99 khoảnh khắc đời người: phần 2

40. Khoảnh khắc bị những việc vụn vặt bao vây<br /> * Bi kịch của đời người phần nhiều là do mình gây nên. <br /> * Ðời người thành công thường thường không phải là do bạn làm nên cái gì, mà là do bạn<br /> vứt đi cái gì.<br /> <br /> Phàm những người hay làm? những việc vụn vặt rốt cuộc không làm nên việc gì.<br /> Công việc không phân lớn nhỏ, không phân chủ yếu thứ yếu, không xét đến giới hạn của<br /> thời gian, tinh lực và năng lực, việc gì cũng đều nắm lấy tất vào tay mình, việc gì cũng<br /> phải tự mình đi làm, luôn luôn làm việc hăng say như thế, luôn luôn vất vả một phút<br /> không dừng như thế. Anh ta nhiều nhất có thể giành được mức no ấm, không có thể làm<br /> nên việc lớn, càng không thể có cuộc đời thực sự vui vẻ thoải mái.<br /> Nhưng mong bạn không phải là như thế.<br /> Thường thường vì một số việc linh tinh không có gì quan trọng mà tất tả ngược xuôi, suốt<br /> ngày bị nhấn chìm vào trong hàng đống những việc vụn vặt hàng ngày, như thế thì thời<br /> gian dùng vào sự nghiệp bạn theo đuổi, thời gian dùng vào những sự việc quan trọng to<br /> lớn quan tâm đến thiết kế cuộc đời của bạn, tất nhiên sẽ giảm bớt rất nhiều. Nếu như bạn<br /> là lãnh đạo của một đơn vị, một công ty nào đó, một khi bị những việc vụn vặt linh tinh<br /> bao vây không thể tự bứt ra được, thậm chí bạn không thể bớt ra được bao nhiêu thời gian<br /> dùng vào việc trù liệu những việc chính đáng. Tôi có quen biết một ông giám đốc một nhà<br /> xuất bản thời gian chủ yếu và tinh lực của ông đều bị ràng buộc vào trong một mớ mâu<br /> thuẫn nhân sự không rõ ràng, làm cho thân thể và tâm trí tiều tụy. Còn việc vạch kế hoạch<br /> chọn đề tài, tổ chức xuất bản phát hành, thẩm tra bản thảo và sách, lại trở thành công việc<br /> nghiệp dư của ông. Kết quả là ông giám đốc này không thể tiếp tục đảm nhận được nữa,<br /> cuối cùng vẫn là do mâu thuẫn về phương diện nhân sự làm ông bị đổ.<br /> Nếu như bạn suốt ngày bận rộn công việc vụn vặt rất ít nghỉ ngơi, rất ít vui chơi, rất ít đi<br /> chơi đây đó, luôn luôn bận, luôn cho người ta cảm giác ứng tiếp không xuể, làm đến nỗi<br /> mệt mỏi không thể chịu được nữa, như thế thì trí lực và tài năng của bạn sẽ bị hao mòn<br /> dần, theo đó hiệu suất công việc cũng giảm đi nhiều.<br /> Bạn làm việc 8 tiếng đồng hồ có thể không bằng người khác làm 4 tiếng đồng hồ.<br /> Phàm những người suốt ngày bận với những việc lặt vặt đều có gánh nặng tâm lý rất nặng<br /> nề, tinh thần mệt mỏi, khó có thể sản sinh ý thức sáng tạo cái mới, không có cách gì thực<br /> hiện được những công tích dựng nên và sáng tạo độc đắc của mình. Bạn chỉ có thể bò ở<br /> phía sau người khác, chỉ có thể theo nề nếp cũ, một đời của bạn tất sẽ bình thường mà<br /> thôi.<br /> Có thể bạn vốn không phải là lớp người bình thường, có tiềm năng sáng tạo to lớn và tài<br /> <br /> trí thông minh xuất sắc, chỉ vì bạn không thể thoát khỏi vòng bao vây của công việc vụn<br /> vặt, quanh năm suốt tháng ngổn ngang trăm mối trong lòng, bận bịu với một số việc vụn<br /> vặt hàng ngày, thể xác và tâm hồn bạn suốt cả thời gian dài không được chăm sóc đầy đủ,<br /> không thể giữ được tâm trạng nhẹ nhõm vui vẻ thoải mái, không thể giữ được tình cảm<br /> mãnh liệt bột phát với công tác nữa. Như thế, tài trí thông minh của bạn tất sẽ bị mai một<br /> đi một cách vô hình dẫn đến giảm sút gần hết, tiềm năng sáng tạo của bạn cũng sẽ vĩnh<br /> viễn không được phát huy. Ðiều đó lại càng đáng tiếc đáng buồn hơn, mà tất cả những cái<br /> đó bạn thường khó cảm nhận ra.