Ảnh hưởng của một số yếu tố kỹ thuật trong quy trình chăn nuôi gà tại nông hộ ở xã Thạch Giám, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An

ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ KỸ THUẬT TRONG QUY<br /> TRÌNH CHĂN NUÔI GÀ TẠI NÔNG HỘ Ở XÃ THẠCH GIÁM,<br /> HUYỆN TƯƠNG DƯƠNG, TỈNH NGHỆ AN.<br /> Ths. Nguyễn Thị Hoa<br /> Trưởng bộ môn chăn nuôi thú y<br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Chăn nuôi gia cầm, đặc biệt là<br /> chăn nuôi gà thịt đang là xu hướng<br /> phát triển mạnh của nhiều quốc gia<br /> trên thế giới nhằm tăng thu nhập<br /> của ngành Chăn nuôi, đồng thời<br /> cung cấp thịt cho thị trường tiêu<br /> thụ. Theo thống kê của tổ chức<br /> nông lương liên hiệp quốc (PAO),<br /> năm 2005 sản lượng thịt gia cầm<br /> trên thế giới đạt mức 88 triệu tấn.<br /> Đây là mức độ tăng trưởng cao<br /> nhất so với mức tăng của các loại<br /> thịt. Giá thịt gà trên thế giới có xu<br /> hướng giảm và thấp hơn các loại<br /> thịt khác năm 1990 giá thịt gà chỉ<br /> bằng 29,2% so với giá thịt lợn và<br /> bằng 31.76% so với giá thịt của đại<br /> gia súc.<br /> Các tiến bộ khoa học kỹ thuật<br /> được nghiên cứu và ứng dụng một<br /> cách rộng rãi, nhanh chóng trong<br /> chăn nuôi gia cầm. Các phương<br /> thức chăn nuôi gia cầm cũng thay<br /> đổi từ phương thức chăn nuôi nông<br /> nghiệp chuyển sang phương thức<br /> chăn nuôi công nghiệp với số<br /> lượng lớn. Do đó cuối năm 2010<br /> sản xuất thịt gia cầm là tăng trưởng<br /> lớn nhất khu vực và trên thế giới,<br /> chăn nuôi gia cầm là ngành mang<br /> lại nhiều lợi ích thiết thực cho các<br /> hộ nông dân. Sản phẩm của chăn<br /> <br /> nuôi gia cầm phục vụ nhu cầu về<br /> thực phẩm, tiêu thụ trên thị trường,<br /> đóng vai trò quan trọng trong việc<br /> binh ổn nguồn thực phẩm trong<br /> nước. Vấn đề đặt ra hiện nay cho<br /> ngành chăn nuôi gia cầm là phải<br /> làm thế nào để mở rộng quy mô<br /> chăn nuôi phục vụ cho nhu cầu<br /> xuất khẩu. Do đó, việc mở rộng<br /> phát triển chăn nuôi trang trại với<br /> quy mô lớn , vừa và nhỏ trong<br /> những năm gần đây đã trở thành<br /> mục tiêu phấn đấu của nhiều địa<br /> phương trong cả nước.<br /> Nghệ An là một trong những<br /> địa phương có phong trào phát<br /> triển chăn nuôi gia cầm theo mô<br /> hình trang trại công nghiệp, bán<br /> công nghiệp và chăn nuôi gia đình,<br /> với mục tiêu phát triển nâng cao<br /> hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi<br /> gia cầm. Trong thực tế nhiều năm<br /> qua và trong các thí nghiệm gần<br /> đây cho thấy khâu có ý nghĩa quyết<br /> định đến hiệu quả chăn nuôi gà là<br /> kỹ thuật nuôi gà con (úm gà con).