Ảnh hưởng của thảm thực vật che phủ lên số lượng vi sinh vật trong ba loại đất ở thành phố Thái Nguyên, huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên

Đinh Thị Phƣợng và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 64(02): 86 - 90<br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA THẢM THỰC VẬT CHE PHỦ LÊN SỐ LƯỢNG VI SINH VẬT<br /> TRONG BA LOẠI ĐẤT Ở THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN,<br /> HUYỆN VÕ NHAI TỈNH THÁI NGUYÊN<br /> <br /> Đinh Thị Phượng , Bùi Thị Dậu, Nguyễn Thị Thu Hà<br /> Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Độ che phủ của thảm thực vật có ảnh hƣởng lớn đến sự phân bố và số lƣợng vi sinh vật trong đất.<br /> Đất rừng có độ che phủ cao nhất thì có nhiều vi sinh vật nhất, số lƣợng của chúng cao gấp hàng trăm<br /> đến hàng nghìn lần so với đất thảm cây bụi và đất thảm cỏ. Số lƣợng vi khuẩn ở các loại đất có độ<br /> che phủ khác nhau bao giờ cũng cao nhất, tiếp sau là vi sinh vật màng nhầy, vi khuẩn phân giải lân,<br /> vi khuẩn phân giải xenlulo, xạ khuẩn, nấm sợi và thấp nhất là nấm men. Sau một năm, số lƣợng vi<br /> sinh vật ở các điểm nghiên cứu đều tăng lên hàng chục đến hàng trăm lần so với năm 2007.<br /> Từ khoá: Thảm thực vật, đất, vi sinh vật, nấm mốc, vi khuẩn, xạ khuẩn, nấm men.<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> Vi sinh vật giữ vai trò quan trọng trong việc<br /> hình thành cấu trúc đất, là một mắt xích quan<br /> trọng trong chu trình tuần hoàn vật chất và<br /> năng lƣợng trong hệ sinh thái, trong đó có hệ<br /> sinh thái rừng. Vi sinh vật phân giải các hợp<br /> chất hữu cơ từ các tàn tích động vật, thực vật<br /> thành các chất vô cơ hoà tan trong nƣớc, dung<br /> dịch đất cho rễ cây hấp thụ để sinh trƣởng và<br /> phát triển. Theo Kennedy A.C & CS [10],<br /> [11] mức độ hoạt động, số lƣợng và sự thay<br /> đổi của quần thể vi sinh vật có thể phản ánh<br /> sự ổn định của hệ thống với sự quay vòng<br /> chất dinh dƣỡng, số lƣợng các bon đƣợc sử<br /> dụng trong đất cũng nhƣ cấu trúc toàn bộ<br /> quần thể và chức năng của chúng trong đất.<br /> Sự đa dạng của quần thể vi sinh vật và chức<br /> năng của chúng ảnh hƣởng lớn đến tính ổn<br /> định và khả năng phục hồi của hệ sinh thái<br /> đất. Một trong những chỉ tiêu đánh giá tổng<br /> hợp sự quản lý đất là những số liệu xác định về<br /> tính đa dạng và số lƣợng quần thể vi sinh vật<br /> [10], [11]. Các đặc điểm vi sinh vật có thể xác<br /> định sự thay đổi chất lƣợng đất trƣớc khi xuất<br /> hiện các thay đổi về thông số lý hóa của đất.<br /> Nhóm vi sinh vật phân giải phốt pho khó tan<br /> giữ một vai trò quan trọng trong việc chuyển<br /> hóa các hợp chất khó tan sang dạng dễ tan,<br /> nhờ vậy cây trồng tận dụng đƣợc nguồn lân<br /> có sẵn trong đất, nâng cao đƣợc hiệu quả của<br /> *<br /> <br /> *<br /> <br /> Tel:0915 215 888<br /> <br /> nguồn lân vô cơ, góp phần cải tạo đất, tăng<br /> năng suất cây trồng. Nhóm vi sinh vật này<br /> không chỉ phân giải hợp chất photphat canxi<br /> mà cả photphat nhôm, sắt, mangan và các<br /> dạng khác kể cả quặng. Vi sinh vật phân giải<br /> lân khó tan thƣờng gặp trong đất canh tác là<br /> Penicillium,<br /> A.niger,<br /> A.