<br /> Lại có một loại người khác bị những công việc vụn vặt bao vây không thể tự rút ra được,<br /> chỉ vì anh ta không thể phân biệt rõ ràng mình rút cuộc nên làm gì, trong lòng không có<br /> chí lớn, không có mục tiêu, không có kế hoạch và sách lược, chỉ có thể làm “một ngày làm<br /> hòa thượng một ngày đấm chuông”. Người như thế là tương đối nhiều trong quần thể<br /> người, do tâm tính chí thú của họ đã quyết định họ chỉ có thể đem thời gian và tinh lực<br /> dùng để ứng phó những việc vụn vặt hàng ngày, để phát ra sinh mệnh buồn chán, vô vị.<br /> Ðến cuối cùng trống không chẳng có gì, không thu nhận được kết quả gì, đây đương nhiên<br /> là một cuộc đời không làm nên một việc gì cả.<br /> Chính vì thế, bạn cần phải bứt ra khỏi vòng vây của những việc vụn vặt, trước tiên phải có<br /> mục tiêu phấn đấu của cuộc đời rõ ràng. Phải xác định rõ mình làm cái gì không làm cái<br /> gì, theo đuổi cái gì vứt bỏ cái gì. <br /> Mục tiêu phấn đấu của bạn có thể là trừu tượng, chứa đựng rất nhiều, rất nhiều nội dung,<br /> còn trên mỗi một chặng trên đường đời, thế giới bên ngoài sẽ luôn luôn nổi lên những cám<br /> dỗ mới mẻ đối với bạn, sẽ làm lung lay niềm tin và sự theo đuổi của bạn.<br /> Lúc này, nhận sự cám dỗ hoặc không nhận cám dỗ có thể làm cho bạn sản sinh tự giải<br /> thoát mãnh liệt. Nếu như bạn là một người có khả năng làm nên việc lớn, có phẩm cách<br /> kiên cường bạn sẽ có thể có được sự lựa chọn hợp tình hợp lý. Vứt bỏ những cái bạn nên<br /> vứt bỏ, theo đuổi những cái bạn nên theo đuổi. Chỉ có điều là có cái vứt bỏ mới có thể có<br /> cái theo đuổi, có cái vứt bỏ mới có thể thực hiện được cái theo đuổi. <br /> Nếu như bạn tầm thường không có năng lực, tâm tính dễ thay đổi, bạn sẽ đứng núi này<br /> trông núi nọ, đem niềm tin và sự theo đuổi ban đầu quăng theo vứt bỏ những cái không<br /> đáng vứt bỏ, theo đuổi những cái vốn không nên theo đuổi, thậm chí đắm đuối say mê sa<br /> ngã trong mọi cám dỗ, không phân rõ trái phải phương hướng biến đổi mình đến nỗi<br /> không nhận ra mình nữa.<br /> Bi kịch của đời người phần nhiều là do mình tạo nên.<br /> Dù cho có được mục tiêu rõ ràng và phẩm cách kiên cường, mà không có kỹ xảo điều<br /> khiển cuộc đời đúng đắn, cũng không thể thoát ra khỏi vòng vây của những việc vụn vặt.<br /> <br /> Bạn còn phải hiểu rằng con người ngoài làm việc ra, còn cần phải có vui chơi giải trí nữa.<br /> Một người lớn tuổi thân thể và tâm hồn kiện toàn có đặc trưng tâm lý quan trọnglà: giữ<br /> được tâm lý thời trẻ con ham thích vui chơi. Có được tâm lý này, ngoài công tác ra thường<br /> thường tham gia vào các cuộc vui chơi bạn sẽ có thể xông ra khỏi vòng vây của công việc<br /> vụn vặt.<br /> Có người tưởng vui chơi chỉ là việc của trẻ con, đó sẽ là sai lầm vô cùng lớn. Thật ra tâm<br /> trạng vui chơi mới là tâm trạng thực của con người, tâm trạng người ta cần phải có. Người<br /> ta thường dùng tâm trạng thanh thản, thư thái để hưởng thụ cuộc đời, trên thực tế đây<br /> chính là vui chơi. Vui chơi hoàn toàn không có ý niệm xấu mà có tính chân lý, hoàn toàn<br /> nhẹ nhàng mà không phải là việc làm nhân tạo. Nó là việc chân thành nhất mà lại giàu đức<br /> tính nhất, là quần chúng hóa lớn nhất mà lại rất có sức sống. <br /> Lão Tử - ông thánh am hiểu đường đời nhất đã lớn tiếng hô hào mọi người:<br /> - Hãy trở về thời trẻ con<br /> Chính là muốn người ta không nên tự tìm kiếm khổ nào, không nên xem cuộc sống, xem<br /> đời người nặng nề đến như thế, không nên vứt bỏ tâm hồn trẻ thơ, không nên xa rời tinh<br /> thần vui chơi, cũng chính là muốn người ta tự bứt khỏi cái bận rộn của cuộc sống, tự cứu<br /> thoát từ những điều phiền não của những việc vụn vặt.