<br /> Để lựa chọn phương pháp thích<br /> hợp nhằm khuyến cáo cho người<br /> chăn nuôi và đảm bảo cho sự thành<br /> công khi đưa các giống gà mới vào<br /> sản xuất đăc biệt là ở miền núi<br /> chúng tôi tiến hành đề tài “Ảnh<br /> hưởng của một số yếu tố kỹ thuật<br /> <br /> trong quy trình chăn nuôi gà tại<br /> nông hộ”<br /> 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 2.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Chúng tôi tiến hành nghiên cứu<br /> trên giống gà Lương Phượng và gà<br /> lai Cỏ Mía từ 1 ngày tuổi đến 8<br /> tuần tuổi.nuôi trong điều kiện nông<br /> hộ tại bản Khe Chi, xã Thạch<br /> Giám, huyện Tương Dương, tỉnh<br /> Nghệ An.<br /> Thời gian nghiên cứu: 2/3/2014<br /> đến 5/5/2014<br /> 2.2. Nội dung nghiên cứu<br /> - Xác định khả năng sinh<br /> trưởng, tiêu tốn thức ăn của gà ở<br /> hai phương thức nuôi (trên chuồng<br /> lưới và trên nền có lót trấu truyền<br /> thống).<br /> - Ảnh hưởng của nhiệt độ<br /> chuồng nuôi đến sinh trưởng phát<br /> triển của gà.<br /> 2.3. Bố trí thí nghiệm<br /> Gà Lương Phượng và gà lai Cỏ<br /> Mía được chọn từ một ngày tuổi,<br /> khỏe mạnh, mỗi nhóm gà 200<br /> con/đợt, phân lô nuôi trong các<br /> nông hộ theo hai phương thức nuôi<br /> trên lồng lưới và nuôi trên nền lót<br /> trấu. Quy trình thú y, nuôi dưỡng,<br /> chăm sóc như nhau cho cả hai đợt<br /> nuôi và trong các hộ theo hai<br /> phương thức nuôi. Để điều chỉnh<br /> nhiệt độ chuồng nuôi phù hợp với<br /> phương thức nuôi chúng tôi dùng<br /> phương pháp sau.<br /> - Đối với mùa lạnh ngày nhiệt<br /> độ quá thấp chúng tôi dùng bóng<br /> <br /> điện hoặc dùng lửa để nâng nhiệt<br /> độ<br /> - Đối với mùa nóng những ngày<br /> nhiệt độ cao chúng tôi dùng quạt<br /> điện để làm mát đồng thời tạo môi<br /> trường chuồng nuôi thông thoáng<br /> 2.4. Chỉ tiêu theo dõi<br /> Để nghiên cứu hai nội dung trên<br /> chúng tôi tiến hành theo dõi các chỉ<br /> tiêu sau:<br /> - Theo dõi nhiệt độ chuồng nuôi<br /> ở các tuần tuổi.<br /> - Tỷ lệ nuôi sống của gà qua các<br /> tuần tuổi được theo dõi ghi chép<br /> hàng ngày số gà chết đồng thời tiến<br /> hành tổng hợp số liệu vào lúc 4 tuần<br /> tuổi và 8 tuần tuổi.<br /> -. Tiêu tốn thức ăn cho gà qua<br /> các tuần tuổi, để theo dõi chỉ tiêu<br /> này thì ngày đầu tuần chúng tôi tiến<br /> hành cân lượng thức ăn cho đàn gà<br /> ăn theo nhu cầu trên cơ sở đó chúng<br /> tôi định lượng thức ăn cho cả tuần<br /> và cứ một tuần chúng tôi điều chỉnh<br /> thức ăn một lần.<br /> - Tiêu tốn thức ăn/kg tăng trọng<br /> được tính toán dựa trên lượng thức<br /> ăn, ăn vào và mức tăng trọng của<br /> gà.<br /> - Theo dõi quá trình sinh trưởng<br /> đàn gà được đánh giá qua thể trọng<br /> của gà cân theo nhóm lúc một ngày<br /> tuổi và một tuần tuổi sau đó cân<br /> theo cá thể lúc 2, 3, 4, 6, 8 tuần<br /> tuổi bằng cách cân ngẫu nhiên mỗi<br /> đàn 20 con vào buổi sáng trước khi<br /> cho gà ăn. Tính giá trị trung bình<br /> qua các tuần tuổi.