<br /> awamori,<br /> Pseudomonas, Agrebacterium, Bacillus...[8]<br /> Nói đến vi sinh vật đất nói chung và đất gò<br /> đồi nói riêng, không thể không kể đến nhóm<br /> vi sinh vật sinh màng nhày polysacarit. Các<br /> đại diện chủ yếu của chúng là các vi khuẩn<br /> Azotobacter, nấm men Lipomyces. Lipomyes<br /> là một nhóm nấm men đất tiêu biểu vì chúng<br /> chỉ sống trong đất. Nấm men Lipomyces có<br /> mặt ở khắp các loại đất khác nhau và giữ một<br /> vai trò quan trọng trong hệ sinh thái đất [10].<br /> Lipomyces tham gia vào việc kiến tạo và ổn<br /> định cấu trúc đất. Sự phân bố của nhóm nấm<br /> men này phản ánh chế độ nƣớc, không khí<br /> trong đất và sự vận chuyển các chất hữu cơ<br /> hòa tan. Khả năng tiết màng nhầy trong môi<br /> trƣờng đất tự nhiên có thể làm giảm sự bay<br /> hơi nƣớc, tăng khả năng giữ nƣớc của đất cho<br /> nên chúng có vai trò to lớn trong việc cải tạo,<br /> chống chua và xói mòn đất. Lớp màng nhầy<br /> này là nguồn thức ăn cho nhiều động vật<br /> không xƣơng sống trong đất và lôi kéo đƣợc<br /> nhiều vi khuẩn cộng sinh, trong đó chủ yếu là<br /> vi khuẩn cố định đạm tự do [10]. Khi cộng<br /> sinh với nấm men Lipomyces, khả năng cố<br /> định nitơ của các chủng vi khuẩn này đƣợc<br /> nâng cao. Theo kết quả điều tra của một số tác<br /> <br /> 86<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đinh Thị Phƣợng và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> giả [5], [9] thì Lipomyces có khả năng sống<br /> đƣợc ở những điều kiện khô hạn và nghèo chất<br /> dinh dƣỡng, vì vậy có thể gặp chúng ở những<br /> tầng đất sâu dƣới 40 cm với số lƣợng khá cao,<br /> mà ở đó các vi sinh vật khác gặp rất ít.<br /> Vi sinh vật có vai trò rất quan trọng đối với hệ<br /> sinh thái đất và có mối quan hệ mật thiết đối với<br /> thảm thực vật, đó là mối quan hệ hai chiều và là<br /> nguồn gốc của sự cân bằng trong hệ sinh thái<br /> [11]. Trong đất có rất nhiều loài vi sinh vật với<br /> những chức năng khác nhau, sự phân bố của<br /> chúng phụ thuộc vào chế độ dinh dƣỡng, nƣớc,<br /> độ pH, độ sâu, mức độ thoáng khí, chế độ canh<br /> tác, địa hình của đất và thảm thực vật...v.v.<br /> Trong các yếu tố trên thì thảm thực vật, chế độ<br /> canh tác và độ màu mỡ của đất có ảnh hƣởng<br /> lớn nhất đến số lƣợng và tính đa dạng vi sinh<br /> vật. Chúng tôi chọn 2 địa điểm nghiên cứu xã<br /> Phúc Trìu (TP Thái Nguyên) đại diện cho địa<br /> hình đồi núi đất, xã Thƣợng Nung (Võ Nhai)<br /> đại diện cho địa hình gần núi đá vôi.<br /> ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Xác định mối quan hệ giữa thành phần, số<br /> lƣợng các nhóm vi sinh vật chủ yếu trong đất<br /> với trạng thái các thảm thực vật khác nhau,<br /> nhằm đƣa ra đƣợc quy luật biến động số<br /> lƣợng vi sinh vật trong quá trình diễn thế đi<br /> lên của thảm thực vật.