<br /> Một cuộc đời chưa được thưởng thức mùi vị vui chơi thì được xem là cuộc đời gì?<br /> Ðời người thành công, thường thường không phải là do bạn làm nên cái gì, mà là do bạn<br /> vứt bỏ cái gì.<br /> - Có cái không làm mới có thể có cái làm nên. Không làm mới dẫn đến có triển vọng.<br /> “Vô vi nhi vi”, dùng thuật ngữ triết học đơn giản dễ hiểu để biểu diễn là “không” và “có”.<br /> Sự vật mà thế giới mênh mông xem như là không, kỳ thực chính là lấy cái không của nó<br /> để làm cái có. Lão Tử có nêu ra ví dụ để minh chứng, đại ý như sau:<br /> Chỗ trống rỗng của những chỗ trung gian của vành xe và nan hoa, chỗ trống rỗng ở trong<br /> các bình chứa, chỗ trống không trong không gian cửa sổ căn phòng đều xem như là không<br /> (trống rỗng) mà tác dụng của chúng chính là dùng cái “không” để thực hiện.<br /> Cho nên, trong toàn bộ quá trình tổ chức vận động của cuộc đời, cần phải vứt bỏ một số<br /> cái, lưu lại một số cái ?trống không?, tức có cái không làm, những cái vứt bỏ kia, những<br /> chỗ trống không kia, xem như là không (có), nhưng kỳ thực chính là dùng cái không có<br /> của nó để thực hiện mục <br /> đích của sinh mệnh, vứt bỏ là để có được, lưu lại chỗ trống không là để bổ khuyết thêm.<br /> <br /> Cho nên các nhà hiền triết các đời trước khi mở mang trí tuệ của chúng ta luôn luôn ân cần<br /> nhắc nhở mãi không chán: đừng nên mưu toan quá nhiều, đừng nên có ý nghĩ mờ ám quá<br /> nặng, đừng nên ham muốn quá tham, đừng nên bị việc vụn vặt bao vây.<br /> Bạn thoát ra khỏi vòng vây của việc vụn vặt, tự giác vứt bỏ một số, giữ lại một số chỗ<br /> “trống rỗng”, chăm chú vào việc làm, đừng nên để ý đến điều mong cầu, thì tâm tình của<br /> bạn sẽ luôn luôn nhẹ nhõm vui vẻ, cuộc đời của bạn sẽ càng thêm đầy đủ, càng thêm giàu<br /> có.<br /> <br /> 41. Khoảnh khắc do dự không dám quyết định<br /> * Cái hại của việc dùng binh, do dự là lớn nhất; tai họa của ba quân, không có gì<br /> bằng hồ nghi. <br /> * Ðiều đáng sợ là ở chỗ bạn sợ sai hỏng mà do dự lưỡng lự không quyết định. Sai hỏng<br /> không đến lần bạn, thành công cũng không đến lần bạn.<br /> Con người khi dấn thân vào hoạt động của xã hội, khi tiến hành một sự nghiệp nào đó,<br /> tính cách tồi tệ nhất là tính do dự không dám quyết định, hồ nghi không quyết.<br /> Trong thời đại nhịp độ cuộc sống ngày càng nhanh, thế giới đổi mới theo ngày tháng, mọi<br /> sự vật mới mẻ nẩy sinh không ngừng, càng cần bạn phải phản ứng nhanh nhạy, làm việc<br /> quyết đoán. Không cho phép bạn chần chừ trước ngã ba đường, không cho phép bạn do dự<br /> không quyết.<br /> Lục thao của Thái công Vọng có câu: “Cái hại của việc dùng binh, do dự là lớn nhất; tai<br /> họa của ba quân không có gì bằng hoài nghi”.<br /> Ðây là nói trong quân sự, trên chiến trường người chỉ huy chỉ hơi chút do dự hồ nghi thì<br /> có thể làm lỡ thời cơ chiến đấu, gặp phải thất bại thảm hại. Ðem cái lý này dẫn vào mọi<br /> mặt của đời người (đời người chưa hẳn không phải là một trận chiến đấu) cũng tương tự<br /> có thể dùng được.<br /> Cho dù bạn có chí hướng hùng vĩ, bản lĩnh xuất sắc, đức hạnh tốt, nhưng do bạn luôn luôn<br /> gặp cơ hội không dám xông lên, lưỡng lự, do dự, thì bạn sẽ phí công có hoài bão đầy<br /> ngực, phí công có bản lĩnh đầy người, thậm chí đến đức hạnh tốt đẹp của bạn cũng sẽ biến<br /> thành số không.