<br /> 2.5. Xử lý số liệu<br /> <br /> Số liệu thu thập được xử lý theo<br /> phương pháp thống kê sinh vật học<br /> trên phần mềm Excel 2007.<br /> 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 3.1. Nhiệt độ chuồng nuôi ở các<br /> tuần tuổi<br /> Trong quá trinh úm gà con,<br /> các yếu tố môi trường: nhiệt độ, ẩm<br /> độ chuồng nuôi độ thông thoáng<br /> khí có ảnh hưởng rõ rệt đến tỷ lệ<br /> sống và sức sinh trưởng của gà.<br /> Trong điều kiện chăn nuôi gia đình,<br /> các yếu tố nêu trên rất khó khống<br /> chế. Trong các yếu tố môi trường,<br /> nhiệt độ chuồng nuôi luôn là mối<br /> quan tâm hàng đầu bởi vì yêu cầu<br /> nhiệt độ trong chăn nuôi hiện tại<br /> cho gà con rất cao (36-370C trong<br /> tuần đầu, sau đó mỗi tuần giảm 120C đến khi 8 tuần tuổi là 20220C). Với yêu cầu nhiệt độ<br /> chuồng nuôi trên đây rất khó áp<br /> dụng trong chăn nuôi gia đình nhất<br /> là các vùng nông thôn không chủ<br /> động về điện như ở một số địa bàn<br /> của huyện Tương Dương. Trước<br /> Đợt 1<br /> Tuần tuổi<br /> X ± mx<br /> CV (%)<br /> 1<br /> 31,68 ± 0,13 2,03<br /> 2<br /> 29,96 ± 0,23 3,87<br /> 3<br /> 27,50 ± 0,12 3,48<br /> 4<br /> 25,36 ± 0,30 5,06<br /> 5-8<br /> 27,75 ± 0,35 3,76<br /> Trong điều kiện nhiệt độ<br /> chuồng nuôi được khống chế, điều<br /> chỉnh ở mức thích hợp như đã trình<br /> bày trong bảng 1. Chúng tôi tiến<br /> hành theo dõi tỷ lệ nuôi sống của<br /> <br /> thực tế đó chúng tôi đi sâu nghiên<br /> cứu chế độ nhiệt thích hợp cho gà<br /> con 1-4 tuần tuổi nhằm đưa ra một<br /> mức nhiệt độ chấp nhận được trong<br /> chăn nuôi gà con mà không ảnh<br /> hưởng đến sức sống và sinh trưởng<br /> của gà.<br /> Trong tháng 3/2014 chúng<br /> tôi tiến hành 2 đợt nuôi gà con<br /> giống gà Lương Phượng và gà lai<br /> Cỏ Mía tại bản Khe Chi với điều<br /> kiện nhiệt độ chuồng nuôi chúng<br /> tôi được khống chế, điều chỉnh ở<br /> mức thích hợp bằng cách những<br /> ngày nhiệt độ ngoài trời thấp hơn<br /> yêu cầu thì chúng tôi dùng bóng<br /> điện đồng thời dùng rèm che chắn<br /> gió để nâng nhiệt độ, những ngày<br /> nhiệt độ ngoài trời cao hơn yêu cầu<br /> thì chúng tôi dùng quạt điện để làm<br /> mát. Kết quả các số liệu về nhiệt độ<br /> chuồng nuôi được thể hiện ở bảng<br /> 1<br /> Bảng 1: Nhiệt độ chuồng nuôi gà<br /> con (0C)<br /> Đợt 2<br /> X ± mx<br /> CV (%)<br /> 31,23 ± 0,47 6,65<br /> 28,60 ± 0,36 4,72<br /> 26,78 ± 0,28 4,57<br /> 24,68 ± 0,54 6,58<br /> 28,41 ± 0,35 2,23<br /> gà qua các tuần tuổi theo các<br /> phương thức nuôi khác nhau.