<br /> Nguyên liệu và phương pháp nghiên cứu<br /> Các môi trường nuôi cấy vi sinh vật: MPA<br /> (xác định vi khuẩn) (g/l), Hansen (xác định<br /> nấm men); Gause (xác định xạ khuẩn);<br /> Czapecdox (xác định nấm sợi ); Môi trƣờng<br /> phân giải photphát (g/l); Môi trƣờng phân giải<br /> Xenluloza (g/l); Môi trƣờng Ashby (xác định<br /> vi sinh vật sinh màng nhầy) (g/l).<br /> Các môi trƣờng sau khi đã đƣợc khử trùng ở<br /> 0,8atm trong 30 phút đƣợc đổ ra đĩa Petri đã sấy<br /> Bảng 1. Số lƣợng nhóm VSV có trong<br /> cứu (CFU/g) tháng 11 năm 2007<br /> S Kiểu<br /> VK dinh Xạ<br /> T thảm TV dưỡng<br /> khuẩn<br /> T<br /> hiếu khí<br /> 1 RTS TN<br /> 9,7.107<br /> 5,7.104<br /> 2 TCB TN<br /> 8,0.107<br /> 4,0.104<br /> 7<br /> 3 TC TN<br /> 7,7.10<br /> 1,2.106<br /> 7<br /> 4 RTS PT<br /> 7,0.10<br /> 5,5.103<br /> <br /> 64(02): 86 - 90<br /> <br /> khô, sau đó đặt vào tủ ấm 370C trong 24 h để<br /> loại bỏ các đĩa môi trƣờng bị nhiễm vi sinh vật<br /> từ không khí. Các đĩa không bị tạp nhiễm còn<br /> lại đƣợc sử dụng để nuôi cấy và xác định số<br /> lƣợng vi sinh vật trong các mẫu đất nghiên cứu.<br /> Phương pháp xác định số lượng vi sinh vật:<br /> Xác định số lƣợng các nhóm vi sinh vật theo<br /> phƣơng pháp pha loãng tới hạn. Số lƣợng vi<br /> sinh vật đƣợc xác định theo công thức sau:<br /> X= a.b.c (CFU/g)<br /> a: số khuẩn lạc trên đĩa Petri<br /> b: nghịch đảo của nồng độ pha loãng<br /> c: lƣợng dịch nhỏ trên đĩa Petri/1ml<br /> (1000l : 100l =10)<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Thành phần, số lƣợng các nhóm vi sinh vật<br /> đất trong các sinh cảnh nghiên cứu đƣợc trình<br /> bày ở bảng 1.<br /> Từ kết quả từ bảng 1 cho thấy, trong đất dƣới<br /> cả 3 trạng thái thảm thực vật đều có mặt 7<br /> nhóm vi sinh vật quan trọng trong đất, đó là<br /> các nhóm: vi khuẩn hiếu khí, xạ khuẩn, nấm<br /> men, nấm sợi, vi sinh vật phân hủy xenluloza,<br /> phân giải photphat khó tan, vi sinh vật sinh<br /> màng nhày. Mặc dù có mặt trong cả 3 loại<br /> thảm thực vật nhƣng số lƣợng của các nhóm<br /> vi sinh vật không giống nhau. Số lƣợng của<br /> các nhóm vi sinh vật ở đất rừng thƣờng cao<br /> hơn đất cây bụi và thảm cỏ. Điều này thể hiện<br /> rõ nhất ở nhóm vi khuẩn hiếu khí (9,7.107 5,0.107).<br /> Số lƣợng vi khuẩn hiếu khí trong đất là chỉ<br /> tiêu quan trọng nhất để nói lên sự màu mỡ<br /> của đất. Số lƣợng vi khuẩn trong đất nói<br /> chung và trong đất đồi nói riêng bao giờ cũng<br /> cao hơn số lƣợng các nhóm vi sinh vật còn<br /> lại(ở đất rừng vi khuẩn là 9,7.107; nấm sợi là<br /> 3,4.105). Trong trƣờng hợp ở xã Phúc Trìu<br /> (TP. Thái Nguyên) và xã Thƣợng Nung (Võ<br /> Nhai) cũng không nằm ngoài trƣờng hợp này.