p t c như th . ng bao gi lòng t tr ng hay giá tr b n thân ph thu c vào b t c i u gì bên ngoài. Vi c ch u trách nhi m cho kh năng ph n ng, ch n l a cách duy trì s i m tĩnh, m b o luôn luôn th hi n ư c tính tích c c khi i m t v i m i tình hu ng – ó là nh ng d u hi u c a m t tâm h n ư c khai sáng. Nhưng t n tr ng thái mà chúng ta có th gi cho mình s i m tĩnh trong khi m i ngư i quanh ta ch n l y s h t ho ng và h n lo n, chúng ta c n ph i h c v con ngư i bên trong mình, h c cách ki m soát suy nghĩ, h c th thách ni m tin c a mình và ch n l y nh ng hi u bi t sáng su t khác. M t khi b n th y ư c chính b n m i là th ph m gây căng th ng cho mình, b n ã i ư c m t
n a ch ng ư ng. N a cu c hành trình còn l i là xóa i ý nghĩ l i cho ngư i khác v n ã tr thành m t thói quen trong m i con ngư i chúng ta. Nhìn, l ng nghe và yêu thương B n ng quên r ng m i ngư i luôn hi n di n hai nơi cùng m t lúc: “ngoài kia”, t c là môi trư ng s ng bên ngoài, và “trong này”, t c là th gi i n i tâm c a b n. N u b n tr nên gi n d v i ngư i khác, b n là ngư i u tiên ph i ch u ng, r i b n s tr nên gi n d v i chính mình. i u ó gi ng như vi c b n c m con dao và t âm vào mình. Do ó, ng bao gi tr nên gi n d ! Hãy làm lành “v t thương gi n d ” b ng s hi u bi t và tình yêu thương t trái tim, vì chính mình. ó là t t c . Nh ng gì b n ph i làm là d ng l i, nhìn vào “bên trong”, và l ng nghe. Hay h i nh ng ngư i ang th c hành i u này ư c ch d n và gi i thích v cách th c th c hi n. T t hơn là hãy h c cách thi n nh. Và ây chính là lý do h c thi n. Ph n II: HI U BI T VÀ S TH T 7 hi u bi t sâu s c v b n ch t con ngư i b n Có th b n ã bi t s d ng xe r t nhi u năm nhưng chưa bao gi b n quan tâm nc u t o và cách ho t ng c a nó. Khi chi c xe b h ng, b n ch bi t c u c u ngư i khác. Lúc ó, có th b n s nghĩ r ng “Tr i ơi, ư c gì con bi t m y cái th này ho t ng ra sao …”. Nhưng th t ra không may là Tr i ch ng th nào giúp s a xe ư c c ! i u ó cũng tương t như thái c ab n i v i chính mình. N u b n không có nh ng hi u bi t c n thi t v mình thì làm th nào b n có th i u ch nh ho c s a ch a b n thân ch ? Như chúng ta ã bi t, s hi n di n c a b t kỳ lo i stress nào, hay là b t kỳ hình thái nào c a cơn au tinh th n u là d u hi u cho th y có i u gì ó không n bên trong “c máy ý th c” c a b n. ây, chúng ta không c p n nh ng b t n thông thư ng c a
cơ th vì khi ó b n có th ư c bác sĩ giúp m t cách d dàng. Tuy nhiên, n u hi u rõ hơn thì b n s bi t ư c nguyên nhân sâu xa c a h u h t căn b nh th ch t u nt ý th c, t tr ng thái tâm lý, c m giác và c m xúc c a b n. T t c u d a trên ni m tin và n sâu trong ti m th c c a b n, và b n c n ph i h c hi u ư c i u ó. Chúng ta c n h c v b n thân mình – m t môn h c ã b b qua h u h t m i ngư i. B n ã s n sàng quay tr l i trư ng h c chưa? B n có thích thú h c v cơ c u ý th c c a mình – m t cơ c u t o ra nhi u k t qu trong cu c i b n – không? N u b n thích thú và ánh giá ư c giá tr c a vi c h c h i này, b n s th y r ng vi c h c t p th t s trong cu c i ch ng ph i quá khó khăn và ph c t p b i bài h c là nh ng i u không th nào quên ư c. ó là s tr i nghi m m nh m , t nh táo và thú v . Gi ây, khi b n khoác lên mình chi c áo h c trò m t l n n a, b n s th y cu c i mình chính là trư ng h c, m i hoàn c nh là m t cu c th o lu n, và m i quan h tương giao u ch a ng m t bài h c ti m tàng nh n th c và h c t p. Có l ph i có n 7 tri u i u h u ích b n có th bi t v b n thân mình, nhưng không ph i t t c u c n ngay l p t c. Ch có 7 i u c n thi t ngay bây gi cho s lành m nh, h nh phúc c a b n, giúp b n hi u ư c b ng cách nào và t i sao b n l i t t o ra nh ng t n thương cho mình, và làm th nào t s a ch a nh ng i u ó mà không c n ph i i g p các chuyên gia tâm lý. Hi u bi t 1: c i m con ngư i c a b n Ch có b n m i hi u ư c chính xác nh ng c i m n i tâm c a mình. ây là s hi u bi t sâu s c nh t, thâm thúy nh t và quan tr ng nh t trong công vi c t o ra giá tr và s c m nh b n thân. B n ph i ghi nh c n k b ng cách ng m nghĩ kho ng 20 l n m i ngày v i u ó, t h t s chăm chú vào nó, nhìn vào, suy ng m, ki m ch ng, và ng m nghĩ. Cu i cùng, b n s nh n ra s th t v con ngư i b n t bên trong b n thân mình và s hi u bi t này s thay i c cu c i b n.