<br /> 3.2. Tỷ lệ nuôi sống của gà<br /> Chúng tôi tiến hành thí nghiệm<br /> trên giống gà Lương phương và gà<br /> lai cỏ Mía, mỗi giống được bố trí<br /> <br /> theo hai phương thức khác nhau,<br /> thống. Kết quả về tỷ lệ nuôi sống<br /> trong đó 50% số gà của mỗi giống<br /> của giống gà Lương Phượng và gà<br /> bố trí nuôi trên lồng chuồng có lưới<br /> lai Cỏ Mía được trình bày ở bảng 2<br /> và 50% bố trí nuôi trên nền có lót<br /> và bảng 3<br /> trấu theo phương thức nuôi truyền<br /> Bảng 2: Tỷ lệ nuôi sống của gà Lương Phượng nuôi theo các phương thức<br /> khác nhau<br /> Số lượng gà nuôi (con) Tỷ lệ nuôi sống (%)<br /> Thí<br /> 8<br /> Phương thức nuôi<br /> 1 ngày 4 tuần<br /> 5-8<br /> 1-8<br /> nghiệm<br /> tuần 1-4 tuần<br /> tuổi<br /> tuổi<br /> tuần<br /> tuần<br /> tuổi<br /> Nuôi trên lồng lưới<br /> 100<br /> 95<br /> 92<br /> 95,00<br /> 96,84<br /> 92,00<br /> Thí<br /> nghiệm 1 Nuôi trên nền lót trấu 100<br /> 93<br /> 89<br /> 93,00<br /> 95,69<br /> 89,00<br /> Nuôi trên lồng lưới<br /> 100<br /> 94<br /> 91<br /> 94,00<br /> 96,80<br /> 91,00<br /> Thí<br /> nghiệm 2 Nuôi trên nền lót trấu 100<br /> 92<br /> 89<br /> 92,00<br /> 96,73<br /> 89,00<br /> Bảng 3: Tỷ lệ nuôi sống của gà lai cỏ Mía nuôi theo các phương thức khác<br /> nhau<br /> Số lượng gà nuôi (con) Tỷ lệ nuôi sống (%)<br /> Thí<br /> 8<br /> Phương thức nuôi<br /> 1 ngày 4 tuần<br /> 1-4<br /> 5-8<br /> 1-8<br /> nghiệm<br /> tuần<br /> tuổi<br /> tuổi<br /> tuần<br /> tuần<br /> tuần<br /> tuổi<br /> Nuôi trên lồng lưới<br /> 100<br /> 99<br /> 96<br /> 99,00<br /> 98,96<br /> 96,00<br /> Thí<br /> nghiệm 1 Nuôi trên nền lót trấu<br /> 100<br /> 93<br /> 90<br /> 93,00<br /> 96,77<br /> 90,00<br /> Nuôi trên lồng lưới<br /> 100<br /> 98<br /> 95<br /> 98,00<br /> 96,93<br /> 95,00<br /> Thí<br /> nghiệm 2 Nuôi trên nền lót trấu<br /> 100<br /> 92<br /> 90<br /> 92,00<br /> 97,82<br /> 90,00<br /> Kết quả về tỷ lệ nuôi sống của<br /> đồng thời cấu tạo cũng như chức<br /> giống gà Lương Phượng và gà lai<br /> năng của các bộ máy chưa hoàn<br /> Cỏ Mía ở bảng 2 và bảng 3 cho<br /> thiện đặc biệt là bộ máy điều tiết<br /> thấy không có sự sai khác giữa các<br /> thân nhiệt do đó dễ chịu sự tác<br /> giống gà và giữa các đợt nuôi khác<br /> động của môi trường đã làm ảnh<br /> nhau. Tỷ lệ sống sai khác nhau rõ<br /> hưởng đến tỷ lệ nuôi sống. Ở gà<br /> rệt giữa hai phương thức nuôi.