<br /> <br /> các mẫu đất dƣới các thảm thực vật khác nhau ở khu vực nghiên<br /> Nấm<br /> men<br /> <br /> Nấm<br /> sợi<br /> <br /> 5,5.104<br /> 4,5.104<br /> 2,0.104<br /> 6,7.104<br /> <br /> 3,4.105<br /> 2,9.105<br /> 1,7.105<br /> 5,3.105<br /> <br /> VSV<br /> phân giải<br /> photphat<br /> 3,1.107<br /> 1,2.107<br /> 7,6.107<br /> 2,4.107<br /> <br /> VSV<br /> phân giải<br /> xenlulo<br /> 4,9.106<br /> 5,3.106<br /> 2,1.106<br /> 3,7.106<br /> <br /> VSV sinh<br /> màng<br /> nhày<br /> 7,5.106<br /> 5,3.106<br /> 6,0.106<br /> 3,0.106<br /> <br /> 87<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đinh Thị Phƣợng và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 5 TCB PT<br /> 5,4.107<br /> 7,0.104 3,4.104<br /> 8,7.104 1,1.107<br /> 7<br /> 3<br /> 4<br /> 6 TC PT<br /> 5,0.10<br /> 6,5.10<br /> 4,3.10<br /> 4,2.105 2,9.106<br /> RTS TN: Rừng thứ sinh Thượng Nung;RTS PT: Rừng thứ sinh Phúc Trìu<br /> TCB TN: Thảm cây bụi ThượngNung. TCB PT: Thảm cây bụi Phúc Trìu<br /> TC TN: Thảm cỏ Thượng Nung TC PT: Thảm cỏ Phúc Trìu<br /> <br /> Số lƣợng vi khuẩn thƣờng cao hơn số lƣợng<br /> các nhóm vi sinh vật khác khoảng 10-1000<br /> lần. Ở đất rừng Phúc Trìu thu thập vào tháng<br /> 11/07 số lƣợng vi khuẩn đạt 1010CFU/g đất,<br /> trong khi đó nhóm xạ khuẩn, nấm men, nấm<br /> sợi chỉ đạt 104CFU/g, vi sinh vật phân giải<br /> phôtphát đạt 109CFU/g, phân giải xenlulo<br /> đạt 106CFU/g.<br /> Cũng từ bảng 1 cho thấy, số lƣợng các nhóm<br /> vi sinh vật đất tăng theo diễn thế đi lên của<br /> thảm thực vật: từ thảm cỏ, thảm cây bụi đến<br /> thảm rừng thứ sinh. Điều này càng khẳng<br /> định mối liên quan chặt chẽ giữa độ che phủ<br /> của thảm thực vật với số lƣợng vi sinh vật có<br /> trong đất. Thảm thực vật có vai trò rất lớn<br /> trong việc cải thiện đất, tạo điều kiện thuận<br /> lợi cho vi sinh vật hoạt động. Ngƣợc lại, với<br /> chức năng của mình vi sinh vật đất lại góp<br /> phần quan trọng vào việc phân giải xác thực<br /> vật, động vật bổ sung hàm lƣợng dinh dƣỡng<br /> và mùn cho đất tạo điều kiện thuận lợi cho<br /> quá trình phục hồi của thảm thực vật [5], [6],<br /> [8]. Kết quả nghiên cứu này cũng phù hợp với<br /> kêt quả nghiên cứu của một số tác giả khác<br /> (Ma Thị Ngọc Mai) [4]<br /> Một bức tranh tƣơng tự về số lƣợng vi sinh<br /> vật đất cũng quan sát thấy ở đất dƣới 3 loại<br /> thảm thực vật ở Võ Nhai, Thái Nguyên.<br /> Sự biến động về số lượng vi sinh vật đất<br /> <br /> 64(02): 86 - 90<br /> 8,0.105<br /> 2,5.106<br /> <br /> 7,9.105<br /> 2,9.106<br /> <br /> Trên bảng 2 trình bày kết quả phân tích sự biến<br /> động số lƣợng của 7 nhóm vi sinh vật chính<br /> trong đất xã Phúc Trìu (TP. Thái Nguyên) và<br /> xã Thƣợng Nung (Võ Nhai) dƣới các thảm<br /> thực vật khác nhau sau một năm theo dõi.<br /> Số liệu từ bảng 2 cho thấy, sau 1 năm số<br /> lƣợng vi sinh vật trong đất xã Phúc Trìu (TP.<br /> Thái Nguyên) và xã Thƣợng Nung (Võ Nhai)<br /> Thái Nguyên đều có sự thay đổi so với năm<br /> 2007. Các nhóm vi sinh vật đều tăng lên so<br /> với năm 2007, nhƣng sự thay đổi của các<br /> nhóm không giống nhau.Số lƣợng vi khuẩn<br /> hiếu khí ở đất cây bụi xã Thƣợng Nung (Võ<br /> Nhai) năm 2008 tăng gấp 100 lần so với<br /> năm2007 (9,7.107 - 4,0.109). Các nhóm vi<br /> sinh vật khác cũng gia tăng khoảng 10-100<br /> lần so với năm 2007 (xạ khuẩn 2007 là<br /> 5,7.104 tăng lên 6,0.105 năm 2008). Sự thay<br /> đổi số lƣợng của các nhóm vi sinh vật chứng<br /> tỏ quá trình phục hồi của thảm thực vật có<br /> ảnh hƣởng rất lớn đến độ che phủ và vi sinh<br /> vật đất trong đất.