<br /> - Người đứng không nhúc nhích ở bờ bên này sông, mãi mãi không thể đến được bờ bên<br /> kia.<br /> Bạn biết rằng thời cơ đối với một đời của con người vô cùng quan trọng, một đời người<br /> khó gặp được mấy lần thời cơ lớn tốt. Người ta đều nói: cơ (dịp) không thể mất, thời<br /> không đến nữa. Phàm là người do dự không quyết đoán chính luôn luôn là người để mất<br /> <br /> không cơ hội.<br /> Phàm là khi cơ hội bắt đầu luôn luôn xuất hiện dưới trạng thái tiềm ẩn, trong đó thậm chí<br /> còn chứa đựng một ít nguy hiểm. Bạn nếu như có tính cách do dự không cả quyết lại<br /> thường thường phán đoán không ra tốt xấu của kết cục, không phát hiện ra trước mắt là<br /> một cơ hội khó gặp, mà không có ý thức mạo hiểm, không dám quả quyết xông vào. Ðợi<br /> khi bạn còn do dự chần chừ, người ta đã thành công rồi, cơ hội đối với bạn đã tiêu tan.<br /> Bạn chỉ có thể trố mắt để nhìn người điều kiện giống với bạn, chỉ vì không do dự không<br /> quyết đoán bạn mà đã giành được thành công. Bạn chỉ còn hối hận mà thôi.<br /> Nếu không thể rút ra bài học, không thể khắc phục tính cách do dự không cả quyết, bạn sẽ<br /> lần lượt mất hết cơ hội, lần lượt tạo cho mình nỗi luyến tiếc, uổng phí tự hối hận.<br /> Rất nhiều, rất nhiều cái gọi là suốt đời luyến tiếc đều do vậy.<br /> Bi kịch của Hamlet chính là vì anh ta lần lữa lưỡng lự và sầu muộn, mãi không đưa ra<br /> được chủ ý, lần lượt vứt bỏ cơ hội báo thù cực tốt tạo thành.<br /> Tính cách hồ nghi cũng tất nhiên dẫn đến sự phá hoại đối với lòng tự tin, sự phá hoại<br /> đối với năng lực phê phán. Như vậy, cũng theo đó phá hoại lòng tín nhiệm của người khác<br /> đối với bạn. Nếu như bạn có tính cách không tốt này, khi xử lý vấn đề nhân sinh quan<br /> trọng bạn có thể thiếu lòng tự tin, không dám tin tưởng mình có thể độc lập xử lý tốt<br /> những sự việc trọng đại của mình. Bạn thậm chí đối với những việc nhỏ vặt vãnh trong<br /> đời sống hàng ngày cũng không dám tin tưởng vào năng lực phê phán hàng ngày của<br /> mình. <br /> Có một bà do hồ nghi sự phát triển tính cách, biến thành hoàn toàn không phải là mình<br /> nữa. Bà ta không thể xác định được kiểu tóc của mình. Một chốc nhìn thấy kiểu tóc của<br /> người khác như thế này là đẹp, bà ta liền làm kiểu tóc của mình trở thành như thế, chốc<br /> nữa nhìn thấy kiểu tóc như thế kia đẹp, bà lại đem làm kiểu tóc của mình trở thành như thế<br /> kia. Rốt cuộc lại cảm thấy như thế này cũng không đẹp, như thế kia cũng không đẹp,<br /> không biết như thế nào mới đẹp nữa, vì thế thường xuyên tự phiền não và sầu muộn.<br /> Bà ta mua sắm quần áo cũng như vậy, một lát nhìn thấy kiểu này đẹp, lát nữa lại thấy<br /> kiểu kia còn đẹp hơn, nhưng sau khi mặc vào, một chốc lát lại cảm thấy kiểu này không<br /> hợp với mình, màu sắc này không khéo, chất liệu này hơi kém, giá tiền hơi cao, thử đi thử<br /> lại, bà ta không biết nên mua chiếc nào. Kết quả đã chọn mất quá nửa ngày, phố lớn ngõ<br /> nhỏ, thương trường quốc doanh, quầy sạp cá thể, đã xem không biết bao nhiêu là kiểu<br /> mốt, không biết bao nhiêu màu sắc, không biết bao nhiêu kiểu hoa không biết bao nhiêu<br /> loại vải, đã hỏi không biết bao nhiêu giá cả, cuối cùng không mua nổi một chiếc, tay<br /> không về nhà. <br /> Do gặp cơ hội thiếu quả đoán, lừng chừng do dự không quyết tất nhiên cũng thiếu nghị lực<br /> và ý chí kiên nhẫn, thường xuyên lay động cách chọn lựa của mình, làm việc thường<br /> thường giữa chừng bỏ dở, đầu voi đuôi chuột, cuối cùng đổ vỡ sự nghiệp, rơi vào dung<br /> <br />