<br /> Lương Phượng tính chung cho cả 2<br /> Nuôi gà con trên lồng cho tỷ lệ<br /> đợt nuôi, gà nuôi trong chuồng lưới<br /> sống cao hơn trên nền, tỷ lệ sai<br /> có tỷ lệ sống ở 1- 4 tuần tuổi là 94 khác rõ rệt nhất là ở giai đoạn gà từ<br /> 95%, ở giai đoạn 5 – 8 tuần tuổi là<br /> 1 đến 4 tuần tuổi, như chúng ta đã<br /> 96,80 – 96,84%. Trong khi đó gà<br /> biết đặc điểm của gà ở giai đơạn 1nuôi trên nền có lót trấu (theo<br /> 4 tuần tuổi bộ lông chưa phát triển<br /> phương thức truyền thống) tỷ lệ<br /> <br /> sống ở 1 - 4 tuần tuổi là 92 - 93%,<br /> động từ 1-2%. Kết quả này cũng<br /> ở giai đoạn 5 – 8 tuần tuổi là 95,69<br /> cho ta thấy gà lai Cỏ Mía là giống<br /> – 96,73 %. Kết quả này cho thấy<br /> gà có tỷ lệ 50% máu giống gà địa<br /> phương thức nuôi trên chuồng lưới<br /> phương nên có sự thích nghi và sức<br /> có ưu điểm hơn vì gà được sống<br /> chống chiụ bệnh tật tốt hơn gà<br /> trong môi trường có độ ẩm cũng<br /> Lương Phượng.<br /> như độ thông thoáng tốt hơn tạo<br /> 3.3. Tiêu tốn thức ăn cho gà qua<br /> cho gà có sức đề kháng cao hơn<br /> các tuần tuổi<br /> cũng như hạn chế được điều kiện<br /> Cùng với việc điều chỉnh<br /> nhiễm khuẩn<br /> nhiệt độ chuồng nuôi chúng tôi tiến<br /> Tỷ lệ nuôi sống ở gà lai cỏ<br /> hành chăm sóc nuôi dưỡng gà với<br /> Mía đạt cao hơn gà Lương Phượng<br /> các điều kiện về ngoại cảnh và dinh<br /> nhưng cũng nằm trong quy luật<br /> dưỡng như nhau, thức ăn chúng tôi<br /> tương tự. Ở 1- 4 tuần tuổi tỷ lệ<br /> sử dụng thức ăn hỗn hợp cho gà từ<br /> sống 98 – 99% (nuôi lồng) cao hơn<br /> 1 đến 8 tuần tuổi. Lượng thức ăn<br /> 5-7% so với nuôi nền còn ở 5 – 8<br /> tiêu tốn cho gà ở các tuần tuổi<br /> tuần tuổi sự chênh lệch giữa hai<br /> được trình bày ở bảng 4<br /> phương thức nuôi là ít hơn dao<br /> Bảng 4; Tiêu tốn thức ăn cho gà qua các tuần tuổi (g Tă/con/ngày)<br /> Gà Lương Phượng<br /> Gà lai Cỏ Mía<br /> Tuần tuổi<br /> Thí nghiệm 1 Thí nghiệm 2 Thí nghiệm 1 Thí nghiệm 2<br /> 1<br /> 7,53<br /> 7,40<br /> 7,14<br /> 7,35<br /> 2<br /> 16,98<br /> 15,64<br /> 14,40<br /> 15,20<br /> 3<br /> 32,31<br /> 39,42<br /> 35,85<br /> 35,43<br /> 4<br /> 50,28<br /> 49,51<br /> 45,58<br /> 46,65<br /> 5<br /> 63,68<br /> 60,71<br /> 57,85<br /> 59,87<br /> 6<br /> 67,20<br /> 66,70<br /> 65,67<br /> 66,32<br /> 7<br /> 71,51<br /> 73,11<br /> 70,85<br /> 71,25<br /> 8<br /> 89,70<br /> 85,52<br /> 85,46<br /> 86,57<br /> Số liệu bảng 4 cho thấy hiệu quả sử<br /> dụng thức ăn cho gà từ 1 – 8 tuần<br /> tuổi, lượng ăn vào gữa 2 giống gà<br /> ở lô thí nghiệm một và hai có sự<br /> chênh lệch nhưng không đáng kể<br /> và tăng dần theo thể trọng lớn lên<br /> của gà, giữa 2 đợt nuôi thì đợt một<br /> (từ 2/3/2014 đến 28/4/2014) có tiêu<br /> tốn thức ăn cho một kg tăng trọng<br /> <br /> là cao nhất, ở gà lương Phượng<br /> (2,59kg), gà lai Cỏ Mía (2,43kg),<br /> tiếp đến đợt 2 (từ 7/3/2014 đến<br /> 3/5/2014) có mức tiêu tốn ở gà<br /> Lương Phượng 2,45kg và gà lai cỏ<br /> Mía 2,41kg. Mức tiêu tốn thức ăn<br /> trong các đợt nuôi thí nghiệm này<br /> đều cao hơn tiêu tốn thức ăn cho 1<br /> kg tăng trọng ở gà Lương Phượng<br /> <br />