<br /> Theo một số tác giả,<br /> các nhóm vi sinh vật chiếm ƣu thế trong đất<br /> gò đồi thƣờng là những nhóm vi sinh vật có<br /> khả năng sống ở những điều kiện nghèo chất<br /> dinh dƣỡng và chịu đƣợc khô hạn<br /> [6],[7],[10],[11]. Đó là những nhóm vi sinh<br /> vật sinh polime<br /> <br /> Bảng 2. Số lƣợng nhóm vi sinh vật có trong các mẫu đất dƣới các thảm thực vật khác nhau ở khu vực<br /> nghiên cứu (CFU/g) tháng 11 năm 2008<br /> S<br /> T<br /> T<br /> <br /> Kiểu<br /> thảm<br /> TV<br /> <br /> VK<br /> dinh dưỡng<br /> hiếu khí<br /> <br /> Xạ<br /> khuẩn<br /> <br /> Nấm<br /> men<br /> <br /> Nấm<br /> sợi<br /> <br /> VSV<br /> phân giải<br /> photphat<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> RTS TN4,0.109<br /> 6,0.105<br /> 6,0.105 8,0.105 8,0.107<br /> 8<br /> 5<br /> TCB TN 8,0.10<br /> 4,0.10<br /> 4,5.105 6,9.105 7,2.107<br /> 8<br /> 5<br /> TC TN<br /> 3,6.10<br /> 5,4.10<br /> 1,2.105 4,0.105 5,2.107<br /> 8<br /> 5<br /> RTS PT<br /> 8,0.10<br /> 3,0.10<br /> 4,0.105 6,0.105 3,4.107<br /> 8<br /> 5<br /> TCB PT<br /> 6,0.10<br /> 1,9.10<br /> 4,0.104 4,8.105 6,4.106<br /> 8<br /> 4<br /> TC PT<br /> 5,4.10<br /> 5,5.10<br /> 5,3.104 5,2.105 7,1.106<br /> RTS TN: Rừng thứ sinh Thượng Nung; RTS PT: Rừng thứ sinh Phúc Trìu<br /> TCB TN: Thảm cây bụi Thượng Nung; TCB PT: Thảm cây bụi Phúc Trìu<br /> TC TN: Thảm cỏ Thượng Nung;TC PT: Thảm cỏ Phúc Trìu<br /> <br /> VSV<br /> phân giải<br /> xenlulo<br /> <br /> VSV<br /> sinh màng<br /> nhày<br /> <br /> 1,3.107<br /> 5,3.106<br /> 1,1.107<br /> 2,2.108<br /> 4,0.106<br /> 1,5.107<br /> <br /> 8,0.106<br /> 5,3.106<br /> 7,2.106<br /> 3,1.108<br /> 6,4.106<br /> 5,9.106<br /> <br /> 88<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đinh Thị Phƣợng và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> sinh học nhƣ: Vi khuẩn Bacillus<br /> muciliginous, Berjerinckia, Azotobacter;<br /> Nấm men Lipomyces; Nhóm vi sinh vật phân<br /> giải<br /> lân<br /> khó<br /> tan<br /> Pseudomonas,<br /> Agrebacterium...<br /> Nhóm vi sinh vật phân giải xenluloza thƣờng<br /> gặp trong đất là: Aspergillus, Trichoderma,<br /> Chaetomium,<br /> Alternaria,<br /> Acremonium,<br /> Fusarium; Pseudomonas, Bacillus, Cytophaga.<br /> Vi sinh vật phân giải lân khó tan hay gặp trong<br /> đất [1], [2] là Trichoderma, Chaetomium,<br /> Penicillium,<br /> A.niger,<br /> A.<br /> awamori,<br /> Pseudomonas, Agrobacterium, Bacillus.<br /> Chúng tôi cũng đã tìm thấy trong đất đồi xã<br /> Phúc Trìu (TP. Thái Nguyên) nấm men đất<br /> sinh màng nhày Lipomyces, đây là một nhóm<br /> nấm men đất tiêu biểu vì chúng chỉ sống<br /> trong đất, đặc biệt là đất gò đồi. Chúng có vai<br /> trò quan trọng trong hệ sinh thái đất vì chúng<br /> sử dụng ít nitơ, lấy năng lƣợng bằng cách oxy<br /> hoá trực tiếp các nguồn cacbon, tạo màng<br /> nhầy dự trữ chất dinh dƣỡng dƣới dạng lipit<br /> [9]. Đồng thời, Lipomyces tham gia vào việc<br /> kiến tạo và ổn định cấu trúc đất. Sự phân bố<br /> nhóm nấm men này phản ánh chế độ nƣớc,<br /> không khí trong đất và sự vận chuyển chất<br /> hữu cơ hoà tan. Khả năng tiết màng nhầy<br /> trong môi trƣờng đất tự nhiên có thể làm giảm<br /> sự bay hơi nƣớc, tăng khả năng giữ nƣớc của<br /> đất cho nên chúng có vai trò quan trọng trong<br /> việc chống chua, xói mòn đất và nâng cao tỉ<br /> lệ sống của cây trồng ở những vùng khô hạn.<br /> Từ chủng nấm men Lipomyces starkeyi<br /> PT7.1, phân lập từ đất gò đồi Hạ Hòa, Phú<br /> Thọ, Phòng nghiên cứu các chất có hoạt tính<br /> Sinh học từ vi sinh vật, Viện Công nghệ Sinh<br /> học, thuộc Viện KH&CN Việt Nam đã sản<br /> xuất thành công chế phẩm giữ ẩm đất<br /> Lipomycin M. Chế phẩm này chứa 106 CFU<br /> Lipomyces/g, tăng khả năng giữ ẩm đất từ 810%. Sản phẩm đã đƣợc ứng dụng trong thực<br /> tiễn để làm giảm sự bay hơi nƣớc, tăng kết<br /> cấu của đất. Ngoài những tác dụng nói trên,<br /> chế phẩm còn cải thiện theo chiều hƣớng tốt<br /> một số tính chất hóa lý của đất nhƣ tăng độ<br /> ẩm, tăng dụng trọng của đất, hàm lƣợng ion<br /> kim loại tăng...[8].<br /> <br /> 64(02): 86 - 90<br /> <br /> Ngoài chỉ tiêu về số lƣợng vi sinh vật trong<br /> đất, để đánh giá chất lƣợng đất, ngƣời ta còn<br /> xác định tính đa dạng và hoạt tính sinh học<br /> của các nhóm vi sinh vật này. Nhƣng trong<br /> báo cáo này, chúng tôi không đề cập tới.<br /> KẾT LUẬN<br /> - Độ che phủ của thảm thực vật có ảnh hƣởng<br /> lớn đến sự phân bố và số lƣợng vi sinh vật<br /> trong đất. Đất rừng có độ che phủ cao nhất<br /> thìcó số lƣợng vi sinh vật cao nhất, số lƣợng<br /> của chúng cao gấp hàng trăm đến hàng nghìn<br /> lần so với đất thảm cây bụi và đất thảm cỏ.<br /> - Số lƣợng vi khuẩn ở các loại đất có độ che<br /> phủ khác nhau bao giờ cũng cao nhất, tiếp sau<br /> là vi sinh vật màng nhầy, vi khuẩn phân giải<br /> lân, vi khuẩn phân giải xenlulo, xạ khuẩn,<br /> nấm sợi, thấp nhất là nấm men.<br /> - Cùng với sự thay đổi của thời gian phục hồi<br /> thảm thực vật thì số lƣợng vi sinh vật ở các<br /> điểm nghiên cứu đều tăng lên hàng chục đến<br /> hàng trăm lần ( năm 2008 so với năm 2007).<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Nguyễn Thị Phƣơng Chi, Phạm Thanh Hà, Hà<br /> Hồng Thanh (1997), “Khả năng chuyển hoá hợp<br /> chất photphát khó tan của chủng Aspergillus<br /> awamori Nakazawa MN1”, Tạp chí Sinh học, 19<br /> (2), tr.68-73.<br /> [2].Nguyễn Lân Dũng và CS (1972), Phương pháp<br /> nghiên cứu vi sinh vật, Tập 1. Nxb Khoa học kỹ<br /> thuật, Hà Nội.<br /> [3]. Trần Đình Lý, (1995), Sinh thái thảm thực vật<br /> - Giáo trình cao học.<br /> [4]. Ma Thị Ngọc Mai, Tống Kim Thuần (2005).<br /> Nghiên cứu hiện trạng vi sinh vật đất trong một số<br /> trạng thái thảm thực vật ở trạm Đa dạng sinh học<br /> Ngọc Thanh Vĩnh Phúc. Hội thảo Quốc gia làn thứ<br /> 1 về Sinh thái và tài nguyên Sinh vật. Hà Nội,<br /> 17/5/2005. Tr. 784-788.<br /> [5].Nguyễn Kiều Băng Tâm, Ngô Cao Cƣờng,<br /> Tống Kim Thuần. (2005). Ảnh hưởng của chất giữ<br /> ẩm vi sinh Lipomycin M. lên một số tính chất vật<br /> lý của đất gò đồi Mê Linh, Vĩnh Phúc. Những vấn<br /> đề nghiên cứu cơ bản trong khoa học sự sống. Báo<br /> cáo khoa học Hội nghị Toàn quốc lần thứ 5. Đại<br /> học Y Hà Nội 3/11/2005. tr. 1056-1058.<br /> [6]. Tống kim Thuần (2000), Nghiên cứu sự phân<br /> bố nấm men Lipomyces trong đất đồi núi Việt nam<br /> và vai trò chỉ thị sinh học của chúng. Những vấn<br /> đề nghiên cứu cơ bản trong khoa học sự sống. Báo<br /> cáo khoa học Hội nghị toàn Quốc lần thứ 1, Hà<br /> Nội, tr. 493-497.<br /> <br /> 89<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đinh Thị Phƣợng và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> [7]. Tống Kim Thuần, Ninh Hoàng Oanh, Trần<br /> Thanh Thuỷ, (2002). Khu hệ vi sinh vật đất gò đồi<br /> 6 tỉnh Bắc Trung Bộ. Những vấn đề nghiên cứu cơ<br /> bản trong khoa học sự sống. Báo cáo khoa học Hội<br /> nghị toàn Quốc lần thứ 2, Huế. 2002, tr. 243-249.<br /> [8]. Tống Kim Thuần, Nguyễn Trí Tiến, Huỳnh<br /> Thị Kim Hối, Đỗ Hữu Thƣ (2004), Bổ sung dẫn<br /> liệu cho phân loại đất trống đồi trọc miền Bắc<br /> Việt nam dựa trên các chỉ tiêu sinh học, Báo cáo<br /> Khoa học, Hội nghị toàn quốc 2004. Nghiên cứu<br /> cơ bản trong khoa học sự sống. Định hƣớng nông<br /> <br /> 64(02): 86 - 90<br /> <br /> Lâm nghiệp miền núi. Thái Nguyên 23/9/2004,<br /> NXBKHKT, Tr. 893-897.<br /> [9]. Babieva I. P, Gorin S. E (1987), Pochvennuie<br /> drojji, Moskva, izd. MGU<br /> [10]. Kennedy, A. C. and Smith, K. L. (1995). Soil<br /> microbial diversity and ecosystem fungctioning.<br /> Plant soil, 170 :75-86.<br /> [11]. Kennedy,A.C. and Papendick, R.I., (1995).<br /> Microbial characteristics of soil quality, J. Soil<br /> water Conservetion., 50: 243-248.<br /> <br /> EFFECTS OF VEGETATION COVER ON MICROORGANISM NUMBER IN<br /> THREE KINDS OF SOIL IN THAI NGUYEN CITY, VO NHAI DISTRICT,<br /> THAI NGUYEN PROVINCE<br /> Dinh Thi Phuong2, Bui Thi Dau, Nguyen Thi Thu Ha<br /> College of Education - Thai Nguyen University<br /> <br /> SUMMARY<br /> - Vegetation coverage has an enormous effect on distribution and number of microorganism in<br /> soil. Forest land where the coverage reaches the highest has the highest microorganism number<br /> which is from hundredfold to thousand fold than shrub cover soil and grass cover soil.<br /> - The number of microorganism in the soils with different coverage always is the highest,<br /> following is mucous membrane microorganism, microorganism which disintegrates phosphorus,<br /> microorganism which disintegrates cellulose, and the lowest is yeast.<br /> - After 1 year, the number of microorganism in research places increased from tenfold to<br /> hundredfold than in 2007.<br /> Key words: Vegetation cover, soil, microorganism, fungi, bacteria.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Tel:0915 215 888<br /> <br /> 90<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />